Stad en Omgeving
Minister Schokking nam afscheid van
burgemeester Ritmeester
Vlot toneelspel van „De Ooievaar"
Beter bordgemiddelde bracht H.B.S.
het kampioenschap schaken
Brand bij mijnheer Waraven
Het nieuwe boek
Tijde
ns diner ien huize van de Commandant
Zeemacht Nederland
Baggerwerk aanbesteed
Tussen Haaks en Kuitje
VAN MARSDIEP TOT IJ
LOK-SM boekte veertig leden in één week
H. POUWELS f
Julianadorp
Handbalsters wonnen
vriendschappelijke strijd
Prijsuitreiking door wethouder Van Loo
Texel
De vuurtoren draait weer
Voorlichtingsavond voor
aquariumhouders
Burgerlijke Stand
Schetsplan voor nationaal
monument op de Dam
maandag 27 maart 1950
Zaterdagavond hebben de Commandant Zeemacht Nederland, schout-bij-nacht
I. W. Reljnierse en rijn echtgenote te hunnen huize een diner aangeboden ter
gelegenheid van het afscheid van burgemeester G. Ritmeester. Dit afscheidsdiner
werd bijgewoond door Z.Exc. de minister van Oorlog en Marine, mr. fll F.
Schokking en zijn echtgenote. De heer en mevrouw Schokking hebben de nacht
in het Paleis doorgebracht en zijn gistermiddag per auto naar Den Haag terug
gekeerd. Gedurende hun aanwezigheid in Den Helder wapperde de ministeriële
standaard van het Commandementsgebouw.
Tot de gasten behoorden Zaterdag
avond, behalve de burgemeester, diens
echtgenote en dochter, voorts kapitein
ter zee F. H. M. van Straelen, Com
mandant van het Koninklijk Instituut
voor de Marine te Willemsoord, kapi
tein ter zee D. J. Kommer, Comman
dant van Hr. Ms. wachtschip Willems
oord, kapitein ter zee S. G. Baren dregt,
Directeur der Rijkswerf, en de luite
nant ter zee der 2e klasse H. Pontier,
adjudant van de Commandant Zee
macht Nederland, met hun echtgenoten.
De gastheer, schout-bij-nacht I. W.
Reijnierse, heeft tijdens het diner bur
gemeester Ritmeester toegesproken en
hem bedankt voor de uitstekende ver
standhouding. die allengs tot een per
soonlijke vriendschap is gegroeid.
Ook minister Schokkmg heeft uiting
gegeven aan zijn grote erkentelijkheid
voor hetgeen burgemeester Ritmeester
tijdens zijn ambtsperiode, en vooral in
de laatste jaren van wederopbouw,
voor de Koninklijke Marine heeft ge
daan. Hij heeft intens met de Marine
meegeleefd en wist als geen ander aan
Door de Directie der Rijkswerf werd
aanbesteed het verrichten van onge
veer 28000 kubieke meter baggerwerk
in de Binnenhaven, het Natte Dok en
de voorhaven van het Natte Dok bij
de Zeedoksluis. De volgende tien in
schrijvingen kwamen binnen:
Fa J. Pranger, Alkmaar, f 18.080; fa.
G. Pranger, Edam, f 20.480; N.V. Th.
Smeulers' Baggermaatschappij, Utrecht,
f 25.590; N.V. Van Dongen en Van Ho
ven, Dordrecht, f 25.875; Aannemersbe
drijf I. C. Kooyman, Harlingen,
f 29.675; fa. gebr. Dikkerboom en Sy-
brandy, Oudehaske, f 31.000; fa. J. P.
de Koning, Medemblik, f 35.724: fa P.
C. Meurs, Heiloo, f 36.000 fa. A. Kraaye-
veld Pzn., Zwijndrecht f 36.400; fa. R
Houwing, Alkmaar, f 44.880.
Schipper A Drijer van het P. W-
communicatievaartuig vond Zaterdag
morgen achterin de haven een eenvou
dig zeildoeks zwemvest drijvende, dat
afkomstig bleek te zijn van de „Kar-
hula", de Finse stomer die op 12 Fe
bruari ten Westen van de Haaksgron-
den verging. Het met «kurk gevulde
zwemvest was met de vloed in de ha
ven gekomen.
Hr. Ms. „O 24", die haar schiet
oefeningen heeft beëindigd, is naar
Rotterdam teruggekeerd.
Hr. Ms, „Willem van der Zaan"
is uit Rotterdam teruggekomen en ligt
thans voor 't Commandementsgebouw
De Duitse kustvaarder „Fortuna"
in ballast onderweg van Emden naar
Vlaardingen, heeft het Nieuwediep
aangelopen om in te klaren.
Het is morgen hoog water om
1.20 en 13.45 uur en laag water om
7.15 en 20.45 uur.
welke eisen een stad, die tevens ma
rinebasis is, moest voldoen, zyn ver
diensten worden door de regering in
hoge mate gewaardeerd.
Kolonel Barendregt heeft eveneens
uiting gegeven aan zijn sympathie en
waardering voor de burgemeester, die
altijd oog heeft gehad voor de belan
gen der zich steeds uitbreidende Rijks
werf.
In zijn dankwoord heeft burgemees
ter Ritmeester met zorg gesproken over
het beklemmende woningvraagstuk in
deze gemeente. De groei van een Ma
rinebasis is niet wel mogelijk, wanneer
de uitbreiding van de beschikbare
woonruimte daarmede geen gelijke
tred houdt. Hij sprak de hoop uit, dat
spoedig een oplossing zou worden ge
vonden.
PERSONALIA
Op 1 April zal het 25 jaar gele
den zijn, dat de heer J. van Munster,
controleur van 's Rijks Belastingen te
Den Helder, in dienst kwam van de
belasting-administratie.
De Staatscourant bevat de goed
gekeurde statuten van de afdeling Den
Helder van het Nederlandse Rode
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
in hoger beroep tegen de oneerlijke
penningmeester van Kath. Thuisfront
te Oude Niedorp drie maanden gevan
genisstraf geëist.
In Hoorn zal van 26 Juni1 Juli een
festival worden gehouden als manifes
tatie van hetgeen in deze stad op cul
tureel gebied wordt gepresteerd. D De
veiling „De Tuinbouw" te Grootebroek
besloot tot de bouw van enige poot-
aardappel-bewaarplaatsen met een
totale capaciteit van 2000 ton. De kosten
zullen f 130.000 bedragen. De ge
meenteraad van Bovenkarspel zat
f 17.000 besteden aan verbetering van
het veld van de voetbalver. KGB.
Op Eerste Paasdag zal het personeel
van Machinefabriek Maters te Bever
wijk in het hersengymnastiekprogram-
ma van de AVRO de strijd aanbinden
tegen het personeel van een technisch
bureau uit Amsterdam.
De Raad van Egmond aan Zee heeft
eenstemmig het besluit van B. en W.
bekrachtigd, waarbij de kampeerplaat
sen in die gemeente worden opgeheven
in verband met de kans op verontreini
ging van het aldaar op te pompen lei
dingwater. De sinds jaren te Heiloo
bestaande noodschoolkwestie is tot op
lossing gebracht doordat de Raad met
11—4 stemmen een compromisvoorstel
van B. en W. heeft aanvaard, waarbij de
eigenaar een bedrag van ruim f 4700
wordt toegekend.
♦Tussen de Ned. Spoorwegen, de Prov.
Waterstaat en het gemeentebestuur van
Zaandam worden besprekingen gevoerd
over de bouw van een tunnel onder de
Provinciale weg als toegang tot het
station.
Voor de leden van de buurtvereniging L.O.K./S.M. heeft de toneelvereniging
„De Ooievaar", die reeds meerdere malen heeft bewezen tot behoorlijk werk in
staat te zijn, een opvoering gegeven van het blijspel „Omwille van de smeer".
Het is een succsevolle avond geworden, waarop de ruim vierhonderd aanwezigen
ide Casino-zaal was geheel bezet) zich zonder twijfel hebben geamuseerd.
Gistermorgen om half tien is in zijn
woning Javastraat 94 plotseling over
leden de heer H. Pouwels, adjunct
directeur der gemeentelijke water- en
lichtbedrijven. De heer Pouwels, die in
April 63 jaar zou zijn geworden, kwam
in Augustus 1922 als hoofdopzichter in
dienst der gemeentelijke water- en
lichtbedrijven en heeft sindsdien de be
langen der gemeente met bekwaam
heid en grote accuratesse gediend. Na
het vertrek van de heer J. Worp nam
hij de functie van directeur waar. De
teraardebestelling zal morgenmiddag
om kwart voor drie geschieden op de
Algemene Begraafplaats te Huisduinen.
Het stuk, geschreven door Ed. Ter-
lingen en A. Grishomme, is geen klucht
vol dwaze situaties. Het beschrijft ge
beurtenissen, die zich kunnen voor
doen, maar wordt nergens zwaarwich
tig. Het is heel luchtig gehouden en
menige aardige vondst is erin ver
werkt Onder de regie van de heer L.
Broekhuizen heeft het gezelschap de
lichte sfeer heel verdienstelijk weerge
geven. Hijzelf vormde daarbij als de
oude hulpbehoevende Jacob Brokx,
die heel goed op de planken werd ge
zet het middelpunt. Deze Brokx werd
èn door het spel èn door de zeer. ge
slaagde grime van de heer Polman een
type met een apart karakter, zoals dat
in het stuk nodig was. Bijzonder aar
dig was ook de oude Kea Captijn, die
door mevr G. J NapKlaver met ta
lent en gevoel voor humor werd uit
gebeeld. De heer J. Gorter, die een
zeer goede stem heeft, maar overigens
wat mat speelt, fungeerde voor Max
Blommesteiin. Hij had uitstekende mo
menten De heer N. W. Nak maakte
var Josef Donders een origineel type,
waaraan mevr. M. de Jongen-van der
Blom zich wonderwel aanpaste. Zij
werd als Bertha de gelukkige echt
vriend van Josef Dit naar zorgde voor
menige komische situatie.
Mej, J. C. van Engelsdorp Gastelaars
sneelde een vinnige Addy. die bij oom
Brokx door haar eerlijkheid in een
goed blaadje stond. Minder vlot en ge
routineerd was het spel van mevr. H
BrasGeus (wier type ook wat te
jeugdig was voor moeder Dora), mej
R. Roge (als de dochter -Greta. zuster
van Addy), H Boogaard (Rudolf
vriend van Addy) en J Plaatsman
(Pim. vriend van Gretha). die echter
beter op dreef was en wat vrijer op
trad dan een vorige keer.
Over het geheel genomen mocht de
opvoering geslaagd heten. Het dank
woord van de heer IJzendoorn en de
bloemen die de speelsters en de souf-
fleuse van hem ontvingen, waren on
getwijfeld verdiend. Ook in ander op
zicht kan LOK/SM op een goede avond
terugzien, want er werden enkele
nieuwe leden ingeschreven, waardoor
het totaal der nieuwe leden in één
week op veertig kwam!
Het eerste team van JHC had een
vrije Zondag, maar benutte deze door
een vriendschappelijke wedstrijd tegen
HAV 1 te spelen. Dat was geen een
voudige opgave, want HAV is een
klasse hoger geplaatst. Toch wisten de
Julianadorper dames, die vóór de rust
tegen de wind in speelden, met een
2—0 voorsprong de tweede helft in te
gaan. Toen kwam HAV vinnig opzet
ten, waarop weldra een verdiend te-
genpuntje volgde. JHC maakte er toen
31 van. Weer volgde een tegenpuntje
en zelfs scoorde HAV de gelijkmaker
Uit een strafschop wist JHC het win
nende doelpunt te produceren, waarna
weldra het einde kwam van een aar
dige. vlugge wedstrijd.
JHC a speelde tegen Dosko a en
keerde met een flinke 60 overwin
ning in Julianadorp terug. Doordat
DES gelijk speelde, is JHC a nu kam
pioen Twee elftallen van JHC hebben
dus de top bereikt, en het eerste
maakt ook een goed kans. want dat
staat op de bovenste plaats.
WOGNUM, 24 Maart 1950. Aardappe.
Ien: Koopmans blauwe f 8.20; Witlof f
f 39—f 44; Witlof II f 34—f 37; Witlof
III f 31—f 35- Witlof Stek f 23—f 29:
Breekpeen afw. f 8—f 10.60; Spinazie
f 37—f 39: Bieten f 4—f 6; Uien f 40—
f 44; Andijvie f 58f 60; Winterlouw
f 18; Jonathan f 41f 73: Rode kool
f 11.10—f 19.30.
De school wedstrijden om het kampioenschap schaken zijn tot het laatste mo
ment uitermate spannend gebleven. De eerste viertallen van HBS en Zeevaart
school hadden zich in de finale geplaatst en bleken toen gelijkwaardige tegen
standers te zijn. Toen om half zes de vierde koning werd omgelegd, was de stand
22. In overleg met de heren A Coppens, voorzitter van M.S.C. en H. Maarse,
vertegenwoordiger van de Helderse sportraad, besloot het bestuur van de Hel-
derse Jeugdschaakbond, dat het bordgemiddelde de doorslag zou geven. Het
viertal van de HBS, dat twaalf van zestien partijen had gewonnen, werd daar
door bekerwinnaar. Het viertal van de Zeevaartschool had uit zestien partijen
10V> punt behaald.
De wedstrijden hadden een geani
meerd verloop en er heerste in „For-
mosa" een rustige sfeer. De heren Wim
Geus, J. Kiefte, D. de Lange en J.
Kubbe hadden de organisatie behoor
lijk geregeld.
In de A-groep kwam ZVS 1 in de
finale door met 31 van Lyceum 1 te
winnen. HBS 1 won met dezelfde cij
fers van Kweekschool 1, zodat ZVS en
HBS in de finale kwamen, met boven
vermeld resultaat.
In de B-groep kwamen ABS 1 (na
een 40 overwinning op School 10) en
ULO Molenstraat (na een 2Vh
overwinning op HBS '2) in de finale.
In de daarop volgende wedstrijd tegen
ABS 1 zegevierde de ULO met 31.
In de C-groep toonde Lyceum 2 zich
met 3'/« 1"/> de meerdere van de
AvondvaktekenschooL Lyceum 3 speel
de gelijk (22) met de ULO Herzog
straat. Het lot bracht Lyceum 3 in de
finale. De strijd Lyceum 2Lyceum 3
eindigde weer met 'n gelijk spel (2-2),
en andermaal besliste het lot. Lyceum
3 stond kennelijk bij Fortuna in d^'
gunst, want dit viertal werd winnaar.
In de D-groep kwamen VGLO (na
een 31 overwinning op HBS 4) en
HBS 3 (na een 31 overwinning op
ABS 2) in de finale. De beide finalis
ten gaven elkaar geen kamp en de uit
slag werd 22. Ook hier moest dus
het lot beslissen. Het wees VGLO als
de winnaar aan.
De commissaris van Politie, de heer
K. Rijpma, de rector van het Lyceum
de heer G. Berkhouwer, en enkele le
raren van de Ambachtsschool toonden
door hun aanwezigheid hun belang
stelling voor de bezigheden, die de
jongelui in hun vrije tijd verrichten
Wethouder L. F. van Loo. die de wed
strijden eveneens bijwoonde, reikte na
afloop de prijzen uit De eerste prijs
de door hemzelf beschikbaar gestelde
wisselbeker, overhandigde de wethou
der aan J. Kiefte, de leider van het
HBS-team. Behalve de eerste prijzen
in de drie andere groepen waren er
nog tal van persoonlijke prijzen, oan
voor de jongelui die vier en drie pun
ten uit vier partijen hadden behaald
en enkele troostprijzen. Noemer wij
slechts de namen var, de schakers, die
alle vier partijen hadden gewonnen:
D Dokter (ABS 2), A. van Leeuwen
(ABS 1), M. van der Velde (Lyceum
3). W Geus (ULO Molenstraat) en C
Kramer (Lyceum 2), Mej. B. van der
Velde (HBS 3), de enige dame onder
de deelnemers, kreeg een boeket bloe
men.
Voorzitter Wim Geus eindigde met
een vlot speechje waarin hij alle me
dewerkenden bedankte De deelnemers
wekte hij op, trouw te trainen en eens
onderlinge wedstrijden te organiseren,
ter training' voor de kampioenschap
pen van het volgend jaar.
Kort Verhaal
/y de BRANDWEER was er gauw genoeg bi), dat moet ik zeggen. Drie minuten
na het alarm vloog de eerste motorspuit de hoek van de straat om. De Ma-
girusladder kwam er onmiddellijk achteraan en toen smeten ze van onder en
van boven tegelijk water In het vuur. In twintig minuten was het hele zaakje
voorbij. En zodra we de kans kregen, scharrelden we de trap op om eens pools
hoogte te gaan nemen. De buren-van-beneden waren nogal overstuur. Het is
ook niet lollig, ais het water bij stromen langs je trappen neerloopt. Er was een
juffrouw in een slonzige peignoir, die behoorlijk tegen me te keer ging. „Hou je
kalm, zus" zei Ik, „het had veel erger kunnen zijn. Nou zijn het maar twee
kamertjes en een badkamer".
Nou goed, we kropen naar binnen en het zaakje leek van het begin af aan al
verdacht Want je kon duidelijk zien, dat de vuurhaard óf in óf vlak bij de
badkamer lag. En nou moeten jullie me eens vertellen, wat er in een badkamer
voor brandbaars te vinden is, waar of niet? De commissaris vond dat ook. Hij
rook groot wild, dat kon Je aan alles merken. Midden in de half-uitgebrande
kamer bleef hij staan en hij snuffelde als een opgejaagde haas in het rond.
,,[K VERTROUW het niks," zei hr]
tegen me, „dit brandje is aange
stoken, Petersen, of mijn naam is geen
commissaris Van Dijk." En ik gaf heni
groot gelijk. Dit brandje was aange
stoken. We wisten al, dat er een vrij
gezel woonde, die buiten de deur at
en we wisten ook, dat die vent die
avond niet thuis was geweest. In de
haard lagen geen kolenresten en het
was trouwens zo'n zacht voorjaar, dat
het wel een wonder zou zijn geweest,
als de kachel hAd gebrand.
„Ga mee," zei commissaris Van Dijk
ineens, „ik wil wel eens met die ge
plukte kip beneden praten." De juf
frouw van éénhoog deed schichtig,
toen ze ons voor haar deur zag staan
Maar het was net wat voor Van Dok,
om zulke klanten te scheren. En het
duurde dan ook geen kwartier, of hg
had het hele verhaal eruit.
Walraven heette de bewoner, ja
meneertje, en hij was ongetrouwd za'k
maar zegge. Wat-ie voor de kost deeï
Kassier op een kantoor, meneer de
commissaris ergens op de Heren
gracht. Je ^bedoelt zeker een bank,
juffrouw? informeerde Van Dijk vrien
delijk, kantoren hebben geen kassiers,
hoogstens boekhouders. Weet ik veel.
zei het mens, ik heb van zukke der
gelijke dingen geen verstand, hij was
een nette meneer, commissaris, en nie
mand had nooit geen last van 'em. Hg
maakte wel eens een praatje, dat wel,
maar niks opdringerigs hoor, o, nee-
En hg had 'er nog nooit met één vin
ger aangeraakt
Het gebaar, waarmee het mens wat
verpieterde haartjes om haar vinger
krulde, probeerde geloof ik, uit te
duiden, dat haar dat eigenlijk wel een
Na reeds enige dagen te hebben
proefgedraaid is thans de Eierlandse
vuurtoren weer in dienst gesteld, waar
door een nieuwe phase in de veelbewo
gen geschiedenis van deze toren is in
getreden. Toen hij in 1863 werd ge
bouwd, brandde het licht op petroleum.
In 1927 werd een electrische installatie
aangebracht, waarbij de lichtsterkte op
een millioen kaars kwam. Tijdens de
„Russenoorlog" in April 1945 werd de
toren zeer zwaar beschadigd, waarbij
ook het optiek werd verwoest.
De opbouw van jie toren werd in
1948 ter hand genomen. De nieuwe in
stallatie geeft het licht een sterkte van
drie millioen kaars. Door het overhalen
van een handle heeft burgemeester mr.
G. D. Rehorst van Texel de toren in
gebruik gesteld, nadat de directeur-
generaal van het Loodswezen, schout
bij-nacht J. Callenfels, het woord had
gevoerd. De plechtigheid werd bijge
woond door de directeur van 't Loods
wezen in het derde district, kapitein
luitenant ter zee H. Tichelman, de
hoofdingenieur der Kustverlichting, ir.
P. J. G van Diggelen, en de opzichter
der Kustverlichting te Huisduinen,
waaronder ook de Eierlandse toren res
sorteert, de heer J. de Jong. Het ge
meentebestuur van Texel had blijk ge
geven van zijn vreugde over het feit,
dat het eiland één der mooiste ei. mo
dernste vuurtorens van ons land rijk
was geworden, door het zenden van 'n
groot bloemstuk.
De Texelse afdeling van de aqua
riumvereniging „De glasbaars" uit Den
Helder heeft voor leden en belangstel
lenden een voorlichtingsavond gehou
den in restaurant De Graaf te Den
Burg. De heer Van Heulen heeft daar
gesproken over het tropische aquarium,
waarover hg zeer vele interessante en
leerzame bijzonderheden vertelde. Voor
al zijn mededelingen over de kweek -
methodes en de voorplanting van plan
ten en vissen werden met de grootste
aandacht gevolgd. Verscheidene der
aanwezigen maakten op deze avond
voor het eerst kennis met het tropische
aquarium. Wij behoeven er niet aan te
twijfelen, dat menigeen coor de cause
rie van de heer Van Heulenover de
laatste aarzeling is heengebracht en dat
het aantal aquariumhouders op Texel
groter zal worden. Dan is ook wat de
toekomst betreft het doel van* deze pro-
paganda-avond bereikt.
Geboren: Martinus G. J., z. van G.
J. Veeger en Th G. Witte. Johannes
J., z. van J. B. Halsema en J. M. Vos.
Poulus, z. van KI. Kikkert en N. G.
Henstra Hermanus J., z. van J. J.
van Miltenburg en A. Agricola. Jo-
sophina A„ d. van L Witte en C. M. A
Hoogenbosch.
Ondertrouwd: Cornelis Maas en
Moes Diemer Jacob C. Vendel en
Anna C. van Heerwaarden.
Overleden: Geertje Boon. wed. v.
Sijbrand C. Keijser. 78 Jaar. Gerrit
Schraag, wedr van G. Witte, 84 jaar.
Cornelia Lap, wed. van Jan Krijnen,
82 jaar.
beetje speet. En altijd even vnndeiyk
en beleefd, meneer, gisteravond zei-
d-ie nog, nou juffrouw, zei-tj-ie, ik ben
vannacht niet thuis, want ik moet
naar Middelburg. Ik maakte nog een
lolletje, meneer. Brengt u een apie voor
me mee, meneer, zei ik en toen was
hfl verdwenen. De deur van zyn ka
mer deed hg altgd op slot, want per
slot lopen Jan en alleman over de
gangen. En toen hg de trap afliep,
hoorde ik 'em met z'n sleutelbos ram
melen in zgn broekzak.
Commissaris Van Dgk stond het
hele verhaal in te drinken, zgn root-
vogelkop stak naar voren en z'n han
den hield hg op zgn rug gevouwen
En ineens vuurde hg onverwacht een
vraag af, zo onverwacht, dat het goe
de mens er bgna van achterover viel.
„Waar logeert-ie in Middelburg?" Ze
aarzelde geen ogenblik: „In de Kom-
mers." „Mooi, in Du Commerce. zie-
je, hè Dan weten we wel genoeg
Als dat ge bedankt zgt."
En weg waren we. Terug naar bo
ven, naar de gang en naar de badka
mer. „Kgk," zei commissaris Van Dyk.
„nou moet je me eens goed vertellen,
wat je allemaal ziet. Maar dan ooft
alles, hè!"
Wat ik zag, in dat kleine hokje,
met de zwartberoete tegels? De bad
kuip en een hoop verwrongen loden
buizen en een gascomfoortje aan dt
muur, zo'n klein dingetje, waar je
een keteltje scheerwater op kunt war
men en een eind gasslang en heel in
de hoogte, vlak tegen 't plafond een
geblakerd electrisch schelletje met dt
draadjes erbg hangend. Nou, en dat
vertelde ik de baas, hè!
„Goed," zei die vaderlgk, „heel goed,
m'n jongen. En kun je me ook ver
tellen wat de huisbel in de badkamer
doet?"
En daar stond ik, begrgp je wel?
Met m'n mond vol tanden, want laat
ik dat nou niet opgemerkt hebben
„Daar komt het nou net op aan, m'n
zoon," zei hg. Maar hg hielp me me»
uit de brand en vertelde me lekker
niks.
„Kom op," zei hg, „we gaan een
telegrammetje sturen aan die me
neer Walraven. Woning totaal uitge
brand. Ik wil die meneer wel een»
spreken."
Ik stond een beetje verbaasd te
kgken, want van uitbranden was geen
sprake. Hoogstens kon je zeggen, da'
er flinke brand- en waterschade was
Maar orders zgn orders, dns ik die
teerde op het bureau een telegram
naar Middelburg: „Woning totaal uit
gebrand. Keer onmiddellgk terug." We
ondertekenden met Van Zanten. Da;
was de naam, die op de hulsdeur van
het mens te lezen stond.
yOEN BEGON het routinewerk. Twee
mannetjes gingen naar het station,
om op de treinen uit het Zuiden te
letten. Een duidelgke foto van meneer
Walraven in hun binnenzak. De vent
scheen nogal gdel geweest te zgn,
want we vonden een hele seene in een
la van z'n dressoir, dat maar weinig
door het vuur geleden had. „Als je
hem te grazen hebt," zei Van Dgk.
..breng je hem fibelde fors hierheen
Hg zal me welkom zgn. En, o, ja, Van
rricht, ga jg met Huisman bg Juf
trouw Van Zanten op visite zitten. Alt-
ze de vogel aan het station missen
vangen jullie hem wel op. Ook maai
gewoon hier brengen. Maar hou em
in de gaten, dat-ie niks weggooit on
derweg. Daar heb ik zo'n idee van,
snap-je?" We snapten het niet, maai
discipline is discipline, dus we hielden
onze snater.
We wachten, één uur, twee uur.
drie uur. Maar de jongens op het sta
tion belden niet op, en Van Trlcht en
Huisman zaten bg juffrouw Van Zan
ten knus op de thee. „Lauw, commis
saris," zei ik. Als antwoord rinkelde
de telefoon.
„Hebben," zei Van Dgk, „op het
station. Ze zgn onderweg."
Tien minuten iater stond onze
nieuwe station-wagen voor het bureau
en Walraven maakte zgn entrée. Van
Dgk was de vriendelgkheid zelve
„Gaat u zitten, meneer," bromde hg.
en wuifde met een sloom handje de
twee secondanten de kamer uit. „Groot
verlies hebt u daar geleden, wét?'
Walraven was overstuur, dat kon je
met je klomp wel voelen. Wat een
wonder, dacht ik, als je in Middelburg
logeert en je flat brandt achter je
rug uit. ,We hebben u hier laten ko
men." Van Dgk steunde twee kolos
sale ellebogen op zgn bureau, .omdat
we het vermoeden hebben, dat het
vuurtje is aangestoken." Ik dacht, dat
er een adder onder Wairavens stoei
zat, zó vloog-ie overeind. „Aangesto
ken?" deed-ie in opperste verbazing
.en door wie dan wel?" Dat is nou
luist wat ik zo graag wou weten," zei
Van Dgk, „hebt u veel schade?"
„Natuurigk," zei Walraven vlug
alles Is weg, m'n geld. m'n papleren,
alles. U telegrafeerde toch zelf, dat
de fait is uitgebrand. En ik bewaar
altgd alle stukken en polissen en brie
ven en geld in mgn bureau."
„De zal u eens wat vertellen," zei
Folklore in de Nederlnnaw
overleveringen.
In het onder bovenstaande titel bg
Uitgeverij C. Hafkamp te Amsterdam
verschenen werk heeft K. ter Laan een
uitgebreide serie overleveringen bijeen
gebracht en daarmede een stuk arbeid
in het belang van de volkskunde ver-
richt.
De sprookjes, sagen en legenden zyn
onderverdeeld in acht hoofdstukken,
t.w. Overblijfselen uit het Heidendom,
Invloed van het ChristU dom. Des dui
vels macht Historische overleveringen.
Volksverhalen, Sprookjes Humor en
Spot.
De verhalen laten zich prettig leien,
in de eerste plaats door degenen wier
hart warm klopt voor het volkseigene,
als hoedanig in de eerste plaats de
folklore valt aan te duiden. In dit ver
bond is het prettig te weten, dat het
aantal diergenen vooral de laatste
jaren belangrijk toeneemt. Zij vooral
zullen auteur en uitgever dankbaar
rijn voor de uitgave van dit ook in
typografisch opricht uitstekend ver
zorgde boek.
In opdracht van een werkcomité uit
de Nationale Monumentencommissie
voor Oorlogsgedenktekens hebben de
beeldhouwer John Radecker en de
architect J. 3P Oud een voorlopig
ontwerp voor het nationale gedenk
teken op de Dam te Amsterdam ge
maakt. Wordt dit plan uitgevoerd,
dan zal het Damplantsoen plaatsma
ken voor een verhoogd plateau, dat
een elliptische zuil van meer dan
twintig meter hoogte zal dragen. Da
zuil zal worden omgeven door beel
den. Ook wordt een urnengalerij aan-
gebracht, die de elf urnen uit de pro
vinciën alsmede die uit Indonesië zal
dragen. De kosten worden geschat op
f 385.000.
„Ik geloof niet, dat ze dol is op
parfum. Ze is in ieder geval nog
niet weg van zeep".
Van Dgk, .waarom zouden we er lan
ger om heen draaien? Ik wéét, wie
dat brandje heeft aangestoken." Hfl
wachtte even en keek naar de zweet
droppeltjes op Wairavens voorhoofd.
,,U, en niemand anders," knalde toen
zgn stem als een pistoolschot. „En Ut
zai het u bewgzen ook. U bent onder
arrest. Petersen, kgk jg meneer z'n
zakken even na, wil je?'
Koud kunstje voor een ouwe rot als
ik. In één minuut lag er een stapeltje
papieren op het bureau van de com
missaris. Brieven en twee girobiljet
ten en een portefeuille en nog een en
velop. En naar die envelop graaiden
Van Dijks vingers. „Weet je, wat Ut
zo gek vind, meneer Walraven?"
kwam-ie suikerzoet, „dat alle papieren
ln uw bureau liggen, en de brandpolls
in uw binnenzak huist. Kunt u dat
verklaren?" Walraven probeerde het,,
maar het klonk nogal hakkelend. Toen
hg wegging, was de kachel uit, en
nergens brandde licht en hij had zgn
huisdeur op slot gedraaid, dus hoe kan
dat nou?
„Zai ik je wel even bg lichten,
vriendelijke vriend," zei Van Dgk gzig.
In de badkamer zit een gascomfoortje,
hè? En als je nou de gasslang langs
de muur naar boven bindt en je prikt
er een gaatje in, vlak bg een elec
trisch schelletje, dat daar zit en je
gaat weg en iemand belt aan de
voordeur, dan vonkt dat belletje en
dan brandt het gas en het touwtje
van de slang smeult door en de slang
valt naar beneden en de stapel hand
doeken daaronder begint te branden
en dan zgn de rapen gaar, snapt u?"
Walraven werd brutaal. „Dat klinkt
heel aardig verzonnen, commissaris,"
zei hg, „maar het igkt me net even
te toevallig. Ik heb u al verteld, dat
ik m'n huisdeur op slot had."
„Klopt als een zere teen," zei Van
Dgk, „maar, en let hier wél op, het
gaskraantje in de badcel stond open.
Walraven werd een tintje bleker.
Maar hg vocht toch door. „Zo,"
hg, „en is het dan niet heel toevallig,
dat er nadat ik weg was gegaan, ge*
beid. is?"
Van Dgk wachtte weer even, als
een kat, die met een muis aan het
sollen is. „Toch niet," zei hg, „toch
niet. Voor iemand, die geld nodig heeft
en die zgn meubeltjes zwaar verze
kerd heeft is het wel eens een oplos
sing als er brand komt. En u hAd geld
nodig. Omdat u gistermiddag °P
staande voet was ontslagen wegens
knoeiergen in de boeken. En u wistj
fat er gebeld zou worden, omdat uw
chef u had gezegd, dat u een schrifte*
'ijke bevestiging van uw ontslag over
de post zou krygen. Hebt u nu nog
iets te zeggen
Dat had Walraven niet en toen twes
man hem meenamen, leunde Van Ugk
tevreden achterover in zgn stoel Het
gebaar, dat hg tegen mg maakte wa'
er één van: „Nou, heb ik het ja
gezegd?"
