jgjsrsttiïss-*«a*
Stad en Omgeving
HRC won protest en promoveerde
naar de tweede klasse
Herhalingsoefening in Den Helder
Ouden van dagen helpen mede bij
voorbereiding van de autotocht
Zonderling spel aan de Buitenhaf
op een vrije Woensdagmiddag
Trouwlust in Den Helder sterk bekoeld
Zingende optocht trok door de straten
Bravo Racing
Nieuwe avonturen van Pim, Pam en Pom
Ieders steun op collectedag verwacht
In het begin van de volgende maand
Oefentijd van slechts
Weer activiteit in de
Helderse dammerswereld
Soirée-dansante van de HSV
„De Lyceïst"
Tussen Haaks en Kuifje
enkele dagen
„La Traviata" vanavond in
de Witte bioscoop
Als ik iou je poten eens uittrek?"
Kwallen „nekken
SEIZOEN
ZATERDAG
9 uur
ouderwetse
Opruiming I
Overdracht commando door
schout bij nacht Reijnierse
Schooljeugd kweekte
plantjes
Zelfs gedaald beneden rijksgemiddelde
Ook geboorte-cijfer in
dalende lijn
DONDERDAG 18 JGM 1980
f
QM ACHT UUR gisteravond stond de hele Sportlaan finaal op stelten. Een mi
nuut of tien daarvóór had een stem door de microfoon op het H.R.C.-terrein
nog gezegd: „Wat duurt dat wachten toch lang hè?", en vele honderden Nieuwe-
diepers konden hem daarin volledig gelijk geven. Wachten duurt lang, en vooral
wanneer je zo in spanning zit, als je weet dat over enkele ogenblikken kan wor
den bekend gemaakt: „H.R.C. is tweede klasser!", ofH.R.C. blijft derde
klasser.Gelukkig voor al die wachtenden, voor alle H.R.C.-supporters, ge
lukkig voor het spelpeil van het voetbal in onze stad, kon de man achter»de
microfoon zeggen wat hij zo graag wilde zeggen: „H.R.C. is tweede klasser!"
UEN OGENBLIK, was het stiL Even
moest het tot al die mensen op de
Sportlaan en op het HRC-terrein door
dringen, dat het al zo ver was. HRC
tweede klasser! Een zucht van ver
lichting ging door de wachtende
schare, die daarna onmiddellijk in een
veelstemmig koor losbarstte in iijn
toejuichingen, die na dagen van een
wurgende spanning uiting gaven aan
een welgemeende blijdschap.
Wie herinnert zich niet de wedstrijd
HRC—Rapiditas op Zaterdag 1 Juli,
die de roodjakken in de allerlaatste
minuut noodlottig werd? Alles ging zo
voortreffelijk, men kreeg een 2 1
voorsprong, het werd zelfs 31
Toen het derde doelpunt evenwel
werd afgekeurd gingen er proteste
rende stemmen op. Stemmen die ge
lijk hadden. Men speelde echter spor
tief door, zoals dat een goede vereni
ging betaamt en wel niemand zal er
toen aan hebben gedacht dat dit ge
annuleerde doelpunt HRC noodlottig
kon worden. Maar het werd 22 en-
één minuut vóór het einde... zelfs
2—3! HRC had verloren. Rapiditas
bleef tweede klasser.
VEER TERECHT heeft HRC na afloop
geprotesteerd tegen het niet toe
kennen van het derde doelpunt. En
reeds gisteravond kwam de protest
commissie bijeen om aan alle span
ning een einde te maken. Vrolijke mu
ziek werd op het HRC-veld ten ge
hore gebracht, men doodde de tijd
met naar een basketbalwedstrijd te
kijken. Men besprak de noodlottige
wedstrijd, men zag in gedachten nog
Teun de Boer langs de lijn snellen en
Lou Rijkers de bal in het verlaten
doel deponeren. Men vóelde, men wist,
dat HRC het redden zou. Dit protest
kón niet verloren worden en wij ge
loven ook niet dat er één echte HRC'
er is geweest die heeft getwijfeld aan
de uitspraak van de protestcommissie.
PEN IEDER begrijpt, wat het voor de
roodjakken zeggen wil, weer in de
tweede klasse te mogen uitkomen. Dat
geeft reden tot een uitgelaten stem
ming. Dat was gisteravond al zo. Een
grote optocht van HRC'ers trok door
de stad, met in hun midden het Stede
lijk Muziekkorps, dat voor pittige
feestmuziek zorgde. Dansend en zin
gend werd de spanning verdreven. En
Zaterdag wordt het feest voortgezet.
De supportersvereniging „Rood-Wit"
is onmiddellijk in actie gekomen, met
als resultaat Zaterdag een feestavond
In „Centraal". Alle rood-wit-leden
met hun dames en de kersverse twee
de klassers zijn daar natuurlijk aanwe
zig. Er wordt gedanst en dan geloven
we wel, dat Jaap van de Sande ook
nog even in actie zal komen.
HRC ik in de goede stemming! En
dat kan dan ook. als je tweede klasser
bent geworden.
Rating is nu tweede klasser
Daarmee zijn w_e zeer content,
Want wij worden in Den Helder
Op dat gebied toch niet verwend
In een stad, die nis Den Helder
Ruim dertig duizend zielen telt,
Was het tot op deze datum
Met de voetbal slecht gesteld.
En we zijn nog niet tevreden
Met dit mooie resultaat,
Wij verwachten ook van Helder
Dat zij spoedig over gaat.
Dit jaar is het mis gelopen
't Had óók Anders kunnen zijn,
Want het krachtsverschil van beiden
Was toch wel ontzettend klein.
Rating geeft het goede voorbeeld
Dat geeft Helder nieuwe moed;
Spinternieuwe tweede klasser,
Laat ons zien, hoe of het moet.
't Scoringsbord door de Supporters
Aan HRC cadeau gedaan,
Is bedoeld dat steeds die nul
Aan de fortkant komt te staan.
Ga dus moedig het seizoen in
Met verbeterde techniek,
Toont U een waardig tweede klasser
Met een eerste klas publiek.
A. R.
Mevrouw Kat is plotseling aller- helemaal geen interesse voor stofzui-
- - gers. ik zou ze hier niet kunnen ge
bruiken. Nee, je vergeet dat hoekje
20.
vriendelijkst geworden en heeft de drie
hondjes vlug aan het werk gezet. „Jon-
CO VlUg UBU AAV-V - J
gens, wat vind ik dat alleraardigst van daar nog!" wijst ze Pim tereent,
met een zucht van de trap wil neer
dalen. Pam is ook al met een bezem
bezig en Pom moet het kleine Katje de
fles geven. Mevrouw Nat staat toe te
kijken. En de arme Pim krijgt geen
jullie ,dat je een afgetobde vrouw in
de huishouding komt helpen", zegt ze.
„Ja mevrouw, het is onze roeping om
de taak van de huisvrouw wat te ver
lichten en daarom wil ik U zo graag
onze stofzuiger Slorpo„Wat zanik kans om over de voordelen van zijn
je toch steeds over een stofzuiger", valt stofzuiger te spreken,
mevrouw Kat Pim in de rede. „Ik heb
Een groot aantal leden van de Bond van Ouden van Dagen, afdeling Den,
Helder, was gistermiddag vergaderd in Casino, voornamelijk om enkele nade
re bijzonderheden te vernemen over de in voorbereiding zijnde autotocht.
Daartoe was in deze bijeenkomst als gast aanwezig de heer G. H. Böhmer van
Sociale Zaken, één der leden van het comité dat de autotocht organiseert. Het
behoeft geen betoog, dat alle aanwezigen het van harte toejuichen, dat men ook
dit jaar weer de Helderse ouden van dagen zo'n prachtige dag wil aanbieden.
De voorzitter, de heer N Reus, deel
de in zijn openingswoord mede dat de
tocht niet uitsluitend voor leden der
afdeling wordt georganiseerd, maar
dat het bestuur niettemin van harte
meewerkt. Het zag niets liever dan dat
alle leden daarbij zoveel mogelijk
De leden van de Helderse Damclub,
die in September veertig jaar bestaat,
hebben de laatste tijd hun beste
krachten gegeven aan de restauratie
van het clubgebouw aan de Hoog
straat. Zo kon het gebeuren dat er
weinig te beleven viel in de plaatse
lijke damwereld. Thans is aan deze
rust evenwel een einde gekomen. Op
Zaterdag 22 Juli komt de wereld
kampioen dammen Roozenburg naar
Den Helder, om in „Formosa" te to
nen dat hij zijn titel niet voor niets
draagt. Tijdens deze grote propagan-
da-avond zal Roozenburg eerst een
simultaanséance geven voor ongeveer
vijftig borden. Daarna speelt hij een
blindpartij, vermoedelijk tegen Josee,
de kampioen van Den Helder 1949.
Nog onlangs vestigde Roozenburg
een record, door tijdens de studen
ten-lustrumfeesten te Leiden een
blindséance te geven aan vijf borden
met een uitslag van 73, waarmede
hij het record van Springer (vier
partijen) overtrof.
En dan beginnen op Donderdag 20
Juli de wedstrijden om het kampioen
schap van Den Helder 1950. Deze
wedstrijden worden bij voldoende deel
name in drie klassen verspeeld. In
schrijving is mogelijk tot Zaterdag
15 Juli.
Vanavond geeft de H.S.V. „de
Lyceïst" in Formosa een soirée-dan
sante. Het is in Nieuwediep genoeg
zaam bekend, dat het op zo'n avond,
waar Lyceïsten bij elkaar zijn recht
gezellig toegaat. De secretaris van
de schoolvereniginij liet ons weten
dat voor het soirée-dansante, dat om
acht uur begint, nog kaarten ver
krijgbaar zijn bij J. Schouten, Emma-
straat 74, en J. Beeker, H. A. Lo-
rentzstraat 66.
- Het is morgen hoog water om
7.00 en 19.25, en laag water om 0.55 en
13.30 uur. De temperatuur van het
zeewater was 17,0 graden Celsius.
Naar wij vernemen zullen begin
Augustus in Den Helder en omgeving
herhalingsoefeningen worden gehou
den, waaraan twee compagnieën, in to
taal ongeveer 200 man, zullen deelne-
Men kan deze oefeningen, die van
week tot week over heel het land ge
houden Worden, niet vergelijken met
de herhalingsoefeningen van vóór 1940,
toen een of meer lichtingen in haar
geheel onder de wapenen kwamen in
een der grote garnizoensplaatsen, in
de Harskamp, Oldebroek, kamp van
Zeist enz. Drie of vier weken bleef
men in touw, met velddienst, schieten,
marcheren, poetsen en inspecteren,
totdat de tijd van scheiden aanbrak en
de compagnie met weemoedige uitha
len zong:
„En dan zegt de fourier
Geef je rommeltje maar hier
Ik zal het wel voor, jou bewaren
Tot je weer voor een maandje komt.."
Tja, die herhalingsoefeningen. Er
werd veel op gekankerd en voor me
nigeen betekende het: „geen vacantie
dit jaar", maar ongezellig was die
reünie van tientallen oude bekenden
niet.
Thans is het systeem totaal veran
derd, gelijk zoveel dingen veranderd
zijn in ons moderne leger. In plaats
van drie of vier herhalingsoefeningen
in enkele centrale punten, heeft men
nu ingevoerd korte oefeningen in klein
verband in alle delen des lands. Zo
zullen dit jaar ruim 70 compagnieën,
bij twee of drie tegelijk, in totaal on
geveer 8000 man, voor enkele dagen
opgeroepen worden. Het doel van deze
korte oefeningen is het toetsen van de
paraatheid der gedemobiliseerden, het
opfrissen en onderhouden van hun mi
litaire „vakbekwaamheid", terwijl het
kader in de gelegenheid wordt gesteld,
wederom enige practische ervaring op
te doen. Daarbij geldt als principe, dat
In de Witte-bioscoop wordt van
avond vertoond de verfilmde opera
„La Traviata", een schepping van
Giuseppe Verdi, naar Alexandre Du-
mas' roman „La dame aux camelias".
Giuseppe Verdi, die in het totaal
dertig opera's componeerde (wij noe
men „II Trovatore", „Rigoletto", Er-
nani" en „Othello"), en al vele suc
cessen had geoogst voordat „La Tra
viata" gereed kwam, verkreeg bij de
première van dit meesterwerk maar
heel weinig bijval. Bij deze première
werd de rol van de ziekelijke Violetta
gezongen door een vrij stevige en oer
gezond uitziende zangeres. Hierdoor
heeft men zich waarschijnlijk niet
voldoende in het tragische verhaal
kunnen inleven.
Na deze première kwam men echter
al gauw tot de ontdekking, dat „La
Traviata" tot Verdi's beste werk be
hoorde. In de film worden de hoofd
rollen gezongen door Nelly Corradi
(Violetta) en Gino Mattera (Alfred).
Violetta's dagboek wordt gesproken
door Enny MolsDe Leeuwe. Koor
en orkest van de Opera te Rome ver
leenden bij het vervaardigen van de
film „La Traviata" hun medewerking.
de militairen opkomen in de dichtstbij
zijnde garnizoensplaats, zodat zij niet
meer als vroeger kriskras het land
moeten doorreizen om de plaats van
opkomst te bereiken. Daarmee worden
veel tijd en kosten bespaard.
Het ligt dus voor de hand, dat het in
hoofdzaak dienstplichtigen uit de Kop
van Noordholland zullen zijn, die over
enkele dagen hun oproeping om naar
Den Helder te komen, zullen ontvan
gen.
Hoe lang zij onder de wapenen zul
len blijven, hangt af van hun functie.
De compagnies-administrateurs zijn
natuurlijk het eerst „de sigaar". Zij
komen gedurende 16 dagen op. Dan
volgt het overige administratieve per
soneel met 9 dagen dienst, de dienst
plichtige onderofficieren dienen zes
dagen en de rest, het gros van de troep,
slechts vier dagen.
Dat is dus nog wel te doen, verge
leken bij de 3 of 4 weken van vóór
1940. Maar verheug U niet te vroeg,
met groot verlof zijnde dienstplichti
gen! Weliswaar zullen ook het volgend
jaar de herhalingsoefeningen nog zeer
kort duren, maar in 1952 tenminste
dat ligt in het voornemen zal de
vooroorlogse tijdsduur van 3 4 we
ken weer worden ingevoerd. Trouwens,
volgens de diensplichtwet kunnen de
dagen voor herhalingsoefeningen onder
dienstplichtigen in totaal gedurende 85
de wapenen worden geroepen. Wat in
dit vat zit, verzuurt meestal niet. Zij,
die thans voor 4 dagen opkomen, zul
len dus later nog wel eens een „ouder
wetse" herhalingsoefening meemaken.
Maar voorlopig blijven zij dicht bij de
deur en zijn gauw weer thuis.
steun verleenden. Voor hen zag de heer
Reus het als een dankbare en belang
rijke taak, een steentje bij te dragen
tot het welslagen van de collecte. Hij
wekte alle dames en heren, wier ge
zondheidstoestand dat toeliet, zich aan
tet melden als collectant of collectrice.
Tijdens een korte pauze, die hierop
volgde, gingen enige bestuursleden rond
met aanmeldingsformulieren. Wij kre
gen de indruk, dat verscheidene aan
wezigen Zaterdag, wanneer de collecte
wordt gehouden, van de partij zullen
zijn.
Allen meehelpen!
Het is natuurlijk prachtig, dat de
ouden van dagen zelf willen meehel
pen bij de voorbereiding van een dag,
die men hun wil aanbieden, maar het
moet toch vooral niet zo worden, dat
zij het alléén doen. De autotocht wordt
aangeboden door de gemeenschap (het
gemeentebestuur geeft het voorbeeld
door het verlenen van een subsidie
van duizend gulden), het moet dan ook
zo zijn, dat de gehele gemeenschap één-
drachtig samenwerkt. Iedereen, die
maar enigszins in de gelegenheid is, zal
Zaterdag na 's morgens negen uur op
het Raadhuis komen om een bus af te
halen. En alle anderen zullen die dag
gaarne een klinkende gift in de bus
deponeren. Dat is nodig, want de op
brengst van de collecte moet minstens
drieduizend gulden zijn!
Naar aanleiding van enkele vragen
deelde de heer Böhmer mede, dat niet
alle inwoners van Den Helder, die ou
der zijn dan 65 jaar, de tocht kunnen
meemaken. Dat zijn er namelijk twee
duizend, dus er moet een selectie wor
den toegepast. Het eerst komen daar
om in aanmerking degenen, die in de
tehuizen wonen en zij, die bij de Dienst
voor Sociale Zaken ingeschreven staan.
Men heeft ook moeten bepalen, dat al
leen gezonde mensen, die zich zonder
hulp van en naar de autobus kunnen
begeven, mogen deelnemen. Verwachc
wordt, dat het Rode Kruis voor hen
weer een tochtje organiseert, waarbij
de bus onderweg niet behoeft te wor
den verlaten.
De voorzitter deelde nog mede, dat
het afdelingsbestuur voortaan iedere
nÉ'.ürTËNHAVEN.
hebben wU S'ste"niddaJ, Wkaabbeiende water tussen de kademuur en een
doelloos rond In het rust g t dan zouden wij die kwallen griezelig
vlot. Als w« me sjes waren ^is tenminste n0g pootjes heeft om tt.
vonden hebben dan de vet anggt. Maar gisteren hebben wij da>
en oogjes die ve"arr" bruin doorschemerende gevallen met ,,aars
't WAS EEN viezige sport die Appie en
w piet en hoe die kleine Jutters
meer mochten heten, met de kwalen
bedreven. Eerst zorgden zu n i levend: g
brijïge massa kwallen op het vlot te
hebben, die met elkaar een slijmerig
bibberende en weerzinwekkende pap
vormden. Daarna werden ze een voor
een opgenomen, de kwallen, e
een enkele beweging van duim en wijs
vinger in tweeën gedrukt. En dat noem
den de jongens dan „nekken D
nekken deden zij met de grootste pl--
zier elkaar luidruchtig de kwallen
aanwijzend, die zorgeloos kwamen aan-
gedobberd. Wij kwamen al spoedig te
weten, dat de jongens helemaal geen
gewetensbezwaren hadden bij hun lu
gubere bezigheid. „Want", zo zeiden zij,
„als we die spriete d'r afhale dan kenne
ze geen visjes meer vange".
W7IJ HEBBEN
kwallen. Wij
geen verstand van
weten niet hoe het
bolvormige gedeelte heet dat zoveel
weg heeft van een parachute. Wij weten
evenmin hoe het „onderstel" van een
kwal heet, dat de jongens als „sprieten
betitelden. Wel weten wij dat wij vroe
ger andere spelletjes speelden dan kik
kers opblazen, krabben de poten uit
trekken of kwallen uit elkaar trekken.
„Het doet geen pijn", heeft iemand
ons verteld. Maar daar gaat het eigen
lijk niet om. Misschien doet het inder
daad geen pijn, maar men ziet zulke
spelletjes toch niet graag van stevige,
gezonde jongens.
't WAS DAAR op dat vlot aan de
Buitenhaven nog zowat vech
ten geworden ook, want daar kwamen
plotseling een paar knapen aangereden
op gammele fietsen die nodig een goede
reparatiebeurt behoefden. Wild spron
gen zij op het vlot, keken vandaar neer
op het water waarin tientallen gedeel
ten van kwallen ronddreven. De para-
chute-achtige delen zwabberden
baar even lustig als een volledige iT"
rond het vlot, de sprieten zonken h
zaam naar de diepte. Eén van de
gearriveerde jongens knielde en J"1
een „parachute-helft" uit het wM.f'
„Verroest", zei hij toen, „hy h
geen sprieten!"
70DRA HIJ in de gaten kreeg d.,
U „die jongens" het hadden geiJ
trok hij van leer: „O nee, doet dat
zeer ?0, nee, en als ik jou je «ot.!
eens uittrek....?"
En daar wisten die „nekkers" niet
gauw iets op te zeggen. Weinige ogeri
blikken later dropen ze af, nog aarzel
lend elkaar wijzend op een ander vlok
„Ga je mee, we gaan daar effe kijken»
Maar ze waren voor deze middag llU^
gespeeld"
opruiming
begint onze
Ziet de etalage
H.V.
DEM HELDER
Dinsdagmiddag van drie tot vijf uur
spreekuur houdt in het C.J.M.V.-ge-
bouw aan de Spoorstraat. Het ledental
van de afdeling bedraagt thans 348 en
het dagelijks bestuur is als volgt sa
mengesteld: N. Reus, Hoogstraat 43,
voorzitter; H. Veen, Van der Duin van
Maesdamstraat 17, secretaris; mevr.
Hofman, Dahliastraat 40, penningmees-
teresse.
Wij berichtten reeds, dat de vi«.
admiraal J. J. L. Willinge met ingang
van 16 Juli 1950 wederom belast is met
de functie van Commandant Zeemacht
Nederland, De schout-bij-nacht I. tv
Reijnierse, die deze functie sinds 1 Del
cember 1949 heeft waargenomen, zal
het commando op Maandag 17 Juli a.s,
's morgens om elf uur, aan boord van
Hr. Ms. wachtschip „Neptunus" aan zijn
opvolger overdragen.
Van de plechtigheid zal een radio
reportage worden gemaakt, die Maan
dagavond in het programma voor de
Nederlandse Strijdkrachten zal worden
uitgezonden.
Schout-bij-nacht Reijnierse zal voor
bijzondere opdrachten ter beschikking
blijven van Z. Exc. de Minister van
Marine.
Vrijdag en Zaterdag worden in het
Museum aan de Eerste Vroonstraat de
plantjes tentoongesteld, die gedurende
de afgelopen maanden door de Helderse
schooljeugd zijn gekweekt. Men zal
daar de resultaten kunnen zien van de
goede zorgen, die de kinderen aan de
jonge plantjes hebben besteed. Morgen
avond zal de tentoonstelling geopend
zijn van zeven tot negen uur en Zater
dagmiddag van half drie tot vijf uur,
Zoals gebruikelijk zijn voor de kinde
ren, die de mooiste plantjes hebben
ingezonden, prijsjes beschikbaar.
OP DE VOORDRACHT
Voor benoeming van een onderwij
zeres aan de o.l.s. te Kolhorn hebben
B. en W. van Barsingerhorn de vol
gende voordracht opgemaakt: 1 mej.
T. A. Metselaar, Wieringen; 2 mej. A
G. Potjewijd, Den Helder.
POST VOOR HR. MS. „EVERTSEN"
Post, bestemd voor opvarenden van
Hr. Ms. torpedobootjager „Evertsen",
welk schip zoals men weet Indonesië
verliet om zich naar de wateren van
Korea te begeven, moet als volgt wor
den geadresseerd: rang of kwaliteit,
naam, stamboeknummer, aan boord
Hr. Ms. „Evertsen" p/m Amsterdam-
SchipholMarine.
De eerste tijd na de oorlog gaf een buitengewoon sterke toename te zien van
het aantal huwelijken in ons land. Op dit algemene beeld maakte Den Helder
geen uitzondering. Ook het geboortecijfer sprong kort na de oorlog tot een on
gekend peil omhoog, en dit verschijnsel deed zich eveneens in Den Helder dui
delijk gelden. Het is merkwaardig te zien hoe deze, en nog enkele andere, demo
grafische vloedgolven weer terug-ebben en hoe zowel de Helderse bevolking als
het Nederlandse volk in zijn geheel in dit opzicht weer tot de voor-oorlogse
allure terugkeert.
niveau van acht per duizend te belan
den.
Beneden het Rijksgemiddelde.
In Den Helder beliep in 1939 het hu
welijkscijfer tien per duizend en het
lag dus aanmerkelijk boven het toenma
lige rijksgemiddelde. Niettemin steeg
het ook in onze woonplaats in 1946 tot
twaalf per duizend; in 1947 daalde het
vervolgens tot tien, in 1948 tot acht en
in 1949 tot iets meer dan zeven per
duizend. Niet alleen ligt het Helderse
huwelijkscijfer nu dus al twee jaar
beneden het peil van 1939, het ligt bo
vendien thans beneden het rijksgemid
delde!
Een bijzonderheid, die geheel met de
maatschappelijke omstandigheden van
het ogenblik samenhangt, tekent zich
af in de maandelijkse huwelijkscijfers.
Van ouds is in ons land Mei de hu-
welijksmaand bij uitnemendheid ge
weest. Ook nu nog zijn er streken,
v/aar zeker een kwart van alle huwe
lijken in Mei worden gesloten en
ofschoon dit verschijnsel zich in de
stad niet zo sterk heeft gehandhaafd
als hier en daar op het platteland, gaf
tot voor kort de Meimaand ook in de
steden een duidelijke huwelijks-top te
zien.
In 1949 evenwel is daarvan practisch
in geen enkele stad meer sprake ge
weest en veel meer dan de nawerking
In Nederland plachten vóór 1940 ge
middeld per jaar en per duizend in
woners acht huwelijken te worden ge
sloten. Tijdens de oorlog vertoonde dit
cijfer nog al wat schommelingen: de
onzekerheid der tijden hield sommigen
van een huwelijk terug, maar daar
tegenover stond een sterke huwelijks
toename toen velen dachten aan de
verplichte uitzending naar Duitsland
door een huwelijk nog te kunnen ont
komen. Gerekend over de gehele
periode van de oorlog handhaafde het
gemiddelde huwelijkscijfer zich dien
tengevolge op het oude peil en van
een massa „uitgestelde huwelijken"
kon in het jaar na de bevrijding
dan ook niet worden gesproken. Dat
desondanks het huwelijkscijfer in 1946
een tophoogte bereikt van twaalf per
duizend vijftig procent hoger dus
dan normaal! is te opmerkelijker
omdat woningnood en meubelschaar-
ste in dat jaar toch wel zeer sterke
rennen op de tró' .arm,
Het huwelijkscijfer van twaalf per
duizend in 1946 zakte intussen geleide
lijk terug tot elf in 1947 en tien in 17)48
cm in 1949 weer op het vóór-oorlogse
van de oude Mei-traditie bepaalt
tegenwoordig het gereed komen van
grotere complexen nieuwgebouwde
woningen wanneer de meeste huwe
lijken gesloten worden. In Den Helder
lag in het afgelopen jaar de huwe
lijks-top in Maart, terwijl October de
geringste trouwlust in onze woon
plaats demonstreerde.
Gevolgen in de toekomst.
Het jaarlijkse geboortecijfer bedroeg
in 1939 in ons land 20.6 per duizend;
bet sprong in 1946 omhoog tot 30,2 een
vermeerdering dus met bijna de helft.
Dit feit stelt de overheid nu reeds
voor tal van uiterst moeilijke proble
men en zal dat nog enkele tientallen
jaren blijven doen. Laten wij een paar
verbeelden noemen: Er is in 1952 of
1953 plotseling vijftig procent méér
plaatsruimte nodig in de laagste klas
sen van de scholen en elk volgend jaar
zgt zich deze behoefte in een hogere
klasse voort. Behalve meer school
lokalen zijn er ook meer leerkrachten
nodig Zes jaar later ondergaat de
jaarlijkse toevloed van leerlingen
naar de middelbare en nijverheids
scholen een even plotselinge vermeer-
beïmgj' ril' Vijf °f Z6S jaar later «1
het jaarlijkse contingent studenten
ach plotseling met de helft uitzetten
Inmiddels heeft het bedrijfsleven
eveneens het jaarlijkse aanbod van
icrge arbeidskrachten eensklaps met
de helft zien toenemen enz enz
Had het geboortecijfer zich op het
topniveau van 1946 gehandhaafd dan
zouden voor dit alles blijvende maat
regelen genomen kunnen worden
vfdTi glr Reboo,'tecijfer tan
*7.8, dat in 1948 gevolgd wprH a*
25,3, terwijl 1949 het niet verder bracht"
aan 23,7. Geleidelijk maar zeker keert
Nederland tot het vóór-oorlogse ge
boortecijfer terug en dit maakt L
voorzieningen des te moeilijker omdat
de golf van grotere aantallen, die zich
door de scholen, de universiteiten, de
militie, het bedrijfsleven enz. ze'
voortplanten, slechts een tijdelijk ka
rakter zal hebben en alle maatregelen
om deze golf afdoende op te vangen,
na enkele jaren al weer te veel-om-
vattend zouden blijken.
In Den Helder bedroeg het geboorte
cijfer In 1939 heel wat meer dan het
toenmalige rijksgemiddelde, namelijk
23.7. In 1946 sprong het omhoog tot 34.6,
hetgeen ten opzichte van 1939 een stij
ging was van 46 pet. Maar ook hier
trad in 1947 reeds een kentering in; dat
jaar beliep het Helderse geboortecijfer
30.1, In 1948 gevolgd door 26.1 en in
1949 door 23.4. De gehele stijging ten
opzichte van 1939 is te niet gedaan en
ons plaatselijke geboortecijfer lag het
laatste jaar zelfs iets beneden het voor
oorlogse peil.
Een hoogst bedenkelijk verschijnsel
in de eerste jaren na de bevrijding wat
de sterke toename van het aantal on
wettige geboorten. Bedroegen deze in
ons land in 1939 dertien per duizend
geboorten, in 1946 bleek dit verhou-
dingscijfer 26 te belopen en dus te zijn
verdubbeld! Geleidelijk is ook hier ge
lukkig een terugkeer tot de oude nor
men merkbaar en in 1949 was de ver
houding reeds weer verbeterd tot vijf-
hen per duizend geboorten. In Den Hel
der moesten in 1946 ook ruim tweemaal
zoveel onwettige geboorten worden ge
registreerd als in 1939, maar inmiddels
s cijfer tot beneden dat van 1939
gedaald.
Ten slotte toonde ook het aantal dood-
g oorten na de oorlog aanvankelijk
en rke toename, goeddeels door lat®
nawerking van geleden ontberingen e-
mBar °ok dit. cijfer keert tot zijn
voor-oorlogse omvang terug. In onze
oonplaats was ook dit cijfer in 194®
'ets gunstiger dan in 1939.