A. v. d. Waals wordt dood verklaard
per krantenbericht
f XI Sandersr
PALM
AUTOMOBIEL
Vertegenwoordiger
WOLLEN
DEKENS
3 feiten:
STICHTING 1940-'45
En uit Haaren ontvluchten de
agenten Ubbink en Deurlein
Einde van England-Spiel
ingeluid
VERKLARING
Wie met MOORMAN rijdt
Komt altijd op tijd,
ft
a' dh-K
Sr°ffENV£Rf
ook voor Uw lingerie
Tel. 2867
Van Galenstraat 117
stomen en
opnieuw ruwen
P -Spoorstr. 50, Telel. 3102
Nutsspaarbank
TENTOONSTELLING
XXX.
IN DE ZOMER VAN 1943 vindt de S.D.
bij huiszoekingen van tijd tot tijd
foto's van Van der Waals met een vrij
nauwkeurig signalement. Daaruit kan
maar één conclusie worden getrokken:
de illegaliteit is Anton op het spoor,
weet wat hij doet en staat hem naar
het leven. Gans ondergronds Nederland
is gealarmeerd: door geheel Nederland
is de geheime boodschap gegaan: Kijk
Bil naar Anton'us van der Waals en
schiet hem neer zodra ge hem op de
korrel krijgt!
Dat gaat er beroerd uitzien, zegt
Giskes tot Schreieder. Vandaag of mor
gen is Van der Waals tot zijn vaderen
verzameld.
Jaagt men op een dode?, vraagt
Schreieder.
Wat bedoel je?, vraagt de chef
van de Abwehr. Is hij dan alT
Nee, maar binnen een paar dagen
is hij officiëel dood. 'n Kléine comedie
in de kranten. Proberen of we de ille
galiteit voor de gek kunnen houden.
Enkele dagen later brengen de Ne
derlandse dagbladen het bericht.
POLITIEKE MOORD TE
ROTTERDAM
10.000 gulden beloning.
's-ORAVENHAOE, 21 Juli: In de
avonduren van 19 Juli 1943 tegen
23 uur werd in de Zestienhoven-
straat in het Noordelijk deel van
Rotterdam de Nederlandse staats
burger Antonius van der Waals, ge
boren op 11 October 1912 in Rotter
dam, door verscheidene schoten ern
stig gewond. De gewonde is tijdens
het vervoer naar rut ziekenhuis aan
zijn verwondingen bezweken. De da
ders wisten zonder herkend te zijn te
ontkomen. Op de dode werd een
persoonsbewijs gevonden, uitgeschre
ven ten name van Antoon de Wilde.
Het vermoeden bestaat, dat het
slachtoffer zich soms van de naam
Antoon de Wilde bediend heeft.
De bevolking wordt aangespoord
om mede te werken aan het opspo
ringswerk. Voor ter zake dienende
aanwijzingen, die leiden tot het vin
den van de daders, wordt een beloning
van 10.000 gulden uitgeloofd.
De leider van de Sicherheitspolizei
en van de S.D. te Rotterdam
(iw.gWULK,
SS-Sturmbannftthrer.
Van der Waals is dood! zeggen op
die avond tal van Nederlanders tegen
elkaar. Sn de kerkgangers van de Ge
reformeerde Gemeente aan de Boezem-
singel te Rotterdam zien 's Zondags de
oude vader van de verrader in diepe
rouw gekleed. Ze weten niet, dat de
man in dezelfde kleren reeds een be
zoek heeft gebracht aan Schreieder,
om te vragen of de camouflage zó vol
doende is.
Want Anton van der Waals is na
tuurlijk niet dood en zijn familie
speelt het gruwelijk spel mee in de rol
van treurende nabestaanden.
Fraaie grap, zegt Giskes diezelfde
week tot Schreieder. Zou het helpen?
We zullen het hopen, zegt de Kri-
minal-Direktor. Ik kan Anton voorloog
niet gebruiken. Een poosje afwachten.
Later zal ik hem wel wat oppoetsen
met cosmetische rrr'-'^elen; een bril, een
snor, een andere slag in zijn haar.
Ja, we hebben vele zorgen, mein lieber
Giskes....
Inderdaad vele zorgen. En die zorgen
beperken zich niet tot de vraagstukken
van de dienst alleen. Veeleer liggen zij
op internationaal gebied. Want op 10
Juli zijn de geallieerden op 'Sicilië ge
land; de eerste troepen van de Vrij
heid staan op Europees grondgebied!
Vijftien dagen later nemen koning Vic-
tor Emanuel en Pietro Badoglio het be
wind in handen. Mussolini heeft afge
daan.
Het Nederlandse volk, dat steeds
zwaarder de Duitse laars op de nek
voelt, krijgt nieuwe hoop. De oorlog
heeft zijn keerpunt bereikt: de as
kraakt. Het begin van het einde is er.
IN DE NACHT van 19 of 20 Augustus
1943 gebeurt er in het tot gevangenis
Ingerichte seminarie te Haaren iets, dat
de zorgen van Schreieder nog vergroot;
tets dat het einde van 't England-Spiel
inluidt: de agenten Jan Ubbink en
Deurlein ontvluchten! Zjj zijn 's avonds
tijdens het uitreiken van voedsel in
een toilet gekropen en voor het
raampje van dat toilet zitten géén tra
lies.
Ubbink en Deurlein hebben reeds da
gen tevoren het plan tot in de kleinste
onderdelen besproken; zij hebben van
beddegoed een lang, sterk zeel vervaar
digd. Als alles stil is in het seminarie
openen zij voorzichtig het raampje en
glijden achter elkander naar beneden.
Niemand bemerkt hun vlucht en als
de volgende morgen de alarmkreet over
hun ontshapping doordringt tot Schreie
der en Giskes en Rauter zijn de beide
agenten reeds ver het Brabantse land
ingetrokken. In Tilburg komen zij on
der de hoede van pater Gevasius, die
hen naar België speelt.
Vandaar bereiken zij Zwitserland,
De directeur van het Rijksbureau
voor Oorlogsdocumentatie, drs. L.
de Jong, die van 1940 tot 1945
redacteur was van Radio-Oranje te
Londen, zendt ons onderstaande
verklaring:
„Uit Uw artikelenserie over
het Nordpol-Spiel en de acti
viteit van de verrader de Wil
de is herhaaldelijk gebleken,
welke voorname rol code-be
richten, uitgezonden via Radio-
Oranje, in hei geraffineerde
Duitse spel gespeeld hebben. Ik
stel er prijs op U hierbij mede
te delen, dat den redacteuren
en medewerkers van Radio-
Oranje nimmer iets omtrent de
werkelijke betekenis van der
gelijke code-berichten bekend
geweest is. Zij kregen opdracht,
die berichten uit te zenden
dat was alles.
„Aangezien door Uw artikelen
série de indruk gewekt is, dat
in Londen in de eerste jaren
van de bezetting ernstige fou
ten gemaakt zijn op het gebied
van de verbinding met Neder
land, lijkt het mij billijk het bo
venstaande mede te delen,
waaruit moge blijken, dat re
dactie en medewerkers van
Radio-Oranje welke andere
gebreken overigens aan hun
uitzendingen mogen hebben ge
kleefd voor de gesignaleerde
fouten in geen enkel opzicht
verantwoordelijk zijn geweest."
halen, waar ze bij aankomst als boeven
behandeld en in een gevangenis opge
sloten worden.
Wij hebben ernstige redenen, om
op deze kwestie thans niet uitvoerig
in te gaan. Daarvoor zal gelegenheid
te over zijn, als wij in enige slotarti
kelen tot bepaalde conclusies komen
Wat wij thans reeds wél willen zeg
gen is: dat de schandelijke behande
ling dezer dappere kerels volkomen
past in het kader van de faits et
gestes van zekere Londense kringen.
En dat Üe parlementaire enquêtecom
missie de lotgevallen van Ubbink en
Deurlein niet onbesproken zal kun
nen laten, zo zij zich een duidelijk
beeld wil vormen van de achtergron
den dezer dramatische dingen.
Er ontstaat een grote twist tussen
Rauter en Schreieder, als de vlucht der
beide agenten ontdekt wordt.
Wat Schreieder nog groter zorgen
baart: sinds vele weken zendt Engeland
geen agenten meer. Zeven-en-vijftig
zijn er geparachuteerd sinds de S.D.
z«n»radio-verbinding met Londen kreeg.
Maar het is reeds lange tijd geleden,
dat de enerverende boodschap over do
telefoonlijnen flitste: „Es geht los heute
Abend; mit Herrenbesuch".
De radioverbinding functioneert nog
uitstekend. Code-geheimen of geheimen
van bijzondere beveiliging bestaan or
voor de S.D. niet. De Londense kaarten
liggen open op tafel. Maar wat heeft
men aan kaarten als de tegenpartij
weg blijft?
In die tijd, rijst bij Schreieder het
plan, Anton van der Waals naar Zwe
den te zenden om via de daar werkende
Nederlanders een nieuw contact met
Engeland op te bouwen. Een plan, dat
Van der Waals benauwde ogenblikken
en Schreieder een echec zal bezorgen.
waar dr. Visser 't Hooft (de tegenwoor
dige secretaris van de Wereldraad der
Kerken) hen verder helpt naar Lerida
in Spanje. De Nederlandse regering
laat hen per vliegtuig naar Engeland
In ons nummer van Dinsdag t
De avonturen van
,fBaron van Lynden" m
Stockholm.
44)
„En dat is?"
„Dat ik precies weten wil wanneer jullie uit Rotterdam een seintje krijgt,
dat hij hier komt en dat jullie me gelegenheid geven mee te gaan als hij
geschaduwd wordt. Denk je, dat de commissaris dat goed zal vinden?"
Inspecteur Beekman herinnerde zich de woede van zijn chef, toen hij in de
moordnacht te horen kreeg, dat er een verslaggever aan de telefoon was-en
schudde glimlachend het hoofd. 8
„Ik denk," zei hij, „dat de commissaris het pertinent zal weigeren."
„Hoor eens, Henk," zei de reporter, „dan moet jij me een seintje geven. Ik
heb de kerel gezien toen jullie met hem in de trein stapten dus ik weet precies
hoe hfl er uitziet. Even een telefoontje ais je bericht krijgt, dat hij onderweg
ia. Meer vraag ik je niet."
„Wat ga je dan-doen?"
„Nou, dat is nogal logisch. Ik schaduw hem ook."
„En als ze dat in de gaten krijgen?"
„Dat zullen ze niet, Henk, „dat doe ik op mjj eigen manier. Ik mag toch
zeker lopen waar ik wil. Ten slotte zal ik er helemaal niet rouwig om zijn als
jullie mfl er buiten houden. Dan ben lk ook niet meer aan allerlei beloften
gebonden."
Hij wierp een blik op zijn polshorloge en stond verschrikt op.
„Nog drie minuten," zei hij! „Ik heb een conferentie bij Kras. Kim je
morgenmiddag om deze tijd hier zijn?"
„Natuurlijk," zei de inspecteur glimlachend.
„Best, dan zal ik je van het onderhoud met Feenstra vertellen. Maar
op voorwaarde, dat ik een seintje krijg als de Rat losgelaten is en naar hier
komt."
„Ik zal 't de commissaris vragen," beloofde de inspecteur.
„Neen, vraag die ongelukkige commissaris nou maar niks. Als hij het ver
biedt ben ik nog verder van huis. Ze hoeven eigenlijk niet te weten wat ik
van plan ben. Afgesproken?"
Inspecteur Beekman knikte en wenkte de kellner.
„Om de drommel niet!" riep de reporter. „Ik ben hier gastheer."
Twee minuten later stonden ze buiten.
„Ik zal jezei de inspecteur, maar hij kon zijn zin niet afmaken, want
Leo van den Berg sprong, na een nieuwe blik op zijn horloge, op de treeplank
van een juist passerende tramwagen, welks conducteur hem met een verwij
tende blik op het achterbalcon hees.
HOOFDSTUK XIH.
De panterman.
Inspecteur Beekman wandelde langs Americain toen hij zifn naam hoorde
roepen.
Twee heren aan een hoektafeltje van het terras dronken een borrel en de
oudste was opgestaan en wenkte hem.
„Meneer De Wit," zei de inspecteur, verrast naderbij komend, „hoe gaat
het U?"
De makelaar drukte hem vriendschappelijk de hand en wees naar zijn
metgezel, die uit zijn rieten fauteuiltje overeind was gekomen.
„Meneer Van Heerde," zei hij voorstellend.
„O, maer wij kénnen elkaer," zei de bankdirecteur glimlachend. „Wij hébben
elkaer toch ontmoet op die aevond vanHij stokte en keek enigszins
verlegen naar zijn vriend, die eenvoudig knikte.
„O ja, natuurlijk, jullie kennen elkaar." (Wordt vervolgd)
50. „Hij komt ons achterna",
schreeuwt Pim die achterom kijkt.
,Oh, wat moeten we beginnen?"
Fam, die boven op het platvorm staat
en de tijger steeds nader ziet komen,
grijpt in zijn angst een rekstok beet
en even later zweeft hij door de lucht.
Pim en Pom doen hetzelfde. „Oh, ik
weet helemaal niet hoe het moet!"
roept Pam.
„Je moet je in ieder geval goed
vasthouden", antwoordt Pim.
„Anders val je naar beneden!"
60. De drie honden zwaaien door d#
lucht en weten niet goed wat ze ver
der beginnen moeten.
„Oh, help"i roept Pim eensklaps.
„Waf is er?" roepen de beide anderen.
„Mijn costuumü Mijn- tijgercostuum
glijdt van me af!"
„Wat vreselijk! Nu zijn we ontmas
kerd. We moeten hier vandaan!"
„Ja maar hoe?" vraagt Pim in doods
angst. „Ik hou het niet langer uit".
De 7e Mei a.s. hopen
onze geliefde Ouders «n
Grootouders
C. BONTES
en
A. BONTES—
KIKKERT
dé dag te herdenken, dat
zij 45 jaar getrouwd zijn
Namens kinderen en
kleinkinderen,
C. BONTES.
Den Helder,
Emmastraat 45.
Heden overleed, zacht
en kalm, ten huize
van zijn dochter te
Dordrecht, onze lieve
Man, Vader, Behuwd-
en Grootvader, Broe
der. Zwager en Oom,
de Heer
JOHANNES
GERARDUS
ENDENBURG,
Echtgenoot van
A. M. VAN GIJN,
in de ouderdoip van
76 jaar.
Uit aller naam:
Mevr.
A M. ENDENBURG—
VAff GIJN.
Den Helder, 1 Mei '48.
Emmastraat 14.
De begrafenis zal
plaats hebben op
Woensdag 5 Mei a.s-
des n.m. 2 uur vanaf
Emmastraat 14, Den
Helder, op de Alge
mene Begraafplaats
te Huisduinen.
Verzoeke geen be-
oek en geen bloemen-
Gevestigde firma vraag'
iemand ter opleiding, die
bekend is met de Bouw
vakken en énige commer
ciële aanleg 'heeft.
Brieven met opg. leef
tijd, tegenwoordige werk
kring, opleiding, waar
vroeger gewerkt, gods
.diensit, verlangd salaris
referenties, Onder No- 456
bureau van dit blad
Li OO/W
vao
Net' meisje gevr- als
Hulp in de Huishouding,
Goed loon, goede behan
deling. Intern. Textielbe
drijf J. TE KWANT, Jan
v Goyenstraat 13, Heem-
sledè. tel 20740, Haarlem
gemak
voordeel
gerief
doen ons aantal spaar
ders snel stijgen.
Wij ondergetekenden, Commissarissen
van de Onderlinge Brandwaarborg-
Maatschappij gevestigd te Amster
dam, onder Directie der firma De
Jong Co., hebben het genoegen aan
alle daarbij belanghebbenden te be
richten, dat heden aan ons is gedaan
Rekening en Verantwoording van de
gehouden Administratie over het
jaar 1947, welke door ons in orde
bevonden zijnde, met onze goedkeuring is bekrachtigd.
Wfj ontvingen daarbij, in tegenwoordigheid van onder
scheiden Heren Correspondenten en Deelgenoten, een
nauwkeurig overzicht van Ue stand der Maatschappij
en mochten ons bfl vernieuwing van haar bloei en wel
stand overtuigen.
Amsterdam, 30 April 1948.
Mr. H. Th. 's Jacob.
Jhr. Mr. F. J. M. van Nispen tot Sevenaer.
Jhr. Mr. E. W. Röell.
Jhr. Dr. C. G. C. Quarles van Ufford.
Jhr. SIx van Hillegom.
GEOPEND DAGELIJKS VAN 10-17 EN 20-22 UUR
TOEGANGSPRIJS I 1.50 INCL BELASTING
