Moeder weet
wat
goed
EET DABIH DAG UIT
hoeft"*7
Onze Kamerplanten
Middel en Doel
Macedonië, land van armoede en
poliiieke onderdrukking
Voor hei
Levert
Overzicht Schager markt
Purmerender markt
Pim, Pam en Pom en hei Afrikaanse avontuur
MEUBELEN VAN 't RAEDTHUIS'
Elegante
GEMEENTE-, WATER- EN
LICHTBEDRIJVEN DEN HELDER.
VRIJDAG 14 OCTOBER 1949
Waar boeren nog slechis
fluisterend spreken
(Van «en bijzonder® medewerker)
pe weg van Nisj naar Skoplje is een
deel van de oude heirbaan van Bel
grado naar Saloniki. Men zou het nu
niet meer zeggen. Voorbij Nisj daalt
de kwaliteit van de weg in angstwek
kend tempo en waar het dal van de
Morava begint te versmallen begint
men zich af te vragen of er inderdaad
„og een weg bestaat. De bergen heb
ben hun groene tooi verloren en zijn
kale rotsen geworden. Rotsblokken
hebben over vele kilometers lengte de
,eg overspoeld. Onze jeeps moesten
u eens hun weg over deze rotsblok-
Ven vinden, dan weer zonken zij diep
weg in een vette bruine leem, die in
volmaakte tegenspraak staat tot de ma
gere tarweoogst. Ongeregelde bergstro
men hebben de weg vernield en over
lange trajecten moet men zijn weg zoe
ken door rivierbeddingen. Onze reis
dreigde een expeditie te worden, die
jwars door snelbruisende rivieren
voerde.
Vooraleer we tot deze sportieve er
varingen kwamen waren we in Bresko-
vatsj geconfronteerd met de commu-
nisering van het platteland. De maat
regelen dringen door tot in alle uit-
hoeken van het land, ook daar waar
huis van de collectieve boerderijen,
d« minaretten uitsteken boven lemen
dorpen, waaraan de moderne bescha
ving is voorbijgegaan. Er is geen dorp
in Joegoslavie's zes republieken, waar
men niet de „Dom Zadruga", het te-
ziet verrijzen.
Enige beschaving:
een voetbalveld
Zo ook In Breskovatsj, een dorp waar
de tijd vele eeuwen lijkt te hebben
stilgestaan. De uit leem gebouwde
boerderijtjes zijn er rond een wijde
brink gebouwd. In het midden is een
voetbalveld, één dier weinige tekenen
van moderne civilisatie, die men overal
in het land kan terug vinden. Wij stop
ten, omdat er op de brink een groot
aantal landbouwmachines stond op
gesteld. Het waren dors- en stoomma
chines, Duits, Hongaars en Engels van
makelij en voor een deel nog stammen
de uit de vorige eeuw. Er stond een
boer bij met een vervaarlijke hangsnor,
die ons het geheim van deze museum-
achige verzameling spoedig duidelijk
maakte. Hij raapte alle afschuw en
alle Duits, dat hij bezat, samen om ons
te zeggen: „Tito, partisanen, alles Raii-
ber". De oorzaak van zijn haat was
gauw gevonden, want hij leidde ons
naar een oude Deutz-traetor, die hij
streelde als een trouw dier. Het was
zijn tractor geweest en die was zoals
als het andere materiaal ten offer ge
vallen aan een confiscatie ten behoeve
van de collectieve boerderijen. Er kwa
men enkele jonge mannen uit een huis
aan de bVnk en onze boer zette zijn
hand aan zijn mond en fluisterde:
„Partisanen". Toen sloop hij weg, bar
revoets. De jonge mannen bleken het
dorpscomité te vormen. Zij vroegen
achterdochtig naar onze papieren en
prezen vervolgens de confiscatie als 'n
stap op de weg naar het socialisme. Zii
waren allen jonge, krachtige kerels, met
glimmende partisanen-onderscheidin
gen en de glans van overwinnaars in
hun ogen. Zij wezen naar hun „Dom
Zadruga" aan de rand van het plein
een groot gebouw, doch pas half vol
tooid.
Hoe het nieuwe
bewtnd huishoudt
Voorbij de hindernissen, waarvan wij
boven spraken, opent zich het dal. Er
verschijnen weer akkers en sporadisch
ook dorpen. Wij besloten in een klein
stadje rond te zien hoe het nieuwe be
wind daar huis houdt. Het stadje heet
Vranje, het heeft tienduizend inwoners
en leeft van de boeren uit de omge
ving en van een beetje industrie. In
het gemeentehuis werden wij te woord
gestaan door een jong meisje. Stalin
hing er eenzaam aan de muur. Wij
vroegen, waar Tito was; hij bleek in n
andere kamer te hangen. Er werd een
bode uitgestuurd om de burgemeester
en een tolk te halen. De burgemeester
bleek een bejaard en zachtmoedig ke-
rltje te zijn, sympathiek van uiterlijk.
Hij droeg de partisanenspeld en 'n grote
medaille van .^mérite pour le peuple
Hij beantwoordde onze vragen over de
toepassing van het vijfjarenplan in het
stadje. Er was een theater gebouwd en
er zou ook waterleiding komen, maar
het werk daaraan lag nu stop omdat er
geen buizen waren. Er zou een zieken
huis worden gebouwd met 400 bedden
en de industrie zou worden uitgebreid.
Zulke huishoudelijke dingen werden
ons door de burgemeester verteld,
doch zodra het politieke terrein be
roerd werd, gaf een krachtige zwarte
kerel van de om ons verzamelde leden
van het dorpscomité antwoord Hij ver
kondigde tegenwoordig niet meer
vreemde ideeën Er waren geen tegen
stellingen tussen communisten cn
volksfront, alles verliep in volmaakte
harmonie, er was niets wat men niet
kon als men het wilde en Tito was
onfeilbaar. Soms antwoordde de tolk,
een potig manwijf, dat Frans sprak
met een Luiks accent.
Wij werden naar het theater gebraeh
Het zag er goed uit en zou in dit kleine
stadje vrijwel avond aan avond spe
len. Gogol en Galsworthy stond er op
het programrr - en voor de opening a
men gekozen „Deep are the Roots'De
bevolking van Vranje wordt
in de Amerikaanse rassenvraagstukken
nog voor zij waterleiding heeft e
theatertje had een keur van costuums
en onder de attributen waren portret
ten van Tito en Stalin.
Men mag niet vies zijn
uitgevallen
Het was avond toen wij verder reden
en al vrij laat toen wij de Macedoni
sche vlakte binnenkwamen bij Kuma-
novo, een om zijn Turkse veldslagen
ber< ad Moslim-stadje. Wij waagden
het er een restaurant binnen te gaan.
Het was er onbeschrijfelijk vies. De
keuken was in het restaurant en be
stond uit een lange stenen tafel, waar
in een gleuf was om vuur te maken.
Het gerecht bestond uit aardappelen in
paprikasoep en boeren zaten er met
hun vingers de aardappelen uit de soep
te vissen. Wij produceerden blikken
uit onze eigen voorraden, doch werden
niettemin voorkomend ontvangen. We
kregen zelfs twee borden en een vork,
waarvan we samen moesten eten. Hoe
wel het laat was, liep de zaak vol met
kijkers en er werd ook een voormalige
krijgsgevangene uit zijn bed getrom
meld om als tolk te dienen. Hij sprak
opgetogen over Duitsland: dat was een
land met goede wegen en goed eten en
Amerikaanse pakketten. „Was glauben
Sie dass wir da gelebt haben!" Oh, die
Amerikaanse pakketten, wat hebben
die een goodwill voor de Yankees ge
kweekt.
Er klonk melancholieke mohamme
daanse muziek ergens in het stadje. Wij
werden er heen geleid en kwamen ver
zeild in een kapperswinkel, waar een
jonge man 'n guitaar bespeelde en zong.
tezamen met een jonge student uit
Zagreb, die hierheen was gestuurd om
spoorlijnen te bouwen. Dan werden
Wij in bijna feestelijke optocht door de
mysterieuze lemen straatjes van het
stadje geleid. Het enige licht kwam van
de trans der minaret. Wij kwamen in
een uitspanning, waar een sinister ge
zelschap dronkaards muziek maakte en
waar Tito en Stalin aan de wand hin
gen als vreemde eenden in de bijt. Er
werden Turkse liederen gespeeld, vol
van een zware melancholie, Servische
met een lichtere klank en Macedoni
sche, wild en onbeheerst. Wij dronken
„mastika", een drank die aan de plastis
van Marseille herinnert, en wij voelden
ons eerst weer op ons gemak toen wij
een half uur later weer in onze jeep
zaten. Na middernacht arriveerden wij
in Skoplje, de hoofdstad van de Volks
republiek Macedonië. Wij werden er
begroet door een politieman met de
karabijn aan de schouder en na het
overwinnen van de eerste argwaan
werden we opgenomen in het hotel
„Macodonia".
"■YCLAMEN behoren tot de meest
ideale kamerplanten, en omdat ze
nu weer volop te koop zijn, verdient 't
wellicht aanbeveling, enkele wenken te
geven over de verzorging van deze
mooie kamerplanten. Laat ik er u op
wijzen bloemisten, deze planten 's zo
mers niet in de volle zon te kweken,
doch dat ze nu het Ocloberzonnetje wel
kunnen verdragen, zelfs op prijs stellen.
Echter h°t kan ook in October, achter
een venster op het Zuiden, nog behoor
lijk warm worden. Daarmee dient u re
kening te houden, er zal op zulke da
gen wellicht tegen de middag nog eens
extra gegoten moeten worden.
Hoewel de Cyclame een mooie en
geschikte kamerplant is, worden de
meeste planten bedorven doordat ze
veel te warm geplaatst worden. Een
normaal verwarmde woonkamer-tem
peratuur ongeveer vijf-en-zestig tot
zeventig graden F., is voor een cyclame
veel te warm. Als de plant dan na een
week uit elkander is gegroeid en veel
gele bladeren heeft gemaakt, krijgt de
bloemist veelal de schuld en die heeft
er part nog deel aan. Vijf-en-vijftig gra
den F. kan als de meest-gewenste win-
tertemperatuur voor een cyclame be
schouwd worden. In een dergelijke koe
le omgeving mag in geen geval met
jtoud leidingwater gegoten worden. Al
le planten hebben een hekel aan koud
water, doch een cyclame toch wel zeer
in het bijzonder Zet het gietertje wa
ter eerst een paar uur achter de kachel,
1e plant zal u er dankbaar voor zijn.
Uitgebloeide bloemen mogen niet af
gesneden worden, doch met een voor
zichtig rukje trekt men ze uit de knol,
de restanten van de steel mogen name
lijk niet blijven zitten, anders gaan die
tot rotting over, waardoor er gevaar
voor het wegrotten van de knollen zou
ontstaan.
Giet niet automatisch elke dag, doch
alleen maar als de plant ook werkelijk
water nodig heeft, dat kan elke dag
zijn, doch het kan ook tweemaal per
dag noodzakelijk zijn. U kunt zowel op
cte potgrond als op een schoteltje gie
ten, doch wanneer op het schoteltje
gegoten wordt, verwijder dan na een
half uur het water dat is blijven staan
Cyclamen zijn zeer gevoelig voor nat
te en koude voeten.
Gewoonlijk stelt men het doel voor
op; de middelen zijn bijzaak. Als ze
maar doeltreffend zijn, want men wil
er iets mee bereiken. Maar bereikt men
het verlangde ermee? Men mag al blij
zijn, als men een eind op streek komt.
Als men in de goede richting gaat. Maar
het doel zélf? Het doel is zo onbereik
baar veraf gelegen. Het is als het land
der illusie, dat iedereen zoekt, maar
niemand vindt.
Naar welke doeleinden streven wij
alzo? Maatschappelijk naar een vol
maakte samenleving, waar rechtvaar
digheid en welgezindheid regeren. Op
school naar het cijfer 10 voor alle vak
ken. In huis naar volkomen huwelijks
geluk en een stelletje behoorlijke kin
deren. In het openbare leven naar zui
vere zeden. In de politiek naar de ver
wezenlijking van onze beginselen. In
de kerk naar het Koninkrijk Gods.
Onze doeleinden
zijn hoog en ver
heven, en omdat
ze zo hoog en
verheven zijn, be
zitten ze souverein
gezag. Alles moet
er aan onderwor
pen wezen. Geen middel, dat bruik
baar is om het doel te bereiken, mag
worden verwaarloosd. Het middel ont
leent zijn waarde alleen aan het doel.
Het is niet uitsluitend in de beperkte
betekenis, waarin men dit gezegde
pleegt te gebruiken, maar op alle le
vensterreinen toepasselijk: dat het doel
de middelen heiligt. Die middelen mo
gen onaangenaam smaken als medicijn,
maar dit bittere medicijn is nodig voor
het edele resulaat van de genezing.
In een groots gedicht heeft iemand
eens verklaard, dat men moet streven
naar het hoogste mensengeluk, ook al
breken er duizenden harten voor stuk.
Dat hoogste mensengeluk is nog steeds
uitgebleven, maar de duizenden harten
zijn er voor stuk gebroken. In de oor
log, die een betere wereld zou brengen;
in revoluties, die tegenstanders om
hals brachten zonder inmiddels de ge
hoopte ommekeer te veroorzaken; on
der dictatoriale en inquisitoriale régi
mes, op welker puinhopen en galgen
velden teleurstelling en ontgoocheling
wenen; maar eveneens bij katastrofen
op kleiner schaal: gebroken harten van
kinderen, aan te strenge opvoedings
methoden lichamelijk en geestelijk te
gronde gegaan; gebroken harten van
echtgenoten, wiei levensgezel uit best
wil de andere het bestaan heeft ver
gald; gebroken harten van dwepers, die
voor hun stokpaardje; van schrapers,
die voor hun toekomst; van werkers die
voor hun bedrijf hun gezondheid offer
den of hun ziel verkochten. Alles voor
het doel; voor dat doel, dat als een
luchtspiegling aan de horizon wegtrok,
hoe dichter men het meende te nade
ren.
Komt men er na dit alles niet toe, te
beweren»-dat het middel van meer be
lang is dan het doel? Het klinkt als een
ketterij, maar bij nader inzien moet men
er de waarheid van erkennen. Deze
waarheid heeft de ervaring ons geleerd,
wanneer aanhangers van totalitaire
stelsels, ons ideaal aan het natio-
naal-socialisme of van het communis
me voorhielden. Misschien konden som
migen onzer toegeven, dat er in zulk
een ideaal iets goeds steekt. Maar de
middelen waarmee men dit ideaal na
jaagt?! Wij hebben deze idealen naar
de methoden beoordeeld en deze me
thoden zijn verwerpelijk gebleken. Het
doel hangt in de lucht; het middel is
praktische werkelijkheid. Daarom heeft
de vraag naar het middel voor ons
rechtstreeks belang. Wij zouden de
wereld, de maatschappij, staat en kerk.
maar eveneens ons gezin, ons bedrijf,
onze cultuur beter dienen, wanneer wij
ons voorshands bleven beperken tot
een zuivere, zedelijke en gezonde keuze
van onze middelen. Het is niet waar. dat
het doel de middelen heiligt; omge
keerd heiligen slechts de middelen het
doel. Alleen dèt doel rechtvaardigt zich
als edel, dat met edele middelen wordt
nagestreefd. H. G. CANNEGIETER.
Voor de centrale werden aangevoerd:
78 koeien, 9 stieren, 3 pinken, 1 gras
kalf en 17 nuchtere kalveren, benevens
280 schapen.
De aanvoer van gebruiksvee was
gisteren belangrijk groter dan de vo
rige weken, uitgezonderd de veeten
toonstelling van de vorige week.
Het herfstseizoen is ingetreden, dus
wordt er meer vee, meer publiek en
meer handel verwacht. De handel in
melk- en kalfkoeien had een kalm en
prijshoudend verloop. De hoogste note
ring voor melk- en kalfkoeien was dan
ook weer f 850. Naar geschikte gelde-
koeien bestond nog wel enige vraag.
De handel was wel wat al te rustig.
Voor geldekoeien was de hoogste note
ring f 25, hetgeen zeer hoog is. In
vaarzen was de handel kalm. Hoogste
notering f 525, wat duur is. Tijdkoelen
tot f 650, dus prijshoudend. De handel
was rustig en die in graskalveren kalm
(tot f 325). De handel in paarden ging
nogal. Bijzonder beste paarden werden
niet aangevoerd. Zo was de notering
voor rijtuigpaarden tot f 700. werkpaar
den tot f 550, hitten tot f 500 en slacht
paarden van f 350—f 800. De handel
hierin was kalm.
Op de wolveemarkt was een grote
drukte en een flinke aanvoer. De han
del was aan de stugge kant. Voor
export werd notering gedaan. Aan de
centrale werd nogal wat geleverd.
Biggen werden aanzienlijk meer aan
gevoerd dan vorige weken. De prijzen
bleven gelijk. De handel was matig.
Op de kippen- en konijnenmarkt was
een aardige aanvoer. Deze markt leeft
flink op. Jonge hennen noteerden van
f 4 tot f 6. De markt was weer druk
bezocht.
SCHAGEN, 13 Oct. 1949. Aangevoerd
waren: 20 Paarden f 300f 700; 12 Tijd
koelen f 400—f 650; 36 Geldekoeien
f 325—f 625; 27 Kalfkoeien f 550—f 850:
5 Vaarzen f 275f 525; 16 Graskalveren
f 225f 325; 200 Schapen (magere) f 60
f 80; 593 Overhouders f 40f 60; 2
Bokken en Geiten f 25f 40; 118 Big
gen f 42f 60; 20 Konijnen f 1.50f 5;
141 Kippen f 1.50—f 2.75; Hennen f 4—
f 6.
VISSERIJ URK
Door 36 vaartuigen werd Woensdag
aanvoerd: 1689 pond lijnaal. prijs 0.95
—1.13 per pond; 1565 pond snoekbaars,
prijs 0.180.21 per pond en 337 pond
witvis prijs 0.03—0.27 per pond.
De aanvoer op de grote najaars-
markt bestond Woensdag uit 923 run
deren. tegen 939 stuks vorig jaar. De
handel in gelde- en tijdkoeien was in
de vroegte heel goed, waarbij hoofd
zakelijk naar melkvee van goede kwa
liteit werd uitgezien. Hiervoor werden
dan ook flinke prijzen geboden. Al
spoedig werd de handel veel kalmer,
maar in de eerste omloop waren heel
wat beste runderen verhandeld. De
handel in verse melkkoeien was heel
kalm. Wel werden enkele afgekalfde
schotten aan stalders verkocht, maar
de keuze van een goed melkbeest was
niet te groot. Ondanks het geringe aan
bod van jong vee op een dergelijke
grote markt, kon deze soort maar heel
stroef aan de man gebracht worden.
Alleen extra mooie dieren werden vlug
verhandeld.
De prijzen waren: melk- en kalfkoei
en 550800; geldekoeien 375650;
pinken f 350450; graskalveren 150
—230.
Zestien Westduitse vakvereni
gingen, die samen vijf millioen leden
tellen, hebben Donderdag te MOnchen
een Verenigd Westduits Vakverbond
opgericht, dat zijn hoofdkwartier te
Dusseldorp in de Britse zone zal heb
ben.
Omdat cyclamen al maandenlang in
éer. en dezelfde pot zijn opgekweext,
zult u ook voor voeding moeten zorgen.
Daarvoor kan Pokon gebruikt worden,
het is gemakkelijk oplosbaar en de
meeste dames weten trouwens ook wel
boe het gebruikt moet worden. Wan
neer éénmaal per week wordt bemest,
za. men lang van een rijk bloeiende
j -ant kunnen genieten.
191. Pim heeft gemerkt dat zijn
krijgslist succes heeft en hij is vast
besloten zijn middel ook nog op de
andere Panko's toe te passen. Daar
ziet hij de aanvoerder staan van de nog
resterende Panko-negers. En daar staan
ook nog een stelletje manschappen
aangetreden voor de laatste en beslis
sende aanval. De luitenant met een
grote koekepan op het hoofd heeft juist
zijn mannen moed ingesproken. „Denk
erom mannen, nu moeten we met die
bos-apen afrekenen! Houd jullie gereed
om op mijn teken tot de aanval over
te gaan". Maar onopgemerkt is een
klein hondje langs hun rijen gelopen
en heeft onder elk rokje even zijn
brandende knuppel gehouden. En nu
steekt hij tot slot ook nog het rokje
van de luitenant in brand. De negers
worden al onrustig, ze worden zo warm
van achteren. En nog vóór de luite
nant „Val aan!" heeft kunnen roepen
is het hele leger op de Joop. Met bran
dende rokken slaan ze angstig op de
vlucht. De luitenant in da achterhoede.
Er gaat geen avond voorbij ïonder dat «r voor het naar
bed gaan nog een itukje fruit gegeten wordt. Dat is goed
en gezelligFruit ia eten en drinken tegelijk. Het is rijk
aan vitaminen en hoe meer we daarvan krijgen, hoe beter
we straks tegen het barre winterweer bestand zullen zijn.
Maai tr een vaste regel vant
HET JUISTE ADRES VOOR
KWALITEITSMEUBELEN
OOK BIJ U THUIS
HUISKAMER, best. uit;
2 fauteuils, 4 stoelen,
dressoir, uitschuiftafel
295.—
SLAAPKAMERS in
alle houtsoorten
vanaf 265.
tot 725.— met kap
tafel.
IDEM met crapaud-
stel 425.—
Keuze uit 25 Model
dressoirs vanaf 95.
IDEM, in Old
Finish 475.—
BANKSTELLEN
Overbekleed
BANKSTEL 675.—
OLD FINISH met
crapaudstel 525.
Old Finish CLUB
STELLEN v.a. 865.—
Eikeh CLUB
STELLEN v.a. 255.—
CLUBS vanaf 27.50
Compl. met tafel
175.—
Pracht mahonie HUIS
KAMERS enkele stuks
875.—
Bekleding naar keuze.
O. Z. ACHTERBURGWAL 169. TEL. 44573
(Achterzijde v. h. Stadhuis,2 min. v.a. de Dam)
Geopend van 96 uur.
Ook 's Zaterdags.
met en zonder
BONTGARNERING
in
marineblauw en zwart.
Grote maten.
Bfl
KEIZERSTRAAT 27
MAXIMALE BELASTING.
De Directeur der Water- en Lichtbedrjjven te
DEN HELDER brengt door dezen ter kennis van be
langhebbenden, dat de maximale belasting berekend
zal worden van 15 October 1949 tot 15 Januari 1950.
De Directeur,
J. WORP
