Marshall: Standvastig verzet
Frankrijk zoekt een regering
Communistische Wethouders te
Amsterdam ontslagen
Republikeinse vakcentrale eist de
zuivering van het bestuursapparaat
Gevaarlijk spel
boven Berlijn
Donderdag 9 Sept. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No. 1908
Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Berlijnse onrust voorbereiding
van Staatsgreep
Defileerverbod langs Benesj'baar
verwekte ergernis
Onze nieuwe
hoofdredacteur
Douane-ambtenaar door
collega doodgeschoten
Weerbericht
Inbreker onder Limmen
neergeschoten
Zij misten 't vertrouwen
van de raad
80 Millioen Dollar voor
Nederland
Henri Queuille als
formateur
Meer revolutionaire
krachten gevraagd
Dollars voor Djokja
GOEBBELS WINT
Het verzet eert de
ex-Koningin
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
postgironummer 449041
Hoofdredacteur!
A. KAPTEIN
Rayonred. C. A. Dekkers
Directie:
j. BIJUSMA en C. KRAK
HELDERSË 01
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per mm
Familieberichten 20 ct per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 3.75.
George Marshall, de Amerikaanse
'nister van buitenlandse zaken, heeft
l^rklaard, „dat de huidige ongeregeld
heden te Berlijn ten doel hebben een
door de communisten beheerst bestuur
die stad te vestigen". Hieraan moet
vastberaden weerstand worden gebo-
^*De tegenwoordige ongeregeldheden
xiin ..beslist niet nuttig" voor de be-
mrekingen der vier militaire gouver
neurs, hoewel Marshall geloofde, dat
deze nog steeds voortgang hadden. „Wij
hadden gehoopt en verzocht, dat de be
sprekingen der vier militaire gouver
neurs in rust en vrede zouden plaats
hebben. Het tegendeel is het geval",
aldus Marshall.
Toen men Dinsdagavond te Praag de
menigte verwittigde, dat zü niet meer
langs de katafalk met het stoffelijk
overschot van dr. Benes mocht defile
ren, verwekte deze maatregel ontevre
denheid uitroepen als „Wij willen
Benes, wij willen de vrijheid, de poli
tie met het volk". Ook toen het stoffe
lijk overschot naar het Pantheon in het
centrum der stad was overgebracht her
haalden zich soortgelijke tonelen. De
aangroeiende menigte, die door de or
dedienst in bedwang gehouden moest
worden, gaf nogmaals uiting aan haar
teleurstelling door het zingen van het
Tolkslied.
In het Pantheon hield premier Zapo-
tocky een rede bij de lijkbaar van de
overleden president en zeide o.m., dat
de natie en vooral het werkend volk
het aandeel niet zullen vergeten, dat
Benesj in de opbouw van de volksde
mocratie had gehad. „Wij zullen al het
mogelijke doen, aldus Zapotocky, om
de wens van Benesj in vervulling te
doen gaan, t.w. dat allen in eendracht,
liefde en goede verstandhouding zou
den leven en arbeiden en dat alle bur
gers een ieders vrijheid zouden eer
biedigen en zelf vrij zouden zijn".
Duizenden Tsjechen sloegen de begra
fenisstoet door Praag gade. Met bloe-
men opgetaste vrachtauto's gingen de
baar vooraf, terwijl de met de natio
nale vlag bedekte kist door acht gene
raals geëscorteerd werd.
Hedennacht is het stoffelijk over
schot per zwarte begrafenistrein naar
Tabor overgebracht, vanwaar het he
den naar Sezimovo Usti wdrdt ver
voerd. In een eenvoudig graf op zijn
landgoed zal Benesj zijn laatste rust
plaats vinden.
De Berlijnse gemeenteraad heeft een
resolutie aangenomen, waarin geprotes
teerd wordt tegen de arrestatie van 45
politiemannen der Westelijke sectoren,
die tot taak hadden het stadhuis te be
schermen tegen demonstranten.
Willy Brandt, bestuurslid van de Ber
lijnse sociaal-democratische partij, heeft
verklaard, dat de „sociaal-democratie
niet langer stil kan blijven met betrek
king tot het terrorisme in de Sovjet-
zóne van Duitsland, dat zich thans over
de Sovjet-sector van Berlijn uitstrekt".
„Wij eisen herstel van recht en vrij
heid en wij wensen overeenstemming
tussen de vier mogendheden te Mos
kou", zo vervolgde Brandt. Hij toonde
een lijst van 321 namen van personen,
die tegenstanders waren van „het poli
tieke regiem in de Sovjet-zóne". Deze
waren volgens zijn zeggen kortelings
gearresteerd.
De genoemde personen vormden
slechts een deel van de in werkelijkheid
gearresteerde personen. „De Sovjet
autoriteiten werken in het geheim en
de nauwste verwanten weten vaak niet
of iemand gearresteerd is", zo zeide
Brandt. Hij verwees verder naar „de
massagraven der slachtoffers van het
communisme in de Sovjet-zóne". Deze
„massagraven" werden volgens Brandt
door de Sovjet-autoriteiten „met de
grootste geheimzinnigheid" omhuld.
De sinds geruime tijd aan ons blad
vacant zijnde positie van hoofdre
dacteur wordt met ingang van he
den vervuld door de heer A. Kap-
tein. Onze nieuwe hoofdredacteur,
die over een twintigjarige ervaring
in het dagbladwezen beschikt, was
laatstelijk werkzaam als chef
redacteur van het Haags Dagblad.
Het lijdt voor ons geen twijfel
dat de arbeid van de heer Kaptein
voor onze courant van groot be
lang zal zjjn en dat hij zijn journa
listieke taak zal vervullen op een
wijze, die aan de strengste normen
voldoet.
Te Gronau heeft zich een drama af
gespeeld, waarbij een Duitse douane
ambtenaar zijn collega heeft doodge
schoten. Een 40-jarige Duitse douane
ambtenaar, die geschorst was uit de
dienst wegens zijn vroegere lidmaat
schap van de NSDAP doch die over 14
dagen weer in functie zou komen,
gaf geen gehoor op het bevel „halt",
waarop hij werd neergeschoten. De
'Pan laat een vrouw en drie kinderen
achter.
Uit het onderzoek is gebleken, dat
®- de laatste maanden regelmatig de
Duits-Nederlandse grens passeerde, zo
dat vermoed wordt, dat hij smokkelde.
geen erkenning van djokja
De commissie voor niet-zelfbesturen-
gebieden van de Verenigde Naties
verwierp op technische gronden de
Russische poging, om van de Verenigde
Naties de erkenning te verkrijgen van
e onafhankelijkheid van de Indonesi-
•ohe Republiek.
'erwachting tot Donderdagavond.
Enkele overdrijvende wolkenban
ken. Droog en, voor de tijd van het
iaar vrij warm weer. In het N.W
van het land meest matige Zuide-
hjke wind, elders zwakke veran
derlijke wind.
DE DIRECTIE.
V.S. ZULLEN ISRAËL ERKENNEN.
De regering der Verenigde Staten
hoopt de regering van Israël „verder de
jure te erkennen", nadat de verkiezin
gen in Amerika volgende maand heb
ben plaats gehad, aldus verklaarde gis
teren Marshall.
DE KONINGIN IN HET CONCERTGEBOUW
H.M. Koningin Juliana heeft Dinsdagavond, vergezeld door Z.K.H. Prins
Bernhard, het gala-concert in het Concertgebouw bijgewoond.
Ook de Koninklijke gasten waren aanwezig.
Gisternacht hebben twee inbrekers
in de St. Willibrordusstichting te Hei-
loo hun slag geslagen en door het uit
snijden van een ruit zich toegang ver
schaft tot de kleermakerij, waar zij 'n
grote partij textiel ontvreemdden. Bij
hun poging, om per eerste trein in de
richting Amsterdam te vertrekken, wer
den zij door de inmiddels gewaar
schuwde politie achterhaald en namen
zij de vlucht.
Tezamen met de Rijkspolitie te Lim
men, in welke richting de inbrekers
trachtten te ontkomen, werd een ach
tervolging ingezet, waarbij waarschu
wingsschoten werden gelost. Een der
inbrekers, zekere Koren, gaf zich over,
doch zijn metgezel, Van Engelen, trok
zich van de waarschuwing niets aan,
waarop het vuur op hem werd geopend
en hij in de buik werd getroffen. Ern
stig gewond werd hij naar het Eliza-
beth-ziekenhuis te Alkmaar overge
bracht, waar chirurgisch werd Ingegre
pen. Zijn toestand is zorgwekkend.
Het onderzoek wees uit, dat beide
inbrekers uit Avereest zijn ontvlucht.
Van E. pleegde reeds verleden jaar 'n
inbraak op dezelfde plaats en werd
ook toen ingerekend. De gehele buit
werd achterhaald.
VAN MOOK NAAR NEDERLAND
De luitenant-gouverneur generaal dr.
Hubertus van Mook is Woensdag, naar
Aneta uit Batavia meldt, per vliegtuig
van Java naar Nederland vertrokken.
werden, terwijl de heer Blokzijl het
bewezen achtte, dat men met deze
moties op weg is naar het fascisme.
Geen der niet-communistische raads
leden nam deel aan het debat. De bei
de moties van wantrouwen werden
met 279 (die der CPN) aangenomen.
De heer Faber diende vervolgens
schriftelijk het voorstel in de beide
CPN-wethouders te ontslaan. Hiermede
was het vonnis geveld.
Te tweeden male heeft de meerder
heid van de Amsterdamse gemeente- j
raad gisteren het vertrouwen in de
twee communistische wethouders der
hoofdstad, de heren L. Seegers en dr
Polak, opgezegd. Ditmaal werd de
motie gevolgd door een voorstel van
niet-communistische raadsfracties
om de wethouders volgens de wet
van 15 Juli 1948 te ontslaan. Het
ontslag ging onmiddellijk in.
De heer Faber (P. v. d. A.) legde
mede namens de leiders der overige
niet-communistische raadsfracties een
verklaring af, waarin hij herinnerde
aan het opzeggen van het vertrouwen
in de CPN-wethouders op 31 Maart
j.1. en de daaropvolgende uitbreiding
van het aantal wethouders. Tegen de
uitdrukkelijke wens van de raad zijn
de communisten Seegers en Polak
nog wethouders. Om aan de wet van
15 Juli 1948, die de mogelijkheid
schept tot 't ontslaan van wetnouders,
die het vertrouwen van de raad mis
sen, te voldoen, diende de heer Faber
twee moties in.
In de avondvergadering hebben de
communistische raadsleden heftig te
gen deze moties geageerd. De heer W.
v. Wijk zeide, dat de hele actie voort
vloeit uit de angst voor het communis
me en niet in het belang is van wer
kend-Amsterdam. Zijn collega, de heer
Brandenburg meende, dat men tegen
de CPN ageerde op grond van wat in
Tsjechoslawakije gebeurd was en
vroeg of men ook hetzelfde doet tegen
de KVP om wat in Spanje gebeurt.
De heer Faber interrumpeerde: ..Die
willen dat hier niet navolgen" waar
op geroep van verscheidene CPN-
leden „Niemand heeft bewezen, dat wij
dat wel willen". De heer v. Santen
was ervan overtuigd, dat de wethou
ders op Amerikaans bevel verwijderd
Te Washington wordt medege
deeld, dat aan Nederland waar
schijnlijk zeer binnenkort een le
ning van tachtig millioen dollar
zal worden verstrekt. Aan Indone
sië zou een lening van 15 millioen
in het vooruitzicht zijn gesteld.
Beide leningen worden gegeven op
een rentevoet van 2 procent; de
rentebetalingen moeten in 1952 be
ginnen.
De president van Frankrijk, Vincent
Auriol, heeft Herriot verzocht een re
gering te vormen; deze weigerde ech
ter. Daarna is de opdracht tot vorming
van een kabinet verstrekt aan de radi
caal Henri Queuille. Bij het verlaten
van het Elysee zei Queuille, dat hij
Herriot en andere partijleiders zou
raadplegen. Verwacht werd, dat hij
j vandaag nog in staat zal zijn president
Auriol zijn antwoord te geven.
Queuille was minister van openbare
werken in het gevallen kabinet van
Schuman. Gedurende de laatste 16 jaar
heeft hij in verschillende regeringen
de portefeuilles van PTT, landbouw of
volksgezondheid beheerd.
In het huidige stadium van de crisis
was het aanbod aan Herriot meer een
formaliteit. Hij wordt in werkelijkheid
in reserve gehouden voor een „laatste
kans" om 'n regering te vormen, wan
neer het laatste alternatief de onmid
dellijke ontbinding van het parlement
zou zijn.
De politiewacht bij het Elysee, de
officiële residentie van president Auriol,
is versterkt. Ongeveer het dubbele van
het gewone aantal politiemanschappen
doet dienst.
AMERIKAANSE MILITAIRE HULP
VOOR EUROPA.
De minister van buitenlandse zaken
der V.s., Marshall, heeft meegedeeld,
dat Amerikaanse militaire hulp voor
West-Europa nog in overweging is. De
besprekingen met de Beneluxlanden,
Frankrijk en Groot-Brittannië zijn
thans verder gevorderd dan van de zo
mer.
Herlevend Weimar
Bij de opening van het debat in de
parlementaire raad der Westduitse sta
ten over de grondwet, verklaarde pro
fessor Carlo Schmid, dat de Duitse
souvereiniteit niet gehandhaafd .kon
worden door een deel der Duitsers on
der bezettingsomstandigheden, doch
slechts door het gehele Duitse volk in
volledige vrijheid.
Hij verzocht de raad te weigeren het
verlies van het Saargebied en de Oost-
duitse gebieden wettig te erkennen.
Tenslotte stelde Schmid als vlag
voor een gezag, geldend voor geheel
Duitsland, de kleuren van Weimar, nl.
zwart, rood en goud, voor.
De republikeinse regering van Mo
hammed Hatta krjjgt het er, na de
omzwenking van Sjarifoeddin naar 't
communisme, niet gemakkelijker op.
Thans heeft ook de centrale van re
publikeinse vakverenigingen zich te
gen hem gekeerd. De centrale heeft
een officiële bekendmaking uitgege
ven, waarin wordt verklaard, dat in
de republiek in het geheim een groot
aantal agenten van de Nederlanders
werkzaam is, die ieder ogenblik,
waarop de Nederlanders het republi
keinse gebied zouden binnenvallen,
voor hen zullen werken. De regering
van Hatta wenst hen niet te doen ver
vangen, omdat er gebrek bestaat aan
kader-personeel, aldus de verklaring.
De republikeinse regering wordt er
van beschuldigd, van genoemde krach
ten gebruik te maken, omdat Hatta
zelf met de Nederlanders wenst samen
te werken. De centrale eist, dat de re
publikeinse regering de ambtenaren
van het voor-oorlogse bestuursappa
raat, die eerst in Nederlandse- en ver
volgens in Japanse dienst waren, zal
ontslaan en in hun plaats jonge, revo-
lutionnaire krachten zal aannemen.
OM HET KAMPIOENSCHAP
SCHAKEN.
De wedstrijd om het landskampioen
schap tussen dr. Euwe en Van Schel-
tinga zal niet, zoals gemeld Zaterdag 18,
doch Donderdag 16 September begin
nen. Ook het programma voor de ove
rige wedstrijden van dit kampioen
schap is twee dagen vervroegd.
LOODSBOOT VOOR IJMUIDEN.
De nieuwe motorloodsboot voor IJ-
nv iden, de in Den Helder gebouwde
„Aldebaran" is Woensdagmorgen in
IJmuiden gearriveerd, zodat men daar
de beschikking heeft gekregen over
drie loodsboten.
PRAWDA CONTRA TITO.
Het Russische blad Prawda (Waar
heid) heeft weer een scherpe aanval
gelanceerd op de Zuidslavische dic
tator Tito. Hij „voert een waar schrik
bewind binnen de partij, isoleert zijn
land en ontwapent het voor de buiten
landse vijanden".
jyjAARSCHALK SOKOLOWSKI, de
vertegenwoordiger van Stalin in
Duitsland, heef bekend gemaakt dat de
Russische luchtmacht gaat oefenen. Uit-
erekend boven Berlijn en wel op iede
re hoogte en precies in het gebied dat
de Amerikaanse en Engelse vliegtuigen
SOKOLOWSKI
op iedere hoogte
nodig hebben voor 't onderhouden van
de luchtcorridor. Maar, zo verzekert
Sokolowski, de levensmiddelenvoorzie
ning van West-Berlijn zal er niet door
worden gestoord. Volgende week gaat
het spel beginnen. Het spel met vuur
en buskruit.
^IET MINDER ZWAAR van spanning
is de verklaring van de Canadese
minister van buitenlandse zaken Saint
Laurent, die zich vandaag voorstander
noemde van 'n „Noordatlantische Unie"
tussen de V.S., Canada, Engeland en de
Westerse mogendheden. „Met elkaar
vormen wij een dam tegen elke agres
sie" zei de minister.
Agressief zijn alvast de Parijse vuil-
ophalers geweest. Ze hebben gisteren
gestaakt, schouder aan schouder met
het ziekenhuispersoneel de distribu-
tielokettisten en de mensen van de wa
terleiding. Intussen intrigeerden de po
litici over de vorming van Frankrijks
twaalfde kabinet sinds de bevrijding.
Opwekkender nieuws brengt tante
Pos. U kunt weer telefoneren met Dar-
es-Salam in Tanganyika en met Enteb-
be in Uganda. (Niet automatisch).
En misschien hebt u wel eens gehoord
van de voormalige politieman Oude
Wolbers? Hij hielp in Amsterdam de
Duitsers als Jodenjager en verdwijnt
voor twintig jaar uit de circulatie. Zijn
waardige collega Jansen uit Oosterhout,
die een man neerschoot en als SD-er
plundertochten organiseerde, gaat ook
voor 20 jaar achter de tralies.
gTADSMENSEN, die vaak laatdunkend
over de boeren praten, zij bekend
gemaakt dat de heer Joustra, inspecteur
van de landbouw, te Utrecht een na
tionale paardendemonstratie opende met
een rede in het Nederlands, Frans, En
gels en Duits. Hij zeide, dat ons land
thans 350.000 paarden bezit. En daar
was geen woord Spaans bij.
Duidelijke taal sprak Washington
over de politieke warboel in Parijs.
„Marshall zal naar de Franse hoofdstad
gaan om de vergadering van de Uno bij
te wonen, als die tenminste nog in
Parijs wordt gehouden". „Men kan
slechts hopen", aldus de woordvoerder,
„dat er tegen die tijd 'n betrekkelijk
stabiele regering zal bestaan".
Londen gaat geloven in de stabili
teit van de Israëlische regering. Mag
Maramis, de republikeinse minis
ter van financiën, is per vliegtuig
naar de Verenigde Staten vertrok
ken, waar hij een grote lening
hoopt te kunnen sluiten. Hij zal
om deze lening vragen als voor
schot op de in het bezit van de
republiek zijnde voorraden rub
ber en andere producten.
men de „New York Star" geloven, dan
zal Londen vóór het einde van het jaar
Israël erkennen.
Ander goed nieuws uit Londen: Be-
Vin is bereid deel te nemen aan 'n bij
enkomst van ministers van buitenland
se zaken over 't probleem der Italiaanse
koloniën. De conferentie was voorge
steld door Moskou. Er leiden nog vele
wegen naar Rome. Meer vredesnieuws:
Te Oegstgeest is de internationale zen
dingsraad geopend. En in het Staats
blad van gisteren zijn de vier wetten
tot verandering van de grondwet ver
schenen.
PANAMA HEEFT Koning George
en Koningin Elizabeth van Engeland
uitgenodigd, om als zij op weg zijn naar
Australië, de nacht van 9 Februari in
Panama door te brengen. En mevrouw
Malan, de vrouw van de premier van
Zuid Afrika, heeft een van de 83 Duit
se weeskinderen geadopteerd, die met
het schip „Winchester Castle" in Kaap
stad zijn aangekomen. Uit San Fran-
cisco wordt gemeld, dat Bohus Benesj,
een neef van Eduard Benesj als Tsje-
choslowaaks consul is afgetreden, „om
dat hij geen communist kon zijn". Tus
sen Belmonte en Madrid is een auto
bus in een sloot gereden. De bus raakte
ln brand en 19 personen kwamen om
het leven.
TERWIJL DE REGERING van Pa
raguay als zestiende staat de re
gering van Israël heeft erkend, verrast
de Zuidafrikaanse regering van dr.
Malan de wereld op pijnlijke wijze
met haar besluit de immigratie van
Joden in de Unie van Zuid-Afrika
te verbieden.
Opnieuw heeft het sluipende gif
van het anti-semitisme zich gepre
senteerd in het vlak van de inter
nationale politiek. En ditmaal op een
wijze, die Joseph Goebbels en Jullus
Streicher plezier zou hebben gedaan.
Men kan zich nauwelijks realiseren
dat een beschaafde natie, nauwelijks
drie jaar nadat de gaskamers van
nazi-Duitsland werden gesloten, zich
zelf op een zo grove wijze zou kun
nen blameren door een zo schande
lijke vorm van rasdiscriminatie, als
thans door het besluit van Pretoria
mogelijk blijkt.
Malan zet de klok terug. Hij discri
mineert hiermede waarlijk niet de
kinderen van het Oude Volk, maar
zichzelf en zijn regering. En hij toont
zich, instede van een modern staats
man, een aanhanger van theorieën
die hun oorsprong vinden in bar
baarse instincten. De geest van Goeb
bels is vaardig geworden over de
regeerders van Zuid-Afrika. Het is
niet teveel gezegd, als men dit een
internationaal schandaal van groot
formaat noemt.
Ter bevordering van Europese
voedselproductie
Vertegenwoordigers van de V. S. en
13 Europese landen, waaronder Tsje-
choslowakije en Joego Slavië, nemen
deel aan een gisteren te Geneve ge
opende conferentie ter bevordering
van de Europese voedselvoorziening.
De Sovjet Unie heeft op de uitnodi
ging om de conferentie bij te wonen,
niet geantwoord. De conferentie zal de
mogelijkheden van uitbreiding van het
handelsverkeer tussen Oost- en West-
Europa bestuderen, alsmede grotere be
leggingen in de landbouw, belangrijke
verhoging van de kunstmestproductie
en van de productie en import van
tractors, voedergranen en lijnkoeken.
Een deputatie van de stichting L.O.
en L.K.P. en de Gemeenschap van
Oud-Illegale Werkers Nederland
heeft Koningin Wilhelmina op het
Paleis op de Dam een tekening „De
Troostende" aangeboden, uitgevoerd
door Rinze Hamstra.
De publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie
Standpunt van het N.V.V.
Het Nederlands Verbond van Vak
verenigingen heeft aan de leden van
de Tweede Kamer een adres doen toe
komen betreffende het wetsontwerp op
de publiekrechtelijke bedrijforganisa-
tie.
Wij zijn met handhaving van enige
bezwaren zo wordt gezegd van
oordeel, dat dit wetsontwerp een eer
ste stap kan zijn op de weg naar de
publiekrechtelijke bedrijfeorganisatie,
die wij in ons land nodig hebben. Wij
juichen het toe. dat de sociaal-econo
mische raad verordenende bevoegdheid
krijgt, die zich in het bijzonder zal
richten op het coördineren en contro
leren van het beleid van de product
en bedrijfschappen, doch menen dat de
verordenende bevoegdheid slechts be
perkt kan zijn.
Het ontstaan van een zogenaamde
derde of economische kamer néést de
bestaande Staten-Generaal wijzen wij
principiëel af. De uiteindelijke beslis
sing over het te voeren beleid qioet
o.i blijven berusten bij de minister.
De stichting „Oranjehotel" zal op 18
September te 's-Gravenhage haar eer
ste ledenvergadering houden, na afloop
van het jaarlijks défilé langs de doden
cel 601 en reünie der oud-gevange
nen.
