BATAVUS
De Zwarte
0
rchidee
Sport in 't kort
r
Onze handel voor uitbreiding vatbaar
Allengs naar nieuwe telefoontarieven
Zwerftocht over IJsland (slot)
Een officiële vertegenwoordiging noodzakelijk
IJsland bezit een prima
voetbalelftal
v
Driehonderd gulden geëist
tegen hoofdredacteur van
„De Waarheid"
Ceheimzinnige explosies in
Duitse fabrieken
Nieuwe bonnen voor
werkkleding
Oplichting per advertentie
Illegaal werker of V-man?
Drie doden bij de brand te
Nederweert
Wielerwedstrijden afgelast.
Nog kans in motorzesdaagse
P |J W I E L E N
Wijd en zijd,
bekend door
kwaliteit
Het Radioprogramma
-J
gij DE ONTWIKKELING van Reykjavik heeft veel zich dikwijls uiterst
moeilijk kunnen aanpassen. Zeker, het reizen te paard is grotendeels
vervangen door het busvervoer, de binnenstad is van asphalt voorzien.
Spoorwegen zouden van geen betekenis zijn in dit land met zijn geringe
bevolkingsdichtheid en de schier eindeloze gebieden van gletschers en la
va, waar toch geen mens kan wonen. De bezetting gedurende de oorlogs
jaren door Amerikanen en Engelsen heeft haar sporen achtergelaten. Men
behoeft niet zo ver buiten het centrum der stad te gaan om de resten van
barakken voor militaire doeleinden te vinden. Maar ongetwijfeld heeft deze
bezettingsperiode het stadsleven gemoderniseerd. De bevolking heeft zich
aangepast bij de mode van buiten. Die is niet zo ver gegaan, dat men de
dames buitenshuis ziet roken, maar in het uiterlijk en de kleding vindt men
deze zeker terug.
De opbouw der stad toont vele as
pecten. Naast de „city" zal men de
buitenwijken moeten bezoeken. Daar
treft ons de moderne flatbouw, mis
schien uiterst practisch, maar wat al
t« rechtlijnig en wat kaal. Toch zijn
er ook tal van fraaie villa's, met
flinke tuinen.
Elders, de meer eenvoudige wonin
gen, dikwijls met typische huisbedek
king van gegolfd plaatijzer. Helaas
wat verveloos, maar de import van
verf op IJsland is mede afhankelijk
van de uitkomsten der haringvisserij,
zoals zoveel in dit land op de haring
is ingesteld. Het autoverkeer in de
stad is buitengewoon intensief; het
aantal aanrijdingen, dat ik met eigen
ogen aanschouwde, groot. Boekenwin
kels zijn er even zoveel als bij ons
sigarenwinkels; aan bioscopen is geen
gebrek.
Voorts zag ik tweemaal een voet
balwedstrijd van een IJslands team
tegen de Engelse prof-club Lincoln
City, waarbij de laatste maal de IJs-
landers met niet minder dan 41
wonnen. Het was 'n uitstekende wed
strijd, gespeeld op een terrein, waar
geen enkel sprietje gras is te vinden.
Het aantal toeschouwers bedroeg cir
ca. 8000. De IJslandse spelers, allen
amateurs, waren stevig gebouwde kna
pen, met een zeer grote snelheid en
die daarbij een uitstekend samenspel
vertoonden. De Engelsen speelden een
naar mijn gevoel veel te ver doorge
voerd combinatiespel en moesten als
gevolg daarvan het loodje leggen.
Zeer interessant is de bedrijvigheid
in het havengebied van Reykjavik. Ik
kon niet nalaten daar iedere dag weer
een kijkje te gaan nemen. Grote ha
venhoofden omsluiten een uitgebreid
watergebied, lange steigers geven de
nodige mogelijkheden voor de schepen
om een veilige ligplaats te vinden.
Vooral het lossen der grote trawlers
vormt een schouwspel, waarvan men
uren achtereen kan genieten. En tus
sen dat alles door de bergen op de
achtergrond, nu na enkele dagen
niet meer zo rijk van sneeuw voorzien
als gedurende de eerste dagen van
mijn verblijf. Maar het blijft sneeuw,
omstreeks midden Juni! Ver op de
achtergrond enkele gletschers, waar
het eeuwige sneeuwdek nooit verdwijnt.
Daar bij de haven klopt in me
nig opzicht het hart van IJsland. Daar
Met nevenstaand artikel be
sluit Jhr. Dr. J. C. Mollerus zijn
serie over IJsland. In deze laatste
bijdrage belicht hij onze han
delsbetrekkingen met dit grote
eiland, die nog in ruime mate
voor verbetering vatbaar zijn.
Het lijkt wel wat vroeg, maar als
lU die prachtige map luxe post van
Keg als Sint Nicolaaficadeau wilt
bestemmen, is het goed dat U even
JUw pnnten telt. U weet, 60 punten
zijn voldoende.
In elk pakje Keg's Boudoir thee*
vindt U de waarde van 1 punt; in
elk pak koffie A 2'/, punt.
A
Ais U Uwpunten tijdig inzendt
met de naam en het adres, waar
mede het papier bedrukt moet wor
gden, maakt U met St. Nicolaas een
goede beurt-
leeft een groot gedeelte der bevolking
in ijl-tempo, daar wordt geploeterd.
De historie
TEN MERKWAARDIGE geschiedenis
kenmerkt dit eiland. Het kan bo
gen op het oudste parlement, daterend
uit het jaar 930. IJsland was onafhan
kelijk tot het jaar 1380. Toen vestig
den de Denen er hun heerschappij. In
1874 kreeg IJsland een eigen grondwet
en werd met Denemarken een perso
nele unie gevormd. Toen Denemarken
in 1940 werd bezet door de Duitsers,
verklaarde IJsland zich neutraal, waar
na in 1944 dit land zich na een ge
houden plebisciet als zelfstandige
republiek vestigde.
Onze handelsrelaties
£N DE VERHOUDING tot ons land?
Ik geloof, dat de belangstelling on
zerzijds in het algemeen onvoldoende
is. Men zegt zo gemakkelijk: de kleine
bevolking van dit grote eiland biedt
ons te weinig kansen. Mijnerzijds zou
ik slechts willen opmerken, dat ieder
gebied, waar handelsrelaties voor ons
liggen de moeite waard is bewerkt te
worden. Voor velen is de tijd misschien
niet zo ver meer, dat men gaarne op
IJsland had willen leveren, maar nu
bemerkt te laat te zijn. Als handels
partner is IJsland voor ons en trou
wens ook in omgekeerde zin in be
tekenis toegenomen. Ons huidige han
delsverdrag levert daarvan verge
leken bij de overige overeenkomst
de duidelijke bewijzen.
Dat Groot-Brittannie en de Verenig
de Staten van Amerika een overwegen
de positie op IJsland innemen, is vol
komen verklaarbaar en het heeft niet
de minste zin zich daaraan te erge
ren. Maar wil men iets tot stand bren
gen in dit land dan is het vóór alles
nodig, dat men daar een goed geoutil
leerde officiële vertegenwoordiging
heeft. Die is er niet. De Nederlandse
Consul-Generaal in Reykjavik woont
al drie jaren in Amerika, al schijnt hij
over enkele maanden terug te komen.
Zijn zoon neemt dit consulaat waar. Die
toestand is onbevredigend. Bedenkt
men voorts nog, dat IJsland in Neder
land geen enkele officiële vertegen
woordiger heeft en dat die Nederlan
der, die naar IJsland gaat, zijn visum
voor dit land moet bemachtigen in Ko
penhagen of in Londen, dan is daar
mede het beeld der onvolmaaktheid op
dit gebied voldoende getekend.
Dit alles kan niet bevorderlijk zijn
voor een krachtige ontwikkeling der
handelsrelaties tussen beide landen. Het
zou van groot belang zijn, indien voor
zieningen werden getroffen om daarin
wijziging te brengen.
Britse maarschalk weigerde
vliegvelden te vernielen
Luchtmaarschalk Sir Keith Park, die
tijdens de „Slag om Groot-Brittannie"
het bevel voerde over de elfde groep
jachtvliegtuigen van de Britse lucht
macht, heeft onthuld dat hij indertijd
heeft geweigerd een op 15 September
1940 door het Britse ministerie uitge
vaardigde order, strekkende tot het
treffen van voorbereidingen om elk
vliegveld in Zuid-Engeland te vernie
len, uit te voeren. Deze order werd uit
gevaardigd op het tijdstip dat de vrees
In Groot-Brittannie voor een Duitse
inval op haar hoogst was.
GOEDKOPE WEEK VOOR
„JEUGD VAN NEDERLAND"
Gedurende de laatste week van de
tentoonstelling „Jeugd van Nederland"
zijn de entréeprijzen voor de avonduren
gereduceerd.
Tegen de hoofdredacteur van de
„Waarheid", F. Schoonenberg, is drie
honderd gulden boete subs. 30 dagen
hechtenis geëist, met een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van 3 maanden
met een proeftijd van drie jaar.
Op 2 December 1948 stond in „De
Waarheid" een artikel, waarin de voor
zitter van het NW, E. Kupers, ervan
beschuldigd werd, het kaartsysteem
van het NW alsmede het bezit van
deze organisatie, groot f 35.000.000 aan
de Duitsers te hebben uitgeleverd. De
heer Kupers achtte zich door dit arti
kel in zijn eer en goede naam aange
tast en liet een vervolging instellen.
De officier van Justitie meende dat de
heer Kupers in het bedoelde artikel op
een grove en sensationele wijze aan de
kaak is gesteld. De heer Schoonen
berg ontkende de bedoeling te hebben
gehad, de heer Kupers te beledigen. De
verdedigster, mr. Enthoven, vroeg vrij
spraak. De uitspraak volgt op 29 Sep
tember.
In een chemische fabriek te Bom-
litz (bij Lünenburg) heeft zich een
zware ontploffing voorgedaan de
derde explosie in deze fabriek in twee
weken. Een Duitse arbeider werd
ernstig gewond. De schade beloopt
50.000 mark. De eerste explosie, 14
dagen geleden, had de dood van een
arbeider en een schade van 1.500.000
mark tengevolge. Bij de tweede ont
ploffing twee dagen geleden ver
loren twee arbeiders het leven en lie
pen twee andere verwondingen op. De
oorzaak der ontplofifngen is nog niet
bekend.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de bonnen voor werkkleding
H 18 en L 18 tot nader order geldig zijn
voor het kopen van werkkleding. Op
de bonnen H 18 kan men kopen; een
overall of een werkpak van drill, ke
per of satijn, een lange stofjas, een lan
ge witte jas, een laboratoriumjas of een
mouwschort. Op de bonnen L 18 kan
men kopen; een werkbroek of werk-
jasje van keper, drill, satijn, beaver-
teen, Engels leer, manchester of pilow,
een korte witte jas, een koksbuis of
een korte stofjas.
De bonnen H 13 t.m. H 17 en L 13
en L 17 blijven voorlopig geldig.
De 78-jarige handelaar H. te Rotter
dam heeft verschillende mensen opge
licht voor bedragen van f 1000, f 550
en f 650. Per advertentie vroeg hij
geldschieters, die hij grote winsten in
het vooruitzicht stelde. De winsten
werden natuurlijk nooit uitbetaald.
Wel kregen de slachtoffers regelmatig
grote onkostennota's te voldoen. Een
werkman, die reeds 650 gulden in de
„zaak" had gestoken, liep ten slotte
naar de politie, waarop H. werd aan
gehouden. De oplichter bleek een oude
bekende van de politie te zijn. Hij is
naar het huis van bewaring overge
bracht.
Spionnage bij de biecht
Van gezaghebbende kerkelijke zijde
is te Praag vernomen dat volgens een
in de Tsjechoslowaakse hoofdstad ont
vangen bericht de communisten in
het Olmouc-district in Moravie op
dracht hebben ontvangen priesters te
bespionneren, die bezig zijn met het
afnemen van de biecht.
AMERIKAANSE LOF VOOR
NEDERLANDSE GEVANGENISSEN
Dr. Negley Teeters, een Amerikaans
deskundige in het strafrecht, die in
Europa rondreist om een studie van
bij zijn vertrek uit ons land verklaard,
dat Nederland zeer vooruitstrevend is
in zijn behandeling van gestraften. Van
het oude systeem, waarbij het accent
voornamelijk op straf en boetedoening
lag, is bijna niets meer te bespeuren.
Men heeft, zo zei hij, in Nederland op
wetenschapeplijke wijze weten te be
reiken, dat de gevangenschap tevens
een periode is, waarin een gestrafte
wordt voorbereid op de tijd na zijn
vrijlating.
Op 20 September zullen in
Washington besprekingen tussen Ca
nada, Amerika en Engeland beginnen
over de wederzijdse betrekkingen in
zake de atoomenergie. De besprekin
gen zouden geheel en al een „onder
zoekend" karakter dragen.
Het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam
onder presidium van A. D. van Regte-
ren Altena, begon Donderdagmorgen
met de behandeling van de zaak tegen
de 44-jarige verhuisondernemer J. Oly-
dam uit Heemstede. Olvdam, die op
vrije voeten is, wordt ten laste gelegd,
dat hü na Maart 1944 is opgetreden
als tipgever van de inlichtingendienst
van de Haarlemse politie. In deze func
tie zou O. mededelingen hebben ver
strekt omtrent verblijfplaatsen van
Joden en van clandestien in bezit ge
houden radiotoestellen en voorts zou hij
gouden sieraden van Joden achter heb
ben gehouden. Dit heeft de verdachte
steeds ontkend.
De eerste twee van de 14 getuigen
a décharge, twee politiemannen uit
Haarlem, vertelden dat na de Dolle
Dinsdag er in Haarlem door het politie-
verzet over is gesproken om O. uit de
weg te ruimen omdat men hem niet
vertrouwde. De oud-kapitein van de
koopvaardij, de heer J. W. Wolters, die
in de bezettingstijd hoofd van de ille
gale militaire spionnage in de districten
Haarlem en Alkmaar was, vertelde dat
hij in 1943 reeds had gehoord, dat O.
kind aan huis was bij de inlichtingen
dienst.
In de namiddag begon het Hof met
het horen van de 23 getuigen a dé
charge. Mevr. Mulder, in de illegaliteit
bekend als „Tante Maartje" vertelde,
dat O. haar na April 1944 wapens en
NSB-uniformen leverde. „Ik had een
groot vertrouwen in O. Hij had met
tante Maartje gesproken over de vraag
of hij zou trachten zijn positie bij de
inlichtingendienst te handhaven. Op
aanraden van tante Maartje heeft hij
dit inderdaad gedaan. Hierop werd de
zaak geschorst tot 22 September.
De grote boerderijbrand, die Dins
dagnacht onder de gemeente Neder
weert heeft gewoed, heeft 4e familie
Knapen wel zwaar getroffen, Nadat
gisteren melding is gemaakt van het
overlijden van het 5-jarig pleegdoch
tertje, is de 64-jarige grootvader aan
de bekomen verwondingen in het zie
kenhuis overleden. De 63-jarige echtge
note Knapen-Caris stierf later ook, zo
dat deze brand drie levens heeft ge-
eist. Nadat hij met zijn vrouw en het
kindje uit de brandende boerderij was
gehaald, heeft Knapen nog korte tijd
meegeholpen aan het in veiligheid
brengen van de huisinventaris. Eerst
nadat van alle zijden op een transport
naar het ziekenhuis was aangedrongen
liet de zwaar gewonde zich per auto
wegbrengen.
in een distilleerderij in de Parijse voorstad Puteaux brak door bliksem,
inslag een dusdanige brand uit, dat de Parijse brandweer te hulp moest
komen. De vlammen, die soms 180 meter hoog opschoten werden met 37
stralen bestreden. Na drie uur had men de brand tn bedwang doch men
kon niet verhinderen dat de fabriek tot op de grond afbrandde. Enige
brandweerlieden rollen de vaten alcohol naar veiliger oorden.
Interlocaal telefoneren wordt in veel gevallen
goedkoper en in sommige duurder
De directeur-generaal van de P.T.T.
ir. L. Neher heeft gisteren in Utrecht
bijzonderheden meegedeeld over de wij
ziging in de interloeale telefoontarie
ven, die zullen worden toegepast
naarmate de opbouw van de nieuwe
apparatuur vordert.
In de sectoren Arnhem en Velp,
waar de oude apparatuur geheel ver
nieuwd moest worden, treedt het nieu
we tarief het eerst in werking. Het
zal nog wel enkele jaren duren voor
de nieuwe tarieven voor het gehele
land zullen gelden.
Het aantal tariefkringen wordt van
vijf op vier teruggebracht. Het nieuwe
tarief komt meer in overeenstemming
met de tijd gedurende welke de appa
raten worden gebruikt. De prijzen
zijn gebaseerd op een tijdlimiet van 1
minuut zonder een maximaal aantal
minuten zoals voorheen. Veel gesprek
ken duren maar 1 minuut en op die
manier gezien wordt het interlocaal
telefoneren goedkoper. De nieuwe ta
rieven zijn dan ook, naar de heer Neher
mededeelde, geen tariefsverhoging,
maar een tariefsverschuiving, die de
totale inkomsten voor de P.T.T. niet
zullen verhogen.
De tarieven worden nu als volgt!
Onder de 10 km. 6 cent voor de eerste
minuut, voor elke volgende minuut 3
cent. Van 10 tot 25 km. 15 of 18 ct
voor de eerste minuut, voor elke vol
gende minuut 6 ct. Van 25 tot 35 km.
27, 45 en 60 ct. per 1, 2 of 3 min.
Boven 35 km. 42, 60 en 78 cent per
1, 2 of 3 minuten.
0E INTERNATIONALE wielerwed
strijden, die gisteravond in 't Olym
pisch Stadion te Amsterdam zouden
worden gehouden, zyn wegens de regen
afgelast. Indien de weersomstandighe
den dit toelaten zullen de wedstrijden
hedenavond gehouden worden.
De Nederlandse scheidsrechter
Karei v. d. Meer zal op 9 October de
wedstrijd ZuidslavieFrankrijk leiden.
Deze wedstrijd vormt één der ontmoe
tingen in de voorronde van het tour-
nooi om de wereldbeker-Coupe Jules
Rimet,
De Franse tennis-journalist Edgar
Joubert heeft een lijst ontworpen van
de beste tennisspelers (sters) ter wereld.
Bij de heren neemt de Amerikaan
Schroeder de eerste plaats in, gevolgd
door Gonzales (VS) en Parker (VS).
Bij de dames bezet Margaret Dupont
Osborne (VS) de ere-plaats. Louise
Brough, eveneens Amerikaanse, volgt
op de tweede plaats en haar landgeno
te Doris Hart op de derde plaats.
De Britse autocoureur luitenant
kolonel A. T. „Goldy" Gardner heeft op
de autoweg van Jabbeke (Belgie) drie
nieuwe wereldrecords gevestigd voor
de 500 cc klasse.
Het landenklassement in de wed
strijden om het Britannia Shield luidt:
1. Frankrijk 109 pnt.; 2. Gr. Brittannie
88 pnt.; 3. Nederland 73 pnt,
Het Nederlandse A-team (Vaas
team) in de internationale motorzes
daagse was na drie dagen nog geheel
strafpuntenvrü, evenals het Engelse A-
team en het Tsjechische B-team. Hon
garije kwam met 4 punten op de vier
de plaats. Zwitserland B noteerde 7
punten, Ierland A en Italië I resp. 21
en 23. De overige zeven vaas-teams heb
ben meer dan 100 strafpunten en zyn
daardoor practisch uitgeschakeld voor
de zilveren vaas.
Volgens officieuze berichten van het
KNMV-jurylid heeft ons team evenwel
gisteren vijf strafpunten opgelopen,
doordat Flinterman te veel tijd ver
speelde met verschillende kleine repa
raties. Het C Z-team heeft geen kans
meer op een prijs, omdat merkenteams
geen strafpunten mogen hebben. Van
Dinter had er al tien opgelopen en
kreeg ook de vierde dag moeilijkheden.
Herman Zuur moest, geheel buiten
zyn schuld, de strijd staken. Twee uren
na start heeft hij moeten opgeven, om
dat met deze machine niet meer veilig
kon worden gereden. De rest van de
Nederlanders bleef ook deze dag zonder
strafpunten. Nederland staat' er on
danks zyn vijf punten nog zeer goed
voor, want elk moment kan de stand
van de vaas-teams volkomen verande
ren,
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 7, 8 en 11 uur. 6.30 Strijdkrachten. 7.30
Eiabants halfuur. 8.05 De gewone man. 8.12
Omroeporkest. 8.45 Lezing. 9.00 Omroep-orkest
(verv.). 9.30 Actualiteiten. 9.40 Blaas-ensemble.
10.08 Zwervers. 11.15 A la Danse.
HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten
om 6, 8 en 11 uur. 6.15 De Vara feliciteert.
7.00 Denk om de bocht. 7.15 Vtrjongde tele
graaf. 7.50 Tien voor acht. 8.05 Chopin-pro-
gramma. 8.30 Lezing. 9.00 Men vraagt. en
wij draaien. 9.35 Barcarole. 10.15 Swing and
<:\veet. 10.45 Avondwijding. 11.15 Philharmo-
nisch-orkest.
VOOR. ZATERDAG
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 7, 8 en 11 uur. 8.15 Pluk de
dag. 8.45 Hoogmis. 10.15 Kamermuziek. 11.00
De Zonnebloem. 12.03 Piano-recital. 12.30
Voor Land- en Tuinbouw. 12.33 Metropole
orkest. 10.00 Strijdkrachten. 1.30 Metropole-
erkest. 2.10 Zangvereniging. 3.00 Werken van
Mozart en Mendelssohn. 3.30 Amusements
orkest. 4.30 De schoonheid van het Grego
riaans. 5.00 Wigwam. 6.30 Strijdkrachten. 7.15
Actualiteiten. 8.05 De gewone man. 8.20 Licht
baken. 9.00 Negen heit de klok. 10.00 Week
end-serenade. 10.30 Wij luiden de Zondag in.
11.20 Symphonie.
HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten
cm 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur. 8.15 Sym-
phonie-orkest. 9.00 Berlijns Opera-orkest. 10.05
Morgenwijding. 10.35 Voor de arbeiders. 11.30
Piano. 12.00 Orgelspel. 12.30 Voor Land- en
Tuinbouw. 12.33 The Lecuona Boys. 2.00 Ne
derlands lied. 2.20 Stafmuziek. 2.50 Streek-
pyogramma. 3.15 Omroep-orkest. 4.00 Komt u
binnen. 4.45 Sportpraatje. 5.00 Nieuws van
de platenmarkt. 5.30 Om en nabij de twintig.
C.15 Populaire liedjes en melodietjes. 7.00 Ar
tistieke staalkaart. 8.05 Dingen van de dag.
8.15 Samen uit, samen thuis. 9.15 Promenade-
concert. 10.15 Vindobona Schrammern. 11.15
Gramofoonmuziek. 11.35 Muziek.
RADIODISTRIBUTIE-DIENST
LIJN III 7.05 Gram. 7.30 Kron. 7.40
Gymn. 7.50 Gram. 8.05 Concert. 9.10 Verz.
pr- 10.00 Monia Liter-kwartet. 10.30 Eng.
H.S.: van Dam en orkest. 11.00 BBC Welsh
Orchestre. 12.00 VI. Br.: Salonorkest. 12.32
Licht orkest. 1.15 Cabaret. 2.00 Fr. Br.: Verz.
pr. 2.30 Gram. 3.00 Zang. 4.00 Klassiek pro
gramma. 5.00 Kootwijk: Batavia. 6.00 VI. Br.f
Accordeon. 6.15 Jazz-piano. 6.30 Voor dé sol
daten. 7.30 Eng. L.P.: BBC Symphonisch or
kest o. 1. v.' Sir Adrian Boult met solisten, 9.15
Zie voor vervolg concert programma Vara. 9.15
VI. Br.: Dansmuziek. 10.15 Verz. pr. 11.05
Jazzmuziek. 11.30 Melachrino.
DOOR
49
ALLAN SWINTON
Hij keek naar boven, om de goede rich
ting te kunnen nemen En toen. ter
wijl de beide anderen naast hem ge
spannen toekeken, gooide hy een lijn
uit, die parallel liep met de boven
rand van de kloof. „Vier en vijftig, vyf
en vijftig, zes en vijftig!" Het bracht
ben naar een plek, die ongeveer tien
meter verwijderd was van een hoop
rotsstukken en stenen, die gedeeltelijk
op de wal, gedeeltelijk in de rivier
lagen.
Hugh zei; „Dit ziet er uit als de
aardstorting, die de zaak omlaag
bracht".
Hij liep er op af. bukte zich. boog
zich plotseling nog meei omlaag en
begon te trachten een rotsblok te kan
telen. Sam hielp hem tot de grote
steen omgekeerd was. Hugh, die op
zyn knieën lag, bracht met een schep
pende beweging zijn handen bij el
kaar. Toen stond hy op en liet hen
zyn handen zien, gevuld met ruwe
gouden munten.
Gedurende enkele ogenblikken bleef
het drietal stil en sprakeloos staan.
Toen liet Hugh het goud weer op de
grond vallen en richtte zich op, één
grote munt omhoog houdend. Met een
gebaar, waaruit te zien was met welk
een hartstocht hij gewerkt en gehoopt
had op succes, wierp hij de munt om
hoog en ving haar weer op. En de an
deren begrepen, dat hij misschien nog
meer tot zichzelf sprak dan tegen hen,
toen hij zei: „Je weet. wat dat bete
kent, hè? Naar huis!" Hy keek naar
Mary. „Geen tegenslagen meer De
mogelijkheid om datgene te doen.
waarin je gelooft en er niet alleen
maar van te dromen en te hopen
Jouw kinderen en de mijne, die als
vrije mensen kunnen worden groot
gebracht. Ga mee. Laten we eens kij
ken, hoeveel er buiten de rivier te
recht is «ek'imen".
Koortsachtig werkten zij voort, zich
laag bukkend over de losse stenen,
ieder rotsblok, dat licht genoeg was,
verschuivend en raapten munten, sma
ragden, stenen, die zij dachten, dat wel
eens smaragden zijn konden en een of
twee maal een kleine gouden doos of
bokaal op. Toen er niets meer te zien
was en geen rotsen meer, die zij kon
den omkeren, richtten zij zich op, moe,
zwetend ondanks de koude, met ge
wonde handen en gescheurde kleren.
Naar de kleine hoop kostbaarheden
kijkend, zei Hugh: „Er is hier geld
genoeg, om aan onze moeilijkheden
eens voor goed een eind te maken.
Maar met behoorlijk licht en hefbo
men om de grotere rotsblokken te
verwijderen, zullen we nog wel meer
vinden. Dan is er nog wat in de ri
vier ligt. Ik zal een afdamming bou
wen, om een rustige plek te krijgen
in het water, waarin gewerkt kan
worden en we zullen er tenminste een
deel uit krygen. We hebben de zaak
voor elkaar gekregen tenminste tot
dusver. Het moet nu nog het land uit
gebracht worden".
Hy keerde zich naar Sam en keek
hem nadenkend aan. „Een derde er
van is van jou. Dat weet je natuur
lijk".
Sam schudde het hoofd. „Neen
neen. Ik heb er geen deel aan gehad,
om dit te krijgen. Het is geheel en al
van jou".
„Nonsens. Maar daar zullen we het
later wel over hebben. Als jij vol
houdt, dat je er geen aandeel in had,
om het te krygen, neem ik aan, dat je
het niet nodig zult vinden het in je
rapport te vermelden".
Sam's hoofd ging omhoog. De vraag
was schrander, men zou zelfs kunnen
zeggen een beetje sluw, gesteld. Sam
beet zich op de lippen en het was dui
delijk, dat hij een innerlijke stryd
voerde. Tenslotte zei hij: „Ik ben ver
plicht de stad en de grot te vermel
den. Maar ik meet het af naar datge
ne, wat door de expeditie van de
Stichting ontdekt is. Dit was een
avontuur, dat jij alleen begonnen bent
en waar ik toevallig op in gekomen
ben. Als je mij vraagt, om daar geen
melding van te maken, zal ik het niet
doen".
Mary werd zich bewust van een
warm gevoel van waardering voor hem,
want zy wist, wat die beslissing hem
kostte.
Hugh sprak op een toon, die aan
toonde, dat hy zich niet minder be
wust was van het loyale van deze op
vatting: „Dank je, Sam. Dat waardeer
ik, En ik zal je dit zeggen: Ik ben
geen vandaal. Een deel van deze din
gen heeft, evenals die doos, die ik je
zond, de meeste waarde als antiquitei
ten. Ik zal die nietopsmelten. Ik zal
alleen de losse stenen en de munten
gebruiken. Als ik die verkocht heb en
ik er zeker, van ben, dat ik safe ben,
zal ik de antiquiteiten naar het gou
vernement zenden met een verklaring,
waar ik ze vandaan gehaald heb en
welk verhaal my erheen geleid heeft".
Met warmte in zijn stem zei Sam:
„Dat doet me plezier, Hugh. Daar
maakte ik mij eigenlijk ongerust over".
„Wel, dat behoef je dan niet meer
te doen. Er is nog iets. Je hebt een
probleem met je meegebracht. Ik neem
aan, dat Pasquale daar boven is?"
„Ja".
„Die vent heeft een geweldige he
kel aan my. Hij is sluw en hij is ge
meen en handelt vlug, Als hij hiervan
iets te weten komt, zal hij mij het
gouvernement op de hielen sturen, zo
dra we de stad bereiken. Als ik hem
een aandeel geef, zal hij hetzelfde doen
en er nog harder om lachen, zodra hij
a
weet, dat hij op een veilige afstand
van my zit. We zullen dit stil moeten
houden, tot hij weg is".
„Mij best", zei Sam, „als je meent,
dat dit nodig is".
„Het is absoluut noodzakelijk. Niet
alleen nu, maar altijd. Datgene, wat ik
aan het gouvernement zal zenden,
moet doorgaan voor alles, wat wy
gevonden hebben. De rest moet ergens
goed verborgen worden, of we komen
in eindeloze moeilijkheden. We zullen
nu naar boven gaan en ik zal ze zeg
gen, dat de buit in de rivier gevallen
is en dat we er niet bij kunnen en we
zullen verder niets doen, tot jij ver
trokken bent. Dan zal ik aan Hulpé
uitleg geven en we zullen aan het
werk gaan. En als alles voor elkaar is,
zal ik jou je deel per chèque zenden".
(Wordt vervolgd).
Het leven is een gelegenheid om
te dienen; zonder dit bestaat geen
echt geluk. Tolstcï.
