Stad m Omgeving.
Van Fort tot Padvinders-paviljoen!
Het Esperanto als cultuurfactor
Woningbouw
vordert gestadig
De „Juiierburchï geopend
Oud-stadgenoten
voor de radio
„Streven naar Bet Ar"
NEDERV.AND.SE VROUWEN
ERF.N DE CEVAU ENEN
Uit het politierapport
Opening Jeugdgebouw
De jubileumvlucht van
de Zaterdagvliegers
De laatste wedvlucbten
„Animo" organiseert
persoonlijke tenniswedstrijden
Breezand
Uitslag aanbesteding
Urk.
Overzicht visserij
Wieringermeer.
Oever
Oosterland.
Is een Verenigd Europa mogelijk?
De Helderse Padvinlersgroep de „Jutters" opende Zaterdagmiddag haar
nieuwe groepshoofdkwartier de „Jutterburcht". Dertien maanden geleden
was het een ruïne, toen werd het een puinhoop, maar nu is het gelijk een
paviljoen in een woestijn. Een geheel wit geschilderde burcht, met echte
kantelen, die 's avonds scherp afsteken tegen de donkere lucht boven het
Marsdiep.
Onder de aanwezigen bevonden zich
onder meer de vertegenwoordiger van
de commandant Marine, de luitenant
ter zee le klasse U. F. van Veen; ver
tegenwoordigers van het gemeentebe
stuur, de wethouders Van Loo, v. d.
Vaart en Steenlage; de directeur der
Rijkswerf, kolonel Barendregt, de com
missaris van het Loodswezen, de heer
van Lieshout en districts-commissaris
Volkmaars. Verder vele ouders en af
gevaardigden van de zustergroepen
uit de kop van Noord-Holland.
DE OPENING.
De voorzitter van het groepscomité,
de heer C. Buter, opende de rij van
sprekers en bedankte het Gemeentebe
stuur, de Marine, de Rijkswerf en het
Loodswezen voor de vele medewer
king, die men van hen had ondervon
den. „De opening van deze Jutter
burcht", aldus de heer Buter, „moet
beschouwd worden als een cadeau van
hopman Metzelaar, die Zaterdag j.L
zijn vijftigste verjaardag vierde" Voor
waar een aardig idée.
De groepsleider, hopman Metzelaar,
verkreeg hierna zelf het woord en ver
telde in een geestige speech de lijdens
gang met de troephuizen sedert 1911
tot heden. Het troephuis op het Dijkje
was vroeger schitterend, maar deze
Jutterburcht is toch wel het summum
op troephuizengebied.
Mevrouw Metzelaar werd verzocht
de stam, die het nieuwe troephuis nog
afsloot, door te hakken met een nieuwe
bijl. geschonken door alle Jutters. Na
3 ferme slagen verklaarde mevrouw
Metzelaar de Jutterburcht voor ge
opend. De Nederlandse vlag en de di
verse signaalvlaggen werden gehesen.
Luitenant ter zee van Veen richtte
zich speciaal tot de jongens en beloof
de dat de Kon. Marine zoveel moge
lijk medewerking aan de Padvinderij
zal verlenen.
De voorzitter van het Plaatselijk
Bestuur, de heer Klapmeyer zei on
der meer, dat er van Padvinderij veel
uitgaat, het is zowel een geestelijke als
een lichamelijke versterking. De afd.
Alkmaar bood een oorkonde met een
welpenwet aan, terwijl hopman Moes-
tert namens de Katholieke Padvinders
acht zwaarden overhandigde, met de
hoop dat ze niet nodig zouden zijn om
.de Jutterburcht te verdedigen. Na
mens het gemeentebestuur sprak de
heer v. d. Vaart. ""In zijn rede onder
streepte hij dat het gemeentebestuur
het als een plicht beschouwt om voor
het jeugdwerk iets te doen. Men zou
graag meer willen doen, maar ook
een gemeentebestuur is aan handen en
voeten gebonden. Hopman Pottinga
sloot de rij van sprekers, waarna de
groepsleider Metzelaar een dankwoord
tot de sprekers richtte en alle families
die bloemen hadden gestuurd vriende
lijk bedankte.
DE INRICHTING.
Na deze woorden werd overgegaan
lot de bezichtiging van de Burcht,
Onze oud-stadgenote Francisca Krijgs
man (mevr. F. Krijgsman-Hekelbeke)
treedt morgenmiddag om 12 uur op in
een uitzending voor de AVRO-micro-
foon, 415 meter. Zij geeft een zang-re
cital met orgelbegeleiding van Pierre
Palla. Het zal voor de eerste maal zijn,
dat deze leerlinge van de heer Geert
de Boer voor de radio optreedt.
De heer de Boer zelf zal men Zon
dagmiddag van 12,4013 uur kunnen
beluisteren, eveneens met orgelbege
leiding van Pierre Palla, voor de
AVRO. Uitgevoerd worden „Plaisir
d' amour" van Martini, „Cara mio
ben" van Giordani en „Agnus Dei" van
Georges Bizet.
Verscheidene leden van de konijnen
fokkersvereniging „Streven naar Beter"
hadden een succesvolle dag met hun
gezamenlijke inzending op de tentoon
stelling te Den Burg. Kampioen der
tentoonstelling werd de heer P. Breen,
Tulpstraat 2, met zijn Angora's, prae-
dicaat ZZG. Bovendien won hij negen
ereprijzen. Verder werden successen
geboekt door de leden: C. Zits met zijn
Lotharingers. H. H. Kruize met ziin
Witte Weners, A. Kortman met zijn
zwarte Tans, W. Verblauw met zijn
Vlaamse Reuzen, M. van Leeuwen met
zijn Franse Hangoren. L. Reinderman
met zijn Blauwe Weners. L. Mos met
zijn Witte Weners. H. Zwaager met
zijn Groot Chinchilla's, B. Vink met
zijn Groot Chinchilla's. A. v. d. Wint
met zijn Vlaamse Reuzen en mej. S.
Dobber met haar kleur-dwerg.
nadat alle welpen en verkenners de
Jutterburcht hadden bestormd. Door
een zelf gepionierde poort ging men
naar binnen en even verder stond de
eerste wegwijzer, waarop keurig alle
vertrekken waren vermeld. De leiders-
kamer, deze keer behangen met foto's
en vlaggen, was heel intiem ingericht
en zat mooi in de verf. Het „Jagers"-
hol, het vertrek van de Junior-verken
ners van hopman Zegel, is meer inge
richt als blokhut. Langs de Wanden
ruwe houten planken met houten ban
ken. Elke hoek ingericht volgens het
idée van de jongens uit de diverse
patrouilles. De welpen, onder de be
hoedzame leiding van akela Bootsman,
bevinden zich in de oude munitieka
mer van het fort. Kleine lage stoeltjes
met leuke tafeltjes gemaakt door eni
ge verkenners, in het midden een
boomstronk, de raadsrots van die grote
wolf, de akela. Bovenop de Burcht be
vinden zich de patrouillekamers van
de diverse Senioren-verkenners. Al
deze kamertjes staan per telefoon met
elkaar in contact, waar vanzelfspre
kend druk gebruik van werd gemaakt.
De voortrekkers hebben een eigen
grote bunker met een wapenzaal en
een conversatiezaal, die geheel met
kaarsen worden verlicht. Jammer ge
noeg is er geen water- en lichtaan-
sluiting, maar ook dat zal wel eens
voor elkaar komen.
Gedurende dertien maanden is hier
gewerkt en in die tijd werd reeds
verscheidene malen ingebroken. Veel
wordt vermist en veel werd vernield,
maar dat heeft de Jutters niet weer
houden om de Jutterburcht toch weer
op te bouwen.
Als slot van deze opening werd des
avonds een kampvuur op de door de
voortrekkers gemaakte kampvuur
plaats gehouden.
Wilt u deze Burcht eens bekijken?
De Jutters ontvangen graag bezoek
op een Zaterdagmiddag. Het is de
moeite waard!
iJ-UnAwb'
Op een zeer druk bezochte O. S. en
O.-avond. Dinsdag j.1. gehouden in de
Marine-cantine, heeft het gezelschap
„Het vroliik toneel" onde*- leiding van
Rini Blaaser. een opvoering gegeven
van „Het gouden Haantje" Zowel qua
inhoud als qua snel werd dit stuk een
groot succes. Het was een luchtig nie
mendalletje, waarom smakelijk kon
worden gelachen. Dat werd dan ook
gul en veel gedaan. De hoofdrol werd
gespeeld door de populaire artist Piet
Kohier (76 jaar oud!), die nog steeds
zijn mannetje op de planken staat. Ons
compliment!
Kranslegging bij het monument
Voor hen die vielen"
Een deputatie an de Stichting „De
Nederlands Vrouw 18981948" heeft
gistermiddag de nagedachtenis der ge
vallenen geëerd door een bloemenhulde
te brengen bij het monument „Voor
hen die vielen", op het Havenplein.
Door 't Stichtingsbestuur waren daar
toe enkele dames afgevaardigd, die zelf
hun naaste familieleden in de jongste
oorlog hebben verloren.
Zo waren bij de korte plechtigheid
aanwezig de dames W. J. Jarman-Fer-
werda, J. Zegers-Verheij (wier echt
genoot met Hr. Ms. kruiser „De Ruy-
ter" in de Javazee ten onder ging) en
D. A. W. van der Laan (wier zoon en
schoonzoon bij de marine dienden, en
in Japanse krijgsgevangenschap de
dood vonden). Het ïlschap bestond
voorts uit de commandant der marine,
kapitein r zee I. W. Reijnierse, de
luitenant ter zee der le klasse U. F.
van Veen en de Marva-officier III C.
D. Rommertz. Het Helderse comité van
de stichting was vertegenwoordigd
door mevr. Ritmeester-van der Veen.
Nadat de 1 idster van de deputatie,
mevr. A. J. M. Moorman, echtgenote
van de vlagofficier Personeel der Ko
ninklijke Marine, het fraaie bloemstuk,
met de rood-wit-blauwe linten, aan de
voet van het monument had gelegd,
hield de commandant der marine een
korte rede. Hij gewaagde daarin met
trots en eerbied van de offers, die de
strijders ter zee, te land en in de lucht,
alsook van koopvaardij en vissersvloot,
in de jongste wereldoorlog hebben ge
bracht. Kolonel Reijnierse herinnerde
aan de laatste rede van H. M. Koningin
Wilhelmina, waarin zij haar strijd
krachten bedankte voor de trouw
waarmede zij steeds hun taak hadden
vervuld. De kolonel was er van over
tuigd, dat marine, leger en luchtmacht
H. M. Koningin Juliana zullen dienen
met een even grote trouw en offer
bereidheid.
Hierm was de korte plechtigheid,
die door zes toeschouwers werd bijge
woond, ten einde.
Op het kruispunt RuyghwegStak-
man Bossestraat heeft een aanrijding
plaats gehad tussen twee motorrijwie
len. Beide werden licht beschadigd. De
duorijdster van één der motoren moest
met een beenwonde naar het gemeen
te-ziekenhuis worden overgebracht.
Twee beschonken jongelieden, die
„voor de aardigheid" de afsluitbomen
van de spoorbrug (bij de Nieuwe Kerk)
enige tijd hadden gesloten, werden
naar het hoofdbureau van politie over
gebracht. Zij haalden dit grapje midden
in de nacht uit, dus op een tijdstip dat
eventuele late weggebruikers zeker niet
verdacht zijn op scheepvaartverkeer in
het Helders Kanaal.
Proces-verbaal werd opgemaakt te
gen drie personen, die motoronderdelen
hadden weggenomen van een opslag
plaats aan de Marnixkade op de Rijks
werf. Volgens hun verklaringen had 'n
werf-employé hun daartoe toestem
ming verleend.
Zaterdagmiddag om drie uur zal het
nieuwe jeugdgebouw van de Vereni
ging ter Verbreiding der Waarheid aan
de Burgemeester Houwingsingel, hoek
Reigerstraat, officieel worden geopend.
Aan de jubileumvlucht vanaf Roo
sendaal, afstand 158 kilometer, georga
niseerd door de vereniging van Zater
dagvliegers „Nieuwediep", hebben le
den van alle plaatselijke postduiven
verenigingen deelgenomen. Niet min
der dan 522 duiven waren ingezet, een
mooi aantal, aangezien het reeds vrij
laat in het jaar is en zeer veel vogels
door de vergevorderde rui niet in
vliegconditie zijn. De duiven werden
om 8.05 uur met heel mooi weer en
kalme Zuidwesten wind gelost. De
eerste duif bereikte reeds om 10.10.55
uur haar hok. De gelukkige eigenaar
van deze snelle duif was de heer A. de
Ruiter, die dit jaar dus over de snel
ste duif voor de korte afstand beschikt.
De tweede prijswinnaar was de heer
R. Ran. die hiermede het theeservies
won. De overige ruim honderd prijzen
werden in de volgende verhouding
onder de leden der verschillende ver
enigingen verdeeld: Nieuwediep 32,
Victoria 26, V.O.P. 24, Het Noorden
12, Hollands Noordpunt 11.
De Zaterdagvliegers hielden hun
laatste wedvlucht vanaf Roermond.
De eerste duif kwam aan om 3.48.12
uur. De prijzen werden gewonnen door
de leden Geervliet, Ruiten, Koorn,
Ham, Dienaar. Zondervan, Lichtenberg,
Van der Werf, Kater, Rab, Molenaar,
Klaassen, Cornielje, Woort en Bakker.
De winnaars van de adspiranten wa
ren: Steinman en Scheer. Morgen
wordt van 1718,30 ingekorfd voor
Maastricht. Klokken stellen van 19
20 uur.
VICTORIA.
De postduivenvereniging „Victoria"
hield met 191 duiven haar wedvlucht
vanaf St. Kath. Wavre, afstand 211 ki
lometer. Om 7 uur gingen de vogels
los met Noordoosten wind. Het verloop
was niet gunstig, want er waren vrij
veel verliezen. De eerste duif werd ge
constateerd om 11.30.54 uur, de laatste
om 12 uur. De prijzen werden gewon
nen door de leden J. Kramer, J. Rie-
mers, J. Verhaag, A. Heijblok, W. A.
Jacobs, Gebr. Bruin. C. Bruinink, H.
Slijkerman, G. J. de Wit, B. de Boer,
N. Bak en P. van Rijn. Morgen wordt
op de gebruikelijke tijd ingekorfd voor
Vilvoorde Klokken stellen Zaterdag
van 17-18 uur.
V.O.P.
Ook V.O.P. heeft aan bovengenoem
de wedvlucht deelgenomen. Haar eer
ste duif werd geconstateerd om 11.4.43
uur en de laatste om 11.51.39 uur. Het
concours had dus wel een traag ver
loop. De prijswinnaars waren: Giezen,
B. de Boer, M. de Boer. C. de Wit, P.
Bontens. Agema. Ottevanger, Fritz, J.
Petrus. R. de Boer, Vlamirt», C. de
Boer. Boon, Stam.
HET NOORDEN.
Van de postduivenvereniging „Het
Noorden" waren van dezelfde vlucht
's avonds verscheidene jonge vogels
nog niet teruggekeerd. De eerste duif
werd getoond om 11.18.51 uur, de laat
ste (28ste prijs) om 12.0.14 uur. De
prijswinnaars waren: D. Kerkhoven.
W. Pluimers, C. Kos, P. Pranger. R
Ran, T. J. Kos. J Dekker, J. Mans
handen, J van Doorn, A. Rietveld, P
Dirks en G. Bontes.
HOLLANDS NOORDPUNT.
De vereniging „Hollands Noordpunt"
had vanaf St. Kath. Wavre 83 duiven
in concours, waarvan de eerste aan
kwam om 11.30.11 uur. De prijswin
naars waren: FelkersSteijn, Zoon.
Mulder, gebr. Van 't Hert, Hania en
Maas.
Met goedkeuring van de Koninklijke
Nederlandse Lawntennisbond zullen
door de officieren-lawntennisclub
„Animo" op de banen van de Rijks
werf persoonlijke tenniswedstrijden
worden gehouden, te beginnen op Za
terdag 18 September a.s. 's middagsom
één uur, en eindigende Zondag 26 Sep
tember a.s., 's middags om vijf uur.
Inschrijving staat open voor leden
van „Animo", adelborsten van het Ko
ninklijk Instituut en leden van de
KNLTB uit Den Helder. Het inschrijf
geld bedraagt voor de onderscheidene
nummers: heren enkelspel f 1.50 per
persoon, dames enkelspel f 1.50 per
persoon, heren dubbelspel f 2.50 per
paar, dames dubbelspel f 2.50 per paar,
gemengd dubbelspel f 2.50 per paar.
Op uiterlijk 11 September a.s. moe
ten de inschrijvingen, met de verschul
digde bedragen, binnen zijn bij de se
cretaris-penningmeester van „Animo",
de heer D. H. Pluim Mentz, Billiton-
straat 34, giro 218626; of bij de com
missaris-materieel van „Animo", p.a.
Gymnastiek- en Sportschool, Rijkswerf.
De wedstrijdcommissie bestaat uit de
heren R. J. Kousbroek (bondsgedele-
geerde), J. C. H. Bol en D. H. Pluim
Mentz. Wedstrijdleider is de heer J. C.
Crane Er wordt gespeeld met Rupax
ballen Bij voldoende deelname zullen
drie prijzen per nummer beschikbaar
worden gesteld.
In café Vriesman te Callantsoog werd
onder leiding van de heer H. Visser,
architect te Breezand, de onderhandse
aanbesteding gehouden voor het her-
bouwplan van een voning met bedrijfs-
duimte voor de heer A. Thomasz aan
di Dorpsstraat te Callantsoog. De vol
gende inschrijvingen zijn binnengeko
men: G. Groot, Den Helder, f 22.400; W.
Barten, Alkmaar, f 21.400; K. de Klerk,
Huisduinen, f 20.550; Gebr. Kops, Hei
loo, f 20.500; Firma Vos Zn, Callants
oog. f 20.450; M. van Steeg, Heiloo
f 20.250; P. de Graaf, Julianadorp,
f 18.670; W. J. de Leeuw, 't Zand,
f 18.558, H. Toes, Stolpen! f 18.272.
In verband met de plaatselijke fees
telijkheden was de aanvoer van kuil-
paling niet zo groot als voorheen. Een
gering aantal vaartuigen voer ter vis
serij uit Een andere oorzaak van de
mindere aanvoer was het tamelijk ru
we weer. De zeilvaartuigen voerden per
etmaal ongeveer 40 tot 60 pond aan. De
aanvoer der motorvaartuigen varieerde
van 80 tot 240 pond per etmaal. De
prijs der kuilpaling was vorige week
goed te noemen. In de prijs zelf was
weinig verandering waar te nemen. Ze
varieerde van f 0.98 tot f 1.40 per pond.
De weekbesommingen der zeilvaartui
gen waren van f 70 tot f 120 per vaar
tuig. Voor de motorvaartuigen was dit
f 200 tot f 1400 per vaartuig. Voor de
beugers was er weinig gelegenheid tot
vissen. Slechts Maandag en Dinsdag
konden zij de beug in zee brengen, de
andere dagen was het weer te ruw. De
aanvoer gedurende deze dagen was
voor deze tijd van het jaar goed te
noemen. De gemiddelde aanvoer be
droeg ongeveer 80 tot 100 pond per
vaartuig. De prijs der dunne soort
beugpaling was van f 1.06 tot f 1.27
per pond. De dikke soort werd nog
steeds goed betaald. Deze liep van
f 2.00 tot f 2.54 per pond. De besom
mingen der beugers waren van f 200
tot f 500 per vaartuig. De aanvoer van
witvis was heel gering. De aanvoer van
snoekbaars bedroeg ongeveer 200 pond.
De andere witvis betekende weinig.
De prijs der snoekbaars was van
f 0.58 tot f 0.67 per pond.
Ook de Noordzeevloot had een min
der goede week. De vangsten waren
niet groot, doch de prijs der schol was
hoog. Besommingen tot f 900 per vaar
tuig. De totale omzet aan de afslag
bedroeg de vorige week f 73000.
INGEBRUIKNEMING
GER. KERK.
Vrijdagavond werd onder grote be
langstelling het nieuwe kerkgebouw
van de Ger. kerk (onderh. art. 31 K.O.)
in gebruik genomen. Onder de geno
digden waren o.a. prof Veenhof van
Kampen en Di. Selles, Goris, Linde
boom, Van Tongeren en Bos. De plaat
selijke predikant ds. G. Spijker nam
het kerkgebouw in gebruik door voor
te gaan in een dienst des Woords. Als
tekst was gekozen 2 Tim. 2 vers 19b.
n.1. Een iegelijk die de naam van
Christus noemt sta af van ongerechtig
heid. Na de dienst kwam de gemeente
in gewone vergadering bijeen. Ver
schillende sprekers voerden het woord.
Ds. Bos van Emmeloord sprak als af
gevaardigde van de classis Zwolle.
Spreker memoreerde, dat Urk de
laatste gemeente in het ressort Zwolle
was die zich had vrij gemaakt, maar
ook die nu reeds over een eigen kerk
gebouw mocht beschikken.
BEROEPEN.
Bij de Chr. Ger. kerk te Urk werd
in de vacature ds. J. Van Doorn beroe
pen ds. R. C. Ravenswaay te Zaamslag.
Uit het verslag van de stichting
Bouwbureau de Wieringermeer van
1 September 1948 blijkt o.m., dat het
herstel van de drie ten gevolge van de
inundatie vrijwel geheel verwoeste dor
pen gestadig vordert.
In Middenmeer is de hele Haven
straat nu weer opgebouwd én reeas
weer bewoond. (In totaal 26 wo-
ningen)
Ook de Torenstraat en de Brugstraat
schieten nu aardig op. In alle percelen
in beide straten is het timmerwerk ge
reed. (46 Woningen in de Torenstraat,
en 12 in de Brugstraat, de reeds be
woonde of aan particulieren behorende
percelen niet medegerekend). Boven
dien zün in de Torenstraat de perce
len nummers 19, 21, 23, 25. 27,
en 29, alsmede de nrs. 11, 13, 15 en 17
reeds weer geheel hersteld en bewoond.
Het verste gevorderd zijn nu de nrs. 31
tot 41, in totaal 6 panden. Daar is het
schilderwerk gereed en wordt de laat
ste hand gelegd aan de verdere af
werking.
Verder merken we in Middenmeer
nog vorderingen aan de Kanaalweg.
In alle percelen van de stichting aan
de Kanaalweg, in totaal 12 stuks, kon
de verdiepingvloer worden gelegd.
Tot zover Middenmeer.
Ook in Slootdorp worden goede vor
deringen gemaakt In de Kerkstraat
zijn 26 woningen weer voltooid en de
bewoners hebben ze betrokken (1 tot
en met 23, oneven nummers, 2 tot en
met 28, even nummers). Het eerst zul
len nu waarschijnlijk wel klaar komen
de nrs. 25 tot 29, in totaal 4 stuks. Het
schilderwerk werd daar n.1. voltooid,
en de laatste hand wordt aan deze per
celen gelegd. In de percelen Kerkstraat
nrs. 31 tot 43, 8 stuks derhalve, kwam 't
timmerwerk gereed. Daar kan de schil
der dus aan het werk. De percelen
Kerkstraat 4551, 4 stuks in totaal, ko
men achteraan hinken. De stucadoors
kwamen daar met hun werk klaar.
In de Brink zijn een twaalftal wo
ningen klaar voor bewoning. De laat
ste hand wordt aan deze percelen ge
legd. Het betreft hier de nrs. 2749.
De nrs. 19 tot 25 schieten eveneens
aardig op; het timmerwerk kwam
klaar. In de andere percelen aan de
zgn. iange Brink (de oneven num
mers) werd het stucadoorwerk vol
tooid.
Aan de korte Brink (de even num
mers derhalve) werden eveneens vor
deringen geboekt. In de nrs. 2 en 4,
die tot nu toe wat achteraan kwamen,
werden in de afgelopen maand de bin
nenwanden gesteld, terwijl de nrs. 6
en 8 gereed kwamen voor de stuca-
door. In 12 andere percelen (Brink
nrs. 1032) werd het stucadoorwerk
voltooid, dat schiet dus ook al op.
Aan de Slootweg kunnen we verheu
gende vooruitgang bespeuren. In de af
gelopen maand werd in de nrs. 19, 20,
boerenpaarden lopen om
hardst. 1
In het kader van de Florafeesten v,
Zondagmiddag onder grote belan»»1
ling langs de Stouteterdijk bij n
Oever een hardrijderij met bo
paarden (onder de man) plaats. Viitr D"
paarden verschenen aan de start
uitslag van de wedstrijd was:
f 50 en vergulde medaille); jt,
ker Sz., den Oever; (f 25 en verzit
de medaille); Jn. Smid pz. 1JiN
ringermeer; (f 10) H. Hermans' P7
Oever; (f 5) O. de Haan, HipPolytl^
Tot slot werd op verzoek van
publiek (dat daarvoor twee prijzen v
f 7 beschikbaar stelde) met een 'tt
vental paarden tegelijk een rit gemJw
met gevierde teugel. Deze wedstrri
was vnor de topsnhnnwprc W
was voor de toeschouwers heel
aantrekklijker. De uitsla;
Lont Mz., 2 S. Koorn Vz.
Ook „Apollo" was weer aanwezi
(ditmaal onder directie van de h»
Jn. Bakker Sz.). Vermeldenswaard
nog. dat de helft van de entree-geld,»
werd afgestaan voor het fonds kanker
bestrijding. Een sympathieke geste.
GECOSTUMEERDE
VOETBAL WED STRIJD.
Het was een gezellig feest Zaterdag,
avond in het anders zo rustige Ooster
land. Nadat het Oosterlander elftal dè
Oeverse gasten van die avond in fee*,
telijk versierde wagens had afgehaald
waarbij de harmonie „Apollo" voor
marsmuziek zorgde, blies de scheidj-
rechter voor de aftrap. Reeds onderweg
had het publiek zich danig vermaakt
met de kostelijk vermomde spelers.
Ook tijdens de wedstrijd wareri er
vele vermakelijke toneeltjes. De spel.
regels werden niet altijd in acht geno
men, maar desondanks werden de
punten broederlijk verdeeld (3—3). En.
kele keren moest de dokter met zijn
helpsters eraan te pas komen, maar 'n
emmer water, de fietspomp en de
slang van de stofzuiger deden wonde-
ren, zodat alles tenslotte goed afliep.
Ook de reportagewagen ontbrak niet
De heer Js. Bosker gaf op de van hem
bekende wijze commentaar op de ge-
beurtenissen in de voetbalarena.
De collecte bracht f 96 op. Voor
waar een mooi resultaat!
21 en 22 het metselwerk voltooid, en
de percelen waterdicht gemaakt. In de
nrs. 17 en 18 werden de vlieringvlóe-
ren gelegd, terwijl het metselwerk
werd voltooid. Tenslotte zijn in de nrs.
15 en 16 de verdiepingvloeren gelégd.
Zoals reeds eerder gezegd, valt over
Wieringerwerf niets meer te vermelden
althans niet wat betreft de percelen
van de stichting Bouwbureau. Daar
zijn Meeuwstraat, Sternstraat en Raad
huisstraat reeds geruime tijd weer vol
tooid en bewoond.
De wereld ontwikkelt zich tot steeds groter eenheden.
Niet dat die oude wereldbol zelf aan uitbreidingen doet, maar wel de
menselijke geest. De wereldgeschiedenis is het uiterlijk beeld van de
innerlijke ontwikkeling van de menseljjke geest, die zich voortdurend,
rusteloos, maar niet onrustig, steeds wijder horizonten zoekt.
Leefde de mens aanvankelijk binnen de vrij enge grenzen van de stam of
horde, later, als hjj zich gaat vestigen ontstaat het dorp, ontstaat de stad.
O, zeker, die steden en dorpen waren voor onze moderne begrippen heel
klein en onbeduidend, maar voor de toenmalige bewoners waren zjj dit
zeker niet. Zjj vormden gesloten eenheden voor het geestelijk leven van
hun bewoners. Zo sterk zelfs, dat die afgeslotenheid ook in het uiterlijk
meedeed. Hechte muren omsloten de belangrijke plaatsen; het waren
vestingen.
Desondanks begonnen zich geleidelijk
de omtrekken af te tekenen van gro
ter culturele eenheden, waaruit lang
zamerhand de landen zich vormen.
Taal, zeden en gewoonten spelen hier
bij een belangrijke rol, hoewel het
voornaamste is, het samenkomen van
mensen met een ongeveer gelijke af
stemming van karakter, van geestes
gesteldheid, ongeacht eventuele kleine
verschillen. Wat buiten dit verband
viel was „minderwaardig", slecht of
hoe U 't maar noemen wilt. Zeiden
de Grieken niet, dat alle niet-Grieken
barbaren waren? Een overigens op
zichzelf tamelijk barbaarse opvatting,
hoewel zij nog heden ten dage opgeld
doet. De Amerikanen willen immers
nog steeds niets weten van de negers,
dat „minderwaardige" soort schepse
len!! (Wie lacht daar om het begrip
democratie
Toen het Christendom in Europa op
kwam werd zelfs geheel West-Europa
lange eeuwen gekenmerkt door één
allen-beheersend geestelijk „teken",
het Christendom, terwijl er in Europa
toch zeker voldoende verschillen zijn
aan te wijzen, die dan ook zorgden,
dat Europa geen gesloten eenheid
werd. Na de Renaissance, die we de
geboortetijd van het vrije denken kun
nen noemen en het begin van het ver
val van het Christendom, wordt de
situatie meer verward.
Het denken begon zijn triomftocht
door de wereld, waarbij het zo juist
de mijlpaal .atoombom" passeerde.
Denken is een uitermate individuele
bezigheid. Een ander kén niet voor
ons denken, al dacht Hitier dat dat
wel kon.
Deze bijzondere bezigheid leidde bij de
grote massa tot het individualisme,
(fat in de wereldlijke werkelijkheid in
ds eerste plaats versplintering teweeg
bracht. De oude „eenheid" Europa viel
uiteen in talloze zelfstandige nationale
staatjes, waarbij iedere staat en ieder
staatje trachtte alles wat tot de
eigen culturele sfeer behoorde binnen
eigen landsgrenzen te trekken. Einde
loos geharrewar met als resultaat
overal „minderheden", die vaak tot
onaangenaamheden aanleiding wer
den, zoals de jongste geschiedenis ons
leert.
Napeoleon, de Grote, is het geweest,
die overal in West-Europa de grote
stoot tot het nationaal bewustzijn
heeft gegeven. Onder de druk van zijn
machtig optreden kristalliseerde het
nationale zich a.h.w. overal uit.
Daarnaast was hij het de grote ro
manticus, die ook voor het eerst sprak
over de noodzaak van een verenigd
Europa. Vanzelfsprekend kon hij dit
niet tot stand brengen, want hij was
als geniaal man zijn tijd verre voor
uit, zijn tijd waarin het nationale eerst
recht tot bloei kwam en het boven
nationale dus nog niet aan de beurt
was.
Thans wordt er algemeen gesproken
over een verenigd Europa en maakt
men er, naar het schijnt, ernst mee.
Ook nu echter, ik moet het tot mijn
spijt constateren, is de tijd hiervoor
nog niet geheel rijp. Ja, er zal zelfs
nog veel, heel veel, moeten gebeuren
vóórdat een Verenigd Europa tot
levende werkelijkheid khn worden.
Immers, de over het algemeen zakelijk
ingestelde stad kon destijds gemakke
lijk overgaan in het grotere lands-
verband, dat een cultureel eenheid be
tekende. Het culturele gaat altijd het
zakelijke te buiten en te boven. Maar
als nu culturele eenheden willen
samensmelten, dan moet er eerst een
cultuur-in-groter-verband groeien in
de mensen. Dit nu laat nog maar al
te veel te wensen over.
Het is m.i. niet mogelijk een Ver
enigd Europa, of zoals sommigen
willen, nog groter: één wereldrege
ring, zo maar zonder meer in hét
leven te roepen door een paar wet
jes. In dat geval zou het nooit een
LEVENDE werkelijkheid worden,
maar alleen een ruzie-club, waarin
de huidige afschuwelijke strijd om
belangen en belangetjes lustig zon
worden voortgezet.
Eerst en voor alles moet er een in
ternationale cultuur groeien.
DE WERELDTAAL
En daarmede kom ik dan eindelijk te
recht bij het Esperanto. Deze wereld
taal, die ontstaan is omdat de men
selijke geest voor zijn verdere ont
wikkeling dit hulpmiddel nodig heeft
De geest schept altijd alles waar hij
behoefte aan heeft. Denkt U maar
aan het buskruit, dat kwam, toen het
tijd werd om een einde te maken aan
de heerschappij der geharnaste (roof-)
ridders, aan het kompas, toen de
Europeese geest om „Lebensraum"
verlegen zat en de wereldzeeën moést
bedwingen, enz. Thans, nu de ont
wikkeling van het mensdom MOET
komen tot een internationale, of zo t
wilt, boven-nationale cultuur, is het
Esperanto aanwezig om het noodza
kelijke internationale voertuig van de
geest te zijn.
Wij kunnen het desgewenst ook allee*1
van de practische kant bekijken
wijzen op de talloze internationale b«"
sprekingen, vergaderingen, congressen
enz., waar het taal- en vertaal-P10*
bleem nog steeds een struikelblok
aanleiding tot ergernis is, behalve
de congressen der Esperantisten,
niet behoeven te stuntelen met aher*
lei tijd en geldrovend en toch aWr
nog onvolmaakt vertaalwerk,
kunnen wijzen op, handel en verke
die behoudens de deviezenzwarigh®"
geen grenzen kennen, enz., enz.
Maar wij spraken over Esperanto
cultuurfactor. Ik meen U met hov^
staande duidelijk te hebben geDia4^
dat Esperanto noodzakelijk is v0°'
verdere ontwikkeling van de to
ljjke geest.
Dat het daarnaast uiterst
kan werken als middel tot ver _e0
ring van het begrip tussen de ro
uit verschillende landen, dat het
derschapsgevoelens vermag a®1
kweken en dus ook als factor
strijd tegen de oorlog van belang,
is een tweede cultureel voordee
