Nederlandse uitvinding die verkeerde Grote automarkt telefoonaansluitingen voorkomt e ^0lSwsrd Het Koffiehuis bestaat 300 jaar Pleidooi voor Alkmaar's Kaasmarkt En waakf over fouten bij tellen, meten, wegen en nummeren Opzienbarend en toch eenvoudig Het boek nieuwe Vergadering van zuivelbereiders In Venetië begon de victorie Hoger beroep in Schager Vleesaffaire tWEE NEDERLANDERS hebben een opzienbarende uitvinding gedaan waarmee zij de wereld een grote dienst sullen bewijzen. Zij hebben een sys teem ontworpen, waardoor het onmo gelijk wordt, dat men telefonisch ver keerde aansluitingen krijgt. Bovendien sal het systeem bruikbaar zijn voor verschillende andere industrieën, waar mechanisch wordt geteld, gemeten of gewogen. Het eerste bericht, dat wij hierover ontvingen klonk vrij ongeloofwaardig en wij hebben de uitvinders eens op gezocht. We hoefden daarvoor niet ver te gaan. want het „vernuft" is gecon centreerd in een grote sombere kamer van een kantorencomplex in Amster dam. „Ach meneer, het was eigenlijk dood eenvoudig om iets te zoeken, waardoor verkeerde aansluitingen onmogelijk zouden worden; een kwestie van re kenen!" „Maar", waagden wij, „men kan de mensen hun handen toch niet vastbin den...." „Hoeft niet," spraken zij, „wy plaat sen een automatische schildwacht in de centrale, die alle nummers contro leert en ze uitschakelt, als ze niet in ons systeem passen. Hier is zo'n schild wacht, U hebt er één nodig per la ten we zeggén 100 aansluitingen. Een telefoongesprek komt tot stand door laten we aannemen vijf nummers te draaien, bijvoorbeeld 12345. Zodra men de haak van de telefoon neemt om te bellen, brengt men de de verbinding met de centrale tot stand. Dat wil zeggen, dat het contact met de eerste „selector" wordt gelegd. Dan slaat men het cijfer 1 aan. Nu gaat er dus een kort stroompje naar de cen trale, waardoor men een nieuwe selec tor bereikt. Is de selector van dat 1- net bezet, hoort men de „in gesprek- toon". Is de selector vrij. dan draait men het nummer 2, d.w.z. een iets langer stroompje gaat naar de centra le en men breikt de derde selector. Zo gaat het tot vijf toe, waarna het ge sprek tot stand komt. Het verkeerde nummer komt tot stand, wanneer men per ongeluk het verkeerde cijfer pakt, te haastig draait' of de schijf een zetje geeft of vasthoudt, zodat niet het gewenste aantal stroom- stootjes werd afgeleverd. Dan hoort men een geheel andere opgeroepene en onstaat dus het „verkeerd aangesloten". De schildwacht. Door nu elk telefoonnummer nog 'n extra cijfer té geven waarover de „schildwacht" waakt en dit cijfer te kiezen uit een laten we het eenvou dig zeggen meetkundige reeks, kan men alleen de bestaande getallen draai en. Dit bleek ook toen onze gastheren aan het toestelletje draaiden. Stel, dat het getal 123456 het nummer is, dat we willen bellen. Welke omzetting men ook maakt 342156, 132456, 123645 al deze getallen komen niet voor, zij bestaan niet in de telefoongids en geven dus geen gehoor. Elk getal heeft door de schildwacht zijn eigen controle-cijfer gekregen en geen twee cijfers zijn ondreling verwis selbaar. Wanneer de oproeper nu een fout maakt, verhindert het feit, dat de schildwacht niet het juiste controle- cijfer vormt, de aansluiting en uit de centrale komt het „verkeerd-gedraaid"- sein. De criticus zal natuurlijk zeggen: „Als ik mijn huis wil hebben en ik draai per ongeluk het nummer van mijn kan toor. dan is er geen „schildwacht", die me tegenhoudt. Inderdaad, doch dan zal de „schildwacht" zijn hoofd schud den over de verstrooidheid van de mens en zich geruststellen met de gedachte, dat van de huidige 10% „foute" ge- Johan Doxa, door Herman Teir- linck. tJitg. P. N. van Kampen en Zn., Amsterdam. De derde druk is verschenen van Teirlincks juweeltje Johan Doxa. Wat valt er anders dan goeds te zeggen van dit Vlaamse kunstwerkje met zijn een voudige, onnozele hoofdpersoon? Wat is menselijker dan dit klein relaas over bet simpele leven en de vreemde dood van Doxa. „de zachte doolaar?" Het is subliem. Meer valt er niet van te zeg gen. Caruso. de roman van een stem, door Frank Thiess, Uitg. Ad. M. C. Stok, Z.-Holl. Uitg. Mij., Den Haag. In 659 bladzijden druks vertelt de Baltische schrijver Frank Thiess (uit nemend vertaald door J. Wim Crom) ons het levensverhaal van de grote, begenadigde zanger Errico Caruso. die de hoogste toppen van geluk vond en de diepste poelen van ellende en een zaamheid. De genade van zijn stem. een stem die de volmaakte uitdrukking was van een allesbeheersende gevoels wereld, werd zijn duivel en zijn neer gang. Caruso's leven was een noodlot en de beklemming van dat levenslot valt op u naarmate ge, geboeid als zelden, het zeer knappe boek van Thiess leest. Het sprankelt van leven, het tast naar de mens Caruso en het vindt zijn edele hart. zijn grote geest en de prachtige eenvoud van zijn leven, dat omrankt was van de roem. De uit gevers gaven dit boek een beste typo grafische verzorging. UITVINDING van de Reum- helm kan indien zij inder daad voor practische verwezen lijking vatbaar is van onschat bare waarde zijn. Wy vroegen het oordeel van de bekende tois- kundige prof. dr. Fred. Schuh. Hij zeide: „Het wiskundig prin cipe van het systeem is opzien barend en het apparaat is inge nieus." sprekken zulke vergissingen een te verwaarlozen factor betekenen. Kosten gering. „Moet u dan alle 5 cijfer-centrales ombouwen in 6 cijfer-centrales? En wat kost dat dan wel niet? „Onnodig," zeiden de uitvinders.„de abonné draait 6 nummers, de telefoon gids heeft 6 nummers, de centrale ech ter houdt haar 5 cijfer-systeem en het 6e wordt door onze schildwacht opge vangen." De schildwacht zag er in onze leken- ogen uit als een kleine lijnzoeker van een huistelefoon. Hij kost volgens de uitvinders ook niet meer. „Alles kunnen wij u er nog niet van vertellen, omdat zeer grote maatschap pijen, die hiervoor interesse hebben, publiciteit niet altijd prettig vinden. Amerika,'dat bijna geheel ge-automati- seerd is en ongeveer 40 millioen tele foontoestellen in gebruik heeft, zit naar zoiets te snakken. «Het ligt voor de hand, dat het eerst onze vinding ge bruikt zal worden in die gebieden, waar met de bouw van een nieuw automa tisch telefoonnet wordt begonnen. Wy dachten hierbij direct aan de voorge nomen automatisering van het Indone sisch telefoonapparaat. De Reumbelm. Behalve voor de telefoon is de Reum- hf lm van nut voor allerlei meters, die mechanisch tellen, meten en wegen. Men zal de vinding kunnen gebruiken in het telegrafie-verkeer; in de finan ciële wereld, waar waardepapieren (bankbiljetten, effgeten, loterijbriefjes) moeten worden genummerd en bij de administratie van kantoren en giro diensten. Het is maar een weet, maar vóórdat de uitvinders zover waren hadden ze jaren van onderzoeken en cijferen ach ter de rug. Nu zijn verschillende appa raten klaar, machines staan op stjpel om als demonstratie-modellen dienst te doen, daar de fabricatie van al deze toepassingen in licentie-vorm zal wor den overgedragen aan bestaande fa brieken. Reeds werd een licentie-con tract voor enkele toepassingen met een Nederlandse fabriek afgesloten. Voor het zover was. hadden de uitvinders hun vinding laten controleren door ge leerden en ingenieurs, die allen eerst verbaasd en toen geestdriftig waren. En wie zijn die twee mensen, die straks de wereld van ons nationaal ver nuft kunnen gaan overtuigen? Ach, ze blijven liever nog even op de achter grond, maar het systeem met alle tech nische en automatische toepassingen doopten ze „Reumhelm" en daar zitten twee lettergrepen in van beider naam, die samen vijf lettergrepen omvatten. Straks hoort u meer van deze nijvere onderzoekers. Door de grote vooruitgang op luchtvaartgebied is Alaska sterk in strate gische belangrijkheid toegenomen. Het gebied wordt thans door luchtkar- teringsvliegtuigen nauwkeurig in kaart gebracht. Donderdag zijn we naar de auto markt in Bolsward geweest! Deze wordt gehouden op de veemarkt en waar overdag de koeien en de stieren gekluisterd staan, komt 's avonds een bonte verscheidenheid van auto's. Het marktgeld fs al bijzonder laag gesteld n.L één gulden voor een luxe wagen, één gulden twintig cent voor een vrachtwagen en vijftig cent voor een motorfiets. Officieel moet de markt om 15 uur een aanvang nemen, doch men kan 's avonds eerst nog rustig thuis eten alvorens er heen te gaan, want de eigenlijke handel begint pas om 8 1 9 uur en somwijlen nog later. Voor die tijd zijn er wel handelaars en reflectanten aanwezig, doch deze verblijven dan nog in café's gelegen raast het marktterrein en proberen daar bij voor- aan en/of verkoop de giondslagen te leggen voor een rede lijke winst, die dan later op auto markt verdiend mpet worden. Een handel vol risico's, maar blijkbaar zeer gewild! Er waren een 50 a 60-tal wagens aan dc markt, behoudens enkele uitzonde ringen zagen ze er alle goed uit, doch ook ten deze geldt: „De kleren maken do man". Het merken-aanbod was legio, men zag keurige Ford's mooie Chevrolets, prima Buycks en degelijke Citroëns en Fiats afgewisseld doqir Opeis, D.K.W., Skoda, Oldsmobile enz. enz. Er waren prima nog zo goed als r.ieuwe wagens aanwezig en ook tot de sloop gedoemden. Het is ons gebleken, dat goede wa gens, technisch nog in prinm conditie, ondanks de leeftijd, nog zeer prijzig waren, terwijl de wagens afgeleverd r.a de bevrijding en op heden de fan- cy-fair prijzen benaderen. Aangezien het behoprlijk koud was op de overigens goea in de luwte ge legen markt, gingen we binnen in café De Beurs, welks eigenaar ons vertelde, dat zijn vrouw prima soep kon koken. Terwijl we het bord soep deze was inderdaad uitmuntend leeg- tepelden, deelde 'de exploitant ons mede, dat zijn vaders familie reeds meer dan nonderd jaar in deze tent woonachtig was en hij zelf ook nazaten bezat om aan deze traditie mee te werken. Verder was het voor de caféhouders anders wel een drukke dag, eerst de veemarkt en dan de autohandel, ze waren nu tot 's nachts 12 uur in het getouw! Met de autohandel werd het steeds later, soms werd er om 1 2 uur nog handel gedaan, dit moet dan op straat gebeuren, want dan zijn alle openbare lokaliteiten natuurlijk ge sloten. De automarkt brengt Veel beweging in de stad en de gehele bevolking leeft er in mede. Spreekt hier soms het verre verleden, de dagen uit de Middeleeuwen, toen Bolsward één der Hanze Steden was? Uit alle provinciën was de handel vertegenwoordigd en we hebben d.o.v. moeten vaststellen, dat in het gehele land een grote belangstelling leeft voor deze automarkt. UOOGSTW AARSCHIJNLIJK ZAL MEN er dit jaar in de vele duizenden koffiehuizen over de gehele wereld niet aan gedacht hebben, dat het eerste Europese koffiehuis precies driehonderd jaar geleden werd Slopend, tgen- lijk was het maar een keetje of een tent, dat een Armeniër in 1648 op ce Campo St. Polo in Venetië had opgesteld, en hij wist zelf nog met, Imeoeei succes hij zou oogsten, want hoewel de bruine Arabische drank toen a.s vijf ig jaar in Italië bekend was, zette geen Italiaan de koffiebeker aan zijn lippen. Maar gaandeweg kwam de „loop" naar het tentje erin en meer Italianen dan de Armeniër, wiens naam in de koffie-huis-historie onbekend is gebleven, had durwm dromen flikten" daar hun koffie, zoals een grasgroene student zijn eei •- borrel drinkt. Allengs begonnen ze de vreemde drank lekker te jinden en de Armeniër raakte zoetjesaan „binnen". Ook de buitenlanders, die Venetië doorgondelden, legde in de koffieteut even aan en spraken thuis over het wonderlijke brouwsel uit Venetië. Vrijdagmiddag heeft in het Gulden Vlies te Alkmaar een drukbezochte jaarvergadering plaats gehad van de Bond van op Coöperatieve grondslag werkende Zuivelfabrieken in Noord- Holland. De vergadering werd, behalve door tal van directeuren en buiten gewone leden o.m. ook bijgewoond door de heer Joh. de Veer, de provinciaal voedselcommissaris en de heer D. Rempt, dir. van de Prov. Gezondheids dienst voor Dieren. In zijn openings woord heeft de voorzitter, de heer K. Hogetoorn, na gewezen te hebben op het jaar van drukke werkzaamhe den, dat voorbij ging, een lafis gebroken voor het behoud van de Alkmaarse kaasmarkt. Hoewel de heer Hogetoorn oorspronkelijk geneigd was, deze markt te beschouwen als een show-markt, die slechts verspilling van geld, energie en tijd betekende, zag hij haar nu ais een ont^glijke propaganda voor de Noord hollandse zuivel en bond hy zijn gehoor met klem op het hart, te ijveren voor het behoud van de wekelijkse kaas markt. Voorts sprak de heer Hogetoorn over de nieuwe C.A.O. in het zuivelbedrijf, die na lange tijd van onderhandelingen op 10 Augustus is ondertekend. Wat betreft het bevriezen van de export van zuivelproducten waarschuwde ir. Kra nen, secretaris van de bond, voor een nivellering op een lager plan, die on vermijdelijk het gevolg zou zijn. De toeslag op boter en margarine vormde ook een punt van bespreking en ook hier werd de toestand onbillijk geacht. Verkiezingen. In de vacatures Oosterkamp, Blaau- boer en Poelstra werden in de commissie voor Landbouwcoöperatie benoemd de heren G. C. Stapel te Groet. T. Oud te Midwoud en W. Baken te Anna Pau- lowna. De heer P. Nobel te Alkmaar werd benoemd in de commissie voor kwaliteitsverbetering, de heer G. Se- venhuysen Pzn. in die voor de Coöp. aankoop en de heer G. Nes te Lutje winkel in de bouw- en werkcommissie. Volgens het rooster werden de afde lingen Baarsdorpermeer, Warder en Wieringerwaard benoemd in de kas- commissie. .De heer Geluk, voorzitter van de Vereniging Melkwolfabriek „Casolana" wees naar aanleiding van een verzoek om subsidie van f 5000 op het belang van de fabriek. Thans is het vraag stuk weliswaar niet urgent, maar wel licht zal de fabricage in de toekomst weer rendabel worden en daarom is het gewenst, de productie niet stop te zetten. Benelux en landbouw, Mr. H. J. Louwel van de Nationale Coöperatieve Raad heeft vervolgens een inleiding gehouden over het on derwerp: „Benelux en de Nederlandse Landbouw". Teneinde zijn toehoorders een duidelijk beeld te geven van de bedoeling der overeenkomst, die op 1 Januari 1950 ten volle in werking moet zijn, heeft de heer Louwes een over zicht gegeven van de tot nu toe be staande verschillen, die duidelijk aan toonden, dat het vraagstuk veel ge compliceerder Is, dan men oppervlak kig zou denken. Er zijn tusen de landen onderling te veel verschillen, die eerst opgelost moeten worden. Uitvoerig stond spre ker stil bij de maatregelen die in Hol land en België werden genomen in de crisisjaren na 1929. Bij ons had men het monopolieheffingsysteem, in Bel gië deed men het heel anders. Daar kende men directe steun door toesla gen per hectare. Benelux veronderstelt een vrij handelsverkeer. Maar daartoe moeten allerlei vraagstukken worden opgelost, fiscale, belastingtechnische, agrarische e.d. Het tot elkaar brengen van het prijspeil zal nog veel hoofd brekens kosten. De verschillen met Luxemburg zijn nog veel groter. De heer Louwes sprak tot slot zijn ver trouwen uit in het resultaat. De sa menwerking begint nu reeds naar bui ten merkbaar te worden NOO~DER MARKTBOND, 10 Dec. Aangevoerd: 4500 kg rode kool 7 10; 16000 kg groene kool 67; 5500 kg gele kool 66.40; 75000 kg Deense witte kool 6; 10000 kg andijvie 14 25.50; 3300 kg bieten I 6—6.30; 4000 kg uien 6.607.40. In Engeland. TEN JAAR LATER werd in de En gelse stad Oxford het tweede Euro pese koffiehuis geopend; geen tent, maar een achterkamer van een apo theek. Twee jaar laten volgde Londen. Zo veroverde de koffie het. bastion van Albion om er latér door de thee weer gedeeltelijk uit verdreven te worden. Eerst een tiental jaren later raakte Frankrijk met de in het openbaar in geschonken koffie bekend. Een reizi ger, Jean de Thévenot, was in Tur kije geweest en gaf zijn reisindrukken weer in boekvorm. Zo schreef hij daarin over een Turkse drank „cavé!" genaamd, het volgende: „Deze drank is afkomstig van een soort zwart graan, dat in een pannetje gebakken wordt. Het is bitter en zwart en smaak wat aangebrand. Men moet het heet en, met zeer kleine teugjes drinken. Deze bijzondere drank ver hindert dat de maagsappen na het eten naar het hoofd stijgen en de mens doen indutten. Daarom is het Franse handelslieden, die veel brieven moeten schrijven en die des nachts daartoe willen opblijven aangeraden, des avonds tegen tienen een of twee koppen „ca vé!" te drinken. Wat de smaak betreft: na het tweede kopje vindt men het al lang zó vies niet meer". Dit boek joeg twee categorieën van mensen in het harnas tegen de kof fie. de wijnhandelaren en de doktoren. Het protest van de wijnhandelaren kan men zich voorstellen, maar ook de doktoren zagen in de koffie een gevaar voor hun beroep. Want men kende de ze drank wel, maar als een genees middel, dat voor veel geld in apothe ken verkrijgbaar was. Als dus de „ca vé" door alle mannen werd gedronken zou er voor de medici niets meer te verdienen zijn en dus verklaarden de artsen de koffie „na diepgaand onder zoek" voor giftig. Een zekere dokter Colomb hield in het stadhuis van Marseille een lange voordracht en waarschuwde tegen de ze „duivelsdrank" in het openbaar. Waarschijnlijk was dat de oorzaak dat de koffiehuizen in Frankrijk lange tijd verboden waren. Eerst in 1672 opende een Armeniër, Pascal geheten, een koffiehuis te Parijs. De toeloop was onbeschrijfelijk: iedereen wilde zonder recept en zonder doktersadvies de vel- omstreden drank slorpen. Tijdens de jaarmarkt waar Pascal zijn tentje had opgeslagen kreeg hij zijn schaapjes op het droge. Maar daarna was het weer mis. De trek in koffie was over en Pascal probeerde zijn geluk op de Quai de 1'Ecole. De gasten bleven weg. Pas cal zat met de handen in het haar, vooral omdat hij 'n grote voorraad kof fie had ingeslagen. Teneinderaad meng Chinese communistische soldaten, die aan de verovering van de stad Suctow korte rust aan de rand van de ;ui#t veroverde deelgenomen hebben, genieten een stad. de hij er gebrande eikels en wortelen door om daarmede zijn klanten te lok ken, tevens de twijfelachtige eer op; eisend het eerste koffiesurrogaat uit gevonden te hebben. Maar ook dit brouwsel viel niet in de smaak en Pascal nam de wijk naar Londen. Vijf jaar later dook weer een andere Armeniër op, die het ook al niet kon bolwerken. Maar de Hliban, zoals hij zich noemde, had een Perzische be diende Gregorius, die op een lumineus idee kwam. Hij herinnerde zich dat vaak beweerd werd dat koffiebonen geestkracht bezaten, die vooral kunste naars ten goede kwam. Hij nam voor enige stuivers de kraam van zijn baas over en plaatste deze naast de „come- die Francaise". De gasten konden de eer opeisen de eerste „foyer"" te bezitten. Van dit tijdstip af zijn koffiedrinken en conversatie onscheidbare begrip pen geworden, Een edelman uit Palermo, Procopio di Coltello genaamd, vestigde een groot koffiehuis „Café Procope". Op 22-jarige leeftyd zat hij aan de grond, trad in dienst van Pascal, leerde van hem het „koffie Zetten" en trouwde later een Parijse kokkin. Zij verzorg de het „warme hapje" bij de koffie en schonk hem ook nog acht kinderen. Hij werd daarmee de stichter van het eerste restaurant dat 150 jaar bestaan heeft en triomfen vierdé. In Oostenrijk Romantisch was de opening van het eerste koffiehuis in Wenen. De Pool Kolschitky <had zich gedurende het be leg van de Turken als een ware held gedragen. Hij was door de ring van belegeraars heen gebroken om het Oostenrijkse leger in de velden rond om de hoodstad belangrijke berichten over te brengen en voor deze daad be loonde men hem door een concessie te verlenen tot het openen van een koffiehuis in Wenen, dat lange tijd het enige bleef in de stad. De bekende „Weense knijpjes" ontstonden eerst later. Een Weense waard. Cramer, had toen de gedachte de klanten naar zich toe te lokken, door kranten en tijd schriften in alle talen op zijn tafels te leggen. Deze gratis leestafel was dus zi.in primeur. Zo werd de „duivelsdrank" een vu rig begeerde lafenis, die de wereld snel veroverde en het openbare leven nooDte huizen te bouwen, waar men de koffie kon uitschenken. Naar wy vernemen, heeft de officier van justitie te Alkmaar, mr. Vellinga, hoger beroep aangetekend in de z.g.n. Schager vleesaffaire tegen twee der verdachten, n.I. K. K. en J. B„ beiden te Schagen. WIJZIGING IN INVALIDITEITSWET. De Invaliditeitswet verplicht ieder, die in loondienst arbeid verricht en de leeftyd van 14 jaar of ouder heeft, zich aan te melden bij de Raad van Arbeid voor een rentekaart. Alleen indien o.m. het aanvangssa laris 2000 of hoger bedroeg viel de betrokkene buiten deze wet en be hoefde geen rentekaart te worden aan gevraagd. Bij de wet van 29 October 1948 no. 1470 is deze aanvangsloongrens ver hoogd van f 2.000 tot f 3 000. De Raad van Arbeid brengt nu on der de aandacht van allen, die de laat ste jaren voor het eerst in loondienst zijn gegaan tegen een beloning van meer dan f 2.000 doch onder de f 3.000. dat zij verplicht zijn zich bij de Raad van Arbeid aan te melden om een ren tekaart aan te vragen. Indien het loon stijgt boven de f 3.750 bestaat voor de werkgever geen verplichting meer om zegels te plakken. BELASTINGHEFFING OVER DE KINDERBIJSLAG Zoals bekend, is dezer dagen een wetsontwerp ingediend tot verhoging van de kinderbijslag, te rekenen van het tweede kind, net terugwerkende kracht tot 1 October j L Het ministe rie van financiën vestigt er thans de aandacht op, dat de werkgevers voor de heffing van de loonbelasting tot nader order de kinderbijslag kunnen blijven berekenen als tot dusver. Met de voorgenomen verhoging behoeft derhalve voor de berekening van de loonbelasting vooralsnog geen reke ning te worden gehouden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 3