Groei-crisis in de Kongo
Goudzoekers van 1949 speuren
naar
uranium
In Finmarken zijn duizenden een
nieuw leven begonnen
3
Engelse vakbondleiders steunen de
regering
Joenemende belangstelling voor machtig gebied
Grootse plannen
'HC4SS0 84ffK
OTTEKiMn
Militaire pensioenbond is
niet tevreden
Hoofdafdeling Tuinbouw
geïnstalleerd
Voor landbouwherstel
67 millioen minder
Maai
de dagen
van grote winst
zijn
oorbij
Amerika zit om het erts
verlegen
Brieven van de top der wereld (3)
De les van Narvik
te BHi
Loonsverhogingen in
Frankrijk?
y/ij ftigr
oprst"
(Yan onze correspondent te Brussel)
jaren is het geleden, dat de
eerste locomotief van Matadi naar
^eopoldstad de hoofdstad van de
gong0 stoomde, en aldus de verbin
ding werd gelegd tussen de prachtige
Kongo-stroom en de oceanen der we
reld. Daarmede had men de basis ge
schapen voor de exploitatie van dit
reusachtige gebied met zijn rijkdom
aan mineralen en landbouwproducten.
De ontwikkeling van de Kongo is een
zeer snelle geweest en de laatste we
reldoorlog heeft deze nog verhaast. In
tien jaren tijds is de blanke bevolking
ondernemingen. Men ziet het: de op
bouw van dit land is als een ketting,
waarin geen schakel mag ontbreken.
Vandaar dit systematische tienjaren
plan.
De voornaamste factor blijft echter,
als overal, de menselijke. De Europeaan
kan hier slechts een vooraanstaande
positie innemen als hij zijn technische
superioriteit handhaaft.
Fantastische immigratie is niet moge
lijk, maar geleidelijk kan dit land met
zijn uitbreiding veel mensen opnemen.
Er is behoefte aan doktoren, ingenieurs,
opzichterse, verplegend personeel. Men
hoopt dank zij de electrische motor
het land heeft enorme hydraulische
hulpbronnen ook plaats te maken
gestegen van 23 tot 43.000. De uitvoer voor boer en ambachtsman. Het plan
die in 1930 340.000 ton bedroeg, beliep
in 1943 844.000 ton, ter waarde van
»uim 19 milliard francs, Koper, diamant,
Dn, uranium, palmnoten, palmolie,
kopal, katoen, koffie, ziehier 'slechts
enige van de voornaamste uitvoer-
producten.
Belgie dat gezien heeft hoe grote
diensten de Kongo de Belgische en
geallieerde zaak in de oorlog en kort
daarna kon bewijzen, toont thans een
toenemende belangstelling voor haar
koloniaal gebied. In dat opzicht is er
hier heel wat veranderd sinds men in
1908 het bestuur over de Kongo-Staat
overnam van de ver-vooruitziende
vorst Leopold II, die reeds in 1906 een
uitgebreid spoorwegplan voor dit ge
bied ontwierp. In Belgie weet men ook
dat in deze kolonie, waar Belgie de
ependeur-politiek volgt, anderen zich
tijdens en na de oorlogsjaren genesteld
hebben en dat het dus zaak is zelf het
stuur in handen te houden. Daarom
w/erd een groots tien-jarenplan door
het Ministerie van Koloniën opgesteld.
Het is het werk van vele experts en
hoofden van dienst en omvat twee lij
vige delen van totaal meer dan 600
bladzijden. De uitvoering ervan zal èn
wat arbeid èn wat financiering betreft,
van Belgie uitermate veel vergen, zelfs
al rekent men op buitenlandse hulp.
In zijn inleiding (die afzonderlijk is
verschenen) schat de minister van ko
loniën dat voor de financiering van de
publieke sector alleen 25 milliard
francs zal vereist zijn, waarvan men
15 milliard door leningen zal moeten
opnemen. Voor de particuliere sector
zal ongeveer hetzelfde bedrag nodig
zijn. Een totaal dus van 50 milliard
francs. Reeds heeft een industriële mis
sie, georganiseerd door de Fabrimetal,
de Federatie van de metaalverwerken
de industrie, die 2200 fabrieken groe
peert, welke in 1948 ongeveer 20 pro
cent van de totale Belgische uitvoer
voor hun rekening namen, een studie
reis naar de Kongo ondernomen, om te
onderzoeken wat baar bijdrage aan de
uitvoering van dit plan kan zijn. Zelfs
deze Belgen waren volkomen verrast
door de snelheid, waarmede de kolonie
zich de laatste jaren heeft ontwikkeld.
Aan het einde van de zo juist beëin
digde reis, die een maand heeft ge
duurd, verklaarde de voorzitter: „We
zijn van de ene verbazing in de andere
gevallen bij het vaststellen van het
tempo van de evolutie van de Kongo.
Steden als Leopoldstad en Elisabeth-
stad b.v. zijn ware mirakels in het hart
van Afrika, maar ze werpen ook vraag
stukken op die moeilijk op te lossen
zijn.
Meer vraag dan aanbod.
De Kongo maakt n.1. op het ogenblik
een groeicrisis door en het is juist deze
crisis, welke tot de opstelling van het
plan heeft geleid. De basis is als het
ware te smal geworden om de huidige
ontwikkeling te dragen. Voor het eerst
in haar geschiedenis overtreft de
vraag naar arbeidskrachten in de
Kongo het aanbod. En toch hangt alles
met alles sameft. Het heeft geen zin
meer arbeidskrachten naar de centra
van industrie te brengen als er geen
woningen zijn om hen te herbergen
geen waterleidingen, geen gezondheids
diensten. De tien millioen inlanders,
die voor 85 procent nog in wildernis
leven, kunnen zonder hulp noch hun
levenswijze noch hun productiemetho
den verbeteren. Ontvolkt men de ge
bieden, waar de landbouw bedreven
wordt ten behoeve van de industriële
arbeid, dan is er geen voldoende voed
sel beschikbaar voor hen, die in de
industrie werken. Er moeten goede ver
bindingswegen en transportmiddelen
zijn om de mensen si de producten te
vervoeren. Op het gebied van openbare
werken is nog enorm veel te doen. De
gezondheidszorg moet uitgebreid wor
den. En zo vreemd als het klinkt, wan
neer men spreekt over een gebied dat
tachtig maal zo groot is als Belgie, er
dreigt een schaarste aan goede vrucht
bare landbouwgrond. Overeenkomstig
het gezegde dat de mens de woestijn
maakt, men denke aan Mesopotamie
is er te veel roofbouw op de grond ge
pleegd, die door erosie wordt bedreigd.
In dat opzicht is de inlander instinctief
wijzer geweest dan de blanke, toen hij
na gebruik de grond jaren liet braak
liggen. Ook in de mijnbouw staat men
voor nieuwe problemen. Terwijl dit bij
koper reeds lang het geval is, zijn nu
ook voor tin en goud de „dagzomen
uitgeput en moet men dieper graven
Dat vraagt weer een nieuwe technische
uitrusting. Woningbouw vereist pro
ductie ter plaatse van de nodige ma
terialen.
Er moeten urbanisatie-plannen wor
den uitgewerkt. De minister van kolo
niën verzucht in zijn inleiding, dat de
blanken nog bouwen als geldt het een
villa in Zoute en de inlanders hutjes
optrekken, die slechts als een voor
lopige woonplaats kunnen dienen.
Het grote probleem voor de Kongo
is om zich minder afhankelijk te maken
van de wereldconjunctuur. Een stevige
binnenlandse markt is daarvoor nodig.
Dat vereist hogere lonen voor de in
landers, maar hogere lonen voor de in
landers veronderstelt op haar beurt,
weer toenemende productiviteit van de
spreekt van moeizame recrutering. Zijn
hier geen perspectieven voor onze jon
geren en voor allen die reeds ervaring
in de tropen verkregen? Heeft men dit
vraagstuk reeds in Benelux-verband
bekeken? Onze bijdrage aan de econo
mie van de Kongo is nog bescheiden.
Onze invoer bedroeg in 1948 op een
totaal van ruim 8 milliard franc 146
millioen franc, d.i. circa 8 millioen gul
den. Reeds hebben de Ver. Naties het
probleem van de nog onontwikkelde
gebieden in studie genomen.
Het lijkt me, dat we in samenwer
king en overleg met de Benelux-part-
ner allereerst onze nuttige bijdrage in
het Kongolese gebied kunnen leveren.
DE VERDWENEN OOSTENRIJKSE
POLITIE-INSPECTEUR
Over het plotseling verdwijnen,
thans meer dan een jaar geleden van
de Oostenrijkse hoofdinspecteur van
politie Marek is licht geworpen in een
verkiezingsartikel van het Oostenrijk
se communistische blad „Die Volks-
stimme" waarin wordt vermeld, dat
hoofdinspecteur Marek door de Sow-
jetrussische autoriteiten is gearres
teerd en berecht.
BBgafci
KLUISDEUR 37 TOHVDOS
ahsteroahsche w
Laat de inbrekers nu maar komen! Bij de Lipsfabrieken te Dordrecht
is een enorme kluisdeur gemaakt voor het nieuwe kantoor van de Amster
damse Bank te Rotterdam. De deur weegt 37 ton en is de zwaarste, die
Lips tot n" toe heeft vervaardigd
De tweedaagse jaarvergadering van
de Algemene Militaire Pensioenbond
is Donderdag in Esplanade te Utrecht
geopend. De voorzitter W. Klooster uit
Baarn zeide, dat wel enigermate is te
gemoet gekomen aan de zeer moeilijke
financiële levensomstandigheden
waarin de gepensionneerden leven,
doch dat de toeslag crp de pensioenen,
met een basispercentage van 25 proc.,
slechts in zeer geringe mate de prijs
stijging van 100 proc. dekken.
De tot heden gedane tegemoetko
mingen aan de gepensionneerden wor
den zeer teleurstellend genoemd en
voldoen geenszins aan redelijke eisen
van billijkheid en sociale rechtvaar
digheid.
Maar niet zonder voorbehoud
(Telefonisch van onze
correspondent)
Gezien de critieke toestand, waarin
Engeland verkeert, heeft de Algemene
Raad van de TUC, het grote Engelse
Vakverbond, zich bereid verklaard de
financiële politiek der regering te steu
nen. De raad heeft echter duidelijk
kenbaar gemaakt, dat hy zich nog niet
aan een eindbeslissing hieromtrent kan
binden, alvorens hy meer bijzonderhe
den over de nieuwe toestand zal heb
ben vernomen. Deze aankondiging is
in hoofdtrekken het resultaat van de
vergadering der TUC, die Dinsdag in
Transport House werd gehouden.
De leiders der TUC zullen, teneinde
tot een eindbeslissing hierover te ko
men, een nieuwe bespreking voeren
met Sir Stafford Cripps. Naar wij ver
nemen zal deze waarschijnlijk a.s.
Maandag worden gehouden. Het econo
mische comité van de TUC zal daarna
de algemene gevolgen van de devalu
atie nader ontleden en een rapporter
over uitbrengen aan de volledige raad
der TUC.
Vakbondleiders zijn intussen gealar
meerd over de invloed, die de devalua
tie op het prijzenstelsel zal hebben.
Zij hebben reeds openlijk hun vrees
uitgesproken, dat zij niet langer in
staat zullen zijn de vele reeds lang in
behandeling zijnde eisen tot loonsver
hoging in bedwang te houden, tenzij
zij verzekeringen zullen ontvangen, dat
de kosten van levensonderhoud niet
met sprongen zullen stijgen.
Dinsdag is in het gebouw van de
Stichting voor de Landbouw in Den
Haag de hoofdafdeling Tuinbouw ge-
installeerd. Tot voorzitter is gekozen
de heer M. Prins, de voorzitter van het
Centraal Bureau van de Tuinbouwvel
lingen in Nederland.
In de Hoofdafdeling zijn vertegen
woordigd de in de Stichting samenwer
kende standsorganisaties, de Neder
landse Fruittelers Organisaties en het
genoemde Centraal Bureau. De vakor
ganisaties op het gebied van de bloe
misterij, de boomkwekerij, de bloem
bollenteelt en de tuinbouwzaadteelt
hebben zich nog van elke medewerking
onthouden.
Het is duidelijk, dat er een alge
meen verlangen bestaat om de schier
onmetelijke taak der regering niet no
deloos te verzwaren, maar hoewel de
TUC over het algemeen bereid is het
economische program van Cripps te
steunen, zijn de vakbondleiders even
eens doordrongen van het besef, dat de
positie van de lagere loongroepen on
houdbaar zal worden, indien de devalu
atie tot een algemene stijging der le-
venskosten zal leiden. Hoewel Attlee
zeide, dat een zekere tegemoetkoming
voor de laagst betaalde arbeiders ge
rechtvaardigd zou zijn, schijnt het nu
wel zeker, dat Cripps niet van plan is
om zich hiertoe te verplichten, Naar
wij vernemen hebben Bevin en enige
andere ministers, die eveneens voor
malige vakbondleiders zijn, in re
cente bijeenkomsten van de minister
raad als hun mening uitgesproken, dat
elk loon beneden de f 50 per week on
der de huidige omstandigheden dus
vóór de devaluatie onvoldoende was
voor een minimum levensstandaard.
De begroting van Financiën
In de toelichting op de begroting van
Financiën wordt er op gewezen, dat er
met kracht naar bezuiniging is ge
streefd, maar dat er remmende factoren
waren. Het nieuwe bezoldigingsbesluit
voor Rijksambtenaren brengt een ver
hoging van de gewone dienst met
f 8.928.838 met zich. De zich nog steeds
uitbreidende taak van de Generale
Thesaurie noopt de minister drie afde
lingen in directies om te zetten, en wel
binnenlands geldwezen, juridische za
ken en bewindvoering en economische
en sociale zaken.
Op grond van het rapport van de
staatscommissie voor erediensten zullen
verzoeken om rijkstraktementen aan
kerkelijke bedienaren na tal van jaren
weer in gunstige overweging worden
genomen. Hiervan zullen ook andere
kerkgenootschappen dan de Ned. her
vormde en de rooms-katholieke kerken
kunnen profiteren. Voor de verdeling
van de beschikbare gelden stelt de
minister zich voor een interkerkelijke
commissie in het leven te roepen.
De aanvankelijk geraamde totale
schade voor landbouwherstel is op
grond van de opgedane ervaring van
ruim f 630 millioen op f 563 millioen
teruggebracht. Het bedrag voor de we
deropbouw van publiekrechtelijke li
chamen is f 45 millioen hoger geraamd
dan voor 1949. Verwacht wordt, dat
voor dit begrotingsonderdeel ten slotte
op een totaalbedrag van anderhalf mil
liard gulden moet worden gerekend.
(Van onze correspondent te New York)
IMT JAAR HERDENKT AMERIKA de „goldrush" van honderd jaar geleden.
Een Zwitsers emigrant, Sutter, had in de bodem van de American Rivier in
Californie goud gevonden. Het duurde slechts enkele dagen voor het gerucht
over het gehele land ging: er is goud in de bodem van Californie. Onze voo».
ouders, eerder bereid dan de door radio en televisie honkvast geworden
generatie van thans om een mager bestaan op te geven voor een kam, op iets
beters, laadden hun huisraad, vrouw en kinderen in de huifkar, besteedden nun
laatste kasmiddelen aan houwelen en trokken op Californie af. In twintig jaar
tyd hadden zy fün goud ter waarde van een milliard dollar uit de rotsen
gemynd. Sutter, de man die de spits afbeet, mocht in bittere armoede later
sterven. De toekomst van het toen nog verwaarloosde Californie stond vast.
tuurlijk, er waren duizenden, wier mis
sie naar Californie faalde. Duizenden,
die berooid en armer dan zij vertrok
ken waren, op hun uitgangspunt terugr
keerden. Maar de gold-rush leeft in
ieders voorstellingsvermogen als het
avontuur van succesvolle goudzoekers.
ONTMANTELING GAAT DOOR,
ZEGT SCHUMAN
„Le Monde" meldt uit Lake Success,
dat de Franse minister van Buiten
landse Zaken, Robert Schuman, al
daar heeft verklaard dat er geen spra
ke van is dat de ontmanteling van
Duitse fabrieken zal worden gestaakt.
nE GOUDEN EEUW, die de opkomst
van Californie zag voltooien, is ten
einde gelopen. Thans is het de atomische
eeuw en wy weten nog niet welke ze
geningen of verschrikkingen deze
voor ons in het verschiet heeft. Wel
staat vast, dat de V.S. met grote be
zorgdheid hebben geconstateerd, dat 't
ontwikkelen van atoom-energie en het
mynen van het kernmateriaal daarvoor,
uranium, twee geheel afzonderlijke
grootheden zyn. Met behulp van een
indrukwekkend aantal Europese tech
nici en geleerden heeft Amerika de
eerste phase der atoom-energie van be
gin tot einde ontwikkeld. Men weet
thans, dat men de kernsplitsing kan
gebruiken voor oorlogsdoeleinden en
die van de vrede.
Maar het besef groeit, dat Amerika
maar al te zeer van het buitenland af
hankelijk is voor de grondstof, urani
um. De Congo is inderdaad het rijkste
reservoir; politiek noch technisch staan
de verscheping van het erts vandaar
ook maar enige moeilijkheden in de
weg. Canada bezit eveneens uranium
ertsen, zij het in aanzienlijk mindere
mate. De voorraden in de grond in
Tsjecho-Slowakije en nabij de Oeral
schijnen echter voorlopig buiten Ame
rikaans bereik.
Geen wonder dat de Amerikaanse
regering, bij monde van de Commissie
voor atoom-energie, een bonus van
10.000 dollar heeft uitgeloofd voor een
ieder die de eerste paar ton erts van
hoog uranium-gehalte ontdekt in de
wilde bergen van Colorado. De premie
lokte, het avontuur, het harde leven
waren een aanmoediging voor potige
knapen. Zij kochten een Geiger-appa-
raat, dat immers de aanwezigheid van
radio-actieve stralen verraadt zij
huurden helicopters, waarmee zij uren
lang boven rotsformaties bleven zwe
ven, wier kleur en samenstelling wees
op een mogelijkheid, dat er uranium
erts aanwezig was zij dynamiteerden
de rotsen in dit verlaten gebied, waar
stad noch dorp is gebouwd, waar geen
koe graast, maar waar een enkele wil
de arend af en toe de strijd met de
mens heeft aangebonden.
Wat wij van de gold-rush weten be
rust voornamelijk op de heldensagen
■der geslaagden, Zeker, Sutter's rijk
dommen versmolten in het politiek du
el, waarin hij verwikkeld raakte. Na-
NARVIK, September
J-V IK WEET HET, de vreemdelingen zouden graag meer puinhopen hebben
gezien, maar die zyn er nu eenmaal niet", beet een oude Noor nors terug,
toen ik hem (beroepshalve) had gevraagd, of er nog meer dan die paar huisjes
aan die ene helling tijdens de krijgshandelingen in vlammen was opgegaan. Wie
het verwoeste Rotterdam of Arnhem, Nijmegen of Hengelo heeft gezien, zal
achteloos over de grondmuren van het dozyn afgebrande huizen heenstappen.
Toch moest ik even terug denken aan de dagen, toen de wereld met ontsteltenis
vernam, dat hier temidden van een vreedzame bevolking een slag werd geleverd.
Ach, hoe leefde ik destijds met die mensen mee, die hun haardstede in vlammen
zagen opgaan. En nu.Nu besef ik de verschikkingen van de oorlog pas goed,
verschrikkingen, die ook mij zo harteloos hebben gemaakt, dat ik een van de
slachtoffers durf aan te spreken met een gezicht, waarop duideiyk de vraag
getekend staat: „Is dat nu alles?"
GOEDE SUIKERBIETENOOGST.
Tegen het einde van deze week be
gint in West-Brabant de bietencam
pagne. De aanvoer van de „peeën" naar
de fabrieken is reeds in volle gang.
Over de vkwaliteit van de bieten
men zeer tevreden en ook de op
brengst per h.a. is goed te noemen.
De fabriek van de Centrale Suiker
Maatschappij te Steenbergen verwacht
een campagne te maken van 150 mil
lioen kg bieten, de Dinteloord van 400
millioen kg, de' Roosendaal en de Ze
venbergen ieder 200 millioen kg.
GRIEKENLAND OP AGENDA DER
VERENIGDE NATIES
De Assemblée der V.N. heeft beslo
ten met 46 tegen 6 stemmen en 3 ont
houdingen de Griekse kwestie op de
agenda te plaatsen. Dit keer stemde
Joegoslavië met de Slavische groep
tegen.
„OORLOGSSCHADE" 25 OCTOBER
AAN DE ORDE.
Naar de voorzitter der Tweede Ka
mer gistermiddag mededeelde, ligt het
in het voornemen het wetsontwerp re
geling oorlogsschade aan de orde te
stellen in de vergadering van 25 Oct.
Hoewel Narvik op de 68ste breedte
graad ligt, is de haven dank zij de
Golf-stroom gedurende de winter
ijsvrij. Maar dat neemt niet weg, dat er
gedurende de zomermaanden harder
wordt gewerkt. Dagelijks komen nu
zestig ijzertreinen uit Zweden, die on
middellijk in de wachtende schepen
worden overgeladen.
De vele touristen, die Narvik meestal
slechts als tussenstation hebben geko
zen, brengen natuurlijk voor het stadje
met zijn amper 10.000 inwoners extra
werk mee. Maar de touristen blijven
hier nooit lang. Het water is er te koud
en de natuur te wild of, eerlijk gezegd,
gemakkelijker van het dek van een
schip te genieten. Want wie al tot Nar
vik is gekomen, wil meestal nog Noor
delijker, naar Tromsö en, indien de tijd
het toelaat, naar Hammerfest, de Noor
delijkste stad ter wereld, of zelfs naar
het Noordkaap. Met een luxe boot kan
het een niet te bezwaarlijke tocht wor
den. Wie deze reis echter met de fiets,
auto pt per bus wil maken, moet reke
ning houden met menig avontuur.
In de Noorse provincie Finmarken
hebben de terugtrekkende Duitsers na
melijk geen brug en geen huis ge
spaard. Alles, wat er maar te vernieti
gen Was, hebben zij opgeblazen of in
brand gestoken. Hier moest de al zo
hard om het dagelijks brood vechtende
bevolking inderdaad van voren begin
nen.
Welke moeilijkheden er te overwin
nen waren kan men thans, nu er weer
enkele barakken en zelfs huizen zijn,
slechts gissen. Daar had bijvoorbeeld
iemand een paar gummilaarzen besteld
die hem uit de dichtstbij gelegen stad
zouden worden toegestuurd. Omdat
kort na de oorlog slechts pakjes van
ten hoogste 1 kg mochten worden ver
zonden, zou de voortrekker zijn schoe
nen in twee termijnen krijgen. Maar de
winkel had er geen rekening mee ge
houden, dat de post hier slechts enkele
keren per jaar werd uitgedragen, en
dat zodoende hun klant, de heer Paltto,
zijn rechterschoen in de herfst en zijn
linker schoen pas tegen het voorjaar
ontving.
Nu behoren deze toestanden gelukkig
al weer tot het verleden. Er komt re
gelmatig een bus en er komen zelfs
weer toeristen. Dat is voor de mensen,
die daar enkele honderden kilometers
boven de Poolcirkel wonen, zeer zeker
een begeerde afwisseling, waar ieder'
een profijt van wil trekken. Zo kan het
gebeuren, dat, zoals met de journalis
ten-bus geschiedde, de reizigers door
de plaatselijke sportvereniging worden
uitgenodigd een partijtje te komen
voetballen en het er met een 11 van
af brengen.
Deze onderbreking komt ook de rei
zigers soms wel gelegen. Vooral, wan
neer het weer niet gunstig is. Al is
men dan in het land van de midder
nacht-zon, dat wil dan nog niet zeggen,
dat de zon ook werkelijk te zien is
Dit was, moet u weten, de grootste
teleurstelling voor een Amerikaan, die
een nieuw kleuren-film-apparaat had
aangeschaft en er mede had gerekend,
met de mooiste foto's, ooit door hem
gemaakt, te zullen thuiskomen. Helaas
gedurende de tien dagen die hij hier
had zoek gebracht, kwam niet één keer
het zonnetje opdagen.
Hoe hoger men komt, hoe geweldi
ger de natuur wordt. Al op weg naar
Narvik raakt men aan de steile rotsen,
de oeroude bossen, de watervallen en
de soms nog een meter hoge sneeuw
gewend. Maar met iedere kilometer
Noordelijker wordt het landschap nog
wilder. Het Noordkaap schijnt tenslot
te nog maar uit een brok te bestaan,
die loodrecht uit het water steekt. Hier
is het einde. Verder gaat Europa niet
L"VV*
r-V
1
mm
Beetgenomen.
■>E URANIUM-ZOEKERS, die thans
uit de bergen van Colorado terug
keren, praten niet eens van succes.
Zij keren terug met het gevoel beet
genomen te zijn. Zij geloven niet, dat
er in de V.S. uranium te vinden is van
het gehalte als waarvoor de Atoom
energie Commissie de premie heeft
uitgeloofd. Hun moderne technische
apparatuur de huifkar van weleer
vervangen door een jeep, het houweel
door een mechanische boor en rnet de
Ceiger-counter als extra hulpmiddel
hielp geen spaan. De Geiger-ma-
chines bleken onnauwkeurig: zij rea
geerden niet alleen op de aanwezig
heid van radio-actieve stoffen; zij
registreerden aardstralen, waarvan de
moderne wetenschap nog te weinig
weet.
De ongelukkigen die, wild van
vreugde omdat de wijzer van hun Gei-
ger was uitgeslagen, ter plaatse waren
gaan dynamiteren, kwamen bekocht
uit. En het uranium, dat men tot dus
ver heeft gevonden, werd gewonnen
uit erts van zó laag gehalte, dat de
premie van de commissie er niet op
van toepassing was.
Vast staat, in ieder geval, dat er ura
nium in de bergen van Colorado ver
borgen is. De Roodhuiden, die thans in
reservaten leven, gebruikten het gedu
rende de vorige eeuw als kleurstof voor
de verf, die ze op hun gezicht smeerden
wanneer zij ten oorlog trokken. In da
twintiger jaren van onze eeuw waren
het aardewerkfabrikanten, die er ge
bruik van maakten. Ook zij zochten
het in het kale rotsplateau, dat over
een oppervlakte van ruim 100.000 vier
kante mijl door vier Amerikaanse sta
ten loopt. Enkele gelukkigen hebben
een fortuin gemaakt in uranium, maar
dat is eerder toe te schrijven aan vrou
we Fortuna dan aan Geiger-apparaten
en de andere instrumenten van de mo
derne mijnbouw. Een welgesteld inwo
ner van Los Angelos kocht b.v. in 1935
'n concessie voor 'n paar duizend dollar.
Thans is gebleken, dat zich juist daar
een zand- en leisteen formatie bevindt,
die uranium-erts bevat. De concessie
wordt thans, naar schatting, op een
half millioen dollar begroot.
Prospectors minder in aantal.
JMAAR DE PROSPECTORS, die op het
rotsplateau van ruim 100.000 vier
kante mijl werkzaam zyn, kunnen al
lerminst op dergeiyke buitenkansjes
rekenen. Een jaar geleden waren er
over de gehele oppervlakte wellicht
een paar duizend man in de weer.
Thans loopt hun aantal zienderogen
terug. Zeven a achthonderd is een
ruime schatting. Men fluistert maar
het bewijs is geenszins geleverd dat
in de reservaten, waar de Indianen zyn
ondergebracht, uraniumerts van hoog
gehalte te vinden zou zijn. Maar geen
van de moderne goudzoekers heeft lust
daaraan zyn energie te verspillen.
Wettelijke voorschriften verhinderen
hem n.1. daar uranium te ontginnen
zonder eerst op een openbare veiling
de „ondergrondse rechten" van het land
te hebben gekocht. Het is duidelijk, dat
een arme goudzoeker daarbij nooit zou
kunnen opbieden tegen een kapitaal
krachtige organisatie. En het verluidt,
dat uranium-zoekers, die in de reserva
ten de sporen van uraniumerts hebben
aangetroffen, mondje-toe houden en
ijlings naar elders zijn vertrokken.
Amerikanen van 1949 zijn allerminst
door de uranium-koorts aangetast. Er
is geen goud in de uranium-heuvels in
Colorado en de vooruitzichten zijn, dat
particulier initiatief op dit gebied de
vereiste resultaten niet zal opleveren.
Zodat tenminste niemand kan proteste
ren wanneer de regering besluit zelf
uraniumzoekers-in-overheidsdienst op
het broodnodige metaal af te sturen.
De avonturiers hebben hun kans gehad.
Acht maal de zon op één foto. De plaat werd achtereenvolgens be
licht om 22.10 uur, om 22.30 uur, om 22.50 uur, om 23.10 uur, om 23.30
uur, om 23.50 uur, om 0.10 uur en om 0.30 uur, kort voor en kort na
het middernachtelijk uur derhalve. Alleen ten Noorden van de Pool
cirkel, waar de zon des nachts niet onder de horizon daalt, maar isoor
het Noorden gaat, is het mogelijk zulk een foto te maken.
Het Franse Algemene Vakverbond
(CGT), dat onder communistische lei
ding staat, heeft de devaluatie van de
Franse franc veroordeeld en onmid
dellijke loonsverhogingen geëist als te
genwicht tegen de verwachte stijging
van de kosten van levensonderhoud.
De anti-communistische vakbondslei
der Albert Bouzanquet verklaarde in
een rede, dat als de regering een so
ciale crisis wilde vermijden, zij de
loonstop moest opheffen. Volgens spre
ker waren de kosten van levensonderw
houd sedert het begin van het jaar met
21 pet. gestegen. Van gewoonlijk be
trouwbare zijde werd Woensdagavond
vernomen, dat de regering zo goed als
besloten had sommige salarissen te
verhogen.
PALAR NAAR NEDERLAND
Naar vernomen wordt, zal de heer
Palar, de Indonesische gedelegeerde bij
de V.N., volgende week naar Neder
land vertrekken op verzoek van Mo
hammed Hatta, voor consultatie over
de politieke situatie in Amerika.