AAK JAM P Regering spreekt van „ernstige misverstanden" Nederlands schip in Grote Belt gezonken Neutraliteit Grotere agrarische export naar Engeland Zaterdag 14 Febr. 1948 VERZ\'!GDBNOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No'7736 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, en Anna Paulowna Ging Commissie van Drie ie ver? Onbehoorlijke suggesties WEERBERICHT Geheime Russisch-Amerikaanse besprekingen rD°0! dlS' TT Een „Rubens ontdekt BEPERKING VAN PLAN-MARSHALL Nieuwe goudaders in de Congo Wij krijgen 300.000 ton kolen in Oplichter vrouwenkleren J Prinsesjes hebben mazelen BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Directeur: J. Bijlsma Wrnd. Hoofdred. J. Broersen Rayonred. C. A Dekkers TARIEVEN: Advertenties: 16 Ct per mm Familieberichten 20 cent per mm. - Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 ct. Abonnementen: per kwartaal 3.90 Naar aanleiding van de verkla ringen van de woordvoerder der Commissie voor Goede Diensten heeft de Nederlands-Indische rege ring het volgende officiële com muniqué uitgegeven. Indien deze mededelingen wer kelijk zijn uitgegeven, moet worden opgemerkt, dat bij de Commissie voor Goede Diensten ernstige mis verstanden heersen over haar taak, competentie en over de feitelijke situatie in Nederlands-Indië. Het komt ons overbodig voor, de on juiste en van weinig objectiviteit getuigende mededelingen stuk voor stuk te ontzenuwen. Vol staan* mag worden met de aan dacht te vestigen op enige sail lante feiten, 1. De Commissie voor Goede Dien sten heeft zich bereid verklaard, tot verlenging van de goede diensten en tot niets anders. Indien zij zich be voegdheden mocht aanmatigen, die verder reiken dan ondermijnt zij dat gene, dat de grondslag vormt voor de goede diensten, n.1. het vertrouwen van een of van beide partijen. Uit gaande van dit, onjuiste begrip van haar taak, komt de commissie tot een in zijn absoluutheid ongemotiveerd optimisme, n.1. dat met haar bijstand „langdurige onderhandelingen over bodig zijn en mogelijk in twee of drie maanden een politieke overeenkomst kan worden bereikt". Het zou de commissie bekend kunnen zijn, dat noch de Nederlandse noch de Repu blikeinse delegatie tot op heden de finitieve instructies hebben ontvan gen voor het voeren van politieke be sprekingen, waarmede dan ook not geen aanvang is gemaakt, De oommissie heeft zich bovendien blijkbaar reeds definitief een opinie gevormd over de vraag, waar op Java, Madoera en Sumatra een volksstemming zal moeten plaatsvin den. Ook dit is strijdig met de van haar te vergen objectiviteit. Terwijl zij enerzijds dit plebiciet noodzakelijk acht in „de betwiste gebieden", neemt zij zonder onderzoek aan, dat „negentig percent van de bevolking, levende in de tegenwoordige Repu blikeinse gebieden bij volksstemming de Republikeinse regering zal steu nen". Bij dit voortijdige oordeel, dat bo vendien een ook na de politieke over eenstemming voortdurende tegenstel ling veronderstelt, laat zij geheel bui ten beschouwing, dat slechts na her stel van orde en veiligheid een duide lijk beeld van de situatie in de onder scheiden delen van Java, Madoera en Sumatra kan worden gevormd". nög Na een aanvaring met het Deense schip „Saint Alban" is het Neder landse motorschip „Wota' in de Gro te Belt tussen Seeland en Funen gezonken. De bemanning werd door het Deense schip aan boord genomen, Het motorschip Wota had kolen ge laden in Emden en aanvaardde Dins dagavond via Delfzijl de reis naar Hor sens (Denemarken). Toen het schip zich in de Grote Belt bevond, tussen Seelapd en Funen, ging het voor an ker. Gistermorgen om 5 uur is het door het Deense schip „Saint Alban" aan gevaren. Aanvankelijk liet het zich niet aan zien dat de Wota zou zinken. Het werd dan ook door de Deen op sleeptouw genomen. Doch bij het opsteken van de wind kwamen er moeilijkheden. De Weersverwachting, SeJdig tot he denavond: ZACHTER. Meest zwaar bewolkt met plaatse lijk enige regen of -->otregen. In de vroege ochtend n<-vel of mist. Zwakke tot matige 2!uidwestelijke wind. Zachter. Van gezaghebbende *yde te Wash ington wordt veraometi, dat het State Departement In het bedt js van een volledig verslag van onlangs ge houden geheime bije«(iii0mst te Ber lijn, waarop belangry^e kwesties tussen de V. S. en de Sovjet-Unie door een woordvoerder van eik land werden besproken. De betrokken woordvoerders, zo wordt vernomen, waren Robert Mur- phy, politiek adviseur van generaal Lucius Clay, en een niet met name ge noemde adviseur van maarschalk So- kolofski. Twee dagen geleden heeft een woord voerder van het State Departement ver klaard niets te weten van een bijeen komst tussen Amerikaar>se en Sovjet- Russische vertegenwoordigers. Op het departement weigert men nog steeds officiële commentaar te leveren. Tot de problemen, die werden be sproken, behoren o.m. bet plan-Mars hall, de vredesverdragen met Duits land en Oostenrijk, de handel tussen West- en Oost-Europa en aanverwante vraagstukken. De bijeenkomst werd bijeengeroepen op initiatief van de Sovjet-Unie. Gezaghebbende kringen te Washing ton onthouden zich voorzichtig van het trekken van algemene conclusies of van het bouwen van verwachtingen op de bijeenkomst. 2. Geheel buiten haar bevoegdheid kapitein (J. Holwerda, met vrouw en gaat de commissie, indien zij* kind en de bemanning van drie kop- meent, dat door haar contact moet pen, werden aan boord van de „Saint worden opgenomen met vertegen- Alban" genomén, waarna de Wota is woordigers van andere gebiedsdelen gezonken, dati Java, Sumatra en Madoera. De belangen van de overige autonome MOORDENAAR VAN A, gebieden worden' door hun ver- in SPANJE GEARRESTEERD. e„ Nederlandse re.eNng 1 i -1.4. M. DE JONG tigd. alleen 3. Voorts voorspelt zij niet uitbreiding van haar taak van waar neming tot supervisie, maar sugge reert tevens zonder overleg met de partijen een besluit van de Veilig heidsraad betreffende haar taak en opdracht, n.1. dat deze Raad zich er I thans reeds definitief mee zou ver- f enigen, dat de commissie haar werk voortzet tot het tijdstip, waarop de verenigde staten van Indonesië zuilen zijn tot stand gekomen. 4. De suggestie, dat slechts een volksstemming in de gebieden buiten Java en Sumatra zou kunnen uitma ken of de besturende organen van deze gebieden zouden zijn te beschou wen als „marionettenregeringen" acht de regering onbehoorlijk. De commissie intervenieert bovendien in geheel buiten haar bevoegdheden lig gende zaken. In gebieden, welke bui ten de discussie vallen, heeft de com missie geen taak en kan de bevol king zich langs normale democrati sche weg van verkiezingen volledig uitspreken. in Spanje gearresteerd, aldus bericht „Het Vrije Volk". De Nederlandse re gering heeft zijn uitlevering gevraagd. In een museum in Yovkshire meent men een „Rubens" ontdekt te hebben. Fen als verplaatst Pdaoor. in Groot- Brittannië aangekomen Let, die bezig was 'n doek van anderhalve meter in het vierkant te reinigen in een mu seum te Huil, bracht namelijk de woor den „Jeruzalem" en daaronder, de sig nering „Rubens" op het doek te voor schijn De betrokken restaurateur is van mening, dat dit doek een authen tieke Rubens is, daterend van 1015 en voorstellende „de bestraffing van ko ning David". De Amerikaanse senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen heeft besloten voor te stellen, de eerste ter mijn van de hulpverlening volgens het plan-Marshall te beperken tot twaalf maanden (van 1 April aan staande tot 31 Maart 1949), en de eerste Amerikaanse bijdrage te ver minderen met een bedrag van ander half milliard dollar. President Truman had 't Congres ver zocht 6.800.000.000 dollar ter beschik king te stellen voor vjjftien maanden aanstaande. Een andere belangrijke wijziging, door de commissie in de voorstellen van het departement aangebracht, het verwerpen van om toestemming beschikkingstelling een periode van aanvangende 1 April 24» JAAR TEGEN KNUPPELAAR KAMP AMERSFOORT. Nadat de adv.-fiscaal bij het - Bij zonder Gerechtshof te Amsterdam, mr. M. H. Geeling, veertien dagen geleden tegen een van de ergste „knuppelaars" van het kamp Amers foort 12 jaar gevangenisstraf had ge elst, "hééft het Hof, onder presidium van mr. F. W. van Schaeck Mathon, Misschien komt het, doordat wij de tijd, waarin wij leven, niet op een af stand kunnen zien en dat ons oog te veel blijft hangen aan de details, die ons van nabij heel groot en heel belang rijk voorkomen. Maar zelfs met deze vooropstelling en met de grootst mo gelijke poging tot objectiviteit kunnen uitspraak doende deze verdachte tot wjj het niet anders zien, dan dat onze 20 jaar gevangenisstraf met aftrek tijd er een is, waarin historie gemaakt van de tijd doorgebracht ternering, veroordeeld. in voorin- is Trumans verzoek voor verkoop of ter- "wjviniv.v,,,van vijfhonderd Amerikaanse koopvaardijschepen aan de Europese landen. Naar het financieel-economische blad j „Agefi" meldt zijn belangrijke goud aders ontdekt in de omgeving van Maniema, het gedeelte van de Belgi sche Congo, dat tussen het Tanganyika- meer en de spoorweg der grote meren wordt. Twee wereldoorlogen in dertig jaar tijds en de twintig tussenliggende jaren, die men nauwelijks vredesjaren kan noemen hebben het aangezicht van de wereld grondig veranderd. Het is begrijpelijk, dat de mensheid na de gruwelijke spanning van de tweede we reldoorlog hoopte op een periode van rust, van herstel, materieel en geeste lijk. Wij hadden gehoopt, dat deze oor log een chaotisch tijdperk zou afsluiten en dat we daarna gelegenheid zouden hebben het puin te ruimen zonder op- werden. Zoals eerder gemeld werd, heb ben de handelspolitieke bespre kingen tussen Groot-Brittannië en Nederland geleid tot het tref fen van een regeling voor het handelsverkeer tussen beide lan den in 1948, welke gebaseerd is op een uitwisseling van goederen ter waarde van 170 miilioen pond sterling. Deze regeling zal thans ter goedkeuring en onderteke ning aan de beide regeringen worden voorgelegd* langs de Congorivier ligt. Het blijken njeuw gekweld te worden door een de mooiste en rijkste aders te zijn, cue voortdurende vrees, dat het leven van ooit in de Belgische Congo on e ong en ,je onzen bedreigd zou worden. De oorlog is nu bijna drie jaar ge leden geëindigd. Met Duitsland is nog geen vrede gesloten. Millioenen ver kommeren in kou en honger. Voor de Europese overwinnaars is een groot scheepse hulpactie nodig om te voor komen dat de volkeren in verwarring en armoede ten onder gaan. De vrijheid van gebrek en de vrijheid van vrees, die ons bij het Atlantische Handvest beloofd zijn lijken verder dan ooit ver wijderd. En dagelijks wordt het duide lijker, dat wereldoorlog II geen afslui- Naar wij vememen' thans overeengekon>eP een uitvoer voor enigszins onder voorziet deze regeling tn ons land, welke 35 miilioen pond sterling ligt, tervvijl onze invoer uit Engeland iets hoger dan 35 miilioen pond ligt. Onze handelsbalans met Engeland zal hierdoor wel met een klein pas- ,-aief saldo sluiten- men hierbij op h<*t gebied te ietten. I een enigszins vlottere van het handelsverkeer sprake kun nen zijn. Ook heeft de Engelse Import van kolen in o-*1® land betekenis. Voor 1948 Is er* in voorzien door de 300.000 ton kole** ult Engeland. Men werd het eens Sver de Neder landse uitvoer var- veeteeltproducten. Deze uitvoer zal jets stijgen. Uitge- Inmiddels dient gehele sterling- paarmee zal van uitbreiding deze regeling levering van voerd zullen worden gecondenseerde gesuikerde en volle melk, kaas, eieren en bacon. Er is uiteraard voor de ai- zet in ons eigen land veel meer no dig, maar anderzijds moet er ook rekening mee gehouden worden, dat Engeland altijd een afnemer van deze tmE- maar slechts een tussenfase is ge- producten was en dat men ook In de weest ln de tumultueuze dagen van toekomst deze afzet zal willen be- onz® jaren, houden. Ook de uitvoer van akker- kunnen niet beter doen dat dit bouwproducten zal groter zijn dan ln aanvaarden. Het zou niet baten, als wij het vorig jaar. Deze uitvoer zal o.a. ons ontgoocheld zouden afwenden, als betreffen groenten en fruit, bloem bollen, enz. Voorts zal er ook een flinke hoeveelheid consumptie-aard appelen worden uitgevoerd. Onze agrarische export zal dus veel groter zijn. Hiernaast zal er nog een export zijn van verschillende industriële producten in bonte verscheidenheid. wij ontmoedigd aan de kant zouden gaan staan om de stormen verder maar over ons willoos hoofd te laten gaan. Wij moeten de werkelijkheid onder ogen zien, omdat wij willen leven en omdat wij willen dat onze kinderen zullen leven. Wij moeten partij kiezen. Wij mogen heet zijn of koud, wij mogen niet lauw zijn. Voor rust wordt ons geen tijd gelaten. Een complex van ge- Over een export van proauc heel nieuwe vraagstukken, na de oor- Indonesië houdt de thans S® log ontstaan, eist onze aandacht -«wg uJLivauuaii) uio b uxi4ic oauuauui/ OP» regeling nog niets in. Deze blijft al- pe spannjng tussen de bondgenoten van tijd mogelijk in het kader dezer over- jaar geie(jen neemt toe. Wederzijds eenkomst. Naast kolen kan men uit Engeland meer textielgarens (katoenen garens) verwachten dan in het vorig Jaar. De uitvoer uit Engeland van staal naar ons land zal geringer zijn. Het groot ste deel van de Engelse import zal bestaan uit essentiële Industriële goederen. Daarnaast is er een kleine hoeveelheid consumentengoederen (ge rede eindproducten) en militaire goe deren. Naar wij voorts vernemen, zal er ook een 'hoeveelheid bier naar Groot- Brittannië verzonden worden, terwijl voorts voorzien is in de levering van jenever, likeur enz. „Een vrouw bood mij een petro leumkachel aan, waarvoor zij me veel te veel liet betalen, en nu wil het ding nog niet branden ook" was de klacht, die men op verschillende po- ütiebureaux in Parijs te horen kreeg. De oplichtster werd gearresteerd en bij het verhoor bleek, dat zij Geor- ges Schinderhaipmer heette en vader van twee kinderen was. De politie had weinig moeite om de oplichter aan het1 vertellen te krijgen en al gauw zat hij geheel op zijn gemak het verhaal op te dissen, hoe hij 20 jaar lang vrouwenkleren had gedragen en had gewerkt ais dienstmeisje en serveuse in een restaurant. Vooral in de laatste func tic had hij grote populariteit bjj alle heren-bezoekers geoogst, die nem i.heel lief", maar jen „beetje ern stig" vonden. Voor hij tn vrouwenkleren stapte, had Schinderhammer het leven ali man geprobeerd, en zich zeven ver oordelen wegens strafbare feiten op oe hals gehaald. HQ had zich in vrouwenkleren ge stoken, „omdat een vrouw bij het venten langs de deuren beter ontvam gen wordt en minder gauw wordt .weggestuurd". o.a. van 't tot best-seller gepromoveerde relaas over de zeesleepvaart „Hollands Glorie", hetwelk de (voor Holland) fantastische oplaag bereikte van méér dan 200.000 exemplaren, auteur voorts van de veelgelezen en evenveel omstre den roman „Gods Geuzen", schrijver van het toneelstuk „Schipper naast God", heeft zich, geruime tijd geleden al weer, naar de overzijde, van Het Kanaal begeven en op Wight geves tigd. De laatste tijd doen verscheidene verhalen omtrent Jan de Hartog de ronde en dit was de reden ons tot de zeer vruchtbare schrijver te wenden, teneinde te vernemen wélk deel der verhalen tot de Wahrheit, en wélk tot de Dichtung behoorde. De vragen werden door Jan de Hartog min of meer „op de valreep" beantwoord, in verband met het feit, dat de auteur op het punt stond naar Amerika te vertrekken (met achterlating, volgens zijn zeggen, van een indrukwekkende stapel onbeantwoorde correspondentie). Hieronder laten wfl die vragen volgen, tegelijk met de antwoorden, die. Jan de Hartog gaf. Vraag: Er is zo het een en ander te doen ge weest over het spelen van de hoofdrol, die van de kapitein, in „Schipper naast God". Beweerd werd (en wordt), dat het stuk zo lang in de dramaturgische bureaulade bleef liggen, omdat U de rol zélf wilde vertolken. Wat is de reden dat dit desondanks niet ge beurde \ntw.: Omdat Cor van der Lugt dat werk beter doet. Vraag: Bij geruchte hoort men, dat er in Amerika en Engeland nieuwe stukken op het repertoir staan. Welke stuk ken zfln dat en wat is hun strekking? \ntw.: „The Fourposter", een stuk voor slechts twee personen, dat dit najaar door Robert Donat en Renée Asherson in Londen zal worden gespeeld. Voorts „Tulpa", een fantasie, dat eveneens dit lajaar, door 't Theatre Guild in Né"- ïork wordt opgevoerd. En dan 18 ü^sr ook nog „One World is One", toneelstuk over een familie, ergens Ln bolland, dat in de komende her^st tloor het „Experimental Theatre" New-York wordt uitgebracht raag: „Schipper naast God" Ln ®*igeland eu hoe reageerden de BvLt- op de dominee, die in de lage is*11* <t«a nogal wat deining heeft doen ofiL' "taan? Antw.„Schipper naast God" wordt op °«enblik door vijf verschillende neelgezelschappen in de Engelse pro vincie gespeeld. Op die dominee rea geert het Engelse publiek niet; wél op de strekking van het stuk. Vraag: Over „Gods Geuzen" zijn sterke ver halen in omloop. Er wordt onder meer beweerd, dat de auteur in zijn pro bleem zou zijn vastgelopen en dat het vervolg niet verschijnt. Antw.: Natuurlijk wordt het vervolgd. Het tweede deel verschijnt nog dit jaar, in Maart reeds; het derde en laatste 't volgend jaar. Vraag: Bestaat bij U 't plan in de toekomst nog zeeboeken te schrijven of blijft „Hollands Glorie" Uw enig zilte boek? Antw.: Wie weet! Momenteel heb ik m'n handen vol met schrijven. Vraag: Men zegt, dat De Hartog een rol ls gaan vervullen in de Engelse film industrie. Is dat juist? Antw.: Ja, er staan enkele films op stapel, maar ze zijn nog niet in productie. Een ervan schreef ik samen met J. B. Priestley, een andere in combinatie met Michael Powell, terwijl we dan ook nog de verfilming hebben door Syd- ney Box van „The Fourposter". Vraag: Kunt ge in Engeland met pleizier wer ken? Ligt de Engelsman U? Antw.: Hij ligt me bijzonder. Vraag: Wat is er waar van de fluisteringen over een op handenzijnde naturalisatie Antw.: Nonsens! Vraag: Hoe staat het met de vertaling van Uw boeken voor Engeland. Amerika en andere landen? Antw.: Die zijn komende. Na het beantwoorden van deze vragen vloog Jan de Hartog naar Amerika. ANTHONY VAN KAMPEN. wantrouwen beheerst de woorden en de daden. En hoe men de zaak ook draait, er zijn twee grote machten, die hun invloedsferen willen uitbreiden en bevestigen: Amerika en Rusland. Het is naar onze mening niet voor tegen spraak vatbaar, dat Nederland en de andere Westeuropese landen, in de in vloedssfeer van Amerika liggen. Ook dit moéten wij aanvaarden. Maar het be tekent nog niet, dat wij ons land door Amerika moeten laten koloniseren. Er is nog een derde mogelijkheid. De Engelse minister Bevin heeft een weg gewezen, die begaanbaar is. Hij heeft een voorstel gedaan, dat reëel is en dat onmiddellijk te verwezenlijken is. Binnen de organisatie van de Ver enigde Naties wil hij een aaneensluiting van Europese staten, die samen een .derde macht" kunnen gaan vormen. Deze statengemeenschap, die niet van bovenaf georganiseerd wordt, maar van onderop groeit heeft hij zich gedacht naar het voorbeeld van de Beneluxlan- den. België, Nederlani en LuxemDurg zagen al eerder het grote belang van ee. nauwe economische samenwerking in, een samenwerking die alleen te ver wezenlijken is, als de politieke ver standhouding goed is. De Beneluxlan- den hebben elkaar niet te vrezen. En hierbij sluit Bevin aan. Frankrijk, En geland en de laee landen is al een aan zienlijke combinatie met meer dan hon derd miilioen inwoners en rijke hulp bronnen. Italië aarzelt tussen Oost en West; 't westelijke deel van Duitsland heeft geen eigen wil. De vraag rijst nu, wat de Scandinavische landen, Denemarken, Zweden en Noorwegen zullen doen. Ook daar is aarzeling. Zij 'vrezen de beide grote machten en durven geen partij kiezen, zelfs niet hun eigen partij. Zij pogen neutraal te zijn. Ook Neder land was eens neutraal. Er is een tijd geweest, dat dit mogelijk was. Maar het bleef neutraal toen de neutraliteit al lang een hersenschim was geworden. Wij kennen nu het einde van deze ver late neutraliteitspolitiek. Als West-Europa tussen Rusland en Amerika nog eens kans wil hebben op een eigen bestaan, als het zijn eigen ontwikkelingsgang wil gaan tussen het economische en politieke systeem van het land van de dollar en het land van de roebel, zal er niets anders over blijven dan dat het zich aaneensl en dat alle, de Scandinavische, landen samen gaan, omdat, zoals het Neder landse wapen leert, een pijlenbundel sterk is, maar een enkele pijl gemak kelijk gebroken kan worden. H. VAN HULST. «cïit tjo- Tijdens zijn bezoek aan N.V. Werk spoor vertelde Prins Bernhard aan een A.N.P.-redacteur, dat de belde oudste prinsesjes, Beatrix en Irene, de mazelen hebben. Zij zijn thans aan de beterende hand en de Prins sprak de hoop uit, dat zfl weer spoedig het bed zullen verlaten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 1