Economische opbouw met hulp van Nederland Vergoeding van oorlogsschade in banen nieuwe Republiek aanvaardt de zes punten Maandag 26 Jdn. 1948. 70ste Jaargang No. 7720 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Morgenochtend opening Ronde Tafel-conferentie Nieuwe belasting tot een bedrag van 250 millioen per jaar Aardbeving op Philippijnen Wie kolengeld moeten halen VOLKSPARTIJ voor Vrijheid en Democratie opgericht Franse franc gedevalueerd In twintig jaar 500 maal Amsterdam-Batavia Koninklijke familie bezocht Stadsschouwburg Belgische studenten demonstreerden voor de Koning OPSTAND in de Oekraïne Hevige sneeuwstorm in de Ver. Staten BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Directeur: J. Bijlsma Wrnd. Hoofdred. J. Broersen Rayonred. C. A. Dekkers HEL«E COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct per mm Familieberichten 20 cent per mm. - Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 ct. Abonnementen: per kwartaal 3.90 Mr. dr. Buiskool: „Suriname biedt grote mogelijkheden" (Van onze speciale verslaggever) In de directiekamer van de Helderse Tivoli-bioscoop troffen wij de heer en mevrouw mr. dr. Buiskool, die van hun verblijf in Nederland al vorens te Den Haag de Ronde Tafelconferentie gaat beginnen gebruik maken om oude relaties in onze provincie te bezoeken. In ons nummer van Maandag 19 dezer schreven wij reeds iets naar aanleiding van een kort on derhoud dat wij onmiddellijk na de aankomst op Schiphol met dr. Buiskool mochten hebben, maar thans hadden wij gelegenheid om nader op enkele punten in te gaan. Het spreekt vanzelf dat ons gesprek spoedig liep over de economische en politieke toestand van Suriname, het gebiedsd'eel waaraan dr. Buiskool in de tijd dat hij er gewoond en gewerkt heeft, zijn hart heeft verpand, maar dat voor zovelen in Nederland vrijwel „Terra incognita" is. Men weet, dat ook Suriname streeft naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid, en men heeft voorts wel eens gehoord dat Suriname iets betekent voor de aluminium-pro- ductie op onze planeet, maar dan houdt de kennis over dat vijf maal Nederland metende gebiedsdeel meestal op. Dr. Buiskool is de aangewezen persoon om eens meer licht daar over te doen opgaan. Naast zijn functie als President van liet Hof van Justitie te Paramaribo beweegt hjj zich namelijk ook op economisch en sociaal terrein, doordat hij ook voorzitter is van de Bemiddelings- raad ('n college van drie personen, overeenkomst vertonend met ons College van Rijksbemiddelaars) en van de Economische Adviesraad, die de Gouverneur buiten het De partement van Economische Zaken en andere regeringsinstanties om, over economische aangelegenheden heeft te adviseren. Beide instanties werden ruim een jaar geleden in het leven geroepen. DE LANDBOUW De politieke situatie in Suriname is, aldus mr. Buiskool, niet los te zien van de economische ontwikkeling, die iViomenteel in het brandpunt van de belangstelling staat. „Als1 Suriname aan de nodige middelen geholpen wordt, dan acht ik de economische bloei van Suriname, gezien de mogelijkheden in dit land, onbetwist. Suriname heeft thans het grootste gebrek aap geld en aan arbeidskrachten, speciaal voor de landbouw. Volgens recente gegevens heeft Nederland zelf momenteel geen plaats voor vijftigduizend arbeidskrach ten in de landbouw, maar men moet niet denken dat deze eventueel onmid dellijk in Suriname emplooi zouden kunnen vinden. De grond, die voor' landbouwdoeleinden geschikt is, zal eerst door irrigatie, inpoldering enz. nog in cultuur gebracht moeten wor den. „U spreekt nu blijkbaar over de kust strook. Is in de toekomst ook in het binnenland de beoefening van land bouw mogelijk?" vragen wij. „Inderdaad zal deze mogelijk zijn, maar dan zal toch eerst in de verder van de kust gelegen gebieden ontbos sing, moeten plaats vinden. Het spreekt vanzelf, dat er dan wegen aangelegd moeten worden, en dat er huizen ge bouwd moeten worden." „Is er in Suriname ook woning- schaarste?" „Ook bij ons heerst woninggebrek, rzel niet zo nijpend als in Nederland, maar wij hebben toch ook met het pro bleem te worstelen. Men staat thans voor de vraag of men uitsluitend hou ten woningen zal blijven bouwen, of dat overgegaan moet worden tot een gemengde bouw of tot het bouwen van geheel stenen woningen. Er wordt in West-Indië, met name op San Domin go, geëxperimenteerd met huizen van aluminum, speciaal voor de tropen." DE BAUXIET-PRODUCTIE „Suriname levert bauxiet voor de aluminum-fabricage, maar de bouw stenen moeten zeker worden inge voerd? „Neen," antwoordt dr. Buiskool, en er klinkt een beetje trots uit z'n stem, „we hebben grote steengroe ven, maar deze liggen vry diep het binnenland in. De bauxietwinning is in het afgelopen jaar ongekend voorspoedig gegaan. Er werd 1.800.000 ton geëxporteerd, voorna melijk naar Amerika. Dat is voor nu en voor de toekomst wel één van de allerbelangrijkste grondstof fen, die Suriname oplevert." „En hoe staat 't met onze banaantjes en sinaasappelen?" informeren we be langstellend. „De export van Citrus (dat is de ver zamelnaam voor sinaasappelen, manda rijntjes, grapefruit en citroenen) is zeer behoorlijk geweest. Het was het vorig jaar alleen maar zo jammer dat de export slecht geregeld was, waardoor in Nederland onevenredig hoge prijzen moesten worden betaald. De schuld hiervan lag niet bij Suriname, maar bij regeringsinstanties en importeurs in Nederland. Er zijn nu maatregelen ge nomen, dat deze ongewenste gang van zaken zich niet zal herhalen. BANANEN! „Wat de bananen betreft kan ik he laas minder optimistisch zijn. De ba nanenteelt heeft ontzettend met ziekten te kampen gehad, maar er zijn ernstige plannen van de „bacoven-cultuur" weer op het oude peil te brengen. Het zelfde is het geval met de cacao-cultuur die erg te lijden heeft gehad van de krull'oten-ziekte. Ook deze wordt met kracht bestreden, waarbij de tropische proeftuin in Paramaribo onschatbare diensten bewijst. U begrijpt wel, dat de plannen tot herstel van deze cultures, vooral van de bacoven-cultuur, gericht zijn op de export. En daarbij moet men niet uit het oog verliezen, dat voor het vervoer van bananen speciale bacoven- boten nodig zijn, om bederf onderweg te voorkomen". „Biedt Suriname ook mogelijkheden voor industrieën?" „Grote mogelijkheden zelfs", verze kert dr. Buiskool ons met nadruk. „Het bevorderen van industriële bedrijven is zeer gewenst, speciaal op hel gebied van de agrarische industrie. Vooral bij voorbeeld het aantal fabrieken ter vqr werking van cocosnoten tot spijsoliën en vetten moet sterk worden uitge breid. Dat is een heel belangrijke cul tuur, zodat de stichting van oliever- werkende industrieën van grote beteke nis is, niet alleen voor Suriname en Nederland, maar voor de gehele we reld. Op het ogenblik wordt nog te veel cocos met de hand verwerkt, en we hebben al zo'n groot gebrek aan arbeidskrachten. U moet bedenken, dat in Suriname nauwelijks 200.000 mensen wonen op een gebied, dat vijf maal de oppervlakte van Nederland heeft! Die bevolkingsdunheid is één der meest fa tale remmen voor de economische op bouw van het land. Mensen moeten er komen, het bos moet voor een' belang rijk deel worden gekapt, dan kan te gelijk onze houtexport die reeds veel groter is dan vóór de oorlog nog sterker worden uitgebreid. Er zijn al heel veel concessies uitgegeven". POLITIEKE TOEKOMST. Wanneer we tenslotte informeren naar dr. Buiskool's gedachten over de politieke toestand van Suriname, neemt hij begrijpelijkerwijs een zekere reser ve in acht. Uiteraard wil hij niet voor uitlopen op hetgeen straks om de Ronde Tafel zal worden besproken. Wel geeft dr. Buiskool als zyn mening te kennen, dat de toekom stige verbondenheid tussen Neder land en Suriname geheel zal afhan gen van de vraag, of Nederland aan Suriname de noodzakelijke finan ciële hulp zal verlenen. „De door Suriname gewenste politieke zelf standigheid in inwendige zaken zal alleen dan volledig tot haar recht kunnen komen, wanneer deze ge paard gaat met een sterke econo mische opbouw, waarvoor de hulp van Nederland zeer gewenst is". Nederland dient ten opzichte van Suriname op zijn qui-vive te blijven, opdat niet financiëel sterke landen ge bruik gaan maken van kansen, die door Nederland onbenut bleven. Morgen ochtend om elt uur wordt in het ge bouw van de Eerste Kamer te Den Haag de Ronde Tafelconferentie ge opend. Het aangename onderhoud dat wij met mr. dr. Buiskool hadden, ver sterkte bij ons de indruk, dat Suriname •in deze begaafde en scherpzinnige jurist-econoom een krachtig pleitbe zorger zal hebben. Bij de Tweede Kamer der Staten- Generaal is ingediend het wetsontwerp op de materiële oorlogsschaden. Bij aanvaarding van dit ontwerp zullen alle tot dusver in verschillende beslui ten verspreide bepalingen op het ge bied van de door particulieren geleden corlogsschade komen te vervallen en zal van het oorlogsschaderecht een overzichtelijk geheel zijn verkregen. Het wetsontwerp geeft echter meer dan een overzichtelijke samenvatting van hetgeen tot heden reeds gold. Het ontwerp kent geheel nieuwe grond slagen, welke tot uitkomsten leiden die voor de getroffenen' belangrijke verbe ringen betekenen. Het belang dier ver beteringen komt sterk naar voren in de memorie van toelichting, waarin een vergelijking wordt gemaakt tussen het totaal van de verplichtingen, welke de staat bij aanvaarding van het wets ontwerp op zich ne^mt en de lasten welke ingevolge de bestaande maat staven reeds op hem zijn gelegd. Het wetsontwerp komt tot een to taalcijfer van 5.132.000.000. De gel dende maatstaven bleven hier ruim 2 milliard onder en zouden tot een totale verplichting hebben geleid van 3.104.000.000. Ondanks deze haast astronomische bedragen verstrekt het wetsontwerp toch nog niet over de gehele Ijjn een integrale vergoeding van de geleden schade. Een oplossing van het vraagstuk van de materiële oorlogsschade in deze zin, welke nog een 2 milliard méér zou hebben gevraagd, heeft de regering nief kun nen aanvaarden. De verdeling van de 2 milliard, welke het ontwerp méér aan schade vergoeding toekent dan volgens de gel dende maatstaven zou worden uitge- keefd, geschiedt naar geheel nieuwe maatstaven. Het ontwerp leidt er toe dat de scha devergoeding aan de economisch zwak keren vollediger zal worden gemaakt Volgens radióberichten zijn de cen trale Philippynen getroffen door een der hevigste aardbevingen sinds vijf tig jaer. Uit Manilla wordt vernomen, dat tenminste twintig personen ge dood en ettelijke tientallen gewond zijn. Er zijn in totaal elf schokken waargenomen. Het ergste is klaarblijkelijk Panay er aan toe, waar dertien personen om het leven kwamen. Enige mensen zijn daar bedolven door het puin van de klok- ketoren en de Tohpling-kathedraal. dan die aan de economisch sterkeren. Dit is vooral van belang voor de arbei ders en de kleine middenstanders. NIEUWE BELASTINGEN De regering heeft het noodzakelijk geoordeeld een schema te ontwerpen voor belastingverhoging en belasting herziening, welke per jaar een bate van 250 millioen zullen moeten af werpen. Langs deze weg zal in 50 jaar de oorlogsschuld zijn afgewikkeld. Als nieuwe belastingen zijn gedacht in de eerste plaats een huurbelasting en voorts een belasting op onroerende goederen met uitzondering van kerk en schouwgebouwen toebehorende aan instellingen van de dode hand, het registratie- en zegelrecht, de personele belasting, de inkomstenbelasting, de vermogensbelasting en de omzetbelas ting. Omtrent een huurbelasting wordt in de memorie van toelichting verklaard dat de regering voornemens is, zodra dit in het raam van haar prijs- en loon politiek mogelijk is, een verhoging van de huurprijzen van onroerende goede ren toe te staan. Zij acht het ge rechtvaardigd om, zodra het huurpeil aldus kan wprden verhoogd, een huur belasting in te voeren, te heffen naar de maatstaf van de huurwaarde van hier te lande gelegen gebouwen, zowel woningen als bedrijfspanden en onver schillig of zij al dan niet zijn verhuurd. De 57-jarige Otto Rasch wordt ervan beschuldigd persoonlijk verantwoor delijk te zijn voor 75.000 moorden. De 75.000 slachtoffers waren Joden, Zigeuners en andere „wegens ras of politieke overtuiging" niet gewenste personen"; Rasch, die verklaart zenuwziek te zijn, wordt op een brancard binnengedragen Dinsdag a.s. kunnen de houders van een kolenkaart TA 707 ën TB 707, wier naam begint met de letters FeGo van het plaat selijk postkantoor terugbetaling ontvangen van de per 1 Juli 1947 verhoogde kolenprijs. Het kantoor is geopend van v.m. 9 tot n.m. 3 uur. Als resultaat van de Zaterdagoch tend gehouden vergadering van de Partij van de Vrijheid in een der zal en van Bellevue te Amsterdam, werd besloten samen te gaan met het comi té ter voorbereiding van de oprich ting van een democratische volks partij en een nieuwe partij „De Volks partij voor Vrijheid en Democratie" te stichten. Het voorstel tot de fusie, uitgegaan v^n het hqpfdbestuur van de Partij van de Vrijheid, werd aan genomen met 189 tegen 2 stemmen. Het Franse kabinet heeft Zaterdag een wet aangenomen, „die betrekking heeft op de regeling van de markt in buitenlandse deviezen en in goud", al dus meldt een officiéél communiqué In het orgaan van de Franse staat, het journal oficiel, is de devaluatie van de Franse franc tot een koers van 214,392 ten opzichte van de dollar en ten opzichte van het pond sterling be kend gemaakt, zodat de devaluatie nu van kracht is geworden. DE EERSTE MAANDEN GEEN HUWELIJK VAN EX-KONING MICHAEL Volgens majoor Jacques Vergotti, vleugeladjudant van ex-Koning Michael van Roemenië, wiens verloving met Prinses Anne van Bourbon-Parma voor het eerst officieel erkend is, zal het huwelijk de eerste maanden niet plaats hebben, daar de Koning niet de indruk wil wekken, dat hij om zijn huwelijks plannen Roemenië heeft verlaten. De aanslagen in Jeruzalem duren voort. Tijdens een bomaanslag werden 15 Arabieren gedood en 41 gewond. Tijdens hun vlucht werden vijf Joden, die de aanslag gepleegd hadden, neergeschoten. Arabieren dragen een ge wonde weg. „Eerst toen ik na drie jaren Japans kampleven voet zette aan boord van een K. L. M. vliegtuig, dat ons naar Nederland zou brengen, kreeg ik het rechte gevoel werkelijk bevrijd te zijn" sprak Zaterdagavond minister Jonkman, toen hij namens de Neder landse regering de K. L. M. en de heer Plesman (want de K. L. M. en Plesman zijn één, aldus de minister) complimenteerde. Zaterdagavond her dacht de K. L. M. dat zij twintig jaar geleden haar tochten -op Indië begon met een soiree in haar gebouw, waartoe behalve da minister van Overzeese gebiedsdelen en de gezan ten van de landen, over welker ge bieden de K. L. M. op haar Indische tochten vliegt, ook verschillende hoge ambtenaren van onderscheidende de partementen en rijksdiensten waren genodigd, benevens vele zakelijke re laties van de nationale luchtvaart maatschappij. Minister Jonkman hul digde de heer Plesnjan en zijn mede werkers, die de oude Nederlandse tradities voortzetten en hoog houden, die hun taak van saambundelen op zo uitnemende wijze vervullen. De K. L. M. herdacht twintig jaar vliegen op Nederlands-ïndië op de dag, waarop zij haar 500ste vlucht na de bevrijding op Indië volbracht. De heer Plesman memoreerde de eerste vlucht op Indië van de heer v. d. Hoop, de beroemde kerstvlucht van Smirnof, de overwinning van de „Uiver" en herinnerde er in zijn wel komstwoord aan, dat er thans dage lijkse vluchten zijn op Indië, welke van de aanvang af op 't programma der toekomst hadden gestaan. Dankwoorden ook sprak de heer Plesman tot de re gering en zijn medewerkers. H. M. de Kóningin en H. K. H. prin ses Juliana woonden Zaterdagavond de opvoering bij van Shakespeare' „Richard III", dat door het Amster dams Toneelgezelschap onder regie van A. Defresne, met Albert van Dalsum in de titelrol in de Stads schouwburg te Amsterdam ten tonele werd gevoerd. Toen de vorstelijke gasten de zij loge C, de vaste plaats van H. M. als lid van de Wagnervereniging, betra den, verhieven alle aanwezigen zich van hun plaatsen en maakten front naar de loge. De roep: „Leve de Koningin" werd aanstonds door allen overgenomen. H. M. dankte met een buiging voor deze spontane atttentie. 2fc>als wij reeds berichtten, hadden de studenten van de rechtskundige faculteit te Leuven besloten gisteren in staking te gaan om te protesteren tegen professor Dabin, die een bro chure het licht heeft doen zien, waar in hij op rechtskundige gronden de houding van de Belgische koning in 1940 afkeurt. Op de Vlaamse col- lege's was gisteren vrijwel niemand aanwezig. In de Kraekenstraat had zich een groot aantal studenten op gesteld om professor Dabin te belet ten het Spoelberghinstituut te betre den. De professor kwam evenwel door een achterdeur binnen, waarop de Vlaamse studenten het lokaal pro beerden binnen te dringen, waar prof. Dabin les gaf aan Waalse studenten. Zij ramden met een bank de deur van het leslokaal en veroorzaakten een dusdanig tumult, dat prof. Dabin er niet in slaagde het woord te herne men. Hij verliet het Instituut Spoei- bergh hierop onder bescherming van een aantal Waalse studenten. In een gisteren uitgegeven commu niqué verklaart de commissie voor Goede Diensten, dat zij duidelijk wenst te maken, dat zowel de Neder landse als de Republikeinse delegatie de zes punten van de commissie on- voorwaardelijk als basis voor de po litieke besprekingen aanvaardden. Het communiqué zegt voorts, dat vanwege het misverstand, dat gerezen is naar aanleiding van de brief der Re publikeinse delegatie betreffende de zes punten, welke brief op 19 Januari is bekend gemaakt, de commissie te Djogja deze kwestie besproken heeft met de leden van de Republikeinse re gering. Na deze bespreking, aldus het communiqué, adresseerde President Soekarno een brief aan de commissie, waarin wordt verklaard, dat de Repu blikeinse regering de zes punten van de commissie onvoorwaardelijk aan vaardde. De commissie verwacht, dat de onderhandelingen tussen de beide delegaties Woensdag 28 Januari zullen v/orden voortgezet. Een communiqué van de Republi keinse regering zegt eveneens, dat de Republikeinse regering de betrokken zes punten „geheel en onvoorwaarde lijk aanvaardt". Dit deelt de regering der Republiek Indonesia mede zowel aan de Nederlandse regering als aan de commissie van drie. Deze aanvaar ding, zo voegt het communiqué er aan toe, is natuurlijk verenigbaar met de voorwaarden, waaromtrent men het. met de Nederlandse delegatie eens was geworden en die vervat zijn in de brief der Republikeinse rege ring van vijftien Januari. Evenals Nederland behoudt de Republiek zich het recht voor op enig punt commentaar te leveren of eni gerlei kwestie op te werpen, die met de punten samenhangt. De Nankingse correspondent van de „Journal American" heeft verklaard, dat de Chinese geheime dienst te we ten is gekomen, dat de eerste „grote opstand in de geschiedenis van de Sovjet-Unie in de zuidelijke Oekraïne ontvlamd is". De correspondent beweerde, dót LI Foe, de minister voor de partij-orga nisatie in de Chinese regering, deze mededeling verstrekt had, uitsluitend bestemd voor de „Hearst bladen". Anderhalf milliaen personen zouden bij de opstand betrokken zijn, waarbij een eeuwenoud nationalisme en wrok tegen slechte behandeling door Mos kou een rol zouden spelen. De bevol king in de zuidelijke Oekraine zou de steun hebben van een sterke guerilla- macht. Gedeelten der bevolking zou den naar Siberië gedeporteerd zijn, doch het zou niet gelukt zijn de honderdduizenden guerilla's te ver slaan. Deze zouden zich in de dichte wouden verbergen en vaak slagen toebrengen aan de Sovjet-troepen. De guerilla's zouden trachten oud strijders van andere Sovjet-republie ken te werven voor een grote alge mene revolutie. De Oostelijke staten van de V.S. en in ihet bijzonder de stad New York v/orden geteisterd door een hevige sneeuwstorm. Het New Yorkse vlieg veld, Laguardia is voor vertrekkende vliegtuigen gesloten. Men vreest, dat een vliegtuig van de kustwacht met vijf personen aan boord als verloren moet worden be schouwd. Het toestel heeft de lucht haven van Baltimore doen weten, dat het door de sneeuwstorm niet kön landen, doch daarna heeft het niets meer van zich doen horen. In verschillende gebieden zijn reeds 17 personen ten gevolge van het weer overleden. Treinen hadden dikwijls meer dan 7 uur vertraging en het vertrek van de oceaanstomer Queen Elizabeth uit New York moest wor den uitgesteld. Zuid-Californië beleeft echter zqn 31ste dag zonder regen en de grote hitte brengt de oogst in gevaar. WAAR ZAL DE VOLGENDE ASSEMBLEE DER V.N. WORDEN GEHOUDEN? Naar de opvatting van de commis sie van deskundigen van de V.N.,- welke onder leiding van de secretaris generaal der V.N., Trygve Lie, ons land "bezocht, is het mogelijk de vol gende assemblee der V.N., zowel in Genève, Parijs, Brussel als in ons land te houden. Zulks werd door onze landgenoot, de heer A. Pelt, adjunct-secretaris generaal der V.N., medegedeeld op een persconferentie, welke onder lei ding van de heer Trygve Lie, op het departement van Buitenlandse Zaken gehouden werd. Deze opvatting was het resultaat van het onderzoek, dat de heer Lie en zijn staf in de vier landen hebben verricht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 1