Euwe met wit tegen Keres
Commando-wisseling bij het korps
Ma riniers
Voorlopig geen pensioen
verzekering voor tuinders
Bok „Ajax" vergaan
Dinsdag 2 Maart 1943
VERENIGDE NOGXD-HOLLANDSE DAGBLAD3.
70ste Jaargang No. 7749 j"
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
,,De oorlogsvrijwilligers behoren fot
de besten van ons volk"
OOK FEBRUARI WAS
ZACHT
Vandenberg dringt aan
op Marshall-hulp
Sjahrir's ontvoerders
voor het gerecht
Grieks marinepersoneel
gearresteerd
WEERBERICHT 9
Van Dam-Dauthuille
op 20 Maart
Het rijverbod op Zondag
Reeds 1378 slachtoffers
in Palestina
DEMONSTRATIE IE
PARAMARIBO
Hongerstaker kreeg
zijn zin
Dader van steekpartij
meldt zich
Vijflanden-conferentie
Schaakkamp officiëel
geopend
Jubil eum bij de Kamer
van Koophandel
De Zesdaagse te Gent
Einde rantsoenering
in België?
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Directeur: J. Bijlsma
Wrnd. Hoofdred. J. Broersen
Rayonred. C. A. Dekkers
jh. X-/ Ks JS. *8/ X jraL X.
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per min
Familieberichten 20 cent per
mm. - Kleine advertenties
t.Juttertjes") tot 15 woorden
1.elk woord meer 5 ct
Abonnementen:
per kwartaal 3.90
Op het grote plein voor de Van
Ghentkazerne aan het Toepad te
Rotterdam droeg generaal-majoor
der mariniers H. F. J. M. A. Von
Frijtag Drabbe, commandant van het
korps mariniers, gistermiddag het
commando over aan generaal-majoor
M. R. de Bruijne, na tien jaar van
zijn 34-jarige officiersloopbaan chef
van dit korps te zijn geweest. De
plechtigheid geschiedde o.m. in te
genwoordigheid van Z. K. H. Prins
Bernhard.
De luitenant-admiraal zeide o.m.:
Voor de scheidende commandant heeft
de overdracht van het bevel twee kan
ten. Het zal hem weemoedig stemmen
zijn taak in andere handen te moeten
leggen, anderzijds zal hij dankbaar zijn,
indien hij weet dat hij zijn taak goed
heeft volbrachtx en er zekér van is het
korps in goede staat over te dragen.
Welnu, laat dan die wetenschap en
die zekerheid, welke gij met het vol
ste recht moogt hebben, overheersen en
de weemoed verdringen. Gij kunt met
trots en dankbaarheid terugzien op een
eervolle 34-jarige loopbaan als officier.
- Zich richtende tot officieren, onder
officieren en manschappen, zeide de
scheidende generaal: „Ik ben mij ten
volle bewust van het feit dat ik niets
uit mezelf zou hebben kunnen berei
ken. Zonder de buitengewone mede
werking van mijn staf, van de jongste
marinier af tot de chef staf toe.
Ik durf te beweren, dat, als overal
in den lande bij de opbouw van ons
vaderland even hard, met dezelfde
geestesinstelling gewerkt wordt, zoals
gij dit gedaan hebt, de opbouw van
ons vaderland geen onoplosbaar pro
bleem zal zijn".
Na hulde te hebben gebracht aan
hen, die vielen, zeide hjj, sprekende
over de oorlogsvrijwilligers waarop,
zoals hij opmerkte, tot nu toe de bri
gade op Java grotendeels dreef: „Mo
ge ons volk begrijpen dat zij, met
hun deugden en gebreken tot de bes
te vertegenwoordiging van ons volk
in Indië behoord hebben.
Ik zeg tot het bedrijfsleven, de in
dustrie of wat het ook zijn moge:
„Denk niet dat opneming van de
terugkerende in Uw bedrijf een soort
opoffering of geschiktheid zou zijn.
De practijk zal uitwijzen, dat gii met
deze mannen niet slecht af zijt".
Na generaal de Bruijne gelukge
wenst te hebben met zijn benoeming,
volgde de overdracht van het com
mando.
Het gebouw in Praag, waar de nieuwe Tsjechoslowaakse regering Gottwald
resideert.
Naar wij vernemen zal de uitwer
king van plannen, welke de instelling
van een pensioenverzekering voor zelf
standige tuinders "beogen, voorlopig
geen voortgang vinden. Zoals men zich
zal herinneren gaf het Centraal Bu
reau voor* de Tuinbouwveilingen een
studiecommissie opdracht een rapport
met concept-statuten en -reglement
voor* een pensioenverzekering-maat-
schappij op onderlinge grondslag voor
zelfstandige tuinders te ontwerpen.
Het inmiddels gereed gekomen rap
port ontmoette naast enige sympathie
veel tegenstand. Zo werd van de zijde
der rooms-katholieke standsorganisa
ties als tegenwerping aangevoerd, dat
eventuele plannen tot de instelling van
een pensioenverzekering niet van het
Centraal Bureau behoorden uit te
gaan.
Bovendien wensten velen eventuele
plannen van de regering voor bedrijfs-
pensioenen af te wachten. In verband
met de geringe belangstelling van de
tuinders voor de plannen van het Cen
traal Bureau heeft dit thans besloten
de uitvoering van het rapport tot in
stelling van een pensioenverzekering
voorlopig niet ter hand te nemen.
Het etmaal-gemiddelde van de
temperatuur, gemiddeld over de maand
Februari is 3.0 gr. te De Bilt, dat is
slechts 0.4 gr. boven normaal. De
maand begon warm. Het gemiddelde
van 7.4 gr. over de eerste tien dagen
Was zelfs een record, voor deze eeuw.
De koude-inval na half Februari
maakte een einde aan de hoop, dat
deze wiater (December, Januari, Fe
bruari tezamen) de zachtste zou wor
den sedert het begin der metingen in
1706 (reeks DelftZwanenburg
Utrecht—De Bilt). Wel is het afgelo
pen winterseizoen, met een gemiddelde
temperatuur van 4.1 gr. tegen normaal
2.0 gr., een der zachtste.
De maand Februari telde vanwege
genoemde koude-inval 15 vorst- en 3
ijsdagen (normaal 15 resp. 2). Het
aantal uren zonneschijn is 93 tegen
normaal 75. Voora. de tweede helft
van de maand was zonnig met 83
uren. Tien jaren geleden werd méér
zon gemeten: 98 uren. Februari 1920
heeft het maximum met 134 uren.
De regenval was over het algemeen
vrijwel normar.1. Twente had de
grootste, de Waddeneilanden de
kleinste hoeveelheid.
1 60 Chinezen verdronken
160 passagiers en de bemanning
van een schip, dat zich tussen Amoy
en Tsjingtsjiang bevond, zijn verdron
ken doordat het schip gekapseisd is,
zo melden Chinese bladen.
Rovers, die als passagiers aan boord
waren gekomen, waren begonnen te
schieten om het schip in handen te
krijgen. Hierdoor was een paniek on
der de meer dan 280 passagiers ont
staan, hetgeen de ramp veroorzaakte.
Senator Arthur Vandenberg, voor
zitter van de commissie voor buiten
landse betrekkingen, heeft gisteren het
debat over het plan-Marshall in de
Amerikaanse Senaat geopend met een
waarschuwing, dat „het ijzeren gordijn
niet tot de randen van de Atlantische
Oceaan moet komen,, door agressie of
in gebreke blijven". Hij drong aan op
aanvaarding van het 5.300.000.000 dol
lar omvattende hulpprogram: „Het ver
dient snelle aanvaarding in naam van
vrede, stabiliteit en vrijheid".
Met betrekking tot de pogingen tot
Europese samenwerking zeide Vanden
berg, dat de zestien samenwerkende
landen moedig hebben gehandeld, daar
zij hiermee de „Russische Beer, die
snel zijn tanden liet zien" practisch
tartten. „Toch is er in dit plan niets,
dat het Sovjet politie-imperium be
dreigt met een of andere consequentie,
die het niet uit eigen vrije wil uitlokt.
Hel is geen plan tegen Oost-Europa,
tenzij het onafhankelijk voortbestaan
der vrije volken op de zwarte lijst
staat". Het plan wordt niet gedicteerd.
Het is een herstel der Europese lan
den door middel van zelfgekozen me
thoden, aldus Vandenberg.
De procureur-fiscaal bij het Indone
sische militaire hoge gerechtshof heeft
tijdens het proces tegen de 17 verdach
ten, die betrokken zijn geweest bij de
samenzwering tegen de Republiek in
Juli 1945 en bij de ontvoering van de
toenmalige minister-president Soetan
Sjahrir verklaard, dat de door Mo
hammed Yamin namens de zeventien
beklaagden voorgelezen voorlopige
verdediging, niet aanvaard kon wor
den.
De procureur-fiscaal zeide, dat
Yamin zijn verklaring, als zou de pre
sident van de republiek van rechtswege
geen recht op deze functie hebben,
had verzwakt door destijds zijn benoe
ming door de president tot lid van 't
voorlopige parlement te aanvaarden.
Hij verklaarde, dat niettegenstaande
de Linggadjati- en Renville-overeen-
komsten, welke naar de mening van
Yamin de souvereiniteit van de repu
bliek hadden doen verdwijnen met 't
resultaat, dat hij weigerde terecht te
staan voor een instelling van de repu
blikeinse regering, alle regeringsinstel
lingen van de republiek tot dusverre
intact waren gebleven en de souverei
niteit van de republiek nog steeds be
stond, hoewel het gebied gedecimeerd
is.
4
Uit Athene wordt gemeld, dat 60
man personeel van de Griekse ma
rine waaronder officieren, zjjn gear
resteerd.
Volgens gezaghebbende kringen
wilden zjj een muiterjj voorbereiden
en zich van schepen meester maken
om zich bjj de partisanen aan te slui
ten.
Zij zullen voor een militaire recht
bank moeten verschijnen.
Weersverwachting, geïdig tot he
denavond:
koude ochtend.
Droog weer met 'overdrijvende
wolkenbanken. Koude ochtend
met op vele plaatsen mist. Overi
gens ongeveer dezelfde tempera
tuur als gisteren. Matige tot
zwakke wind uit Oostelijke rich-
Tijdens een persconferentie te
Brussel verklaarde Baudoux, boks-
promotor en manager van Delannoit,
dat zijn pupil niet tegen de Neder
lander Luc van Dam zou uitkomen.
Thans zijn de volgende ontmoetingen
vastgesteld:
20 Maart, Sportpaleis tfe Brussel:
Dauthuille, moreel winnaar in de
match tegen Delannoit, ontmoet Lu t
van Dam.
De winnaar van dit gevecht komt
dan 17 April, weer te Brussel,' uit te'
gen de kampioen van Groot Brittan-
nië Vince Hawkins.
Ten slotte vindt 23 Mei in het
Heysel-stadion de match om de-Euro
pese middengewichttitel plaats tussen
de winnaar van 17 April en de hui
dige Europese kampioen Marcel Cer-
dan.
Op grond van een briefwisseling
tussen de Koninklijke Nederlandse
Motorwielrijders Vereniging en het
Ministerie van Verkeer en Waterstaat,
inzake het Zondagsrijverbod, vestigt
de KNMV er nogmaals de aandacht
op, dat het van 1 April 1948 af. -'oor
alle personen is verboden, met auto's
en motorrijwielen op Zondag te rij
den. Zij, die menen op Zondag van
hun auto of motorrijwiel gebruik te
moeten maken, moeten zich wenden
tot de Rijksinspecteur van het Ver
voer, die de rijvergunning heeft afge
geven, om ontheffing te vragen.
De beoordeling van deze aanvragen
ligt geheel in handen van bedoelde
Rijksinspecteur, die slechts in zeer
bijzondere gevallen ontheffing zal ver
lenen. Dat betekent, dat naast de prac
tiserende artsen, verloskundigen, vee
artsen, huurautoyondernemers, geeste
lijken en ernstige invaliden slechts 'n
héél gering aantal personen hiervoor
ir aanmerking zal komen.
Bovendien kunnen aan de onthef
fingen beperkingen worden verbonden
b.v. de vermelding van bepaalde Zon
dagen, waarop gereden mag worden,
het af te leggen traject of de trajec
ten, enz.
SCANDINAVISCHE
PREMIERS BIJEEN
De eerste ministers van Zweden,
Noorwegen en ^Denemarken komen 18
Maart te Stockholm bijeen. Men ge
looft. dat zij de problemen zullen be
spreken die voortvloeien uit de jong
ste gebeurtenissen in Finland en Tsje-
cho-Slowakije.
jjeden is het eerste nummer van „de
verschenen!
t o u r n o o i b o d e"
Zij, die deze „spiegel van het Wereldschaaktournooi te Den
Haag" ad. 2.50 willen ontvangen, behoeven slechts onder
staande bon in te vullen. Men ontvangt dan tevens de reeds
verschenen nummers.
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Handtekening:
Sinds het verdelingsbesluit van
de algemene vergadering der V. N.
z(jn in het Heilige Land 1378 perso
nen gedood en meer dan 3000 ge
wond. Deze cijfers, die officiëel door
het Britse politiehoofdkwartier te
Jeruzalem zijn bekend gemaakt, spe
cificeren het aantal doden in 674
Arabieren, 579 Joden, 74 Britse mi
litairen en 18 man van de Britse
politie.
De auto van luit.-generaal MacMil-
lan, de opperbevelhebber van de Brit
se troepen in Palestina, werd Maandag
op de weg van Jaffa naar Jeruzalem
door een electrische mijn opgeblazen.
De generaal bevond zich niet in de
auto.
krupp staakt productie
Alle fabrieken van Krupp moeten
de productie binnen veertien dagen
staken, zo heeft de vice-voorzitter van
de productieraad van het Krupp-con-
cern verklaard. Het personeel zal de
fabrieksintallaties demonteren.
Een menigte van duizend mensen,
onder leiding van B. W. H. Bos Ver
schuur, hield Zaterdag de reeds eer
der aangekondigde optocht door Para
maribo als demonstratie, dat de bevol
king met intense belangstelling het
verloop der rondetafel- conferentie
volgt en om uiting te geven aan haar
wens tot beëindiging van het kolo
niaal systeem.
Er werden opschriften met slagzin
nen meegedragen; de optocht had een
ordelijk verloop.
Men zal zich herinneren, dat de Bal-
tische mijnwerker Petro Sevhenko,
werkzaam in de mijnen te Chatelineau,
ongeveer een week geleden, plotseling
weigerde voedsel tot zich te nemen en
omtrent de redqn van deze hongersta
king in het duister tastte. Intussen is
gebleken, dat ^de zonderlinge Balt voor
nemens was de hongerdood te sterven
uit protest tegen het feit, dat hij van
de autoriteiten geen toestemming had
gekregen zijn verloofde, die iri een
kamp voor verplaatste personen in
te brengen. Nadat de verliefde mijn
werker de hongerstaking zes dagen had
voortgezet, willigde men zijn verzoek
in en hij zal dezer dagen naar Duits
land mogen vertrekken, zij het enigs
zins vermagerd.
De 23-jarige H. K. te Amsterdam,
die Zondagavond in de Kalverstraat
te Amsterdam een meisje, dat daar
met haar verloofde wandelde, met een
mes aanviel en beiden verwondde,
heeft zich gistermiddag om 12 uur aan
het bureau Singel te Amsterdam aan
gemeld. De jongeman verkeert in een
uiterst nerveuze toestand.
Agence France Presse meldt, dat be
sprekingen tussen de vijf landen, t.w.
Engeland, Frankrijk en de Benelux,
zijn afgekondigd door de Britse pre
mier, Attlee, in het Lagerhuis. Zij zul
len Donderdag in Brussel beginnen en
betreffen economische, sociale, politieke
en militaire problemen.
Gisteravond verrichtte de bur
gemeester van 's-Gravenhage, mr.
W. A. J. Visser, de loting voor het
tournooi om het wereldkampioen
schap schaken. Het resultaat was
als volgt: 1. Botwinnik, 2. Euwe;
3. Smyslov; 4. Reshevsky; 5. Ke-
De partijen van de eerste ron
de, welke hedenavond worden ge
speeld zijn in verband met deze
loting als volgt samengesteld:
EuweKeres, SmyslovRêshevs-
ky. De eerstgenoemden spelen met
wit. Botwinnik is in de eerste
ronde vrij.
De Burgemeester van de Resi
dentie, mr. W. A. J. Visser, sprak
voor een groot aantal genodigden
de welkomstrede uit, waarin hij
wees op het feit, dat de stad Den
Haag altijd verbonden is geweest
met de gedachte der internationale
vrede en solidariteit en van de
goede verstandhouding tussen de
volken. Ditmaal is de internatio
nale schaakwereld in Den Haag
verzameld en gedurende enkele
weken zal het een strijd worden,
die ongetwijfeld fel eal zijn, maar
een strijd welke niet verdeelt,
maar bindt Het tournooi om het
wereldkampioenschap zal het zin
nebeeld worden van goede ver
standhouding en een eensgezinde
opvatting, zoals dat door ieder in
dividu en door elk land moet wor
den erkend.
Na de burgemeester voerden nog
enkele andere autoriteiten het
woord, o.m. mr. A Rueb, de pre
sident van de Internationale
Schaakfederatie. Het hoogtepunt
van de avond was de loting, welke
door mr. Visser persoonlijk werd
verricht en waarbij ieder der vijf
deelnemers zijn nummer uit een
schaal trok. Toen Botwinnik het
nummer een trok, ging er een da
verend gelach op, aangezien de
aanwezigen dit een symbool von
den voor het uiteindelijk resultaat
van het tournooi. En menigeen
dacht hetzelfde, toen dr. Euwe het
lot nummero twee te voorschijn
haalöe.
De stemming bij deze openings
plechtigheid was buitengewoon
genoegelijk. Het was alsol de ge
hele internationale schaakwereld
in Den Haag aanwezig was. Behal
ve de vijf grootmeesters van het
De grootste Nederlandse drijvende
bok, de Ajax, is in de nacht van
Zondag op Maa- dag in de Middel
landse Zee omgeslagen en gezon
ken.
De sleepboot Hudson bracht de Ajax
naar Indië, waar de bok zou worden
gebruikt om wrakken te lichten. Bij 't
transport is de nodige voorzichtigheid
betracht, hoewel spoed was vereist.
Na het vertrek uit Nederland heeft
de Hudson in een Engelse haven bijna
vier weken gewacht op een gunstig tijd
stip om de Golf van Biscaye over te
steken.
Alles ging goed, totdat in de Middel
landse zee een zware Oostelijke storm
opstak. In de nacht van Zondag op
Maandag is de storm zo hevig gewor
den, dat de Ajax ongeveer honderd mijl
ten Oosten van Algiers is omgeslagen
en gezonken. Voor zover bekend, is de
bemanning in veiligheid.
Gisteren werd in de Raadszaal van "t
Aikmaarse stadhuis de heer D. Schef-
Duitsland verblijf houdt, een bezoek 1 fel gehuldigd in verband met het feit,
dat hij 25 jaar lang secretaris is ge
weest van het kantoor Alkmaar der
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Noord-Holland. De heer S. W.
Arntz, voorzitter van de Raad van Bij
stand van dit kantoor, mr. C. P. van
Eeghen, voorzitter van de Noordholl.
Kamer en de heer H. W. Holsmuller,
adj. secr. der' Kamer voerden het woord.
Zij allen gaven een overzicht van het
vele werk, dat door de jubilaris in het
belang van de handel vas verricht en
overzagen de achter hem liggende pe
riode. Dr. W. L. Groeneveld Meyer, dir.
v d. afd. Middenstand van het Ministe
rie van economische zaken was mede
aanwezig.
De heer rntz overhandigde de heer
Scheffel een enveloppe met inhoud, op
dat de jubilaris zelf een passend ge
schenk zou kunnen aanschaffen. De
heer Holsmuller bood namens het per
soneel een fraaie bronzen schemerlamp
aan. De heer Scheffel dankte de spre
kers voor hun woorden en hoopte, nog
vele jaren in staat te zijn, zijn beste
krachten aan de arbeid te geven.
Na de officiële huldiging had in hst
Vidtory-Hotel een - zeer drukbezochte
receptie plaats, waar honderden en nog
eens honderden blijk gaven van hun
warme sympathie. Het gemeentebe
stuur deed zich vertegenwoordigen
door mr. R. Veéndorp, gem.-secr. en
wethouder Leesberg. Tal van burge-
meesters van omliggende gemeenten,
alsmede vele vooraanstaande persoon
lijkheden uit het openbare en zaken
leven bewezeil door hun aanwezigheid
hun medeleven met deze feestelijke
gebeurtenis. De zalen van het hotel
waren door een weelde van bloemen in
een geurende tuin herschapen. Behalve
in deze vorm ontving de heer Scheffel
ock nog tal van geschenken, die hem
zullen hebben bewezen dat hij zijn
vrienden niet alleen in Alkmaar telt,
dcch ook in wijde kring daarbuiten.
Na" de sprints van Maandagavond 11
I uur was de stand: 1. Bruneelde Kuys-
scher 178 punten. Op een ronde: 2.
Adriaensens—Bruyland 93 punten; 3. c-n
4. ex aequo LapebieSeres enThijssen
de Pauw 69 punten; 5. KintSteenber
gen 43 punten. Op twee ronden: 6.
I SercuSpelte 105 punten; 7. Van Vliet
Middelkamp 74 punten; 8. Pieters
Rogiers 13 punten. Overige koppels op
vijf en meer ronden.
In België bestaat de rantsoenering
nog sleohts voor boter, margarine,
suiker en brood en het heeft er alle
schijn van, dat ook deze voedingsmid
delen dit jaar vrij zullen komen.
Naar verluidt zou de margarine be
gin volgende maand niet meer aan de
bepalingen der distributie onderworpen
zijn.
In de maand Mei voorziet men een
toeneming der melkproductie tot een
dusdanig peil, dat ook de melk vrij
gegeven zal kunnen worden.
Wat de boter betreft zal een invoer
van 9000 ton voldoende zjjn om de
distributie af te schaffen.
Na het in vrije verkoop geven van
margarine, boter, melk en suiker zou
in October a.s. de afschaffing van de
rantsoenering van brood volgen.
INWISSELING BRIEFKAARTEN.
Nu het tarief van briefkaarten in 't
binnenlands verkeer per 1 Februari
verlaagd is van 71^, op 6 ct., bestaat de
mogelijkheid om tot uiterlijk 31 Maart
a.s. niet gebruikte briefkaarten van 71^
cent op de postkantoren in te wisse
len.
BRAZILIAANS VLIEGTUIG
VERONGELUKT
Een transportvliegtuig van de Bra
ziliaanse luchtmacht is neergestort op
het eiland Marajo aan de monding
van de Amazone. Hierbij zijn 21 in
zittenden om het Teven gekomen. Er
zijn drie overlevenden. Het vliegtuig
werd geheel vernield.
Dr. Euwe,
Neerlands hope
tournooi merkten wij op de secon
dant van dr. Euwe, van Scheltin-
ga Verder de secondant van Res
hevsky, Prins en de drie Russi
sche secondanten van Botwinnik,
Keres en Smyslov resp. Ragozine,
Tulush en Alatorzew.
Tenslotte kunnen wij nog ver
melden dat zich onder de aanwe
zigen bevonden de ambassadeur
van de Sovjet-Unie in Nederland
Valkof en de commissaris van de
koningin in de provincie Zuidhol
land, mr. L. A. Kesper.
Stucadoor viel in draaiende
kalkmolen
In een stucadoorsbedrijf te Zwolle
is gistermiddag een ernstig ongeluk
gebeurd, dat -het leven kostte aan de
49-jarige stucadoor D. Ruitenberg.
De heer Ruitenberg, die met zijn
gezin boven het stucadoorsbedrijf
woont, was bezig met het schoonma
ken van een kalkmolen. Dit* werk
moet gebeuren, terwijl de Tnolen
draait. Niemand heeft het ongeluk
zien gebeuren. Toen een zoon naar
boven ging, omdat hij hoorde, dat de
kalkmolen niet normaal liep, vond hij
het deerlijk verminkte lichaam van
zijn vader in de bak van de kalkmo
len.
