SINTERKLAAS
Op 5 December in Slootwijk
5 December-raadsel
De
bekeerde
Vrek
door de eeuwen heen
Reeds in 1360 kende men het
Sinther Claes-feest
Sint Nico/aas-vertelling
Olifantstanden en
ijstaart
Van Boek tot B
Demobilisatie op Java?
JONATHAN BRANDLIGT was op die
gedenkwaardige vijfde December
waarschijnlijk de enige in heel Sloot-
wijk, die niet aan het Sinterklaasfeest
dacht. Stel je voor! Hij had wel ande
re zorgen. Hoe kreeg hij op tijd zijn
pacht binnen? En de huurpenningen
van zijn veertien daglonershuisjes? En
moest hij niet elke dag de beursbe
richten goed nakijken om te voorko
men dat de effectenmakelaar hem
stroppen met zijn effecten bezorgde?
En moest hij niet ieder ogenblik zijn
huishoudster op ^e vingers- kijken?
Dat mens dacht gewoon, dat het geld
hem op de rug groeide! En moest hij
niet..,, oh neen, Jonathan Brandligt
had wel belangrijker dingen om aan
te denken dan aan dat dwaze Sinter
klaasfeest van de pastoor!
Nu ja, er was dan ook niemand in
Slootwijk, die verwacht had dat Jonat
han Brandligt wèl iets om dat feest
zou geven! De rijke Brandligt? Die
vrek? Die mopperpot, die boven op z'n
centen zat en iedereen het vel over de
oren haalde en altijd even zuur keek?
De gierigaard had nog niet eens een
koperen cent willen geven voor het
feest! Och, daarom niet getreurd. Het
ging toch door. Er was voldoende geld
opgehaald zelfs „scheve Arie" had
een dubbeltje geofferd en alleen de
pastoor, de vee-arts en de zoon van de
notaris wisten precies wat er zou ge
beuren. Er was een prachtigcostuum
in de stad gehuurd en Sinterklaas zou
met Pieterman elk huis in het dorp
bezoeken en de kinderen met een ca
deautje en wat lekkers verrassen,
Neen, Brandligt
bemoeide zich
niet met die on
zin. Hij had an
dere dingen aan
zijn hoofd. Hóór
nou toch. Daar
ging de bel al
voor de derde
keer. Was die
huishoudster nu
stokdoof? Als hij
niet overal zelf
op lette liep alles
mis. „Juffrouw
Been, de bel!" riep hij. Maar er kwam
geen antwoord. Mopperend slofte
Brandligt de trap af naar de buiten
deur. Hij deed open. Pal voor de deur
stond een kist en een vrachtauto reed
net weg. Jonathan keek eens naar de
kist. Wat moest dat? Van wie kwam
dat ding?
„Help eens even naar binnen bren
gen", zei Jonathan tegen de huishoud
ster, "en haal êen hamer en 'n schroe
vendraaier", maar toen zij terugkwam
met het gereedschap had Brandligt de
kist al open gekregen. Wat hij zag?
Een grote mijter met gouden rand en
kruis. Jonathan smeet de kist dicht en
slofte woedend de kamer uit. „Zorg
dat dat ding het huis uitkomt", com
mandeerde hij de huishoudster. Hij
liep de trap op. Een Sinterklaaspakf
Dat was.... Opeens stond Jonathan stil.
Hij begreep het. Dat ding was natuur
lijk bestemd voor dat idiote Sinter
klaasfeest van de pastoor! Maar wel
ke dwaas had die kist dan bij hem
bezorgd? Waarom moesten ze hèm
met die poppenkast lastig vallen!
Jonathan slofte weer terug. Juffrouw
Been was niet meer in de kamer. Jo
nathan keek naar de kist en streek
zich nadenkend over de kin. Aarzelend
maakte hij de kist weer open, nam de
mijter er uit. Wat zat er nog meer in?
Met onwennige vingers haalde Jonat
han een lange wijde roodfluwelen
mantel te voorschijn en iets van witte
kant en nog iets van paars fluweel en
witte handschoenen, een pruik, een
baard en een fraai gekrulde staf, die
uitschuifbaar was. En nog altijd was
de kist niet leeg. Hij vond nog een
pruik van kroeshaar en een zwierige
fluwelen baret en een doos met zwart
spul er in en.... ja, wat was er eigen
lijk met Jonathan aan de hand? Als
een kind bekeek en betastte hij al die
vreemde spullen. Juffrouw Been kreeg
er haast iets van toen zij de kamer
binnenkwam en mijnheer Jonathan
zag staan temidden van alterlei kleuri
ge gewaden en met mijter op zijn
hoofd! Maar nog vóór zij iets zeggen
kon zette Jonathan de mijter af en
zijn stem klonk heel vreemd toen hij
vroeg: „Heeft de kruidenier ook pe
pernoten en chocoladeletters, juffrouw
Been?"
Pepernoten en chocoladeletters? Ja,
die had de kruidenier wel, maar
en toen stopte Jonathan Brandlicht
haar twee knisterende bankbiljetten in
de hand, en hij zei, terwijl hij met zijn
mouw over den mijter streek: „Koop
alle pepernoten en chocoladeletters die
hij heeft. Kom direct terug. En zeg
tegen Willem dat hij om zeven uur
Bles inspant en dat hij dan direct hier
bij me komt. Wat denkt U, zou dit
passen?" Jonathan hield een blauwflu-
welen pofbroek met witte plooien om
hoog, en van schrik kon juffrouw
Been niet anders doen dan sprakeloos
ja knikken en achteruit de kamer uit
lopen. Wat er nou opeens met haar
mijnheer aan de hand was? Zo had ze
hem nog nooit gezien! Pepernoten! Cho
coladeletters! Wat een geld had hij haar
gegeven! En waarom moest Willem
straks Bles inspannen? En zou Willem
die gekke broek aan moeten doen? En
zou mijnheer Brandligt zelf
jyjIJNHEER Pastoor had wel gedacht
dat het Sinterklaasfeest een verras
sing zou worden, maar zo'n verrassing,
neen, dat had hij niet gedacht. Mijnheer
pastoor en de veearts en de notaris
zoon hadden in zak en as gezeten, toen
het hele prachtige feest dreigde te
mislukken, omdat de costuums niet
waren gekomen. De veearts had wel
drie keer naar de stad getelefoneerd en
telkens had hij tot antwoord gekregen,
dat de kist wel degelijk verstuurd en
in Slootwijk bezorgd was ook!
Dat was wat moois! Daar zaten ze
nu, in de kamer van de veearts, en
de notariszoon keek droevig naar de
enorme zak vol lekkers en cadeautjes
en de veearts beende nijdig heen en
weer. Toen werd er gebeld. Zij spron
gen allemaal op „Daar zijn ze" juichte
de veearts. Zij renden naar de deur
maar toen zij die hadden openge
daan, wisten zij niet of zij waakten of
droomden. Er stond een rijtuig buiten.
Met Sinterklaas er in! En Zwarte Piet
stapte af, kwam naar de veearts toe
en zei: „Mijn meester zegt, dat ik hier
de zak met geschenken kan halen".
Noch de pastoor, noch de notariszoon,
noch de veearts kon een woord uit
brengen. Zwarte Piet kreeg de enor
me zak, sjouwde die naar het rijtuig
en zette het zware ding er in, boven
op een andere grote zak, die er al in
lag. Toen klom Zwarte Piet op de bok.
En terwijl Sinterklaas minzaam wuif
de en knikte, reed het rijtuig weg.
Naar het eerste huis van Slootwijk.
En toen naar het tweede. En naar het
derde, het vierde, het vijfdeSinter
klaas en Zwarte Piet bezochten alle
huizen van Slootwijk en overal brach
ten zij vreugde en blijde verrassing.
Het werd een prachtig feest, waar heel
Slootwijk nog dagen vol van was.
Maar na een week sprak Slootwijk
over iets anders, dat minstens even
verrassend was. Zoals die Jonathan
Brandligt opeens veranderd was! Was
die vriendelijke, gulle oude baas de
zelfde als de gierige mopperpot, die zij
tot nog toe hadden gekend? Daar be
greep geen sterveling iets van!
Toch wel er waren er drie in
Slootwijk die het begrepen. De pas
toor en de veearts en de notariszoon.
Want zij hadden het rijtuig en Bles
herkend. En vooral mijnheer pastoor
had zich verheugd in de handen ge
wreven na die ongelooflijke verras
sing. Want hij wist, dat zijn plan ten
slotte niet alleen de kinderen, maar
ook een groot mens zielsgelukkig had
gemaakt.
NOG SLECHTS LUTTELE DAGEN RESTEN ONS VAN HET ST. NICO
BOVENSTAANDE TAFREELTJE IN VELE HUISKAMERS WEER HET
VORMEN.
ök-.iv.
Sint-Nicolaas op speurtocht met de helicoptere naar stoute kinderen. Er zijn
er dit jaar zoveel dat hy 't met zün paardje niet allemaal kan afwerken en
daarom zijn helicoptere gebruikt om vlugger klaar te zijn.
Heel vroeger zeiden we geen Sin
terklaas, maar Sint her Claes, omdat
het de gewoente was tussen Sint en
de naam van de heilige het woordje
heer in te voeren. En dat bewijst,
hoe oud de viering van Sint her
Claes in ons land al is. Oude oor»
konden bewaren er de herinnering
aan. In de stadsrekeningen van
Dordrecht uit het jaar 1360 staat al
aangetekend, dat „die schoelers voer
het oorlof op St. her Niclaesdag"
(dat de schoolkinderen voor hun va-
cantie op Sinterklaas) een extraatje
kregen om feest te vieren.
Het bekende liedje:
„Sinterklaasje bisschop
Zet je hoge mutsje op
Trek je beste tabberd an"
luidt in zijn oorspronkelijke spelling'
„Sinterclaes biscop
Seitie hoge mui.se co".
En dan dateert het van vóór de tijd
der Hervorming, toen ons land waar
schijnlijk nog geen sinaasappelen ken
de, zodat de appeltjes van oranje,
waarvan de kinderen tegenwoordig in
hetzelfde liedje zingen, er pas na de
tachtigjarige oorlog, dus anderhalve
eeuw later, bijgekomen zijn.
Ir, 1522 speelden de Utrechtse stads
muzikanten op de avond voor Sinter-
kla^fe toepasselijke liedjes en op de
feestdag zelf kregen de zes misdie
naars elk een paar nieuwe schoenen,
die blijkens de oude rekeningen vier
en een halve stuiver per paar hebben
gekost. Zonder bon natuurlijk!
DE BISSCHOP VAN MYRA.
Nicolaas werd op het einde van de
derde eeuw geboren, als zoon in een
rijk gezin. Hij was zacht van karakter
leerde graag en een oom van moeders
zijde, die aartsbisschop van Myra
was, zorgde ervoor, dat de knaap werd
opgeleid tot geestelijke.
Kort nadat hij tot priester was ge
wijd. verloor hij, tijdens een pestepi
demie, die zijn geboortestad Patara
teisterde, zijn ouders. Dit bracht hem
er toe zich geheel terug te trekken uit
de wereld, maar al spoedig voeld® hij,
dat het klooster voor hem niet de
meest aangewezen plaats was. Hij keer
de onder de mensen om een zo goed
mogelijk gebruik te maken van de
rijkdommen, hem door zijn ouders na
gelaten.
Zijn weldadigheid, gepaard aan een
zeer sobere levenswijze bracht hem in
een roep van heiligheid en zijn benoe
ming tol aartsbisschop van Myra, als
opvolger van zijn oom. werd met gro
te vreugde begroet.
Op 6 Decjmber 352 overleed deze
aartsbisschop en zijn stoffelijk over
schot werd bijgezet in de kerk te My
ra, waar het bleef rusten tot 1039. De
legende had echter zijn faam versDreid
en in dat jaar reisden enige rijke Ve-
netianen naar Myra, om het stoffelijk
overschot van de goede heilige naar
Italië over te bre- gen. Want Myra was
in 1036 door de Turken veroverd en
de stad werd verwoest.
In Bari aan de Adriatische Zee werd
terstond een basiliek gebouwd an on
der een altaartombe, versierd met een
zilveren beeld van de heilige in bis
schoppelijk ornaat, werd Sint Nicolaas
opnieuw ter aarde besteld.
Van dat ogenblik af verbreidde de
verering voor deze goede heilige zich
over Europa. Tal van kerken zijn hem
gewijd en de stad Amsterdam koos hem
tot patroon.
Er waar men komt treft men zijn
beeltenis. In de Vaticaanse bibliotheek
bevindt zich op een miniatuur zijn
oudste portret, maar ook de beroemde
moskee te Stamboel, de Aya Sophia,
bewaart zijn beeld in een mozaiek.
Het is begrijpelijk, dat de Sinter
klaasliedjes over heel Europa gezongen
werden en dus-nu over heel de wereld,
al valt het feest niét overal op dezelf
de dag. De Engelsen en Amerikane.i
laten dit feest samenvallen met Kerst
mis.
Terwijl de Nederlandse kinderen
zingen: „Daar ginds komt de stoom
boot", juicht de jeugd in Vlaanderen'
Kousen en schoenen staan te pronken
Al in den heerd
De kinderen slapen dat ze ronken
Daer komt een peerd
't Is een peerd gelijk een ezel
'k Zal een deuntje voor U lezer.
Breng mij wat dan.
En de Franse kinderen beloven in hun
bedjes:
„Ik zal zoet zijn als 'n schaapje
En mijn gebedje doen, omdat ik
bonbons krijg,
Kom, kom Sinterklaas".
Zo is dit kinderfeest uit het grijze
verleden tot ons twintigste eeuwers
overgekomen. En dit jaren vieren we 't
met groter vreugd en iets meer mo
gelijkheden dan tijdens de bezetting..
HET SINT NICOLAASFEEST
Het was een echt gezellige Sint
Nicolaasmiddag geweest bij de
familie Sanders. Ja, dat zit zo: het
zou voor de kleintjes te laat zijn
geworden, wanneer ze bij de vie
ring 's avonds hadden mogen op
blijven, dus was er afgesproken,
dat ze 's middags met enkele
vriendjes en vriendinnetjes hün
Sinterklaas zouden vieren.
In levende lijve was de goede
Heilige verschenen en had zowel
voor de kleine Sanders' en als voor
de andere kinderen wat meege
bracht. Tenslotte waren de peper
noten voor de dag gekomen. De
Sint moest dit jaar erg zuinig
zijn, had hij verteld en daarom
zou hij de pepernoten uitdelen en
niet zoals voor de oorlog laten
strooien. Jan Sanders, die het best
had opgepast, kreeg eerst één
pepernoot en toen nog het negende
deel van het aantal dat Sinter
klaas over had. Kleine Mies San
ders, die van de meisjes het best
had opgepast, kreeg daarna twee
pepernoten en nog het negende
deel van wat er toen nog over was.
Anton kreeg eerst drie pepernoten
en daarna het negende deel van
de rest en zo voort; toen de Sint
het laatste kind zijn. aandeel had
gegeven, waren de noten juist
schoon op. Maar ja, hoe zijn kin
deren, hè? ..Hoeveel noten heb
jij gehad?" „En hoeveel jij?" Maar
wat bleek? De Sint is niet alleen
een goed man, maar ook een 'wijs
man. want alle kinderen hadden
precies evenveel pepernoten ge
kregen. Met z'n hoevelen waren
de kinderen die middag bijeen en
hoeveel pepernoten had de Sint
gehad om te verdelen?
De oplossing vermelden wij el
ders op deze pagina.
door
DOLF KONING
LAAS-FEEST. DAN ZAL HET
OUDE, VERTROUWDE BEELD
OPLOSSING 5 DECEMBERRAADSEL
Het gevraagde aantal pepernoten is
een negenvoud plus 1. Immers Jan
krijgt er eerst één en dan een negende
van de rest. Laat deze één negende
van de rest eens v zijn, dan blijven er
nadat Jan's portie er af is, 8 v over.
Nu krijgt Mies er eerst twee en dan
een negende van 8v2. We weten
evenwel ook, dat Jan en Mies hetzelf
de aantal noten kregen, dus als Jan er
1 v krijgt, krijgt Mies er ook 1 v.
Het negende deel van de rest die Mies
krijgt, is dus 1+v2 of wel v1 no
ten en dit aantal moet dus gelijk zijn
aan wat al gevonden was, n.1. een
negende van 8v2. Hieruit volgt v=7
en bijgevolg waren er 64 noten en 8
kinderen.
BINNENKORT DAGELIJKSE
VLUCHTEN NAAR BATAVIA
Naar het A.N.P. van de zijde der
K.L.M. verneemt, zal vanaf Zaterdag
22 November voortaan dagelijks van
Amsterdam naar Batavia en van Ba
tavia naar Amsterdam gevlogen wor
den, en wel driemaal per week met
Constcllations en driemaal met Sky-
masters.
Geschenken voc
Prinses Elisabetl
Maandag zijn de huwelijksgesche
ken voor prinses Elizabeth en luitena j
Mountbatten onder strenge bewakuffll
van detectives aan de pers getoond, w
Van haar vader heeft de prinses e(J
halsketting van diamanten en robijn'!
gekregen en haar moeders geschenk i j
een dubbel snoer rose paarlen van ljj*
centimeter lengte en twee diamante
oorhangers.
Behalve verschillende geschenke
waarvan reeds melding is gemaa
ontving de prinses van koningin Mar
van Joegoslavië een gouden poede
doos. bezet met diamanten en van
Griekse regering een exquise Griek L
vaas.
Onder de geschenken van het Brit,
Gemenebest bevonden zich een hal
snoer van diamanten zo groot als ke
sen uit Zuid-Afrika, een antieke zi
veren kandelaber van Canada en e<
antiek zilveren diner-servies van G
braltar. De Maharadja van Bikan
zond een ivoren lamp, die een zac
rose licht geeft en uit B"ima kwp.
een robijnen halssnoer.
De Litause verplaatste personen
Duitsland schonken de prinses e<
paar avondmuiltjes van zwarte suei
met gouden randen, terwijl een Parij
caféhouder een kunstige ijstaart zon
Ook de Britse inwoners van Cuba li
ten zich niet onbetuigd en stuurd<
een reusachtige doos met Corona-sig
ren en een-stamhoofd uit Nigerie zor
twee olifantstanden.
Henri A. A. R. Knap. Sanatorium.
(Uitgave Van Loghum Slatorius,
Arnhem).
Een merkwaardig boek.
Niet alleen omdat het knap geschr
ven is het is trouwens ook dot
knap geschreven maar omdat h
in al zijn eenvoud tot het einde blij;
boeien. Het verplaatst de lezer in es
kringetje van t.b.c.-patiënten, die
een apart wereldje leven. Daarin
ook de dagelijkse gebeurtenis uiter
belangrijk. Hoe voelt de jongemê
zich, die in een klein particulier s
natorium is opgenomen, wat onde
vindt en ondergaat hij daar, hoe ve
loopt zijn ziekte? Men moet er w
belang in stellen als men dit vlot g
schreven verhaal leest, dat vooral i:
teressant is door de karaktertekenii
van allen, die daarin op de voorgror
treden.
De schrijver is bij zijn beschouwi:
gen niet aan de oppervlakte gebleve
De zielsconflicten, die hij enzijnvrie
den daar moeten uitvechten zijn ve
en zij worden met zoveel liefde vo<
alles wat hem omringt, beschreve
dat het een voorrecht is dit te kunn(
lezen.
Er zijn meerdere boeken over h
leven in sanatoria geschreven. Van
oorspronkelijke is dit zeker een v:
de beste. A
Geruchten in Den Haag
(Van onze parlementaire redacteur)
Omtrent de oorzaken van het
heengaan van de minister van
Marine, de heer Schagen van
Leeuwen, doen in Haagse kringen
allerlei veronderstellingen de ron
de. Dat het zou gaan om de be
zuinigingen op de vloot-uitgaven
is een der beweringen, doch ern
stiger is, hetgeen ook openiyk
wordt verondersteld, dat onze rege
ring plannen zou koesteren om
binnenkort onze troepen uit de
laatsteiyk bezette gebieden terug
te trekken.
Hiervoor zou kolonel Coppens uit
Indië hierheen gekomen zijn, om te
overleggen over een spoedige demobi
lisatie. En de minister van Marine
zou in deze voornemens aanleiding
hebben gezien zijn portefeuille ter be
schikking te stellen. Dat het ontslag
intussen nog niet werd verleend,
schijnt zijn oorzaak te vinden in het
feit, dat de minister van Oorlog, de
heer Fiévez, nog ziek is en dus het ii
terimaat voor Marine niet kan waa
nemen. Zoals men weet, is thans c
minister van Marine minister vs
Oorlog ad interim en als hij zou hee
gaan, kreeg men de vreemde figuu
dat de waarnemende minister vs
Oorlog, die van Marine, verdwijnt
de zieke minister van Oorlog ad i.
terim van Marine zou worden, mai
door zijn ziekte geen van beide po
ten kan bezetten, zodat het gehe
defensie-apparaat in desonkundi;
handen zou geraken. Natuurlijk wor<
al druk naar een opvolger van
heer Schagen van Leeuwen gezoet
maar of het lukken zal een verva
ger te vinden onder de huidige or
standigheden en met het vooruitzie
van een wellicht kortstondig ministe
schap door de a.s. verkiezingen!
is zeer de vraag. Intussen mag h
uiterst-gewenst worden geacht, di
er spoedig klaarheid kome omtrent
ware redenen der ontslagneming doi
de minister van Marine, want de g
ruchten aangaande de plannen nopei
de bezette gebieden op Java zijn w
zó alarmerend, dat langerdurenc
uit de weg te ruimen",
zwijgzaamheid de ongerustheid ov<
wat gebeuren gaat slechts kan ve
groten.
St. Nicolaas is op Schiphol aangekomen. Zelfs voor de Goede Sint kent de
douane geen genade, dus zit er voor St. Nicolaas niets anders op dan dat. hy
alle uit Spanje meegenomen geschenken uit moet pakken en door de fiscus
moet laten onderzoeken. De nylons komen voor de dag.