Hoofdstad en deel der provincie in 't duister Kort Bestek Sukarno zal moeilijkheden trachten op te lossen Vijftien valse munters gearresteerd Joegoslavië in Veiligheidsraad is een uitdaging aan de Sowjetunie VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Radio Hilversum zweeg, rond de tafel bij kaarslicht Leopold accoord met volksraadpleging Volksonderwijs op de bres voor het openbaar onderwijs Woensdag 19 Oct. 1949 74e Jaargang No. 10713 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Ontploffinginelectrische met !r°°l m"erl,al D* on,p"*"M centrale te Amsterdam Overdracht van de souvereiniteit waar schijnlijk half December WEER MARSHALL-HULP 98.500.000 dollar Auto slipte en sloeg tegen een boom René Mayer gaat het proberen Eed van trouw geëist van Tsjechoslowaakse priesters Drukker in Luik maakte valse honderdjes Verkiezing wordt niet als wettig erkend Val van 126 meter STORM LANGS DE KUST Loodsdiensten gestaakt Actrice weigerde op te treden Hatta bij Dr. Drees H Republikeinse delegatie deelt het pessimisme van de Sultan niet INVAL IN SPEELHOL Koninklijk Echtpaar naar het Centraal Theater BUHBAU: Koningstraat 78—80 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A KAPTEtN Directie: J. BULSMA en C. KRAK COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct pei mm Kleine advertenties ..Juttertjes' tot 15 woor den f 1.— >1* woord meer 5 cent Abonnementen per Kwar taal f 4.— iij vooruitbe taling. plus incassokosten Een deel van Noord-Holland heeft zich gisteravond korte of lange tijd In de bezettingstijd gewaand. Het donker viel in de huiskamers van Amsterdam, Bussum, Zaandam en andere plaatsen van onze provincie. Om dertien minuten voor negen vielen de Hilversumse zenders uit de aether, de schaatsenrijders in de Apollohal bevonden zich opeens in het donker op glad en nu gevaarlijk Ijs, in de huiskamers werden als eens kaarsen ontstoken en op straat doken overal de zaklantaarns van voorzichtig voortschuifelende schimmen. Wonder boven won der is er geen enkel verkeersongeluk gebeurd. Schiphol kon gelukkig blijven doordraaien, in de ziekenhuizen trad de noodverlichting in werking en het concert in het Amsterdamse Concertgebouw kon doorgang vinden, omdat men ook daar over een hulpinstallatie beschikte. Zó bleef het ongerief voornamelijk beperkt tot de woonhuizen en het verkeer. De oorzaak van de plotselinge duis ternis was een explosie in één der zes transformatoren van de electrische centrale aan de Hoge Kadijk te Am sterdam. De ontploffing in de trans formator veroorzaakte een enorme steekvlam, die tot tegen de zoldering van de transformatorhal omhoog schoot. Het was toen zestien minuten vóór negen. Op het moment van de ex plosie was in de grote hallen de scha kelbordwachter B. aanwezig. Hij slaagde erin ongedeerd naar buiten te komen. Onmiddellijk ging het alarm signaal, dat de centrale direct verbindt met de centrale seinzaal van de brand weer. Terstond rukte de brandweer Sultan Hamid Sultan Hamid, die deze week als voorzitter van de centrale commissie der RTC optreedt, heeft verklaard, dat gveliswaar informeel reeds over een overdracht van de souvereiniteit om streeks midden December gesproken is doch dat deze datum nog niet is vast gesteld. Voorts deelde de voorzitter van de BFO mede, dat op de vergadering in een prettige sfeer van gedachte was gewisseld over de situatie op Java. De Sultan bevestigde nogmaals, dat de voorlopige staatsregeling van de RIS deze week geheel gereed zou zijn. Publicatie hiervan zal echter eerst ge schieden op de eerstkomende plénaire vergadering van de RTC, tegelijk met het charter van de souvereiniteitsover- dracht en het statuut van de Neder lands-Indonesische Unie. De E.C.A. heeft de tweede toewij zing van Marshall-hulp voor het E.H.P.-jaar 1949/50 bekend gemaakt. Deze toewijzing bedraagt 1.323.800.000 dollar. Voor Nederland en zijn over zeese gebiedsdelen bedraagt de twee de toewijzing 98.500.000 dollar. veroorzaakte n.1. brand in een oliebad (isolatie van de grote transformator). Duizenden liters olie hadden vlam ge vat De brandweer slaagde erin het vuur met drie zandstralen te doven. Om vijf minuten voor tien was de sto ring weer opgeheven. Overal flitsten de lampen weer aan en hervatte het leven weer zijn normale loop. De technische staf van de centrale stelde onmiddellijk een onderzoek in, doch men kon nog niet vaststellen of men met een uitwendige dan wel met een inwendig explosie te maken heeft gehad. De centrale zal nu met vijf transformatoren dat moeten doen, waarvoor zij eerst de beschikking had over zes. De schade bedraagt enkele tienduizenden guldens. Dank zij het snelle optreden van de brandweer valt de brandschade nogal mee. Het zal minstens een maand duren vóór de transformator weer in werking is. Men hoopt met enige omschakelin gen ook de nodige energie voor het verbruik op de spitsuren te kunnen le veren. Wij vernemen nog, dat het uit vallen van de stroom in enkele delen van Alkmaar ongeveer op hetzelfde tijdstip, niet in. verband staat met het ongeluk in Amsterdam. Twee doden Ie Rotterdam Een ernstig auto-ongeval te Rot terdam heeft Dinsdagavond om 6 uur twee mensenlevens geëist. Omstreeks die tijd is een Citroen, die met gr°te snelheid langs de Waalhaven Westzij de reed, ter hoogte van pier 8, geslipt en na een paar zwenkingen met groti vaart tegen een boom gebotst. De auto werd totaal vernield. De twee inzittenden, de 52-jarige L. D. An- deweg en de bestuurder, de 40-jarige aannemer C. Verschoor, beiden uit Pernis, werden uit de wagen geslin gerd met het bovenvermelde noodlot tige gevolg. De voormalige Franse minister van financiën René Mayer (radicaal) heeft na een kort onderhoud met president Auriol in beginsel de opdracht tot vorming van een regering aanvaard, nadat Queuille had geweigerd. René Mayer zal pas een definitief antwoord geven na het gebruikelijke overleg, waarmede hij gisteravond nog is begonnen. Het Tsjechoslowaakse kabinet heeft bekend gemaakt dat van alle Tsjecho slowaakse priesters geëist zal worden, dat zij na 1 November de eed van trouw aan het „volksdemocratische regiem" afleggen. Zij zullen dit moe ten doen om hun honoraria van de staat te krijgen. Ambtenaren van de centrale ter bestrijding van falsificaten zijn er in samen werking met de politie van enkele grote gemeenten en de Belgische politie in geslaagd een bende valse munters op te rollen. De bende hield zich bezig met het vervaardigen en verspreiden van de In ons land gedurende de laatste maan den herhaaldelijk gesignaleerde valse bankbiljetten van honderd gulden. De Nederlandse politie kwam hen op het spoor toen ook in Aken en Düsseldorf valse honderdguldenbiljetten werden aangeboden. In het geheel zijn thans vijftien arrestaties verricht. Nadat het onderzoek in het begin had uitgewezen dat de biljetten door en kele Belgen en Nederlanders verspreid waren, werd de politie het spoor bijs ter. Enige tijd later werd echter in Den Haag op aanwijzingen van een winkel juffrouw in een herenmodezaak een Belg aangehouden, die met een vals honderdguldenbiljet zijn inkopen pro beerde te betalen. Daar op de man slechts één biljet gevonden werd wilde men hem weer in vrijheid stellen, toen bleek dat dezelfde persoon ook te Utrecht valse bankbiljetten in omloop had gebracht. Hij werd daarop nog Andrej Wysjinski, de Sowjetrussische minister van buitenlandse zaken, heeft Dinsdag op een persconferentie te Lake Success zijn eerste persconferentie als minister verklaard, dat iedere poging om Joegoslavië in de Veiligheids raad te brengen „een ernstige verslechtering van de betrekkingen tussen Oost en West" zal veroorzaken. Wysjinki verklaarde, dat een derge lijke stap tot complicaties in de Ver enigde Naties zou leiden en haar basis zou ondermijnen. Hij noemde iedere steun aan Joegoslavië poging om een zetel in de Veiligheidsraad te verkrij gen „een uitdaging van de Sowjetunie" en verklaarde, dat de verkiezing van Joegoslavië in de raad niet als wettig of rechtvaardig zal worden erkend. „De Sowjetunie zal zich nooit verzoenen met een dergelijke schending van het handvest der Verenigde Naties" zo zei- de Wysjinski. Op de vraag of de Sowjetunie zou weigeren langer zitting in de Veilig heidsraad te nemen, als Joegoslavië ge kozen werd, antwoordde Wysjinski, dat de verkiezing van Joegoslavië niet als wettig zou worden erkend; de Sowjet unie zou echter niet te voren aankon digen, wat zij voornemens is te doen. Weerbericht Verwachting tot Woensdagavond: Krachtige, in de kustgebieden harde Zuidelijke tot Zuidweste lijke wind. Zwaar bewolkt met enkele regenbuien, voornamelijk in het Westen van het land. On geveer dezelfde temperatuur als gisteren. Patricia Hunter, een 27-jarig meisje uit New-York, is van het tweede plat form van de Eiffeltoren gevallen, een hoogte van 126 meter. Zij raakte in haar val het eerste platform. Het pols horloge van het meisje liep nog toen de politie het verminkte lijk wegdroeg. eens ondervraagd met het resultaat, dat de politie zijn handlanger, ook een Belg, kon arresteren, die met een auto waarin de biljetten waren verborgen, het land afreed. Van deze leidde het spoor naar een kermisreiziger die bij een drukker in Luik had gewoond. Tijdens een huis zoeking bij deze drukker werden toen de cliché's gevonden en ook appara ten, waarmee de biljetten werden ver vaardigd. Toen de man bemerkt had, dat de politie hem op het spoor was, had hij de aanwezige voorraad valse bankbiljetten van 300 stuks verbrand. De valse munters hebben ruim 200 valse biljetten verspreid, die alle door de politie gevonden en in beslag ge nomen zijn. De biljetten waren goed nagemaakt. Zij waren alleen iets flet ser van kleur en de opdruk „100 gul den" was wat onduidelijk. De loodsdienst in IJmuideo is Dins dagavond om 23.40 uur stopgezet we gens het stormachtige weer. Dit is de eerste maal in deze herfst dat de loodsboten niet uitvaren. De wind kracht bedroeg in IJmuiden om half twaalf 8 (Beaufort). De loodsdienst te Hoek van Holland werd reeds eer der op de avond gestaakt. Het doek bleef dicht Op het moment, dat de voile schouw burg te Arnhem het begin van de voor stelling van het stuk „De Halfbloed" door Goossens Volkstoneel afwachtte, werd meegedeeld, dat de actrice me vrouw Adri Roelofs geweigerd had om op te treden en dat de opvoering dien tengevolge niet kon doorgaan. Het pu bliek kon de entree-biljetten aan de cassa inleveren. Naar de heer Goossens meedeelde, zou mevrouw Roelofs vlak vóór het begin der voorstelling een extra gage van f 250 hebben geëist, welke eis was afgewezen. Mevrouw Roelofs daaren tegen verklaarde, dat de heer Goos sens haar voor een speeltijd van 20 dagen geëngageerd had en haar Maan dagavond meedeelde, dat gedurende 13 dagen niet zdu worden gespeeld en dientengevolge over deze dagen geen gage zou worden uitbetaald. Mevrouw Roelofs wilde onder die omstandig heden niet optreden, tenzij de heer Goossens haar alsnog de gage over de 13 dagen zou uitbetalen. Dit werd door de leider van het Volkstoneel gewei gerd, zodat de voorstelling vlak vóór het begin werd afgelast. Men voegde hieraan toe, dat gezien de verhoudingen ter conferentie de opmerking van de Sultan met betrek king tot de mogelijkheid van een derde Nederlandse militaire actie te somber was. Zjj vestigden de aandacht op het feit, dat minister Drees gisteren een ontmoeting had met vlce-president Hatta, bij welke gelegenheid de stand van zaken ter conferentie werd be sproken en tevens de militaire situa tie op Java een onderwerp van bespre king was. Het dierenpark Wassenaar bezit een vier maanden oud tijgertje, Radjah geheten, dat dik bevriend is met de directeur en diens echtgenote. Belialve dat hij er als „kind in huis is", gaat hij geregeld in de auto mee bood schappen doen. Vermoedelijk zal dit niet zo erg lang meer duren, want Radjah gaat nu reeds ontzag inboezemende afmetingen aannemen. Minstens 55 moet zich uit spreken vóór Belgische Koning Koning Leopold der Belgen heeft toegestemd in een volksraadpleging omtrent zijn terugkeer en denkt er niet aan de uitoefening van zijn pre rogatieven weder op te nemen, indien het getal gunstige stemmen niet een minimum van 55 pet. der geldige stem men bedraagt. Dit deelde de Belgische Netwerk van vertrouwde verraders Het blad van de Tsjechoslowaakse vakverenigingen, „Prace", heeft ont huld, dat plaatselijke comité's een netwerk zullen organiseren van „ver trouwden", wier plicht het is rapport uit te brengen over hun buren „Prace" deelt mede, dat deze „ver trouwden" inlichtingen zullen ver strekken over personen, die te grote etages bewonen en vijandelijk jegens het regiem schijnen. Een functionaris van het ministerie van defensie schrijft in het legeror- gaan „Obrana Lldu", dat 500 juristen aan nieuwe strafwetboeken werken, „die een zweep voor de reactie zullen zijn". Pen jonge vrouw, die in een trein op het station Maubeuge slapend werd aangetroffen en naar het ziekenhuis van deze stad werd overgebracht, is, na zes dagen te hebben geslapen, ont waakt. Het meisje wist zich niet te herinneren hoe zij heet, waar zij woont of wanneer of waar zij ingeslapen is. Bij een bloedonderzoek heeft men geen sporen van slaapmiddelen aangetroffen. Het sprookje van de „schone slaapster" begint zowaar te herleven, vrienden! Als u soms dacht, alles van Canada af te weten, sinds ge regelmatig in dit blad artikelen van Govert de Jong leest, dan vergist ge u toch! Zelfs de geleerden weten nog niet alles. Zo juist zijn drie Britse ontdekkingsreizigers in Engeland teruggekeerd met de bood schap, dat ze in het Canadese rots gebergte drie onbekende bergen zijn tegengekomen. Eén berg per geleerde! En nu moeten alle kaarten van Canada worden overgetekend, want daar staan de toppen niet op! IIIIIIIIIIIMIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllimiHIIUIIIIIIHIIIinl van 34 jaar het leven geschonken aan een drieling, waarmee de rij harer na komelingen vergroot werd tot zeven tien kinderen. Zij trouwde op haar vijf tiende jaar. En vóór de drieling ge boren werd kreeg ze eerst vier twee lingen (die nu negen, zes, vier en drie jaar zijn) en zes „gewone" kinderen. [ier heb ik nog een wereldwonder voor u. Waarlijk het neusje van de zalm! In Pittsburgh heeft een vrouw Ze hebben in Frankrijk nou wel andere zaken aan hun hoofd, dan de Tour/ Tien zijn nu jonger dan zes jaar en mama zegt, dat ze haar handen vol heeft om op haar kroost te letten. En kindermeisjes kan ze niet houden. Die zien na een week zeven sterren en het Noorderlicht tegelijk! O Het hoofd kwartier van de Duitse politie in West- Berlijn heeft een speciale afdeling ge vormd ter voorkoming van mensenroof uit de Westelijke sectoren van de stad. Is de wereld nou niet stapel of hoe zit het? He Zweedse schrijver Birger Torstens- son heeft 3000 kronen uitgeloofd voor ieder, die een authentiek bewijs kan leveren van de juiste geboorte datum en naam van Stalin en Tito. En ik heb nou maar zo'n flauw idee, dat het heel wat lieden nog veel méér waard zou zijn, om een andere datum te weten. Bijvoorbeeld wanneer hun jongens uit Indonesië terugkomen, be doel ik. Begrijpt u me alstublieft niet verkeerd! Het Hof van beroep voor Zuiveringszaken te München heeft be vestigd dat Eva Braun een „licht ge val" was. Ze heeft anders menigeen ïwaar genoeg op de maag gelegen! President Sukarno heeft de Republikeinse delegatie ter R.T.C. er van in kennis gesteld, dat hjj al het mogelijke zal doen om de bestaande moeilijk heden met betrekking tot de militaire situatie op Oost-Java uit de weg te ruimen, aldus verneemt de speciale correspondent van het A.N.P. in lei dende kringen van de Republikeinse delegatie. Men verklaarde in deze krin gen ervan overtuigd te zijn, dat een vredelievende oplossing zou gevonden n orden en zeide, dat men minder pessimistisch was over de ontwikkeling op Java dan de Sultan van Djokja. Dergelijke ontmoetingen op het hoogste niveau worden in Republi keinse kringen veelvuldiger verwacht nu de conferentie zich beweegt naar het stadium der definitieve beslissin gen. Men gaf in Republikeinse kringen toe, dat er in Indonesië nog steeds niet voldoende begrip bestaat voor de sfeer van toenadering die overheerst op de R.T.C. en dat alles in het werk moet worden gesteld om dit begrip tot stand te brengen, ofschoon de moeilijkheden bij de nieuwsoverbrengingen en ver spreiding in sommige delen van Indo nesië dit niet gemakkelijk maken. Men was echter van gevoelen, dat zodra volledige informaties met betrekking tot de resultaten van de conferentie zouden doordringen in alle gebieden van Java en Sumatra, dit niet zou na laten invloed uit te oefenen, in het bijzonder wanneer wellicht binnen enige dagen positieve resultaten kunnen worden gemeld. Met betrekking tot de oorzaken van de huidige ontwikkeling op Java ver klaarden Republikeinse delegatie leden, dat in het bijzonder de situatie rond Surabaja het resultaat was van een aantal misverstanden, terwijl naar hun mening een bijkomende factor zeker was dat Nederlandse autoritei ten in sommige delen van Java min der begrip en tact toonden dan de Nederlandse autoriteiten in Batavia. Republikeii.se delegatie eind October terug naar Djokja. „De Republikeinse delegatie zal eind October van de R.T.C. terugkeren, on geacht of deze al dan niet slaagt", al dus heeft Dr. Sukiman, die te Djokja is aangekomen, medegedeeld. Hij ver klaarde overigens optimistisch te blij ven en groot vertrouwen te hebben, dat de R.T.C. met succes zal worden bekroond. De UNCI heeft een communiqué gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat de commissie met betrekking tot de toestand in Oost-Java (Surabaja) bericht heeft ontvangen, dat beide partijen door dit gehele gebied kleine contact-posten in de regentschappen en grote contact-posten in de residen ties vestigen, waartussen verbinding bestaat. Deze hebben ten doel, onmid dellijk en direct maatregelen te ne men om incidenten te voorkomen en, indien noodzakelijk, gezamenlijk op te treden tegen ordeverstorende elemen ten. minister-president Gaston Eyskens me de na zijn terugkeer uit Pregny. Indien het parlement het wetsont werp tot het houden van de volks raadpleging goedkeurt, zal de regering zo spoedig mogelijk tot verwezen lijking daarvan over gaan. De volks raadpleging, die een consultatief ka rakter draagt, zal per arrondissement gehouden worden, zoals ook het geval is bij de wetgevende verkiezingen. Op deze wijze zal men een juist inzicht krijgen van de gezindheid ten aanzien van de vorst in de verschillende lands delen. Onmiddellijk na de stemming zal de uitslag aan de Koning, de rege ring en het parlement worden mede gedeeld, opdat deze onmiddellijk kun nen onderzoek in hoeverre de uitslag kan bijdragen tot een oplossing van de koningskwestie. Zoals bekend, is 55 pet. het percen tage, dat de liberalen voorstelden. De socialisten eisten 66 pet. Maandagnacht heeft de Amsterdam se politie, tezamen met enkele belas tingambtenaren een inval gedaan in een perceel in de Vijzelstraat te Am sterdam. Zoals verwacht werd trof men hier een gezelschap aan, dat om geld speelde Er werd geklaverjast met een inzet van f 25.Bovendien werden fiches en een roulette aangetroffen. De politie nam het speelmateriaal in be slag, de belastingambtenaren het geld (een bedrag van f 3000). De aanwezi gen waren voor het merendeel beken den van de politie, zij hebben zich wel vaker aan dit soort misdrijf schuldig gemaakt. Op het te Arnhem gehouden congres van de vereniging „Volksonderwijs" heeft de voorzitter, mr. A. de Roos. verschillende belangrijke mededelin gen gedaan betreffende het openbaar onderwijs, speciaal wat de behoefte aan scholen betreft. Nog steeds moeten 35 openbare scho len, omvattende 239 lokalen, die gedu rende de oorlog zijn verwoest, worden herbouwd. Bovendien moeten 52 ver woeste scholen, die gedeeltelijk zijn herbouwd, nog van ontbrekende loka len worden voorzien. In 56 plaatsen is een tekort aan schoolruimte bij het o.L onderwijs door het uitblijven van nieubouw ter vervanging van afge keurde en oude gebouwen. Door het uitblijven van nieuwbouw is verder een tekort van ongeveer 312 schoollo kalen voor o.l. onderwijs ontstaan. De toeneming van het kindertal maakt bovendien nog de bouw van ongeveer 730 schoollokalen noodzakelijk. In 107 gemeenten liggen plannen klaar voor de bouw van scholen. Verder werd de wenselijkheid in het licht gesteld, dat meer jongens en meisjes opleiding tot onderwijzer (es) kiezen, aangezien aan leerkrachten een groot tekort dreigt te ontstaan. Het hoofdbestuur van Volksonderwijs zal alles in het werk stellen om een wette lijke regeling te krijgen van het kleu teronderwijs. Het hoofdbestuurslid, de heer J. J. Feringa, heeft tijdens het congres een inleiding gehouden over een wetsont werp tot technische herziening van de L.O. wet, in het bijzonder ten aanzien van het 7e en 8e leerjaar in ons on derwijsstelsel, mede in verband met de „voorbereidende" klasse bij het Nij verheidsonderwijs. Het ledental der vereniging is in 1948 gestegen van 106385 tot 115562 en het aantal afdelingen met 3 tot 757. Inmiddels is het ledental opnieuw met 2065 toegenomen, waarvan 1086 uit Noord-Holland. Het programma voor het koninklijk bezoek aan Amsterdam op Woensdag 26 October a.s. zal tengevolge van reeds aangegane verplichtingen van het Amsterdams Toneel Gezelschap een wijziging ondergaan. Des avonds zal het koninklijk echtpaar thans een bezoek brengen aan het Centraal The ater, waar „Het Vrije Ton"el" onder leiding van Cor Ruys een voorstelling zal geven van „De zilveren fluit". Ook Hongarije, Tsjechoslowakije, Polen en Bulgarije zullen deplimatieke betrekkingen met de Oostduitse rege ring aanknopen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1949 | | pagina 1