TAXI
Seld in huis
HILDERING
Repareert U zelf
Ir. Stallinga besprak de coöperatie
KETTINGEN
Fa. L. Sctioonlioven
Nutsspaarbank
ÏKROM
Hij haalt 't met gemak!
PtmSEM
CHAUFFEURS
Het kan
gebeur en.
RIKKI EN DE VERDWENEN REDDERS door d. J. VAN EXTEr")
BRUILOFT?
FEESTGEBOUW
M0UT0N
FEBRUARI AANBIEDING
PHILIPS
DANSEN
in de Marine Cantine
Zweden en Denenmarken als voorbeeld gesteld
SANDERSE
RODE EN WITTE
tax/IOUWE
ALKMAAR
Fanny in April naar Jamaica?
HUISKAMER/
N.V. „N.A.C.O."
a 11 i j d w e 1 k o m 1
SANDERSE
Uitgaande van de land- en tuin-
bouwkringen in het rayon Alkmaar
werd Zaterdagmiddag in Het Gulden
Vlies de eerste van de serie van drie
lezingen gehouden over onderwerpen
waarvoor de land- en tuinbouwer zich
in het byzonder zal interesseren.
Door verhindering van de heer Lint
horst Homan werd de eerste spreek
beurt vervuld door ir. P. Stallinga, se
cretaris van de Bond van Coöp. Zui
velfabrieken in Leeuwarden, over het
onderwerp „De coöperatie in het al
gemeen en speciaal op zuivelgebied in
Denemarken en Zweden".
De bijeenkomst, die niet druk be
zocht was, stond onder leiding van de
heer E. Dz. Govers, die in het byzon
der de heer H. K. Koster welkom
heette en er zyn waardering over uit
sprak, dat ook de directeur van de
landbouwwinterschool in Alkmaar
door zgn tegenwoordigheid bewys van
zgn belangstelling had gegeven. De
bedoeling van deze lezing was iets te
horen over de coöperatieve beweging
in de Scandinavische landen en iets
meer te leren over de coöperatieve ge
dachte.
Rede van de heer Stallinga.
De Deense exportslachteryen heb
ben mede veel betekenis door de ver
werking der byproducten. Wat mais
is voor de Canadese veehouder, is on-
dermelk voor de veehoudery in Dene
marken. Vroeger kocht Duitsland de
Deense varkens, maar de handel was
niet bevredigend. In 1887 verbood
Duitsland deze varkens en kwamen de
exportslachterijen op de voorgrond.
Men slaagde er langzamerhand in een
type varken te fokken, dat een we
reldreputatie kreeg als baconvarken.
Nu vormt dit 80% van de export. In
1930 omvatte deze een bedrag van
meer dan 12 millioen kronen, waarvan
4.37 voor de boter en 5.10 voor de ba
con. Er zyn thans een zestigtal coö
peratieve exportslachteryen, die ook
runderen slachten. Een bezwaar zyn de
hoge transportkosten. Vele bedrijven
er b.v. coöperaties voor ae verkoop
hebben nevenbedrijven voor de ver
werking der afvalproducten. Zo zijn
van darmen, van medische praepara-
ten enz. en overal is de coöperatieve
gedachte doorslaggevend. In Zweden
kwam men veel later tot het oprich
ten van coöperatieve exportslachterijen
en is de band veel losser. In het Zui
den van Zweden heeft men wel een
centrale organisatie voor de verkoop
van slachtvee gekregen. Men heeft
daar grondig de werkmethodes, de af
zet en de propaganda in de juiste ba
nen gebracht. Men kent daar ook de
coöperatieve aankoop van veevoeder
en de centrales zyn uitgegroeid tot
krachtige organisaties ook voor de
coöperatieve aankoop van meststof
fen. Een coöperatieve kunstmestver-
eniging maakte eeri einde a&n de te
hoge winsten. Door het oprichten van
een eigen cementfabriek traden dui
zenden toe en konden lagere prijzen
gesteld worden. Zweden is meer uit
gesproken landbouwgebied, 94% ak
kerbouw en 6% weiland. De helft
wordt gebruikt voor veevoer en de
rest voor graan- en zaaizaden. In 1904
waren er ongeveer 5 centrale coöpe
raties, thans 23. De grootste omvat
200 plaatseiyke verenigingen met 2000
Doeren. Een later opgerichte centrale
organisatie omvat thans de gehele
centrale aankoop.
Wat de coöperatieve credietorgani-
saties betreft heeft Denemarken vele
spaarkassen, maar het was voor kleine
bedrijven wel eens moeiiyk om aan
geld te komen. Later werden de toe
standen rijp voor het oprichten van
coöperatieve credietinstellingen. Deze
moesten in 1925 liquideren, maar er
is nu een nieuwe gezonde organisatie
met meer dan 2000 coöperatieve leden.
In Zweden was er vóór 1915 geen
enkele coöperatieve leenbank, mede
doordat de wetgeving zich daartoe niet
leende. Daarin is later verandering
gekomen, maar men verleent geen
crediet aan niet-leden. Alles is aan
gesloten bij een tiental centrale ban
ken, waardoor de Nationale Centrale
Bank wordt gevormd, waar men de
uitgesproken aansprakeiykheid kent.
De zuivelfabrieken in Zweden hebben
Met grote vreugde geven
wg kennis van de geboorte
van een Dochter
JOHANNA
MARGARETHA.
We noemen haar Anneke.
S. J. M. BONTE.
L BONTE—TUKKE.
Den Helder, 19 Febr. 1949.
Westgracht 72.
Tijdeiyk:
Gem. ziekenh. „Parkzicht
Heden overleed nog
vrq onverwacht, onze
lieve Broer, Zwager en
Oom,
ANTONIE v. d. HERT,
in de ouderdom van 46
jaar.
Wed. A. v. d. HERT—
v. d. WAL.
M. v, d. HERT.
G. v. d. HERT
WALBOOM.
C. A. v. KALKEN.
C. D. v. KALKEN—
v. d. HERT.
I. v. d. HERT.
C. L. FOKKE.
D. R. FOKKE—
v. d. HERT.
J. VISSER.
P. VISSER—
v. d. HERT.
Neven en Nichten.
Den Helder, 18 Febr. '49
Na een langdurig,
geduldig gedragen iy-
den ontsliep heden in
zyn Heer en Heiland
onze innig geliefde
Man, Vader, Behuwd-
en Grootvader
HUIBERT FREEKE,
in de ouderdom van
ruim 76 jaren.
Openbaringen 14
vers 13.
Nieuwe-Pekela D 2,
17 Februari 1949.
E. D. Freeke
Jansen
Zaandam.
H. W. Freeke.
J. FreekeDienaar.
Den Haag:
H. C. Freeke.
M. Freeke
Doornhouwer
en Kleinkinderen.
De teraardebestelling
heeft Zaterdag 19 Fe
bruari plaats gehad.
Heden overleed na
een geduldig lijden on
ze geliefde Broeder,
Zwager en Oom
DIRK METSELAAR,
in de ouderdom van 54
jaar.
Namens de familie,
S. METSELAAR.
Wieringen, 19 Febr. '49
Hoelm 2.
De teraardebestelling
zal plaats vinden Dins
dag 22 Febr. a.s. te 2
uur n.m. vanuit de
Ned. Herv. Kerk te
Hippolytushoef.
Na behouden aankomst
betuigen wy nogmaals onze
hartelijke dank aan fami
lie, vrienden en kennissen
voor de belangstelling bij
ons vertrek ondervonden.
Fam. VAN KEULEN
Vraagt eens prys^voor uw
bultenritten.
v. Galenstr. 117, tel. 2867.
Ontvangen:
enkel 1.dubbel 2.10.
Tevens ontvingen wy parel
colliers, ldnderringen, parel-
knopen en broches.
Spoorstraat 22.
ahjeuerstr.iTEL.3167 oen heider
Ook 's nachts
SPECIALE TARIEVEN
voor ritten buiten de stad.
zonder veilige berg
plaats vermeerdert de
zorg en vermindert het
inkomen (renteverlies)
SPOORGRACHT 40.
Weer fris. Weer goed in model.
En door-en-door schoonI
Bij Krom in Alkmaar worden
regenjassen weer als nieuwl
Aanstonds is het voorjaar. Kom
dan goed voor de dag. Breng
Uw kleding bij Krom. Perfecte
behandeling en snell
CHEMISCH REINIGEN
CORDONNEREN
FESTONNEREN
KNOOPSGATEN
LUCHTKOORD
ZIG-ZAGWERK
AJOUREN
KNOPEN
in één dag klaar.
Koningstr. 47 Tel. 2719
meestal haar credieten by particulie
re banken. De centrale bank contro
leert ook de plaatseiyke.
In Denemarken kent men ook an
dere coöperaties b.v. die van zaaizaad
en pootgoed. In Zweden verzorgt een
grote organisatie ook de afname
daarvan.
De zuivelcoöperatie.
In Zweden ontwikkelde zich tussen
1850 en 1881 de zuivelbereiding, waar
voor men bekwame werkkrachten uit
andere landen aanstelde. Er ontston
den vele fabriekjes, die eigen omge
ving verzorgden. Na de uitvinding van
de centrifuge /er""henen er meer zui-
velcoöperaties en .:\vam er een afzet-
coöperatie van geproduceerde boter.
Men kwam tot fusievorming vooral op
het gebied van consumptiemelk en in
1905 werd in Stockholm een grote or
ganisatie opgericht en kreeg men ook
door een betere wijkindeling een be
tere opzet. De melkocntrale verwerkt
er nu het zevende deel van de pro
ductie. Er was sedert 1907 een grote
concurrentie -ussen de fabrieken,
maar langzamerhand sloten de coöpe-
rators zich aaneen en kwamen tot cen
tralisatie. Kleine fabrieken werden tot
één grote gecombineerd. In 1930 brak
een landbouwcrisis uit en maakte men
zich zorgen voor de toekomst. Men
had daar twee dingen nodig, ten eer
ste een doelmatiger inrichting van de
zuivelindustrie en ten tweede een be
heersing van de prijzen. Ten slotte
kwam er één grote organisatie. Het
aantal zuivelfabrieken daalde en er
kwamen meer goede grote fabrieken.
Elke fabriek mocht slechts melk be
trekken uit het eigen werkgebied.
Had een fabriek producten over,
dan moest men deze leveren aan een
Bond, die een tekort had. Hield een
bond over, dan leverde hy het surplus
aan de landelijke organisatie. Men
kreeg zo vele voordelen, ook wat be
treft bet op prijs houden der produc
ten. Zweden voerde vroeger boter
naar Engeland uit. Daalden de prijzen
dan geschiedde dit ook op de binnen
landse markt hoewel de export soms
gering was. Door een kleine omslag op
andere producten kreeg men de gel
den om de uitvoer te subsidiëren wat
ook de binnenlandse pr'fn Weer
goede kwam. Spr. toonde <*°°r
voorbeeld aan hoe men b.v.
burg tot gezonde toestanden was ge-
In Denemarken komt de zuivelcoo-
peratie meer met die in ons an
een. Er zün nu een 1600 kieine fabrie
ken georganiseerd in 24 «eWe* eJnse
zuivelbonden, die f" men de
zuivelbond vormen. Daar is een es
dat met het 3/4 deel der stemmen is
genomen voor alle leden van rac
Door wettelijke voorschriften kwam
men daar tot verlaging van de melk
prijzen. De Deense boe» voelt met veel
voor samenwerking van fabrieken en
acht elke fabriek in een dorp een be
langrijk cultureel centrum. In Zweden
is men meer kaufmannisch aangelega
Daarom ziet men in Zweden een veel
sterkere rationalisatie dan in Dene
marken.
Er werden vragen gesteld.
Nadat de heer Govers de gelegen
heid had geopend vragen te stellen,
wees de heer Schroevers er op, dat de
verbruikscoöperatie anders dan in De
nemarken, hier nooit opgang heeft ge
maakt. Is ze daar wel van belang voor
de boeren gebleken?
De heer Stallinga merkte op, dat De
nemarken een andere inslag heeft en
men daar onder de invloed staat der
Volkshogescholen. De Denen zyn in
sterke mate gemeenschapsmensen.. De
tedryfscoöperatie heeft zeer velen te
gen aannemelijke prijzen aan de be
nodigde bedrijfsbenodigdheden ge
holpen.
De voorzitter vroeg of de coöperatie
ve winkels in Denemarken in verband
staan met de grote coöperatie, waarop
de heer Stallinga opmerkte, dat de
verbruikscoöperaties in de regel los
staan van de landbouwcoöperaties.
Op een vraag van de heer Roeper of
Nederland wat de coöperatieve ge
dachte betreft nog veel van de Scan
dinavische landen kan leren, ant
woordde de heer Stallinga bevesti
gend. Na een studiereis naar Zweden
en Denemarken heeft men in Z.O. Ne
derland reeds met succes de daar ge
volgde methode in praktijk gebracht.
Zowel de heer Stallinga als de voor.
zitter beantwoordden de heer Blauw
op diens vraag of men by navolgin»
van het Zweedse voorbeeld bekwame
leiders zou kunnen vinden bevestigend
Er is hier altijd een bestuur dat ook
toezicht kan uitoefenen en men moet
or aan denken, dat niet alleen het
technische maar ook het administratie
ve deel van het bedrijf onder goede
leiding komt te staan. De heer Frans
wees er op, dat de coöperatie, ondanks
de daarvoor gevoerde propaganda, zich
in Zuid-Holland minder sterk ontwik
kelt en wees daarby op de zelfkazende
boeren.
De heer Stallinga herinnerde er aan,
dat de mentaliteit van de boeren by
de grote steden wel enigszins anders is.
Het zelfkazen zal wel verdwijnen naar
mate de goede boerinnen op de hof
steden gaan ontbreken.
De voorzitter sprak, na een hartehjk
dankwoord aan de spreker de hoop
uit, dat vele belangstellenden zich zul-
len opgeven als de drie kringen der
landbouworganisaties een kijkje in de
Scandinavische landen gaan nemen.
Na een verblijf van 5 weken in Austra
lië zijn Fanny Blankers-Koen en haar
echtgenoot weer in Nederland gearri.
veerd. Op de vraag naar haar toekomst,
plannen zeide Fanny, dat zy voorlopig
rust wil nemen. Zy heeft uit Jamaica
een verzoek gekregen om daar in April
te starten, maar zij weet nog niet of zy
dit aanbod zal aannemen.
Jan Blankers heeft in Australië een
aanbod van het gouvernement gekregen
voor een vaste aanstelling als athletiek.
instructeur. Hij weet echter nog niet of
hij dit aanbod zal aanvaarden, omdat
hem de condities nog niet bekend zyn.
Binnenkort zal hy hierover meer ver-
NEDERLANDS TENNISTEAM WINT
VAN DENEMARKEN.
De internationale tennis-ontmoeting
Nederland-Denemarken welke op de
overdekte baan van tennispark Marlot
te Den Haag werd gespeeld, eindigde
in een 41-overwinning voor de Ne.
derlanders.
DEN HELDER: Keizerstraat 31, Tel. 2703;
filiaal Breezand Wijd. Spaansweg 9.
LsOuzvez"
Fraai Mahonie
Dressoir
Gastentafel
Club
SI oei p/st
Salontafel ov.
Theemeubel
Boekenkast
140 hg.-112 br.f. 124.-
f. 246.-
f. 96.-
85.-
48.75
68.25
85.-
f.
f.
f.
f.
WILLIGEN
BU.OERDMKSTR. 7T-86, AMSTEROAM-W.
Wat velen onmogelijk lijkt, is voor ingewijden
een gewoon iets. Zonder de minste moeite
scheert U zich vlug en veilig met Philips droog-
scheerapparaat „PhiliShave
Het toppunt van gemak!
Philips PhiliShave
Staalbaard-Stondaard f 39.-
in luxe doosverpakking
Philips „PhiliShave"
Staalbaard-lvoor f 47.-
in luxe doosverpakking
electrisch droogscheerapparaal
N.V. PHILIPS' VERKOOP-MAATSCHAPPIJ
VOOR NEDERLAND - EINDHOVEN
vraagt voor haar lijndiensten met woonplaats Den
Oever
Vereisten: volledige rijvaardigheid, ook met groot ma
teriaal, enige practische zowel theoretische kennis van
diesel- en benzinemotoren. Leeftijd 23 t.m. 32 jaar.
Sollicitaties schriftelijk te richten aan N.V. „N.A.C.O."
Alg. Dienst, Jaagweg lb te Purmerend.
dat Uw winkelier U tijdelijk niet kan helpen aan
Droste cacao. De grote vraag naar onze cacaopoeder en
chocolade overtreft nog steeds het aanbod. Wij doen
echter het mogelijke om ieder tevreden te stellen.
Wij leveren onze
cacaopoeder uitsluitend
verpakt in cartons.
Wy hebben spaken, kettin
gen, banden, velgen enz. enz
Van Galenstraat 117.
DONDERDAG 24 FEBRUARI a.s;
o.l.v. JOHNNY POLANEN.
50. De mannen rukken de deur open, stor
men naar buiten en., ja dat wilden ze ten
minste doen, maar die hoge zeedrempel had er
niet moeten wezen. Nu liggen ze languit over
het dek. Maar ze krabbelen gauw weer over
eind ook. „We zullen onze huid duur verkopen,
dat beloof ik je!" gromt de Lange. „Kom op,
geboefte.." Hij staakt zijn uitdagingen zodra
hij staat. Er is namelijk niemand ook 'dek te
zien. De Chef staat ook alweer op zijn benen
en staart verbaasd rond. „Ik weet eigenlijk
niet goed wat ik verwachtte hier te zullen
vinden", zegt hij. „Maar dit is wel een beetie
onwezenlyk". „Ik ben ééns door de Rat behan
deld en toen werd ik wakker in een verlaten
vliegtuig", zegt de Lange. „Wéér heeft -ie me te
pakken gehad; wéér word ik wakker en wéér
zit ik op een verlaten iets". Maar nu ben je
toch mis, Lange., dit schip is helemaal niet
verlaten!
