HET NIEUWE BOEK Passiespelen trekken onaeveer 400.000 toeschouwers tssr£lfcecnwii - ws r~" Tweede Bronzen Kruis voor comm. Dankelman Oberammergau, dorp in eWaca Gelofie werd nagekomen Amerikaanse Marine in Pacific wordt versterkt ONDERNEMING^ BELASTING WORDT AFGESCHAFT. I Drie bruine beertjes bij Strassburger geboren Andere heren. Canada wenst spoedig vredesverdrag met Japan Marva's verplicht naar Indonesië te gaan Wegens vuurgevecht met de Alri-patrouille- boot Nori I Sneeuwpracht in Venetië Vogeler moet terechtstaan Weer arrestaties in Praag Mijnwerkers in Amerika blijven staken Engeland krijgt twee nieuwe televisiezenders Voormalige hoge Duitse ambtenaar vrijgelaten 3Yn pet Staatslening 1950 Nieuwe directeur wederopbouw benoemd De eis tot berechting van de Japanse keizer VRIJDAG 8 ÏUBRTARI 1950 v» reizende redaucter Ante* Preisinger en Annemie Mayr, die de roIJe^ gallen vervullen in de Oberammetgauer Passiesvelen rilT m Mana gullen worden gehouden, zitten tegenover mij Zif drinV .zomer weer brood. Een sigaret hebben zij beide VeweZer WVn breken „enge blikken af naar Hans sThw^Zfer de j,l dfa!en hun dro" Zed doet aan bier met worstjes en e/era rZJachZ^-^J^- %reekt en lacht luidruchtig. Het verschuil ZZZ PUP bw smoort' Hi} dorp leeft in vervoering, elkeenspeelt nu reeds df rol "dU hZZl' oen doen of men komt zulk een lanahnrinc h„ w peen drie stap- ffi.' Lang, de hotelhouder, onTer TZtoZZ^T^ 'T" dit jaar. Een prachtige kop. In 1930 en 1934 heeHhiide naar nu is hij te oud (59 jaar) en te dik De vosthnde at t^f Bespeeld, ven heeft gebracht, wedijvert me, hem in Oosterse geLZitl^Mdn^lZü ul straks „een man uit de menigtevoorstellen. ^en, hij Oberamergau is een oorspronkelijk döor Kelten bewoonde eeuwenoude nederzetting; de namen Ammer (het riviertje) en Kofel (de berg) wijzen daarop. In de late Middeleeuwen werd het dorp in het Beierse Rijk opgeno men. Het ontwikkelde zich tot een handelscentrum met eigen filialen zo vel te Petersburg als te Amster dam, zowel te Madrid als te Gronin gen. In het begin van de zeventiende eeuw dreigde de welvaart van het bloeiende dorp te gronde te gaan. Zwervende soldaten brachten de pest over de Duitse landen. De plaatselijke overheid van Oberammergau nu liet wachten uitzetten op alle toegangswe gen om iedereen te beletten het dorp binnen te komen. Een inwoner van het dorp echter, die in t naburige Eschen- lohe werkzaam was, en niet naar huis mocht, kreeg last van heimwee en wist via binnenpaden het dorp en zijn gezin te bereiken. Hij droeg echter de be smettingsbacillen bij zich en zo bracht hij de gevreesde ziekte in het dorp. Binnen korte tijd waren 84 personen aangetast; de man, die hiervoor ver antwoordelijk was, viel het eerst als slachtoffer. Toen, zo vertellen de oude kronie ken van het dorp, begaf de gehele ge meenteraad van het dorp zich naar de kerk, zonk op de knieën voor het al taar en smeekte om verlossing van de plaag, de gelofte afleggend elite tien jaar het lijden van Christus te zullen uitbeelden. Op dat ogenblik trad het herstel in voor alle zieken in het dorp en er stierf er geen meer aan de pest. Dit nu gebeurde in 1632 en twee jaar later voerden de Oberammergauers De 20-jarige leerlinge van de hout- snjjschool Annemie Mayr, die voor Maria zal spelen. voor het eerst een passiespel op in de kerk. Alpen als achtergrond Passiespelen werden sedert vele eeu wen door geheel Europa opgevoerd, zo dat het niet moeilijk was een tekst te vinden. Men stelde er een samen uit een manuscript van de pastoor van Weilheim anno 1600 en uit een veel ouder handschrift (pijn. 1450), be waard in het Benediktijner klooster van St. Ulric en Afra te Augsburg. La ter werden er liederen van Sebastian Wild, een meesterzanger uit Augsburg. aan toegevoegd. Voor de opvoering van 1750 schreef pater Ferdinand Rosner een nieuwe tekst aan de hand van de oude. Na 1800 heeft pater Ottmar Weiss de tekst meer gemoderniseerd en dat is tussen 1850 en 1860 nog eens gebeurd door de pastoor van Oberammergau, Alois Daisenberger. Pas in 1810 is er muziek aan de Passiespelen toegevoegd °P voorstel van de dorpsschoolmees ter Rochus Diedler, die een compositie aanbood. Nadat hij haar zelf enige ma- ?n had veranderd heeft men zijn mu- ®ek met de tekst van Weiss gehand haafd Aanvankelijk speelde men in de J^rk, later op een verhoging op het erkhof, weer later op een weide bui en het dorp, waar een openlucht- eater werd ingericht. Pas in 1930 zaten de 5200 toeschouwers voor het eerst overdekt. Er wordt echter nog eeds jn de openlucht gespeeld ton- er voetlicht, schmink, pruiken of an- ere attributen. De achtergrond is in nomeinse stijl, waarachter de Beierse voor-Alpen oprijzen. Alle gewaden *yn ul« Eevantijnse wollen stoffen ver- ardigd, in Oberammergau genaaid geborduurd, voo, het merendeel in 'e pasteltinten geverfd. Voornaamste bestaansbron to gelofte der Oberammergauers is himr dan 'Ir'ehonderd jaar oud, maar g. ,nazaten anno 1950 voelen zich nog ds niet ontheven van de plicht haar gte komen. Zij legt weliswaar een last op de schouders der spelers, De 37-jarige hotelhouder Anton Preisinger, die in de komende Passiespelen de rol van Christus zal vervullen. die maandenlang vrijwel niets anders doen dan instuderen en opvoeren de eigenlijke voorstellingen beginnen dit jaar op 18 Mei en duren voort tot in September, zij legt wel de zwaarste last op Preisingir, die het 40 kg we gende kruis moet torsen en er daarna 28 minuten lang, weer of geen weer, bijna ongekleed aan moet hangen. Deze plicht is echter in de ogen der Ober ammergauers geen droeve plicht. Inte gendeel, zij vervullen hun taak met overgave, zij leven de gehele zomer ln vervoering, in trance, in extase zou ik willen zeggen. Maar tegelijkertijd in het besef, dat de belangstelling der buitenstaanders hun faam is zelfs tot Zuid-Amerika doorgedrongen hun belangrijkste bestaansbron is. Htm handelshuizen zijn er niet ineer, nijver heid kennen zij niet, landbouw bete kent er weinig. Oberammergau bestaat van toerisme, de Spelen en de handel in houtsnijwerk (Er is een houtsnij- school, die bekostigd wordt uit de ba ten van de Passieschouwburg). Dr. Raimund Lang, burgemeester van het dorp, vertelde mij, dat de ge meente een millioen mark had moeten lenen om alle oorlogsschade te herstel len: rente 6,5 pet, disagio 3 pet. Dat vond hij bar erg. Laag geschat laat elke bezoeker aan het dorp er deze zo mer 80 mark achter. Nu ben Ik zo on bescheiden geweest een rekensommetje te maken. In 1930 en 1934 zijn er 400.000 bezoekers geweest. Dit jaar verwacht men er, gezien het Heilige Jaar, zeker niet minder. Ik kwam derhalve tot de slotsom, dat men dit jaar op een bruto- ontvangst van 32 millioen mark rekent. Gemiddeld is dat 16.000 mark per ge zin. Daar kan men dus weer een jaar of wat op teren. Het spel is (ook) bu siness geworden. Ik geloof, dat dr. Lang zich geen zorgen behoeft te ma ken over zijn dure lening. De V.S. zullen hun marinestrijd krachten ln de Stille Oceaan verster ken, heeft de chef van de Amerikaanse marinestaf, admiraal Forrest Stierman, te Tokio verklaard. „Wij zullen minstens twee vliegdek schepen hebben en enige reorganisaties uitvoeren, waardoor wij kmisersterkte ln het Westelijk deel van de Stille Oceaan zullen hebben. Enige torpedo- bootjagers zullen eveneens worden overgebracht, welke dan rallen worden onttrokken aan de Atlantische Vloot", zo voegde hen er aan toe. De Amerikaanse stafchefs, onder lei ding van generaal Omar Bradley, in specteerden de marine-basis Yokosoeka, nabij Yokohama, welke, zo geloven waarnemers, zal worden gemaakt tot een belangrijke basis in het Noordelijk deel van de Stille Oceaan. Generaal Bradley verklaarde, dat de stafchefs niets wisten van een voorgestelde mi litaire alliantie tussen de V.S. en Ja pan. Vorige nacht werden in de stallen van Strassburger drie bruine beertjes geboren. Daar het zeer moeilijk is om in gevangenschap geboren beertjes in het leven te houden, zal men alles in het werk stellen om toch dit resultaat te bereiken. Eén van de voornaamste eisen is, dat moeder en kinderen vol komen in rust gelaten worden, omdat anders door de angst, dat men de jon' ge beertjes kwaad doet, moeder beer de diertjes nog wel eens zelf doodt. De diertjes kunnen dus nog niet vertoond worden. Vorig jaar is een beertje, dat ook in Carré geboren werd, in leven geble ven. Het .is thans reeds een ondeugen de knaap, die in dressuur is en die zijn verzorger reeds eenmaal flink te pak ken heeft gehad. Het personeel van de voormalige di plomatieke missie van het Nationalis tisch China te Londen heeft Donderdag de Chinese ambassade aldaar verlaten. De sleutels en een inventarislijst zijn overhandigd op het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken, zo wordt van gezaghebbende zijde vernomen. Naar verluidt, zal dit ministerie een en an der onder zijn beheer houden tot de aankomst van een missie van de Chi nese Volksrepubliek, die door Enge land is erkend. Canada wenst zo spoedig mogelijk een vredesverdrag met Japan „met of zonder alle geallieerde betrokken lan „Vogels onderweg" door L. Tin bergen; ui tg. Scheltema en Holkema, Amsterdam. In de serie Van eigen Erf verscheen dit kleine, maar zeer instructieve en rijk geïllustreerde werkje over de vogeltrek in ons land, gezien in sa menhang met landschap, weer en wind. Degelijk en zeer verhelderend. De Podium Reeks. Uitg. De Driehoek, 's-Graveland. De Driehoek heeft een serie hand- mme, goedkope boekjes op stapel ge zet. Totdusver zijn er ons vier ter be spreking gezonden. Het beste is dat van S. Vestdijk; ,.De Fantasie", tien korte novellen van merendeels grote schoonheid. Merkwaardig is het ver haal van Til Brugman „De hernten Christus"; zeer zwak achten wij de gedichtenbundel van J. B. Charles „Zendstation" en van sterke bekoring is de novellenbundel van Sjoerd Lei den zo heeft Lester Pearson, de Ca-1 tiüd.» mini= tor „an Rnitonian^co Va. ker' Buitengaats. Het streven van de uitgeefster, om het werk van Neder- nadese minister van Buitenlandse Za ken te Tokio verklaard. Pearson be vindt zich voor een bezoek van twee dagen in Japan, op de thuisreis van de conferentie van ministers van het Gemenebest te Colombo. Gingen de Marva's, die naar Indone sië werden uitgezonden, tot dusverre uitsluitend op basis van vrijwilligheid derwaarts, thans is de marineleiding er voor het eerst toe overgegaan, een aan tal meisjes voor uitzending aan te wij zen. Er waren niet voldoende vrijwil ligers. In Maart of April zal het con tingent, dat uit twintig meisjes bestaat, verstrekken. ZEVEN JAAR GEëlST TEGEN „NOL DE BRABANDER" De Officier van Justitie bij de Bos sche rechtbank eiste gisteren tegen „Nol de Brabander", die zich met zijn bende aan tal van inbraken en over vallen heeft schuldig gemaakt, een ge vangenisstraf van zeven jaar. landse schrijvers op deze wijze bin nen ieders bereik te brengen, verdient dankbare waardering. „Boenen en Burgers" door Fran- gois Pauwels; uitg. A. J. G. Strengholt, Amsterdam. In kloek formaat en uitstekende ty pografische verzorging brengt de uit gever het verzamelde proza van de bekende voorvechter voor menswaar diger strafmethoden, de schrijvende advocaat Pauwels. Sinds een kwart eeuw geleden zijn eerste werk ver scheen, heeft Pauwels zich op dit ge bied een naam verworven. Meer nog dan de dichter waarderen wij de strijdbare, diep in de psyche van de aan het randgebied der samenleving verkerende burgers en boeven doorge drongen prozaist. Pauwels, die boeiend weet te vertellen uit het wereldje van misdaad en recht, heeft iets te zeggen. Iets, dat ons allen aangaat. Vandaar dat wij deze nieuwe uitgave van zijn werk van harte welkom heten. Onze lezers zullen zich ongetwijfeld de serie reportages herinneren, die Anthony van Kampen in de zomer van 1948 voor ons blad schreef over zijn belevenissen op Hr. Ms. RP 138, de patrouilleboot der Koninklijke Marine, waarmee commandant Dankelman en zijn jongens zovele spannende momen ten beleefden in de wateren der Riouw- archipel, toen zij op smokkelaars en ander duister volk tussen Sumatra's Oostkust en Malakka jacht maakten. Voor zijn acties vóór 1 Januari 1948 werd Dankelman ln Juni 1948 met het Bronzen Kruis onderscheiden. Dezer dagen verwierf de jonge lui tenant ter zee zijn tweede Bronzen Kruis, voor zijn acties na Januari 48 en wel speciaal voor het gevecht met ds Alrl-patrouilleboot Nori I, op 12 Maart 1948, dat uitvoerig door Van Kampen werd beschreven in ons num mer van 6 October 1949. De brief die commandant Dankel man van de Minister van Marine ont ving, ter motivering van de toeken ning van dit tweede Bronzen Kruis. luidt als volgt: „Dankelman heeft zich door moedig ontreden onderscheiden door in het tijdvak van 1 Januari 1948 tot Mei ^1948 als Commandant van de „RP 133 op de Oostkust van Sumatra op voorbeel dige wijze het politonele toezicht te water tegen terroristen uit te oefenen, waarbij verschillende malen geschut-, mitrailleur- en geweervuur vanaf da kust werd ontvangen; in het bijzonder door op 12 Maart 1948 tijdens het gevecht van zeer nabij met de Alri- patrouilleboot „Nori I" nabij de mon ding van de Sungei Tongkal deze veel snellere, met mitrailleur bewppen- de motorboot met een bemanning van 5 man en 6 man Alri met volledige be wapening buit te maken, waarbij de tegenstander zware verliezen leed, en op 28 April 1948 nabij Tungkal Labu. toen hij van de wal, na reeds vroeger herhaalde malen te zijn bevuurd, op nieuw gevaarlijk dekkend vuur van terroristen ontving, o.a. van 12.7 mi trailleurs, deze in een langdurig vuur gevecht tot zwijgen te brengen". Ook matroos Driessen onderscheiden. De matroos le kl. zeemillclen J. P. M. Driessen, die zich bi) dit gevecht op buitengewone wijze onderscheidde, verwierf eveneens het Bronzen Kruis Volgens de motivering heeft hij zich ..door moedig optreden onderscheiden door op 12 Maart 1948 ais opvarende van onze „R.P. 133", welke boot was aangewezen voor het politionele toe zicht te water, tegen terroristen op de Oostkust van Sumatra op onvershrok- ken wijze op te treden, in het bijzonder door. volgens de alarmrol ingedeeld als mitrailleurschutter op het achterdek tijdens het gevecht van zeer nabij wet de Alri-patrouilleboot „Nori T' nabij de monding van Sungei Tongkal onbe schermd te blijven staan vuren en op kalme wijze juist gericht vuur af te geven. Vervolgens door, toen de boot van de tegenstander Wij het langszij komen tot op twee meter werd benaderd, daar na, geheel onbewapend als eerste reedi over te springen en met een aldaar ge vonden steekwapen de gehele beman ning van de Alri-boot van hun voor raad handgranaten, hand- en steekwa penen, naar de voorplecht te jagen, en door dit optreden te bereiken, dat op het gevaarlijke moment van langszij komen, het verzet van de overlevenden van de boot van de tegenstander werd voorkomen". Ook Italië is niet van sneeuw verschoond gebleven. Op sommige plaatsen was er zelfs de laatste jaren niet zoveel sneeuw gevallen als in de afgelopen week het ge val wo*. Eén der met sneeuw bedekte kanalen in Venetie. Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren"; deel I. - Uitfj. Hol- landia, Baarn. Van de bekende, algemeen gewaar deerde Encyclopedie voor jongeren verscheen thans het eerste deel (A tot Fauna) in derde druk. Dit uitnemend geïllustreerde en op best papier ge drukte werk werd samengesteld onder redactie van mevrouw R. de Kuyter van der Feer, onder leiding van dr. J A. vor der Hake. De samenstellers hebben alle eer van hun werk! Dat van dit werk de derde druk ter perse ging, is wel het beste bewijs voor het feit, dat deze jeugd-encyclopedie aan strenge eisen voldoet. Men kan zich moeilijk een beter en leerzamer ge schenk voor opgroeiende jongeren denken dan dit naslagwerk, dat op duizenderlei vragen een afdoende ant woord geeft. En dat op de meest pret tige en wetenschappelijk verantwoorde wijze. Bijzonder goed zijn de kleuren platen. Robert Vogeler, de Amerikaanse burger, die door de Hongaarse autori teiten, onder beschuldiging van spion- nage is gedetineerd, zal over enkele weken berecht worden. De Amerikaanse regering heeft des tijds bij de Hongaarse regering ernstig geprotesteerd tegen de aanhouding van Vogeler, en verklaard, dat de tegen hem uitgebrachte beschuldigingen van spionnage ongegrond zijn. De Tsjechoslowaakse eigenaar van een restaurant te Praag, waar uitslui tend personeel van de Britse ambassa de kwam, is vorige week gearresteerd en inmiddels veroordeeld tot twee jaar arbeidskamp. Hij behoorde tot een groep kleine restaurateurs, die tezelf dertijd werden gearresteerd en berecht Allen kregen twee jaar. Volgens onbe vestigde berichten zou het hier vijftig personen betreffen. ZEEPOST VOOR OOST EN WEST. Met de volgende schepen kan zee post worden verzonden. De data, waar op de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd staan, tussen haak jes, achter de naam van het schip ver meld. Indonesië en Nieuw-Guinea s.s. „Grote Beer (15-2-50); Antillen m.a. „Delft" (11-2-50); Suriname s.s. „Bo naire" (4-2-50). DEN HAAG WIL ANNEXEREN Burgemeester mr. F. M. A. Schok king van Den Haag heeft in de Don derdagavond gehouden raadsvergade ring medegedeeld, dat B. en W. van 's-Gravenhage een open oog hebben voor annexatie van Voorburg en Rijs wijk. De bouwrijpe grond in Den Haag is namelijk uitgeput. Het dagelijks bestuur van de We reld Gezondheids Organisatie heeft be sloten ook in 1951 de bestrijding van malaria, tbc en de venerische ziekten onverminderd voort te zetten. Gisteren zijn de onderhandelingen over beëindiging van de Amerikaanse mijnwerkersstaking vastgelopen. Een uur nadat de besprekingen tu»- sen mijnwerkers en mijneigenaren voor de tweede dag begonnen waren, ver liet de vertegenwoordiger van da werkgevers de zaal en verklaarde, dat de „onderhandelingen met de mijnwer kers zijn geëindigd". De stakers eisen 'n nieuw contract en een werkweek van vijf dagen. Onmiddellijk na de staking der onder handelingen verklaarden de mijnexploi tanten, dat zij president Trumans voor stel van een bestand van 70 dage^ hebben aanvaard. Zij verklaarden, dat zij hun mijnen Maandag voor de ar beiders zullen openstellen. Groot Brittannie zal twee nieuwe televisiezenders krijgen, die de sterk ste ter wereld zijn. De zenders zullen in Schotland en in West Engeland wor den opgericht en tien maal sterker zijn dan de hedendaagse Amerikaanse zen ders. Bovengenoemde zenders zullen met de onlangs in dienst gestelde zen ders te Suttencoldfield bij Birmingham en te Londen de televisie onder het be reik van 35.000.000 Britten brengen. Twee hoge oud-ambtenaren van het Duitse ministerie van buitenlandse za ken, die wegens oorlogsmisdaden tot zeven jaar waren veroordeeld, zijn het afgelopen weekeinde ontslagen uit do Landsberggevangenis ln Beieren. Het zijn Ernst Woermann, destijds hoofd van de politieke afdeling van het ml* nisterie van buitenlandse zaken, en Gustav Adolf Baron Steengracht von Moyland, oud-straatssecretaris. In De cember van het vorig jaar werden hun straffen wegens goed gedrag tot vijj jaar verkort. De zegsman bevestigd^ dat ook de zeven jaar van baron Ernst von Weiszacker, voormalig Duits am bassadeur bij het Vaticaan en staats- sreectaris. tot vijf jaar zijn verminderd. Deze vijf Jaar zijn echter pas in 1958 verstreken. De minister van financiën maakt be kend dat hij voornemens is, gebruik makend van het resterend bedrag van zijn machtiging, tot het aangaan van geldleningen, over te gaan tot uitgifte per 15 Maart. Van een 3 1/4 pet conso- Iidatielening nomin. groot f 2.00.000.000 tegen de koers van 100 pet. De aflos sing van deze schuld zal in 40 Jaarlijk se termijnen geschieden, te beginnen een jaar na uitgifte, en wel gedurende de jaren 1951 tot en met 1956 lpct., ge durende de jaren 1966 tot en met 1975 I1/2 pet., gedurende de jaren 1976 tot en met 1980 3 pet. en gedurende de ja- ren 1981 tot en met 1990 5% pet. per jaar. De rentebetaling zal jaarlijks ge schieden per 15 Maart. Naar wQ vernemen is benoemd tot directeur van de Wederopbouw en Volkshuisvesting in Noord-Holland» ir F. Ottevanger te Assen. Als zodanig zal hij Ir H. Meyerink opvolgen, die ontslag heeft gevraagd tegen 1 Maart aanstaande. Ook Engeland heeft van Rusland *n nota ontvangen, waarin berechting van Keizer Hirohito van Japan wordt go- eist HU wordt beschuldigd in verband met experimenten op Chinese en Rus sische krijgsgevangenen voor oen ba®- terie-oorlog. AMELANDS ISOLEMENT SPOEDT TEN EINDE Donderdag zijn vanwege het slechto zicht geen militaire toestellen op Ame land geland. Een der Austervliegtuigen dat met één passagier van Leeuwar den vertrok, kon wegens de mist niet landen en moest terugkeren. Men hoopte, dat de postboot „Waddenzee" vandaag weer de reis naar de vast» wal zou kunnen maken en daarmed® het isolement van Ameland zal ver breken. DE EINDELOZE RU.... Drie mannen, beschreven als „rljko boeren" zijn in Hongarije ter dood ver oordeeld. Zij zouden op instigatie van Joegoslavische agenten een commu nistische leider in een dorp nan da Joegoslavische grens vermoord hebben.. Twee anderen werden veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf omdat zil tot de misdaad opgestookt zouden heb ben. BOND VAN OUD-STOOTTROEPEW1 ADRESSEERT De stichting Bond van Oud-Stoot- troepers, vernomen hebbende, dat het mogelijk is, dat Nederlandse troepen ln Indonesië zullen worden ingezet voor het oplossen van de Interne moeilijk heden der RIS, heeft aan de Koningin, de minister-president en de legercom mandant in Djakarta een telegram ge zonden met het verzoek, te voorkomen dat wederom Nederlands bloed wordt vergoten. ER IN GELOPEN.... Tegen een tweetal personen uit Rot terdam, die een „goudstaaf aanboden aan een zekere V. (naar later bleek *n hoofdagent van politie) voor f 37.000, heeft de Rotterdamse reohtbank giste ren tien maanden gevangeniastraf ge- eist Oost-Dultsland heeft plannen om "en serie reusachtige windmolens langs de Baltische kust te bouwen ter ver krijging van goedkope electricltelt 1

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 5