Wonderlijk leven in Australische
grotten
Vrijstelling van de
militaire dienst
Onze Schaakrubriek
Marktberichten
Urk
Visprijs nadelig beïnvloed
door bonvrij vlees
Callanisoog
Jubileumuitvoering van „De
Muziek"
Distributiekantoor wordt
opgeheven
Texel
Zijpe
Oosterpolder komt eerst aan
de beurt
Anna Paulowna
Lezing en film over
smeerolie
Burgerlijke Stand
De n/'euwe avonturen van Pim, Pam en Pom
Komen en gaan
INGEZONDEN
Een verhaal van spinnen,
kiizen en gloeiwormen
(Van onze correspondent in
Australië)
-HOTTEN SPELEN in het leven van
U de Australische toerist en vacantie-
janger
een grote rol. Het lflkt soms wel
djt vreemde vUfde werelddeel vol
komen „hol" is, want nergens ter aarde.
_jndt men xo 'n grote verzameling
druipsteengrotten als hier.
Maar hoeveel grotten men ook al ge
nen heeft, men kan niet lang in Nieuw
Zuid-Wales zijn of men moet en zal
ook nog de Jenolan grotten zien de
tjots van de toeristenbureaux en „de
«rootste en mooiste grotten van het
zuidelijk halfrond". Ook hier nauurlijk
Weer druipstenen zonder tal duistere,
echoënde, kille onderaardse gewelven
met druipstenen. Maar hier, in deze
volkomen onbewoonbare, duistere en
kille onderaardse wereld van steen en
„iets dan steen is leven onverklaar
baar doch onmisbaar leven.
Daar in die overigens volkomen dode
wereld, heel diep weg, zodat men ze
eerst veel later vond, leven kleine,
blinde spinnetjes. Hoe ze er gekomen
zij„ is een raadsel. Wat ze eten is een
nog groter raadsel, want er is mugje
„och vliegje, rupsje noch motje in deze
kille hólen. En het allergrootste raad-
sel is, dat deze zielepoten kleine web-
je» weven. Zomaar, want er vliegt niets
in deze onderaardse wereld en er is
nog nooit een lijkje in deze webjes ge
vonden.
Eens, lang geleden, moeten deze spin
netjes de zon gezien hebben, want
sommige hebben half ontwikkelde ogen.
Het enige andere levende wezen uit
de Jenolaii-grotten kunnen de spinne
tjes niet eten. nog afgezien van het feit.
dat dit in een heel ander deel der grot-
Waarom mijn zoon niei?
Waarom krijgt zijn zoon wei vrij
stelling van de militaire dienst en
mijn zoon niet? Waarom kan een
boerenzoon soms rustig thuisblijven
en moet een fabrieksarbeldei voor
eerste oefening onder de wapenen ko
men? En nog sterker: hoe Is het mo
gelijk, dat soms in hetzelfde bedrijf
een knecht wèl opgeroepen wordt en
de zoon van de eigenaar, die ook in
het bedrijf werkt, een vrijstelling
krijgt?
Het lijkt vaak onbillijk en mis
schien is het dat inderdaad maar
toch zijn al deze beslissingen geba
seerd op de bepalingen van de Dienst
plichtwet. En omdat de meeste men
sen, hoewel zij geacht worden de wet
te kennen, de Dienstplichtwet nu een
maal niet uit het hoofd kennen, haar
zelfs niet in de boekenkast hebben
staan, bestaat er inzake de verlening
van vrijstelling van opkomst onder de
wapenen voor eerste oefening veel
misverstand. Men is geneigd en op
voorhand bereid, hier een wrillekeurig
stelsel van „die - wèl - en - die - niet"
aanwezig te achten en zelfs heb lk
wel eens de onheuse veronderstelling
horen opperen, dat als je maar ge
noeg relaties hebtenfin, men
kent die verhalen wel.
Al deze achterklap ln de grond te
boren, zal mg wel niet lukken, maar
ik wil er niettemin een poging toe
doen. Beginnen wij met de bepalin
gen van de wet eens rustig over te
lezen. De Dienstplichtwet dan zegt,
dat vrijstelling wegens persoonlijke
onmisbaarheid wordt verleend aan
hem, door wiens verblijf ln werkelij
ke dienst voor eerste oefening on
overkomelijke bezwaren zouden ont
staan voor de instandhouding der
middelen van bestaan van zijn naaste
verwanten. En voor wie nu goed kan
lezen is het meteen duidelijk, dat een
boerenzoon, die op het bedrijf van zijn
vader niet gemist kan worden, wèl
voor vrijstelling ln aanmerking komt,
maar de boerenarbeider in ditzelfde
bedrijf, die misschien evenmin gemist
kan worden, in dienst moet. Want een
boer en z(jn zoon, dat zijn naaste ver
wanten, maar een boer en een wille
keurige arbeider op zijn bedrijf zijn
dat niet. Dat de ouders van deze boe
renarbeider zijn inkomsten wellicht
bi®t kunnen missen, speelt ln deze
geen rol. Moet de jongen opkomen,
dan kan hij ln aanmerking komen
voor kostwinnersvergoeding.
Wij spraken hierboven alleen over
boerenzoons, maar hetzelfde geldt
Natuurlijk voor alle soorten van ar
beiders of middenstanders, dit in een
®igen familiebedrijf werkzaam zijn.
Het Bueau Vrijstellingen van het Mi
nisterie van Oorlog te 's Gravenhage
behandelt al deze gevallen, waarbij
bet steunt op adviezen en rapporten
van het Gewestelijk Arbeidsbureau en
de betrokken burgemeester. Heeft het
Bureau zijn beslissing genomen, dan
kan men, als men daar geen genoe
gen mee neemt, ln beroep gaan bi) de
Baad van State, die een aparte afde-
bug voor deze soort zaken heeft,
Waar geval voor geval nauwgezet
ordt onderzocht. Wij hopen hier-
®®e te hebben aangetoond, dat van
Willekeur geen sprake is en dat elke
aanvraag om vrijstelling serieus
Wordt getoetst. Dat de een wel en de
ander niet voor vrijstelling ln aan
merking komt, vindt dus zijn oorzaak
111 de bepalingen van de Dienstplicht-
Wet, waaraan nu eenmaal niet te tor
nen valt. Tenzij menKamerlid
's en men bij de komende begrotings
debatten dt Minister van Oorlog er
Van weet te overtuigen dat de Dienst
plichtwet op dit punt gewijzigd dient
'a Worden. Waarbij men dan tevens
*al moeten aangeven, hoe het dan wèl
moet. En dat zal niet meevallen!
ten leeft. Dit is een klein en uiterst pri
mitief „luisje".
Het enige andere levende organisme
u" de grotten is er „pas". Het zijn heel
bescheiden plekjes mos, die er eerst
zijn komen wonen toen men in 1897
electnsch licht ln verschillende grotten
aanlegde. De sporen moeten door men
sen zijn meegedragen. En de korte tijd
aat het licht aanging om de bezoeker*
de druipstenen te tonen was genoeg
voor deze bescheiden plantjes om in
deze dode, kille wereld te leven.
De blinde spinnetjes en de heel klei
ne luisjes van de uitgestrekte Austra
lische onderwereld zijn zeker uiterst
boeiend. Doch zij halen niet bij de on
deraardse gloeiwormen. die ik in de
grotten van Waitene op het Noord
eiland van Nieuw Zeeland zag. Het wa*
vlak na mijn grotten-tocht in West
Australië en ik voelde er niets voor
om opnieuw in de kille onderwereld
af te dalen. Maar lk moest en ik zou
de gloeimormen zien, die nergens an
ders ter wereld voorkomen.
Weinig stelde ik mij van dit genoegen
voor, toen ik in het pikdonker en een
roeibootje in een onderaardse rivier
plaats nam. Mond dicht en geen licht,
beval de Cerberus van deze onderaard
se stroom en begon het wankele bootje
langs een touw aan de rotswand voort
te trekken.
Toen wij de bocht om kwamen was
daar plotseling het wonder. Een enor
me grot waarvan de bodem een meer
tje was en waarvan de zoldering be
zaaid was met milliarden glanzende
lichtjes die zich in het water weer
spiegelden. Slechts het gespat van het
drni pst eenwater in het meer verbrak
de stilte en de nooit flikkerende licht
jes glansden.
Tot de gids ln de handen klapte en
alle lichtjes als bij toverslag doofden.
Slechts 't geluid van de vallende drop
pels water kon de gloeiwormen niet
verstoren. Ieder ander geluid draaide
prompt de schakelaar om. Het voed
selprobleem van de spinnetjes van de
Jenolan-grotten kennen deze doorzich
tige gloeiwormpjes niet. Ze hebben
ragfijne, kleverige draadjes uit het
lichaam hangen waaraan de met de
onderaardse stroom meekomende vlieg
jes blijven plakken.
Het zijn echter niet alleen de vreemd
soortige levende wezens die de Austra
lische grotten zo boeiend maken, want
deze onderaardse wereld heeft steeds
een grote rol gespeeld in het culturele
en religieuse leven van de primitieve
Australische nomade, de Austraalne-
ger, die hier tot vóór enige honderden
jaren het rijk alleen had. In de tallo
ze grotten van dit „holle" land uitte
hij zijn ten nauwste met zijn godenwe
reld verbonden kunstzin in de meest
fascinerende muurschilderingen.
Deze dikwijls bizarre muurversierin
gen, die men in talloze grotten aan
treft, hebben steeds een diepere bete
kenis. Vaak zijn het de magische tekens
van de medicijnman, die zich. ten nauw
ste verbonden voelend met zijn totem -
dier. hier afzonderde om de regen te
maken of een ander wonder te ver
richten.
DB. EITWE IS WEEK OP DREEF
Na een heel lange inzinking is dr.
Euwe weer in vorm gekomen. Hfl be
wees het in het tournooi te Baam, dat
zo juist is beëindigd. Uit 7 partijen
scoorde hij niet minder dan 6Vs punt.
En de wijze waarop hij zijn partijen
won zegt nog veel meer dan dit sim
pele cijfer. In ieder geval heeft hij
bewezen, dat hij in ons land nog
steeds eed klasse apart vormt.
Hieronder een goede partij uit Baarn
Wit: Dr. Max Euwe. Zwart: Mr.
Ed. Spanjaard. Nimzo-Indisch.
1. d2d4, Pg8—f6; 2, c2—c4, e7—
e6; 3. Pblc3, Lf8—b4; 4. Ddl—b3.
In de laatste tijd speelde men veel
4. Dc2 en 4. e3, maar het schijnt, dat
nu de tekstzet weer in de mode komt.
4Pb8c6; 5. Pgl—f3, d7—d6;
6. d4d5!. Een belangrijke verster
king van de gebruikelijke zettenreeks.
6. a3, Lxc3f; 7. Dxc3, a5, die aan
zwart een behoorlijk spel verschaft
6e6xd5.
Leidt tot een voor wit gunstig eind
spel, zoals uit deze partij blijkt.
Beter lijkt ons 6Lxc3t; 7-
Dxc3, Pe7 enz. 7. c4xd5, Lb4xc3t; 8.
Db8xc3, Pf6xd5. Op 8Pe7 ls nu
9. e4! zeer sterk. 9. Dc3xg7, Dd8f6;
10. Dg7xf6, Pd5xf6; 11. b2—b3, Pf6-
e4; 12. Lel—b2. Tb8~g8, 13 Pf3—d2,
Lc8f5?
Verliest kostbare tijd. Betere tegen-
kansen geeft 13Pxd2; 14. Kxd2.
Le6 gevolgd door a7—a5a4. 14. Pd2
xe4, Lf5xe4; 15. f2—f3, Le4—g6; 16.
e2—e4, f7—f5. Vrijwel gedwongen, om
dat anders de loper buitenspel blijft
Intussen wordt nu het pionnenover-
wicht van wit op de koningsvleugel
wat erg sprekend. En dat ls Juist ln
verbinding met wit's loperpaar een
geweldig wapen.
17. e4xf5, Lg6xf5; 18. Keif2,
0-0-0; 19. Tal—dl, d6d5; 20. g2
g4, Lfög6; 21. h2h4, h7—h5.
Zoals dat zo vaak gebeurt in slechte
stellingen is zwart vrijwel genood
zaakt zijn stelling nog meer te ver
zwakken. Na de tekstzet krijgt wit
twee verbonden vrijpionnen. Aan de
andere kant is echter het toelaten van
22. h5, Lf7; 23. Ld3, h6; 24. Lel zeker
Set beter. 22. Lfl-h3, Kc8-b8; 23.
Lb2f6!
Sterker dan het verleidelijke 23
gxh6, Lxhö; 24. Le6, Tgf8; 25. Lxd5,
Txd5; 26. Txd5, Lxf3 enz.
23 Td8d6; 24. g4—g5.
De partij is beslist. Alles wacht op
de voltrekking van het vonnis door de
opmars van wit's f-pion
24 Tg8e8; 25. Thlel, Te8
xel' 26. Tdlxel, d5 -d4; 27. Tel eO
d4_d3- 28. Te6xd6, c7xd6; 29. f3—f4,
Pc6b4; 30. Lh3-e6! Dreigt 31. f5
gevolgd door de mars van de g-pion
fn d3d2; 31. Kf2e2, Pb4d3;
32 f4f5 Pd3f4t; 33. Ke2xd2, Pf4
xe6; 34. f5xg6! Zwart geeft op.
Dt. Hideki Jukawa, een Japans
atoomgeleerde, winnaar van de
Nobelprijs 1949 voor physica, ont
vangt de gelukwensen van de pre
sident der Columbia Universiteit,
Dwight D. Eisenhower. Dit is de
eerste maal, dat de prijs, groot
11.000 Pond Sterling, door een Ja
panner werd 'gewonnen.
GROOTEBROEK, 7 Nov. 1949. „De
Tuinbouw". 6600 kg Gele kool 6.80—
10.30; 3800 kg Groene kool 7.50—13.20;
7600 kg Rode kool 5.50—8.90; 6200 kg
Bieten I 6.40—6.90; 9500 kg Peen II 6.20
9.40, m 6.709.60; 300 kg Andijvie 6;
15000 kg Uien 23.30—24.20, grof 22.20—
23.20, driel. 16.50—17.60, nep 11.20—
16.70 en afw. 13.60—14.50; 50.000 stuks
Bloemkool I 69—85, n 53—63, I afw. 30
—50, II afw. 8—20 en stek 11—20.
ZWAAG, 8 Nov. 1949. Uien 12—15.60;
Bieten 6.10—7.60; Prei 15—25; Chin.
kool 5—9.60; Savoye kool 10—18.50;
Witte kool 6.80; Gele bew. kool 6—
11.50: Rode kool 5.8012 40; Boerenkool
17—20: Spruitkool 66—74; Snijbonen
1,25; Witlof 33—76; Tomaten 30—60;
Breekpeen 10—1.90; Waspeen 10—11;
Peen (per 100 bos) 9; Andijvie 5—14;
Bloemkool 856: Komkommers 616;
Knolselderij A 12—16 en B 8—9: Witte
druiven 62—134; Alicante 41—164;
Goudreinetten 15—37; Present van En
geland 18123: Cox's Orange Pippin 18
67: Groninger Kroon 1130; Jacques
Lebel 22; Zoete Ermgaard 2328: Zoete
appel 11—17: Schellinkhouter 25—33:
Glorie v. Holland 1727; Notaris-appel
1428; Galen Ross 1746; Graschon
Superbe 1331: Beurré Alex Lucas 23
—34. Clairgeau 17—49. de Mérode 11—
15; Bonne Louise d'or 2045; Comtesse
de Paris 626: Conference 1350:
Doyenne du Comice 35—72; Leeipont
16—42: Soldat Laboureur 1037; Gieser
Wildeman 717; Winterjan 514:
Westl Louw 815: Wililam Duehess 18
—33; Nouveau Poiteau 523: Gratiool
816: Emile d'Hevst 1140; Eva Ballet
2328; Zwijndr. Wijnpeer 527.
De aanvoer van snoekbaars was de
afgelopen week maar matig. Over 't
algemeen vielen de vangsten tegen.
Slechts enkele vissers brachten vang
sten aan de markt van meer dan 1000
pond. De prijzen die in het begin van
de week nog schommelden rond 0,18
per pond, lieten aan het einde der
week een behoorlijke daling zien. Za
terdag schommelde de prijs dan ook
rond 0,12 en 0,13. De oorzaak
daarvan was waarschijnlijk het feit
dat de vorige week het vlees van de
bon kwam, waardoor de vraag naar
vis verminderde. Hetzelfde feit was
tenminste te constateren b(j de prij
zen der verse vis. Evenwel 'door der-
geiyke oorzaken wordt het er voor de
visserman niet beter op. Vooral wan
neer men ziet dat de prijzen van vis
serijbenodigdheden geen daling ver
tonen. Bij dergelflke visnoteringen ziet
het er naar uit dat in de toekomst
vele visserijbedrijven rond het IJsel-
meer zullen moeten worden stilge
legd. De weekbesommingen voor de
sleepnetvissers varieerden de afgelo
pen week van 150,tot 320,
per span. Voor de staandnetvissers
waren deze van 50,tot 190,
per vaartuig.
De grote Noordzeevisserljj boekte
de afgelopen week ook weinig resul
taat. De snurrevaadvisserij is bijna
niet .neer lonend, zodat velen over
gingen op de trawlvisserij, waarvan
de resultaten iets beter waren. De
prjjzen voor verse vis lieten ln ver
houding tot andere weken een flinke
daling zien. Besommingen der snurre-
vaadvissers waren tot 1200; trawl-
vissers tot 2000.
Het resultaat van het eerste span
haringkuilvlssers was practisch nihil.
Aan de afslag Urk werd door één
Noordzeevaartuig gelost. Vangst ge
ring. Prijzen redelijk. Besomming
200.
Aangevoerd werd de afgelopen
week: 39844 pond snoekbaars; 914
pond rode baars; 737 pond blei; 3228
pond voorn; 20 pond karper; 29 pond
snoek en 128 pond bot. Totale omzet
bedroeg ongeveer 6400.
VISSERIJ-NOTERING
Dinsdag 8 November werden door 32 vaar
tuigen aangevoerd: 1338 pond Noordzeevis
f 0,12—f 1,00, 0974 pond snoekbaars f 0,12—
10,14, 38 pond blei f 0,10, 380 pond voorn
10,04 en 110 pond rode baars f 0,14: alles
per pond.
OOSTDUITSE AMBASSADEUR TE
MOSKOU
Wilhelm Pieck, president van Oost-
Duitsland, heeft de Oostduitse diplo
matieke vertegenwoordiger in Mos
kou, Rudolf Appelt. tot ambassadeur
benoemd, zo wordt officieel meege
deeld.
Ter gelegenheid van haar 30-jarig be
staan gaf de muziekvereniging „Cal-
lantsoog" Zaterdag een jubileum-uit
voering in café Vriesman, alhier. De
zaal was tot in alle hoeken bezet, toen
de voorzitter der vereniging, de heer
M. J. Schmidt, zijn feestrede uitsprak,
waarin hij het wel en wee van de ver
eniging memoreerde. Ook hieruit bleek
weer dat kleine plattelandsverenigingen
vaak met grote moeilijkheden te kam
pen hebben. De muziek heeft ook haar
ups en downs gekend.
Behalve de jubilerende vereniging
waren er ook nog twee jubilarissen,
n.L de directeur, de heer A. Vriesman,
die 20 jaar de dirigeerstok hanteerde
en Henk Bakker die onafgebroken 30
jaar lid is geweest. De directeur mocht
uit handen van de voorzitter namens
de vereniging een mooie actetas in ont
vangst nemen en de heer Bakker werd
verrast met een doos sigaren. Ook
mevr. Vriesman deelde in de vreugde
mede en ontving een mooi bloemstuk.
Na de openingsrede werden een drietal
muzieknummers ten gehore gebracht
waarna gelegenheid werd geboden om
de jubilaresse te feliciteren, waarvan
door velen gebruik werd gemaakt De
burgemeester sprak namens het ge
meentebestuur en reikte een enveloppe
met inhoud over.
De heer S. Kooger, in de beginjaren
voorzitter van de vereniging sprak na
mens de oud-leden. In zijn vaak humo
ristische speech haalde hij oude herin
neringen op Hij schetste de moeilijke
jaren in het begin, toen er veel geld
moest zijn voor het aanschaffen van de
instrumenten, dan de moeite om hier
een goede directeur te krijgen enz. Eén
persoon mocht spr. echter bij name
noemen en wel wijlen Burgemeester
Lovink. Deze is wel de grootste stuw
kracht geweest om de vereniging door
de moeilijke tijd heen te helpen. Hij
met vele anderen o.a. P. Vos Jbz., komt
de eer toe dat de nu bestaande vereni
ging op goede grondvesten rust.
Jb. Mooij Mzn. sprak eveneens als
oud-lid en voorzitter der VW. Na deze
werd het woord gevoerd door verschil
lende vertegenwoordigers van plaatse
lijke verenigingen en bonden. Allen
deden hun felicitaties vergezeld gaan
vcd een enveloppe met inhoud.
Hierna volgde nog een paar muziek
nummers, waarna de verdere avond
werd verzorgq door het bekende Duo
„De Arnoldis". Dit duo heeft op be
schaafde en prettige wijze de aanwezi
gen een paar mooie uurtjes bezorgd.
Hun repertoir was zeer gevarieerd en
zij verstaan de kunst om voor platte-
landspubliek op te treden. Aan dit duo
is verbonden de accordeonist Wim de
Le Roy, die het duo begeleidde en zelf
een viertal nummers ten gehore bracht.
Ook hij bleek over goede kwaliteiten
te beschikken.
Het distributiekantoor alhier is thans
opgeheven. Voor distributieaangelegen
heden wende men zich in het vervolg
tot het kringkantoor in Den Helder
(Spoorstraat 44, teL 2294).
MONUMENT VOOR DE GEVALLEN
RUSSEN
Dezer dagen ls opgericht het lan
delijk comité „Texel-monument". Dit
comité is samengesteld uit een twee
tal oomité's, die reeds sedert 1945
gelden hebben Ingezameld voor de
oprichting van een monument ter na-
de architect D. R. Hueting uit Bus-
vallen Russen.
Het monument is ontworpen door
ed architect D. R. Hueting uit Bus-
rum. Het comité stelt zich voor het
monument op 6 April 1950 te doen
onthullen, in aanwezigheid van een
aantal overlevenden uit die strijd,
die zich in Rusland bevinden.
De Zuiderzeeraad heeft Maandag be
sloten de minister van Waterstaat en
Verkeer te adviseren van de nog droog
te maken Zuiderzeepolders de zgn.
Oosterpolder ten Noorden van de Ve-
luwe tussen Kampen en Harderwijk 't
eerst aan de beurt te doen komen. Men
verwacht, dat de minister spoedig een
beslissing zal nemen, de aanbestedingen
kunnen dan in Januari volgen en het
werk zelf zal dan ln 1950 kunnen wor
den aangepakt.
ONDERHOUD PETTEMER
ZEEWERING
De Rijkswaterstaat te Haarlem zal
Vrijdag 9 December aanbesteden het
onderhoud van de Pettemer Zeewering
gedurende het jaar 1950.
De heer Blaauboer van „Blaauboer
en Kossen" te Schagen heeft, in samen
werking met de Vacuum Olie Maat
schappij te Rotterdam, voor een flinke
groep belangstellenden een filmverto
ning in Veerburg gegeven.
De film was gewijd aan de nieuwe
soorten smeerolie, die thans in de han
del zijn en waarvan iedere automobi
list of tractor-gebruiker wel iets we
ten moet.
Vóór de vertoning zette de heer L.
Spijkman uit Rotterdam op duidelijke
wijze uiteen, waarom die nieuwe soor
ten olie er moesten komen. Dat stond
n.1. jaren geleden al vast, omdat de
auto-constructeurs er toen al van over
tuigd waren, dat de auto motor in de
loop der tijden steeds compacter en
lichter van gewicht zou worden en om
even sterk of sterker te zijn dan de
oude, een hoger compressie en groter
toerental moest hebb_n. Men zou dan
voor sommige onderdelen andere me
talen of legeringen moeten gebruiken
en over een olie moeten kunnen be
schikken, die voldoen zou aan eisen,
die voorheen niet gesteld werden. Ho
ger compressie en groter toerental gaan
n.1. gepaard met groter druk van het
gasmengsel in de cylinder en sterkere
warmte ontwikkeling. De speling tus
sen zuiger en cylinderwand moest klei
ner worden om het ontwijken van het
gas (door de verhoogde druk) te voor
komen; de „oliefilm" (tussen zuiger en
wand) moest dus eveneens dunner wor
den, maar toch in staat blijven kracht
verlies en slijtage te voorkomen. Ook
de hogere temperaturen zouden nieuwe
eisen stellen aan de olie, daar deze
oxydatie, vorming van zuren, kool,
enz. bevorderen. Die schadelijke in
vloed moest weer door verbetering
van de olie opgevangen worden. Boven
dien zou de hogere druk, bij verhoogde
temperatuur de oliefilm weg kunnen
drukken en moest dus ook dit voorko
men worden.
De nieuwe smeerolie bezit dan ook
drie nieuwe eigenschappen, n.1. le zij
verzet zich tegen ontleding en zuur-
vorming! 2e zij kapselt ongewenst stof
fen in en houdt deze in de olie zwe
vende, waardooT zij afgetapt kunnen
worden en 3e houdt ze, bij verschillen-
te temperaturen, een ongeveer gelijke
vloeibaarheid, ze heeft een hoge „vis-
cositeitsindex". wat als voordeel geeft:
minder moeilijk starten bij koude en
bij lage temperatuur toch smering der
bewegende delen, terwijl als de motor
warm is, de olie niet zo dun wordt,
dat de oliefilm niet meer in staat is
slijtage te voorkomen.
Alle ruwe oliën zijn niet gelijk. Door
daarvan het beste te kiezen, goede
raffinaeemethoden toe te passen en
de juiste „dopes" toe te voegen, heeft
men de soort olie verkregen, die voor
de nieuwe automobiel noodzakelijk is,
maar bij de oude ook haar goede diens
ten bewijst.
De kleurenfilm, gedraaid door de
heer Van Dongen uit Alkmaar en toe
gelicht door de heer Spijkman, was een
prachtige Illustratie en verduidelijking
van wat de spreker betoogd had en de
gehele avond een prettige en leerzame
voor ieder, die met auto of tractor
rijdt en „voor z'n motor voelt".
Geboren: Nicolaas W. M., zv W.
S. Bierman en D. Way; Alida, dv S.
van den Hoonaard en A. M. Kapitein;
Johannes P., zv P. L. G. Warmerdam
en M. A. M. van den Berg; Frans H.
zv A. Walraven en A. den Haan; Jean-
nette. dv Ph. D. Mulder en Joh. Bak
ker; Martina, dv N. J. van den Berg
en M. Chr. Duijnhoven; Franciscus.
Jae. M„ zv Joh. van den Hoek en P.
van den Berg.
Ondertrouwd: E. J. Erensperger
en M. P. Prins; A. P. van der Park en
Th. S. Totté; B. de Wilde Moor en A.
Chr. Blaauw.
Getrouw 1: C. Joh. Smit en H. L.
Meeldijk; W. van den Bogaerde en G.
Polet.
Overleden: E. S. Herwegh, 62
jr.; M. StellingwerffHovenier, 72 jr.;
H. Hjjinan, 69 jr.; R. Jenlnga—Plag-
meijer, 81 jr.; Joh. BakkerGroot,
79 jr.
Ingekomen; wed. J. v. d. Woude
Dassen van Wieringen; A. Hoogscha-
gende Boer van Zijpe; H. Klugt van
Wieringen; mej. M. H. van der Plas
van Noordwijk; mej. L. de Vries van
Den Helder; H. A. Koops en zoon van
Hardenberg; mej. C. van Dalen van
Den Helder; mej. C. H. A. Ooïjmans
van Den Helder; Ch. L. M. Teeuwen
van Berlicum; mej. C. Bakker van Wie
ringen; wed. G. Stevens—de Bruin van
Assen: E. Clemens—Langeveld van
Noordwijkerhout; mej. G. M. Geerligs
van Amsterdam.
Vertrokken: W. Siegers—ter Burg
naar Wieringen; T. de GraafZeeman
en kindere naar Ti el; G. van Zwaar
denKlap naar Harderwijk; F. Nuij-
ens naar Sijbekarspel; H L. Smit
Meeldijk naar Alkmaar; mej. A. H. M.
van Graven naar Amsterdam: A. Per-
dijk en gezin naar Den Helder; mej.
J. M. Deutekom naar Castricum; P. de
Graaf naar Den Helder; E. J. Erensper
ger naar Alkmaar; G. v. d. Bogaerde
Polet naar Wieringen; A. A. Post efi
echtgen. naar Amsterdam; D. Bakke*
en gezin naar Alkmaar; mej. J. L. M.
Brinkman naar Tilburg; P Krijnen en
echtg. naar Egmond aan Zee; mej. A.
M. J. van den Berg naar Den Helder.
FILMAVOND VOOR E.H.B.O.
De Ned. vereniging „Eerste Hulp bij
Ongelukken" biedt Donderdag in Veer
burg een filmavond, om iedere belang
stellende boven 17 jaar in de gelegen
heid te stellen wat meer bekendheid
met het werk der vereniging te krijgen
en om aan te tonen, van hoe groot be
lang het direct verlenen van goede
hulp bij een ongeval is.
KONING VOETBAL
In Breezand was de belangstelling
voor de film „Koning Voetbal" zó
groot, dat men meende ook aan de
Kleinesluis nog 'n vertoning te moeten
geven. Zaterdagavond echter bleek ilie
rekening niet te kloppen. De film trok
daar nog slechts enige tientallen,
vooral jeugdige, voetballiefhebbers.
Over de inhoud schreven we reeds ter
gelegenheid van de vertoning in
Ereezand. Ter aanvulling werden ook
thans weer een paar andere aardige
sportfilms vertoond.
13. Zonder langer na te denken zijn
Pim, Pam en Pom naar binnen ge
stapt. Hun maagjes knorren en mis
schien kunnen ze met hard werken wel
een hapje eten verdienen. In het ver
trek, waar ze binnenkomen, zit een
vriendelijke meneer in een prachtig
uniform achter een bureau. Verrast
kijkt hij om bij het binnenkomen der
dria broertjes. „Zo, jullie komen je
zeker melden?" klinkt het. „Mooi,
jullie komen juist op tijd!" Pim, Pam
en Pom kijken elkaar verbaasd aan
Wat zou daarmede bedoeld worden?
We kunnen nog heel goed een paar
flinke mannetjes gebruiken", vervolgt
de man vanachter zijn bureau en
draait zich om met een papier in de
hand.
(Buiten verantwoordelijkheid Red.)
KLAPROOSDAG
woordelijkheid van de redactie).
„Vergeet hen niet die alles gaven!
Geeft op Klaproosdag met milde
hand Draagt bD tot een waardige
verzorging van 40.000 geallieerde sol-
datengraven".
Zo was het aangekondigd op de
aanplak- en raambiljetten, welke de
vorige week in verband met de col
lecte op 5 November, op verschillen
de plaatsen in onze stad waren opge
hangen.
40.000 geallieerde soldaten, die in
ons land begraven liggen, hebben hun
jonge leven gegeven, opdat wij in vrij
heid mogen leven.
Als men dit leest en overdenkt, zou
men verwachten, dat iedereen op
„Klaproosdag" geeft, geeft zo veel
hö missen kan, geeft zonder te vra
gen, geeft met eerbied.
Een groot deel van de bevolking
van onze stad beseft dit gelukkig
nog, doch een belangrijk deel is blijk
baar alles vergeten. Dit is mij verle
den jaar reeds, doch dit jaar in nog
veel sterkere mate opgevallen, toen
ik op „Klaproosdag" collecteerde.
Het is werkelijk een schande, met
welk een hautain gebaar sommige
mensen hun gave in de bus deponeren,
alof ze een bedelaar iets geven, vaak
nog met de vraag „waar is dat nu
weer voor'. Zij hebben zich blijkbaar
niet de moeite gegeven, kennis te ne
men van bovengenoemde aankondigin
gen of van de publicaties die hierover
in alle kranten zijn verschenen. Deze
mensen echter geven nog iets, al is
het dan niet „van harte". Een ande
re categorie maakt het nog erger,
die lopen de collectant voorbij, zonder
hem te (willen) zien en plotseling
stom blijken te zijn als er aan hen
gevraagd wordt of Ze dan niets over
hebben voor het verzorgen van de
40.000 soldaten, die voor onze vrij
heid gestorven zijn. Een als heer ge
kleed persoon maakte hierop een uit
zondering, deze antwoordde op de
hierboven genoemde vraag: „Neen,
niets".
Tenslotte zou ik nog een opmerking
willen maken ten aanzien van de mi
litairen, de mannen in uniform. Van
hen toch zou men in de eerste plaats
mogen verwachten, dat zij hun geval
len wapenbroeders zouden willen eren.
Het dragen van een klaproos op
„Klaproosdag" moet voor de ln vrij
heid en welvaart levende Nederlandse
beroepsmilitairen in de eerste plaats
een posthume groet betekenen aan
hun gesneuvelde makkers. Hoe diep
beschamend en ergerniswekkend is
het om te zien, hoe een groot deel
van de geüniformeerde inwoners (van
hoog tot laag) de collecte-bussen zon
der gift voorbij gaat. Leeft er bij dit
deel van onze Koninklijke Marine dan
geen enkel geestelijk en zedelijk besef
meer en is men daar zo vervreemd
van de vroegere normen van onder
linge kameraadschap en saamhorig
heid?
Het optreden van vele dezer mili
tairen op Zaterdag J.l. leidt mg er
toe om hierop te antwoorden: „He
laas wel"b.
(Wanneer daarvoor geen dispensa
tie is verleend, mogen militairen geen
andere! nsignes e.d. op hun uniform
dragen, dan hun normale distinctie
ven etc. De instelling, die een collec
te organiseert, kan voor het onder
havige geval dispensatie aanvragen
bij de militaire autoriteiten. Voor het
geven van een bijdrage is evenwel
géén dispensatie nodigDe mili
tairen hadden de klaproos in de zak
kunnen steken en een eventuele vol
gende collectant kunnen tonen. Red.'
