DE EERSTE TROONREDE van KONINGIN JULIANA Sr zal hard gewerkt moeten worden Kans op een burgeroorlog in de Republiek Dinsdag 21 Sept. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No. 1918 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna gEVAAR voor inflatie bedwongen Jonge Koningin opent de Staten-Generaal 's Lands financiën. Dank aan Amerika PRACTISCH EEN SLUITENDE BEGROTING Bijzondere volmachten voor Soekarno Dr. v. Mook terug naar Batavia Ned Indië exit Het oog gericht op Parijs Good luck en behouden terugkomst V/eerbericht BUREAU: Koningstraa4 7880 Den Helder Telefoon 2345 postgironummer 449041 Hoofdredacteur: K KAPTEIN Bavonred. C A Dekkers Directie: j BIJLSMA en C. KRAK HELDERSE COURANT TARIEVEN: Advertenties. 16 ct per mm Familieberichten 20 ct per mm. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.—elk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwartaal 3.75. o\f KONINGIN JULIANA heeft hedenmiddag de Staten-Generaal geopend met ?t uitspreken van de volgende Troonrede: Leden der Staten-Generaal, Slechts korte tijd is verlopen sedert ik, nadat mijn moeder afstand deed van de n en de regering door mij werd aanvaard, in uw midden de eed aflegde en ingehuldigd. Met ontroering en dankbaarheid denk ik terug aan de wijze, waarop het 50- regeringsjubileum van mijn moeder werd gevierd en bij de troonswisseling dom uiting werd gegeven aan warme gevoelens van aanhankelijkheid ten opzichte Jan haar en aan de wijze, waarop men mij heeft welkom geheten. De herinne ring aan dit alles zal mij sterken bij het vervullen van de taak, die op mijn schou ders is gelegd. Groot zal de inspanning zijn, die van ons allen wordt gevergd om liet hoofd te bieden aan de moeilijkheden, waarvoor het nog zo zwaar onder oor logsgevolgen lijdende koninkrijk gesteld is in een wereld, die nog geen wezen lijke vrede kent. vaardigde vrijheidsaspiraties der vol keren overzee te voldoen op een wijze, die tevens waarborg biedt voor recht en veiligheid, ook internationaal in toenemende mate begrip ontmoet. Nog steeds moeten in Indonesië zware offers worden gebracht. Hulde zij hun gebracht, die en hierbij denk Ik in het bijzonder aan de strijdkrachten ter zee, te land en in de lucht veelal onder zeer moeilijke omstan digheden met geduld en volharding hun plicht vervullen. Met eerbied ge denk ik hen, die daarbij 't offer van hun leven brachten, terwijl mijn war me medegevoelen uitgaat naar hun nabestaanden. Een krachtig optreden tegen orde- en rustverstorende ele menten blijft noodzakelijk. Een regeling van de rechtspositie van ambtelijke en particuliere werk nemers onder het nieuwe bestel is in voorbereiding. De Nederlandse en Surinaamse re geringen beraden zich op een nau were handelspolitieke samenwerking, waarmee gepaard gaat een regeling van het onderlinge betalingsverkeer. Het ligt in het voornemen om ook met de Nederlandse Antillen soortge lijke regelingen te treffen/ ng grote verwachtingen, die de sa- L' menwerking der geallieerden in «te jtrijd had opgewekt ook ten aandien „an samenwerking in de vrede, zijn mei in vervulling gegaan. Scherpe tegenstellingen blijven zich openba ren. De regering zal voortgaan om in het kader der Verenigde Naties ta streven naar versterking der interna tionale gemeenschapsgedachte. Bij zondere aandacht wijdt zij aan de ontwikkeling van de kernen van in ternationale aaneensluiting, die in de unie tussen Nederland, België en Luxemburg en de samenwerking der vijf-mogendheden ingevolge het ver drag van Brussel, reeds haar levens vatbaarheid hebben bewezen. Een spoedige totstandkoming van de economische unie met België en Luxemburg acht de regering van groot gewicht. Zij werkt met kracht mede aan het wegnemen van de hin derpalen, die aan de realisering dier unie in de weg staan. Ook op sociaal-cultureel gebied wordt nauwer samenwerking binnen de Benelux, zowel als in verband met het vijf-mogendhedenverdrag voorbe reid. In het bijzonder op het gebied van de gezondheidszorg is de werk zaamheid van Nederlandse zijde in de internationale sfeer toegenomen, mede door de totstandkoming van de wereld-gezondheidsorganisatie. £)E toestand van 's lands financiën noopt er toe de militaire krachts inspanning, voor wat betreft de land macht, vrijwel uitsluitend te blijven richten op het in Indonesië onderhou den van een voor haar taak bereken de krijgsmacht. Voor zover betreft de koninklijke marine en de luchtstrijd krachten wordt daarnaast een begin gemaakt met de vorming van een bij drage aan de gemeenschappelijke ver dediging van de viif door het oact van Brussel verbonden West-Euro- Pese mogendheden. In aansluiting aan de kortelings 'ot stand gekomen grondwetsherzie ning zal krachtig worden voortge- werkt aan het scheppen van een nieuwe rechtsorde tussen Nederland, Indonesië. Suriname en de Neder landse Antillen, ter verwerkelijking van het gerechtvaardigde streven der volkeren overzee naar vrijheid, gelijk waardigheid en zelfstandigheid. Met verheuging mag worden ge constateerd. dat de staatkundige op touw van de federalistische gebieden ln Indonesië gestadige voortgang eeft gevonden. In al deze gebieden an ook een bevredigend, zij het on derling gevariëerd, herstel van het ^onomisch leven worden waargeno- J* verIiouding tot de Republiek bij voortduring zorg baren. De sei ^Hdslkg van de Renvillebegin- gevoerde onderhandelingen heb- *n nog niet de zozeer gewenste op- *ng kunnen brengen. y.,.e herhaalde bemoeienis van de gheidsraad met de Indonesische van n °°k nadat een Commissie werk Diensten in Indonesië haar Wet ^famheden was begonnen, heeft overJ bijgedragen tot een wei ogen behandeling van de ir zijn nieuwe LIET in de naaste toekomst wederom sluitend maken van de betalings balans met het buitenland blijft een voorwerp van aanhoudende zorg. Hoe wel de resultaten, die tot nu toe, dank zij een gemeenschappelijke krachtsinspanning, konden worden bereikt, tot dankbaarheid stemmen, moet nog een moeilijke weg worden afgelegd. Nog steeds moet in belang rijke mate een beroep worden gedaan op vreemde hulpmiddelen. Indien de Amerikaanse hulpverlening niet tij dig ware geschied, zou een ernstige terugslag in het herstel van de volks welvaart onvermijdelijk zijn geweest Ons land is dan ook grote dank ver schuldigd aan het Amerikaanse volk, dat op grootse wijze zijn daadwerke lijke belangstelling voor Europa tcont. Zowel uit een oogpunt van export bevordering als ter waarborging van voldoende werkgelegenheid voor de steeds groeiende bevolking is krach tige industrialisatie dringend nood zakelijk. Hoewel de regering de tech nische vraagstukken, die hierdoor worden opgeroepen, geenszins onder schat, is zij van mening, dat het in- dustrialisatievraagstuk in de eerste plaats een economisch probleem is. Zij acht het daarom een belangrijk deel van haar taak, voorzover dat in haar vermogen ligt, economische om standigheden te scheppen, die het be drijfsleven tot een gezonde uitbreiding der industriële capaciteit prikkelen. Op het gebied der productie en der consumptie zal al het mogelijke wor den gedaan om meer normale ver houdingen te herstellen, een en ander naarmate de deviezenpositie zulks toelaat. Afneming van de schaarste zal het mogelijk maken de overheids bemoeiing met het bedrijfsleven te verminderen. Beperking van de in voer zal echter, als gevolg van het tekort aan buitenlandse betaalmidde len, nog onvermijdelijk blijven. De indiening van verschillende wetsontwerpen op het gebied van de middenstandspolitiek is in de loop van dit zittingsjaar te verwachten. Gestreefd wordt naar verbetering van de materiaalpositie in de bouw nijverheid en mede daardoor naar op voering van de arbeidsproductiviteit, teneinde het bouwprogramma, spe ciaal voor wat betreft woning- en hedrijfsbouw, te kunnen vergroten. Met het oog zowel op de voorberei ding van de economische unie met de Benelux-partners als op de noodzake- lijkheid tot verlichting van .de lasten voor de schatkist, zullen de subsidies op levensmiddelen worden vermin derd of beëindigd. De regering zal daarbij nauwgezet rekening houden met gevolgen daarvan voor de kosten van levensonderhoud en bij te vol gen loon- en prijspolitiek de instand houding van sociaal gerechtvaardigde en economisch verantwoorde loon- en prijsnormen blijven bevorderen. De zorg voor de behoeften van de kinderrijke gezinnen heeft de bijzon dere aandacht van de regering. Over wogen wordt op welke voet aan daar- tce door werkgevers in het leven ge roepen fondsen gelegenheid is te ge ven uitkeringen te doen in individuele gevallen, waarin mede als gevolg van de omvang van het gezin de inkom sten beneden het sociaal gerechtvaar digde peil blijven. Voorts is een wij ziging van de wettelijke kinderbij slagregelingen in overweging, tenein de in die regelingen de nodige cor recties aan te brengen. In aansluiting aan een enkele maanden geleden uitgebracht rapport wordt een algemene herziening van de sociale verzekeringen ter bevorde ring van meer eenheid en tot uitbrei ding dier verzekeringen tot daarvoor tr. aanmerking komende groepen van zelfstandigen verder voorbereid, mede teneinde te voorzien in een duurzame regeling ten behoeve van de ouden van dagen bij beëindiging van de thans geldende tijdelijke voorziening. De voorbereiding van een wetsont- werp op de ziekenfondsen, zomede van een nieuwe wettelijke organisatie van de gezondheidszorg, zal met be kwame spoed worden voortgezet. (Zie vervolg pag. 3) De moord op Graaf Bernadotte en Kolonel Serot is aanleiding geweest tot bet bijeenroepen van de Veiligheidsraad in het Paleis de Chaillot in Parijs. Aan het einde der zitting werd een minuut stilte in acht genomen ter herdenking van de beide slachtoffers van de moordaanslag. Op een persconferentie te Washing ton heeft de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Mr. Stikker, verklaard, dat de regering de begro ting „practisch sluitend" had gekre gen, hetgeen de laatste jaren, zo zei h(j, niet was voorgekomen. De Nederlandse regering was voorts van plan „zekere economische beperkingen op te heffen", waardoor de Nederlandse economie zich beter zou kunnen aanpassen bij het Belgi sche systeem, zodat de verdere ver wezenlijking van de Benelux-opzet zou kunnen plaats hebben. ,Dank zij de hulp van Marshall, al dus minister Stikker, „zullen we naar ik meen in staat zijn ons land weer op te bouwen, maar die wederopbouw is slechts mogelijk, als we het Indo nesische probleem kunnen oplossen. Het is daarom begrijpelijk, dat wij naar een oplossing zoeken, maar het moet een gezonde en blijvende zijn". Nederland acht Soekarno en Hatta de eersten om de opstand te Madioen te behandelen. Een verzoek om Neder landse hulp is niet ontvangen. De regering hoopt, dat de Republiek sterk genoeg is om met de revolutie af te rekenen. Met nadruk betoogde Mr. Stikker de bereidheid om met de Republikeinse regering een overeen komst aan te gaan, al kan Nederland geen concessies doen, die het commu nisme zouden kunnen versterken. Het werkcomité van het KNIP heeft met 25 stemmen tegen 1 een wet aangenomen, waarbij Soekarno ter be strijding van het communisme gedu rende drie maanden met bijzondere vol macht wordt bekleed. De hoogste bestuurs-autoriteiten te Batavia, o.a. de plaatsvervangende luit.- Generaal, de heer Abdoel Kadir en Ge neraal Spoor, zijn gistermorgen bijeen gekomen voor een hesp, king van de jongste ontwikkelingen in de Repu bliek. Dr. Van Mook is hedenochtend tc 6.39 uur van Schiphol naar Batavia ver trokken. Vóór zijn vertrek verklaarde dr. Van Mook: „Ik ga terug omdat de gebeurte nissen een dusdanige ontwikkeling ne men, dat ik meen niet langer weg te kunnen wegblijven. De besprekingen met de Nederlandse regering zijn hier mede afgebroken en zullen op een daartoe geschikt tijdstip weer worden opgenomen. Beslissingen in verband met de com munistische acties op republikeins ge bied zijn nog niet door mij genomen. Dit zal ik eerst in Batavia doen, wan neer ik mij volkomen op de hoogte heb gesteld van hetgeen zich heeft afge- Foeeld. Wel kan ik U verklaren aldus de landvoogd dat de Nederlandse regering volkomen bereid is de rege- rirg-Hatta te steunen". Ankara meldt uit Djokja, dat alle linkse bladen zijn verboden. Aan alle door de staat gecontroleerde drukke rijen is verboden publicaties van linkse zijden te drukken. Onbevestigde geruchten willen, dat Moeso president zou worden van de Republiek, die hij wil instellen en dat Sjarifoedin haar minister-president zal worden. Mening van Sjahrir De voormalige Republikeinse minis ter-president, Soetan Sjahrir, zeide te genover Aneta:: „Binnen enkele dagen zal duidelijk worden, hoe de situatie zich ontwikkelt. Indien in Oost-Java het Republikeinse leger intact blijkt te zijn en niet communistisch geïnfec teerd dan kan de situatie misschien nog wel spoedig worden beheerst. In dien echter de legereenheden in Oost- Java niet meer voor de Republikeinse overheid kunnen optreden, dan bestaat er kans op een complete burgeroorlog Immers, in dat geval zou het gebied Oost van Madioen worden afgesneden van de zeggenschap der regering te Djokja." In een uiteenzetting tegenover de pers zeide generaal Spoor met betrekking De jongste wijziging van de grondwet ter voorbereiding ener nieuwe rechtsorde heeft tevens voor de benaming „Ned. Indië" de naam Indonesië in de plaats ge steld. Bij formulieren en wettelij ke bepalingen zal ingevolge deze wijziging steeds over „Indonesië" dienen te worden gesproken Door een ordonnantie zal thans ook de naam Indonesië gebruikt worden. Aangenomen mag worden, dat particuliere instellingen en licha men. die in hun benaming de term „Ned. Indië of ,Ned. Indisch (e)" dragen, daarin op overeenkomstige wijze verandering zullen aanbren gen. tot de communistische coup te Madioen: „Wij slaan de situatie nauwkeurig ga de." Hij achtte het niet onmogelijk, dat de communistische vloed zou overslaan naar onder Nederlandse controle staan de gebieden. De legercommandant zeide verder, dat er geen schattingen te ma ken zijn over de sterkte der r»b 11e de troepen, noch voor wat betreft de Republikeinse troepen welke ten dien ste van de regering staan. Generaal Spoor deelde nog mede, dat tengevolge van de hernieuwde infiltra tie, uit Republikeins gebied, aan onze zijde de laatste dagen de ver'iezen toe nemen. Bernadotte's laatste rapport „Het huidige bestand in Palestina moet worden vervangen door een for mele vrede of ten minste door een wapenstilstand, waarbij de huidige gewapende strijdkrachten in het Hei lige Land gedemobiliseerd worden", zo luidt een van de voornaamste con clusies, vervat in het laatste rapport, dat door wijlen Graaf Bernadotte werd opgesteld. Het rapport werd in Parijs ontvangen gelijk met het nieuws van de moord op Bernadotte. Volgens officiële kringen te Da- mascus verwerpen de Arabische rege ringen krachtig de voorstellen van dit rapport. Zowel Marshall als Bevin zijn te Parijs aangekomen. Minister Bevin en de Britse minister van staat, Hector McNeil, begaven zich onmiddellijk na aankomst naar de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman. Het beloven de belangrijkste bespre kingen te worden, die sinds het begin van de Sovjet-blokkade van Berlijn zijn gehouden. Men verwacht echter niet. dat de besprekingen verder zul len gaan dan een beschouwing van de oorzaken, die ertoe hebben geleid, dat de onderhandelingen met de Sovjet regering over Duitsland tot dusver geen resultaten van belang hebben op geleverd. Gisteravond waren de drie ministers gedurende een uur bijeen. Marshall en Bevin keken grimmig, toen zij voor de fotografen poseerden. niof was oegui steeds bijgedragen tot Wikir ?5en ^handeling van de inge- onto+ vraagstukkenr welke *Hn verhe door de groei van i tiouwfngen 'n Zuid-Óost-Azië. Ver- mag intussen worden, onze dat ernstige wil om aan de gerecht- opwachting tot dinsdagavond: 'sselende bewolking met enkele ^erspreide regenbuien. Langs de 0dden-eilanden tijdelijk harde, ®Verigens matige tot krachtige N.W. wind. Iets kouder. PROF. PICCARr goede reis DROFESSOR PICCARD is, zoals wij dezer dagen meldden, op weg naar de Golf van Guinea waar hij op 4000 meter diepte een onderzoek naar de daar voorkomende dieren zal instel len. Hij blijkt zijn reis niet onder gunstige omstandigheden begonnen te zjjn, want hij is aan boord van de Saldis, zijn expeditieschip, gevallen, waarbij hij zijn pols ernstig verstuikt heeft. Men hoopt natuurlijk, dat dit incident green slecht voorteken voor het verloop van de expeditie zal zijn. De professor, die met zijn assistent de hoogste stratosfeervlucht ge maakt heeft, zal thans zo diep dalen als nog niemand voor hem gedaan heeft. De stalen kogel, voorzien van mica vensters, draagt sterke zoek lichten, omdat het zonlicht niet ver der doordringt dan ongeveer 500 me ter onder de waterspiegel. Wij wensen de dappere geleerden good luck en een behouden terugkomst. PRINS OSKAR VAN HOHENZOL- LERN, een zoon van de Duitse ex- keizer, heeft de Pruisische Konings kroon teruggekregen, welke tijdens de oorlog in een kerk in Minden bewaard werd. maar de ex-keizerlijke familie zal bij het aanschouwen daarvan nog wel eens met weemoed aan de glorieu ze dagen van 't verleden terugdenken. Zij is in elk geval een minder gevaar lijk souvenir dan het projectiel, dat de vader van een groot gezin in De- demsvaart dezer dagen op de slaap kamer van zijn kinderen ontdekte. Het deed daar dienst als wandversie ring nadat de jeugd er eerst mee ge speeld had en de inmiddels gewaar schuwde Hulpverleningsdienst uit Den Haag ontdekte, dat het een „pantser vuist" was. KINDEREN zien nu eenmaal geen gevaar, maar in spannende tijden als deze houden alle staatslieden de oren en ogen goed open om op alle ge beurtenissen voorbereid te zijn. Daar om had Denemarken dezer dagen een fregat naar Bornholm gezonden, om dat bij dit Deens eiland bijzonder veel Russische vliegtuigen en schepen ge signaleerd werden, maar de Sovjets komen nu met de mededeling, dat men zich in Kopenhagen lelijk vergist heeft omdat er geen Russisch schip in de buurt is geweest. Wat kan men zich toch vergissen. Evenwel, het blijft rumoerig, overal waar over de Sovjets wordt gesproken, zelfs in een Brusselse bioscoop waar de film Achter het ijzeren gordijn" gedraaid werd. Demonstranten maakten recla me voor het Sovjet-regiem en wier pen stinkbommen door de zaal, zodat de voorstelling driemaal onderbroken moest worden om de rustverstoorders buiten de deur te kunnen zetten. ER HING na al die stinkbommen een raar luchtje in de zaal en dat zat er ook aan de propaganda, welke Z.K.H. het hoofd van het Ethiopische impe riale gezantschap van Judan in Zuid- Afrika voor zijn land maakte. Hij trachtte tegen een geringe vergoe ding de inlanders tot Ethiopische staatsburgers te naturaliseren, waar door zij vrijgesteld zouden worden van de Zuid-Afrikaanse belastingen. Het bleek, dat hij reeds duizend ziel tjes gewonnen had, toen de politie in greep en Z.K.H., in weerwil van zjjn verblindende titels, voor een recht bank in Johannesburg gedaagd heeft. Aan het voordelige handeltje in onu danen is daardoor een einde gekomen. Nog voordeliger lijkt de handelsover eenkomst, welke Nederland dezer da gen met Tsjechoslowakije heeft ge sloten Nederland levert textielafval ter waarde van 8 millioen kronen en krijgt er voor hetzelfde bedrag aan afgewerkte textielproducten voor te rug. Een goedkope manier om ande ren te laten werken. DEENSE ONDERZOEKERS hebben op Groenland sporen van uranium ontdekt. Dat zal de wapenfabrieken interesseren en het maakt Groenland tot een kostbaar, maar ook gevaarlijk bezit in een tijd, dat nemen zonder vragen nog altijd een verontrustende mogelijkheid blijkt. De wereld staat open voor tal van verrassingen, wat men ook in Schotland heeft onder vonden, waar door overstromingen 't verkeer ontwricht is en het telefoon verkeer buiten werking werd gesteld. Een stortregen duurde er niet minder dan elf uur en het water heeft grote schade aangericht, evenals dat het geval was in de Oude Kerk in Delft, maar dan met weinig water en over het tijdvak van enige eeuwen. Het insijpelende vocht heeft de grafsteen van onze beroemde admiraal Tromp in twee delen gespleten en de kerk zelf verkeert in een zodanige toe stand van verval, dat men al vast een half miljoen aangevraagd heeft om met de restauratie te kunnen be ginnen. PIEK IN CASSATIE Gistermorgen werd voor de raad van cassatie te 's Gravenhage het cas satieberoep behandeld van C. Piek, de leider van Winterhulp Nederland en voormalig secretaris-generaal van het Nederlandse Rode Kruis tijdens de Duitse bezetting Het hernieuwde on derzoek had geen nieuwe feiten aan het licht gebracht. De procureur-fis caal concludeerde tot verwerping van het beroep. Piek was veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf. EUWEv. SCHELTINGA. De vierde partij om het schaakkam pioenschap van Nederland tussen dr. Euwe en v. Scheltinga is na 33 zetten remise gegeven. De stand is thans: Euwe 21/2 p., v. Scheltinga l}j p. Prijsverhoging van alle Nederlandse dagbladen De enorme stijging der prijzen van de grondstoffen voor de papier-in dustrie, welke moeten worden geïm porteerd, heeft noodzakelijkerwijze een grote stijging van de prijzen van het courantenpapier tengevolge ge had. In verband hiermede en mede in verband met andere kostprijsver- hogende factoren zullen de prijzen der dagbladen in Nederland, met ingang van 1 October a.s„ met goedkeuring van het Directoraat-Generaal van de prijzen, worden verhoogd. Met ingang van gemelde datum zal de prijs van dit blad zijn: pei maand f 1.40, plus incassokosten; per kwartaal 4,-» plus Incassokosten

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 1