Vreest Noorwegen een Russische inval? Geen bezwaar tegen ontmoeting met President Truman Nederland erkent Israël de facto Sovjet-critiek op West-Europa Russische vragen „een verholen dreigement" Maandag 31 Tan. 1949 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 74e Jaargang No. 10495 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Oslo en het Noord-Atlantisch Pact Geslaagde revolutie in Paraguay Nederlandse dames-zege in de Rallye Cacaopoeder morgen van de bon Weerbericht Een vredesoffensief van Stalin Berlijnse kwestie weer in het brandpunt 1 Maart interim regering voor de West UNO-commissie begon t haar werk Slagers in moeilijkheden Koning Leopold gaat niet scheiden Fins vrachtschip bij Schiermonnikoog gestrand Fanny BlankersKoen gevallen Geen Scandinavische Unie Westelijke landen namen een besluit Engeland en Frankrijk zouden willen over heersen Oostenrijk verwacht staatsgreep Overval op boerenleenbank Ketelontploffing te Amsterdam Tegen dr. v. d. Vaart Smit 12 jaar geëist Nieuwe stakingen in de hoofdstad BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Rayonred.: C. A. Dekkers Directie: j BIJLSMA en C. KRAK HELDEKSE COURAKT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct per mm Familieberichten 20 ct per mm. - Kleine advertenties l„Juttertjes"> tot 15 woor den 1.elk woord meer 5 cent. Abonnementen per kwar taal 4.bij vooruitbe taling, plus incassokosten Volgens de Oslose correspondent van de „Sunday Graphic" heeft Noorwegen troepenversterkingen naar zjjn Noordgrenzen gezonden als voorzorgsmaatre gel tegen een gevreesde invalspoging van de Sowjetunie. „De grensverdedigingen worden versterkt wegens de toenemende vrees, dat het Rode Leger zal proheren verdekte acties uit te voeren om Noorwegen te weerhouden, zich bij het voorgesteld Atlantisch Verdrag aan te sluiten. alvorens een antwoord zou worden verzonden. Toen men Lange vroeg of Noorwe gen een nieuw verzoek van de weste lijke mogendheden verwachtte nu de bsprekingen over een Scandinavisch Pact zijn mislukt, antwoordde Lange: „Er is geen reden zulks te veronder stellen". Te Oslo wordt vernomen, dat het Noorse parlement op de besloten ver gadering van deze week ook de infor mele Amerikaanse uitnodiging om toe te treden tot het Atlantisch Pact zal bespreken. Een verholen dreigement Een woordvoerder van het Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat het Sowjetrussi- sche verzoek aan Noorwegen om uit eenzetting van zijn houding ten aan- Deze vrees kreeg Zaterdag meer voedsel, toen de tegen Engeland en Amerika gerichte uitbarsting van pro paganda van het Krimlin Scandinavië waarschuwde zich buiten een defensief verbond van democratische landen te houden. De vrees voor een binnentrek ken van het Rode Leger neemt in het verre Noorden toe, waar Noorwegen over een 500 a 600 kilometer aan de Sovjetunie grenst", aldus deze corres pondent. De grote politiemacht, die de confe rentie der Scandinavische premiers te Oslo bewaakt, is bedoeld als bescher ming tegen iedere poging van commu nistische zijde tot een aanslag. Het be langrijkste punt voor de Noren bij de besprekingen is, zo vervolgt de corres pondent, de vraag welke rol Zweden zou spelen indien de Sowjetunie een inval in Noorwegen over Zweeds ge bied jou willen doen. Gepoogd wordt deze kwestie te regelen. De correspon dent van het blad te Stockholm ver klaarde, dat de aankondiging van Brit se marine-manoeuvres in de Poolwate- ren ertoe heeft bijgedragen de vrees voor Sowjetrussisch geweld te vergro ten. De manoeuvres zouden zijn be doeld om Noorwegen te steunen in het geval de Sowjetunie Noorwegen zou chanteren. Nader wordt in Oslo mede gedeeld. dat geen troepen naar de grens zijn gezonden. Russische vragen. De vermeende Russische druk op Noorwegen wordt mede geïllustreerd door een verzoek van Moskou aan Noorwegen over de houding van het land ten aanzien van het Noord-At lantische Verdrag, „in het bijzonder rekening houdend met de omstandig heid, dat Noorwegen een gemeenschap pelijke grens met de Sowjetunie heeft". De Sowjetunie verzoekt ingelicht worden, of de persberichten, dat Noor wegen zich bij de Atlantische Unie zal aansluiten, in overeenstemming zijn roet. de feiten, en ook of de Noorse regering enige verplichtingen op zich neemt tegenover deze Unie ten aan zien van het instellen van luchtvaart- of vlootbases op Noors gebied. Het Noord-Atlantisch Verdrag, aldus Moskou, valt buiten het kader der Ver. Naties. De Sowjetunie acht eveneens bewezen, dat leidende krachten het deel hebben luchtvaart- en vlootbases. op te richten in verschillende delen van de wereld en in het bijzonder op het gebied van de landen, die dichtbij de grenzen van de Sowjetunie liggen... De Noorse Minister van Buitenland se Zaken, Halvard Lange, heeft ver klaard, dat de Russische nota „feitelijk, kalm en beleefd" was. Zij zou door ka binet en parlement worden besproken- zien van het Atlantische Pact „niet an ders kan worden geïnterpreteerd dan als een nauwelijks verholen dreige ment en een poging om zich te mengen in het vaststellen van de Noorse bui tenlandse politiek". „De politiek van de Sowjetunie ten opzichte van Tsjechoslowakije in 'iet vorige jaar illustreert hoever een der gelijke inmenging kan gaan, indien zij niet resoluut wordt afgewezen", aldus ne woordvoerder. Noorwegen nog niet besloten Volgens diplomatieke kringen te Os lo zal Noorwegen de Sowjetunie in antwoord op haar nota, mededelen, dat het nog niet besloten heeft tot het Atlantisch Pact toe te treden en dat de Noorse regering nog niet bekend is met de volledige bijzonderheden van het voorgestelde pact. Volgens te Buenos ontvangen berich ten is president Natalicio Gonzalez van Paraguay door een revolutie te Asun- cion ten val gebracht. Hij zou, samen met zijn minister van financiën, Lenadro Pietro, asyl gezocht hebben in de Braziliaanse ambassade. De Nederlandse damesploeg in de Rallye de Monte Carlo met mevr. A. Gravin van Limburg Stirumvan Vre- denburch, mevr. A. J. StahlWljtema en mevr. van PuijenbroekVroom, rij dende in een 3920 cc Ford, heeft de Coupe des Dames gewonnen. In het algemeen klassement bezet dit team de elfde plaats. De Coupe de La Rivièra voor wagens met 750—1500 cc cylinderinhoud is ge wonnen door de Nederlandse ploeg G.vt- sonidesBarendregt in een 1185 cc Hill- man Minx. Van officiële zijde wordt thans be vestigd, dat overeenkomstig het stre ven tot beperking der distributiebe moeiingen de rantsoenering van ca caopoeder met ingang van 1 Febr. 1949 een einde neemt. Tegelijkertijd worden de maximum prijzen voor cacao- en chocoladepro ducten ingetrokken. Het is niet de bedoeling der regering de met vreemde valuta te bekostigen import van cacaobonen op te voeren. Wel zal als gevolg van een gewijzig de methode bij de verwerking der ca caobonen meer cacoapoeder worden ge produceerd dan tijdens de rantsoene ring. Weersverwachting, geldig tot he denavond. Tijdelijk afnemende doch later weer wat toenemende wind tussen West en Noord. Op de meeste plaatsen droog weer mei toenemende bewolking. On geveer dezelfde temperatuur als gisteren. Naar Zondag werd gemeld, heeft Generalissimus Stalin in antwoord op vra gen van Hearst's International News Service" verklaard, dat de Sowjetunie bereid zou zjjn gezamenlijk met de Verenigde Staten te verklaren, dat geen van beide regeringen enig voornemen heeft om haar toevlucht te nemen tot oorlog. Stalin zeide, dat hij geen bezwaar zou hebben tegen een ontmoeting met President Truman om een wereldvredespact op te stellen. Op de vraag, of de regering van de Sowjetunie bereid zou zijn om tezamen met de Verenigde Staten een program, zoals geleidelijke ontwapening in over weging te nemen, verklaarde Stalin, dat de Sowjetunie met de Verenigde Sta ten kon samenwerken in de tenuitvoerlegging van maatregelen, die tot geleidelijke ontwapening zouden leiden. Stalin verklaarde, dat de Sowjetunie geen beletsel zou zien voor de ophef fing van de vervoersrestricties in Ber lijn indien de regeringen van de Ver enigde Staten, Engeland en Frankrijk zouden instemmen met een uitstel van de stichting van een afzonderlijke Westduitse staat totdat de Raad van Ministers van Buitenlandse Zaken het Duitse probleem als een geheel kon beschouwen. Stalin zeide, dat het ech ter noodzakelijk zal zijn, dat verkeers- en handelsrestricties, die door de drie mogendheden als tegenmaatregelen zijn genomen, worden opgeheven. De vragen en Stalins antwoorden hierop zijn hedenavond door radio Moskou uitgezonden. Engelse en Amerikaanse reacties. Waarnemers te Londen trokken on middellijk de conclusie, dat het voor naamste punt in de verklaring van Stalin zijn aanbod is de blokkade van Berlijn ongedaan te maken. Londense waarnemers zijn van me ning, dat Stalins verklaring van groot practisch nut is en niet slechts een rhetorisch beroep op de wereldmening Men acht het zeker, dat de verklaring ten spoedigste tussen Londen, Parijs en Washington zal worden besproken. De verklaring van Stalin dat hij be reid was president Truman te ontmoe ten ter bespreking van de meningsver schillen tussen de twee landen is on middellijk onder de aandacht van president Truman gebracht. Een offi ciële reactie zijnerzijds is nog niet be kend. Het departement van Buiten landse Zaken heeft verklaard, dat de Sowjet-regering nog geen stappen heeft gedaan tot een ontmoeting tussen de beide leiders. Er werd aan herinnerd, dot Truman herhaalde malen verze kerd heeft, dat hij bereid was Stalin te ontmoeten, doch dat hij daartoe Washington niet Wilde veriaten. In officiële kringen te Washington werd gezegd, dat Stalins verklaring belangrijk was en nauwkeurig zou worden bestudeerd. Naar wij vernemen verkeert de inte rim-regeling voor Suriname en de Ne derlandse Antillen nogin een stadium van voorbereiding. Zodra het door mi nister van Schaik in de genoemde ge biedsdelen reeds gepleegd en hier te lande nog voort te zetten overleg zal zijn beëindigd, zal een definitief voor ontwerp van wet worden samengesteld, waarvan de regering de publicatie zo mogelijk vóór 1 Maart van dit jaar over weegt. Zaterdagavond heeft de „United Na- tions Commission for Indonesia" haar eerste perscommuniqué uitgegeven, waarin wordt gezegd, dat de commissie Zaterdag haar eerste vergadering heeft gehouden onder voorzitterschap van de heer Critchley, de voorzitter van de week. Deze vergadering werd verdaagd voor een bespreking met de heer Elink Schuurman over de resolutie van de Veiligheidsraad van 28 Januari. De .heer Elink Schuurman had hierover evenwel nog geen mededelingen ontvangen van de Nederlandse regering, zodat de Ne derlandse delegatie niet in staat is, met betrekking tot de resolutie enige actie te ondernemen. De hoofdbesturen van de vakgroep „Slagerij" en van de twee landelijke slagersorganisaties hebben de ministers van Landbouw, Visserij en Voedsel voorziening en Economische Zaken per telegram om een audiëntie verzocht in velband rpet de verlaging van het vleesrantsoen van 400 gram tot 300 gram per veertien dagen. In deze tele grammen verzoeken de hoofdbestu- len de ministers om onmiddellijke maatregelen ter verbetering van de vleesvoorziening en verlichting van de noodtoestand in het slagersbedrijf. Het bericht van sommige Romeinse bladen, dat koning Leopold de Paus verzocht zou hebben zijn huwelijk met de prinses de Rethy te ontbinden, wordt in bevoegde kerkelijke kringen als „louter fantasie" bestempeld. Blauw Wit zette alles op alles om in de wedstrijd tegen de Utrechtse club D.O.S. in het Olympisch Stadion te Amsterdam tenminse nog een theore tische kans op het afdelingskampioenschap te behouden. Hier probeert middenvoor Lakenberg het alleen, maar zijn vliegende spreidsprong werd niet met een doelpunt bekroond. De D.O.S.-back van Beek en doelman Van Baggen maakten hem het scoren onmogelijk. Rechtshalf Van Zijl kijkt vol vertrouwen toe. Gisteravond om ongeveer negen uur werden noodseinen opgevangen van een Finse vrachtboot, de 2207 ton me tende Sakakunta, die in het Huiberts- gat tussen Schiermonnikoog een Rottu- meroog in 't ongerede was geraakt. Uit Borkum vertrokken een Duitse sleep boot en een reddingboot, terwijl ook de Insulinde uit Oostmahorn uitvoer. Het schip was aan de grond gelopen, los geslagen en daarbij lek geraakt. De bemanning had het toen aan de grond gezet om zinken te voorkomen. Om twaalf uur arriveerde ook de Neder landse reddingboot. De kapitein be sliste een deel van de bemanning naar de Insulinde te doen overbrengen. In volle zee werden tien opvarenden w.o. vier vrouwen, van de Finse boot over genomen. In de vroege ochtenduren van heden zou de reddingboot terug keren om de overige zestien leden van de bemanning in veiligheid te brengen, Twee sleepboten van de firma Doek- sen zijn uitgevaren ten einde te po gen het gestrande schip los te trekken. denking, dat dit communistische „vre desoffensief" bedoeld is om de aan dacht van het Westen af te leiden van een Noordatlantische defensieve alli antie. In Washington koel gezaghebbende kringen te Was hington voorspelt men een kóele ont vangst door de Amerikaanse regering. De verklaringen van de Sowjetleider, die kort na dergelijke uitlatingen van verscheidene communistische leiders in Europa komen, voeden de ver- In een wedstrijd over 100 yards, die cp de baan van Leederville werd ge houden, kwam Fanny Blankers-Koen ten val waarbij ze ontvellingen aan haar knieën omliep. Aan de Nederlandse athlete werd aangeraden rust te nemen tot ze weer in Melbourne zou zijn. Na haar val kwam ze echter op de 80 me ter horden uit, die ze won in 11.5 sec., een zeer goede tijd. Tevoren had ze het hoogspringen gewonnen met 1 meter 47.8. In een gemeenschappelijk Noors- Zweeds-Deens communiqué over de defensiebesprekingen der Scandina vische landen wordt verklaard, dat er geen overeenstemming is bereikt over een verbond, dat vrij zou zijn van alli anties. Wel werd reeds een aanzienlijke mate van overeenstemming bereikt, maar het bleek voorlopig niet moge. lijk een voldoende basis tot het aan gaan van een Scandinavische Unie te vinden. Het ministerie van Buitenlandse Za ken deelt mede, dat de Nederlandse re gering heeft besloten de regering van de staat Israël de facto te erkennen. De regering stelt zich voor dr. J. A. Nederbragt, consul-generaal te Jeruza lem te benoemen tot haar vertegen woordiger in Israël. Ook Engeland heeft besloten de staat Israël de facto te erkennen. Er zullen stappen worden gedaan om spoedig tot een uitwisseling van verte genwoordigers tussen de beide landen te komen. Een woordvoerder van het Britse mi nisterie van buitenlandse zaken ver klaarde, dat de kwestie van erkenning de jure te zijner tijd zou worden over wogen „in het licht van de vaststelling van Israels toekomstige grenzen en de algemene ontwikkeling van de toestand in Palestina". De erkenning de facto, zo zei hij, sluit niet de erkenning in zich van be paalde grenzen. Vele kwesties, die voortkomen uit Engelands voormalige positie als man- daatmogendheid in Palestina, moeten nog door de Britse en Israëlische rege ringen worden besproken. Voordat Engeland tot erkenning de facto van Israël besloot, aldus de woord voerder, had het overleg gepleegd met alle regeringen van het gemenebest. Van deze landen besloten India, Pa kistan en Ceylon niet tegelijk met En geland erkenning te verlenen aan Is raël. t Alle mogendheden van de Westeuro- pese unie hebben thans beloten Israël de facto te erkennen. In Washington doen geruchten de ronde, dat president Truman de vol gende week Israël de jure zou kunnen erkennen als de definitieve uitslagen van de algemene verkiezingen bekend zijn. In welingelichte kringen voorspel de men, dat het niet waarschijnlijk was dat de V.S. zouden wachten met een er kenning de jure tot de grenzen waren vastgesteld. In Washington is nog geen bevestiging te krijgen van berichten uit Tel Aviv (niet van Reuter), over een verzoek van Israël aan de V.S. om Egypte te bewe gen zijn standpunt t.a.v. de grenskwes ties op de huidige conferentie te Rho- dos te herzien. „Engeland en Frankrijk voeren een politiek, welke een zeer ernstige bedrei ging inhoudt voor de vredelievende volken, zy streven naar overheersing van andere landen", aldus een Zaterdag door het officiële Sowjet Nieuwsbureau Tass verspreide verklaring van het Sowjet-ministerie van Buitenlandse Zaken. De vorming van een West-Europese Unie betekent, dat de regeringen van En geland, Frankrijk en de andere deelnemende landen volledig hebben ffebroken met de politiek, die door democratische landen werd gevoerd, die de anti-Hit- ler-coalitie tijdens de tweede wereldoorlog omvatten. De Sowjet-unie houdt nog steeds vast aan de politiek van Jalta en Pots dam. Engeland en Frankrijk hebben zich gekeerd tot een nieuwe koers, ge richt op overheersing van andere lan den, zelfs met gebruikmaking van de aggressor van gisteren, die na de oorlog van hen afhankelijk werd. Het Brusselse Pact en de W esteuro- pese Unie hebben niets te maken met de verdediging van deze staten. Men beoogt het nemen van militaire maat regelen tegen de werkende klasse en de groeiende democratische krachten binnen deze staten alsmede tegen de groeiende bevrijdingsbeweging van de volkeren in de koloniën ende afhan kelijke landen. Het is geen toeval, dat het Brusselde Pact een' alliantie is van koloniale mogendheden. Het gevolg van deze toestand zal on vermijdelijk zijn en i« reed» een ver scherping van tegenstellingen tussen de Ver. Staten en de landen van het Wes telijke blok en binnen de Westeuropese groepering merkbaar. De verklaring constateert dan groter wordende econo mische moeilijkheden in een hele serie Westeuropese staten en de nieuwe eisen tot vergroting van legers en militaire begrotingen. Onder dergelijke omstan digheden is er geen sprake van deelna me van onze kant aan het Noordatlan tische Pact of overeenkomstige allian ties van staten. Engels-Amerikaanse wereld- overheersing. Voor het Noordatlantische Pact be staat geen enkele nqodzaak. De landen van dit pact dreigt geen enkele aggres- sie, dat weet iedereen. De opstelling van het Pact geeft duidelijk blijk van het streven naar wereldoverheersing vah het Brits-Amerikaanse blok. Nadat nog wordt uitgeweid over de pogingen tot meerdere statengroeperin- gen in het Middellandse Zee-gebied, Afrika en Zuid-Oost Azië onder leiding van Engeland en Amerika, besluit de verklaring met te zeggen, dat het be staan van de Sowjet-Staat met zün toe nemende macht en internationale pres tige, met de krachtige steun van de „democratische krachten" in andere landen, een onoverwinneiyke hinder paal is voor elk plan tot wereldover- beersing. Volgens diplomaten in Washington, zou men in deze verklaring een nieuwe Russische manoeuvre moeten zien om de vredelievende bedoelingen van Mos kou aan te tonen in tegenstelling tot de „aggressieve politiek" van het Wes ten. Een woordvoerder van het Foreign Office te Londen zeide, dat er aan her innerd moet worden, dat er een Oos ters blok bestond lang voordat er spra ke was van een Westeuropeese Unie. Elke poging, van wie en wanneer ook, die ten doel hebben de democra tische staatsvorm van Oostenrük te wijzigen, zal in de kiem gesmoord worden, zo verklaarde de Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken, Hel- mer, tydens een interview aan de Weense correspondent van de „Basler National Zeitung". De Austria Presse Agentur meldt, dat öe minister deze verklaring heeft af gelegd, als antwoord op de vrees, die dezer dagen in verscheidene kringen tel uiting is gekomen, in verband met een eventuele staatsgreep van de com munisten na het vertrek van de ge allieerde troepen. „Alle mogelijkheden hebben onze -aandacht", zeilde de minister, „en wij beschikken over inlichtingen, die zou den kunnen doen geloven, dat een der gelijke greep naar de macht in een na bije toekomst wel zou kunnen plaats vinden". Vrijdagavond Iaat hebben twee ge maskerde mannen een roofoverval ge pleegd op de coöperatieve boerenleen bank „Rectum-Ypelo" onder de ge meente Wierden. De kassier werd met een revolver gedwongen de brandkast te openen en het daarin aanwezige geld af te dragen Daarna namen zij de kassier, die in het kantoor woont, nog een eindweegs mee naar buiten, om te voorkomen, dat hun daad al te spoedig ontdekt zou worden. Het merkwaardige van het geval wa- echter, dat een ooggetuige de zaak van het begin tot het einde had mee gemaakt. In verband met de in de laatste tijd gepleegde overvallen op boerenleenbanken werd ook deze bank n.1. des avonds bewaakt door een rechercheur. Toen deze merkte, wat er aan de hand was, stelde hij zich ver dekt op en volgde hen later. Toen de beide daders, H. en K. uit Almelo, de kassier vrij hadden gelaten en op hun fietsen waren gestapt, besteeg ook de ïechercheur zijn rijwiel en had al spoedig het tweetal ingehaald. op de Zondagmorgen om zeven uur is de eerste etage van een pand aan Overtoom te Amsterdam, behorende tot de Vami-melkfabriek, een ketel van de pasteuriseerapparatuur geëx plodeerd. Een deel van de voorgevel ter grootte van ca. 4 bij 5 meter en het plafond werden weggeslagen, ter wijl het pannendak en de houten dak lijst werden ontzet. Niemand werd bij het ongeluk ge wond. De ontplofte ketel viel1 van de eerste verdieping uit op straat, waarbij nie mand gewond werd, gezien het vroege Zondagmorgenuur. De procureur-fiscaal bij het Bijzon der Gerechtshof te Amsterdam eiste Zaterdagmorgen twaalf jaar gevange nisstraf tegen de 60-jarige predikant bij de Hervormde kerk, Dr. H. W. van der Vaart Smit uit Amsterdam. Verdachte werd zwaar aangerekend, dat hij naast zijn verkeerde politieke gezindheid ook in moreel opzicht zeer slecht gehandeld heeft. De procureur fiscaal hield vooral rekening met het feit, dat Dr. van der V. S. verraad ge pleegd heeft jegens .Prof. Schilder.de journalist Scheps en de heer Stoete, niet wie hjj zwarte handel dreef. Bijna de gehele walploeg, vaste ar beiders van twee scheepvaartmaat schappijen, de Koninklijke Hollandse Lloyd en het Verenigd Cargadoorskan toor, elk 80 man, zijn nu ook in sym pathiestaking gegaan met de arbeiders van de twee Amsterdamse havenbe drijven. Het aantal stakende bouwvakarbei ders, werkzaam op drie bouwwerken in de hoofdstad, bedraagt thans 240. GETUIGEN TEGEN KRAVCHENKO GEARRIVEERD. Te Parijs zijn thans de Russische ge tuigen aangekomen, die door „Les Let tres frangaises" zijn gedagvaard in het proces wegens laster, dat aan dit blad door Kravchenko is aangedaan. DONDERDAG BEGINT PROCES TEGEN KARDINAAL MINDSZENTY Officieel is medegedeeld, dat het pro ces tegen kardinaal Mindszenty en an deren, die met hem gearresteerd zijn, a.s. Donderdag zal aanvangen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1949 | | pagina 1