SINTERKLAAS Op 5 December in Slootwijk 5 December-raadsel De bekeerde Vrek door de eeuwen heen Reeds in 1360 kende men het Sinther Claes-feest Sint Nico/aas-vertelling Olifantstanden en ijstaart Van Boek tot B Demobilisatie op Java? JONATHAN BRANDLIGT was op die gedenkwaardige vijfde December waarschijnlijk de enige in heel Sloot- wijk, die niet aan het Sinterklaasfeest dacht. Stel je voor! Hij had wel ande re zorgen. Hoe kreeg hij op tijd zijn pacht binnen? En de huurpenningen van zijn veertien daglonershuisjes? En moest hij niet elke dag de beursbe richten goed nakijken om te voorko men dat de effectenmakelaar hem stroppen met zijn effecten bezorgde? En moest hij niet ieder ogenblik zijn huishoudster op ^e vingers- kijken? Dat mens dacht gewoon, dat het geld hem op de rug groeide! En moest hij niet..,, oh neen, Jonathan Brandligt had wel belangrijker dingen om aan te denken dan aan dat dwaze Sinter klaasfeest van de pastoor! Nu ja, er was dan ook niemand in Slootwijk, die verwacht had dat Jonat han Brandligt wèl iets om dat feest zou geven! De rijke Brandligt? Die vrek? Die mopperpot, die boven op z'n centen zat en iedereen het vel over de oren haalde en altijd even zuur keek? De gierigaard had nog niet eens een koperen cent willen geven voor het feest! Och, daarom niet getreurd. Het ging toch door. Er was voldoende geld opgehaald zelfs „scheve Arie" had een dubbeltje geofferd en alleen de pastoor, de vee-arts en de zoon van de notaris wisten precies wat er zou ge beuren. Er was een prachtigcostuum in de stad gehuurd en Sinterklaas zou met Pieterman elk huis in het dorp bezoeken en de kinderen met een ca deautje en wat lekkers verrassen, Neen, Brandligt bemoeide zich niet met die on zin. Hij had an dere dingen aan zijn hoofd. Hóór nou toch. Daar ging de bel al voor de derde keer. Was die huishoudster nu stokdoof? Als hij niet overal zelf op lette liep alles mis. „Juffrouw Been, de bel!" riep hij. Maar er kwam geen antwoord. Mopperend slofte Brandligt de trap af naar de buiten deur. Hij deed open. Pal voor de deur stond een kist en een vrachtauto reed net weg. Jonathan keek eens naar de kist. Wat moest dat? Van wie kwam dat ding? „Help eens even naar binnen bren gen", zei Jonathan tegen de huishoud ster, "en haal êen hamer en 'n schroe vendraaier", maar toen zij terugkwam met het gereedschap had Brandligt de kist al open gekregen. Wat hij zag? Een grote mijter met gouden rand en kruis. Jonathan smeet de kist dicht en slofte woedend de kamer uit. „Zorg dat dat ding het huis uitkomt", com mandeerde hij de huishoudster. Hij liep de trap op. Een Sinterklaaspakf Dat was.... Opeens stond Jonathan stil. Hij begreep het. Dat ding was natuur lijk bestemd voor dat idiote Sinter klaasfeest van de pastoor! Maar wel ke dwaas had die kist dan bij hem bezorgd? Waarom moesten ze hèm met die poppenkast lastig vallen! Jonathan slofte weer terug. Juffrouw Been was niet meer in de kamer. Jo nathan keek naar de kist en streek zich nadenkend over de kin. Aarzelend maakte hij de kist weer open, nam de mijter er uit. Wat zat er nog meer in? Met onwennige vingers haalde Jonat han een lange wijde roodfluwelen mantel te voorschijn en iets van witte kant en nog iets van paars fluweel en witte handschoenen, een pruik, een baard en een fraai gekrulde staf, die uitschuifbaar was. En nog altijd was de kist niet leeg. Hij vond nog een pruik van kroeshaar en een zwierige fluwelen baret en een doos met zwart spul er in en.... ja, wat was er eigen lijk met Jonathan aan de hand? Als een kind bekeek en betastte hij al die vreemde spullen. Juffrouw Been kreeg er haast iets van toen zij de kamer binnenkwam en mijnheer Jonathan zag staan temidden van alterlei kleuri ge gewaden en met mijter op zijn hoofd! Maar nog vóór zij iets zeggen kon zette Jonathan de mijter af en zijn stem klonk heel vreemd toen hij vroeg: „Heeft de kruidenier ook pe pernoten en chocoladeletters, juffrouw Been?" Pepernoten en chocoladeletters? Ja, die had de kruidenier wel, maar en toen stopte Jonathan Brandlicht haar twee knisterende bankbiljetten in de hand, en hij zei, terwijl hij met zijn mouw over den mijter streek: „Koop alle pepernoten en chocoladeletters die hij heeft. Kom direct terug. En zeg tegen Willem dat hij om zeven uur Bles inspant en dat hij dan direct hier bij me komt. Wat denkt U, zou dit passen?" Jonathan hield een blauwflu- welen pofbroek met witte plooien om hoog, en van schrik kon juffrouw Been niet anders doen dan sprakeloos ja knikken en achteruit de kamer uit lopen. Wat er nou opeens met haar mijnheer aan de hand was? Zo had ze hem nog nooit gezien! Pepernoten! Cho coladeletters! Wat een geld had hij haar gegeven! En waarom moest Willem straks Bles inspannen? En zou Willem die gekke broek aan moeten doen? En zou mijnheer Brandligt zelf jyjIJNHEER Pastoor had wel gedacht dat het Sinterklaasfeest een verras sing zou worden, maar zo'n verrassing, neen, dat had hij niet gedacht. Mijnheer pastoor en de veearts en de notaris zoon hadden in zak en as gezeten, toen het hele prachtige feest dreigde te mislukken, omdat de costuums niet waren gekomen. De veearts had wel drie keer naar de stad getelefoneerd en telkens had hij tot antwoord gekregen, dat de kist wel degelijk verstuurd en in Slootwijk bezorgd was ook! Dat was wat moois! Daar zaten ze nu, in de kamer van de veearts, en de notariszoon keek droevig naar de enorme zak vol lekkers en cadeautjes en de veearts beende nijdig heen en weer. Toen werd er gebeld. Zij spron gen allemaal op „Daar zijn ze" juichte de veearts. Zij renden naar de deur maar toen zij die hadden openge daan, wisten zij niet of zij waakten of droomden. Er stond een rijtuig buiten. Met Sinterklaas er in! En Zwarte Piet stapte af, kwam naar de veearts toe en zei: „Mijn meester zegt, dat ik hier de zak met geschenken kan halen". Noch de pastoor, noch de notariszoon, noch de veearts kon een woord uit brengen. Zwarte Piet kreeg de enor me zak, sjouwde die naar het rijtuig en zette het zware ding er in, boven op een andere grote zak, die er al in lag. Toen klom Zwarte Piet op de bok. En terwijl Sinterklaas minzaam wuif de en knikte, reed het rijtuig weg. Naar het eerste huis van Slootwijk. En toen naar het tweede. En naar het derde, het vierde, het vijfdeSinter klaas en Zwarte Piet bezochten alle huizen van Slootwijk en overal brach ten zij vreugde en blijde verrassing. Het werd een prachtig feest, waar heel Slootwijk nog dagen vol van was. Maar na een week sprak Slootwijk over iets anders, dat minstens even verrassend was. Zoals die Jonathan Brandligt opeens veranderd was! Was die vriendelijke, gulle oude baas de zelfde als de gierige mopperpot, die zij tot nog toe hadden gekend? Daar be greep geen sterveling iets van! Toch wel er waren er drie in Slootwijk die het begrepen. De pas toor en de veearts en de notariszoon. Want zij hadden het rijtuig en Bles herkend. En vooral mijnheer pastoor had zich verheugd in de handen ge wreven na die ongelooflijke verras sing. Want hij wist, dat zijn plan ten slotte niet alleen de kinderen, maar ook een groot mens zielsgelukkig had gemaakt. NOG SLECHTS LUTTELE DAGEN RESTEN ONS VAN HET ST. NICO BOVENSTAANDE TAFREELTJE IN VELE HUISKAMERS WEER HET VORMEN. ök-.iv. Sint-Nicolaas op speurtocht met de helicoptere naar stoute kinderen. Er zijn er dit jaar zoveel dat hy 't met zün paardje niet allemaal kan afwerken en daarom zijn helicoptere gebruikt om vlugger klaar te zijn. Heel vroeger zeiden we geen Sin terklaas, maar Sint her Claes, omdat het de gewoente was tussen Sint en de naam van de heilige het woordje heer in te voeren. En dat bewijst, hoe oud de viering van Sint her Claes in ons land al is. Oude oor» konden bewaren er de herinnering aan. In de stadsrekeningen van Dordrecht uit het jaar 1360 staat al aangetekend, dat „die schoelers voer het oorlof op St. her Niclaesdag" (dat de schoolkinderen voor hun va- cantie op Sinterklaas) een extraatje kregen om feest te vieren. Het bekende liedje: „Sinterklaasje bisschop Zet je hoge mutsje op Trek je beste tabberd an" luidt in zijn oorspronkelijke spelling' „Sinterclaes biscop Seitie hoge mui.se co". En dan dateert het van vóór de tijd der Hervorming, toen ons land waar schijnlijk nog geen sinaasappelen ken de, zodat de appeltjes van oranje, waarvan de kinderen tegenwoordig in hetzelfde liedje zingen, er pas na de tachtigjarige oorlog, dus anderhalve eeuw later, bijgekomen zijn. Ir, 1522 speelden de Utrechtse stads muzikanten op de avond voor Sinter- kla^fe toepasselijke liedjes en op de feestdag zelf kregen de zes misdie naars elk een paar nieuwe schoenen, die blijkens de oude rekeningen vier en een halve stuiver per paar hebben gekost. Zonder bon natuurlijk! DE BISSCHOP VAN MYRA. Nicolaas werd op het einde van de derde eeuw geboren, als zoon in een rijk gezin. Hij was zacht van karakter leerde graag en een oom van moeders zijde, die aartsbisschop van Myra was, zorgde ervoor, dat de knaap werd opgeleid tot geestelijke. Kort nadat hij tot priester was ge wijd. verloor hij, tijdens een pestepi demie, die zijn geboortestad Patara teisterde, zijn ouders. Dit bracht hem er toe zich geheel terug te trekken uit de wereld, maar al spoedig voeld® hij, dat het klooster voor hem niet de meest aangewezen plaats was. Hij keer de onder de mensen om een zo goed mogelijk gebruik te maken van de rijkdommen, hem door zijn ouders na gelaten. Zijn weldadigheid, gepaard aan een zeer sobere levenswijze bracht hem in een roep van heiligheid en zijn benoe ming tol aartsbisschop van Myra, als opvolger van zijn oom. werd met gro te vreugde begroet. Op 6 Decjmber 352 overleed deze aartsbisschop en zijn stoffelijk over schot werd bijgezet in de kerk te My ra, waar het bleef rusten tot 1039. De legende had echter zijn faam versDreid en in dat jaar reisden enige rijke Ve- netianen naar Myra, om het stoffelijk overschot van de goede heilige naar Italië over te bre- gen. Want Myra was in 1036 door de Turken veroverd en de stad werd verwoest. In Bari aan de Adriatische Zee werd terstond een basiliek gebouwd an on der een altaartombe, versierd met een zilveren beeld van de heilige in bis schoppelijk ornaat, werd Sint Nicolaas opnieuw ter aarde besteld. Van dat ogenblik af verbreidde de verering voor deze goede heilige zich over Europa. Tal van kerken zijn hem gewijd en de stad Amsterdam koos hem tot patroon. Er waar men komt treft men zijn beeltenis. In de Vaticaanse bibliotheek bevindt zich op een miniatuur zijn oudste portret, maar ook de beroemde moskee te Stamboel, de Aya Sophia, bewaart zijn beeld in een mozaiek. Het is begrijpelijk, dat de Sinter klaasliedjes over heel Europa gezongen werden en dus-nu over heel de wereld, al valt het feest niét overal op dezelf de dag. De Engelsen en Amerikane.i laten dit feest samenvallen met Kerst mis. Terwijl de Nederlandse kinderen zingen: „Daar ginds komt de stoom boot", juicht de jeugd in Vlaanderen' Kousen en schoenen staan te pronken Al in den heerd De kinderen slapen dat ze ronken Daer komt een peerd 't Is een peerd gelijk een ezel 'k Zal een deuntje voor U lezer. Breng mij wat dan. En de Franse kinderen beloven in hun bedjes: „Ik zal zoet zijn als 'n schaapje En mijn gebedje doen, omdat ik bonbons krijg, Kom, kom Sinterklaas". Zo is dit kinderfeest uit het grijze verleden tot ons twintigste eeuwers overgekomen. En dit jaren vieren we 't met groter vreugd en iets meer mo gelijkheden dan tijdens de bezetting.. HET SINT NICOLAASFEEST Het was een echt gezellige Sint Nicolaasmiddag geweest bij de familie Sanders. Ja, dat zit zo: het zou voor de kleintjes te laat zijn geworden, wanneer ze bij de vie ring 's avonds hadden mogen op blijven, dus was er afgesproken, dat ze 's middags met enkele vriendjes en vriendinnetjes hün Sinterklaas zouden vieren. In levende lijve was de goede Heilige verschenen en had zowel voor de kleine Sanders' en als voor de andere kinderen wat meege bracht. Tenslotte waren de peper noten voor de dag gekomen. De Sint moest dit jaar erg zuinig zijn, had hij verteld en daarom zou hij de pepernoten uitdelen en niet zoals voor de oorlog laten strooien. Jan Sanders, die het best had opgepast, kreeg eerst één pepernoot en toen nog het negende deel van het aantal dat Sinter klaas over had. Kleine Mies San ders, die van de meisjes het best had opgepast, kreeg daarna twee pepernoten en nog het negende deel van wat er toen nog over was. Anton kreeg eerst drie pepernoten en daarna het negende deel van de rest en zo voort; toen de Sint het laatste kind zijn. aandeel had gegeven, waren de noten juist schoon op. Maar ja, hoe zijn kin deren, hè? ..Hoeveel noten heb jij gehad?" „En hoeveel jij?" Maar wat bleek? De Sint is niet alleen een goed man, maar ook een 'wijs man. want alle kinderen hadden precies evenveel pepernoten ge kregen. Met z'n hoevelen waren de kinderen die middag bijeen en hoeveel pepernoten had de Sint gehad om te verdelen? De oplossing vermelden wij el ders op deze pagina. door DOLF KONING LAAS-FEEST. DAN ZAL HET OUDE, VERTROUWDE BEELD OPLOSSING 5 DECEMBERRAADSEL Het gevraagde aantal pepernoten is een negenvoud plus 1. Immers Jan krijgt er eerst één en dan een negende van de rest. Laat deze één negende van de rest eens v zijn, dan blijven er nadat Jan's portie er af is, 8 v over. Nu krijgt Mies er eerst twee en dan een negende van 8v2. We weten evenwel ook, dat Jan en Mies hetzelf de aantal noten kregen, dus als Jan er 1 v krijgt, krijgt Mies er ook 1 v. Het negende deel van de rest die Mies krijgt, is dus 1+v2 of wel v1 no ten en dit aantal moet dus gelijk zijn aan wat al gevonden was, n.1. een negende van 8v2. Hieruit volgt v=7 en bijgevolg waren er 64 noten en 8 kinderen. BINNENKORT DAGELIJKSE VLUCHTEN NAAR BATAVIA Naar het A.N.P. van de zijde der K.L.M. verneemt, zal vanaf Zaterdag 22 November voortaan dagelijks van Amsterdam naar Batavia en van Ba tavia naar Amsterdam gevlogen wor den, en wel driemaal per week met Constcllations en driemaal met Sky- masters. Geschenken voc Prinses Elisabetl Maandag zijn de huwelijksgesche ken voor prinses Elizabeth en luitena j Mountbatten onder strenge bewakuffll van detectives aan de pers getoond, w Van haar vader heeft de prinses e(J halsketting van diamanten en robijn'! gekregen en haar moeders geschenk i j een dubbel snoer rose paarlen van ljj* centimeter lengte en twee diamante oorhangers. Behalve verschillende geschenke waarvan reeds melding is gemaa ontving de prinses van koningin Mar van Joegoslavië een gouden poede doos. bezet met diamanten en van Griekse regering een exquise Griek L vaas. Onder de geschenken van het Brit, Gemenebest bevonden zich een hal snoer van diamanten zo groot als ke sen uit Zuid-Afrika, een antieke zi veren kandelaber van Canada en e< antiek zilveren diner-servies van G braltar. De Maharadja van Bikan zond een ivoren lamp, die een zac rose licht geeft en uit B"ima kwp. een robijnen halssnoer. De Litause verplaatste personen Duitsland schonken de prinses e< paar avondmuiltjes van zwarte suei met gouden randen, terwijl een Parij caféhouder een kunstige ijstaart zon Ook de Britse inwoners van Cuba li ten zich niet onbetuigd en stuurd< een reusachtige doos met Corona-sig ren en een-stamhoofd uit Nigerie zor twee olifantstanden. Henri A. A. R. Knap. Sanatorium. (Uitgave Van Loghum Slatorius, Arnhem). Een merkwaardig boek. Niet alleen omdat het knap geschr ven is het is trouwens ook dot knap geschreven maar omdat h in al zijn eenvoud tot het einde blij; boeien. Het verplaatst de lezer in es kringetje van t.b.c.-patiënten, die een apart wereldje leven. Daarin ook de dagelijkse gebeurtenis uiter belangrijk. Hoe voelt de jongemê zich, die in een klein particulier s natorium is opgenomen, wat onde vindt en ondergaat hij daar, hoe ve loopt zijn ziekte? Men moet er w belang in stellen als men dit vlot g schreven verhaal leest, dat vooral i: teressant is door de karaktertekenii van allen, die daarin op de voorgror treden. De schrijver is bij zijn beschouwi: gen niet aan de oppervlakte gebleve De zielsconflicten, die hij enzijnvrie den daar moeten uitvechten zijn ve en zij worden met zoveel liefde vo< alles wat hem omringt, beschreve dat het een voorrecht is dit te kunn( lezen. Er zijn meerdere boeken over h leven in sanatoria geschreven. Van oorspronkelijke is dit zeker een v: de beste. A Geruchten in Den Haag (Van onze parlementaire redacteur) Omtrent de oorzaken van het heengaan van de minister van Marine, de heer Schagen van Leeuwen, doen in Haagse kringen allerlei veronderstellingen de ron de. Dat het zou gaan om de be zuinigingen op de vloot-uitgaven is een der beweringen, doch ern stiger is, hetgeen ook openiyk wordt verondersteld, dat onze rege ring plannen zou koesteren om binnenkort onze troepen uit de laatsteiyk bezette gebieden terug te trekken. Hiervoor zou kolonel Coppens uit Indië hierheen gekomen zijn, om te overleggen over een spoedige demobi lisatie. En de minister van Marine zou in deze voornemens aanleiding hebben gezien zijn portefeuille ter be schikking te stellen. Dat het ontslag intussen nog niet werd verleend, schijnt zijn oorzaak te vinden in het feit, dat de minister van Oorlog, de heer Fiévez, nog ziek is en dus het ii terimaat voor Marine niet kan waa nemen. Zoals men weet, is thans c minister van Marine minister vs Oorlog ad interim en als hij zou hee gaan, kreeg men de vreemde figuu dat de waarnemende minister vs Oorlog, die van Marine, verdwijnt de zieke minister van Oorlog ad i. terim van Marine zou worden, mai door zijn ziekte geen van beide po ten kan bezetten, zodat het gehe defensie-apparaat in desonkundi; handen zou geraken. Natuurlijk wor< al druk naar een opvolger van heer Schagen van Leeuwen gezoet maar of het lukken zal een verva ger te vinden onder de huidige or standigheden en met het vooruitzie van een wellicht kortstondig ministe schap door de a.s. verkiezingen! is zeer de vraag. Intussen mag h uiterst-gewenst worden geacht, di er spoedig klaarheid kome omtrent ware redenen der ontslagneming doi de minister van Marine, want de g ruchten aangaande de plannen nopei de bezette gebieden op Java zijn w zó alarmerend, dat langerdurenc uit de weg te ruimen", zwijgzaamheid de ongerustheid ov< wat gebeuren gaat slechts kan ve groten. St. Nicolaas is op Schiphol aangekomen. Zelfs voor de Goede Sint kent de douane geen genade, dus zit er voor St. Nicolaas niets anders op dan dat. hy alle uit Spanje meegenomen geschenken uit moet pakken en door de fiscus moet laten onderzoeken. De nylons komen voor de dag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 5