Gombong-Batavia in 'n open
3-tons carrier
J
Piet de Boer (uit Zaandam) sleurt ons
door half Java
700 Kilometer in één ruk
van Boenzel en Jonker Flonker
VAN [\]A8IJ
IN VERRE
Als Amerika niet ontdekt
was
IN ZUID-AFRIKA
Draai SVP en het
komt in orde
LUISTEREN
NAAR....
V.
£)IE MIDDAG, na terugkeer van de
Rode Kruis-trein in Gombong.
stonden we daar en het was allemaal
niet zo heel erg plezierig. Daar was
d« luitenant ter zee II F. Wassen-
burg, met in zijn bezit het vervaar
digde filmjournaal, dat met de groot
ste spoed naar Batavia moest. Daar
was, eveneens van de Marvo (Marine
Voorlichtingsdienst) de fotograaf J.
Pfaff. Daar waren twee officieren
van de dierfst Leger-contacten en
daar was, tenslotte, Uw verslaggever.
We moesten zo snel mogelijk in Bata
via zijn. Maar hier zijn geen vlieg
velden, en de trein reed niet meer.
Andere verbindingen zijn er niet en
Batavia lag 700 kilometer verder.
Een afstand van Amsterdam naar
Berlijn en dan nóg een stukje, als ik
me niet vergis.
Het leger wilde helpen en stelde een
kleine vrachtauto beschikbaar. Die
kon ons vast naar Poerwokerto bren
gen, 100 kilometer in de goede rich
ting. Het aanbod werd grif aanvaard
en we vertrokken. De weg was slecht
en het was heet. Maar we reden in
de goede richting en dit vergoedde
veel, zo niet alles. Zélfs de zengende
zon, die ons onbarmhartig kwelde in
dte open bak, en de sprongen die het
voertuig maakte als het over de ga
ten en trechters in de weg raasde.
De chauffeur was een Ambonnees.
Hij reed als een geboren coureur,
terwijl de stengun naast hem lag. Bij
ons, in de bak, lag eveneens een
revolver klaar. Zuid-Midden-Java is
Nederlands gebied, maar men weet
het zo langzamerhand. En tussen
Gombong en Poerwokerto ligt een
gebied van véél onrust. Benden ram-
pokkers schuimen hier de wegen af.
De kampongs liggen ver uit elkaar
en tussen de kampongs zijn de dichte
bossen van midden Java.
Poerwokerto werd bereikt. Hier
wachtte de eerste verrassing van de
dag. De commandant van de V-bri
gade begreep onze haast en stelde
met breed gebaar een 3-tons carrier
ter beschikking. Mét 2 chauffeurs.
De ene was Piet de Boer, soldaat I,
uit Zaandam, de andere Cor Bosman,
soldaat I, uit Schiedam.
De jongens zagen er uitgesproken
betrouwbaar" uit en maakten de
indruk van: we zullen jullie wel
even naar Batavia brengen, dat is
een stukje, dat zo gefikst is. Ze deden
alleen wat erg nonchalant met de
stenguns, die ze als voetenbankjes
gebruikten in de cabine, terwijl Piet
de Boer de handgranaten in z'n
broekzak stopte als waren het noga
blokkenToen we dat zo aan
dachtig stonden aan te zien,' lachte
Piet de Boer en hij merkte op: „Niks
loos, herenstapt U maar in
die dingen zijn safe hoor!" En toen
vertrokken we.
CR lagen een kleine 650 kilometer
voor ons en Piet de Boer zat aan
't stuur. De carrier, een afgejakker
de, dik onder het stof en modder zit
tende, Dodge, rammelde en stootte.
En in de bochten, waardoor hij ge
sleurd werd, kermde en steunde hij.
Piet de Boer vond dat allemaal heel
gewoon, omdat Piet de Boer (uit
Zaandam) maanden lang als convooi-
rijder tussen Bandoeng en Batavia
gejaagd heeft, toen het daar nog
wild-west was.
We hebben onze ziélen in lijdzaarrr-
heid bezeten, die eerste uren, en
daarna wisten we, dat we veilig wa
ren. Niét veilig waren de kampong
honden, de hanen en eenden, die in
radeloosheid de weg nog wilden over
steken als de Dodge nog ergens aan
de horizon wasVerscheidenen
boetten hun aarzelende houding met
een snelle dood.
600 Kilometer in de open bak van
een oude Dodge, die het Nederlandse
leger had overgenomen van de Brits-
Indiërs. Roestig en smerig. Met maar
één lamp. En één band, die op ster
ven lag.
We raasden door midden Java, en
toen scherp naar het Noorden, waar
Cheribon, aan de Noordkust, ons eer
ste doel was. Piet de Boer reed con
stant tussen de 45 en 55 mijl, „Uit
principe meneerZiet U, als je in
die konvooien gezeten hebt, moet je
altijd dit vaartje houwezo gaat
ie het hardstokey dokey!"
De avond kwam, met een fantas
tisch mooie zonsondergang over de
bergen, met de eerste lichtjes aan-
glorend in de kampongs, met de kar-
bauwen als logge vlees-gevaarten
over de weg en met de mannen en
vrouwen badend in de rivieren. Het
flitste alles voorbij en toen kwam de
nacht. Die kwam met wat regen,
maar de bui duurde óf kort öf Piet
de Boer reed harder dan die bui. Het
is beide mogelijk.
In Cheribon hebben we wat gege
ten en een paar uur geslapen, al was
dit niet gemakkelijk met het trillen,
het schokken en stoten van de Dodge
in onze lichamen. Daarna, in de grau
we duisternis van de nieuwe dag,
van Cheribon naar Bandoeng. Op
nieuw een aanval op het uithoudings
vermogen van een Marvo-filmer, een
fotograaf en een paar tjournalisten.
Toen het licht was, keken we elkaar
eens aan: we zagen er smerig en ver
brand en nogal wild uit. En we heb
ben eens zuurzoet tegen elkaar ge
lachen.
In Bandoeng dronken we koffie in
het deftige Preanger Hotel en zelfs
de Chinese bedienden haalden hun
neus voor ons op. Zó afgetakeld za
gen we eruit. En toen was daar de
laatste ruk: BandoengBatavia, nog
een dikke 200 kilometer.
Dit werd het zwaarste deel, want
het ging de bergen in en we konden
Batavia niet bereiken zonder over de
Poendjak geklommen te zijn. De
Poendjak is 1500 meter hoog en hier
kreeg de Dodge de vuurproef te on
dergaan. Gezwegen van de ellende,
die wij, in de bak, ondergingen
Piet de Boer reed nog steeds alleen
en toen ik hem, na de eerste 300 kilo
meter, eens vroeg wanneer z'n maat
hem nu eindelijk eens afloste, keek
Piet me niet-begrijpend aan en
schreeuwde, tegelijk een bocht door
scheurend van om en nabij 90 graden:
„Cor rijdt de terugweg weldit
stukkie neem ik alléén wel!"
1500 meter hoog. Van de hitte naar
de kou. We zaten daar met het kip-
pevel op onze verbrande armen en de
een klappertandde nog harder dan
de ander. Maar de ouwe, afgeram
melde, ingedeukte Dodge klaarde het.
Hijgend en kuchend, hoestend en
steunend, klom hij meter "na meter,
en toen de laatste der duizend boch
ten van de helling geriomen was,
schreeuwde Piet de Boer: „We heb
ben 'mmannendéér is ie...!"
Toen ging het naar beneden, langs
haarspeldbocht na haarspeldbocht. Door
stof en gruis en over keien. Wéér
over houten bruggetjes, die op in
storten stonden, rakelings langs osse-
karren, mes-scherp (volgens Piet de
Boer's terminologie) door de bochten
(,,da's 't halve werk, heren!")
We héél den Batavia. De Dodge
reed nog op 5 van de zes banden,
maar op dergelijke kleinigheden let
Piet de Boer niet. „Dat deden we in
de konvooien óók niet, had je geen
tijd voor!"
PoerwokertoBatavia.600 kilo
meter, bjjna AmsterdamBerlijn, zo
als ik U zei lezers. De twee jongens
zagen er nog vrij fris en kwiek uit.
WijNu ja. nogal verkreukt en
verbrand en verwaaid. En nogal moe
en heel erg smerig met al het stof
en vuil van 700 kilometer open-car
rier aan ons klevend. Maar we waren
er, mét het filmjournaal èn mét de
foto's en mét de kopy en tenslotte
was het een vrij sportieve prestatie
geweest (.vonden we zelf!) al waren
noch de stenguns, noch de handgra
naten gebruikt.
Toen ik Piet de Boer de laatste
High Way gaf, heb ik hem gezegd:
„Ik ga eerst naar een dokter, om m'n
nieren te laten opzoeken, Piet".
Waarop Piet ogenblikkelijk als com
mentaar leverde: „Kunt U véél beter
naar de schoenmaker gaan, meneer,
die vindt ze wel
Wij waren er. Maar de yreugde
van de aankomst werd overfloerst
door de wetenschap dat daar 700
mijl verderop 400 mannen, vrouwen
en kinderen zaten. Elk van hen met j
zijn hart in Batavia. Zij waren terug- j
gegaan. Zjj zaten daar nog, 2 kilo-
meter van de demarcatielijn. Te j
wachten op de trein. De trein, die s
zou gaan als de baan hersteld was.
Dit was de bitterheid, die de aan-j
komst vergalde.
13. De ruïne van Rilman was een
kasteelachtig gebouw geweest, waar
vroeger de zonderlinge notaris.Rilman
had gewoond, die daar dikwijls z'n
vrouw had achterna gezeten met een
broodmes, wat je nog koren kon aan
het gillen 's nachts in het holle trap
penhuis. De mensen in het stadje had
den dus alle reden om te zeggen, dat
het spookte in de bouwval. Jonker
Flonker keek dan ook een beetje be
denkelijk, toen ze voor het verlaten
huis stonden. Maar hij begreep, dat als
je A zegt, je ook B moet zeggen en
dus sloop ie maar zonder een woord te
zeggen achter Boenzel aan de voor
deur binnen, die uit z'n hengsels hing.
Het was donker in het trappenhuis
en doodstil. Boven viel er wat wazig
licht door een gat in het dak. Boenzel
snuffelde wat. „Hij is naar beneden
gegaan, baas", fluisterde hij. „Hou
m'n staart vast en loop achter me aan.
Maar zachtjes...."
Boenzel leidde z'n baas naar een trap
in de hoek van de hall. De jonker voel
de de leuning. Met de staart van z'n
trouwe hond in z'n hand sloop ie de
treden af. Vap beneden kwam een
gelige lichtschijn en onder zich, tegp.n
de stenen vloer, zagen ze de donkere
figuur van een man
Boenzel en z'n baas keken voorzich
tig naar wat èr daar gebeurde. Ze
dorsten haast geen adem meer te ha
lenMaar toen brak opeens de
plank, waarop de jonker stond, door
midden en hij duikelde de kelder in
en kwam met Boenzel op de harde
vloer terecht, vlak voor de voeten van
Slaffer, de kruidenier, die bijna z'n
lantaarn liet vallen, zo was is ge
schrokken. „Neem ons niet kwalijk",
begon Boenzel beleefd. „We zijn van
plan de zomermaanden buiten te gaan
wonen. We kwamen eeng kijken of dit
huis ons aanstaat. Een heer van stand,
zoals m'n baas, kan toch niet altijd in
de stad blijven".
„Natuurlijk niet", zei Jonker Flon
ker.
Als in 1492 Columbus Amerika niet
zou hebben ontdekt, dan zou wellicht
vijfhonderd jaren later Jopie van Dip
ten uit Delft dit hebben gedaan. Jopie
is een knaapje van negen jaar, dat
herhaaldelijk zijn ouders in ongerust
heid brengt door op avontuur te
gaan. Hij stapt dan in tram of trein,
waar hij de verstekeling' uithangt, en
ziet dan maar waar hij terecht komt.
Zo werd hij al b.v. uit Utrecht en
Leiden teruggehaald en steeds heeft
hij dan hele verhalen over zijn avon
turen.
In de afgelopen nacht is Jopie er
weer vandoor gegaan zonder een
spoor achter te laten. Waar hij heen
Is? Alleen Jopie weet het.
_)N noc -STEEDS LieptN DEftRÜt AVONTufiieRS OodR TJE HETE
WotSTjN KLiEKJE E« "Poppi Bj T3E. Kooi en CDo&TSER TROK 30R
1 krokodil met inhoud 'z. e zweet TEM en t.6 XWoElSDEN om
doop het molle ZftKD VOORUIT TE KOME N a> OBBER EN KLlEkjE
.stelden voor om eens even te Rusten m aar daarvan wil-
'neTuppi NIETS HOREN.'--»
I '—„NEEN HOCR..', Riep Hjj „V
OT
op
Eg.-
„VLOS naar HET DoRp met omt.e MCMT-
j tbOlT.' en hj genoot Al Bi) voorbaat, als hj DaCHT aan de ösen,
H?iE DE DoRpELINCEN Op lOUOLN ZETTEN EM VERDER STApTHH
joNGEN-s maar WEEg.~ hoe eerpïr x.e in HET d»rp TeRO® ZOLJ*
DEN 2.JN.HOE LIEVER z.e HET HADDEN
r— Weldra zacen t.e de eerste palmbomen en Hotten al
i o pD ac? en.m als een LOpEND vuurtje ging de komst van X>B
helden DooR het DoRpjE In wei ni ce octhblikken WAS
Allbs in rep en Roer.-Iedereen moest en "Zo'u het xonoer-
;LiNG£ Geval bekijken alles wat maaRBenen had, Rende
LDOBBER, KLIEKJE ENPuppi TEGEMOET.—
j —HET DRIETAL WERD oYERSTELpT MET ALLERLEÏ VRAfiEN TERWIJL
X)Ê NAUWE STRAATJES GEWOONWEG VtRspe.RO WAREN C»oR EEN
IrROEp DRINGENDE NIEUWvTGiERiee NIKKERTJE^.—
ER RENDE Z-ELfS CEN Z-WARI^E NAAR Ufc "DORGEMEESTEC}
OM HET GROTE NIEUWS VAN DE VANGST TE VERTELLEN
t>£ Burgemeester^ zette o«en op als thek-Schoteltjet
TOEN iECAT.HOORDE. WAT WAS Dl£ GoEiE MAN IN i'N
SCHIK Hj GRIJNSDE GENOEGLIJK EN WENSTE HET
I5RIETAL DIRECT PERSOONLJK re ^pREKEN.
In Amsterdam is opgericht de Stich-
AhfTHONY VAN KAMPEN. ting Nationale Opera, een combinatie
van de Nederlandse Reis-opera en het
Amsterdams Philharmonisch Orkest,
onder leiding van Piet van Egmond.
De opzet van de opera is die plaatsen
te bezoeken, waar als regel de Ne
derlandse opera niet komt. x
Woensdag voerden de mosselkwekers,
die daartoe order hadden ontvangen
van het Aan- en Verkoopkantoor van
Mosselen te Bergen op Zoom, de eer
ste mosselen aan. xVolgens me
dedeling van het Bureau van Sta
tistiek der gemeente Amsterdam, is
het aantal geboorten in de hoofdstad
gedurende de periode van 6 tot en met
26 Juni 1087 of wel 23,2 per 1000 in
woners per jaar. Het aantal huwe
lijken is 428, het aantal sterfgevallen
307 of wel 6,6 per 1000 per jaar. x-
De Orde van Advocaten van Parijs
veroordeelt het gebruik van verdo
vende middelen voor het verkrijgen
van bewijzen, als zijnde strijdig met
de elementaire menselijke rechten
xHet Turkse parlement heeft zijn
goedkeuring gehecht aan wijziging van
de Kieswet. Voortaan zal de stemming
geheim zijn. Het gebruik van stem
hokjes is verplicht gesteld. xEen
aantal ambtenaren van het Franse
Ministerie van Financiën en van an
dere diensten is gister in staking
gegaan als gevolg van het niet-inwil-
ligen van hun eisen tot verhoging van
de salarissen. De Parijse pers is het
niet eens over het aantal stakers. Vol
gens de „Parisien Libre" zijn het er
60.000, volgens de „Humanité" 120.000.
Alleen de niet-geuniformeerde doua
ne-ambtenaren zijn in staking. Het
grens- en luchtverkeer heeft normaal
voortgang. xDeportatie-bevelen
tegen 51 Duitsers in Zuid-Afrika zijn
ingetrokken. xTe Lissabon is een
proces begonnen tegen 108 personen,
beschuldigd van „communistische te
gen de regering gerichte activiteit". Het
is een van de grootste processen, die
in Portugal zijn gèvoerd. xBui
tenlandse automobilisten, die meer dan
drie dagen in België en Luxemburg
verblijven, zullen twee franc per liter
benzine minder behoeven te betalen,
dan de geldende prijs. xDe Britse
verdedigingsmacht bestaat thans uit
1.166.000 manschappen. Hiervan beho
ren 931.000 tot de gewapende macht
ter zee, in de lucht en op het land.
xSneeuwval in de Alpen veroor
zaakt schade aan de landbouw. x
In Zwitserland veroorzaken aan
houdende regens grote overstromingen.
Sneeuwstormen hebben verschillende
passen ontoegankelijk gemaakt. x
Naar aanleiding van de mededeling,
dat geen collectieve paspoorten wor
den verstrekt voor een bezoek aan
België en Luxemburg, deelt het co
mité Benelux mede, dat dit niet geldt
voor reizen met culturele doeleinden
en uitwisselingsreizen voorleden van
het comité. x— Presi'dent Truman
heeft een wetsontwerp getekend waar
bij loonsverhogingen van 450 dollar
per jaar per 1 Juli worden toegekend
aan ongeveer 478.000 postbeambten en
330 dollar aan ongeveer 840.000 geclas
sificeerde ambtenaren in openbare
dienst. xDe Servisch-Roemeense
Unie te Boekarest heeft in een reso
lutie de politiek van maarschalk Tito
veroordeeld. De „maarschalk Tito"-
boulevard zal herdoopt worden en al
le portretten van de maarschalk zijn
verwijderd, xTe Meinaschaff, een
dorpje in Beieren, zijn 61 personen
aan vergiftiging overleden. Zij zouden
brood gegeten hebben, waarin zich
rattekruid bevond. xVier Sovjet-
Russische functionarissen, o.w. twee
directeuren van levensmiddelenbedrij-
ven, zijn tot één a twee jaar dwang
arbeid veroordeeld wegens „misdadi
ge verwaarlozing van rollend spoor
wegmateriaal, waardoor verzendingen
vertraagd werden". x— Tengevolge
van een ontploffing die brand veroor
zaakte, is meer dan 40 pet. van de
carnegiefabrieken in Illinois verwoest.
27 Personen zijn gewond, onder wie
4 zeer ernstig. De schade beloopt meer
dan 1 millioen dollar. xMaandag
ochtend heeft in Engeland een tweede
vliegtuigbotsing plaats gehad. Deze keer
vlogen twee jachttoestellen van de ba
sis te Lossiemouth tegen elkaar. Eén
der piloten kon zich met zijn valscherm I
redden, terwijl de andere met het toe-l
stel te pletter' viel. x— 265 Personen j
zijn in de V. S. bij verkeersongeluk
ken op onafhankelijkheidsdag (4 Juli)
om het leven gekomen. 153 Personen
verdronken op die dag en 57 anderen
lieten bij ongevallen van andere aard
het leven. x
Als men in Parijs de letters
S.V.P. op het nummerbord van
de telefoon draait, wordt 'n ver
binding tot stand gebracht met
'n dienst, die op geen enkele
vraag, of het nu een wetenschap
pelijk probleem dan wel een be
scheiden zaak uit het dagelijks
leven betreft, het antwoord schul
dig blijft.
De nieuwste service van deze
dienst bestaat hieruit, dat hij aan
vreemdelingen beschaafde jonge
mannen en meisjes van goede fa
milie, die een uitstekende opvoe
ding hebben genoten en die hun
taal spreken hoe ongewoon
deze ook zijn ter beschikking
stelt. Bovendien kunnen zij hen
door geheel Frankrijk rondleiden
en hun niet alleen de klassieke
bezienswaardigheden, maar ook
alle typische aspecten van het
Franse leven, die hun bijzondere
belangstelling genieten, laten
zien.
Als vierde aan de bridgetafel, als
veertiende gast aan tafel, en als
ideale reisgenoten, zijn deze „gast
vrouwen en gastheren" de ver
persoonlijking van de glimlach van
hun land.
PROGRAMMA VAN HEDENAVOND
uz. HILVERSUM TI,
ff IJ 415 mtr. Nieuws
berichten om 6, 8 en
11 uur VARA:
6,15 De Vara felici
teert 6,40 Orgel
spel door Johan
Jong 7,00 Denk"
om de bocht 7,15 Nederland op Zee
7,22 Appèl voor de ex-pditieke gevan
genen uit de bezettingstijd VPRO: 7,30
Gesprekken over de Bergrede" 7,50
Tien voor acht 8,05 Piano-recital 8,30
,,Taak en toekomst van het Vrijzinnig
Protestantisme" VARA: 9,00 Men vraagt.
en wij draaien 9,3o Schuldig of on
schuldig? 9,50 „Op vleug'len van mu
ziek 10,00 Buitenlands weekoverzicht
10,15 Swing and Sweej VPRO: 10,40
Vandaag" 10,45 Avondwijding VA
RA: 11,15 Symphonisch Vrijdagavond-con
cert
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 7, 8 en 11 uur KRO: 6,00 Oude
melodieën met nieuwe harmonieën 6,30
Voor de Strijdkrachten 7,15 Het Vau
deville strijkorkest 7,45 Herwonnen le
venskracht is herwonnen volkskracht
8,05 De gewone nian 8,12 Concert
8,45 Gramofo«$nmuziek 9,00 Uit de schat
kamer van het Oude Testament 9,50
Het Residentie-Orkest 10,25 Gramofoon-
platen 10,37 Actualiteiten 10,45 Avond
gebed 11,15 Zomer-avondbal
PROGRAMMA VOOR ZATERDAG
HILVERSUM II, 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 6t 8 en 11 uur VARA: 8,18
Lichte mörgenklanken 9,35 Gramofoon-
platen VPRO: 10,00 Morgenwijding
VARA: 10,20 Radio-feuilleton 10,35 (Gez
pr) Mendelssohn 10,55 Uizending voor
de arbeiders in de continubedrijven 12,00
Licht orkestconcert 12,33 Virtuoso-trio
1,15 Kalender 1,20 Malando en zijn
Tango-Rumba-orkest 2,00 Het Neder
lands lied 2,15 Gevarieerd programma
3,00 Het N V V spreekt een woordje me®
3,15 Radio Philharmonisch orkest
4,00 Het communistisch manifest1 4,15
U S A-cabaret (gr pl) 4,45 Sportpraatj©
5,00 Nieuws van de platenmarkt 5,30
Om en nabij de twintig 5,50 Dag van
de jeug.d 6,15 Orgelspel door Johan Jong
6,35 Kwartet J.an Corduwener 7,00
Artistieke staalkaart VPRO: 7,30 „Een
dag in Oxford" VARA: 8,05 Dingen
van de dag 8,15 „Een uurtje bij de
familie Strauss" 9.15 Socialistisch com
mentaar 9,30 Vindobona Schrammel'n
10,00 Sidrtey komt thuis 10,35 Mu-
sette-klanken 11,15 Graag gehoord®
platen
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 7, 8, 7, 8 en 11 uur KRO: 8,15 Pluk
de dag 9,00 Voor de vrouw 9,05
Ochtendconcert 10,00 Klein, klein kleu
tertje 10,15 Muziek houdt fit lljOO
,.De Zonnebloem" 11,45 Schoolradio
12,15 Gramofoonplaten 12,33 Orkest van
Klaas van Beeck 12,55 Zonnewijzer
1.00 Voor de Strijdkrachten 1,30 Orkest
Klaas van Beeck (vervolg) 1,50 Film
en toneel 2,10 Verkorte uitvoering
3,00 Eglish folk Songs 3,15 Jonge
kunstenaars stellen zich voor 3,45 Night
at the Ballet 4,00 Lichte pianomuziek
4,20 „De vliegende Hollander'' 4,30
„De schoonheid van het Gregoriaans"
5,00 „De Wigwam" 6.00 Septet Johnny
Ombach 6,15 Journalistiek weekover
zicht 6,30 Vocrr de* Strijdkrachten
7 15 „Kampvuren langs de Evenaar" —.7,30
Duo Schutte en De Raaff 7,45 Uitzen
ding voor de Nederlanders in Duitsland
8,05 De gewone man 8,12 Gramofoon
platen 8,20 Lichtbaken 8,50 Radio
Philharmonisch-orkest 9,25 „Pluvier
knapt het 10-°O Weekend-serenade
10,37 Actualiteiten 10,45 Avondgebed
00c?
tjefdd adfma
100 Dames en heren," vervolgde de heer Feenstra, „de omstandigheden heb
ben er toe geleid, dat wij tegenover een misdaad staan, welke wij psycho
logisch niet kunnen verklaren en voor welker opheldering ons vrijwel alle
gegevens ontbreken. Wfl staren in de mist en het volk. ik bedoel de
maatschanniihmons aller veiligheid eist, dat wij de mens, die deze
afschuwelijke daad beging, zo spoedig mogelijk onschadelijk maken. Het is
daarom dat wij U vèrzocht hebben hier bijeen te willen komen, omdat wij
hetvoornemen hebben die ongelukkige avond'te reconstrueren."
De hoofdinspecteur streek zich over het voorhoofd.
Commediant," dacht hij onwillekeurig, maar onmiddellijk maakte die ge
dachte nlaats voor een gevoel van bewondering Die man won het vertrou
wen van hen, die naar hem luisterden. Hij wekte de schijn alsof men nog
volkomen in het duister tastte, hij moest zelfs een moordenaar de gedachte
geven, dat hem op deze avond geen enkeJ gevaar dreigde.
..M«n verzoek," zo vervolgde de rechter-comm.ssaris, „zal U Jan pol: niet
zo vreemd in ®de oren klinken.
„Zégt U maer, wat U ons wilt veurstéllen," zei de heer Van Heerde.
„Onze wens, pardon, ons verzoek is datlaat ik het maar noemen het
laatste bedrijf van het zo noodlottig verlopen gezelschapsspel opnieuw zal
gespeeld worden."
„Maar dan zonder de moord!" riep de heer Bassing.
De rechter-commissaris keek hem verbaasd aan. „Natuurlijk zonder da
moord, mijnbeer," zei hij ernstig.
„Ja, maar hoe kunt U die verhinderen als U er geen besef van heeft wie
de dader geweest is?" vroeg mademoiselle Dupont vinnig.
„Ik moet U er helaas aan herinneren, dat meneer De Vries niet meer in
ons midden is," zei de rechter-commissaris.
„Nu ja, maar wie zegt ons, dat er niet een ander slachtoffer zal
vallen?" vroeg de Frangaise uitdagend.
De rechter-commissaris keek de kring rond. Hij besefte, dat hij het con
tact met zijn hoorders ging verliezen.
„Als wjj U nu garanderenzei hij.
„U kunt niets garanderen zolang U zelf niets weet!" riep meneer Dupois
heftig. „Ik voel niets voor dergelijke experimenten."
„Ik geloof, mijnheer, dat U in dit geval allerminst recht tot protest heeft,"
zei de heer Feenstra.
„Ik niet? Ik zou niet weten waarom niet!" riep de heer Dupois veront
waardigd.
De hoofdinspecteur keek ongerust naar de rechter-commissaris. Ging die
nu ontijdig Dupois attaqueren? Maar zijn bewondering voor de man groeide,
toen hij het antwoord hoorde.
„Omdat U," zei de rechter-commissaris, „hier rustig in de kamer Kunt
blijven. Als ik mij goed herinner was U bjj die gelegenheid degene, die hier
bij Uw oom zat en dus geen enkel risico heeft gelopen."
„En wjj dan?" vroeg mevrouw Visser met schelle stem. „Wilt U -ons er
aan wagen?"
„Dames en heren," zei de heer Feenstra, „het is helaas geen gezelschaps
spel meer, maarkeen gerechtelijk onderzoek, waarin Uw aandeel, ik wil het
volkomen toegeven, allesbehalve benijdenswaardig is. Maar ik wil gaarne
zoveel mogelijk aan Uw bezwaren tegemoet komen en het risico, dat U
zoudt kunnen lopen zoveel mogelijk verkleinen. Ik zal niet verlangen, dat
U zich in afgelegen gedeelten van het huis of in donkère opslagplaatsen of
kelders begeeft. Ik veronderstel, dat U er niets tegen zult hebben gezamen
lijk naar de eetzaal te gaan, waar het licht mag blijven branden en waar U
kunt blijven tot ik U zal laten roepen."
„O, maer in dat geval is er geen énkel bezwaer," zei de heer Van Heerde.
„Mag ik dan op Uw aller medewerking rekenen vroeg de rechter
commissaris.
„Ik kan niet inzien hoe wij U hiermee van dienst kunnen zijn." zei de
heer Bassing onwillig, „maar jaik geloof niet, dat wij hiertegen be
zwaar kunnen maken."
„Uitstekend," zei de heer Feenstra. „Te Uwer geruststelling, dames en
heren, zal ik rechercheur Donker, die hier aanwezig is, verzoeken met U
mee te gaan en bij U te blijven tot U allen hier weer tezamen zult komen
Als Uw gasten in de eetkamer zijn moet'het licht in de gang worden ge
doofd, mijnheer De Wit."
„Moeten wij ook in de eetkamer?" vroeg de heci :r.
„Wie bedoelt U?"
„Nu ja, .juffrouw Schaafma en ik."
„O, de zogenaamde detectives. Neen. ik zou TT willen vnagen weer nar
het kamertje £e gaan. Mag ik U dan verzoeken, dames n heren?"
Rechercheur Donker hield de deur open.
De gasten stonden langzaam op en begaven zk-h 1 blijkbare teger
naar de gang om aan het einde daarvan in de cc a verdwijnen.
i Wordt vervolgd
