Koninklijke Marine brengt volgend
jaar 25 millioen naar Den Helder
Circus Jos Mullens gearriveerd
Grepen uit de Marinebegroting
Belangrijke uitbreidingen en
vernieuwingen
Een nereld van paarden en zaagsel
„Cistula", schip van de week
VAN MARSDIEP TOT IJ
Herinneringen aan de Oost:
MET BLOTE VOETEN
IK BEN DOOR INBRAAK
Fa. Theo Mallet
Hippolytushoef
Klaas Veenbaas f
JfU EENMAAL IS BESLOTEN, de Koninklijke Marine zoveel mogelijk te Den
Helder te concentreren, stelt de marineleiding alles in het werk om deze con
centratie met de meeste spoed te verwezenlijken. Verscheidene posten nit de
Marinebegroting voor het dienstjaar 1950 staan rechtstreeks hiermede in verband.
De haven van Den Helder moet geschikt worden gemaakt, het marinepersoneel
moet gehuisvest worden, de Rijkswerf moet aan steeds zwaarder wordende eisen
knnnen voldoen. Kortom, de marinebasis Den Helder zal in de kortst mogelijke
tijd een zodanige accommodatie krijgen, dat de schepen van de Koninklijke
Marine in alle opzichten op haar kunnen terugvallen.
Bij het doorbladeren van de Marine
begroting kwamen wij enkele cijfers
tegen, welke het vorenstaande beves
tigen. Uit begroting en toelichting des
tilleerden wij de volgende bijzonder
heden:
De haven
Omtrent de haven heeft de minister
zich beperkt tot de sobere vermelding:
,.De werkzaamheden voor de aanleg
van de nieuwe haven zijn aangevan
gen." Als tweede termijn voor deze uit
breiding is een bedrag van 6.000.000
geraamd. Daarbij blijft het, wat wel in
overeenstemming is met de zwijgzaam
heid, die de marine-autoriteiten ten
aanzien van de havenwerkzaamheden
nog steeds betrachten. De trouwe be
zoeker van de Buitenhaven weet echter
,wel, dat daar achter de strekdam een
zeer omvangrijk werk wordt verricht.
Drijvend dok
Wanneer de in aanbouw zijnde onder
zeeboot en onderzeebootjagers gereed
zijn, zal de dokgelegenheid te Den
Helder onvoldoende zijn. Daarom zal
een groot nieuw drijvend dok worden
aangeschaft waarvan de kosten worden
geraamd op 3.000.000. Op deze begro
ting is het derde gedeelte van dit be
drag als eerste termijn uitgetrokken.
De bestaande dokken kunnen in de
toekomst voor het kleine materieel be
stemd blijven, terwijl het grotere ma
terieel niet steeds op de particuliere
scheepswerven behoeft terug te vallen.
Rijkswerf
jyjEER DAN VROEGER zullen aan de
Rijkswerf opdrachten worden ver
strekt voor onderhoud en herstelling
van het materieel. De outillage van het
bedrijf wordt daarmede in overeen
stemming gebracht, waarvoor op deze
begroting rond een millioen is uitge
trokken.
We noemen enkele bedragen: 50.000
voor de takelaars- en zeilmakerswerk
plaats (tweede termijn); 300.000 voor
de sloepenloods (derde termijn)
150.000 voor de scheepmakerswerk-
plaatsen (tweede termijn); 100.000
voor de monteurswerkplaats (aanleg
centrale verwarming, afdekvloer, droog
oven en electrische inrichting);* fSO.OOO'
voor de bankwerkerij (voorzieningen
l.v m. de uitbreiding, o.a. het verplaat
sen van een sluisdeurhelling); 50.000
voor de smederij (restauratie van bal
ken, vloeren en muren)40.000 voor
de kettingloods, die wordt verplaatst
en van een nieuwe plaatijzeren dakbe
dekking voorzien; 100.000 voor de
verbetering der huisvesting van bu-
reaux en tekenkamers aangezien een
nieuw administratiegebouw nog niet
kan worden opgetrokken; 100.000 voor
de gedeeltelijke vernieuwing van de
kaden langs de dokken.
Voor het herstel van schepen en
vaartuigen door particulieren wordt
nu f 9.690.000 geraamd, tegen f 11.750.000
in het vorige jaar. De post „brandstof
fen" bedraagt nu f 4.600.000, tegen
f 5.300.000 op de begroting 1949.
De beide kazernes
Het ligt in de bedoeling, de voorma
lige onderzeedienstkazerne aan de Bas
singracht, die thans bestemd is voor
de Mijnenveegdienst, te vergroten. Een
bedrag van f 350.000 is uitgetrokken
voor het aanbrengen van een boven
verdieping op dit gebouw, en tevens
ter verbetering van de accommodatie.
De oude gehavende marinekazerne
aan de Buitenhaven zal nu spoedig
worden gerestaureerd ten behoeve van
de Onderzeedienst. Hiervoor is een
tweede termijn van f 700.000 uitgetrok
ken.
Artillerie-Inrichtingen
Een post van f 1.000.000 staat op de
begroting als derde termijn voor de
bouw van een nieuwe geschutsmakerij
en torpedo-werkplaats, als onderdeel
van de Marine-Artillerie-Inrichtingen.
alsmede van het krachtstation aan de
Buitenhaven.
De wal-accommodatie
yERSCHEIDENE POSTEN werden
uitgetrokken voor de verbetering
der wal-accommodatie te Den Helder.
De vernieuwing van de steiger in het
Bassin, ten behoeve van de Mijnen
veegdienst, zal f 100.000 kosten. De
bouw van een autosmeer-inrichting
bij de autowerkplaats vraagt f 35.000.
Behalve een bedrag van f 15.000 voor
herstelwerkzaamheden aan de Pyro-
technische Werkplaatsen, wordt een
tweede termijn van f 100.000 aange
vraagd voor de aanleg van een trans
portbaan ten behoeve van de Mijnen-
magazijnen. In de 1000-tons brandstof
tank op de strekdam moet een cen
trale-verwarmingsinstallatie worden
aangebracht, opdat de schepen ook
's winters zonder bezwaar olie kunnen
laden: de kosten hiervan worden op
f 50.000 geraamd.
Voorts staat f 1.000.000 op de begro
ting voor het aanbrengen van nood
zakelijke electrische voorzieningen.
Het voedingsnet moet worden uitge
breid, walaansluitingen moeten worden
gemaakt, gelijkrichterstations met wal
aansluitingen moeten worden gemaakt,
eA.
Magazjjnsdienst
In de loop van 1949 is de Marine-
magazijnsdienst tot stand gekomen.
Alle voorraadmagazijnen van de Ko
ninklijke Marine zijn daarmee in één
dienst opgenomen, waardoor beheer
en administratie werden gerationali
seerd. De vijfde termijn (van f 600 000)
van de bouwkosten der Centrale Ma
gazijnen nabij het Bassin komt op
deze begroting voor. De overbrenging
van de inventaris van Rotterdam naar
Den Helder vindt geleidelijk voort
gang. Ook de Rijkswerf heeft een ge
deelte van deze magazijnen in ge
bruik.
„Argis"
De artillerie-gevechtsinformatieschool
„Argis" in de voormalige Oostbatterij
heeft gebrek aan ruimte. De bestaan
de gebouwen zijn zodanig in beslag
genomen door de opgestelde appara
ten, dat ruimte voor het lesgeven in
theoretische vakken, en voor opslag
nagenoeg ontbreekt. Voor de bouw van
enkele lesbarakken (naast de reeds in
aanbouw zijnde „plotschool") en de
nodige magazijnruimte is op f 200.000
gerekend. Ook voor de uitbreiding
van het instrumentarium van „Argis"
zijn fondsen uitgetrokken, terwijl voor
de aankoop van instructiefilms
f 170.000 nodig wordt geacht.
Marine-Wakerscorps.
Het ligt in het voornemen om de be
waking van de gebouwen, werkplaat
sen, magazijnen en terreinen der Ko
ninklijke Marine waar mogelijk op te
dragen aan burgerpersoneel. Daartoe
zal het z.g. Marine-Wakerscorps worden
georganiseerd, waarvoor bijna f 600.000
op deze begroting is uitgetrokken. Het
personeel van de Werfpolitie zal bij dit
bewakingscorps worden ondergebracht,
evenals een aantal employé's van de
Centrale Magazijnen, de Autowerkplaats
en enkele andere takken van dienst.
Marine-Cantine.
Naarmate de concentratie der Marine
vordert, wordt ook de behoefte aan een
behoorlijke marine-cantine steeds meer
urgent. De totale bouwkosten van een
flinke cantine worden geschat op
f 600.000. Thans wordt een eerste ter
mijn van f 300.000 aangevraagd.
Besluiten wij dit eerste uittreksel
met enkele losse cijfers: voor perso
neelsuitgaven ten behoeve van de
Rijkswerf is uitgetrokken ƒ6.897.000
(vorig jaar f5.642.300), voor de aan
koop van materialen voor de Rijks
werf f3.700.000 (vorig jaar f3.200.000).
voor personeelsuitgaven ten behoeve
van het Koninklijk Instituut f 1.147.500
(vorig jaar f 1.067.250) en voor mate
riële uitgaven ten behoeve van het
Koninklijk Instituut ƒ608.000 f vorig
jaar f661.500).
Het totaal der in dit overzicht aan
gehaalde posten, alle rechtstreeks op
Den Helder betrekking hebbend, be
draagt rond 25 millioen gulden. In ver
houding met het totaal-bedrag der be
groting, zijnde f 312.813.220 (waarvan
rond f 80.000.000 is bestemd voor aan
bouw en aanschaffing van schepen en
vaartuigen) een zeer belangrijk per
centage, waarbij nog geen rekening is
gehouden met de bedragen die in an
dere posten zijn verwerkt. Zonder meer
is wel duidelijk, dat de keuze van Den
Helder als voornaamste basis der Ko
ninklijke Marine voor onze stad en
haar bevolking van de grootste beteke
nis is.
XJ J V
Ruwe kerels hebben onze stad gisteren weer eens in die echte romantische sfeer
gebracht. Ze kwamen met de trein, met oude wagens en in beschilderde voer
tuigen, wier kleuren al van verre schreeuwen: „Het circus komt!" Aan de H. A.
Lorentzstraat, waar Jos Mullens zijn tenten opslaat, staarden tientallen paren
kinderogen naar de veelkleurige affiches en de lachende clownkoppen op de
wagens.
Het was ongewoon druk in deze
buurt. Er stond een agent om toe te
zien dat het verkeer geen gevaar liep,
maar de jeugd hield zich rustig en
bleef op een afstand, want de kleuters
moesten niets hebben van die circus
mannen die elkaar harde woorden naar
het hoofd smeten. Deze kerels hebben
geen tijd om naar een kleine lachende
krullebol om te zien; het is nog maar
kort dag en dan komt de eerste voor
stelling!
Maar het waren niet alleen kinderen
die van het schouwspel aan de Lorentz
straat genoten. Nee, ook ouderen kwa
men nieuwsgierig een kijkje nemen in
die razende circusmolen. De wagens
werden opgesteld en de eerste paaltjes
verdwenen in de grond. waar enige
tijd later een grote tweemaster moest
verrijzen. Men vroeg zich langs de
straat af of dit nu het échte circus
was. Een oud mannetje wist er alles
van. Het echte paardenspul van vroe
ger is het al lang niet meer, vertelde
hij. Er is nog zaagsel in de piste, er
zijn een paar grappenmakers en er ko
men paarden, maar.... En het man
netje schudde het hoofd.
De jongeren lachten hem uit, want
circus is circus al mag er iets verdwe
nen zijn van vroeger, uit die goede
oude tijd.
Er was nog niet zo erg veel te zien
op het terrein waar vanavond prach-
tig-opgetuigde paarden hun rondjes
draaien en de mensen schateren om de
grollen van de Babusio's. De nieuws
gierigen aan de los- en laadplaats van
de Spoorwegen hadden het beter ge
schoten. Daar kon je de leeuwen horen
brullen en als je op je tenen ging staan
zég je ze ook.
En vanavond gaat het gebeuren. Het
orkest speelt de openingsmars en dan
presenteert Willie Mullens zijn paar
den Zaagsel vliegt om de oren van de
mensen op de voorste banken en men
weet dat er weer een circus is. Jos Mul
lens in Den Helder; hij is welkom.
Aethercontact tussen tanker
en gemeentelijk lyceum
Gistermiddag omstreeks één uur
Nederlandse tyd verliet de tanker
„Cistula" van de oliemaat schappij
Corona (dochteronderneming van de
Bataafse) de haven van Singapore
op weg naar Pladju. Dat was voor
de bemanning van de „Cistula" niets
bijzonders, want zij hebben het tra
ject PladjuSingapore vipe-versa
reeds menigmaal afgelegd. Maar gis
termiddag moet toch op het tank
schip een feestelijke stemming hebben
geheerst, want de Wereldomroep
P.C.J. in Hilversum riep „het schip
van de week", en dat was ditmaal
de „Cistula".
Misschien herinnert de lezer zich,
dat de „Cistula" indertijd werd ge
adopteerd door het gemeentelijk ly
ceum te Den Helder. De leerlingen
hebben sindsdien de verrichtingen van
deze tanker met meer dan normale
belangstelling gevolgd, en vooral on
der de vorige commandant werden
vele dikke brieven gewisseld.
Maar nog nooit was het voorge
komen dat er een aethercontact tus
sen schip en school werd gelegd. Tot
gistermiddag! Want de directie van
de maatschappij had ook een lyceum
deputatie uitgenodigd, om een radio-
groet naar de „Cistula" te zenden.
De heer J. Norder, de aardrijkskun
deleraar, trok met Jeanne Donker
uit 5 b en Jan Schouten uit 4 a naar
de KRO-studio, waar zij bijzonder
gastvrij werden ontvangen.
Zü mochten meewerken aan het
programma, dat gistermiddag om
kwart over drie en gisteravond om
kwart voor negen speciaal voor de
bemanning van de „Cistula" werd
uitgezonden in de ultra-korte golf.
De omroeper (de heer G. Weitzel)
sprak een korte inleiding uit, „Ac-
cordeola" speelde een prettig mu
ziekje, de familileden konden de op
varenden groeten, waarna tenslotte
het Helderse trio aan de beurt was.
Uit naam van alle lyceïsten wer
den de hartelijke groeten en de beste
wensen via de aether naar de „Cis
tula" gezonden, en de bemanning
werd opgewekt eens spoedig een par
tijtje dikke brieven naar de Hoofd
gracht in Den Helder te sturen. Met
de leraren en leerlingen van het ly
ceum zijn wij belangstellend naar de
eerstvolgende zending, want dan
kunnen wij verenemen, hoe het schip
van deze week het programma heeft
ontvangen.
„Humanitas" houdt collecte
Op Zaterdag 1 October houdt de afd.
Den Helder van de vereniging voor
maatschappelijk werk „Humanitas" haar
jaarlijkse collecte ten behoeve van het
fonds „Makkerhulp".
De vereniging „Humanitas" is werk
zaam op alle terreinen van het maat
schappelijke werk (steunverlening,
kinderbescherming, reclassering, gezins
zorg enz.) „Humanitas" wil de ont
spoorde medemens met raad en daad
terzijde staan en hem helpen, het
juiste spoor terug te vinden. Daarvoor
is geld nodig, veel geld. Daarom wordt
een beroep op onze stadgenoten, hier
bij naar vermogen te helpen en a.s. Za
terdag op royale wijze de belangstel
ling te demonstreren. De nood is groot
Ieder die in de gelegenheid is, bij het
collecteren behulpzaam te zijn, kan zich
hiervoor op bovengenoemde dag ver
voegen in de bovenzaal van het café
Sandqerse aan het Koningsplein, alwaar
vanaf 9 uur des morgens bestuursleden
van „Humanitas" aanwezig zijn.
Nadere inlichtingen zijn te bekomen
bij het secretariaat, Krugerstraat 43
alhier.
Haastige spoed
Een paar jongens .komend van de
Boerhaavestraat, reden de Brakke-
veldweg op, en gaven daarbij een paar
meisjes, die de straat wilden over
steken, geen gelegenheid dat te doen
De meisjes gaven tenminste geducht
commentaar. De éne jongen luisterde
ernaar, de andere reed door. Toen de
één z'n vriend weer wilde inhalen
zetten hij flink vaart en lette slecht
op, zodat een witgejaste fietsjongen.
die vanuit de Violenst'aat de Brak-
keveldweg wilde oprijden, pardoes
geramd werd. De haastige jongeman
duikelde over de grote mand heen en
temidden van de pakjes kon hjj weer
overeind krabbelen. De witte jas van
de ander slierde ook over de straat
stenen. De beide jongelui konden lo
pend naar huis, want de fiets met
de mand had een gekronkeld voorwiel
en de andere flets was min of meer
opgevouwen.
Op kruispunt aangereden
Eergisteravond omstreeks half zes
reed een 15-jarig meisje vanuit de
Sluisdijkstraat de Overweg op. Van
af de Parallelweg kwamen tekeltjker-
tijd een jongen en een meisje fiet
sen, die nogal slingerden, zodat de
jongedame het verstandig vond uit te
wijken. Daardoor kwam ze ongeluk
kig in aanraking met een haar ach-L
teropkomende motorfiets; ze viel en
met een lichte hersenschudding moest
zij naar het ziekenhuis worden ge
bracht. Er was hier geen sprake van
schuld.
Twee corvetten op weg naar
Nieuwediep
Heden zullen twee korvetten van de
Kon. Marine, die verscheidene jaren
dienst in de Indonesische wateren ach
ter de rug hebben, uit Indonesië naar
Nederland vertrekken. Het zijn Hr
Ms. „Ceram" onder bevel van luite
nant ter zee der eerste klasse J. Toe
set en Hr. Ms. ..Batjan" onder bevel
van de luitenant ter zee R. M- Eibers.
De schepen maken de thuisreis via het
Suezkanaal volgens het volgende reis
schema: vertrek Tandjong Pnok 29
September, 7/9 Oct. te Colombo, 20/21
Oct. te Adn, 29 Oct. te Port Said, 2/6
Nov. te Malta, 11/12 Nov. te Gibraltar,
19 Nov. aankomst te Den Helder.
Hr. Ms. „Ceram" en „Batjan" beho
ren tot de acht korvetten, die medio
1946 door de Kon. Marine van de Aus
tralische Marine zijn overgenomen
voor patrouillediensten in de Indone
sische wateren.
De ,3atjan" is al eens eerder in
Nederland geweest, n.1. van 18 Novem
ber 1947 tot 28 Mei 1948, in welke pe
riode het schip een grondige repara
tiebeurt kreeg op de Rijkswerf te Den
Helder. Daarna vertrekt het weer
naar Indonesië. Hr. Ms. „Ceram" komt
voor het eerst in het vaderland.
Stadgenoten aan boord van
Hr. Ms. „Tjerk Hiddes"
De uit West-Indie thuisvarende tor-
pedobootjager Hr. Ms. „Tjerk Hiddes
wordt onder commando van de luite
nant ter zee der le klasse H. C. J.
Coumou op Zaterdag 1 October 's mor
gens om tien uur in de Rotterdamse
haven verwacht. Aan boord bevinden
zich onze stadgenoten: sergeant machi
nist P. Brandi, Joubertstraat 24; ma
troos eerste klas J. W. H. Donkersloot,
Goversstraat 61; majoor-kok A. H. T.
E. M. Beussen, Violenstraat 45; majoor
ziekenverpleger A. van Beek, Toren
dwarsstraat 11; stoker eerste klas O.
Meeldijk, Oostslootstraat 51; kwartier
meester C. L. Zewald, Jacob v. Heems-
kerckstraat 84; stoker eerste klas C. P.
Faas, Hector Treubstraat 44; sergeant
machinist J. E. K. Huizinga, Tuinstr. 44.
Kleine vergrijpen en een
soda-mysterie
De kantonrechter behandelde Dins
dagmiddag allemaal kleine zaakjes en
één „affaire" van grotere omvang. De
kleinere misdrijven waren voor de
rechter aanleiding, door middel van een
boete het verantwoordelijkheidsgevoel
der betrokkenen te prikkelen. In de
sfeer van deze verdrietelijkheden viel
het soda-mysterie een tikkeltje uit de
toon.
Daar was een Helderse grossier, B.,
die een partij sodaloog had geleverd
aan een Helmondse winkelier. De keu
ringsdienst van waren had echter haar
scherp vastgesteld, dat de sodaloog
geen sodaloog was, omdat de samen
stelling niet deugde. De heer B. had
het product betrokken van een Zaanse
fabriek, die de vaten meestal recht
streeks in opdracht van B. naar diens
afnemers doorzond. De fabriek noemde
het een „onthardingsmiddel", en ook
de heer B. zeide, de naam sodaloog
nimmer te hebben gebruikt. De man
uit Helmond verkeerde in ieder geval
in de veronderstelling, dat hij de aller
kostelijkste sodaloog had ontvangen.
Inderdaad'kon hier sprake zijn van een
misverstand, en de grossier B. kreeg
dan ook de geringe boete van tien
gulden. De inbeslaggenomen vaten
mochten aan de Helmondse winkelier
worden teruggegeven.
(f De gisteren te Alkmaar gehouden
landbouwdag werd ook ditmaal tot een
hoogtijdag. De verschillende tentoon
stellingen trokken duizenden bezoekers.
De (beruchte) Friese brug te Alk
maar werd door een rijnaak geramd en
dientengevolge 15 cm. ontzet. Q De
gemeenteraad van Alkmaar zal over
gaan tot de benoeming van een com
missie die de mogelijkheid van ver
betering der toegangswegen naar de
Kaasmarkt in studie zal nemen. De
kaasmarkt telde deze zomer 180.000 be
zoekers.
De gemeenteraad van Hoorn heegt
geen communisten benoemd in de raads
commissies.
Te Beverwijk is een algemene cul
turele commissie gevormd, welke zich
voortaan ook zal belasten met de or
ganisatie van de jaarlijkse concerten
der Haarlemse Orkest Vereniging. Zij
verheugt zich in de daadwerkelijke
steun van organisaties en bedrijven. Q
Uitgeest wordt filmstad. Zaterdag zal
burgemeester P. v. d. Ven in het voor
malige belastingkantoor de studio van
het filmbedrijf „Hollandia" openen.
Na een diensttijd van 23 jaar heeft
de heer D. Tijms Jbz. afscheid genomen
als dijkgraaf van de polder Oostzaan.
De stand in de Zaanse hengelcom-
petitie is momenteel: karper 81, bra
sem 581A, snoek 116 en snoekbaars 85
cm. Zaandam krijgt ingaande Zon
dag 16 Oct. de beschikking over stads
bussen, waarvan de exploitatie in han
den is van de MEA en de firma Does
uit Landsmeer.
Tussen Haaks en Kuitje
De „Queen Wilhelmina" is gis
termorgen uitgevaren naar de Zeeuw
se wateren. Het week-end wordt weer
in Nieuwediep doorgebracht.
De „Bankert" kwam gistermid
dag op de re?. Het schip zal nog en
kele dagen oefenen en loopt Vrijdag
binnen.
De „Van Spegck" wordt Zater
dag op de werf in dienst gesteld en
komt Maandag in de Buitenhaven te
liggen.
Het is morgen hoog water om
0.40 uur en 13.30 uur en laag water
om 7.15 uur en 19.30 uur. De tempe
ratuur van het zeewater was 17.6
graden Celsius.
De „Noordholland" maakt
sleepreis naar Indonesië
De sleepboot „Noord-Holland" van
Bureau Wijsmuller is gistermiddag om
één uur uit IJmuiden vertrokken met
op sleeptouw het voor de sloop be
stemde Griekse stoomschip „Doris", dat
naar Brugge moet worden gebracht.
De „Noord-Holland" vertrekt dan van
Brugge naar Southampton om een on
derdeel van een z.g. Mulberry-haven
(lang 200 voet en breed 60 voet) te ha
len. Het is bestemd Om nabij Pladju in
de Musi-monding (Sumatra) dienst te
doen als steiger voor tankschepen
Vrijdag aanvaardt de „Noord-Holland'
de lange sleepreis.
PERSONALIA
Tot schrijver (tijdelijk) der directe
belastingen, invoerrechten en accijnsen,
is benoemd de heer P. Mosk, alhier,
voordien werkzaam op arbeidsovereen
komst.
J-JET LIJKT een barre tijd geleden, dat
ik als pril mannetje mijn linnen
schoenen uitschopte op één van Java's
glibberige bergpaden. Omdat tien te
nen nu eenmaal meer houvast kunnen
krommen uit een spiegelglad opper
vlak, dan een paar rubberzolen.
Het is niét zo lang geleden, dat ik m'n
„field shoes", maat 43 (breed), met de
veters aan elkaar gebonden om mijn
nek hing. Om precies dezelfde reden
En het was een prettige gewaarwor
ding de slib weer tussen mijn tenen te
voelen slurpen na al die jaren. Al deed
het minder aangenaam aan, dat de do
rens af en toe zonder enige omslag door
mijn schuchtere voetzolen drongen.
Tempora mutantur et nos mutamur in
illis. Vroeger plachten althans de zwak
kere stekeligheden zich gedwee te bui
gen onder mijn vereelte tred.
En toch, ondanks het prikkend onge
mak, heb ik op dit zwerfpartijtje in de
bergen, Java voor het eerst weer zó er
varen als in vroeger en onbezorgder
dagen. Uit de sfeer van mijn jeugd
vormde zich weer het beeld dat ik nog
voor ogen had, toen ik landde op het
vliegveld van Batavia. Maar dat kort
daarna verminkt was en vergruizeld in
de storm van realiteit
Het beeld van een land, waar de vre
digheid zijn stempel drukte op het le
ven. In de loom zinderende hitte van
de middag lokte het koeren van de
duiven langs dezelfde sawah's, waar
nu zo vaak het staccato hameren van
automatische wapens de stilte in stuk
ken breekt. Deze tocht echter was geen
patrouille. Om mij heen niet, als anders
tot de tanden gewapende makkers.
Maar vrolijke jonge kerels en meisjes,
in een korte vacantie uitrustend van de
zware taak in de broeiende kuststrook.
Nu pas kon ik mij volledig bewust wor
den van de koele en onbeschrijflijk
zuivere wind, die, of oorlog of vrede,
zal blijven waaien langs de hellingen
van Java's bergen Langs die hellingen
omlaag bruist het water over de berg-
keien, tot het zijn kracht soms ziet ver
vloeien in een glad, groenigblauw meer
tje, zoals er zich, na moeizame tocht
langs de rotsbedding, één voor ons uit
strekte. Het lag onverstoorbaar te dro
men in de beslotenheid van donkere,
ruige wanden, die leefden door het
eindeloze zingen der cicaden.
Wij zaten tevreden aan de oever, moe
van het springen van steen op steen,
terwijl de wolken traag en liefkozend
streken over het doffe, gladde water-
opervlak. Tot de eerste regenvlagen,
vegend over het plotseling rimpelende
water, ons deden vluchten naar een
rieten afdakje. Enkele Sudanese vis
sers, eveneens voor de regen schuilend,
hurkten, huiverig in hun sarongs ge
wikkeld, om het scherp rokerige hout
vuurtje, waarop het één of ander ge
recht werd gaargestoofd. Ze keken met
jeamuseërde toegeeflijkheid naar dit
gezelschap verdwaasde Europeanen, dat
lustig zingend bij elkaar zat en de
weersomstandigheden niet zo pessimis
tisch scheen op te nemen.
Op de terugweg naar de vrachtwa
gen, die ons gebracht had naar het punt
van uitgang, heb ik mijn schoenen niet
meer aangetrokken. Ik kan nog die
modder tussen mijn ttenen voelen glib
beren. Ik zie de wagen weer terughot-
sen en bolderen langs de smalle berg-
weggetjes, waar de takken, zwaar van
vocht en regen, zwiepend langs de hoof
den veegden. De druppels spatten ons
om de oren, omdat de schauffeur bal
dadig door alle plassen reed. Het geur
de scherp en vochtig naar van regen
doordrenkte aarde. En tussen die uit
gelaten troep balanceerde ik mee in
de dansende en springende laadbak,
terwijl we het deden weerkaatsen te
gen de bergwanden in steeds" herhaald
en schallend refrein; „Give me five
minutes more1!"
THEO VAN ES.
zeer gedupeerd, maar vanaf heden
kunt U mij terugvinden voor ver
koop van UURWERKEN en MA
CHINES en reparatie daarvan op
RUYGHWEG 154 TEL. 2170
Goede
service
Uitreiking Commandeurs
kruis aan vice-admiraal
Pinke
De H. v. K„ de heer H. Lovink, heeft
gisteren op het terrein van de marine
kazerne „Weltevreden" het comman
deurskruis in de orde van de Neder
landse Leeuw uitgereikt aan vice-
admiraal A. S. Pinke.
Alle manschappen van de Kon. Ma
rine, voorzover te Batavia en te Tand
jong Priok aanwezig en beschikbaar,
stonden in carré aangetreden. Het mu
ziekcorps van de Marine-luchtvaart
dienst uit Surabaja zorgde voor de mu
ziek. Talrijke militaire autoriteiten
ook buitenlandse burgerlijke auto
riteiten en leden van de federale rege
ring waren aanwezig. In een lange re
devoering eerde de H. v. K. de bin
nenkort aftredende vice-admiraal, een
afstammeling van het echte zeemansge
slacht, een zoon van admiraal Pinke,
die vlootvoogd was tijdens de eerste
wereldoorlog. De H. v. K. sprak over
zijn staat van dienst als marineofficier
en noemde in het bijzonder de thuis
vaart van de „Van Galen" in Mei 1940,
toen hij de aanval leidde te Rotterdam.
Voorts memoreerde hij het werk van
de vice-admiraal tijdens de twee poli
tionele acties, zeggend, dat alles vlot
liep met weinig middelen. De heer Lo
vink eindigde met er op te wijzen, hoe
het marine-personeel de admiraal volg
de en zeide: „Zij volgden de vlootvoogd
in zijn goede voorbeeld. De hoge on
derscheiding van U, admiraal, is ook de
onderscheiding van al Uw onderge
schikten".
Loodscommissaris Hoogen
Stoevenbeld met pensioen
Op 1 October zal de heer H. J. Hoo
gen Stoevenbeld, voorzitter van de
Broederschap van commissarissen van
hef Loodswezen, de dienst met pensioen
verlaten. Gedurende 36 jaren werkte
hij, eerst als adjunct-commissaris en
later als commissaris, te Maassluis,
IJmuiden, Terneuzen, Antwerpen, Am
sterdam en Rotterdam.
Overmorgen:
„Koning Voetbal"!
Zaterdagmiddag om kwart over drie
kunnen de Helderse sportmensen in de
Witte bioscoop kennis maken met de
veel besproken en geroemde instruc
tieve film „Koning Voetbal". Abe Len
stra, Faas Wilkes, Henk Schijvenaar,
Kick Smit, Arie de Vroet en Piet Kraak
demonstreren alle mogelijke oefeningen
en Aad van Leeuwen levert commen
taar. De Hejderse Sportraad biedt de
sportbeoefenaars een prachtige gelegen
heid de „groten" aan het werk te zien.
Volgens telegrafische mededeling van
het ministerie van Oorlog is dpi. sol
daat Klaas Veenbaas uit Hippolytus
hoef, in Indonesië tengevolge van een
auto-ongeluk om het leven gekomen.
Hij overleed in het hospitaal te Cherl-
bon. Het bekend worden van dit tra
gisch bericht heeft diepe deernis ge
wekt.
Klaas stond in het dorp als een flinke
jongen bekend. Hij was kantoorbe
diende bij de Boerenleenbank, en was
vlot en sympathiek in de omgang. Hij
trok er met zijn vrienden vaak op uit en
'as een minnaar van de natuur.
Heel het dorp treurt thans met de
zwaar getroffen familie van Klaas
Veenbaas.
Duiven vlogen naar Quievrain
De J?uiyenvereniging „De Luchtpost"
L!'erlngen heeft haar laatste wed-
i van dit seizoen gehouden en
Tftl Quievrain, Frankrijk. De
afstand was 295 km. Er namen 24 dui
ven aan deze laatste wedvlucht deel.
wm van de eerste duif was
.u T.er per minuut. De uitslag was
G N' Helsl00t i-2; O- Ed^n 3;
G. Pathuis 4—5.
