Bewind in Indonesië in
overgangstijd
Predikant werd een slaafs dienaar
van Duitse bezetter
NOODLOT
"HET GEBIED
Jaarvergadering Prov. Commissie uit
de veilingen in Noord-Holland
Nederland komt zijn
beloften na
De Pardafi staat achter
Nederland
Pandit Nehroe heeft
critiek op Nederland
Woe!en en Wentelen van Rheumatische
pijn - Heel de lange n?cM
Arrestaties te Batavia
—IA AR.
MAANBAO 10 BECIEMBER 1M8
e»
- ü*eü'"i.£
Tv* w»t =-'•«
Van officiële zijde wordt te Den Haag
medegedeeld:
Op 7 December 1942 heeft Nederland
bij monde van koningin Wilhelmina de
volken van Indonesië een nieuwe rege
ling beloofd van hun verhouding tot
Nederland; een regeling, steunend op
de grondslagen van gelijkwaardigheid,
vrijwilligheid en verbondenheid. Zodra
de omstandigheden na de Japanse capi
tulatie zulks toelieten, heeft Nederland
met de inlossing van deze belofte een
aanvang gemaakt. Een breed overleg
werd daartoe geopend met de vertegen
woordigers van alle Indonesische vol»
ken en bevolkingsgroepen. In dit over
leg werden geleidelijk de trekken van
een nieuw staatsbestel ontwikkeld en
In documenten vastgelegd. Ook de re
publiek erkende meermalen, zowel in
de overeenkomst van Linggadjati als
jn het Renville-accoord de juistheid en
de aanvaardbaarheid van dit nieuw ge
dachte staatsbestel.
Nederland heeft nadien talrijke maat.
regelen getroffen, die op zo spoedig
mogelijke verwezenlijking der overeen
gekomen staatkundige hervorming aan
stuurden en die de ernst iaantoonden,
waarmee een nieuw Nederland zich
met inspanning van alle krachten in
deze nieuwe koers begaf.
Op deze weg naar verwezenlijking
ener staatkundige hervorming is thans
een zeer belangrijke mijlpaal bereikt,
namelijk: de afkondiging van de eerste,
op wet en grondwet steunende regeling
van het nieuwe bestel, het Koninklijk
besluit, dat aangediend wordt als het
besluit „Bewind Indonesië in Over
gangstijd" en afgekort als: Bio-besluit.
Dit besluit beoogt een bewind voor te
stellen over geheel Indonesië, dat naar
de vaste overtuiging der regering be
antwoordt aan de wensen van de over
grote meerderheid der bevolking. De
overgangsregeling, in dit besluit vervat,
heeft ten doel zo dicht mogelijk tot de
eindtoestand te naderen, waarin Indo
nesië als een volkomen vrije en souve-
reine federale staat met Nederland in
een Nederlands-Indonesische Unie ver
bonden zal zijn. Voor een aanzienlijk
deel wordt deze eindtoestand reeds be
reikt doordat het gehele inwendige be
stuur wordt gelegd in handen van or
ganen, gevormd uit Indonesiërs, die het
ties gullen kunnen gaan uitoefenen. Tot
goed begrip moge in dit verband nog
dienen, dat met de afkondiging van bet
Besluit-bewind Indonesië in Overgangs
tijd vóór de le Januari 1949, voldaan
wordt aan een toezegging van de Ne
derlandse regering aan de federalisti
sche nationalisten.
Omdat de verkiezing daarvan nog
meet worden gehouden en ook wegens
de moeilijke positie der federale staten
sedert de laatste ontwikkelingen, zal de
in het Bio-besluit genoemde federale
regering nog niet vóór die datum kun
nen tot stand komen.
De Nederlandse regering is vast voor
nemens hierbij de spoed te betrachten
w-elke de omstandigheden mogelijk ma
ken.
In een afzonderlijke bepaling wordt
de mogelijkheid open gehouden tot in
passing van die gebieden waarvan de
vertegenwoordigers tot dusver niet
hebben medegewerkt in het federale
bestel.
Aldus zal Nederland door de afkon
diging van het Besluit bewind Indo
nesië in Overgangstijd zeer belangrijk
bijdragen tot de verwezenlijking van de
legitieme aspiraties der Indonesische
volken. De gedurende de overgangs
periode reeds voor een zeer groot deel
verwezenlijkte zelfstandigheid van In
donesië zal met de instelling van de
V.S.I. haar sluitstuk verkrijgen.
Het hoofdbestuur van de Pardafi (Par-
tai demokrasi associatif federal Indone-
sia) maakt het volgende standpunt be
kend ten aanzien van de militaire zui
veringsactie:
Het hoofdbestuur betreurt het diep,
dal na drie jaren van onderhandelingen
tussen vertegenwoordigers van de re
publiek en van de Nederlandse rege
ring men niet tot overeenstemming is
kunnen komen, waardoor de nationale
opbouw van Indonesië ernstige belem
mering moest ondervinden. De Pardaii
stelt zich echter op het standpunt, dat
de gehele gang van zaken gedurende de
laatste jaren (met inbegrip van de ge
maakte fouten en gerezen misverstan
den), de zuiveringsactie tot een onver-
vertrouwen van hun landgenoten be- mijd®lljlle noodzakelijkheid heeft ge
maakt. De klemtoon dient immers te
vallen op het feit, dat de voortbouw aan
de nationale idealen in constructieve
zitten. Deze organen die dus een zuiver
Indonesisch karakter dragen zullen zijn:
een federale regering, een federale raad,
een federaal vertegenwoordigend li
chaam en een raad van secretarissen
van staat.
Aan deze organen, langs democrati
sche weg gekozen en in hun onderlinge
verhouding het democratische beginsel
ten aanzien van het te voeren bewind
waarborgend, zal de uitoefening van
alle bevoegdheden met betrekking tot
Indonesië toekomende aan de Kroon, de
Nederlandse wetgever en de landvoogd,
worden overgedragen. Dit betekent dus
dat zowel het bestuur als de wetgeving
geheel in handen komen van Indonesi
sche organen.
Aangezien de feitelijke totstandko
ming van de voor de uitvoering van de
taak der federale regering noodzake
lijke organen uiteraard enige tijd
vergt, voorziet de regeling in de moge
lijkheid van een geleidelijke overdracht
der bevoegdheden, al naar gelang de
betrokken federale organen hun func-
Verklaring van de Katholieke
Arbeidersbeweging
De voorzitter van de Katholieke ar
beidersbeweging, de heer A. C. de
Bruyn. heeft een verklaring afgelegd
over de Indonesische kwestie.
Hij zeide, dat de daad der regering
om tot actie tegen de republiek over te
gaan in de politieke sfeer ligt. Daar
voor dragen allereerst de regering en de
volksvertegenwoordiging de verant
woordelijkheid. De arbeidersbeweging
als zodanig heeft zich daarmee niet te
bemoeien, daar zij daarvoor in geen
enkel opzicht verantwoordelijk is.
Voor het geval communisten, hier of
daar, zouden trachten de arbeiders in
een politiek tegen de regering gericht
avontuur te werpen, zal de Katholieke
arbeidersbeweging zich daartegen met
alle haar ten dienste staande middelen
verzetten. Zij rekent daarbij ten volle
op de beginselvastheid, de trouw en
daadkracht van haar leden.
Het Chr. Nat. Vakverbond
Het dagelijks bestuur van het Chris
telijk Nationaal Vakverbond deelde net
ANP in verband met de gebeurtenissen
in Indonesië mede, dat het stakingswa-
pen alleen voor sociaal-economische
doeleinden gebezigd mag worden en
rooit als politiek instrument. Wie 't sta-
kingswapen toch met een politiek doel
hanteert, stelt zich tegenover het gezag
der overheid en ondermijnt het volks
bestaan. Op grond hiervan sprak het
C.N.V.-bestuur het vertrouwen uit, dat
iedere Nederlander zijn arbeid op een
nofmale wijze zal verrichten. Mochten
desondanks pogingen worden gedaan
om een geregelde gang van het werk te
belemmeren, dan zal iedere bonafide
arbeider zich tegen zulke pogingen met
kracht dienen te verzetten.
Geen onberaden stappen
Het verbondsbestuur van het NVV
deelt ons mede, dat in verband met de
situatie in Indonesië vandaag een be
stuursvergadering zal worden gehou
den. Het NW-bestuur wekt de werkers
van Nederland op in afwachting van
een nadere verklaring de werkzaamhe
den gewoon voort te zetten en geen
onberaden stappen te doen.
en federalistische zin onmogelijk dreig
de te worden als gevolg van de toene
mende verscherping van de binnen
landse tegenstellingen met de daaraan
gepaard gaande algemeen toegenomen
rechtsonzekerheid.
Het hoofdbestuur is van mening, dat
de zuiveringsactie, mits daarbij het wel
begrepen belang van land en volk uit
drukkelijk wordt vooropgesteld, een
belangrijke stap vooruit kan zijn voor
de hereniging van alle krachten in In
donesië (waaronder begrepen een her
nieuwde samenwerking met welgezinde
en constructieve elementen binnen de
republiek) ter bereiking der gemeen
schappelijke doelstelling in de vorm
van de vrije en onafhankelijke Verenig
de Staten van Indonesië.
Onder aantekening, dat het hoofdbe
stuur van de Pardafi zich dus verenigt
met de door de Nederlandse regering
genomen stappen, spreekt het de hoop
uit, dat' het bereiken van de nationale
doelstelling met- de kleinst mogelijke
offers gepaard zal gaan
Aan het eind van de zitting van het
Indisch Nationaal Congres te Raipur
verklaarde de premier van India, Pan
dit Nehroe. dat de hervatting van de
vijandelijkheden in Indonesia door de
Nederlanders „in strijd was met de be
ginselen van het handvest der Verenig
de Naties".
„Ofschoon wij de republiek thans
geen effectieve steun kunnen geven,
kunnen wij geen nietsdoende toeschou
wers blijven", zo vervolgde hij. „Ik
v/aarschuw de Nederlanders, dat zij
niet in staat zullen zijn, hun plan te
voltooien". De tijd van het imperialisme
was voorbij, omdat geen imperialisti
sche macht in Azië kon blijven. Nie
mand kan het getij van het streven
naar onafhankelijkheid in de Aziatische
landen tegenhouden.
„Onze buitenlandse politiek is hierop
gericht, dat geen buitenlandse mogend
heid behoort te heersen over enig land
in Azië. Spoedig zal in alle Aziatische
landen een reactie op de Nederlandse
actie gehoord worden en wij zullen
onze koers onder deze omstandigheden
moeten bepalen", aldus Pandit Nehroe.
omdat die pijnen het slapen onmogelijk
maken Om nog niet te spreken van dat
geradbraakte gevoel omda, ge steeds
nachtrust te kort komt
Neem toch Kruschen Salts' Daarmee
drijft §e tJw Pfncn het lichaam uit
Iedere morgen - maar wel regelmatig -
dr minimale dagelijkse dosis Proeven
doet ge het nauwelijks maar voeler
ooet ge de weldadige werking al gauw
door al Uw nu zo pijnlijke ledematen
Kruschen s aansporende werking op lever
nieren en ingewanden draagt alles bij om
Uw bloed ie zuiveren van de schadelijke
zuren die de verwekkers zijn van Uw
pijn. Uw stramheid en ongemak Een
heerlijk middel een uitkomst reeds voor
mtllioenen lijders aan Rheumatische
pijnen: Kruchen Salts
Vraag het bij Uw Apotheker of Drogist
(Ingezonden Mededeling).
De politie te Batavia heeft verklaard,
dat in de nacht van Zaterdag op Zondag
een 45 tal arrestaties zijn verricht en
dat aan een gering aantal republikeinen
huisarrest is opgelegd. Hierbij deden
zich geen incidenten voor.
,De arrestanten zijn verdachte ele
menten, omtrent wie de politie aanwij
zingen heeft, dat zij zouden kunnen
deelnemen aan revolutionnaire acties",
zo zeide de politiezegsman. Zij zijn naar
de gevangenis overgebracht. „Het huis.
arrest, dat is opgelegd aan republikei
nen, die in contact staan met de repu
blikeinse regering, is een veiligheids
maatregel van beperkte duur", aldus de
woordvoerder.
De Nederlandse autoriteiten hebben
te kennen gegeven, dat zij in het repu
blikeinse gebied geen personen zullen
arresteren enkel en alleen op grond van
hun republikeinse gezindheid. Republi
keinse tijdschriften zullen te Batavia
mogen verschijnen, mits zij zich beper
ken tot het geven van feiten.
ITALIAANS VAKVERBOND ROEPT
STAKING UIT
Het door de communisten beheerste
Italiaanse vakverbond heeft een sta
king van 24 uur van al het rijksperso
neel gelast met ingang van Zondag te
middernacht. Het vakverbond is van
mening, dat de 42 milliard lire, door
de regering bestemd tot verhoging der
salarissen van het betrokken personeel,
niet voldoende zijn.
Zaterdag had in „Het Gulden Vlies"
te Alkmaar de jaarvergadering plaats
van de Provinciale Commissie uit de
veilingen in Noord-Holland.
In zijn welkomstwoord heette de
voorzitter, de heer J. P. Nijssen, voor
al de Voedselcommissaris, de heer J.
de Veer, en de heer Prins welkom.
Hierna herdacht spreker de heren
Rcosjen en Hoep, die in de loop van
dit jaar de vereniging zijn ontvallen.
De voorraden uien en wortelen zijn
dit jaar belangrijker hoger dan verleden
jaar. Spreker drong er op aan, dat de
tuinders geen producten vasthouden,
als zij de kans hebben om te leveren.
De heer Nijssen herinnerde er aan,
dat door In tien dagen tjjd 26 millioen
kg uien aan Engeland te leveren, de
markt aldaar geruime tjjd verstoord
werd. Ook is het uiterst belangrijk, dat
uitsluitend producten van prima kwa
liteit worden geleverd. De heer Nijs
sen noemde de samenwerking met de
handel en de zuurkoolfabrleken in het
afgelopen jaar goed.
Een lid van de financiële commissie
stelde voor de penningmeester onder
dankzegging te dachargeren. Wel drong
spreker er op aan, de presentiegelden
in de toekomst hoger te stellen. In de
financiiële commissie voor het volgend
jaar werden benoemd de afdelingen
Castricum, Avenhorn en Zwaag. De
contributie werd wederom bepaald op
1/30 pet. van de omzet der veilingen.
De begroting van het jaar 1948'49
waarbij het vermoedelijk batig saldo
f 4096.50 is, werd goedgekeurd. De pe
riodiek aftredende heren Nijssen, Klif
fen en Woelder werden herkozen.
Voorstellen van afdelingen.
Er was een voorstel van de veilings
vereniging „Medemblik en omstreken"
binnengekomen, waarin er op werd
aangedrongen dat de Prov. Bond van
veilingen mede zal bevorderen, dat alle
leden van de Veilingen worden ver
plicht hun goedgekeurde poters via
de veiling of een coop. verkooporgani
satie, welke in samenwerking met de
veiling de poterafzet regelt, te verko
pen.
Het is de laatste jaren gebleken, dat
een aantal potertelers getracht heeft
hun poters individueel te verkopen. Zij
hebben getracht een bevoorrechte po
sitie in te nemen, vooral wat betreft
de tjjd van de afzet van hun poters,
door deze beneden de vastgestelde prij
zen te verkopen. De Provinciale Com
missie meende, dat de goede gang van
zaken bij de afzet der pootaardappelen
zou kunnen worden bevorderd door de
stichting van een centrale afzet-orga-
nisatie. De heer Volkers van de Noor-
dermarktbond was vóór het voorstel,
maar meende, dat eerst de toestem
ming van de leden noodzakelijk is,
Vóór men tot aanneming kan overgaan.
Het vraagstuk van de pootaardappe
len bleek lang niet gemakkelijk te zijn.
Dr. H. W. van der Vaart Smit
had zich te Amsterdam
te verantwoorden
Er bestond grote publieke belang
stelling op de tribune van het Bijzon
der Gerechtshof te Amsterdam, toen
daar Zaterdag de zaak behandeld
werd tegen de 60-jarige voormalige
predikant bjj de Gereformeerde Kerk,
dr. H. W. van der Vaart Smit, die
vóór de oorlog in kerkelijke kringen,
vooral door zijn journalistieke arbeid,
veel bekendheid genoot. Wat velen
toen niet wisten, bleek tijdens de oor
log: deze predikant was jaren ge
heim lid van de N.S.B. geweest, hield
er pro-Duitse ideologieën op na, zo
als hjj thans volmondig erkende,
maar was „anti-bezetting", naar hij
zeide.
In een zeer lange dagvaarding zijn
hem o.m. de volgende punten ten laste
gelegd: Dat hij in Mei 1940, onmid
dellijk na de bezetting van ons land,
als hoofd van het bijkantoor in Den
Haag van het Algemeen Nederlands
Persbureau in pro-Duitse zin werk
zaam is geweest: dat hij in dezelfde
tyd als directeur van het Nederlands
Christelijk Persbureau de Duitse be
langen zoveel mogelijk heeft behar
tigd; dqt hij in een openbare bijeen
komst een anti-Joodse redevoering
heeft gehouden en voor de radio in
1941 in overwegend nat.-soc. en pro-
Duitse zin en rede over „de vrijheid
van school en kerk" heeft uitgespro
ken en tenslotte, dat hij verraad had
gepleegd, waaraan een zekere Stoete
uit Amsterdam zijn arrestatie te dan
ken had.
Als eerste getuige verscheen de
president-directeur van het A.N.P
de heer Van de Pol, die verklaarde
de verdachte reeds vóór de oorlog te
hebben leren kennen. Daags na de
Nederlandse capitulatie, dus op 16
Mei 1940, verscheen op het hoofdkan
toor van het A.N.P. te Amsterdam
de perschef van de Duitse legatie te
Den Haag, Heinrich Hushahn, die
zichzelf uitriep tot de nieuwe Duitse
directeur van het bureau. Vrijwel on
middellijk na deze „Duitse overrom
peling" verlangde Hushahn van de
getuige, dat deze de verdachte op
het bijkantoor in Den Haag als hoofd
zou aanstellen. Dat was geschied en
tot 1942 toe zyvaaide verdachte zijn
overigens nogal zwakke scepter in
het Haagse A.N.P.
Volgens de heer Van de Pol be
schouwden zijn ondergeschikten hem
als een vrij ongevaarlijk man, een
„zedelijk onvolwaardig mens", die
zich zowel naar Duitse als naar Ne
derlandse zijde steeds zeer onder
danig voordeed.
De president, mr. B. de Gaay Fort
man, las enkele brieven voor van de
hand van verdachte aan Max Blokzijl
en Mussert. In beide was sprake van
journalistieke arbeid, die de verdach
te wenste te verrichten „geheel in de
geest van de nieuwe tijd en de jonge
revolutie".
Correspondentie met Blokzijl.
Getuige A. Kaptein, journalist te
Alkmaar, tekende de verdachte als
een man die door de Duitse bezetting
naar boven wilde komen. Er was een
ogenblik sprake van geweest dat hij
secretaris-generaal van onderwijs zou
worden. Get. verklaarde voorts, dat
de ex-predikant in 1940, direct na de
arrestatie van Prof. K. Schilder, in een
telefoongesprek had gezegd: „Ik heb
Schilder achter de tralies. Nu kan hij
rustig verder filosoferen". In later door
get. Kaptein uit nazi-bureaux geroof
de dossiers bevonden zich brieven,
waarin verdachte o.m. van een journa
list zei: „Hij heeft duizendvoudig het
concentratiekamp verdiend". Deze cor
respondentie was gericht aan Max
Blokzijl. Voorts verklaarde getuige dat
verdachte in een nieuw verschenen
boek van de later in gevangenschap
rmgekomen Haagse predikant ds
D. A. v. d. Bosch aantekeningen had
gemaakt voor pressereferent Hushahn
Verdachte erkende de meeste van de
ze feiten.
Tijdens de verklaringen van getuige
Kaptein kwam aan het licht, dat de
S.S.-sturmführer prof. dr. Nelis, die
tij de S.D. de kerkelijke zaken be
hartigde, in 1944 door de Duitsers werd
gefusilleerd omdat hijcontra de
Duitsers werkte. Getuige Kaptein had
met prof. Nelis contact gehad teneinde
te controleren in hoeverre Van der
Vaart Smit voor de Nederlandse zaak
gevaarlijk werd.
Prof. Grosheide van de Vrije Uni
versiteit had de verdachte in het Ne
derlands Christelijk Persbureau leren
kennen en was van mening, dat zijn
grote eerzucht hem parten had ge
speeld.
De president ging daarna over tot
verhoor van de verdachte, die in zijn
rede van 3 April 1941 o.m. gezegi had:
..De Joden, die de oorzaak zijn van
veel kwaad in deze wereld, zijn deze
rorlog tegen de Duitsers begonnen
Duitsland voert thans een verdedi
gingsoorlog tegen de Joden". Verdach
te voerde aan, dat de enige bedoeling
van deze rede was geweest het lot van
de gearresteerde Joden te verzach
ten.
Tijdens de middagzitting behandel
de het Hof de kwestie van het ten
laste gelegde verraad. De verdachte
had met de familie Stoete uit Amster
dam tijdens de hongerwinter onenig
heid gekregen over de vermaling en
aflevering van tarwe. Verdachte ont
kende de heer Stoete bij de S.D. te
hebben aangegeven, maar diens vrouw,
als getuige gehoord, meende zeker te
weten, dat hij het wel gedaan had.
De zitting werd geschorst tot 29 Ja
nuari.
Nadat nog verscheidene afgevaardig
den hun mening hierover hadden ge
zegd, zegde de heer Nijssen toe, dat het
bestuur het vraagstuk van alle kanten
zal bekijken.
De Veiling „De Tuinbouw" te Obdam
stelde voor, om bij het Centraal Bu
reau te bewerken, de heffing voor
fondsvorming tot uitbetaling van mi
nimumprijzen niet" meer te doen plaats
vinden door een heffing per 100 kg of
per 100 stuks, maar in procenten van
de geveilde opbrengst per product.
De Prov. Comm. meende echter dit
voorstel te moeten ontraden. Men zou
dit beter op een vergadering van de
productencommissie kunnen bespreken.
De Centrale Veilingsvereniging „War-
menhuizen en omstreken" verzocht de
Prov. Comm. er bij de bevoegde in
stantie op aan te dringen, op tijd een
.regeling te ontwerpen voor de fonds
vorming van vroege aardappelen.
De P. C. was het volkomen eens met
dit voorstel en meende dat ook het
Centraal Bureau en de productencom
missie deze mening zijn toegedaan.
De Noordermarktbond en de veiling
te Broek op Langendijk waren het niet
eens met de verdeling van teeltvergun
ningen. Het Prov. Bestuur kon zich
volkomen verenigen met deze voorstel
len en heeft de bevoegde instanties
reeds herhaalde malen gewezen op hët
feit, dat teeltvergunningen zijn terecht
gekomen bij de landbouw, waar men
vaak niet in staat is, door het ontbre
ken van vakkundig personeel en de be
nodigde bewaarruimte, een goed pro
duct af te leveren. Mede door de grote
hoeveelheden, welke tijdelijk worden
aangeboden, wordt de teelt van een
product, dat in de tuinbouw thuishoort,
hierdoor in ernstige mate in gevaar
gebracht. D^Prov. Comm. zal krachtig
blijven protesteren tegen het lukraak
uitgeven van teeltvergunningen.
De Voedselcommissaris. de heer J.
de Veer, wees er op, dat de Voedsel
commissaris slechts een uitvoerend or
gaan is. De Bedrijfscommissie bepaalt
hoeveel bijzondere teeltvergunningen
worden uitgegeven: de Adviescommis
sie wie ze moet hebben en de plaatse
lijke organen oefenen het toezicht uit.
De middagzitting.
De middagzitting begon met een kor
te doch belangrijke rede va nde heer
Prins van het Centraal Bureau. Spre'
ker zei, dat deze week te Frankfort da
betaling is geregeld van 200.000 ton
groente. Nederland zal tot ongeveer
half Augustus 60.000 ton zomergroente
kunnen afzetten aan Duitsland.
Engeland heeft voorgesteld de afzet
in de toekomst niet landelijk maar W.-
Europees te regelen. Hoe de plaats van
Nederland in deze organisatie zal zijn,
hangt van de tuinders af. Alle organi
saties moeten de handen in elkaar
slaan.
Hierna hield de heer Kemmens een
rede over fondsvorming. Spreker zei
o.a. dat de regering 50 pet. van de las
ten van het fonds voor minimumprij
zen voor haar rekening zou nemen tot
een maximum van 2 y3 millioen gul
den. Is aan het eind van het jaar een
saldo over, dan zou men niet tot terug
betaling moeten overgaan, maar het
bewaren tot het volgend jaar. De
fondsvorming is noodzakelijk, doordat
de koopkracht bij het publiek daalt en
de seizoentooppen overschotten opleve
ren. Verder drong spreker nog aan op
spreiding van het product.
Omstreeks half vijf slogt de heer
Nijssen de belangrijke vergadering
36
door F. Coppersmith
„Ik kan geen soep meer zien!" zei
Nancy wijzend op de stukjes geroos
terd vlees. Claire, gezeten op een
bankje, sloeg weinig acht op de woor
den van het meisje. In gedachten ver
zonken roerde zij in de soep en vroeg
teen plotseling aan Nancy:
„Weet jij, waar mijnheer Egilson
eigenlijk vandaan komt?"
Nancy wierp een hand zout in de
soep. „Ik kreeg vandaag niet meer dan
twee zakjes zout!" zei het meisje, „de
voorraden raken op. Wat vroeg u ook
weer?"
„Waar komt mijnheer Egilson van
daan?"
..Hoe zou ik dat weten?" vroeg
Nancy verwonderd, „dat vraagt men
toch niet aan een man?"
„O. 't kon zijn. dat hij het zelf ver
teld had, of er in jouw aanwezigheid
met anderen over had gesproken", zei
Claire.
„Ja een keer heeft hij iets gezegd
over een eiland, over bergen en
sneeuw. De naam ben ik al weer ver
geten of misschien heeft hij die niet
eens genoemd. Heet water spoot er uit
de grond ja, dat heeft hij ook nog ver
teld".
..Was de naam soms IJsland?" vroeg
Claire.
„Ik geloof het wel, Missv, maar ik
weet het niet zeker!"
..En vertel me nu eens hoe jij bij
mijnheer Egilson terecht bent geko
men!"
..Ja. hoe?" antwoordde het meisje.
„Mijn vader en hij jaagden veel sa
men. Misschien waren zij vrienden.
Ik denk het haast wel. want geduren
de een koude winter bevroren de voe
ten van mijn vader en heeft mijnheer
Egilson hem naar een ziekenhuis ge
bracht. Maar het heeft niets geholpen,
want daar is hij gestorven. Veel later
kwam mijnheer Egilson en haalde mij
weg.
Toen hij kwam was mijn moeder
ziek en stierf. Daarom zal hij mij ver
moedelijk meegenomen hebben naar
Bedfort".
Nancy bukte zich en wierp hout
ir. het vuur, zodat de vonken in het
iond vlogen.
„En nu is hij ook dood: de India
nen hebben hem doodgeslagen!"
„Nancy, schaam je je niet om der
gelijke dingen te zeggen?" riep Claire
uit, opstaande en het vertrek verla
tend. Zij kon na deze op onverschillige
toon door Nancy gebezigde woorden
niet met haar in de hut blijven. Haas
tig ging zij naai de grote blokhut, het
kwartier van de commandopost van
het fort. De wachtpost weigerde haar
echter door te laten. Toen zij teleur
gesteld wilde weggaan, zag zij de jon
ge luitenant staan, die haar zo hoffe
lijk te woord had gestaan bij haar eer
ste bezoek aan het fort.
Hij bleef staan en vroeg: „Hoe
maakt u het. juffrouw Murner?"
Claire haalde moedeloos de schou
ders op. „Ik probeer sinds gisteren al
de commandant te spreken te krijgen,
maar het lukt me niet!"
„Hij is in drie dagen niet uit de
kleren geweest. Enfin, gaat u maar
mee, ik zal zien wat ik voor u kan
doen".
(Wordt vervolgd)
