jgjsrsttiïss-*«a* Stad en Omgeving HRC won protest en promoveerde naar de tweede klasse Herhalingsoefening in Den Helder Ouden van dagen helpen mede bij voorbereiding van de autotocht Zonderling spel aan de Buitenhaf op een vrije Woensdagmiddag Trouwlust in Den Helder sterk bekoeld Zingende optocht trok door de straten Bravo Racing Nieuwe avonturen van Pim, Pam en Pom Ieders steun op collectedag verwacht In het begin van de volgende maand Oefentijd van slechts Weer activiteit in de Helderse dammerswereld Soirée-dansante van de HSV „De Lyceïst" Tussen Haaks en Kuifje enkele dagen „La Traviata" vanavond in de Witte bioscoop Als ik iou je poten eens uittrek?" Kwallen „nekken SEIZOEN ZATERDAG 9 uur ouderwetse Opruiming I Overdracht commando door schout bij nacht Reijnierse Schooljeugd kweekte plantjes Zelfs gedaald beneden rijksgemiddelde Ook geboorte-cijfer in dalende lijn DONDERDAG 18 JGM 1980 f QM ACHT UUR gisteravond stond de hele Sportlaan finaal op stelten. Een mi nuut of tien daarvóór had een stem door de microfoon op het H.R.C.-terrein nog gezegd: „Wat duurt dat wachten toch lang hè?", en vele honderden Nieuwe- diepers konden hem daarin volledig gelijk geven. Wachten duurt lang, en vooral wanneer je zo in spanning zit, als je weet dat over enkele ogenblikken kan wor den bekend gemaakt: „H.R.C. is tweede klasser!", ofH.R.C. blijft derde klasser.Gelukkig voor al die wachtenden, voor alle H.R.C.-supporters, ge lukkig voor het spelpeil van het voetbal in onze stad, kon de man achter»de microfoon zeggen wat hij zo graag wilde zeggen: „H.R.C. is tweede klasser!" UEN OGENBLIK, was het stiL Even moest het tot al die mensen op de Sportlaan en op het HRC-terrein door dringen, dat het al zo ver was. HRC tweede klasser! Een zucht van ver lichting ging door de wachtende schare, die daarna onmiddellijk in een veelstemmig koor losbarstte in iijn toejuichingen, die na dagen van een wurgende spanning uiting gaven aan een welgemeende blijdschap. Wie herinnert zich niet de wedstrijd HRC—Rapiditas op Zaterdag 1 Juli, die de roodjakken in de allerlaatste minuut noodlottig werd? Alles ging zo voortreffelijk, men kreeg een 2 1 voorsprong, het werd zelfs 31 Toen het derde doelpunt evenwel werd afgekeurd gingen er proteste rende stemmen op. Stemmen die ge lijk hadden. Men speelde echter spor tief door, zoals dat een goede vereni ging betaamt en wel niemand zal er toen aan hebben gedacht dat dit ge annuleerde doelpunt HRC noodlottig kon worden. Maar het werd 22 en- één minuut vóór het einde... zelfs 2—3! HRC had verloren. Rapiditas bleef tweede klasser. VEER TERECHT heeft HRC na afloop geprotesteerd tegen het niet toe kennen van het derde doelpunt. En reeds gisteravond kwam de protest commissie bijeen om aan alle span ning een einde te maken. Vrolijke mu ziek werd op het HRC-veld ten ge hore gebracht, men doodde de tijd met naar een basketbalwedstrijd te kijken. Men besprak de noodlottige wedstrijd, men zag in gedachten nog Teun de Boer langs de lijn snellen en Lou Rijkers de bal in het verlaten doel deponeren. Men vóelde, men wist, dat HRC het redden zou. Dit protest kón niet verloren worden en wij ge loven ook niet dat er één echte HRC' er is geweest die heeft getwijfeld aan de uitspraak van de protestcommissie. PEN IEDER begrijpt, wat het voor de roodjakken zeggen wil, weer in de tweede klasse te mogen uitkomen. Dat geeft reden tot een uitgelaten stem ming. Dat was gisteravond al zo. Een grote optocht van HRC'ers trok door de stad, met in hun midden het Stede lijk Muziekkorps, dat voor pittige feestmuziek zorgde. Dansend en zin gend werd de spanning verdreven. En Zaterdag wordt het feest voortgezet. De supportersvereniging „Rood-Wit" is onmiddellijk in actie gekomen, met als resultaat Zaterdag een feestavond In „Centraal". Alle rood-wit-leden met hun dames en de kersverse twee de klassers zijn daar natuurlijk aanwe zig. Er wordt gedanst en dan geloven we wel, dat Jaap van de Sande ook nog even in actie zal komen. HRC ik in de goede stemming! En dat kan dan ook. als je tweede klasser bent geworden. Rating is nu tweede klasser Daarmee zijn w_e zeer content, Want wij worden in Den Helder Op dat gebied toch niet verwend In een stad, die nis Den Helder Ruim dertig duizend zielen telt, Was het tot op deze datum Met de voetbal slecht gesteld. En we zijn nog niet tevreden Met dit mooie resultaat, Wij verwachten ook van Helder Dat zij spoedig over gaat. Dit jaar is het mis gelopen 't Had óók Anders kunnen zijn, Want het krachtsverschil van beiden Was toch wel ontzettend klein. Rating geeft het goede voorbeeld Dat geeft Helder nieuwe moed; Spinternieuwe tweede klasser, Laat ons zien, hoe of het moet. 't Scoringsbord door de Supporters Aan HRC cadeau gedaan, Is bedoeld dat steeds die nul Aan de fortkant komt te staan. Ga dus moedig het seizoen in Met verbeterde techniek, Toont U een waardig tweede klasser Met een eerste klas publiek. A. R. Mevrouw Kat is plotseling aller- helemaal geen interesse voor stofzui- - - gers. ik zou ze hier niet kunnen ge bruiken. Nee, je vergeet dat hoekje 20. vriendelijkst geworden en heeft de drie hondjes vlug aan het werk gezet. „Jon- CO VlUg UBU AAV-V - J gens, wat vind ik dat alleraardigst van daar nog!" wijst ze Pim tereent, met een zucht van de trap wil neer dalen. Pam is ook al met een bezem bezig en Pom moet het kleine Katje de fles geven. Mevrouw Nat staat toe te kijken. En de arme Pim krijgt geen jullie ,dat je een afgetobde vrouw in de huishouding komt helpen", zegt ze. „Ja mevrouw, het is onze roeping om de taak van de huisvrouw wat te ver lichten en daarom wil ik U zo graag onze stofzuiger Slorpo„Wat zanik kans om over de voordelen van zijn je toch steeds over een stofzuiger", valt stofzuiger te spreken, mevrouw Kat Pim in de rede. „Ik heb Een groot aantal leden van de Bond van Ouden van Dagen, afdeling Den, Helder, was gistermiddag vergaderd in Casino, voornamelijk om enkele nade re bijzonderheden te vernemen over de in voorbereiding zijnde autotocht. Daartoe was in deze bijeenkomst als gast aanwezig de heer G. H. Böhmer van Sociale Zaken, één der leden van het comité dat de autotocht organiseert. Het behoeft geen betoog, dat alle aanwezigen het van harte toejuichen, dat men ook dit jaar weer de Helderse ouden van dagen zo'n prachtige dag wil aanbieden. De voorzitter, de heer N Reus, deel de in zijn openingswoord mede dat de tocht niet uitsluitend voor leden der afdeling wordt georganiseerd, maar dat het bestuur niettemin van harte meewerkt. Het zag niets liever dan dat alle leden daarbij zoveel mogelijk De leden van de Helderse Damclub, die in September veertig jaar bestaat, hebben de laatste tijd hun beste krachten gegeven aan de restauratie van het clubgebouw aan de Hoog straat. Zo kon het gebeuren dat er weinig te beleven viel in de plaatse lijke damwereld. Thans is aan deze rust evenwel een einde gekomen. Op Zaterdag 22 Juli komt de wereld kampioen dammen Roozenburg naar Den Helder, om in „Formosa" te to nen dat hij zijn titel niet voor niets draagt. Tijdens deze grote propagan- da-avond zal Roozenburg eerst een simultaanséance geven voor ongeveer vijftig borden. Daarna speelt hij een blindpartij, vermoedelijk tegen Josee, de kampioen van Den Helder 1949. Nog onlangs vestigde Roozenburg een record, door tijdens de studen ten-lustrumfeesten te Leiden een blindséance te geven aan vijf borden met een uitslag van 73, waarmede hij het record van Springer (vier partijen) overtrof. En dan beginnen op Donderdag 20 Juli de wedstrijden om het kampioen schap van Den Helder 1950. Deze wedstrijden worden bij voldoende deel name in drie klassen verspeeld. In schrijving is mogelijk tot Zaterdag 15 Juli. Vanavond geeft de H.S.V. „de Lyceïst" in Formosa een soirée-dan sante. Het is in Nieuwediep genoeg zaam bekend, dat het op zo'n avond, waar Lyceïsten bij elkaar zijn recht gezellig toegaat. De secretaris van de schoolvereniginij liet ons weten dat voor het soirée-dansante, dat om acht uur begint, nog kaarten ver krijgbaar zijn bij J. Schouten, Emma- straat 74, en J. Beeker, H. A. Lo- rentzstraat 66. - Het is morgen hoog water om 7.00 en 19.25, en laag water om 0.55 en 13.30 uur. De temperatuur van het zeewater was 17,0 graden Celsius. Naar wij vernemen zullen begin Augustus in Den Helder en omgeving herhalingsoefeningen worden gehou den, waaraan twee compagnieën, in to taal ongeveer 200 man, zullen deelne- Men kan deze oefeningen, die van week tot week over heel het land ge houden Worden, niet vergelijken met de herhalingsoefeningen van vóór 1940, toen een of meer lichtingen in haar geheel onder de wapenen kwamen in een der grote garnizoensplaatsen, in de Harskamp, Oldebroek, kamp van Zeist enz. Drie of vier weken bleef men in touw, met velddienst, schieten, marcheren, poetsen en inspecteren, totdat de tijd van scheiden aanbrak en de compagnie met weemoedige uitha len zong: „En dan zegt de fourier Geef je rommeltje maar hier Ik zal het wel voor, jou bewaren Tot je weer voor een maandje komt.." Tja, die herhalingsoefeningen. Er werd veel op gekankerd en voor me nigeen betekende het: „geen vacantie dit jaar", maar ongezellig was die reünie van tientallen oude bekenden niet. Thans is het systeem totaal veran derd, gelijk zoveel dingen veranderd zijn in ons moderne leger. In plaats van drie of vier herhalingsoefeningen in enkele centrale punten, heeft men nu ingevoerd korte oefeningen in klein verband in alle delen des lands. Zo zullen dit jaar ruim 70 compagnieën, bij twee of drie tegelijk, in totaal on geveer 8000 man, voor enkele dagen opgeroepen worden. Het doel van deze korte oefeningen is het toetsen van de paraatheid der gedemobiliseerden, het opfrissen en onderhouden van hun mi litaire „vakbekwaamheid", terwijl het kader in de gelegenheid wordt gesteld, wederom enige practische ervaring op te doen. Daarbij geldt als principe, dat In de Witte-bioscoop wordt van avond vertoond de verfilmde opera „La Traviata", een schepping van Giuseppe Verdi, naar Alexandre Du- mas' roman „La dame aux camelias". Giuseppe Verdi, die in het totaal dertig opera's componeerde (wij noe men „II Trovatore", „Rigoletto", Er- nani" en „Othello"), en al vele suc cessen had geoogst voordat „La Tra viata" gereed kwam, verkreeg bij de première van dit meesterwerk maar heel weinig bijval. Bij deze première werd de rol van de ziekelijke Violetta gezongen door een vrij stevige en oer gezond uitziende zangeres. Hierdoor heeft men zich waarschijnlijk niet voldoende in het tragische verhaal kunnen inleven. Na deze première kwam men echter al gauw tot de ontdekking, dat „La Traviata" tot Verdi's beste werk be hoorde. In de film worden de hoofd rollen gezongen door Nelly Corradi (Violetta) en Gino Mattera (Alfred). Violetta's dagboek wordt gesproken door Enny MolsDe Leeuwe. Koor en orkest van de Opera te Rome ver leenden bij het vervaardigen van de film „La Traviata" hun medewerking. de militairen opkomen in de dichtstbij zijnde garnizoensplaats, zodat zij niet meer als vroeger kriskras het land moeten doorreizen om de plaats van opkomst te bereiken. Daarmee worden veel tijd en kosten bespaard. Het ligt dus voor de hand, dat het in hoofdzaak dienstplichtigen uit de Kop van Noordholland zullen zijn, die over enkele dagen hun oproeping om naar Den Helder te komen, zullen ontvan gen. Hoe lang zij onder de wapenen zul len blijven, hangt af van hun functie. De compagnies-administrateurs zijn natuurlijk het eerst „de sigaar". Zij komen gedurende 16 dagen op. Dan volgt het overige administratieve per soneel met 9 dagen dienst, de dienst plichtige onderofficieren dienen zes dagen en de rest, het gros van de troep, slechts vier dagen. Dat is dus nog wel te doen, verge leken bij de 3 of 4 weken van vóór 1940. Maar verheug U niet te vroeg, met groot verlof zijnde dienstplichti gen! Weliswaar zullen ook het volgend jaar de herhalingsoefeningen nog zeer kort duren, maar in 1952 tenminste dat ligt in het voornemen zal de vooroorlogse tijdsduur van 3 4 we ken weer worden ingevoerd. Trouwens, volgens de diensplichtwet kunnen de dagen voor herhalingsoefeningen onder dienstplichtigen in totaal gedurende 85 de wapenen worden geroepen. Wat in dit vat zit, verzuurt meestal niet. Zij, die thans voor 4 dagen opkomen, zul len dus later nog wel eens een „ouder wetse" herhalingsoefening meemaken. Maar voorlopig blijven zij dicht bij de deur en zijn gauw weer thuis. steun verleenden. Voor hen zag de heer Reus het als een dankbare en belang rijke taak, een steentje bij te dragen tot het welslagen van de collecte. Hij wekte alle dames en heren, wier ge zondheidstoestand dat toeliet, zich aan tet melden als collectant of collectrice. Tijdens een korte pauze, die hierop volgde, gingen enige bestuursleden rond met aanmeldingsformulieren. Wij kre gen de indruk, dat verscheidene aan wezigen Zaterdag, wanneer de collecte wordt gehouden, van de partij zullen zijn. Allen meehelpen! Het is natuurlijk prachtig, dat de ouden van dagen zelf willen meehel pen bij de voorbereiding van een dag, die men hun wil aanbieden, maar het moet toch vooral niet zo worden, dat zij het alléén doen. De autotocht wordt aangeboden door de gemeenschap (het gemeentebestuur geeft het voorbeeld door het verlenen van een subsidie van duizend gulden), het moet dan ook zo zijn, dat de gehele gemeenschap één- drachtig samenwerkt. Iedereen, die maar enigszins in de gelegenheid is, zal Zaterdag na 's morgens negen uur op het Raadhuis komen om een bus af te halen. En alle anderen zullen die dag gaarne een klinkende gift in de bus deponeren. Dat is nodig, want de op brengst van de collecte moet minstens drieduizend gulden zijn! Naar aanleiding van enkele vragen deelde de heer Böhmer mede, dat niet alle inwoners van Den Helder, die ou der zijn dan 65 jaar, de tocht kunnen meemaken. Dat zijn er namelijk twee duizend, dus er moet een selectie wor den toegepast. Het eerst komen daar om in aanmerking degenen, die in de tehuizen wonen en zij, die bij de Dienst voor Sociale Zaken ingeschreven staan. Men heeft ook moeten bepalen, dat al leen gezonde mensen, die zich zonder hulp van en naar de autobus kunnen begeven, mogen deelnemen. Verwachc wordt, dat het Rode Kruis voor hen weer een tochtje organiseert, waarbij de bus onderweg niet behoeft te wor den verlaten. De voorzitter deelde nog mede, dat het afdelingsbestuur voortaan iedere nÉ'.ürTËNHAVEN. hebben wU S'ste"niddaJ, Wkaabbeiende water tussen de kademuur en een doelloos rond In het rust g t dan zouden wij die kwallen griezelig vlot. Als w« me sjes waren ^is tenminste n0g pootjes heeft om tt. vonden hebben dan de vet anggt. Maar gisteren hebben wij da> en oogjes die ve"arr" bruin doorschemerende gevallen met ,,aars 't WAS EEN viezige sport die Appie en w piet en hoe die kleine Jutters meer mochten heten, met de kwalen bedreven. Eerst zorgden zu n i levend: g brijïge massa kwallen op het vlot te hebben, die met elkaar een slijmerig bibberende en weerzinwekkende pap vormden. Daarna werden ze een voor een opgenomen, de kwallen, e een enkele beweging van duim en wijs vinger in tweeën gedrukt. En dat noem den de jongens dan „nekken D nekken deden zij met de grootste pl-- zier elkaar luidruchtig de kwallen aanwijzend, die zorgeloos kwamen aan- gedobberd. Wij kwamen al spoedig te weten, dat de jongens helemaal geen gewetensbezwaren hadden bij hun lu gubere bezigheid. „Want", zo zeiden zij, „als we die spriete d'r afhale dan kenne ze geen visjes meer vange". W7IJ HEBBEN kwallen. Wij geen verstand van weten niet hoe het bolvormige gedeelte heet dat zoveel weg heeft van een parachute. Wij weten evenmin hoe het „onderstel" van een kwal heet, dat de jongens als „sprieten betitelden. Wel weten wij dat wij vroe ger andere spelletjes speelden dan kik kers opblazen, krabben de poten uit trekken of kwallen uit elkaar trekken. „Het doet geen pijn", heeft iemand ons verteld. Maar daar gaat het eigen lijk niet om. Misschien doet het inder daad geen pijn, maar men ziet zulke spelletjes toch niet graag van stevige, gezonde jongens. 't WAS DAAR op dat vlot aan de Buitenhaven nog zowat vech ten geworden ook, want daar kwamen plotseling een paar knapen aangereden op gammele fietsen die nodig een goede reparatiebeurt behoefden. Wild spron gen zij op het vlot, keken vandaar neer op het water waarin tientallen gedeel ten van kwallen ronddreven. De para- chute-achtige delen zwabberden baar even lustig als een volledige iT" rond het vlot, de sprieten zonken h zaam naar de diepte. Eén van de gearriveerde jongens knielde en J"1 een „parachute-helft" uit het wM.f' „Verroest", zei hij toen, „hy h geen sprieten!" 70DRA HIJ in de gaten kreeg d., U „die jongens" het hadden geiJ trok hij van leer: „O nee, doet dat zeer ?0, nee, en als ik jou je «ot.! eens uittrek....?" En daar wisten die „nekkers" niet gauw iets op te zeggen. Weinige ogeri blikken later dropen ze af, nog aarzel lend elkaar wijzend op een ander vlok „Ga je mee, we gaan daar effe kijken» Maar ze waren voor deze middag llU^ gespeeld" opruiming begint onze Ziet de etalage H.V. DEM HELDER Dinsdagmiddag van drie tot vijf uur spreekuur houdt in het C.J.M.V.-ge- bouw aan de Spoorstraat. Het ledental van de afdeling bedraagt thans 348 en het dagelijks bestuur is als volgt sa mengesteld: N. Reus, Hoogstraat 43, voorzitter; H. Veen, Van der Duin van Maesdamstraat 17, secretaris; mevr. Hofman, Dahliastraat 40, penningmees- teresse. Wij berichtten reeds, dat de vi«. admiraal J. J. L. Willinge met ingang van 16 Juli 1950 wederom belast is met de functie van Commandant Zeemacht Nederland, De schout-bij-nacht I. tv Reijnierse, die deze functie sinds 1 Del cember 1949 heeft waargenomen, zal het commando op Maandag 17 Juli a.s, 's morgens om elf uur, aan boord van Hr. Ms. wachtschip „Neptunus" aan zijn opvolger overdragen. Van de plechtigheid zal een radio reportage worden gemaakt, die Maan dagavond in het programma voor de Nederlandse Strijdkrachten zal worden uitgezonden. Schout-bij-nacht Reijnierse zal voor bijzondere opdrachten ter beschikking blijven van Z. Exc. de Minister van Marine. Vrijdag en Zaterdag worden in het Museum aan de Eerste Vroonstraat de plantjes tentoongesteld, die gedurende de afgelopen maanden door de Helderse schooljeugd zijn gekweekt. Men zal daar de resultaten kunnen zien van de goede zorgen, die de kinderen aan de jonge plantjes hebben besteed. Morgen avond zal de tentoonstelling geopend zijn van zeven tot negen uur en Zater dagmiddag van half drie tot vijf uur, Zoals gebruikelijk zijn voor de kinde ren, die de mooiste plantjes hebben ingezonden, prijsjes beschikbaar. OP DE VOORDRACHT Voor benoeming van een onderwij zeres aan de o.l.s. te Kolhorn hebben B. en W. van Barsingerhorn de vol gende voordracht opgemaakt: 1 mej. T. A. Metselaar, Wieringen; 2 mej. A G. Potjewijd, Den Helder. POST VOOR HR. MS. „EVERTSEN" Post, bestemd voor opvarenden van Hr. Ms. torpedobootjager „Evertsen", welk schip zoals men weet Indonesië verliet om zich naar de wateren van Korea te begeven, moet als volgt wor den geadresseerd: rang of kwaliteit, naam, stamboeknummer, aan boord Hr. Ms. „Evertsen" p/m Amsterdam- SchipholMarine. De eerste tijd na de oorlog gaf een buitengewoon sterke toename te zien van het aantal huwelijken in ons land. Op dit algemene beeld maakte Den Helder geen uitzondering. Ook het geboortecijfer sprong kort na de oorlog tot een on gekend peil omhoog, en dit verschijnsel deed zich eveneens in Den Helder dui delijk gelden. Het is merkwaardig te zien hoe deze, en nog enkele andere, demo grafische vloedgolven weer terug-ebben en hoe zowel de Helderse bevolking als het Nederlandse volk in zijn geheel in dit opzicht weer tot de voor-oorlogse allure terugkeert. niveau van acht per duizend te belan den. Beneden het Rijksgemiddelde. In Den Helder beliep in 1939 het hu welijkscijfer tien per duizend en het lag dus aanmerkelijk boven het toenma lige rijksgemiddelde. Niettemin steeg het ook in onze woonplaats in 1946 tot twaalf per duizend; in 1947 daalde het vervolgens tot tien, in 1948 tot acht en in 1949 tot iets meer dan zeven per duizend. Niet alleen ligt het Helderse huwelijkscijfer nu dus al twee jaar beneden het peil van 1939, het ligt bo vendien thans beneden het rijksgemid delde! Een bijzonderheid, die geheel met de maatschappelijke omstandigheden van het ogenblik samenhangt, tekent zich af in de maandelijkse huwelijkscijfers. Van ouds is in ons land Mei de hu- welijksmaand bij uitnemendheid ge weest. Ook nu nog zijn er streken, v/aar zeker een kwart van alle huwe lijken in Mei worden gesloten en ofschoon dit verschijnsel zich in de stad niet zo sterk heeft gehandhaafd als hier en daar op het platteland, gaf tot voor kort de Meimaand ook in de steden een duidelijke huwelijks-top te zien. In 1949 evenwel is daarvan practisch in geen enkele stad meer sprake ge weest en veel meer dan de nawerking In Nederland plachten vóór 1940 ge middeld per jaar en per duizend in woners acht huwelijken te worden ge sloten. Tijdens de oorlog vertoonde dit cijfer nog al wat schommelingen: de onzekerheid der tijden hield sommigen van een huwelijk terug, maar daar tegenover stond een sterke huwelijks toename toen velen dachten aan de verplichte uitzending naar Duitsland door een huwelijk nog te kunnen ont komen. Gerekend over de gehele periode van de oorlog handhaafde het gemiddelde huwelijkscijfer zich dien tengevolge op het oude peil en van een massa „uitgestelde huwelijken" kon in het jaar na de bevrijding dan ook niet worden gesproken. Dat desondanks het huwelijkscijfer in 1946 een tophoogte bereikt van twaalf per duizend vijftig procent hoger dus dan normaal! is te opmerkelijker omdat woningnood en meubelschaar- ste in dat jaar toch wel zeer sterke rennen op de tró' .arm, Het huwelijkscijfer van twaalf per duizend in 1946 zakte intussen geleide lijk terug tot elf in 1947 en tien in 17)48 cm in 1949 weer op het vóór-oorlogse van de oude Mei-traditie bepaalt tegenwoordig het gereed komen van grotere complexen nieuwgebouwde woningen wanneer de meeste huwe lijken gesloten worden. In Den Helder lag in het afgelopen jaar de huwe lijks-top in Maart, terwijl October de geringste trouwlust in onze woon plaats demonstreerde. Gevolgen in de toekomst. Het jaarlijkse geboortecijfer bedroeg in 1939 in ons land 20.6 per duizend; bet sprong in 1946 omhoog tot 30,2 een vermeerdering dus met bijna de helft. Dit feit stelt de overheid nu reeds voor tal van uiterst moeilijke proble men en zal dat nog enkele tientallen jaren blijven doen. Laten wij een paar verbeelden noemen: Er is in 1952 of 1953 plotseling vijftig procent méér plaatsruimte nodig in de laagste klas sen van de scholen en elk volgend jaar zgt zich deze behoefte in een hogere klasse voort. Behalve meer school lokalen zijn er ook meer leerkrachten nodig Zes jaar later ondergaat de jaarlijkse toevloed van leerlingen naar de middelbare en nijverheids scholen een even plotselinge vermeer- beïmgj' ril' Vijf °f Z6S jaar later «1 het jaarlijkse contingent studenten ach plotseling met de helft uitzetten Inmiddels heeft het bedrijfsleven eveneens het jaarlijkse aanbod van icrge arbeidskrachten eensklaps met de helft zien toenemen enz enz Had het geboortecijfer zich op het topniveau van 1946 gehandhaafd dan zouden voor dit alles blijvende maat regelen genomen kunnen worden vfdTi glr Reboo,'tecijfer tan *7.8, dat in 1948 gevolgd wprH a* 25,3, terwijl 1949 het niet verder bracht" aan 23,7. Geleidelijk maar zeker keert Nederland tot het vóór-oorlogse ge boortecijfer terug en dit maakt L voorzieningen des te moeilijker omdat de golf van grotere aantallen, die zich door de scholen, de universiteiten, de militie, het bedrijfsleven enz. ze' voortplanten, slechts een tijdelijk ka rakter zal hebben en alle maatregelen om deze golf afdoende op te vangen, na enkele jaren al weer te veel-om- vattend zouden blijken. In Den Helder bedroeg het geboorte cijfer In 1939 heel wat meer dan het toenmalige rijksgemiddelde, namelijk 23.7. In 1946 sprong het omhoog tot 34.6, hetgeen ten opzichte van 1939 een stij ging was van 46 pet. Maar ook hier trad in 1947 reeds een kentering in; dat jaar beliep het Helderse geboortecijfer 30.1, In 1948 gevolgd door 26.1 en in 1949 door 23.4. De gehele stijging ten opzichte van 1939 is te niet gedaan en ons plaatselijke geboortecijfer lag het laatste jaar zelfs iets beneden het voor oorlogse peil. Een hoogst bedenkelijk verschijnsel in de eerste jaren na de bevrijding wat de sterke toename van het aantal on wettige geboorten. Bedroegen deze in ons land in 1939 dertien per duizend geboorten, in 1946 bleek dit verhou- dingscijfer 26 te belopen en dus te zijn verdubbeld! Geleidelijk is ook hier ge lukkig een terugkeer tot de oude nor men merkbaar en in 1949 was de ver houding reeds weer verbeterd tot vijf- hen per duizend geboorten. In Den Hel der moesten in 1946 ook ruim tweemaal zoveel onwettige geboorten worden ge registreerd als in 1939, maar inmiddels s cijfer tot beneden dat van 1939 gedaald. Ten slotte toonde ook het aantal dood- g oorten na de oorlog aanvankelijk en rke toename, goeddeels door lat® nawerking van geleden ontberingen e- mBar °ok dit. cijfer keert tot zijn voor-oorlogse omvang terug. In onze oonplaats was ook dit cijfer in 194® 'ets gunstiger dan in 1939.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 2