Nieuw sociaal program voor de V.S.
Kort Bestek
Twee R.A.F.-toestellen na botsing
neergestort
Typhoon teisterde de Philippijnen
Bonn hoofdstad van
West-Duitsland
Breuk tussen
Zweden en Polen?
Ministercomité van
te Parijs
Raad van Europa
bijeen
Everse rechtsback
In de kraamkamer van de RIS.
Wetsontwerp materiële oorlogsschade
door Tweede Kamer aangenomen
Vrijdag 4 Nov. 1949
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
74e Jaargang No. 10727
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Vlieringen en Anna Paulowna
fruman onivouwi zijn welvaarisplan
Sociale zekerheid voor alle Amerikanen
West-Duitsland en
Saargebied ter tafel
Weerbericht
Zij stemden niet
Ver. Staten terug naar de
„gouden standaard"?
Tientallen doden en millioenen schade
De grootste ramp sinds
de tweede wereldoorlog
Geen vergoeding voor Nederlanders in Indonesië
Wèl voor hen, die zich on-Nederlandsgedroegen
Aangenomen
Slachtoffers van de ramp
te Medemblik begraven
Twee oorlogsmisdadigers
op Schiphol
BUREAU:
Koningstraat 7880
Uen Heider
Telefoon 2345
Poetgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
j BIJLSMA en C KRAK
HEIMSE COIRANT
TARIEVEN:
Advertenties: i6 ct per mm
Kleine advertenties
.Jutterties tot 15 woor
den 1 1.?lfc woord meer
5 .Jent
Abonnementen per Kwar
taai 4.— ->ij vooruitbe
taling. plus incassokosten
In een rede ter gelegenheid van de viering van het
eeuwfeest der stichting van de staat Minnesota als ge-
gebiedsdeel der V.S. heeft president Truman voor de
Amerikanen een nationaal program van tien punten ont
vouwd, dat naar hij zeide, „een hecht schild tegen het
communisme" zou z(jn. Truman verklaarde, dat het de
plicht der regering was, krachtens de Amerikaanse con
stitutie, de algemene welvaart van alle mensen en niet
alleen van enkele bevoorrechten te bevorderen.
De in het welvaartsprogram van president Truman
vervatte tien punten luiden: Boeren, evenals zaken
lieden, behoren een billijke beloning te krijgen voor
hun producten; de arbeiders hebben recht op behoor
lijke lonen en dienen op voet van gelijkheid met hun
werkgevers te onderhandelen; kleine
bandelscoöperaties dienen een redelijke
bans op succes te hebben en moeten
Biet door monopolies worden verstikt;
ga natuurlijke hulpbronnen moeten be
schermd en ontwikkeld worden ten
bate van allen en niet geëxploiteerd
worden om wille van particuliere heb-
sucht; ouden van dagen en invaliden
moeten een zodanig inkomen hebben,
dat zij niet afhankelijk zijn van liefda
digheid; gezinnen moeten beschermd
worden tegen verlies van inkomsten
als gevolg van ongeluk, ziekte of werk
loosheid; de burgers dienen behoorlijk
gehuisvest te zijn en hiervoor naar
draagkracht te betalen; degelijke kan-
ger op ontwikkeling voor alle jonge
n>„sen; betere gezondheidszorg voor
ten ieder niet slechts voor enkelen;
alle Amerikanen dienen wettelijk ge
lijke rechten en mogelijkheden te heb
ben en op voet van gelijkheid deel te
nemen aan het nationale leven, vrij van
vrees of discriminatie.
Berlijn is wantrouwend
De Westduitse „Bundestag" heeft met
200 tegen 176 stemmen bij 3 onthoudin
gen besloten Bonn tot hoofdstad van
da Westduitse republiek te maken. Elf
Stemmen waren ongeldig. De stemming
iras geheim.
De Bondsraad heeft door het symbo
lische besluit, dat Berlijn weer hoofd
stad zal worden zodra daar verkiezin
gen in geheel de stad mogelijk zullen
lijn, het voorlopige karakter nog eens
de nadruk willen geven. Dit neemt
evenwel niet weg, dat in Berlijn de
vinnige strijd tussen Frankfort en
Bonn, met wantrouwen gevolgd is. Ve
len vrezen te Berlijn, dat de overgrote
ijver der voorstanders van beide zijden
tendele verklaard moet worden uit de
heimelijke hoop, dat de „voorlopige"
situatie zeer lang zal duren.
Heel Berlijn contra de ratten
Voor het eerst sinds maanden gaan
de gemeentebesturen van Oost- en
West-Berlijn samenwerken, n.l. bij de
bestrijding van de rattenplaag. Einde
November zal een verdelgingsactie
worden ingezet, die een week zal
duren.
De rattenbevolking van Berlijn
worut op een millioen stuks geschat,
die dagelijks 25 ton levensmiddelen
verslinden.
Radio Stockholm heeft ln een uit
zending van Donderdagavond gezegd
dat een ,,open breuk" tussen Zweden
en Polen „zeer wel mogelijk" ls als
de betrekkingen zich van kwaad tot
erger zouden bljjven ontwikkelen.
De Zweedse bladen maken melding
van een „nieuwe Poolse onhoffelijk
heid jegens Zweden" door de „ontvoe
ring van een kamermeisje van de
Zweedse gezant in Warschau door ge-
uniformeerde Poolse politiemannen.
Het meisje zou een Poolse zijn en
beschuldigd van collaboratie tijdens
de oorlog. De Zweedse bladen releve
ren tevens de dit jaar verrichte „wil
lekeurige arrestatie" van 22 Zweedse
zeelieden in Polen. Zij pleitten voor
beëindiging van het handelsverkeer
met communistische landen, ondanks
het feit, dat dit ongemakken als
steenkoolschaarste met zich zou mee
brengen.
H. M. Koningin Juliana heeft in
particuliere audiëntie ontvangen de
bisschop van Deventer, mgr. E. La-
gerweg.
Donderdag is te Parijs de bijeen
komst begonnen van het minister
comité van de Raad van Europa.
Volgens kringen, die in nauw con
tact staan met het comité, zullen de
ministers behalve toelating van West-
Duitsland en het Saar-gebied ook be
handelen de door de consultatieve As-
semblée te Straatsburg voorgestelde
amendementen op het statuut van de
Raad van Europa, om o.m. de verant
woordelijkheid van de Assemblée te
vergroten, het aantal zetels er van te
verdubbelen en de mogelijkheid van
het zenden van plaatsvervangende ge
delegeerden naar Assemblée en raad
af te schaffen. Voorts de economische
betrekkingen tussen de leden-staten
van de raad en hun collectieve econo
mische betrekkingen met andere lan
den.
Er zijn echter aanwijzingen, dat de
uiteindelijke beslissing over de toe
lating van West-Duitsland zal worden
uitgesteld tot na een nieuwe conferen
tie van de drie bezettingsmogendheden,
omdat de kwestie van toelating van
West-Duitsland tot de Raad van Euro-
Amerikaans Superfort uit
elkaar gesprongen
Twee vliegtuigen van de RAF zijn
bjj nachtoefeningen boven het Kanaal
neergestort. Het zijn een viermotorige
"Lancaster"-bommen werper, met een
bemanning van zeven en een „Mosqui-
b>"-gevechtsvliegtuig, met een piloot
en een navigator. Naar men meent zijn
de toestellen bij de vuurtoren „Nab
Tower" ln het water terechtgekomen.
Het Zweedse schip „Patria" heeft
medegedeeld het wrak van één der toe
stellen gevonden te hebben. Een red
dingboot is gestreken, om naar moge
lijke overlevenden te zoeken. Ook had
men een rubberbootje gezien, waarin
*ich echter niemand bevond. Een Brit-
•e sloep is op de plaats van de ramp
ingekomen en heeft, naar gemeld, het
logboek van één der vliegtuigen gevon-
n' Tot nog toe zijn geen overlevenden
gevonden. Bij het aanbreken van de
a8 werd het zoeken voortgezet. „Nab
ower" staat rondom in het water aan
e ingang van het vaarwater naar
oouthampton.
Superfort explodeerde.
Men gelooft, dat elf personen om het
oven zijn gekomen, tengevolge van het
eerstorten van een Superfort van de
**®erikaanse luchtmacht in zee nabij
Qe Hermuda-eilanden.
Er waren naar gemeld veertien per
sonen aan boord van het toestel, dat
eerst explodeerde en daarna ln zee stort
te. Er zijn drie overlevenden gevonden.
Het toestel hield een proefvlucht. Het
water veranderde plotseling in een
vuurzee, toen de benzine in brand
vloog. Het toestel viel neer op enige
honderden meters afstand van een fa
briek met duizenden liters zeer ont
vlambare oliën.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Overwegend droog weer met nu
en dan overdrijvende wolken
velden. Langs de Waddenkust
tijdelijk krachtige wind tussen
Zuid-West en Zuid, elders meest
matige zuidelijke wind. Ongeveer
dezelfde middagtemperaturen als
gisteren.
Zon- en maanstanden Zater
dag: Zon op 7.41, onder 17.06.
Maan op 16.40, onder 7.18.
het
Duit
heeft
Vrijwillige inundatie
De Bunschoter polder, die in
laatste oorlogsjaar op bevel der
sers onder water werd gezet,
lange tijd nodig gehad om zich te her
stellen. Thans lijden de boeren onder
een grote aanval van een nieuwe
vijand, de veldmuis, die inmiddels
reeds meer dan 50 pet. van de oogst,
heeft verorberd. Men is nu voorne
mens het kwaad te bestrijden door een
nieuwe en vrijwillige inundatie van
de polder.
Minister Bevin op het Victoria-
station bij zijn vertrek naar de
belangrijke bijeenkomst van de
Raad van Europa te Parijs.
pa nauw verbonden is met andere
Duitse problemen.
De ministers hebben daarom beslo
ten eerst het advies van de permanen
te commissie van de Assemblée be
staande uit vertegenwoordigers van
alle twaalf landen, de voorzitter en
vier vice-voorzitters van de Assemblée
in te winnen alvorens beslissingen
te nemen over de toelating van nieu
we leden. De permanente commissie
komt Maandag bijeen.
In een door het comité na afloop
van de vergadering uitgegeven commu
niqué wordt o.m. gezegd, dat het co
mité veranderingen van het statuut op
het huidige tijdstip niet wenselijk acht,
daar het statuut pas korte tijd van
kracht is. Het comité is geen voor
stander van het voorstel der Assem
blée om het ledental te verdubbelen.
Het heeft besloten, dat deze zaak door
de regeringen der betrokken landen
besproken dient te worden, waarbij
men de permanente commissie zal moe
ten horen.
Het comité komt vanavond weer
bijeen.
NIEUW EGYPTISCH KABINET
Hoessein Sirry Pasja, de Egyptische
minister—president, heeft een nieuw
kabinet van partijlozen samengesteld,
enkele uren. nadat het vorige kabinet
was afgetreden.
Ook een wijziging in hei
Belgische elftal
De keuze-commissie van de KNVB
heeft een wijziging aangebracht ln 't
Nederlandse elftal, dat Zondag te
Rotterdam tegen Belgie speelt. Van
Bnn heeft last van een onwillige spier
en daarom ls hfl vervangen door Ever-
se van Neptunus. Als reserve ls thans
toegevoegd Steenbergen van SVV.
Ook het Belgische elftal heeft een
verandering moeten ondergaan, daar
een medisch onderzoek heeft uitge
wezen, dat de Berchem-speler De
Herdt, die als linksbuiten stond opge
steld, wegens een blessure niet zal
kunnen spelen. Freddie Chaves zal nu
de linksbuitenplaats bezetten, terwijl
Van Vaerenberg (Anderlecht) links
binnen zal spelen. De voorhoede ziet
er thans, van rechts naar links, als
volgt uit: Lemberechts (F.C. Meche-
len), Govard (F.C. Luik), Mermans
(Anderlecht), Van Vaerenberg (An
derlecht) en Chaves (Gantoise).
„lk ben 8 jaar uit Nederland weg
geweest, mijnheer". „Een reden te
meer om direct na uw terugkomst in
het vaderland weer eens aan de ver
kiezingen deel te nemen", zeide de
kantonrechter. Twee gulden boete,
svbsidiar 1 dag hechtenis".
,Jk had 'i middags theevisite. Toen
ik aan het stemlokaal kwam, zaten de
heren er nog wel, maar ik kon mijn
stem niet meer uitbrengen". „Drie
gulden boete".
Zo toerden Donderdagmorgen voor
de kantonrechter te 's-Gravenhage aan
de lopende band „ae kiesziken" be
handeld. Van de 300 kieswet-over
treders, die Donderdag voor de kan
tonrechter verschenen, kwam er
slechts een 60-tal met een al of niet
steekhoudend verweer opdagen, welk
"erweer vaak met een glimlach door
de kantonrechter en wat luidruchtiger
door de publieke tribune werd aange
hoord.
De Amerikaanse nationale raad voor
de buitenlandse handel heeft Woensdag
aanbevolen binnenkort de vrije omwis-
selbaarheid van de dollar in goud te
herstellen „op basis van de huidige
goudwaarde". De raad verklaarde, dat
een terugkeer tot de gouden standaard
in de Ver. Staten een goed voorbeeld
zou zijn voor andere landen en een te
rugkeer tot gezonde inwisselbare valu
ta's zou bespoedigen.
Persbericht„Amerika is voornemens een lening van honderd millioen
dollar te verstrekken aan de Republik Indonesia Serikat''
Zesentwintig doden en verscheidene
tientallen gewonden, aldus luidt de
voorlopige balans van de geweldigste
typhoon, welke sedert 1912 over een
deel der Philippijnen heeft gewoed.
Twaalfduizend personen zijn dakloos.
De stad Dinagat op het eiland Surigao
is volledig verwoest. Zelfs de stevigste
huizen zijn ingestort, terwijl de ge
bouwen uit lichter materiaal door de
storm letterlijk werden weggeblazen.
De typhoon teisterde met ongekende
hevigheid de Visayan-eilanden, die in
(Van onze pari. redacteur)
Dank zij het overleg tussen de com
missie van voorbereiding en de minis
ter van Financiën over de talrijke op
het wetsontwerp betreffende de mate
riële oorlogsschade ingediende amende
menten was de Tweede Kamer Donder
dagmiddag in staat zich in een vrij vlug
tempo door de zeer ingewikkelde stof
heen te werken. Het overleg heeft er
namelijk toe geleid, dat de regering
een aantal amendementen heeft over
genomen en dat andere door de voor
stellers zijn ingetrokken, terwijl over
verscheidene amendementen een min of
meer volledige overeenstemming tussen
de verschillende fracties is bereikt.
Niettemin was een aantal wijzigings
voorstellen overgebleven voor de open
bare vergadering. De heer F. H. van
de Wetering (CH) verdedigde een
voorstel om aan de Nederlanders, die
in Indonesië schade hebben geleden,
onder bepaalde voorwaarden vergoe
ding toe te kennen. Minister Lieftinck
verklaarde zich er tegen, omdat het
amendement practisch onuitvoerbaar is.
De heren J. J. W. IJsselmuiden (KVP),
Lleel Londen heeft een schok be
leefd. Niet door een atoombom of
door een Crippse devaluatie, maar toch
stond de stad ervan op haar kop. Prin
ses Margaret Rose heeft in het open
baar een sigaret gerookt! En zoiets moet
u niet uitvlakken, vrienden, want het
was voor de aller-aller-eerste keer, dat
een vrouwelijk lid van het Engelse Ko
ninklijke Huis in het bijzijn van ande
ren demonstreerde van roken te hou
den. De prinses was op een liefdadig
heidsbal en stak kort na middernacht
een sigaret op. In de zaal werd druk
gefluisterd toen zij met smaak van
haar Gold Flake genoot. En zij deed
het zonder de minste omhaal. Stelt u
voor, een Engelse prinses zomaar met
een sigaret. Wat een tijd, wat een tijd,
buurvrouw! Nee, dat was in onze jaren
anders! Bent u van de schrik beko
men' Dan gaan we verder. Amerika
heeft in Nederland 15.000 karaat in
dustriediamanten gekocht in het kader
der strategische voorraadvorming door
de Amerikaanse regering. En Bus-
sum gaat het ronde sommetje van eén
millioen lenen, om in de kapitaalbehoef-
UlllllllHlllllllllllilllllllllllllllllllillllllMiaillalUlllllllllllllHUHIIIIIilllllllllllllUIHUltHIIIIIIIMiUI
te voor tien jaar te voorzien. Kunnen
ze het mee doen, zou ik zeggen!
rtok alweer in Amerika loopt een
koe rond, die men van binnen
kan bekijken. Eén der professoren van
Laat ik nou met al m'n zwarte
textielpunten zijn blijven rótten'.
een universiteit heeft de koe, die Bos-
sie heet, twee jaar geleden een gat van
12 bij 4 centimeter in de bast gesneden,
zodat de studenten de werking van de
maag kunnen bestuderen. Bossie is pri
ma gezond, heeft een uitstekende eet
lust en werd dit voorjaar moeder van
een welgeschapen kalf. Zonder venster
tje overigens. In de mijn Oranje-
Nassau I in Heerlen tuimelde een mijn
werker twintig meter omlaag in een
schacht. Hij kwam eraf met enkele
kneuzingen. Want op de bodem van de
put lag een hoop gemorst gruis. En dat
noem ik boffen!
£en inwoner van Laren keek deze
week in het hok van zijn tamme
kraai en ontdekte een compleet.ge
bit. Gestolen door de kraai, vanwege
het geschitter der gouden tanden. Moch
u dus uw tanne missje, in Waren zuw-
wen ze wew wezen! p Voor de Rotter
damse rechter stond een schippers
knecht terecht, die twee sleepboten had
gestolen „Omdat-ie het varen niet kon
laten". „We zullen je laten varen", zei
de kadi, „vier maanden!" Nou zit-ie
eerst met recht in de boot.
J. Hoogcarspel (CPN) en mr. C. J. A.
M. ten Hagen (Arb.) bleken ontvanke
lijk voor 's ministers argumenten, doch
niet tevreden met de verwaarlozing van
de groep gedupeerde Nederlanders in In
donesië. Vandaar, dat de twee laatst
genoemden vroegen om een regeling
buiten het desbetreffende wetsontwerp
om. De heer Hoogcarspel kwam zelfs
met een motie, waarin de minister ver
zocht wordt een regeling te ontwerpen.
De Kamer besloot de motie op een na-
Ondanks de aanvankelijk hef
tige tegenstand tegen het wets
ontwerp op de materiële oor
logsschade, vooral, omdat de
regering afwijzend staat tegen
over integrale vergoeding, is het
Donderdagmiddag in de Tweede
KameT zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen. Zelfs vroeg
geen enkele fractie aantekening
„geacht te willen worden te heb
ben tegengestemd", zoals dit in
slecht Nederlands heet. Een mooi
succes voor minister Lieftinck.'
Zeker zal er nog heel wat on
tevredenheid bij de oorlogsge
troffenen blijven bestaan, doch
bij de behandeling van het ont
werp in de Kamer en speciaal
tijdens het overleg, dat de com
missie van voorbereiding in de
afgelopen week met de minister
heeft gevoerd, is toch bereikt, dat
verschillende concessies zijn ge
daan, waardoor tussen de 150 en
300 millioen gulden extra aan de
gedupeerden ten goede komt.
der te bepalen dag te behandelen,
waarop de heer v. d. Wetering zijn
imendement introk.
De nieuwe Nederlanders.
Zijdelings kwam bij deze kwestie ter
sprake de toekenning van vergoeding
aan de slachtoffers in de grenscorrec
tie-gebieden. De minister wilde zich
niet op een formeel standpunt stellen
en gaf als zijn mening, dat deze gedu
peerden op een overeenkomstige wijze
tegemoet gekomen moeten worden als
de oorspronkelijke Nederlanders.
(Zie vervolg Pag. 8)
het Zuidelijke gedeelte van de Pbilip-
pijnse archipel zijn gelegen. De aange
richte materiële schade wordt op tien
millioen dollar geschat. De Philippijn-
se autoriteiten vrezen dat het aantal
slachtoffers nog groter zal blijken te
zijn, daar van vele in het getroffen ge
bied gelegen plaatsen nog niets is
vernomen.
De aangerichte verwoestingen zijn
zo erg, dat zij de grootste zijn in de
geschiedenis der Philippijnen. Slechts
de vernielingen als gevolg van de oor
logshandelingen in de tweede wereld
oorlog waren erger. Het eiland Cebu
behoort tot de zwaarst getroffen Phi-
lippijnse eilanden.
President Elpidio Quirino heeft het
Philippijnse Rode Kruis verzocht zich
met alle werkzaamheden, welke ten
doel hebben de slachtoffers van de
storm te helpen, te belasten, waaron
der inbegrepen de zorg voor degenen,
die dakloos werden.
Gistermiddag zijn te Medemblik de
stoffelijke resten van het uit vier per
sonen bestaande gezin De Leeuw, welk
gezin Zondagmorgen op zulk een nood
lottige wijze in een felle brand om het
leven kwam, aan de schoot der aarde
toevertrouwd.
De lijken waren 's morgens opge
baard in de tot aula ingerichte toneel
zaal van hotel „Het Wapen van Me
demblik". Honderden Medemblikkers
hebben aldaar afscheid genomen van
hen, die zo plotseling uit hun midden
waren weggerukt. Een schat van bloe
men bedekte de vier kisten.
Op de algemene begraafplaats hield
burgemeester C. H. Peters, een rede,
waarin hij de heer De Leeuw schetste,
als iemand, die door zijn gestalte ont
zag inboezemde. Maar in dat grote
lichaam klopte een klein en goed hart.
Hij was iemand,, waarop je kon bou
wen. Als hij iets zei, dan meende hij
het", aldus burgemeester Peters.
Verder voerde de heer Poggeman
voorzitter van het actie-comité „Me
demblik Vooruit" het woord, van wel
ke vereniging de heer De Leeuw een
toegewijd lid was.
Na een dankwoord van een familie
lid, sloot ds. A. M. vd Neut. met het
„Onze Vader" deze droeve plechtig
heid.
Behalve de actetas, vol belangrijke
documenten had de heer J. Georgiades,
Grieks politie-officier uit Athene, twee
met handboeien aan elkaar geklonken
oorlogsmisdadigers bij zich, toen hij
gisteren op weg van Hamburg naar
Athene een kopje koffie in de wacht
kamer op Schiphol dronk.
De Griekse recherche is al sinds het
einde van de oorlog op jacht naar twee
bekende oorlogsmisdadigers, te weten
Nicolaas Sterghiades en George Spijri-
dis. Beiden hebben zware misdaden op
hun geweten en beborer tot de top-
collaborateurs tijdens de Duitse bezet
ting in Griekenland. Het tribunaal in
Athene had Sterghiades bij verstek
reeds ter dood veroordeeld.
