Komt er wijziging in Franco's regiem Kort Bestek Spanje staat voor financiële crisis Geen televisie-zender in hetGooi? Interimregeling voor Suriname gaat heden in Bulgarije wijst Joegoslavische diplomaten uit VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Koude en storm kwellen West-Europa en de Verenigde Staten Schaduwkabinet kwam bijeen Geen onderhandelingen over de waterstof-atoombom Vrijdag 20 Januari 1950 75e Jaargang No. 1D792 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Geen Amerikaanse steun voor Korea Volksraadpleging niet in strijd met de wet Visser en Bos in hoger beroep Bezwaren voor de luchtvaart ie grooi In Giethoorn is begraven burenplicht Weer 29 slachtoffers Explosie in fabriek te Schönebeck? Malik verliet atoom commissie Communistisch Vietnam door Mao erkend Dr. De Miranda: Nu eigen lot in eigen hand Vijfduizend studenten gooien met stenen Verklaring van Truman Koning Custaaf bijna hersteld Weerbericht Amerika „veegt" zijn luchtruim schoon Eén der ontsnapte gevangenen meldde zich Beschuldigd van samen zweringen tegen dit land Beschermingswetgeving door Saarparlement BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 440041 Hoofdredacteur: A KAPTEIN Directie: j BIJLSMA en C KRAK HELDËRSE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct per mm Kleine advertentie* t„Juttertjes"> tot 15 woor den f 1.elk woord meer 5 cent Abonnementen per kwar taal 1 1— aij vooruitbe taling, plus incassokosten Men gelooft dat een fundamentele verandering in het regiem van Franco voor de deur staat, mogelijk de benoe ming van generaal Franco tot regent meebrengend. In vele kringen is men van gevoelen, dat iets belangrijks wordt overwogen. Van gewoonlijk welingelichte Spaan se zijde wordt verklaard, dat generaal Franco de leden van de staatsraad heeft meegedeeld, dat hij de tijd ge komen achtte om de fundamentele wetten, waarop het regiem berust, te herzien. Franco zal misschien over gaan tot een referendum om het volk gelegenheid te geven hem tot regent te benoemen. Een ander gerucht wil, dat Franco voornemens zou zijn de titel monar chie af te staffen en de derde Spaanse republiek uit te roepen. De successie wet van 1947 bepaalt, dat Franco hoofd van de staat is, maar dat er na zijn dood een koning of een regent zal komen. Het Britse blad „The Times" schrijft, dat Spanje voor een financiële crisis staat, die alleen door Amerikaanse hulpverlening kan worden voorkomen. Spanje heeft een tekort aan graan, petroleum en buitenlandse credieten en het heeft niet de minste hoop goe deren uit Argentinië te kunnen be trekken. Spaans dementi In gezaghebbende kringen te Ma drid heeft men verklaard: „De in het Ontwerp met twee stemmen verschil verworpen Het Amerikaanse Huis van Afgevaar digden heeft een wetsontwerp verwor pen tot verlening van economische steun aan de Zuidkoreaanse republiek. De steun, ter waarde van 60 millioen dollar, was bedoeld om de jonge staat in staat te stellen communistische aggressie te weerstaan. In een minder heidsrapport verklaren de republikei nen zich tegen de wet, „daar de Zuid koreaanse republiek te allen tijde bloot staat aan een aanval door communisti sche strijdkrachten. De Amerikaanse hulp zou de buit van een aanvaller slechts vergroten". De stemverhouding was 193 tegen 191. Het voorstel werd tegen alle verwach tingen in verworpen. Op het laatste ogenblik deed de voorzitter van het Huis een beroep op de afgevaardigden om het ontwerp goed te keuren Hij zeid.e dat Zuid-Korea het laatste bol werk van de democratie in Zuid-Oost- Azie was. Korea zou verloren gaan, in dien de steun niet werd verleend. In dat geval zouden de belangen in de Stille Oceaan in verband met de Ame rikaanse veiligheid rechtstreeks be dreigd worden. De Belgische Kamer van Volksverte genwoordiging heeft met 104 tegen 88 stemmen de door de socialist Fayat in gediende motie, volgens welke de volks raadpleging onverenigbaar is met de constitutionele monarchie en afbreuk doet aan de ministeriële verantwoor delijkheid, verworpen. buitenland gepubliceerde berichten, als zouden principiële veranderingen in het Spaans regiem op handen zyn, kunnen categorisch ontkend worden". Amerika's houding Dean Acheson, de Amerikaanse mi nister van Buitenlandse Zaken, heeft Donderdag bekend gemaakt, dat de Ver. Staten bereid zijn in de Ver. Naties te stemmen vóór een resolutie, die elke regering vrjjlaat om volledi ge diplomatieke betrekkingen met' Spanje te hervatten. Hij legde er evenwel de nadruk op, dat de hou ding van de Ver. Staten geen goed keuring van het Franco-bewind in houdt. Acheson verklaarde, dat deze hou ding „slechts uitdrukking geeft aan onze wens terug te keren naar het normale gebruik van uitwisseling van diplomatieke vertegenwoordigers". De politiek der V.S. ten opzichte van Spanje is gebaseerd op de erken ning van zekere essentiële feiten. De interne positie van het tegenwoordige bevind is sterk en geniet de steim van velen, die ofschoon zij een an der regiem of staatshoofd prefereren vrezen, dat een poging om de re gering omver ie werpen chaos en burgeroorlog ten gevolge zal hebben. Voorts is Spanje een deel van West- Europa en behoort het niet blijvend geïsoleerd te zijn van normale be trekkingen met dit gebied, aldus mi nister Acheson. De ex-burgemeester van Den Haag, mr. W. A. J. Visser en zijn ex-secreta ris drs. Bos hebben tegen het hun op gelegde vonnis hoger beroep, aangete kend, aldus de Telegraaf. De uitvoering van de bestaande plan nen voor de bouw van een televisie zender in Het Gooi ondervindt moei lijkheden. Deze zullen vermoedelijk drastische wijzigingen van de plannen tengevolge hebben, waardoor niet Het Gooi met Amsterdam en Utrecht, doch de gemeenten rondom Lopik tot en met Den Haag, Utrecht, Gouda en omge ving de bevoorrechten zijn, die het eerst van de televisie zouden kunnen genieten. Het aanvankelijke plan vereiste de bouw van een 200 meter hoge zendto- ren op de Gooise heide. De bouw van deze zender wordt nu geremd, doordat In Giethoorn wordt bij begrafenis sen de traditionele burenplicht" nog altijd in ere gehouden. Ofschoon de „uitheemse" bevolking, welke zich in de ontgonnen gebieden van Hollands Ve- netie vestigde, een begrafenisvereni ging heeft opgericht, is bij een onder zoek onlangs gebleken, dat vrijwel alle oorspronkelijke „Gietersen" de „bu- renpicht" willen handhaven. Deze traditie bestaat hierin, dat bij een sterfgeval aan weerskanten van het sterfhuis zes buren worden aan gewezen voor de voorbereiding der begrafenis. Zij „zeggen" het verschei den van de gestorvene aan, luiden de klok ter aankondiging van het sterf geval, zorgen voor de overlijdensaan gifte ten gemeentehuize, voor de waar schuwing van de met de doodschouw belaste arts. Het uitnodigen van de predikant voor de leiding van de be grafenis en ten slotte voor het vervoer van de dode naar en de plechtigheid op de begraafplaats. Buurvrouwen zorgen voor het „afleggen". De traditie der „naoberschop" is eeuwenoud. Zij houdt tevens in, dat alle gestorvenen op de begraafplaats in chronologische volgorde van het overlijden worden begraven, rijk naast arm en jong naast oud. Begrafenis rechten zouden in strijd zijn met deze traditie en worden dan ook niet gehe ven. een 200 meter hoge zender een ernstig gevaar voor de luchtvaart zou opleve ren. Onderhandelingen met de betrok ken instanties over een mogelijke op lossing zijn gaande. Een onderzoek naar de draagwijdte van een zendto- ren ter hoogte van circa 75 meter wordt, ingesteld. Ook wordt overwogen de zendtoren bij Lopik te plaatsen teneinde de moeilijkheden voor de luchtvaart te ontgaan. De televisiestu dio komt in ieder geval in Hilversum. De toch nog plotseling ingevallen koude doet zich in West-Europa, dat zich deels al zo dicht bij de lente Waande, geducht voelen. In Rotterdam heeft het ijsbaancomplex „De Enk" gistermiddag om twee uur haar poor ten voor schaatslievende Rotterdam mers geopend. Behalve hier en daar in °ns land viel ook in Brussel enige sneeuw. Daarentegen wordt ook in En geland, Frankrijk en Noord-Italie zware sneeuwval gemeld. Tengevolge van een hevige storm sloeg bij Venetie een schip om, waardoor zeven personen om het leven kwamen. Veertig graden onder nul Elfduizend door de overstromingen van Mississippi en Ohio uit hun huizen verdrevenen moeten bittere koude trot seren. Het gevaar voor nieuwe over stromingen is nu afgenomen. Bar win terweer heerst van de Noordelijke vlakten langs de Canadese grens tot aan Texas en van het gebied der grote meren tot aan de Ohio. In het Noord- Westen der V.S. zijn in een week twee en twintig mensen van koude omgeko men. Te Glasgow (Montana) daalde de temperatuur tot bijna veertig graden Celsius onder nul. Acht vrouwelijks arbeiders en een politieagent kwamen onlangs om het leven tengevolge van een nog niet op gehelderde explosie in een deel van een dynamiet-fabriek te Scl iebeck In de Sowjet-zone, aldus een bericht van het Westduitse persbureau DPA. De Sowjetrussische geheime politie arresteerde onmiddellijk drie arbeiders op beschuldiging van sabotage en beval, dat alle nieuws over het gebeurde zou worden ingehouden. De fabriek is Sow- jetrussisch eigendom. Jacob Malik, de Sowjetrussische af gevaardigde by de Verenigde Naties, heeft gisteren de besloten zitting van de atoomenergie-commissie verlaten uit protest tegen de aanwezigheid van de gedelegeerde der Chinese nationalisti sche regering. Een veelzeggende stap De communistische regering in China heeft besloten dr. Ho Tsji Minhs „Re publiek Vietminh" in Vietnam te er kennen. Dit is een beslissend bewijs van de vastbeslotenheid van het nieuwe com munistische China, in Zuid-Oost-Azie te interveniëren, zo meent men in di plomatieke kringen te Londen. Waar nemers aldaar beschouwen dit als een directe tegenzet tegen de conferentie te Colombo, waar de ministers van bui tenlandse zaken van het Britse Ge menebest plannen bespraken om het communisme in Zuid-Oost-Azie een halt toe te roepen door het verlenen van economische hulp ten einde de le vensstandaard omhoog te brengen. Men verwacht, dat Frankrijk, dat aan het eind van het vorig jaar de macht over Vietnam aan Bao Dai overdroeg, thans nagenoeg de mogelijkheid is afgesne den, met het communistische China di plomatieke betrekkingen te openen. Tegelijk verwacht men, dat India thans nog meer zal aarzelen Bao Dai te er kennen en de druk op de Engelse re gering om Vietnam niet te erkennen zal vergroten. In verband met het feit, dat vandaag voor Suriname de interim-regeling in werking treedt, hield dr. De Miranda, voorzitter van het college van alge meen bestuur, Donderdagavond een radiorede tot de bevolking. De interim regeling, zo zeide hij, maakt een eind aan het kolonialisme. Naar geen woord buiten Suriname zal meer behoeven te worden geluisterd. Geen macht zal bui ten u om uw zaken kunnen regelen. Voortaan zullen eigen organen over uw lot beslissen. In het Koninkrijk zullen wij voor taan op voet van volkomen vrijheid en Ome Keesje" is niet meer... Zondag heeft de stem van „Ome Keesje" voor de laatste maal door de microfoon geklonken. De geestelijke vader van deze druk beluisterde uit zending, Willem van Cappellen, heeft 23 jaar de avonturen van „Ome Keesje" uitgebeeld. Willem van Cappellen acht thans echter de tijd gekomen om met deze radiofiguur op te houden. Zo is dus „Ome Keesje" thans getrouwd en naar Eutopia vertrokken, van waar geen verbinding met de studio moge lijk is. zelfstandigheid met de beide ander* deelgenoten gemeenschappelijke belan gen moeten regelen. In deze regeling worden wij tevens erkend als het Su rinaamse volk. Het jaar 1950 zal in Su riname geschiedenis wel het belang rijkste jaar blijken. Ons land staat naar mijn mening, zo ging dr. De Miranda voort, aan het be gin van een grote economische en so ciale ontwikkeling. Het volk, dat nu zijn eigen lot in handen heeft, staat ge reed zijn arbeid aan te vangen. Vijf-en-veertig gewonden in Mexico Woensdag is het te Guadealajara, de tweede stad van Mexico, tot een waar gevecht gekomen tussen studenten van tegenovergestelde politieke opinie, waarby 45 personen zyn gewond, van wie verscheidenen tamelijk ernstig. Anti-communistische studenten hiel den een vergadering als protest tegen het verspreiden van communistische vlugschriften waarin o.m. de godsdienst werd aangevallen. Uiterst linkse stu denten begonnen de deelnemers met stenen te bestoken. De relletjes sloegen over naar het centrum van de stad, waar 5000 studenten gedurende meer dan een uur elkander met stenen be kogelden, zonder dat de politie er in slaagde de rust te herstellen. De autoriteiten hebben maatregelen getroffen om te voorkomen, dat de stu denten de strijd hervatten, zoals zij hebben aangekondigd. President Truman heeft verklaard, dat hij niet overweegt, onderhande lingen met de Sowjetunie te openen over een waterstof-atoombom, waar over onlangs berichten verschenen. Hij weigerde voorts, zich uit te spreken, toen hem werd gevraagd, of hy de pro ductie van een dergeiyke bom over woog. Er zijn berichten gepubliceerd, dat David Lilienthal, die spoedig aftreedt als voorzitter van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, er bij de president op heeft aangedrongen in ternationale onderhandelingen te ope nen over de controle op wapens, die massavernietiging ten gevolge hebben, alvorens de verantwoordelijkheid op zich te nemen een nieuw wapen te produceren, dat volgens schattingen vele malen zo verderfelijk is als de atoombom. De president sprak de berichten te gen, dat Lilienthal had aangeboden zelf naar de Sowjetunie te gaan om te trachten overeenstemming over dit on derwerp te bereiken met de Russische regering. Het Amerikaanse publiek moet in de gelegenheid worden gesteld zich uit te spreken over het al of niet ontwikkelen van de waterstofatoombom, zo heeft dr Arthur H. Compton, atoomgeleerde en nobelprijswinnaar, op een pfersconfe- rentie verklaard. Hij was zelf voorstan der van zulk een ontwikkeling maar was van mening, dat zij geen doorgang moest vinden, w_nneer niet ten minste twee derden van het volk er voor was. Koning Gustaaf van Zweden, wiens gezondheidstoestand gestadig verbetert, zal op de kabinets-vergadering van Vrydag zijn officiële plichten hervat ten. Verwachting, geldig tot Vrijdag avond: Droog weer. Af en toe en kele overdrijvende wolkenvelden. Meest matige Oostelijke wind. In de ochtend matige, later lichte tot matige vorst. ZATERDAG: Zon op 8.36, onder 17.07. Maan op 10.21, onder 20.55 philippe Autheman in Clermont-Fer- rand wordt 100 jaar. Zyn recept: Eet goed, rook veel, probeer alles, maar overdrijf niets. Ik heb het geno teerd. Tegen de tyd dat ik de eeuw vol heb, hoort ge nader van me. De cyclotrons in Berkeley hebben een nieuw element geproduceerd, het 97ste. Waarschijnlijk zal het „Berkelium" worden gedoopt. Voor atoomwapens hebben ze er niets aan. Ik vraag met af, of nu de geleerden het gevoel heb ben, dat ze voor niets hebben gewerkt. Zeven van de tien Duitsers willen geen soldaat meer worden. Vorig jaar waren het er nog maar zes. Langzaam aan, dan breekt het lijntje niet en we zyn er nog niet, maar we komen er welEen advocaat uit San Fran- cisco gaat proberen Bertha Krupp als eigenaresse van de Kruppfabrieken te doen erkennen. Dat was de fabriek die vroeger „Dikke Bertha's" maakte. O De eerste naturel is beëdigd als advocaat in Zuid-Afrika. Hij is de zoon van een Zoeloe-arbeider en heet Alpheus Mfanamuni Ndlovu. Als hier een zetfout in staat, merkt ge het tooh niet. IIIHillllillllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIUIIIIIIilllinilüliNlllltllllilllM J^et gehele jaar 1949 door heeft de verloofde van de Spaanse infante in een aantal luxueuse hotels in Italië gewoond. Nu is ze celliste geworden, omdat de politie ontdekte, dat ze een oplichtster was, die uit Wenen was Haal de schaatsen uit het want hot wordt neusigi komen vluchten. Alle hoteliers lopen te fluiten. Naar hun centen. In Syd- ney is tydens een hevige storm een zesjarig meisje in zee gewaaid en ver dronken. In Noord-Rhodesia woont een volksstam, waar men alle „inge wijde" mannen en vrouwen kan her kennen, omdat bij hen zes voortanden zijn uitgeslagen. Dat zie je bij ons ook wel, maar dan heeft het een andere reden. Een mijnbouwmaatschappy in Canada heeft een apparaat gecon strueerd, waarby men radio-actieve materialen uit de ucht kan ontdek ken. En dat is natuurlijk vreselijk be langrijk. Jn Armentières staken de arbeidsters van veertig textielfabrieken. De di recties wenden pogingen aan de be drijven op gang te houden, onder het zingen van „mademoiselle from Ar mentières". De bazen van de casi no's te Monte Carlo hebben een scha devergoeding van tien millioen franc« geëist van de burgemeester, omdat zi.i hun klanten verloren aan het gemeen telyk openluchtheater. En dat noemen oneerlijke ooocurrentie. Woensdagmiddag is het „schaduw kabinet" der Engelse conservatieve partij onder voorzitterschap van Winston Churchill in diens Lon— dense woning, Hyde Park Gate, bijeen geweest. Het manifest der Labour partij werd bestudeerd, en een antwoord er op besproken. Op de foto links: Anthony Eden bij zijn aankomst bij Churchill's wo ning, rechts Lord Woolton. Geen vliegtuig kan ontkomen De Amerikaanse militaire deskundi gen hebben een nieuw stelsel van lucht afweer uitgewerkt, waaruit geen enkel vyandelyk vliegtuig kan ontkomen. Deze verklaring komt voor in het verslag, dat de Republikeinse senator voor Massachussets, Lodge, ten behoe ve van de Senaats-comrnissie voor de gewapende diensten heeft opgemaakt. Volgens Lodge kan het leger op het ogenblik voorwerpen, die zich op een hoogte van 24.000 meter met een snelheid van 1600 km per uur voortbewegen, op een afstnd van 300 km ontdekken. Tegen op geringe hoog te vliegende toestellen, zo verklaart Lodge verder, bestaat een nieuw stel sel „luchtveger" waaraan geen enkel vliegtuig onbeschadigd kan ontkomen. Woensdagavond meldde zich bij de politie te Zwolle één van de gevange nen, die de vorige dag was ontsnapt op het perron van het Utrechtse station, toen zij geboeid op transport zouden worden gesteld naar de strafgevange nis te Alkmaar. Bij het door de Zwolse politie afgenomen verhoor bleek het de 21 jarige Nachtegaal uit Utrecht te zijn. Hij is gisteren naar Utrecht over gebracht en opnieuw opgesloten. De Bulgaarse regering heeft aan de Joegoslavische regering verzocht on- middellyk de eerste ambassadesecreta ris, Woeatsjitsj, en de consul te Sofia, Sawitsj, terug te roepen. Het verzoek was vervat in een aan de Joegoslavi sche ambassade te Sofia overhandigde nota, waarin „verantwoordeiyke perso nen in de Joegoslavische regering en leden van de staf van de Joegoslavische ambassade te Sofia" ervan beschuldigd worden een samenzwering tegen Bulga- rye te organiseren. Deze had ten doel het gebied van Pirin van Bulgarye los te maken, de Bulgaarse souvereiniteit De bedriegers bedrogen Twee Rotterdamse inbrekers die maanden geleden in Barse- veld stapels bonkaarten, toewij zingen en rantsoenbonnen roof den, dachten hun buit in veilige haven te hebben. Want een los- werkman en -een grondwerker kregen resp. 10.000 en 62.000 gul den in bewaring, opdat de heren na hun ontslag uit de gevangenis goede sier zouden kunnen ma ken. Nu blijken de „vertrou wensmannen" alles opgemaakt te hebben. Tenminste, dat beweren zij. De inbrekers hebben zich nu als „benadeelden" tot de recher che gewend, die de beide potver- teerders achter slot en grendel heeft gezet. en onafhankelykheid te liquideren door middel van een federatie. Zij had eveneens ten doel gehad de overleden premier Dimitrof uit de weg te ruimen. Leden van de Joegoslavische regering en van de ambassadestaf in Sofia hadden eveneens misdadige be trekking met Kositof (inmiddels ter dood veroordeeld en terechtgesteld) onderhouden. De Joegoslavische vice- premier en minister van buitenlands* zaken, Kardelj, had in 1944 een bespre king met Kostof gehad en hem instruc ties gegeven over de inlijving van Bul garije bij Joegoslavië en Bulgarye's on derwerping aan „imperialistische mo gendheden". In 1947 zou maarschalk Tito opnieuw aan Kostof militaire steun hebben beloofd. Hij had toen ook de arrestatie en het eventuële uit de weg ruimen van Dimitrof voorgesteld, daar deze het belangrykste obstakel vormde. Ook zou Joegoslavië voorge steld hebben andere Bulgaarse perso nen uit de weg te ruimen, die tegen standers van het complot waren. Aan gezien dit optreden niet in overeen stemming is met hun diplomatiek* werkzaamheden, wordt de terugroeping verzocht van de twee functionarissen. Het parlement van het Saargebied heeft Donderdag twee speciale wetten aangenomen, die, zoals de premier, Jo- hann Hoffman zei, nodig waren om het land te beschermen tegen een West duitse propagandagolf, begonnen na het bezoek van Schuman aan Bonn. Zy be schermen de democratische orde in het gebied en de regering en haar leden, en merken valse en misleidende publica ties aan als misdryven, waartegen r* straffen worden bedreigd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 1