Op d e fiets door mooi Nederland, dank zij de rijwielpaden Hei ging niet om de BABY, maar om de ZIEL van John Br Ouden van dagen uit Julianadorp maakten hun jaarlijks uitstapje Samenwerking tussen de overheid en particulieren Glimlachje Moedig in het verzet, volhardend in de studie Visserijbesommingen Jeugd bouwt aan een eigen stad Mei 27 auto's door Noord-Holland N* Urk Ger Water Bedrijf is opgeheven DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1930 NEDERLAND telt enige mlllioenen fietsers. Precies kunnen we u het getal niet I bewerkstelligen vertellen, omdat de r«wielbelasting, onzaliger nagedachtenis, gelukkig niet s,chatbare waard en ten tweede van on- 4 waarde gebleken zijn voor meer bestaat. Maar zowel landgenoot als vreemdelingUhrt^^verduidelük, dat de" 'fe >'ecreatie van ons z0 dicht bevolkte fiets tegenwoordig het populairste en meest democratische vervoermiddel is. Had- 80 den dit onze sportieve ouders en grootouders van het einde der vorige eeuw met hun liefde en bewondering voor Ha hiinir»t«<)A M besturen onzer provinciën t nok voor de blinkende veloclpede kunnen denken? De;ben zich deze ministeriële tip ter c de vacantie veler trouwe metgezel. Ook de spoorwegen genomen, in zoverre het betreft de rij- kunnen daarvan meespreken en t kost vele stationschefs heel wat hoofdbrekens I wielpaden voor doorgaand verkeer, de massa's fietsen, die ter verzending werden aangeboden, te verwerken, hetzij in ?aar,voor ia een provinciaal rijwielpa- 1 m v nonillnn n«tum»»rinri Yinw Oimior Provinciaal plan, heb- tip ter harte wy hebben het in deze vacantiedagen nuttig geacht en ook wel interessant voor de niet-fletsers (want die bestaan er heus ook nog!) ons licht op te ste ken by de Kon. Ned. Toeristenbond A. N.W.B., die prachtige en terecht zo populaire organisatie, die zich op het stuk van het aanleggen van rijwielpa den een uitstekende naam en veler bij zondere sympathie verworven heeft.' Wist gij, dat reeds in 1890 het eerste rijwielpad in Nederland ontstond, toen de Gemeenteraad van Utrecht een der wandelpaden van de Maliebaan als rij wielpad aanwees voor die pioniers der rijwielsport, de vélocipèdisten uit die dagen? In 1899 werd een proefvak van over heidswege aangelegd langs de Rijks weg Breda-Tilburg. Maar het duurde tot 1908, totdat in Meppel de vereni ging „Het Fietspad" gesticht werd met het doel rywielpaden ten algemenen nutte aan te leggen en te onderhouden. Enige jaren bloeide deze Meppelse ver eniging, om daarna ter ziele te gaan. In 1913 werd de vereniging „Gooi- en Eemland" gesticht, die tot heden be staat en thans een net van 110 km in beheer heeft. Maar tevoren had de A.N.W.B. zelf reeds rijwielpaden aangelegd. Nu is die aanleg op zichzelf niet zo moeilijk, doch het komt op het goede onderhoud aan, hetwelk dagelijks vakkundig toezicht vereist en snel herstel, wanneer zich oneffenheden in de weg voordoen. Dies gaf de A.N.W.B. na de oprichting van „Gooi- ën Eemland" de voorkeur aan streekrijwielpadverenigingen. Thans bestaat er in ons land een tiental van zulke bloeiende verenigin gen met in totaal 2000 km rywielpad in beheer. Het zijn, behalve de reeds genoemde, „Twenthe", „Noord-Veluwe", „Utrecht met Omstreken", „Noord Kennemerland",, „Walcheren", „Bond van Rijwielpadverenigingen in Oosteiyk Gelderland", „Vereniging Rywielpaden in de Gelderse Achterhoek" en „Vereni ging Rywielpaden Zuid-Veluwe". Overheid steunde. Tot 1930 heeft het particulier initia tief de stoot gegeven tot de oprichting dezer verenigingen. In de vorm van 'n geschikte werkverschaffing heeft de overheid na 1930 steun aan dit mooie toeristische streven verleend. De pro vinciale besturen zagen het eerst in, dat de particuliere verenigingen niet voor de staag stijgende lasten konden blijven opdraaien. De provincies Utrecht, Gelderland en Overijsel gingen op be seheiden wijze subsidiëren met bedra gen variërend tussen f 7.50 en f 25. per km rijwielpad. De gemeentebestu ren beperkten zich tot gestes van f 10. subsidie per jaar. De Duitse bezetting heeft de nood der particuliere verenigingen doen toene men: de schade aan de rywielpaden toe gebracht bedroeg f 200.000. De vergoeding dezer oorlogsschaae evenals van alle andere gaat uiterst langzaam in haar werk. Maar ook in het sentiment van het publiek is na de oorlog een wyziging gekomen. Men voelde vrij algemeen, dat hier geen louter particuliere, maar een zuivere overheidstaak lag. De onderhoudskos ten zijn tot het drievoudige gestegen «Nee schat, ik zal niets vergeten, een brood en...." zuiver zijn en blijven uitsluitend zaak der plaatselijke belanghebbende particuliere en gemeen telijke overheden. De provincie Zuid-Holand met haar vele grote steden en beirèuüeiyfc.' w---( nig reareatie-terrein bekostigt zelf de weinige en zeer verspreide en dus kost bare paden. In de andere provincies met netten van 500 tot 1000 km rijwiel paden is dit financieel onuitvoerbaar voor de provinciale besturen. De provincie Gelderland stelde de lengte van het provinciale rijwielpc»len- enigingen konden met moeite op voor- ne' °P 800 km, bepaalde de jaarlijkse oorlogs peil gehouden woraen. u-e provinciale bestuursorganen hebben be grepen, dat subsidieverhoging noodza kelijk was. En bij de gemeenten wordt thans een bijdrage gevraagd naar maat staven van het aantal inwoners en in de gemeenten gelegen kilometers ry wielpad. de bagagewagens der treinen van de normale dienstregelinir hetzil in snecialeQfnpla" °n^worpen-..De vaa „Hurialtrplnen j. i„i ensiregenng, netzy in speciale piaatselyk belang zynde paden rijwieltrcinen, die de stalen rossen des nachts naar de plaats van bestemming hunner berijders en eigenaars brengen, waar deze tochten gaan maken door dit mooie land, dat zo talrijke streken en plekjes kent, welke voor velen onzer volkomen onbekend terrein zyn. By de huidige verkeersintensiteit op de hoofd wegen, de aansieniyke toeneming van het auto- en autobusvervoer, zou van een genieten van de natuur door de uiteraard, zelfs wanneer zij met hulpmotoren uitgerust *yn, langzamer rijwielen weinig terecht komen, indien er geen prachtig rijwieipadennet in ons land bestond. Beseft iedere fietser, die zich zo licht en gemakkelUk over zulke welverzorgde paden beweegt, wel de betekenis en het nut van die rywielpaden? en... de inkomsten der particuliere ver- Zo heeft Amsterdam „Gooi- en Eem land" een subsidie van 1000,'s jaars toegekend. Andere, maar nog lang niet voldoende, gemeenten volg den. Maar ook het Rijk dient zijn taak te verstaan. Dies hebben A.N.W.B. en de in 1933 ontstane Federatie van Ne derlandse Rijwielpadenverenigingen de minister van Verkeer en Waterstaat een •ubsidie van f 50.000.gevraagd, dat... niet verleend is. Maar in plaats daar van en als hoopgevend teken naar echt-Nederlandse trant de kwestie in handen van een commissie gesteld! In dit geval de Rijksdienst voor het Natio nale Plan, die het probleem moet be zien als facet van het recreatievraagstuk. Bovendien is aan de provinciale bestu ren gevraagd de Provinciale Plano logische Diensten en de Provinciale Wa terstaten in te schakelen. Het is toch inderdaad zo, dat rijwiel paden een ontlasting der Rijks- en Pro vinciale wegen van het rijwielverkeer ondertooudssubsidie oj| 75% der onder houdskosten met een maximum van 75 per km en besloot jaariyks een som van 60.000 te storten in een Pro vinciaal Rijwielpadenfonds. In 1949 ontstond het Comité lt,j t- paden Zuid-Veluwe, opgericht door zes gemeenten, gesubsidieerd door de pro vincie Gelderland, met een net van 103 km. De zes gemeenten financieren 1% cent per inwoner en 25 per kilometer pad in hun gemeente gelegen. Zo zul len in verschillende streken van ons land streekorganisaties kunnen komen, die grote gebieden kunnen ontsluiten. Zo kunnen de toeristische landelijke rijwielpaden door particulier initiatief ontstaan met mede- en samenwerking, van de overheid in het kader der streekgedachte een goede toekomst te gemoet gaan. „Fiets en geniet", zo is de leus, welke de A.N.W.B. en de Federatie van Ne derlandse Rijwielpadenverenigingen aanheffen in een prachtig geïllustreerd boekje van tal van kaarten voorzien. Maar dat men fietsen en genieten kan in ons land, dat heeft men te dan ken aan de vooruitziende, wakkere initiatiefnemers van ons voortreffelijk rijwieipadennet in ons mooie, nog te weinig door onszelf ontdekte Neder land! (Nadruk verboden). y-1 De enige Nederlander, die levend het grote verzetskruis uit handen van ko ningin Wilhelmina ontving, is de thans 23-jarige Gerard Tieman uit het blin deninstituut te Bussum. Hij had zijn moedig verzetswerk bekocht met het verlies van zijn gezichtsvermogen. Bij de uitreiking in 1947 zeide de koningin tot hem zich ook nu niet meer terneer geslagen te tonen, doch zijn studie met volharding door te zetten. Tieman heeft de handicap inderdaad weten te over winnen. Dinsdag wist hij met zeer be hoorlijke cijfers het diploma M.O. Engels te behalen. Nederland en Indonesië enerzijds en Tsjechoslowakye anderzijds heb ben te Praag een nieuwe handels overeenkomst ondertekend. URK, 2 Augustus 1950. Door 119 vaartuigen werd aangevoerd: 19286 p. kuilpaling, prijs f 0,84f 0,97; 1329 p. Hjnaal f 0,95f 1,57; 162 p. snoekbaars f 0,43f 0,45; 308 p. rode baars f 0,55; 204 p. voorn f 0,07 per pond en 645 bak nest, prijs f 2,60 per bak. rTTT-.wpwTT.D, 22—29 Juli. Aanvoer: 11 kg bot, 4840 kg garnalen, 17 kg geep, auw, 93 kg makreel, 69 kg schar, 5627 kg schol, 223 kg poon, 1178 kg tarbot, 3182 kg ton, 2029 kg wijting, 13 kg zalm, 3134 kg vispuf, 18 kg griet. Dat ledigheid des duivels oorkussen is, ervoer het Zaandamse gemeente- bestuur steeds opnieuw wanneer de vacanties van de schooljeugd aanbraken. Met lede ogen zag men de baldadigheid eerder toe dan afnemen. Maar er werd wat op gevonden: de jongens zouden van oud materiaal hun eigen stad mogen bouwen! Dezer dagen werden aan 120 jongens tussen de 9 en 13 jaar paspoorten uitgereikt, die toegang tot het braak liggende terrein aan het eind van de Zaandamse Zuiddijk geven. En toen maar bouwen. Links op de foto: met vereende krachten werd eerst het gemeentehuis gebouwd, want een stad zonder gemeentehuis is geen stad, zeg nu zelf! Rechts op de foto: ook de winkel kan in een stad van jongens met gezonde magen niet x ontbreken. Dinsdag 1 Augustus was de lang verbeide dag, dat de ouden van dagen uit Koegras hun jaarlijks uitstapje zouden maken, 's Morgens was het al een hele durkte, want van alle kanten kwamen de auto's, die de wat verafwonende oudjes hadden opgehaald. Er viel heel wat te beredderen vóór allen in de voor hen bestemde auto hadden plaatsgenomen, maar om half negen zette de stoet van zeven en twintig auto's, voorafgegaan door twee leden van de Ryksverkeers- politie, zich in beweging en ging het langs de duinkant over Callantsoog, Petten, Groet, Schoorl en Castricum naar Wormerveer. WIJ HEBBEN allen wel eens gehoord van het bekende kampeer- en mars- liedje: „John Brown's baby has a pimple on his nose, But we are marching on Ook de Nederlandse tekst wordt veel gezongen en luidt dan: „John Brown's baby heeft een pukkel op zijn neus, Maar wij, wij lopen door Het is een vrolijk, gezellig liedje, maar toch moet op historische gronden ernstig bezwaar gemaakt worden tegen de luchthartige woorden, die zowel in de Engelse als in de Nederlandse versie worden gebruikt. De oorspronke lijke tekst toch luidde geheel anders en vond zijn oorsprong in een tragisch gebeuren in de Verenigde Staten kort vóór de afschaffing van de slavernij In die machtige republiek. Die oorspronkelijke tekst luidde: „John Brown's body lies a-mouldering in lts grave, But his soul goes marching on Dus in Nederlandse vertaling: „John Brown's lichaam ligt te vermolmen in zijn graf, Maar zijn ziel, die marcheert door Deze woorden werden, zowat 90 jaren geleden, heel veel gezongen in het Noorden van de Verenigde Staten. Waarom? TOEN, na de vryheidsoorlog tegen En geland, een aantal Noordamerikaan- se koloniën met elkaar een onafhanke lijke republiek hadden gevormd, lag het zwaartepunt van de jonge staat in het Zuiden. De katoencultuur vooral was een der kurken, waarop de jonge Republiek dreef. En voor die katoen cultuur, zomede voor andere werk zaamheden, werden negerslaven in groten getale gebruikt. De slavernij was een erkende instelling in de Verenigde Staten. Slavenhalers brachten ladingen zwarte mannen en vrouwen uit het Donkere Werelddeel, uit Afrika dus. naar de havens aan de Zuidkust dei- Verenigde Staten. Daar werden de sla ven aan de meest biedenden verkocht en behoorden dan met lichaam en ziel aan hun meesters of meesteressen toe. Dat hieruit vaak verhoudingen ontston den, die als onmenswaardig moeten worden gekenschetst, spreekt wel van zelf. Reeds van het begin der vorige eeuw af is vooral van Britse zijde het initia tief genomen om de slavernij af te schaffen. Bekende Engelsen wy noe men Wilberforce spanden al hun krachten in om aan het systeem van slavenhalen en slavenhouden een ein de te maken. De regering der Verenig de Staten was in beginsel wel bereid om de Britse overheid in dit streven te steunen en er werden ook wel wette- lyke maatregelen getroffen om de sla venhandel metterdaad te .bestrijden, maar in feite waren het goeddeels pa pieren maatregelen. De slaverny bleef in Amerika bestaan en de slavenhan del werd oogluikend toegelaten. Vooral na 1850 wekte dit in brede kring in Uc' Verenigde Staten verzet. Een heftige strijd ontbrandde tussen de groepen, die vóór en die welke tegen de slaver ny waren. Het was een stryd, die mede ten grondslag lag aan het bloedige ge wapende conflict, dat kort na 1860 tus sen de Noordelijke en de Zuidelijke staten uitbrak en aan ongeveer een millioen Amerikaanse mannen het le ven kostte. Deze burgeroorlog werd door het Noorden gewonnen en bracht de afschaffing der slavernij. WAT HEEFT dit alles nu te maken met John Browns body of John Browns ziel? Heel veel. Dit zult u inzien, als u leest, wie John Brown was en hoe hij het leven verloor. John Brown dan was een streng-gelovig, ja, een fanatiek protestant. Hij was farmer en een fel tegenstander van alles wat maar naar slaverny rook. Een zekere eigengereid heid was hem echter evenmin vreemd. In de staat Kansas, waar hij woonde, laaide de strijd om de slavernij telkens met grote hevigheid op. Incidenten kwamen na 1850 hehaaldelijk voor. Veemgerechten en moordpartijen be hoorden tot de „normale" gebeurtenis sen. John Brown had zich bij dat alles niet onbetuigd gelaten. Meer dan eens had hij stunts georganiseerd en geleid tegen slavenhouders. Ja, hij had enige van deze potentaten naar de andere wereld geholpen en zijn eigen zoons in die burgeroorlog in het klein zien val len. „Voor de eer Gods", zei John Brown, toen hy het bericht van 'e dood zyner zonen ontving. Brown was een fanaticus zonder weerga. Koste, wat het kost, de sla vernij moest bestreden worden. Van overleg, van een redelijke oplossing van het slavenvraagstuk wilde hij niets weten. Toen de overheid naar Johns mening niet snel genoeg aan de oplos sing van het probleem werkte, besloot hij een opzienbarende stunt te doen. Dit was in 1859. Met een talrijke groep geestverwan ten en veel negers beraamde hij een inval in een der aan Kansas grenzende staten, waar de slavernij nog bloeide. Hier bleken drie auto's op het appel te ontbreken. In de achterhoede had een kleine aanrijding plaats ge had, waardoor enige vertraging was ontstaan. In Wormerveer werd koffie gedronken, waarna de karavaan zich via het Pont aan de Hembrug ns Amsterdam begaf. De doortocht door Amsterdam ging vlot, daar de Ge meentelijke Verkeerspolitie van Am. sterdam hierbij assisteerde. Nu ging het naar Oud-Valkeveen, waar in de boerderij de tafels reeds gedekt stonden, zodat het gezelschap zich hier. weildra tegoed kon doen aan een kostelijk middagmaal. Na het eten kon ieder zich nog een uurtje in deze inrichtine vermaken en dat deden de oudjes ieder op zijn manier. Sommigen maakten een tochtje in de motorbootjes, anderen geraak ten in het Doolhof en hadden soms heel veel moeite om de uitgang te vinden. Weer anderen genoten onder het nuttigen van een kopje thee van de drukte, die hier heerste. Om vier uur werd van Oud-Valke veen afscheid genomen en volgde een mooie rit door het Gooi naar Hilver sum, waar het monumentale stadhuis werd bezichtigd. Toen werd het tijd voor de terugreis. Deze ging over Weesp en dank zij de Verkeerspolitie verliep ook thans de doortocht door Amsterdam zeer vlot. Na bij de Hembrug overgezet te zijn bleken een paar auto's door pech De horde marcheerde af en bemachtig de. per vergissing een tuighuis, dat behoorde aan de regering der Verenig de Staten. Nu was Brown in last. De regering besloot zeer drastisch op te treden en zond een troepenmacht on der bevel van de later zo bekende aan voerder Robert E. Lee naar Harpers Ferry zo heette het door Brown en zijn aanhangers veroverde arsenaal om dit weer in bezit te nemen en de schuldigen te straffen. Natuurlijk was Erown niet opgewassen tegen de gere gelde troepen van Lee. Harper's Ferry viel en Brown werd gevangen geno men. Tijdens het proces tegen deze far mer kwam duidelijk aan de dag, dat de man een bezetene was, die stellig in onze tijd aan een psychiatrisch onder zoek onderworpen zou zijn geworden en nadien opgeborgen in een inrichting voo»- geesteszieken. Niet aldus in die jaren. De rechters oordeelden met gróte gestrengheid en het vonnis luidde: de doodstraf. Kort na de uitspraak werd John Brown opgehangen. De beul was een neger, één dier mensen, voor wie hy zo fel en zonder ophouden had ge streden. WE dit weten, wordt de oorspron kelijke tekst van het liedje ons dui delijk. Want John Brown moge dan opgehangen zijn, zijn ziel, de geest van allen, die tegen de slavernij waren, leefde voort in Noord-Amerika en in spireerde steeds weer tot verzet tegen dat verschrikkelyke stelsel, dat het toe laatbaar achtte, dat de ene mens de andere kon verkopen of ruilen, dat de „heer" slavengezinnen uit elkaar kon rukken en zijn slaven lichamelijk mocht kastijden, als zij naar zijn me ning hun plicht niet deden. En zo werd het liedje: „John Brown's body lies a-mouldering [in its grave, But his sol goes marching on één der marsliederen van de troepen der Noordelijken, der Yankees, toen zij enige jaren na Brow'n terechtstelling opmarcheerden tegen het Zuiden om met geweld een einde te maken aan de slaverny. achter geraakt te zijn. Ook was een der passagiers onwel geworden en deze werd direct naar huis vervoerd. Het gezelschap reed nu verder naar Alkmaar, waar in de Muziektuin een broodmaaltyd werd gebruikt. Met het tijdschema was men wel wat op ach ter gekomen, zodat het al ongeveer tien uur was, toen men op Julianadorp arriveerde. Hier werd het gezelschap opgewacht door een groot aantal be langstellenden. In café Ammers verwelkomde de Har monie „Kunstzin" de oudjes met een paar' vrolijke marsen. Nadat allen voor het laatst getracteerd waren, nam da voorzitter van de commissie, de heer L.Tigchelaar, het woord om even het verloop van de tocht te schetsen en een woord van dank te brengen aan da Rijksverkeerspolitie voor de hulp bij het regelen van de tocht, aan de auto bezitters voor het belangeloos afstaan van hun auto's. Een bijzonder woord van dank kreeg Zr. Boendermaker voor haar onvermoeide zorg. De Harmonie- vereniging .Kunstzin" werd bedankt voor de hartelijke ontvangst, terwijl al len die bijgedragen hadden om de com missie in staat te stellen de oudjes deze voor hen onvergetelijke dag te berei den, ook een woord van dank ontvin gen. Namens de oudjes sprak de oeer J. Kossen nog enige woorden van dank, waarin hy vooral de Gemeenscoap Ju lianadorp Vooruit betrok, die deze tocht georganiseerd had. Hierop was het uur van scheiden weer aangebro ken en de ver-afwonende oudjes wer den per auto we»r thuis gebracht. De Raad der gemeente Urk kwam Woensdag in ppenbare vergadering bij een, waarbij de beëdiging plaats had van de heer W. Kramer als gemeente ontvanger. De Raad ging accoord met het voorstel van Burgemeester, en Wet houders tot vaststelling van een ver ordening, volgens welke in de bebouw de kom der gemeente geen vismeel- fabriek of visdrogery mag worden ge sticht doch uitsluitend op het industrie terrein nabij het kanaal van de N.O.- Polder. Ten behoeve van de heer D. Gnodde, vishandelaar te Urk, wordt voor de z.g. onrendabele stichtingskos- ten van een woonhuis met bedryfs- ruimte. Aan de heer J. den Duik wordt een vergoeding verleend van reiskosten ex. art. 13 der L.O. wet 1920 voor zijn zoontje, die de Chr. School voor buiten gewoon l.o. bezoekt te Kampen. Over het derde en vierde kwartaal 1950 zal een uitkering aan het gemeenteperso- neel van 5 pCt. plaats vinden op ver zoek van de minister van Binnenlandse Zaken. Van R. Bakker was een verzoek binnen gekomen om voorlopig de grond achter zyn woning te mogen pachten. Dit verzoek wordt toegestaan. Ook wordt het verzoek van T. Ruiten inge willigd om 75 m2 grond in het uitbrei dingsplan te mogen kopen voor het bouwen van een woning. Een verzoek van J. de Boer te IJmuideii om ook grond in het uitbreidingsplan te mogen kopen wordt afgewezen. Eerst moeten de plaatsgenoten worden geholpen, voordat men aan anderen grond kan verkopen. Ten slotte besloot de Raad om het Gemeentelijk Water Bedrijf met ingang van 1 Augustus op te heffen. Het pompstation Roos zal echter nog in werking moeten blyven voor de aan nemers Das en Frankema. De vergade ring werd daarop door burgemeester Keyzer gesloten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 5