r
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Amerikaanse opperbevelhebbers
naar West-Europa
Accoord wordt spoedig verwacht
Lages en het lot van de Joden
De tweede dag van de Vierdaagse
Donderdag 28 Juli 1949
74e Jaargang No. 10643
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Vlieringen en Anna Paulowna
Ter bespreking van de
militaire hulp
Nog geen beslissing over
de Marshall-hulp in het
tweede jaar
Midinettes in staking
Duizend blanken vielen
huis van neger aan
Een noodlottige ruzie met
dodelijke afloop
Lening van f 15 millioen
voor Nederland
De order tot staken van het vuren
Nederlanders verwachten
geen volledige uitvoering
Duitse communisten ver
welkomen Thomas Mann
Tabaksverbruik loopt sterk
terug
Ernstige beschuldiging
van Drs. de Jong
Hittegolf over Europa
De 100.000 er uit!
Op nummer 1,2,3,4,5
Door bijenzwerm en een
tijger aangevallen
Eerste Kamer aanvaardt
Statuut voor Europa
75 Uitvallers en 1000
voeteuvels
Nieuwe poging van Neder
landse Kanaalzwemster
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Hei der
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
j BIJLSMA en C KRAK
HELDERSE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per mm
Familieberichten 20 ct per
mm. Kleine advertenties
v„Juttertjes"tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.— oij vooruitbe
taling. plus incassokosten
Het Amerikaanse militaire opper
bevel zal Vrijdag per vliegtuig naar
Europa gaan om het program tot
militaire hulp aan het buitenland te
bespreken met de opperbevelhebbers
van de landen van het Atlantisch
Pact.
De commandanten, zo is meegedeeld,
zullen met Europese militaire opper
bevelhebbers besprekingen voeren
over „de voorgestelde militaire orga
nisatie onder het Noordatlantisch
Pact" en „zich op de hoogte stellen
van de huidige toestand in Europa".
De opperbevelhebbers zijn generaal
Omar Bradley (leger), admiraal
Louis Denfeld (marine) en generaal
Hoyt Vandenberg (luchtmacht).
Zij zullen een bezoek brengen aan
Frankfort, Londen, Parijs en Wenen
De Amerikaanse Senaat heeft het
gehele wetsontwerp betreffende de
Marshall-hulp in het tweede jaar van
het Europese Herstelprogramma te
ruggezonden naar zijn begrotingscom
missie. Hiertoe werd overgegaan
wegens de verwikkelingen, waarin
men verstrikt was geraakt als ge
volg van een amendement, dat tot
strekking had de E.C.A. te verplich
ten anderhalf millard dollar te beste
den voor het kopen van Amerikaanse
overschotten van landbouwproducten.
Kort tevoren had de Senaat met
algemene stemmen besloten voor het
tweede jaar van het Europese Her
stelprogramma, dat op 1 Juli j.1. is
begonnen, 'n bedrag van 3.628.380.000
dollar uit te trekken.
Door het wetsontwerp terug te.
zenden naar de begrotingscommissie
heeft de Senaat echter automatisch
het Dinsdag genomen besluit, om het
voorstel tot verlaging van de Mar
shall-hulp in 't tweede kwartaal van
dit jaar met 74 millioen dollar te ver
werpen en het gisteren "tnomen be
sluit om de Marshall-hulp voor 1949-
'50 vast te stellen op 3.628.380.000
dollar, ingetrokken.
en na ongeveer tien dagen naar huis
terugkeren.
„De beperkte tijd laat geen bezoek
aan iedere Europese ondertekenaar
van het Pact toe", zo is meegedeeld.
„Gehoopt wordt echter, dat bespre
kingen met militaire vertegenwoor
digers van leden staten van 't Noord
atlantisch Pact kunnen worden ge
arrangeerd in de plaatsen die de
opperbevelhebbers aandoen".
Twaalfduizend midinettes, atelier
meisjes bij de Parijse modehuizen,
zijn gistermiddag in staking gegaan
om hoger loon.
Tengevolge van deze staking zullen
waarschijnlijk de herfstmodeshows,
die komende week zouden beginnen
en waarvoor reeds vele vreemdelin
gen naar Parijs zijn gekomen, uitge
steld moeten worden.
Twaalfduizend naaistertjes, „midi
nettes" genoemd, omdat zij te 12 uur
's middags op de boulevards verschij
nen, hebben Woensdagmiddag op de
Parijse boulevards gedemonstreerd.
Zij werden zonder incidenten, be-
geest van jullie lelijke Huizers"
Jialve een uitwisseling van gallicismen Koopman woont te Huizen. De
Vierhonderd man politie is belast
met de bewaking van het huis t'an
een negergezin in een „blanke wijk"
van Chicago.
Maandagavond had een menigte van
1000 blanken zich voor het huis van
de 52-jarige Roscoe Johnson verza
meld, toen deze zün pas'gekochte huis
binnentrad. De menigte gooide alle
ruiten bij Johnson in en wierp daarna
brandende fakkels naar binnen. De
politie bluste enkele brandjes.
Johnson heeft aan de Northwestern
University in de filosofie gestudeerd
en daar een graad gehaald; zijn vrouw
is werkzaam op sociaal terrein.
Een nootlottige ruzie die hij met
een colega had heeft de dood van de
29-jarige tuindersknecht Piet Put
uit Naarden tot gevolg gehad. Tijdens
de schafttijd ontstond er een woorden
wisseling tussen Piet en de 24-jarige
Koopman, eveneens tuindersknecht,
over werkzaamheden. De ruzie was
al weer bijgelegd toen het slachtoffer
nog een opmerking maakte in de
met de gendarmes, uiteengedreven.
Aneta verneemt uit betrouwbare
bron, dat de Internationale Bank voor
Wederopbouw besloten heeft een nieu
we lening van vijftien millioen dollar
aan Nederland te verstrekken. Er be
staat reden om aan te nemen, dat de
lening nog vóór het einde van deze
v/eek officieel wordt bekend gemaakt.
laatste heeft zich hierover blijkbaar
zo opgewonden, dat hjj Piet enkele
klappen gaf, die zo ongelukkig aan
kwamen, dat het slachtoffer in el
kaar zakte en onmiddellijk overleed.
EEN ZUIDZEEHAAI GEVANGEN.
Duinkerkse vissers hebben van een
wijtingvangst een meter lang zeemon
ster meegebracht. De oudste vissers uit
de streek verklaren zulk een vis nog
nooit te hebben gezien. Men meent te
doen te hebben met een Zuidzeehaai.
Reimann, de Westduitse communisti
sche leider, heeft Thomas Mann 'n brief
van zijn partij overhandigd, waarin
deze bekende Duitse auteur wordt be
groet „uit naam van de vele Duitsers,
wier stem niet op het Göthe-festival te
Frankfort wordt gehoord".
In de brief spreekt de communisti
sche partij er haar vreugde over uit,
dat Mann tot het gehele Duitse volk
wil soreken en daarom ook naar Wei-
mar in de Sowjet-zone komt.
Russische toestemming voor
groenten-export naar
Oost-Duitsland
Er is thans van de Russische bezet
tingsautoriteiten in Duitsland goed
keuring verkregen voor een particu
liere ruil-transactie, welke overeen
komst reeds door de Nederlandse re
gering was goedgekeurd. Deze trans
actie opent de mogelijkheid groenten en
fruit ter waarde van 2 1/2 millioen gul
den naar Oost-Duiitland uit te voeren.
In ruil voor genoemde producten tal
Nederland hoofdzakelijk gebruiksarti
kelen ontvangen.
Het Bedrijfschap voor Groenten en
Fruit deelt mede. dat de export van
groenten naar West-Duitsland heden op
dezelfde condities voortgang kan
vinden.
BEIERS PARLEMENT IN STAKIN<?.
Het Beierse parlement is ,.in niet-
officiele staking" gegaan uit protest te
gen de beweerde inmenging in de
rechtspraak door het Amerikaanse mi
litaire bestuur.
LABOUR-LID GEROYEERD.
Destero Hutchinson, parlementslid
van de Labourpartij (linkervleugel), is
uit de partij gestoten, zo wordt uit ge
woonlijk betrouwbare bron te Londen
Vernomen.
Weerbericht
Verwachting, geldig tot hedei
avond: Half tot zwaar bewolkt
met ;n de Noordwestelijke helft
van het land op vele plaatsen en
in de Zuidoostelijke helft hier en
daar enige regen %net een kleine
kans op onweer spatie*'- en 'angs
de Warïdgnkiist vrij krr htige
wino 'ussen Zuid en West. Iets
koeler.
Agence France Presse bericht, dat
te Batavia in gezaghebbende kringen
wordt vernomen, dat een accoord in
zake het staken van het vuren op Java
en Sumatra binnen 24 uur zal z(jn be
reikt.
Een zeker aantal moeilijkheden, dat
nog het onderwerp van bespreking
vormt, moet echter nog opgelost wor
den. Volgens een mededeling uit gezag-
Vijf sollicitanten voor de
rol van Hitier
Vijf sollicitanten hebben zich
aangemeld om de rol van Hitier
te vertolken in de firn: „Het
laatste bedrijf", die in Wenen
geproduceerd zal worden.
De regisseurs zijn echter niet
tevreden met deze sollicitanten,
omdat zij niet kunnen acteren en
spreken gelijk de „Führer"
deed
hebbende bron worden deze moeilijk
heden vooral gemotiveerd door het
verwerpen van een Republikeins voor
stel door de Nederlandse delegatie, dat
de bezetting der Republikeinse gebieden
doof de Nederlandse strijdkrachten
wilde beperken tot de grote stedn, ter
wijl de buitengebieden door de Neder
landers geëvacueerd zouden worden
Men hoopt echter, dat de kwestie
door een compromis-regeling opgelost
zal worden. Dr. van Royen en de leden
van de UNCI zullen heden naar Ba
tavia terugkeren, aldus Agence France
Presse.
Volgens Reuter werd in gewoonlijk
welingelichte Nederlandse kring me
degedeeld, dat de Nederlanders niet een
volledige uitvoering van de order tot
staken van het vuren verwachten. Het
was echter niet waarschijnlijk, dat zij
op een uitvoering voor honderd pro
cent zouden staan, aldus de mede
deling.
Naar wij van welingelichte zijde ver
nemen, is het tabaksverbruik, na de
afschaffing van de distributie, met on
geveer een derde deel teruggelopen.
De vroegere Befehlshaber des Sicher-
heitsdienstes in Nederland, Dr. Wilhelm
Harster, die inmiddels tot 12 jaar is ver
oordeeld, verscheen Woensdag als eerste
getuige voor het Amsterdams Bijz. Ge
rechtshof, op de vijfde dag van het
proces tegen Kriminalrat Willy Lages.
Dr. Harster, de superieur van Lages
in 1941 en 1942, noemde deze „een
rustige kundige oudgediende politie
beambte, die in zijn Aussendienststelle
natuurlijk een bepaalde zelfstandig
heid had, maar wiens bevoegdheden
rjeftemin ondergeschikt waren aan
de hogere instanties in Den Haag".
Hierop merkte de president op, dat
„hier zo langzamerhand de indruk
wordt gevestigd, alsof Lages maar
een heel klein onbelangrijk voorbe
reidend ambtenaartje was en alle ver
antwoordelijkheid in Den Haag bij
Dr. Harster berustte". De president
achtte dit onwaarschijnlijk, „want als
dat zo zou zijn geweest, dan had men
U zeker niet tot de naar verhouding
lage straf van 12 jaar veroordeeld".
In de warme zittingzaal trad
's middags als getuige-deskundige
naar voren drs. L. de Jong, thans chef
van het Rijksinstituut voor Oorlogs
documentatie, eertijds een der be
kendste omroepers van Radio Oranje
in Londen. Hij arriveerde met stapels
mappen en documenten en trachtte
aan te tonen, dat Lages, die hardnek
kig blijft ontkennen, geweten moet
hebben, dat de Duitsers de vergas
singsmethode op Joodse Nederlanders
toepasten. Niet alleen was Drs. de
Jong van mening, dat de Sicherheits-
pe hebt gisteren natuurlijk allemaal
gelezen van die grote hitte in Lon
den. Intussen is het daar nog een
beetje erger geworden, zo erg, dat de
tropische vissen in het Olympia-aqua-
rium in de Engelse hoofdstad op ape- zijn baas was ontsnapt, toen deze het
lllllUHIlHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliniHIIIH
gapen kwamen te liggen. Om nadelige
gevolgen voor de vissen te voorkomen,
moet het water met ijs worden ge
koeld. Maar, vrienden, we zijn
eigenlijk nooit tevreden. Met slechte
zomers lopen we te klagen en als het
een beetje warm wordt, is het óók
weer niet goed. Warmte hóórt nu een
maal bij de zomer, net zo goed als het
dier in de etalage van zijn winkel wil
de tentoonstellen. Vóór men er erg in
had. zat het bèest in de gordijnen en
ging daarna gezellig aan de lampekap
schommelen. Nu zit het weer achter
de tralies, maar de zakenman moet ge
zegd hebben: „Voortaan neem ik een
goudvis in mijn etalage.Twee
meisjes in Marysville in Californie
uitvechten met de bedoeling elkaar van
de weg te dringen. Toen dat mislukte
Scheveningse vuurwerk. Dat krijgt dit kregen ruzie, die ze per auto gingen
jaar een heel bijzonder tintje. Want Ér"' j—
ter gelegenheid van de eerste zitting
van de Raad van Europa zal het in het stapten ze uit en vlogen elkander in de
haren. De politie offreerde nachtver
blijf om te kalmeren. Je zou ze, de bla
gen! Dokter Balderston in Colorado
heeft zijn eigen blinde darm verwij
derd. De operatie duurdie drie kwar
tier. Twee dagen later hielp de chirurg
zijn klanten weer. Zijn collega's in
New-York hebben het ook druk ge-
teken van de Europese samenwerking
staan. Q We mogen dan in de honds
dagen zitten en de kranten mogen la
boreren aan wat men noemt „kom
kommertijdsymptomen", er gebeuren
des zomers toch tal van genoeglijke
dingen. Zo kunne de kinderen in het
Amsterdamse Vondelpark nu een ritje
maken met een echte ponny-wagen.
Vijf gebruikte kaartjes geven recht op
een gratis tochtje. En heel Mokum op
zoek naar zo'n kaartje, maar vinden,
ho maar! Q Op de Noordzee dobberen
nog altijd de Vikings, in afwachting
van het ogenblik, waarop ze Engeland
zullen gaan veroveren. In verband met
de krijgshaftigheid hebben de Denen
hun baarden laten staan. En nu heb
ben de Engelse fabrikanten van scheer-
apparaten. zeep en kwasten aangebo
den om onder gelijktijdige betaling van
honderden ponden, hun producten op
het Deense gewas te demonstreren De
Vikings echter gaan niet over één
nacht ijs en wilden liever de kat nog
?ens uit de boom kijken.
Cen hele buurt in Deventer zat gis-
*- teren achter een aap aan, die aan
„Vier dagen lopen met deze hitte-'
Ik moet er niet aan denken.'"
noeg, want sinds 1 Juli hebben zich
daar 2000 gevallen van kinderverlam
ming voorgedaan. Q In het opleidings
kamp voor de Marine in Hilversum
werd een ouderdag gehouden, waar 150
vaders en moeders de admiraals-in-spé
konden bewonderen in hun doen en la
ten. Het signaal „Haal water, haal wa
ter, de soep is te dik. dat heeft 'm die
bliksemse bijkok geflikt" is vele ouders
bijgebleven. De zestigjarige dove
Rotterdammer, die bovendien nog in
valide is en wie dezer dagen zijn spaar
duitjes van 230 gulden werden ont
stolen, heeft zijn geld terug. Een on
bekende zond hem een spaarbankboek
je met het bedrag daarop geboekt. Er
zijn toch nog nobele mensen op dit
oildermaanse, vrienden, al zijn ze met
een kaarsje te zoeken!
Uier is het technische hoofdstuk: Het
grootste vliegtuig ter wereld zal
over twee jaar klaar zijn. Het is een
vliegboot met tien straalmotoren,
ruimte voor 105 passagiers en een snel
heid van 600 km per uur. Het reuzen-
toestel staat op het eiland Wight.
De Engelsen hebben nog .meer pijlen
op hun boog. De Admiraliteit heeft
een nieuw systeem voor diepzee-opna
men aangekondigd. Onder water foto
graferen en zelfs filmen wordt nu kin
derspul. Q En in Parijs is een gloed
nieuwe manier ontdekt om de gevrees
de tbc vast te stellen. Al weer een stap
in de goede richting! Weet u nog
van de herrie aan het Leeuwardense
gymnasium? Tegen de curatoren is door
de ouders een motie van wantrouwen
ingediend. Dat Friese muiske zou nog
wel eens een staartje kunnen hebben.
Boeren in Grevenbicht in Limburg
hebben hun land verpacht, omdat ze
een omweg- van twintig kilometer
moesten maken om er te komen. De
veerpont, ie in de oorlog sneuvelde,
ontbreekt.
polizei uiteraard naar de uitzendingen
van Radio Oranje en van de M.B.C.
luisterde, maar bovendien had hij
stukken bij zich, die door Duitse in
stanties zelf waren opgemaakt en
waarin het Russisch proces te Char-
kof, waarbij twee Duitsers wegens het
vergassen van 30.000 Russische vrou
wen ter dood waren veroordeeld,
werd gememoreerd. Dat waren met
„geheim" gemerkte documenten.
Lages verweerde zich door te zeg
gen, dat het in de eerste plaats ook bij
de Sicherheitspolizei geen gewoonte
was naar de Engelse zenders te luis
teren. „Maar in de tweede plaats be
schouwde ik alles wat Radio Oranje
uitzond als propaganda", aldus Lages,
die nogmaals verklaarde, dat het lot,
dat de gedeporteerde Joden ondergin
gen, hem eerst na de capitulatie dui
delijk is geworden. Lages vervolgde
niet zonder pathetiek: „Als ik het wel
met zekerheid zou hebben geweten
ik zou, zo ik al niet zou'zijn ondergedo
ken, dan toch zeker mijn degen op de
tafel van de generaal hebben gelegd
en dan gezegd hebben: hier ben ik".
De president antwoordde daarop:
„Dit alles zal een punt van nauwgezet
onderzoek van het Hof vormen".
Alle getuigen a charge, bijna 100 in
totaal, zijn thans verhoord. Maandag
a.s. wordt de zesde dag van dit mon
sterproces gewijd aan het verhoren
van een 17-tal getuigen a décharge.
Over geheel Europa brengt de
hittegolf steeds hogere temperaturen.
Uit Lissabon werd een maximum
temperatuur van 27.2 graden Celsius
gemeld. Parijs werd geblakerd door
een hitte van 31 graden en in Londen
vond men het met 26 graden ook
welletjes.
In de Londense dierentuin stierven
10 pinguins van de hitte en het per
soneel moest overuren maken om de
ijsberen met koud water te be
sproeien.
NIEUWE DIRECTEUR
STICHTING '40—'45
De heer A. J. Teunissen heeft af
scheid genomen als directeur van de
Stichting '40'45 te Amsterdam. Zijn
opvolger is de heer G. Breteler uit
Enschede.
De Drommedaris te Enkhuizen is
is de loop der tijden al op dui
zend en één manieren gefotogra
feerd. Dit fotobeeld mogen wij
echter wel uniek noemen. Onze
fotograaf nam vanaf de strekdam
van het Krabbersgat dit beeld
van de uitvarende jachtvloot, die
deelnam aan de Flevo-race. Op de
achtergrond het silhouet van die
oude wachter, de Drommedaris,
waar momenteel honderden uit
heel het land de schat bewonde
ren, welke het erfdeel is van de
oude Zuiderzee
Bij de 507e Staatsloterij, 5de klasse,
7e lijst is de f 100.000 gevallen op No.
12345.
Delen van het lot zijn verkocht door
twee collecteurs van de Staatsloterij,
resp. wonende in Delft en Poeldijk en
door een collectrice, wonende te Gro
ningen.
Een Javaanse arbeider op de onder
neming Tabahbatu, Simelugun op Su
matra, is door een bijenzwerm aange
vallen en gevaarlijk gestoken. Nadat
hij zich in een moeizame worsteling
van de bijenzwerm had weten te be
vrijden, naderde een tijger, die hem
bedreigde en aanviel. De ongelukkige
wist door een snelle wedloop echter
zich ook van deze aanvaller te ontdoen,
doch overleed twee dagen later tenge
volge van de bijensteken.
De Eerste Kamer heeft z.h.s. het
wetsontwerp tot goedkeuring van het
Statuut van de Raad van Europa, dat
op 5 Mei 1949 te Londen was onderte
kend, aangenomen. Alleen de commu
nisten wilden geacht worden te heb
ben tegengestemd. De voorzitters van
Eerste en Tweede Kamer werden ge
machtigd na de Koninklijke goedkeu
ring de Nederlandse afgevaardigden
voor de Raad van Europa te benoemen.
De Portugese nationale vergade
ring heeft gisteravond het Atlantisch
Pact geratificeerd.
Op de tweede dag van de Vierdaagse
Is het snikheet geweest. In weerwil
van de drukkende warmte, de dikwijls
onbeschutte wegen en het rustgevaar
in Wjjchen, waar tientallen cafétjes
lokkend openstonden, was het aantal
uitvallers toch betrekkelijk gering. Op
de ruim 7009 tippelaars slechts 75, wat
het totaal sinds de aanvang van de
Vierdaagse op 181 brengt.
De grote karavaan van wandelaars
marcheerde monter en moedig over
de geblakerde wegen. Onder de dui
zenden bleken twee jubilarissen te
zijn, die dit jaar voor de 25ste maal
meeliepen en wel de 76-jarige heer
Dinkhuizen uit Den Haag en de 53-
jerige heer Van der Kaa uit Elden.
De geneeskundige dienst voor de
Vierdaagse, 120 helpers en helpsters
van het Rode Kruis en 30 masseurs
omvattend en onder leiding staande
van twee doktoren bewijst de wande
laars nuttige diensten. Zo werden
Woensdag niet minder dan 1000 voet
euvels verholpen.
Intussen blijkt telkens, dat onge-
oefenden zich niet lichtvaardig aan de
Vierdaagse moeten wagen. Dit onder
vond bijvoorbeeld de Groningse groep,
die van haar 9 deelnemers vijf ver
speelde.
De grote finale, de triomfantelijke
bloemenmars op de sluitingsdag (Vrij
dag), belooft dit jaar een bijzonder
kijkspel te worden. De stoet trekt dan
over het majestueuze Keizer Karei-
plein, dat rijk versierd wordt met
groen en vlaggen.
Willy Croes-Van Rijssel verklaarde
Woensdagmorgen aan het ontbijt, dat
zij hoopte dit jaar nog een poging te
doen het Kanaal over te zwemmen.
Zy voelde zich thans vrij goed, maar
de laatste uren van haar tocht was zij
onwel geweest door het zoute water,
dat zij bij woelige zee naar binnen
kreeg. Volgens baar trainer, de heer
Temme. had zij beter wel kunnen
drinken en eten. waardoor de ncase-
lijkheid zou zijn verdwenen.