„STAAKT HET VUREN"
48 UUR UITGESTELD
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Order
Oranjehemden gaan een onbekende
tegenstander tegemoet
ZUINIGHEID MET
FIETSBANDEN
Ditwdag 25 Mei 1948.
70ste Jaargang No. 7820
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Op verzoek der Arabische Liga
HEDEN BESPREKINGEN TE
AMMAN
Actie
van
Finse Volksdemocraten
Vlag van Weimar in gebruik
Het Zweedse .elftal voor
Amsterdam
WEERBERICHT 9
Twee eerste prijzen
te Schevingen
Zarah Leander in beroep
CONFLICT
IN BLOEMENHANDEL
TEN EINDE
N oorwegen-Nederland
Rschtshalfplaats wordt weer door STOFFELEN bezet
Een tijdelijk tekort
Commissie voor
Televisie-vraagstuk
Internationale vliegrallye
naar Den Haag
Dr. Weizman bïj Trutnan
Dr. Euwe zal het nog
wel beter doen
24ste Veto der Sovjet Unie
Airto stortte van vlff meter
hoogte
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 149041
Directeur: J. Bijlsma
Wrnd. Hoofdredacteur
W. Middelbeek
Rayonred. C. A Dekkers
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 et per mm
Familieberichten 20 eent per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woorden
1.—elk woord meer 8 et.
Abonnementen:
per kwartaal J.7B.
De Veiligheidsraad heeft besloten de
aanvangstermijn voor de wapenstil
stand in Palestina op Woensdag te 17
uw te stellen. De Arabieren krijgen
hiermee 48 uur langer tijd dan oor
spronkelijk bepaald was om bespre
kingen te voeren, die heden in Am
man geopend zullen worden.
Dit besluit werd genomen, nadat de
Arabieren 36 uur uitstel gevraagd had
den. Engeland steunde het verzoek.
Men meent te weten, dat Engeland
en Amerika er bij de Arabische rege
ringen op hebben aangedrongen de
order „staakt het vuren" te aanvaarden,
maar dat ze van mening zijn, dat deze
regeringets een redelijke tijd moet wor
den gegeven om de zaak onder de ogen
te zien.
Verwacht wordt, aldus Reuter, dat de
leiders van de vijf Arabische landen,
die thans deel némen aan de inval in
Palestina, heden, de Transjordaanse on
afhankelijkheidsdag, bijeen zullen ko
men, om het voorstel der V. N. tot het
uitvaardigen van een order staakt het
vuren te bespreken. Het zijn koning
Abdoellah van Transjordanië, Emir
Abdoel Illah, regent van Irak, Djamil
Mardam Bey, premier van Syrië.
Riadh Solh Bey van de Libanon en
Ahmaed Chasjaba Pasja, minister van
buitenlandse zaken van Egypte.
Van gezaghebbende zijde te Washing
ton wordt vernomen, dat de Arabi
sche staten zouden overeenkomen
aan de order van de Veiligheidsraad
gehoor te geven, op voorwaarde van
terugkeer tot de status quo, zowel in
politiek als militair opzicht van 15
Mei.
DE TOESTAND IN PALESTINA.
Ondertussen vinden de gevechtshan
delingen in Palestina voortgang.
Aan het legercommuniqué van de
Haganah, omgeroepen door de Joodse
zender, ontlenen wij nog het volgende:
Joodse luchtstrijdkrachten hebben
Arabische troepenconcentraties ten wes
ten van En-Gew aangevallen en gebom
bardeerd. Alle vliegtuigen keerden on
beschadigd op hun basis terug.
Vijf km ten zuiden van Samach de
den Joodse strijdkrachten hevige aan
vallen op Arabische stellingen ten wes
ten van de Jordaan. Drie Joodse sol
daten raakten in krijgsgevangenschap.
De regering van Israël heeft een de
partement van politie voor het gehele
Joodse gebied ingesteld.
Twee vliegtuigen, naar men meent
bombardementsvliegtuigen, hebben voor
het eerst het door de Joden bezette
Arabische Jaffa gebombardeerd. Zij
bleven buiten het bereik van 't Joodse
luchtafweergeschut en zwenkten af naar
Tel Aviv, in het noordelijke gedeelte
waarvan zij drie bommen lieten vallen.
Er werden enige persoonlijke ongeluk
ken veroorzaakt.
Volgens een communiqué van het
Egyptische leger is een sterke Zionisti
sche vesting bij Deir Suneid na een ge
vecht van negen uur stormenderhand
genomen. De Joden zouden 500 doden
verloren hebben, terwijl de Egyptische
verliezen „onbetekenend" waren. Er
werd een grote hoeveelheid aan uitrus
tingen en voedsel veroverd.
JERUZALEM WORDT VERNIELD
Een bittere slepende strijd in en
om Jeruzalem bedreigt een groot
deel van de Heilige Stad met een
langzame vernieling, zo meldt Reu
ters correspondent bij het Arabische
legioen in Jeruzalem.
Troepen van het Arabische legioen,
gesteund door pantserwagens en enige
duizenden ongeregelde strijders, ba
nen zich in gevechten van huis tot
huis een weg langs de met zandzak
ken en prikkeldraad versperde stra
ten van het door de Joden bezette
Nieuw-Jeruzalem. Voor hen uit ont
ploffen zwaar explosieve projectielen
van de batterijen van het legioen in
de Joodse sterkten. Honderden gebou
wen zijn reeds vernield en er is reeds
voor millioenen schade aangericht
door het werpen van zware handgra
naten en het plaatsen van tijdbom
men, waardoor het strijdgebied in
dikke wolken van stof en rook ge
huld wordt.
Luitenant-generaal Abdoel Kader
Pasja, de ondercommandant van het
in Jeruzalem strijdende Arabische
legioen heeft Reuter volmacht gege
ven uit zijn naam te verklaren, dat te
Jeruzalem Maandagavond hevige ge
vechten voortgang vonden, te weten
een half uur na de tijdgrens, welke
de staakt-het-vuren-order van de Vei
ligheidsraad gesteld heeft.
De staat Israël heeft officieel om
toelating tot het lidmaatschap van de
Verenigde Naties verzocht.
Trygve Lie, algemeen secretaris der
V.N., heeft een beroep gedaan op de
Arabische staten, de Joodse staat en
de Engelse regering, te zorgen voor
een veilige geelide voor graaf Berna-
dotte, bemiddelaar der V.N. voor Pa
lestina.
De Finse Volksdemocratische partij,
bestaande uit communisten en linkse
socialisten, heeft een actie-comité ge
vormd. Op een meeting te Helsinki is
dit door de voorzitter der partij, Kus-
to Kulo, meegedeeld. Het actie-comité
aal, aldus Kulo, de activiteit in het ge
hele land leiden en coördineren ten
einde te voorkomen, dat er wijzigin
gen in het Finse kabinet worden aan
gebracht vóór de algemene verkiezin
gen.
Een niet-communistisch lid van de
regering, dat ongenoemd wenste te
blijven, verklaarde tegenover Reuter:
„We kennen de communistische plan
nen en zullen niet gedogen, dat zij uit
gevoerd worden".
De politie en het leger zijn te hulp
geroepen.
Voor de eerste maal sedert 15 jaar
heeft de zwart-rood-goude vlag, de
kleuren van de Weimar-republiek, die
door de Duitse „volksraad" als het ken
teken van het nieuwe Duitsland is er
kend, op een overheidsgebouw te Ber
lijn gewapperd, n.1. op 't hoofdgebouw
van Radio-Berlijn (onder Sovjet-russi-
sohe controle) bij de aanvang van het
referendum over de eenheid.
v-
Een ernstig auto-ongeluk heeft plaats gehad in het Belgische dorpje
Froidveau nabij Dinant. Een vrachtwagen met aanhangwagen, geladen
met bomen, sloeg door onbekende oorzaak van de weg af en stortte naar
beneden. In de val verwoestten de beide wagens een woning.
Het verwonderlijke van het geval is, dat de bewoners van het huis, een echt
paar en twee kinderen, vrijwel ongedeerd onder de puinhopen vandaan ge
haald werden. Ook de bestuurder van de vrachtwagen liep geen kwetsuren op
De Zweedse Voetbalbond heeft de
volgende twaalf spelers aangewezen
als candidaten voor de ploeg die op 9
Juni a.s. te Amsterdam tegen Neder
land speelt:
Sune Andersson, Henry Carlsson en
Boerje Leander, alle drie van AIK
Stockholm, Bertil Nordahl van Deger-
fors, Gunnar Gren van Gothenburg,
Karl Svensson en John Wikdahl, bei
den van Helsingborg, Erik Nillson en
Kjell Rosen van Maimö, Torsten Lind-
berg, Gunnar Nordahl en Knut Nor
dahl van Norrköping.
Het team wordt pas definitief samen
gesteld na de wedstrijden van Zondag
a.s. welke de keuze-commissie in staat
moeten stellen zich een oordeel te vor
men over de huidige conditie der ge
selecteerden.
Wat de verdediging en de midden
linie betreft achtte men tot dusver de
volgende opstelling het meest waar
schijnlijk: doel: Torsten Lindberg; ach
ter: Knut Nordahl en Erik Nilsson;
midden: Sune Andersson, Bertil Nor
dahl en Kjel Rosen.
Deze spelers komen ook onder de
twaalf geselecteerden voor. In de voor
hoede zijn natuurlijk Gunnar Nordahl
en Gunnar Gren vrijwel zeker van hun
plaats. Daarentegen mist men Persoon,
Liedholm en Nystrom onder de candi
daten, alhoewel het mogelijk blijft dat
zij Zondag a.s. de aandacht der keuze-
commissie op zich vestigen.
Een geweldige brand heeft de op
slagplaatsen van de „Spoorwegmaat
schappij der Provence" te Frejus,
nabij Toulon (Fr.) vernield. De scha
de wordt op ongeveer 100 millioen fr.
geschat.
Weersverwachting geldig tot Dins
dagavond:
WISSELEND BEWOLKT
Wisselend bewolkt met plaatselijk
enkele buien. Zwakke, tijdelijk
matige, wind tussen Noord en West
Iets kouder.
Op het door Philips in samenwer
king met de Maatschappij Zeebad ge
organiseerde internationaal muziekcon
cours te Scheveningen, zijn in de af
deling viool twee eerste prijzen ver
leend, n.1. aan Michel Szwalbe, een in
Zwitserland woonachtige 28-jarige
Pool, en aan de veertienjarige Frans
man Christian Ferras. De tweede prijs
was voor het Hongaarse meisje Elisa
Cserfalvy.
De zilveren medaille is toegekend
aan de Nederlander Theo Olof, twee
bronzen medailles, resp. aan Hedi
Gigier uit Oostenrijk en aan de Neder
lander Herman Krebbers.
De impressario van Zarah Leander
en het bestuur van het Alhambra-
theater te Brussel zijn in beroep ge
gaan tegen de beslissing van het mi
nisterie van arbeid, dat op het laatste
ogenblik de reeds toegekende werkver
gunning voor Zarah Leander heeft in
getrokken.
Tevens zijn bij het ministerie van
Arbeid protesten ingekomen tegen de
beschuldigingen in verband met de
houding van de filmster tijdens de oor
log.
Het landelijk comité uit de bloemen
handel deelt mede:
„Op grond van diepgaande bespre
kingen, gevoerd met vertegenwoordi
gers van de bloemenkwekers uit den
lande, heeft het landelijk comité beslo
ten de grote vernietiging van produc
ten en nationaal vermogen stop te zet
ten en de handel van dit moment af nor
maal voortgang te doen vinden. Beide
partijen zijn besloten onmiddellijk be
sprekingen te openen, welke de grond
slag moeten vormen tot een hechte sa
menwerking tussen de partijen in de
toekomst."
Alle veilingen in den lande vingen
hedenochtend om half elf aan.
ZUID-AFRIKA ERKENT ISRAËL
De Zuidafrikaanse regering heeft be
sloten de staat Israël te erkennen.
Jan Smuts, de minister-president,
heeft per telegram aan Mosje Sjertok
mededeling gedaan van de beslissing
van de regering.
Zuid-Afrika is het eerste land van 't
Britse gemenebest, dat Israël erkent.
Het contact met de voetballers uit
Noorwegen is nooit innig geweest.
De interlandwedstrijden die het
Nederlands elftal tegen dat van
Noorwegen speelde zijn te bekij
ken, doch niet te bekijken is hoe
morgen de uitslag zal zijn.
Het is maar heel weinig wat wij
van die Noren weten. Wel is be
kend dat zij na de oorlog enkele
behoorlijke resultaten in inter
landwedstrijden boekten, doch
van de werkelijke kracht der No
ren is niets met zekerheid te
zeggen.
0
De Noren komen met 2 debutanten in
een midvoor beschikt die ook maar in
zijn schaduw kon staan.
Grote doelverdedigers waren er
meestal wel voorhanden en op het
ogenblik is het zo dat de keuzecom
missie wel eens in moeilijkheden kan
komen omdat zij de beschikking heeft
over 2 k 3 doelverdedigers van vrij-
van het backstel volkomen normaal.
Het was goed gezien van de keuze
commissie om Wilkes niet langer op
de midvoorplaats te handhaven, déar
hij op deze plaats te veel in zijn be
weeglijkheid wordt beknot. De rechts
buiten v. d. Tuyn speelde, evenals
midvoor Roozenberg, uitstekende oe
fenwedstrijden zodat de voorhoede,
aangevuld met Rijvers en Lenstra, een
alleszins te rechtvaardigen linie is ge
worden.
Terlouw en de Vroet maakten geen
grove fouten en verdienen ook hun
plaats.
Nu zijn wij gekomen aan de rechts-
halfplaats, die tot verwondering van
de meesten weer door Stoffelen wordt
ingenomen. Ondanks de blessures in de
het veld, n.1. de rechtsback Laksvik
en de rechtshalf Sundblad. Die debu
tanten zullen het lastig genoeg krijgen
tegen onze linkervleugel waar zij
twee van de beste Nederlandse voet
ballers tegenover zich krijgen, Wilkes
en Lenstra.
wel gelijk formaat. Voorlopig is het laatste ontmoeting tegen de Rode Dui-
Kraak, doch mocht hij gaan blunderen, veis> en vooral die in het Feijenoord
dan zijn daar nog de^ Munck en Land- -stadion, heeft de keuzecommissie deze
man weer een kans gegeven. Dit on
danks het feit dat in de oefenwedstrij
den wel is gebleken dat wij over een
halfspeler kunnen beschikken die wel
iswaar misschien niet van internationale
klasse is, maar die toch zeker beter is
dan een Stoffelen.
Hoe het zij, Stoffelen speelt mee en
wij zullen er het beste van hopen.
Aan een voorspelling durven wij ons
niet te wagen. Wij kunnen alleen de
hoop uitspreken dat de Oranjehemden
man als waardige plaatsvervangers.
DE OPSTELLING.
Op een uitzondering na, kunnen wij
ons volkomen verenigen met de sa-
Over Kraak hebben wij reeds vol
doende gezegd en diens verkiezing is,
naar onze mening, ook volkomen re
gelmatig.
De uitstekende wedstrijd van Van
uit naar alle 22 spelers,
zijn wij benieuwd hoe of de nieuwe
middenvoor Roozenberg zich zal ge
dragen. Langzamerhand wordt het
toch eens tijd, met de Olympiade vlak
naast de deur, dat het middenvoor-
vraagstuk eindelijk eens zal zijn op
gelost. Of Roozenburg die oplossing
zal betekenen durven wij niet te
zeggen, wel heeft hij bewezen zijn
mannetje te staan en over een flink
schot te kunnen beschikken.
Het is wel eigenaardig dat het mid-
voorvraagstuk voor de keuzecommis
sie steeds eer» moeilijke kwestie is ge
weest, uitgezonderd dan in de tijd van
Bakhuys. Na diens vertrek naar
Frankrijk hebben wij niet meer over
Gunna Dahlen
Spydevuld
Halmberg Karlsen
Torgensen Svendsen Soerensen
Saksvik Kvammen
Sundblad
vd Tuyn
Rijvers
Roozenburg
Wilkes
Stoffelen
Van Bun
Terlouw
Kraak
Vele rijwielhandelaren kunnen op
het ogenblik niet meer voldoen aan
de nog steeds grote vraag naar
fietsbanden en er zijn er al verschei
dene, die uitverkocht zijn, terwijl de
fabrieken niets of slechts zeer wei
nig afleveren, aldus „Het Parool".
Van de zijde van het departement
van Economische Zaken deelt men ons
mede, dat een en ander een gevolg is
van het feit, dat in Februari, toen de
banden van de bon kwamen, een wa
re run op de winkels ontstond en de
betrekkelijk grote „stoof'-voorraad
van een millioen banden, die toen
voorhanden was, spoedig was uitver
kocht. In die hausseperiode is de ex
port enigszins verwaarloosd, maar Ne
derland kan de deviezen, die dit ople
vert, niet missen en dus zijn de touw
tjes nu weer wat strakker aangehaald.
De fabrieken zijn nu verplicht een be
paald percentage te leveren voor de
export, waardoor de voorraad, be
schikbaar voor de binnenlandse han
del, uiteraard is gedaald en dit heeft
het tekort van het ogenblik veroor
zaakt. Het tekort zal echter slechts
van tijdelijke aard zijn en men mag
verwachten, dat de aflevering binnen
kort weer normaal zal verlopen.
De raad van bestuur van de Neder
landse Omroep Zender Maatschappij
heeft, aldus „De Volkskrant", 'n adres
gericht tot de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, waarin
wcrdt voorgesteld een commissie te
benoemen, die het televisie-vraagstuk
in breed verband zal bestuderen. In
deze commissie zouden vertegenwoor
digers van de Omroep, PTT en Bios
coopbond zitting moeten krijgen.
Sportvliegers uit vijf landen zullen
op 29 Mei koers zetten naar het Neder
landse vliegveld Ypenburg in de nabij
heid van Den Haag, ten einde deel te
nemen aan een stervlucht, uitgeschre
ven door de Kon. Ned. Vereniging voor
Luchtvaart. Sportvliegers uit Engeland
België, Denemarken, Italië en Zwitser
land zullen van de partij zijn. Dit is de
tweede groots opgezette vliegrallye, die
de Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart
sinds de bevrijding van Nederland or
ganiseert. Zij herdenkt er tevens haar
veertigjarig bestaan mee. Het aantal
vliegtuigen zal dertig bedragen, het
aantal vliegers 70. De vliegers zullen
twee dagen in Nederland doorbrengen
en keren op Maandag 31 Mei weer
naar hun land terug.
Dr. Chaim Weizmann, president van
Israël, is per trein te Washington aan
gekomen, waar hij begroet werd door
hoge functionarissen van het Witte
Huis en het ministerie van Buiten
landse Zaken. Men verwacht, dat hij
heden besprekingen zal voeren met
president Truman en minister Mars
hall.
In welingelichte diplomatieke krin
gen wordt verwacht, dat als gevolg
van deze besprekingen het embargo
op het zenden van wapenen naar Is
raël mogelijkerwijs opgeheven zou
worden.
PRINS ASCHWIN IN NEDERLAND.
Per KLM lijntoestel landde gisteroch
tend op Schiphol prins Aschwin, die in
de Verenigde Staten verschillende uni
versiteiten heeft bezocht. Op het vlieg
veld was o.m. ter begroeting aanwezig
Z.K.H. Prins Bernhard. Per Dakota
vloog Z.K.H. Prins Bernhard zijn broer
naar Soesterberg, vanwaar het per auto
naar het Paleis Soestdijk ging.
Met de Leave-train uit Berlijn, die
gisteravond even na half zeven te
Utrecht binnenliep, keerde de van
de vijf schaakreuzen voor het we
reldvenster het minst door de schaak-
godin begunstigde dr. Max Euwe in
ons land terug.
Toén onze Nederlandse schaak-groot
meester dr. Aljechin de wereldtitel
ontnam, schreef dr. Tartakower: „Een
van de redenen waarom Euwe deze
match won is, dat hij met dezelfde
gemoedsrust zou hebben verloren".
De Euwe, die nu uit Moskou terug
kwam, leverde het duidelijke bewijs
voor de waarheid daarvan. Met dezelf
de opgewektheid, waarmee hij de uit
bundige begroeting zou hebben aan
vaard, die hem stellig zou zijn ten deel
gevallen als hij de schaakkroon uit de
Sovjet-hoofdstad had meegebracht, liet
hij zich opnemen in de kleine kring
van zijn dochters en enkele schaak
vrienden.
Terwijl dr. Euwe vóór de goederen
wagen doende was de vele kofferstuk
ken in combinaties voor elk der le
den van de schaakdelegatie op de
tegelvelden van het perron op te stel
len, kregen wij even gelegenheid een
paar vragen te stellen.
Zijn onverstoorbare opgewektheid
bevestigend, merkte dr. Euwe op: „Ik
hoop, dat de Hollandse schaakgemeen
te even opgewekt is gebleven".
„Wat is, naar uw eigen mening, d«
oorzaak dat...."
„Vermoeidheid mag wel de hoofd
oorzaak genoemd worden.
Wat Botwinnik heeft opgemerkt
over mijn niet voldoende voorberei
ding is zeker niet helemaal waar.
Dat ik tijdens het tournooi nogal
wat geëxperimenteerd heb is juist....
maar dat moest ik wel, omdat ik merk
te, dat het op de gewone manier niet
ging".
Over de organisatie van de laatste
drie ronden in Moskou was dr. Euwe
vol lof.
„In dat schaakland bij uitstak wor
den geen kosten voor zulk een gebeur
tenis gespaard",
In het gezelschap waarmee Éuweté-
rugkeerde bevond zich ook de Ameri
kaanse grootmeester Reshevsky. Op de
vraag wat hij dacht van Euwe luidde
het korte bescheid: „Hij zal hst fai de
toekomst zeker beter doen".
De Sovjet-Unie heeft haar veto ge
steld tegen de oprichting van een com
missie van onderzoek betreffende d«
gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije.
Tevoren had Gromyko Zijn veto uit
gesproken over het in stemming bren
gen van een voorstel, waarin de vraag
werd opgeworpen, of het veto van toe
passing zou kunnen zijn, wanneer de
meerderheid van de raad voorstandster
zou blijken van instelling van een
commissie voor de Tsjechoslowaakse
kwestie. Het was de 24ste maal, dat
de Sovjet-Unie een veto uitsprak. Ver
volgens kwam dan het veto tegen de
instelling van de betrokken commissie.
Zondagmiddag gleed de vrachtwagen
van de heer W. Luyten op de gemeen
telijke stortplaats aan de Emmaberg
te Hulsberg (L) uit en stortte daar
door van een hoogte van ongeveer
vijf meter omlaag. De chauffeur
sprong uit de achterwaarts vallende
wagen, maar werd daarbij waarschijn
lijk door de deur getroffen. Hij werd
zwaar gewond en moest, na het H.
Oliesel te hebben ontvangen, naar het
ziekenhuis te Heerlen worden over
gebracht. Het zes-jarig zoontje van de
heer Rietrae, dat mee reed, bleef zit
ten en liep geen letsel op.
Het 3000ste schip, de Nederland
se tanker „Perna", is dit jaar, ruim
twee maanden vroeger dan in 1948,
toen dit op 23 Juli plaats vond, de
Rotterdamse haven binnengelopen.
Bun tegen de Rode Duivels wettigde
Uiteraard gaat onze belangstelling diens come-back en hoewel zijn part- zullen spelen voor wat zij waard zijn
doch bovenal ner' Schijvenaar, toen minder goed en dat zij daar m Oslo een goede in-
voor de dag kwam, is de verkiezing druk mogen achterlaten.
RADIOREPORTAGE OP WOENSDAG VAN 18.25—20.30 UUR OVER HILVER
SUM I. REPORTER IR. A. VAN EMMENES.
NOORWEGEN: NEDERLAND
DE OPSTELLING DER ELFTALLEN
Schijvenaar
d« Vroet
Nog spreken in Palestina de kanon" n. I
verrnietigd. Op
~r wcrdt de