Wat weet U van de schermsport?
Nationale zee- en redezeilwedstrijden
Diensttijd behoeft geen verloren tijd te zijn!
Van grote betekenis!
Deze speciale pagina
Er valt wat te beleven
Te weinig instructeurs
Sport met geschiedenis
Cursussen voor alle militairen
Den Helder meneer? Het eind van de wereld.
Een gat waar geen gat meer achter is. Een
miserabel oord waar het altijd stormt en waar
het stroomt van de regen wanneer overal elders
de zon schijnt. Een plaats waar niets te beleven
valt
Hebt U die opmerkingen nooit gehoord? Wij wel
helaas.
En we hebben altijd diep medelijden gehad met
de mensen die dit durfden te zeggen.
Wat een zielepiet van een vent ben je toch, wan
neer je je alleen nog maar kunt vermaken in het
centrum van New York of van Parijs. Wanneer
je alleen nog maar geniet van amusement, waar
voor in de grote stad duur betaald moet worden
en dat in negen van de tien gevallen nog maar
weinig voldoening geeft. Arme, arme kerels.
In Den Helder valt niets te beleven.
Het moet je toch aan gezond verstand mankeren,
als je zoiets beweert.
Waar heeft men een sportweek? Waar heeft
men zeven dagen lang iedere dag weer wedstrij
den op allerlei gebied, zoals O. en O. dat organi
seert? Wij zouden het niet weten.
En was dat nu maar alles. Weineen, verre van
dat.
Zeilwedstrijden.
Hebt U al gehoord van de zeilwedstrijden die
dit jaar weer door de Koninklijke Marine jacht
club worden georganiseerd? Een zeilfeest van de
eerste grootte, waarbij tientallen deelnemers el
kaar zullen bevechten.
Op Zaterdag 25 en Zondag 26 Juni zullen deze
zee- en redewedstrijden te Den Helder worden
gehouden en het ziet er naar uit dat er nog meer
schepen aan de start zullen liggen dan verleden
jaar. De laatste O. en O. dag en de eerste zeildag
vallen samen. Wie durft nu zeggen dat er niets
te doen is?
„Hoe luidt het programma?" zult ge vragen.
Wel lezer, terwijl we dit schrijven is dat nog niet
precies te zeggen, maar we ontvingen een aan
kondiging, waaruit we het volgende aanhalen:
Gezeild zal worden in de navolgende klassen:
1. Nationale wedstrijden,
a. Jachten gemeten volgens de R.O.R.C.
(§!oyal Ocean Racing Club).
b. Drakenjachten.
c. Regenboogjachten.
d. Pampusjachten.
e. Valkjachten.
2. Sloepswedstrijden.
a. Modelsloepen Koninklijke Marine.
b. Koopvaardijsloepen.
3. ïnvitatiewedstrijden.
a. Niet gemeten kajuitzeiljachten.
De starts voor de zeegaande jachten zullen plaats
vinden op Zaterdag 25 Juni te ongeveer 14.00
en op Zondag 26 Juni te ongeveer 08.30.
Op Zaterdag zal de te zeilen route op de rede
worden uitgezet, terwijl op Zondag de z.g.
„Haaksrace" zal worden gezeild.
Deze route'gaat van startlijn haveningang door
het Molengat rond vuurschip Texel, rond licht
boei TX 4, door het Schulpengat naar de startlijn
tevens finish. De totale afstand bedraagt 40 zee
mijlen.
Bij ongunstige weersomstandigheden zal zo nodig
een baan worden uitgezet op de Waddenzee,
gaande van de starlijn via Burgzandboei naar de
gasboei Texelstroom, ingang Scheurrak en terug
naar de startlijn tevens finish. Afstand 28 zeemijl.
Dit zal tevens de baan zijn voor de kleinere, vol
gens R.O.R.C. gemeten jachten.
De starts voor de overige jachten en sloepen
zullen aanvangen op Zaterdag te ongeveer 14.00
en op Zondag te ongeveer 09.30.
Het vorig jaar verschenen 31 jachten aan de start
waarvan er 11 de Haaksrace meezeilden. Verder
zullen er zijn de draken, de regenboog-, de Pam
pus- en de Valkjachten. De Starklasse komt dit
jaar te vervallen, maar in de plaats daarvan zien
we de Valkjachten verschijnen. Het zal een lust
voor het oog zijn, al deze scheepjes onder volle
zeil te zien.
En dan de sloepen niet te vergeten. Model- en
koopvaardijsloepen zullen er zijn.
Het vorig jaar telden wij er niet minder dan 39.
Er zal met kennis van zaken gezeild worden
want vele schippers hebben van de periodieke
sloepwedstrijden, die juist beëindigd zijn, veel
geleerd.
Voor alle klassen werden het vorig jaar wissel-
prijzen beschikbaar gesteld en het is thans aan
de winnaars om deze te verdedigen.
De Farmsum-beker.
De koopvaardijsloepen zullen zeilen om de zg.
„Farmsum 7 December 1940 wisselbeker" die
beschikbaar werd gesteld door de KMJC en ver
noemd werd naar het schip waravan één dei-
sloepen wellicht de moeilijkste reis volbracht
van alle der in de laatste oorlog tot zinken ge
brachte Nederlandse koopvaardijschepen
Het s.s. Farmsum onder commando van kapitein
Jansma werd op 7 December 1940 getorpedeerd,
waarop de in stormweer zwaar beschadigde en
provisorisch gerepareerde sloep te water gelaten
werd en de overlevenden hierin een heenkomen
zochten. Het is bijna onbegrijpelijk hoe men het
tien dagen onder verschrikkelijke omstandighe
den heeft uitgehouden. Aan de meer dan gewone
zeemanschap van kapitein Jansma en zijn beman
ning is het te danken geweest dat men na 400
mijl in slecht weer op de Noord Atlantische
Oceaan te hebben afgelegd, tenslotte 80 mijl van
Noord Ierland werd opgepikt.
Deze wisselprijzen gaan in vast eigendom over
indien zij 3 maal in successie, of in totaal 5 maal
gewonnen worden.
Mooie sportdagen worden het weer die de
KMJC biedt.
Hoe kan het ook anders? Dit jaar heeft deze club
50 jaar ervaring.
Onze hartelijke gelukwensen.
Programma's voor deze wedstrijden zijn vanaf
Woensdag 22®uni a 0.75 verkrijgbaar bij de
onderstaande adressen:
Officiers Cantine, Hoofdgracht.
Marine Cantine, Buitenhaven.
gelieve de lezer te beschouwen als een sup-
plement op het Sportweek-journaal, dat ter
j gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de
Stichting Comité O. en O. wordt verspreid.
De artikelen werden voor deze uitgave ge-
reedgemaakt, doch konden wegens de be-
perkte ruimte niet worden opgenomen.
Gaarne voldoe ik aan het verzoek van het Comité
O. en O. te Den Helder om iets te vertellen over
de schermsport.
Over het algemeen is de belangstelling in ons land
voor deze mooie sport maar zeer matig te noemen
en staan wij in vergelijking met landen als Frank
rijk, Italië en Hongarije in techniek ver ten achter.
In bovengenoemde landen is het schermen een
nationale sport en wordt als zodanig in materiëlen
zin door de regeringen gesteund.
In Nederland wordt het schermen als een luxe
sport beschouwd en aangezien de wapens zoals
floret, degen en sabel uit het buitenland moeten
worden ingevoerd, zijn deze artikelen aan extra
hoge invoerrechten onderworpen.
De schermsport maakt daarom na de laatste oorlog
een zeer moeilijke tijd door. Hier komt bovendien
nog bij, dat vroeger uit Marine en Leger de goede
instructeurs naar voren kwamen, doordat aan de
opleiding van deze mensen de nodige aandacht
werd besteed.
Bij de K. L. is na de laatste oorlog een streven
geweest het schermen bij de opleidingen geheel te
laten vallen. Men komt hier echter op terug, óm
dat men heeft ingezien, dat bij een opleiding door
officieren het schermen als onderdeel van het
programma moet worden ingelast,
Bij de Koninklijke Marine heeft het schermen altijd
de volle belangstelling gehad, al werken momen
teel het tekort aan instructeurs en de hoge prijzen
van het materiaal remmend op zijn ontwikkeling.
Wil echter op den duur het schermen als sport bij
de burgers niet gaan verdwijnen, dan zal de rege
ring haar aandacht zeker moeten richten op de
opleiding van instructeurs.
Bij de laatste Olympische Spelen hebben we kun
nen constateren, dat Nederland ten aanzien van
het schermen maar een zeer pover resultaat heeft
geboekt. Het sabelschermen, wat altijd een van
onze sterkste wapens bij deze spelen was en waar
bij Nederland in de landen-equipe-wedstrijd altijd
minstens met een derde prijs uit de bus kwam, stierf
ditmaal een vroege dood. x
lk wil daarom van deze plaats alle schermers/en
speciaal diegenen, die deze sport met hart en ziel
beoefenen, vragen door hun enthousiasme de
schermsport weer in Nederland op te voeren en
wil daarom gaarne de jeugdige scherminstructeur
P. Abrahams van de Marine Gymn. 6 Sportschool
te Den Helder hier verder aan het woord laten.
J. C. H. Bol, Luitenant ter zee I, S.D.
Hoofd Marine Gymnastiek en Sportschool
Onder de verschillende takken van sport, welke
ons in staat stellen op even nuttige als aange
name wijze de gewenste eigenschappen te ont
wikkelen, bekleedt het schermen, als een der
oudste maar tevens ook een der modernste, een
eerste plaats.
Op lichamelijk gebied ontwikkelt het schermen:
lenigheid, kracht, uithoudingsvermogen: terwijl
't op geestelijk gebied van onschatbare waarde is
door de ontwikkeling der voornaamste eigen
schappen als: zelfbeheersing, besluitvaardigheid,
zelfvertrouwen, hoffelijkheid. Alle factoren, die
ons in 't dagelijkse leven zo zeer van pas komen.
Zoals reeds gezegd is het schermen een dere oud
ste sporten. Immers de Grieken schermden reeds,
al was dat niet op de eerste plaats als sport.
De ridders uit de Middeleeuwen, in hun zware
harnas, gingen elkaar te paard te lijf met de lans.
Braken de lansen af, dan stegen de ridders af
en vochten te voet met het zwaard verder. Dit
waren zeer zware wapens, omdat het harnas
moest worden doorboord.
Wie kent bovendien niet de spannende verhalen
van de Drie Musketiers met Porthos, Athos en
Aramis, van d'Artagnan, Robin Hood enz., die
met hun dueldegens de geschillen bevochten.
Van oorsprong is dus het schermwapen een ge
vechtswapen voor de strijd van man tegen man.
Hier is in de loop der tijden verandering in ge
komen door de modernisering van de wapens.
Het schermen moeten we dus niet meer bekijken
Onwennig schutteren ze rond in de kazerne, de jonge
recruten, die zo van huis gekomen alles vreemd en
veel onbegrijpelijk vindén.
Dat duurt echter niet lang. De dienst legt beslag op
geheel hun dag, het vreemde wordt gewoon en het
onbegrijpelijke duidelijk.
Wat evenwel moeilijk blijft, dat is de tijd, die niet door
de dienst gevuld wordt, de vrije tijd.
Dan voelt de jongeman zich aan zich zelf overgelaten,
terwijl hem de middelen, die hij in eigen omgeving
had om zijn vrije tijd te besteden, veelal ontbreken.
Jaren geleden was dan inderdaad de soldaat vrijwel
geheel aan zichzelf overgelaten.
De soldatenkamers noodden niet tot een langer ver
blijf dan strikt noodzakelijk was, ook de cantines wa
ren niet altijd even gezellig en de militaire tehuizen
trokken niet zoveel publiek, als de oprichters wel
wensten.
In die tijd van „geen man en geen cent" trok zich ons
volk weinig van zijn eigen zonen onder de wapenen
aan.
En wat deze mannen, weer getooid met „de burger
pet", ook ooit voor herinneringen uit hun diensttijd
ophaalden, slechts zelden kon er met waardering ge
sproken worden over mooie recreatie en genoten on
derwijs.
Ik denk hierbij natuurlijk aan gewone tijden. Bij een
mobilisatie, zoals in 1914, veranderde de toestand'
ogenblikkelijk. Dan kreeg het volk plotseling belang
stelling voor de soldaat en dan werden de gelden in
ruimer mate beschikbaar gesteld.
Doch nauwelijks was het gevaar voorbij of op het
leger werd beknibbeld en voornamelijk op de leger-
uitgaven, die niet voor wapens, munitie e.d. waren.
Men vergat, dat het er niet in de eerste plaats op aan
komt over hoeveel geweren en geweerdragers men be
schikt, doch meer nog hoe de geest is, die de geweer
dragers bezielt.
Gelukkig voor ons volk is er veel veranderd.
Dadelijk na de bevrijding is door de toenmalige Mi
nister van Oorlog opgericht de A.V.O.S., die later de
naam kreeg van Dienst Recreatie en Algemene Ont
wikkeling en beter bekend is onder de afkorting RAQ.
Ook bij de Marine bestaat een overeenkomstige dienst
en ook daarbij volgen een evenredig aantal cursisten
de cursussen.
Het leger in Indonesië kent de Dienst Vorming, die
daar de taak van de R.A.O. overneemt. Er bestaat
oen innige en zeer prettige samenwerking tussen deze
drie diensten en zo kan een leerling, die naar Indonesië
vertrekt, van de ene dienst op de andere worden over
geschreven.
Ook voor het leven!
Wellicht denkt iemand, die dit leest: „Nu ja, dat is
allemaal mooi en wel, maar wat moet mijn zoon, die
op z(jn dertiende jaar van school ging, toen loopjongen
werd en nu binnenkort soldaat zal zijn, met lessen
beginnen?"
Vriend, hebt u wel eens in een krant of tijdschrift een
serie stukjes uit brieven aan distributiediensten of
gemeentebedrijven gelezen?
U vondt ze meestal in de moppenrubriek, maar is het
eigenlijk niet jammerlijk, dat er Nederlanders zijn,
die zo slecht hun moedertaal beheersen, die niet eens
een gewoon briefje kunnen schrijven, doch in volle
ernst de meest barre onzin produceren?
Zo'n briefschrijver kon best een cursus Nederlandse
taal of Algemene Ontwikkeling gebruiken. Hij zou
dan zijn schoolkennis, die al lang voor een groot deel
vervlogen is, weer eens ophalen. Hjjv zou leren zonder
grote fouten een brief, een verzoekschrift, een reke
ning, een getuigschrift enz. te schrijven. Hii zou op
houden te behoren tot de onvrijwillige medewerkers
van moppenblaadjes.
Laat u niet wijsmaken, dat er onder dienst niet ge
werkt kan worden. Weet u, dat in het najaar 1948 in
Indonesië bijna duizend militairen examen deden voor
het Middenstandsdiploma en dat er 701 dit diploma
behaalden? Dat is ruim 70%, terwijl de burgers hier
in ons land het niet verder brachten dan 54% ge
slaagden.
Natuurlijk is het wel waar, dat voor studie onder dienst
veel wilskracht en doorzettingsvermogen nodig is. In
dat licht bezien is het bovengenoemde resultaat in
Indonesië, Waar studeren oneindig veel moeilijker is
clan hier, des te bewonderenswaardiger.
Mogelijk hebt u, lezer, zich al afgevraagd, of de mili
tair geen mondelinge cursussen kan volgen.
Zeker, mondelinge cursussen zijn er ook, doch die tel
len aanzienlijk minder leerlingen dan de schriftelijke.
De verscheidenheid van deze cursussen is weer zeer
groot en is afhankelijk van de gebleken behoefte b(j
de militairen. Een enkele greep moge de uiteenlopende
soorten lessen demonstreren. De R.A.O. organiseerde
of steunde cursussen in Nederlandse taal en algemene
ontwikkeling, in timmeren en bankwerken, in lassen
en schilderen, voor het diploma binnenscheepvaart,
machineschrijven, stenografie, Engels, boekhouden,
handelswetenschappen, motortechniek, modelbouw, ra
diotelegrafist, automonteur, schoenmakers-, slagers- en
kleermakersgezel, heilgymnastiek, enz. enz.
De R.A.O officier ia weer de man, die de nodige ge
gevens kan verstrekken en vaak stimulerend kan op
treden.
Nuttig werk
In het voorgaande is in het kort aangegeven, wat de
R.A.O. voor het onderwijs aan militairen doet. Moge de
doelstelling, dat ieder,, die onder de wapenen geroepen
wordt, geestelijk rijker weer in de burgermaatschappij
terugkeert, bereikt worden. Diensttijd behoeft niet
verloren tijd te zijn, voor niemand!
Het bestek van dit artikel laat niet tbe te vermelden,
wat de werkzaamheden van de R.A.O. zijn op het
gebied van(sport, muziek, film en andere recreatie en
lectuur.
Slechts zij nog even aangestipt, dat behalve literatuur
van velerlei aard de R.A.O. een z.g. technische biblio
theek in uitgebreide zin bezit, waaruit de militairen
via hun R.A.O.-officler boeken kunnen lenen, die han
delen over de onderwerpen, die hen Interesseren.
Ten slotte heeft de R.A.O. zelf enige boeken uitge
geven en wel:
a. Engels voor Leger en Vloot (prijs 2.—). Reeds
meer dan 21,000 exemplaren zijn hiervan verkocht.
b. Engels voor de strijdkrachten (prijs 2.Dit
is een vervolg op het voorgaande. De eerste druk
hiervan is op een paar honderd exemplaren na uit
verkocht. De tweede druk is bijna gereed.
Deze beide Engelse boeken zijn samengesteld door
de bekende Dr. H. G. de Maar en zijn o.a. als leer
boek in gebruik op de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda.
c. Boekhouden voor Iedereen, door H, Kempers (prijs
1.—). Een boekje, uitstekend geschikt voor ieder,
die begrip wil hebben van het voeren van een een
voudige boekhouding.
d. R.A.O. zangbundel „Het leger zingt" (prijs 0.50)
samengesteld door bevoegde deskundigen als da
'heren Dr. J. Pollman, P. Tiggers en luit.-kolonel
Dr. C. L. Walther Boer.
e. De R.A.O.-reeks. Een elftal boekjes, waarin popu
laire onderwerpen behandeld worden. De prijs is
slechts 0.15.
Al deze boeken zullen in de R.A.O.-starid op de Huis-
vlijttentoonstelling van O. en O. te Den Helder te zien
en te koop zijn. Ik' hoop, dat al het voorgaande een
aansporing moge zijn om deze stand te gaan bezich
tigen.
H. MULDER, luit.-kolonel,
Hoofd R.A-O.
Zo vindt tijdens het 10-jarig bestaan van het comité
O en O te Den Helder het jaarlijks treffen op sport-
qebied plaats tussen de Kon. Landmacht en de Kon.
Marine Een treffen waarvoor uit militaire kringen
zeer grote belangstelling heeft bestaan, en ook nu zal
dit het geval blijken te zijn. Hier ontmoeten toch el
kander athleten, zwemmers, boksers, voetballers,
hockey-ers en schermers, welke militairen tot de beste
behoren. Hieronder schuilen krachten die Nederlands
kleuren op sportgebied in de vreemde hebben ver-
Alfeen uit sportief oogpunt beschouwd zal er heel wat
te genieten zijn, maar er is meer. dat deze wedstrijden
zo'n grote betekenis verleent, en dat is het feit, dat de
organisatie tot stand komt in eendrachtige samenwer
king tussen burgers en militairen.
En dit is van grote betekenis, wil het leger een volks
leger zijn in de werkelijke zin van het woord Alle
mooie gedachten en artikelen ten spijt Mde daad hier
iets werkelijks van tot stand brengen. De sport, mits
ooed aeleid en uit hogere motieven bedreven is in
staat om op korte termijn vele tegenstellingen te over-
bruaacn, een goede kameraadschap te kweken, cn op
eenvoudige wijze eerbied voor elkanders prestaties bij
te brengen. Het is niet alleen belangrijk om te winnen,
maar ook om een goed verliezer te zijn en daarmede
zijn voordeel te doen.
Wij Hollanders hebben dê neiging tot sectarisme en
dat heeft ook zijn goede zijde. Maar in het leger, beter
nog in onze defensie, is samenwerking gebiedende eis,
dat heeft de afgelopen wereldoorlog wel geleerd. Dat
wil niet zeggen dat elk deel zijn eigen kleur behoeft
op te geven, maar met behoud van het eigene dient
men het hogere belang in grote eensgezindheid na te
streven.
Uit deze gezichtshoek bekeken wordt dit sportgebeu
ren tussen de Kon. Marine en de Kon. Landmacht eerst
werkelijk belangrijk. Het is een van de beste middelen
om militairen uit zeer verschillend milieu en van uit-
éénlopende geaardheid tot elkander te brengen. Van
deze wedstrijden kan een grote stimulans uitgaan om
ook elkanders krachten op lager niveau te meten. Men
ziet het ook in de burgermaatschappij, de uitwisseling
tussen landen, steden, enz. ook op ander dan op sport
gebied neemt toe en een ieder, die daaraan deel heeft
genomen, zal volmondig toegeven, dat men daaruit
lering heeft getrokken en dat het de mensen, welke
taal zij ook spraken, dichter bij elkander heeft gebracht.
De res. Kapitein G. A. STORM..
Hoofd Bureau Sport R.A.O. K.L.
uit een oogpunt van gevechtswaarde, maar als
sport.
Uit de bovengenoemde zware wapens zijn in de
loop der tijden de sportwapens ontwikkeld. De
wapens zijn zo licht mogelijk gemaakt. De scher
mers zelf zijn van afdoende dekkingsmiddelen
voorzien.
't Schermen heeft nog grote voordelen als training
en wedstrijdsport, omdat het tot oudere leeftijd
met succes beoefend kan worden.
De wapens.
De schermwapens, die we heden ten dage ken
nen, zijn de floret, degen en de sabel, waarop ik
direct nader terugkom.
De leiding in een tegenwoordige schermpartij
heeft de hoofdsecondant, bijgestaan door vier
secondanten. De hoofdsecondant legt het gevecht
uit en beslist met behulp van zijn secondanten of
een der schermers al of niet getroffen is.
Alvorens de partij begint, groeten de schermers
de hoofdsecondant en de secondanten en tenslotte
elkaar en zetten daarna het masker op. De hoofd
secondant vraagt hierna „Klaar"? en op het ant
woord „Ja" van de schermers, commandeert hij
„Trekt". Hierna kruisen de schermers de wapens
en het spel begint. Wanneer een der secondanten
een treffer ziet vallen bij de schermer, naar wie
hij kijkt, steekt hij zijn hand op. Dan roep de
hoofdsecondant „Halt" en gaat het gevecht uit
leggen en neemt zijn beslissing.
Na afloop van de partij groeten de schermers,
als boven omschreven en geven elkaar de onge
wapende hand als dank voor het gegeven spel.
Nu in 't kort iets over de drie wapens:
De Floret is uitsluitend een steekwapen, dus
alleen steken worden als treffer (touché) be
schouwd. De floret is het lichtste wapen, maar
ook het moeilijkste om zijn kleine en snelle bewe
gingen, hetgeen samenhangt met het trefvlak,
dat alleen de romp omvat. Het is een uitnemend
studiewapen en ook een goede ondergrond voor
de andere wapens. Een sterke schermer op een
ander wapen heeft in de regel een goede floret
ondergrond. Het is het enige wapen, dat ook'
door dames en kinderen kan worden gehanteerd.
Het floretspel is aan conventies gebonden b.v.
een aanval moet eerst geweerd worden, wil men
een na-aanval kunnen plaatsen.
De Degen is ook een steekwapen. Dit is het
wapen, dat het meest overeenkomt met het oude
duelwapen.
Wie t eerst n treffer toe kan brengen is in 't
voordeel, ook al komt de treffer van de tegenpartij
onmiddellijk daarop.
Het gehele lichaam is trefvlak en het ligt dus voor
de hand, dat de meeste treffers op de arm ge
plaatst worden, omdat die het dichtst bij de punt
van het wapen ligt.
Omdat het hier dus gaat om fracties van secon
den is het voor de hoofdsecondant zeer moeilijk
het gevecht te beoordelen.
Hiervoor heeft men een apparaat uitaevonden,
dat de treffers electrisch aangeeft. Op de punt
van de degen zijn contactjes aangebracht, die bij
n steek ingedrukt worden. De schermer is ver
bonden met n electrische draad: die via 'n auto
matisch oprolapparaat naar het centrale apparaat
gaat. Wanneer een steek geplaatst wordt, gaat
er een belletje over en een lampje gaat branden.
it werkt teilloos en geeft de schermers veel zelf
vertrouwen.
Pc 1' een steek- en slagwapen, hetgeen met
^ïch meebrengt, dat het voor de toeschouwer
aantrekkelijker is door zijn beter te volgen be
wegingen. Het trefvlak omvat de romp, de armen
en het hoofd. Het is evenals de floret aan con
venties gebonden.
I3, Abrahams, Scherm-instructeur
Marine Gymnastiek cn Sportschool
