In Hoogwoud staat een merkwaardige school
Chefarinefl
Samenwerking van 4
beroemde geneesmiddelen
De man moet zijn vrouw salaris betalen
Kabaal om Rafaël Kubelik
Zittenblijven is practisch uitgesloten
Een nieuw familierecht in Sowjetzone
AMSTERDAMS PODIUM
Wat goede burgerzin
vermag
Echtparen beslissen over
de naam
Over de dirigent, zijn
publiek en zijn critici
Geen overbrenging van
stoffelijke overschotten
ZATERDAG 15 APRIL 1950
nrlJ RIJDEN DOOR DE MOOIE, WELVARENDE DORPEN van
met hun karakteristieke oude kerken en torens, hier en da
oan monumentaal hnuwtroeb jUd<
met hun karakteristieke oude kerken en torens hier ènd'JrTa"^.^'
toor een monumentaal bouwwerk, dat door een Chrisf» onderbroken
gfrin onmlddellük als een katholieke kerk te herkennen U °P V00r"
Dat Is het merkwaardige van de vriendelijke dornles 'die rf
passeren. Het ene is overwegend katholiek, het andere nrotesUnt en wT!
karakter niet sterk geprononceerd is vindt men een tem nl h il
waarbij het merkwaardig is, dat in hetzelfde dorp vaak hetTne deel ?"Vn?;
en het andere katholiek is. P aK üet ene deel Proterfant
Van een heftige geloofsstrpd is hier evenwel geen snrake Men leert
het algemeen rustig met en door elkaar in dezelfde li u °ver
verhouding tussen beide groepen demonstreert zich duidelijk hTde*
jcholen en kerken, waarbij geconstateerd wordt dat in v^ri™ S Tan
«molleke volksdeel steeds groter wordt en er een ?P- lar6n het
richting tot uiting komt, welke zich het markantste demonstreert^ de ^men"
stelling der gemeenteraden. "=ireerv in ae samen»
J-)E BURGEMEESTER van Hoog-
woud, de heer D. Breebaart, had
ons gevraagd eens een kijkje in de
openbare school te komen nemen, om
dat daar op zo'n bijzondere manier
les wordt gegeven, dat men met
recht van een zegenrijke vernieuwing
van onderwijs kan spreken.
Wij troffen de burgemeester in zijn
Werkkamer in het mooie, oude raad
huis met zijn hoge arduinen stoep en
zijn fraaie raadszaal, welke met een
prachtig ouderwetse wandschildering
gesierd is. Hier staan de zetels voor
de burgemeester en zijn zeven raads
leden als een passend geschenk van
dankbare Amersfoorters, die bij het
Uitbreken van de wereldoorïig in
Hoogwoud een gastvrij onthaal heb
ben gevonden.
Daarnaast ligt het oude Hervormde
kerkje waaromheen thans een keurige
beplanting is aangebracht. Vlak
daarover de openbare school met twee
klasselokalen, met een ruime speel
plaats en opzij een schooltuin, waar
in de kinderen ieder een afgesloten
vakje krijgen tegen de tijd, dat er
een Floraliatentoonstelling wordt ge
houden en waarin het hoofd der school,
meester J. S. Runeman, weldra proe
ven zal nemen met de verbouw van
diverse soorten groenten.
De klas één groot gezin.
J-JET IS HOOFDZAKELIJK om de
jonge meester Runeman, dat wij
hier een kijkje komen nemen, de
meester, die in de herfst van 1946
vanuit Oostzaan aan deze school werd
verbonden en die in één der lokalen de
klassen vanaf het vierde leerjaar voor
zijn rekening heeft genomen.
De school telt 58 leerlingen, de ka
tholieke heeft er 180, maar de ge
meente is uitgestrekt en er gaan nog
heel wat kinderen naar dichterbij ge
legen scholen in andere gemeenten.
Acht en vijftig kinderen van de 2600
inwoners, die dit zich steeds uitbrei
dende dorp thans telt is niet zo heel
veel en wanneer de school zich niet
van andere onderscheidde zouden we
er hoogstens van kunnen vertellen,
dat jvie het gezamenlijke lokaal der
hogere klassen betreedt meer de in
druk krijgt, dat hij in een groot gezin
te gast is dan dat hij tussen een bon
te kindergoep is verzeild, waarin
leeftijd»- en klasseverschil zich dui
delijk demonstreren. Men zou hoog
stens kunnen raden wie van deze
leerlingen nu eigenlijk een vierde of
een zesde klasser is, maar bij kinde
ren uit geheel verschillend milieu is
ook dit moeilijk te constateren.
MEESTER RUNEMAN volgt een be
paalde leermethode, welke er niet
alleen op neerkomt, dat al deze kin
deren tegelijk les van één onderwijzer
krijgen, maar ook, dat zitten blijven
op deze school practisch tot de onmo
gelijkheden behoort. De kinderen zijn
allen groot genoeg om gezamenlijk
geschiedenisles te krijgen, maar de
aardrijkskunde varieert, al wordt hier
een systeem gevolgd waardoor men
in keurig verzorgde cahiers geleidelijk
van klimaat en grondsoorten uit tot
een nadere beschouwing van landen,
steden, bergen en rivieren komt. Elk
hoofdstuk in een dergelijk schrift be
gint met een fraai getekende en ge
kleurde sierletter waarvan de voor
beelden uit allerlei reclamekaarten
zijn overgenomen en welke de kinde
ren zelf uit het hoofd zo prachtig te
kenen, dat men hun zo nu en dan in
vol vertrouwen het maken van een
oorkonde opdraagt.
Natuurlijk verschilt het onderwijs
voor de* diverse klassen, maar men
heeft een oplossing gevonden door het
uitdelen van taken voor verschillende
vakken, waarbij een kaartsysteem te
Pas komt, de kinderen zelf hun fou-
ten kunnen opsporen en meester de
supervisie heeft, waarbij hij kan be
oordelen of het werk al dan niet
moet worden overgemaakt.
Een kind, dat b.y. slecht was in re
kenen maar goed in taal, bleef vroe
ger zitten, omdat het 't tempo van de
rekenles niet kon bijhouden. Hier ver
werkt het b.v. de leerstof van drie
taal ja ren in twee jaar en hpeft dan een
extra jaar over om zich daarin uitslui
tend aan zijn zwakke vakken te kun
nen wjjden.
Dat is 'n onderwijsmethode reeds
hier en daar met voorkennis en goed-
keuring van de inspectie van het L.O.
toegepast welke in de practijk uit
stekend blijkt te voldoen en waarover
de ouders zich bijzonder tevreden to
nen.
De schoolkrant.
£R IS TROUWENS meer dat deze
jonge onderwijzer voor zijn school
gedaan heeft. Er wordt eenmaal per
week een knutselavond gehouden en
het is merkwaardig, welke keurige
werkstukken in klei, hout of carton
hier door schoolkinderen worden ver
vaardigd. Er is een schaakclub met
twee klassen, die een competitie spe
len waarbij men van de ene groep
naar de andere kan promoveren.
Meester heeft de jongens schaken ge
leerd en er zijn er, die al zo goed spe
len, dat hij bij simultaanspel aan di
verse borden het loodje moet leggen.
In het schoollokaal staat een kleine
zilveren wisselbeker waarop de na
men der kampioenen zijn gegraveerd.
Dat waaraan deze kinderen zich
met hart en ziel wijden is de school
krant. Zij hebben tot het oprichten
daarvan een besluit genomen nadat
een dergelijke krant een maandblad
in Spanbroek was verschenen. De
„Schoolpost" van Hoogwoud ver
schijnt elke veertien dagen en wordt
geheel door de leerlingen verzorgd.
Zij hebben een eigen redactie geko-
Een vervallen schuurtje, dat men achteloos voorbij loopt.
zen, Gre van Breugel, Ank Baron, Rita
Rutgers, Arie Vriese en Kees Klei-
meer. Alle kinderen, vanaf de klein
sten die schrijven kunnen, werken aan
de krant mee en het is verrassend at
bonte verzameling dorps- en school-
nieuws, opstelletjes, raadsels, gedich
ten en clubnieuwtjes té lezen, die in
zo'n zelf geïllustreerd blaadje zijn op
genomen. Voor een bijzonder nummer
zoals het jongste Paasnummer
wordt de plaatjes met de hand ge
kleurd. Meester tikt alles over en
daarna komt de „drukkerij" onder lei
ding van „Roldie" in actie. De „druk
kers" zijn Rolf Baron en Dik van
Vliet. Wij zagen hen de stencilma
chine bedienen en de exemplaren keu
rig netjes aan de klassegenoten afle
veren. De oplage is 100 stuks, die te
gen 5 cent per nummer aan ouders,
vrienden of buren verkocht worden
en van de opbrengst wordt weer pa
pier gekocht.
Ook hier heeft men al ondervonden,
dat krantenpapier duur is, maar de
redactie werkt onbezoldigd en wijdt
zich met volle ambitie aan haar
moeilijke taak, de binnenkomende co-
pie te keuren en de voor opname ge
schikte bijdragen persklaar voor
meesters schrijfmachine af te leveren.
Wie het voorrecht heeft in deze
school een uurtje te verblijven, wie
ziet hoe prettig meester en kinderen
met elkaar omgaan en hoe allen zich
vol ambitie aan de hun opgedragen
taak wijden, beseft, dat deze school
jaren het eenmaal volwassen gewor
den kind als de mooiste periode uit
Het schoolhoofd de heer Runeman met
„Schoolpost".
redactieen „drukkers" van
zijn jeugd in herinnering zullen blij
ven.
Een kleuterschooltje in een oude
schuur.
J^R IS TROUWENS nog een merk
waardige school of beter ge
zegd schooltje in dit vriendelijke
Noordhollandse dorp.
Er was voor het openbaar onder
wijs een kleuterschooltje nodig, dat
niet gesticht kon worden omdat er
geen gebouw was. Totdat men een
heel oud en zelfs vervallen schuurtje
ontdekte, dat vele ouders der toe
komstige leerlingen hoofdschuddend
bekeken, omdat daarvan toch niets te
maken zou zijn. Maar de energieksten
hebben de hoofden bij elkaar gestoken
en een beroep op alle geloofsgenoten
gedaan om nu eens te tonen wat door
burgerzin en goede samenwerking tot
stand was t« brengen.
De timmerman is aan het timme
ren gegaan, de loodgieter heeft voor
de afvoer gezorgd, de schilder han
teerde belangeloos de verfkwast, de
glazenmaker heeft in zijn vrije tijd de
ruiten ingezet, een niet vakman ging
zand voor de speelbak halen en zelfs
de notaris stelde zich gratis voor het
opmaken der benodigde acten beschik
baar.
En ziedaar, het schooltje kwam er.
Begin December 1948 werd met de
bouw begonnen en vijf maanden later
kon het schooltje geopend worden,
dat aan de straatzijde nog als een
zij het dan netjes beschilderd gei
tenstalletje uitziet, maar dat aan de
Zuidzijde de zonkant een keurig
éénklassig schoolgebouwtje is gewor
den waarin 25 kleuters onder leiding
van mej. Alie Klaver uit Oude Nie-
dorp die thans voor haar fröbel
acten studeert een prettig onder
komen hebben gevonden.
Een later gehouden bazar waar
aan ook de knutselclub meewerkte
bracht niet minder dan 1200.op
zodat de materialen betaald konden
worden en dit waarschijnlijk kleinste
fröbelschooltje uit ons land een pas
send meubilair heeft gekregen. Geen
wonder, dat de ouders der leerlingen
trots op hun schepping zijn en zich
nog steeds beschikbaar stellen daar
aan hun krachten te geven. Bij toer
beurt maken twee moeders elke week
belangeloos de school schoon en ver
schijnt er elke morgen een vader, die
gratis de kachel aanmaakt en voor de
brandstof komt zorgen.
Hoogwoud kan door zijn onderwijs
methoden en door dc goede burgerzin
van een belangrijk deel der bevolking,
aan alle WesLriese gemeenten ten
voorbeeld gesteld worden.
(Van onze correspondent te Dresden 1
yOOR meer dan 500 advocaten, rech
ters en procureurs-generaal van het
(and Saksen sprak de minister van
Justitie in de Oostzöne van Duitsland
Fechner (SED) in Dresden over de
nieuwe .Volksjustitie" van de Duitse
Democratische Republiek, waarbij hij
D« sonkant van hetzelfde sefuturtjet een modem kleuterschooltje.
mededeelde, dat de Volkskamer in Mei
het nieuwe familierecht tot wet zal
verheffen.
Het echtpaar Jansen-Meyer.
De eerste stoot tot de verandering
van het familierecht ondernam de
vroegere chef van de hoofdafdeling van
het ministerie van Justitie in de Oost -
zone, dr. Nathan in een opstel, waaraan
weinig aandacht werd geschonken en
dat in Mei 1949 in de door de Sovjet-
Russen gelicenceerde krant ,Neue Jus-
tiz" werd gepubliceerd. In dit opstel
werden de grondslagen van het nieuwe
familierecht uitgestippeld, dat op 1 Mei
1950 voor de Duitse Democratische Re
publiek in werking zou treden en dat
de bedoeling had na verloop van tijd te
gelden voor geheel Duitsland.
Over de naam van het echtpaar bijv.
wordt in dit ontwerp van wet gezegd:
,De echtgenoten voeren een gemeen
schappelijke familienaam, die bij het
sluiten van het huwelijk zowel de
naam van de man als die van de vrouw
kan zijn, of die bestaat uit een verbin
ding van beide namen of uit gedeelten
van de beide namen. Een familienaam
mag nooit groter zijn dan twee bestand
delen'.
Dit zal ongetwijfeld leiden tot de
zonderlingste namen. Wanneer bijv.
meneer Jansen met mejuffrouw Meyer
in het huwelijksbootje stapt, hebben
zij de keus uit de volgende familiena
men: Jansen Meyer, Meyer Jansen,
maar ook is mogelijk Janmey of Mey-
sen enz.
Er is echter ook nog een andere op
lossing, aldus deelde minister Fechner
mee, nl. dat beide echtelieden hun eigen
familienaam behouden. Van deze laat
ste methode zullen ongetwijfeld veel
mensen in de oostzöne gebruik maken.
MOG FANTASTISCHER zijn de andere
veranderingen in het familierecht.
Zoals blijkt uit referaten van leiding
gevende vrouwelijke beambten bij de
justitie in Saksen, wordt de gelijkge-
rechtigheid van de vrouw op een wij
ze, dat het huwelijk min of meer ge
ëlimineerd wordt, wettelijk vastgelegd.
De vrouw is bijv. niet meer verplicht
in dezelfde plaats te wonen als haar
man. Wanneer zij op grond van haar
beroep in een andere stad moet wo
nen, dan wordt de soms jarenlange
scheiding van de beide echtelieden dooi
de nieuwe wet gesanctionneerd.
Men vindt in de Oostzöne een der-
gelijkp scheiding niet zo erg, want
„het kwam in de oorlog noodge
dwongen toch ook voor". Tot nu toe
moest de vrouw zich bezig houden met
de huishouding, of, wanneer de man
een zaak dreef in deze zaak werken.
Deze „dwang" wordt in de nieuwe wet
van de baan geschoven. Beide echte
lieden zijn nu verplicht voor hun ge
meenschappelijk onderhoud te zorgen.
Eén paragraaf in de wet is wel het
toppunt van waanzin, daarin wordt
n.l. gezegd, dat de echtgenoot aan zijn
vrouw, volgens een bepaald tarief, sa
laris moet betalen, wanneer zijn vrouw
een beroep uitoefent en bovendien nog
de huishouding moet doen. Deze huis
houdelijke werkzaamheden moet de
man betalen.
Ook de mogelijkheden tot echtschei
ding worden belangrijk vergemakke
lijkt Eveneens zijn er veranderingen
aangebracht in het erf- en boedelrecht
Kinderen met de naam van de
moeder.
DEZE VERANDERINGEN beteke
nen een belangrijke wijziging in het
tot nu toe in Duitsland geldende fa
milierecht. Het doel van deze maatre
gelen is onmiskenbaar de materialisa
tie van het huwelijk, dat niet meer
p-R IS IN NEDERLAND WAARSCHIJNLIJK nooit een jong buitenlands
dirigent geweest, die, als tijdelijk dirigent van het Concertgebouworkest,
in zo korte tjjd zoveel succes verwierf bfl het publiek, zo volledig door dat
publiek werd geaccepteerd en zoveel bloemen en waardering oogstte van
wederom datzelfde publiek. Ge zult U afvragen waarom ik zo nadrukkelijk
dat woord „publiek" in successie gebruik. Wel, omdat het publiek Kubelik,
de jonge Tsjech, juichend inhaalde en hem juichend, enkele weken geleden,
uitgeleide deed, maar omdat deze zelfde jonge meester door een groot deel
der toonaangevende officiële dag- en weekbladcritiek niet met bloemen
eii orkanen van enthousiasme is begroet, doch, integendeel, door dat deel
(waaronder klinkende namen!) werd gebrandmerkt tot charlaten en kome
diant, tot maniak en potsenmaker, om slechts een bescheiden tuiltje kw®»
lificaties weer te geven uit een grote boeket, waarin brandnetels en giftige
doorns niet ontbraken.
J^UBELIK heeft, nu reeds, een we
reldnaam. Hij behoort, ondanks z'n
jonge jaren, tot de komende groot
meesters der internationale podia en
daarom is het nuttig om deze kwes
tie, die een zaak is van uitermate
grote artistieke importantie, voor een
enkele maal hier te belichten. Het is
daarbij stellig geen zuiver Amster
damse zaak; minstens een Nederland
se.-Er is enorm veel over deze „af
faire" geschreven en gezegd; in Am
sterdam en buiten Amsterdam. Er is
gescholden, gekeven en geroddeld. Er
is geïntrigeerd en er zijn weinig ver
heffende insinuaties gepleegd. Om er
een enkele te noemen: de critici, die
keer op keer de door het publiek ver
afgode Kubelik attakeerden, zouden
vrezen, dat het fantastische succes
van de Tsjech een devaluatie van Van
Beinums furore en populariteit ten
gevolge zou hebben. Ik geloof er niets
van. Waarom te verbloemen, dat
Eduard van Beinum een veel te gro
te, milde, warme figuur is, om ook
maar een seconde een dergelijke ge-
dachtengang te kunnen tolereren, laat
staan haar te bevorderen. Van Bei
num is'een dirigent van formaat en
Kubelik is een dirigent van formaat.
Hun methodiek van dirigeren ver
schilt hemelsbreed. Elven hemelsbreed
als de methodiek van Toscanini ver
schilt met die van Bruno Walter en
diens methodiek weer van die van
Furtwangler.
Maar wat dan! Wat zit hier dön
achter? Hoe verklaart men dit alles?
Waaróm staat het oordeel van zo
veel critici dam zó diametraal tegen
over het oordeel van het Concert
publiek
Ik weet het niet. Deze critici, waar
onder er zfln, ik herhaal het met na
druk, met grote namen, gaan zelf
uit van het standpunt, dat het hier
een kwestie is van „verblindheid".
Omdat alleen dat, wat uit het alleen
zaligmakende buitenland komt. goed
en edel en belangrijk zou zijn in de
ogen van het snobistische publiek. En
omdat ze eerlijk van mening zijn, dat
Kubelik het niet goed deed en om
dat ze zeggen (en ook menen) dat
het belang van de muziek oneindig
vele malen belangrijker is dan de be
langen van een zekere meneer Kube
lik.
Het publiek, al dan niet stom, sno
bistisch, veracht of met „vee" verge
leken, is verbitterd op deze critici en
beweert, dat die heren niets begrijpen
van hun dienende taak, niets van het
„leidende" karakter dat hun werk
moet hebben. En het beweert boven
dien, dat deze scherpe, geleerde, alles
signalerende heren niet de kunst en
de kunstenaar zoeken en naar voren
pogen te brengen, maar hun artikel
en zichzelf zoeken en zichzelf poessé-
ren, etaleren en demonstreren. En
hier ligt dan deze „affaire", lezers,
en het is helemaal geen bijzonder
smakelijke, prettige en verheffende
affaire.
JK HAD HET voorrecht Rafael Ku
belik driemaal te mogen beluisteren
en hem dus driemaal te mogen zien
dirigeren. Ik heb van muziek weinig
verstand, maar ik geloof, dat ik er
ontzaglijk veel van houd. En als ik
hier neerschrijf, dat die uren met Ku
belik behoren tot de beste van dit
laatste jaar, dan is aan deze mede
deling iedere vorm van pose vreemd.
Zo het mij verging, zo verging het
vele duizenden. Al deze duizenden
hebben zich dus vergist. Al deze ont
roering, al dit zo intens doorleefde
en beleefde is dus vergissing'geweest,
suggestie, bedrog, trance, illusie. En
als deze woorden de zaak te veel op
schroeven, dan hebben we in elk ge
val het wezenlijke, het essentiële van
de muziek en zijn scheppers niet door
grond, niet begrepen, niet ervaren.
Het zij zo.
Voor mij en voor tienduizenden zijn
het uren geweest, stralend en heer
lijk. En hoe gelukkig waren wij, dat
we de avondbladen eerst uren later
De 4 bestanddelen van Che-
larine „4" zijn elk stuk voor
stuk al beroemd voor het be
strijden van zware hoofd- en
andere pijnen, tegen griep en
verkoudheid. Maar tezamen in
één tablet verenigd werken ze
nog beter. Ook in dit geval
dus: Eendracht maakt machtI
MlilJAlMI|»!M4"U;lül!l«C
een godsdienstig en moreel verant
woorde binding van twee partners is,
doch uitsluitend op zakelijke gronden
gesloten wordt. Zover bekend is, zijn
in de Sowjetunie nog nooit zulke in
grijpende veranderingen aangebracht
De verwarring, die in de Sovjet-
Russische zóne door de aankondiging
van deze maatregelen is ontstaan,
wordt duidelijk gedemonstreerd door
een discussie tijdens een vergadering
van de „Democratische Vrouwenbond"
in Dresden, waar een der leden ver
klaarde: „Ook de kinderen zullen de
naam van de moeder en niet die van
de vader krijgen. In de tijd van de
oude Germanen was dat ook zo. Toen
hadden de mannen er nog geen be
lang bij, dat de kinderen hun naam
droegen, aangezien ze in geen geval
konden erven. Eerst met de opkomst
van het particulier eigendom van
grond en bodem is de afhankelijkheid
van de vrouw aan de man ontstaan"
Het zal de taak van de beide ehrjs-
teliike confessies In de Oost-Repu
bliek 7'in tegen deze wet stelling te
nemen Er is geen twijfel, dat de be
volking van de Russische zöne haar
krachtig veto hoewel officieus
tegen deze maatregelen sal uitspreken
lazen, om eerst dön te ervaren, dat
we er niets van begrepen hadden, dat
we voor de mal waren gehouden en
dat we ons door een slimme, gewiek
ste, Tsjechische Rattenvanger hadden
laten meevoeren. Die de opvatting der
componisten geweld aandeed en diri
geerde op een manier, die belachelijk
was.
Het zij zo.
QEZE MUZIKALE Aarts-hypnotiseur
is nu weg. Een enkel concert in
Londen, met laaiend enthousiasme van
het snobistische Londense publiek (al
weer net zulk stom muziek-vee als
hier in Holland dus) en thans volgen
de USA. Hoe de gedachten van de
jonge Kubelik zijn over de hem zo
hard, zo verbitterd opgejaagd hebben
de Nederlandse critici is mij niet be
kend, maar alle bloemen, alle stor
men van geestdrift en alle ontroeren
de blijken van sympathie en warmte
van het publiek zullen de lancetste
ken, hem door de critiek toegebracht,
niet kunnen wegnemen.
Er is échter één ding, dat hij niet
mag vergeten en misschien zal het
toeval willen, dat hij eens deze regels
onder het oog krijgt, of er van hoort.
En wel dit: dezer dagen sprak een
oud en ervaren lid van het grote, be
roemde, Concertgebouw Orkest, waar
mee Kubelik werkte, met een jong
muziekmeester uit de provincie. En
toen de laatste hem vroeg aan dat lid
hoe nu het Orkest oordeelde over Ku
belik, toen luidde het antwoord: „HIJ
is een goed dirigent en zo denkt het
gehele orkest erover."
Een dag later sprak ik iemand, die
geregeld contact onderhoudt met le
den van het orkest. Hij zei mij: „Ze
dwepen met Kubelik."
Ik geloof, dat deze twee uitspraken
eigenlijk de kern van de zaak uit
maken, tenzijook de leden van 't
Amsterdamse Concertgebouw Orkest
ressorteren onder het vulgus profa-
num, en een onderdeel vormen van
dat grote, zielige, verachtelijke, met
vee vergeleken en historisch tot
„stom" gedegradeerde „grote pu
bliek".
ANTHONY VAN KAMPEN.
In Indonesië gestorvenen
Hoewel de betrokken ministers zich
volledig kunnen verplaatsen in de per
soonlijke gevoelens van de nabestaan
den, die overbrenging naar Nederland
wensen van het stoffelijk overschot
van in Indonesië gesneuvelde dan wel
in Japanse kampen omgekomen dier
baren, moet in aanmerking worden ge
nomen, dat deze overbrenging, indien
zij op rijkskosten plaats zou hebben, een
zeer grote omvang zal aannemen, me
de omdat de maatregel niet beperkt
zou kunnen blijven tot overleden
militairen, doch ook tot over
leden burgers uitgestrekt zou moeten
worden. Hieraan zouden niet alleen
zeer grote financiële consequenties ver
bonden zijn, gelet onder andere op de
noodzaak om met het oog op klimato
logische omstandigheden bijzonder
materiaal voor langdurig transport aan
te schaffen, maar bovendien zou dit
leiden tot ontluistering van de perma
nent aangelegde erevelden in Indone
sië en ook in ander opzicht gevolgen
kunnen hebben, welke vso dien aard
zijn, dat de regering meert to* c'eze
maatregel niet te moeten overgaan. Al
dus het antwoord van de mm'erer van
Oorlog en Marine op eer. desbetreffen
de vraag van het Tweede Kamerlid,
de heer Van de Wetering (C.K.)