Russen kiezen de diplomatieke strijd omdat zij de oorlog (nog) vrezen CULTUREEL NIEUWS Mei de hakken naar boven llja Ehrenburg predikt de vrede DE BETEKENIS VAN MALIKS TERUGKEER Oorlog lussen Amerika en China is niet zeer waarschijnlijk Goede betrekkingen met Peking zijn nodig Lof van Holland LONDENSE TRIBUNE Graham Greene, worstelaar om de genade (Van onze diplomatieke medewerker malik'S brief aan TRYGVE UE, waarin hSeelde, dat h« per 1 Augustus zijn zetel in de Veiligheidsrad,! «u per j eenHd bÜ he,dere hemel Zijn gekomen, het heroptr JeT"Cdf Ru» in de Raad is verre van een sensatie gebleken. Dat heeft precies gebracht Vift.,«rnenker Va", V;erWThtCn m°<'St- H« is ^gonnen met datgene wWTedó bÜ ~6 weken geleden, toen hy de Raad de rug toekeerde, eindigde: een cam pagne tot uitdrijving van de gedelegeerde van het nationalistische China en diens vervanging door een vertegenwoordiger van Mao Tse-Toeng. Hij moet dat wel doen, om zijn f guur te redden, want was h« niet een half jaar gele den uit de raad weggelopen, omdat h{j deze wens niet ingewilligd kon krij gen. Bovendien hoopt hjj misschien met deze handelwee de leden van de Raad, die het communistische China erkend hebben, in moeilijkheden te brengen. Veel succes heeft hjj daarmede echter niet gehad. Weliswaar heeft hjj steun gevonden bij India en Zuid-Slavie, maar de "twee andere i vl de Veiligheidsraad, die in dezelfde positie verkeren, namelijk Engeland en Noorwegen, hebben duidelijk gemaakt, dat de Koreaanse oorlog de kwestie van de Chinese zetel tot een zorg voor later tijd heeft gemaakt. Onder deze omstandigheden is er niet eens een veto van Amerika voor nodig, om een tweede kampioen voor de Noord-Koreaanseaggressoren uit de Raad te houden. Zeker, het Kremlin kan zich van een dergelijke uitbreiding van het conflict voordelen beloven. Maar aan de an dere kant moet het bedenken, dat het ook voor de Russische positie zelf een gevaarlijke onderneming is, het nog nauwelijks gevestigde regiem van Mao Tse-Toeng in een oorlog met de po- tentiëel sterkste staat ter wereld te J^AAR MALIK is ook beslist niet in de Raad teruggekeerd, omdat hij en zijn opdrachtgevers in het Krem lin verwacht hadden, dat het nu wel zou lukken een communistische Chi nees in de Raad te halen. De Russen zjjn teruggekomen, wijl zij ervaren hebben, dat het wegblijven uit de Raad hoogst nadelig voor hen is geweest, Ongehinderd door het Sowjet-veto heeft de Raad in de Koreaanse oorlog beslissingen kunnen nemen, waaraan door niet minder dan 52 van de 59 leden-staten van de Verenigde Naties steun is verleend. Dat is de zwaarste diplomatieke nederlaag, die de Rus sen door eigen onhandig manoeu vreren nog wel sinds het einde van de oorlog geleden hebben. Her stel van de door hen gemaakte fout lijkt niet mogelijk. Voor een contra actie in zake Korea zullen zij nooit de vereiste meerderheid van zeven stemmen, met inbegrip van die der permanente leden, kunnen verwerven. Wel hebben zij echter de mogelijkheid hernomen, verdere beslissingen van de Veiligheidsraad, die hun ongelegen zouden komen, met hun veto te tref fen. Maar nu het besluit tot verzet tegen de Noord-Koreaanse agressie reeds lang genomen is en zich al in volle uitvoering bevindt, kan Russi sche obstructie nog nauwelijks onheil aanrichten. Er is hoop. Het feit, dat de Sowjets onder voor hen zo ongunstige omstandigheden de strijd op het diplomatieke front hebben aanvaard, is hoopvol. Men moet daaruit we! opmaken, dat zij de strijd op het militaire front niet wensen. Ogen schijnlijk is de situatie daar gunstiger voor hen. De Amerikanen en hun bond genoten hebben in Korea nog slechts een klein bruggehoofd en er is zelfs een kans, dat zij het schiereiland geheel moeten ontruimen. Maar daaruit te concluderen, dat de Verenigde Staten een reus op lemen voeten zouden zijn, ware volkomen onjuist en de Russen doen dat ook zeker niet. De Amerikanen hebben in het ver leden niet ingezien, dat zij om politie ke redenen wel eens tot vechten ge dwongen zouden kunnen worden op een terrein, dat wijl het ver van hun werkelijke belangensfeer is gele gen voor hen nauwelijks strategi sche waarde heeft. Daarom vond de Koreaanse oorlog hen onvoorbereid. Maar dat is een fout geweest, die her steld kan en zal worden. De Noord- Koreaanse aggressoren zullen achter de 38ste breedtegraad teruggeslagen wor den, al moet het maanden duren en al moet het via de moeilijke weg van een amphibische operatie van Japan uit gebeuren. Slechts gewapende Russische inter ventie kan dat verhinderen. Maar een dergelijk ingrijpen zou de totale oor log betekenen en dat is heel wat an ders dan een oorlog in Korea. Op een directe oorlog met de Sowjctunie is Amerika, ten minste tot op zekere hoogte, wel degelijk voorbereid. Het kan daarin onmiddellijk zijn strategi sche luchtmacht en zijn atoomwapen inzetten. Volgens een welingelicht man als Churchill zullen de Russen daar tegenover voorlopig nog niets gelijk waardigs kunnen stellen en daarom is het hoogst onwaarschijnlijk, dat zij op het ogenblik een oorlog zouden durven riskeren. De Russische achterstand °p het gebied van de atoomenergie is het, die het Westen nog gelegenheid geeft zijnerzijds de achterstand op gebied van de conventionele wapens (infanterie, artillerie, pantsertroepen enz.) in te lopen. Oorlog met China? Natuurlijk kunnen de Russen wel trachten, de Koreaanse oorlog tot een communistisch Chinees-Amerikaans conflict uit te breiden, waarin zij zelf afzjjdig zouden kunnen blijven. Er zijn enige dingen, die tn die richting wij ren. Veertien dagen geleden hebben de Chinese communisten de in de Straal van Formosr gelegen eilanden Kemoy en Klein-Kemoy beschoten. Bekend Is, dat aan de kust van de Chinese pro vincie Foekien een invasievloot van ten minste 50(10 jonken gereed ligt Waagt deze de aanval op Formosa dan betekent dit, nu president Truman de zevende Amerikaanse vloot npdrach' heeft gegeven, het eiland te verdedi- een Amerikaans-Chinese oorlog Maar het is toch zeer de vraag, of dit alles werkelijk zo dreigend is als het er Uitziet. verwikkelen. Bovendien staat het verre van vast, dat Peking bereid zou zjjn, de Sowjets in dit opzicht ter wille te zijn. Er zijn onder de Chinese communistische leiders in Moskou ge trainde lieden, die zeker geneigd zijn elke aanwijzing van het Kremlin als een heilig gebod te beschouwen. Maar de meerderheid bestaat toch uit man nen en Mao behoort tot hen die juist in de laatste maanden bij herha ling blijk hebben gegeven, meer be langstelling te hebben voor het her stel van het door 15 jaren burgerstrijd en Japanse invasie onvoorstelbaar zwaar gehavende China dan voor een oorlog met het buitenland. En verder zjjn alle kenners van Chi na het er over eens, dat het land te groot, te trots en voor de oplossing van zjjn problemen te zeer op zichzelve aangewezen is, om een satelliet van de Sowjetunie te worden. Het is daarom zo jammer, dat het Westen nog steeds geen eensgezinde, weloverwogen poli tiek ten aanzien van Peking heeft. Want het scheppen van bevredigende betrekkingen met Peking, waartoe de mogelijkheid nog altijd open staat, is zelfs belangrijker dan het winnen (waaraan geen twijfel behoeft te be staan) van de Koreaanse oorlog. |_|OEWEL OVER HET algemeen bij uitspreken van het woord „film" in de eerste plaats de gedachten uitgaan naar Hollywood, wordt in landen, waar van men het niet direct zou verwachten aan de materie „film" eveneens grote aandacht besteed. Uit India komt het bericht, dat dr. P. B. Bhagwat, een be kend onderzoeker, beweert een nieuw „spectrocoleur" voorschrift te hebben uitgevonden, dat zou toelaten wit- zwarte films in technicolor om te zet ten en dit tegen zeer lage kostprijs. In een bioscoop te Hubli (Bombay) werd een demonstratie met het nieuwe procédé gegeven. Films uit Japan, In dia en China, rolprenten, die in de Ver. Staten verboden zijn wegens haar so ciale strekking, zullen met een kort filmpje, vervaardigd door Pablo Picas- so, hét hoogtepunt vormen van „Het festival van de film van morgen", dat van 20 Augustus tot 20 September in Antibes aan de Rivièra wordt gehou den. .Ofschoon het witte doek in het alge meen een happy ending geeft, blijkt dat in Hollywood (u ziet wij komen er toch weer terug) niet steeds het geval te zijn. Blijkens een mededeling van de filmacteur Errol Flyn, zal deze waar schijnlijk in December in het huwelijk treden met de New-Yorkse actrice Pa- rice Wymore. Zij leerden elkaar ken nen toen zij speelden in de film „Rocky Mountains". De romance van Flynn met de 19-jarige Roemeense prinses Irina Ghika is afgelopen. De prinses is naar Parijs teruggekeerd. Toch nog even naar de oude wereld. In Karlovy Vary bij Praag werd een filmfestival gehouden, waarop vooral de indeeën van de Sowjetrussische. cine matografie naar voren kwamen. Uit de Duitse democratische republiek werd een wetenschappelijke film gedraaid over een operatie in de borstkas ter behandeling van tuberculose. De film „De blijden zullen zien", een Tsjechi sche productie, toonde de delicate oog- Picasso als filmproducent „Dimitrof, de onsterfelijke" Schilderijen in Amsterdam Toneel J operaties, die in eeiv Praags ziekenhuis worden uitgevoerd. Voorts werden o.a. vertoond de Bulgaarse film „Hij is on sterfelijk", die de begrafenis van Dimi trof uitbeeldt, een film uit India „In- dia's kunst door de eeuwen heen" en de korte Nederlandse films: De Maas bruggen en De Parijse hallen. De gena tionaliseerde Tsjechoslowaakse filmin dustrie zal voortaan resorteren onder het staatsbestuur en niet langer een onafhankelijke staatsonderneming zijn Lied van de week O heerlijk land, ik heb je Hef, Ik min je grond, nou, asjeblief, Voor mijn part geeft men je cadeau, Je lijkt wel één grote Waterloo! Het regent, regent eind'loos maar, Zónder belasting, wonderbaar! Met een eentonig dof geklop Druipt uit mijn kleren dorp na dorp. Mijn hoed is louter een vergiet, Die lekken kan en anders niet. Ik sop en slobber langs de straat, Waar 't water tot mijn enkels staat. Geen zonnebrand, geen zomersproeten. De schoenen rotten aan mijn voeten, De sokken kleven aan mijn tenen, M'n broek plakt om mijn spillebenen, En mijn papieren staande boord, Die pleegde lang reeds zellefmoord. De dakgoot is geheel verstopt Wat in de put belanden moest En de vergaarbak volgepropt, Stort op de stenen, wild en woest. O land van water, wind en wolken, Hoe kan ik nou jouw lof vertolken, Ik, die met pannen, emmers, teilen, Door heel mijn woning loop te ijlen Om al de droppels op te vangen. Die tergend aan de zolder hangen, Om daarna, óveral in 't rond, Uiteen te spatten op de grond. Bedot mij nou toch langer niet Met 't sprookje van de Sint Margriet, Nu ik, verdronken als een kat, Teruggekeerd ben in de stad, En mét mij honderd-duizendtallen, Die zó hun vreugd zagen vergallen. Nee, land, ik kan jou niet bezingen, Nu ik mijn goed sta uit te wringen, Wat er alleen maar komen wil: Een spotlied, als het wéér zo kil. JABSON £)E TENTOONSTELLING „120 beroem de schilderijen uit het Kaiser Frie- drich Museum te Berlijn", die thans in het Rijksmuseum te Amsterdam wordt gehouden, heeft een stijgende belang stelling. Dezer dagen wordt de 50.000 ste bezoeker verwacht. De tentoonstel ling blijft nog tot 17 September geopend en gaat daarna naar Brussel. Op de in ternationale jaarbeurs, die deze maand te Chicago gehouden wordt, zal een re productie van „Het laatste avondmaal" van Leonardo da Vinei, in mozaïek uit gevoerd, te zien zijn. Nu door de oor log Da Vinci's beroemde schilderij in de kerk van Santa Maria delle Grazia te Milaan vrijwel geheel werd verwoest is, heeft de reproductie een nieuwe en bijna „unieke" betekenis gekregen. Het ensemble van Wim Kan oogstte met de première van „A.B.C.-expres" in de Haagse Kleine Comedie een groot succes. De Nederlandse acteur Bob van Leersum heeft een nieuw toneelstuk geschreven, getiteld: „Rijst en oude schoenen". De première hiervan zal op 11 Augustus in de Kon. Schouwburg in Den Haag worden gegeven. De „Haagse Salon" organiseert van 10 tot 30 Augustus in de Academie voor Beel dende Kunsten een expositie van 344 inzendingen op het gebied van schilder kunst, graphiek en beeldende kunsten. De baby van Sereise Khama krijgt officiële luiers en Indonesië krijgt een deftige ambassade ^INDS TIEN DAGEN weerklinkt in Londen de stem van llja Ehrenburg, de „Goebbels" van het Kremlin. Deze wild-artistiek uitziende Russische schrijver, Stallns persoonlijke reclametrompet, is belast met het toezicht op de algemene communistische vredes-campagne in West-Europa. Zijn Engel se visum verkreeg hij zonder moeite, daar vrijheid van meningsuiting hier onder alle omstandigheden als één der fundamenten van de democratie ge handhaafd wordt. Het feest begon op een natte Zondagmiddag, toen Londen bij gebrek aan wat beters naar het grote Trafalgar Square schuifelde, waar op een hamer- en sikkelpodium aan de voet van Nelson's gedenkzuil, llja zijn «torste „vredestoespraak" hield, stijlvol geflankeerd door duiven en fontei nen. En in het Russisch, want kameraad Ehrenburg kent geen woord Engels. Een tolk las daarna de Engelse vertaling voor. Het kwam erop neer, dat „als Stalin gedaan zou hebben wat Truman in Korea had uitgehaald," men nu al tot aan zijn knieën in een derde wereldoorlog zou staan. Bij het horen van dit en ander fraais kreeg de „vredesbijeenkomst" het meer strijdlustige karak ter van een halfjaarlijkse uitverkoop. Er begonnen pamfletten rond te vlie gen en een aantal communisten met vredeshandtekeningen belandden in dat fonteinen. De tolk slikte de rest van Ilja's rede haastig in en juist toen do zaak onder veel geschreeuw begon uit te groeien tot een paar dozijn vuist gevechten waaraan o.a. enthousiast werd deelgenomen door een groep Zuid-Ieren, die dachten met Ulster-annexatie-betoging te doen te hebben plenste een decadente Engelse plasregen kameraad Ehrenburg met zijn tra wanten schoon van het podium af. r»P EEN in het Frans gehouden pers- conferentie kwam llja een paar da gen geleden weer van een koude ker mis thuis, maar met alle wereldrecords op zijn naam in het geven van ontwij kende antwoorden. Elke vraag omtrent toestanden achter het Gordijn werd ge pareerd. Men had hem evengoed om een uitlegging van de Einstein-theorie kunnen vragen, waarop hij dan ten minste nog had kunnen antwoorden, dat die van Stalin was afgekeken! Op een vraag of hij een invitatie zou aan nemen om Belgrado te bezoeken, ant woordde llja dat het Korea-besluit van de Veiligheidsraad onwettig was! Op de vraag waarom de Oost'duitse politie ge' militairiseerd wordt, kwam het fasci- nerend-dwaze antwoord, dat hij laatst een groep jonge Duitsers in Berlijn de Marseillaise had horen zingen. Toen men hem vroeg, waarom hjj op Trafal gar Square in het Russisch had gespro ken, zei hij, dat het Engelse publiek toch immers ook geen Frans zou heb ben verstaan". Een half uur ging dit zo door, tot de grote llja opeens schaakmat gezet werd. Een grinnikende Londense reporter vroeg hem toen n.1. of een anti-communistische Engelse journa list nu ook toestemming van het Krem lin zou krijgen ojn een persconferentie in Moskou te houden. „Dat is heel wat anders", brieste de uit het veld gesla gen llja, en verklaarde zijn persconfe rentie meteen als geëindigd. Gouden eieren ■yENEINDE Engelse eieren er meer verleidelijk te doen uitzien dan ge- importeerde buitenlandse, zullen eerst genoemde van het volgend voorjaar af naar keuze voorzien zijn van goudgele, amberkleurige of diep-oranje dooiers. In samenwerking met de Britse Pluim- veefokbond is het ministerie van Land bouw thans zover met haar voedings experimenten gevorderd, dat men pre cies de gewenste kleur van dooier kan bepalen. Een „gouden" dooier wordt bijvoorbeeld verkregen door de kippen gedeeltelijk te voeren met gedroogd gras. Te veel gras produceert echter groenige en fletsgele dooiers, en hoe wel deze evenveel voedingswaarde be- LETTER KUNDIGE VERSCHIJNINGEN I I personen zit, brokkelt langzaam af en de schrijver voltrekt dat proces met een anti-moralistisch welbehagen. Dit be- Graham Greene, De man in de in onze tijd, deze romanschrijvers. Ze vreemdt te meer daar Greene, als be- mist. Uitg. De Muidertoren, Am- onthullen onbarmhartig en laten geen keerling, een militant en bewust sterdam. Graham Greene intimiteit onbeschermd. Het allerhoog- Rooms-Katholiek is;' nimmer verlaat Stamboel-express. Uitg. Contact, ste ligt vlak bij het allerlaagste, maar hem de apologetische drift en voor de Amsterdam. De kern van de niemand ontkomt aan wat „de nostalgie laksheid en goedigheid van het Angli- zaak. Uitg. Contact, Amsterdam, naar de modder" genoemd is. De poëzie canisme heeft hij weinig goede woor- van maannachten, kinderogen, made- den over. 7ou een ijverige lezer eens willen we- lieven en kerkhoven is verdwenen en Hoe aards en werelds de sujetten van ten wat het kenmerk is van de mo- het moderne materiaal is er voor in de Greene 00k zijn, ze worden alle heen en derne buitenlandse roman, dan kreeg plaats gekomen: blik, aluminium, plas- weer getrokken. In een irrationele en hij een chaotische mengeling van ka- tic, of het atomensplitsende uranium. soms paradoxale atmosfeer laat hij deze rakteristieken ten antwoord. Uit die Er is geen panorama meer, maar slechts mensen leven, tot ergernis van vele chaos echter zou voor hem langzamer- een mijnschacht met verstikkende at- 2jjner confraters en mede-christenen, hand toch wel een zeker omlijnd beeld mosfeer. De roman is niet meer de na- De bekende Evelyn Waugh, ook ro- opduiken, een beeld waaraan men volger van het epos, maar een product mancier en convertiet, bracht vlak na slechts met de grootste moeite iets uit de literaire kliniek. de publicatie veie bezwaren tegen „De liefelijks en aantrekkelijks zou ontdek- Stijgt er dan niets meer omhoog, kern yan de zaak„ in maar moest die ken en dat menige onnozele ziel zou spatten er ook uit de grauwe steen herroepen Kortgeleden schreef afschrikken en andere onrijpe geesten geen vonken? Is er geen hulpge- een rQoms geestelijke in „Roeping", dat zou hypnotiseren door zijn monster- schreeuw van de verdrinkende, geen dg romanfiguren van Dickens nog lijkheid. j barmhartig zwijgend strelen, geen mor- conventioneel.christeijjke opvattingen De mens is bij de gerenommeerde gen- of avondster, geen ontdooiende Qver het zedelijke leven belichaamd schrijvers van onze tijd immers een beek waarbij Raskolnikow en Sonja de terwijl de „helden" van Greene slaafs schepsel, een bronstig dier of een lente afwachten? Ja, soms, zoals bij tot demestvaalt verwezen melaatse. Graham Greene. Geleefd wordt er in actieve zin amper, zitten, prefereren de Engelse huisvrou wen goudgele en oranje dooiers, aldus het kippenmodepraatje van het Brits# ministerie van Landbouw. Officiële luiers gERETSE KHAMA, het met een Lon dense typiste getrouwde neger-op perhoofd, had deze week officieel aan zegging gekregen, dat hij Beetsjoeana- land op II Augustus moest verlaten om zich in vijfjarige ballingschap te bege ven. Zijn vertrek was reeds uitgesteld tot na de geboorte van hun dochtertje, dat nu 11 weken oud is. De Britse re gering had hen nu meegedeeld, dat hun vliegpassages naar Engeland geboekt zjjn op 11 dezer. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, antwoordde Ruth, Seretse'g blanke vrouw. Zij wilde niet per vlieg tuig, maar per boot reizen en dit laat ste was onmogelijk. Zij kunnen n.1. niet door Zuid-Afrika met een schip gaan, daar zij daar wegens hun gemende huwelijk gearresteerd zouden worden. Voorts eiste Ruth de verzekering, dat er in Londen een woning voor hen be schikbaar zou zijn en de regering heeft er nog geen kunnen vinden. Seretse droeg het zijne nog bij aan de reiscom- plicaties door te eisen, dat hij zijn nieuwe Amerikaanse auto zonder be taling van invoerrechten in Engeland zou kunnen binnenbrengen. Toen de Britse districtscommissaris van Beet- sjoeanaland de Khama's ten einde raad meedeelde, dat een speciale Britse vliegboot hen van Victoria Falls zou ophalen, vroeg Ruth hoe de regering verwachtte, dat ze voor een vier dagen lange reis voldoende schone luiers voor baby Jacqueline in voorraad kon heb ben; Onversaagd heeft de Britse rege ring ook dit dringende defensiepro bleem opgelost door een onbeperkt# hoeveelheid jnieuwe luiers ter beschik king te stellen voor hun ballingschaps- reis naar Engeland." Het Khama-gezin zal nu, wegens vertraging in de aan voer van officiiële luiers, pas op 17 Augustus in plaats van op 11 Augustus per vliegboot naar Londen vertrekken. Stand De Amerikaanse Ambassade, die het zich kan veroorloven een vierde deel van Grosvenor Square, het duurste Londense plein, in beslag te hebben, zal binnenkort nieuwe overburen ka-ij' gen. Tot nu toe hadden alleen de Amerikanen het kunnen financieren Londen's hoogste diplomatieke hwwr te- betalen, maar weldra zal ook een tweede ambassade er zijn deuren ope nen. Niemand minder dan de Indone sische Ambassade zal zich daar in stand met de Amerikanen gaan meten. Het nieuwe pand, no. 38 Grosvenor Square, is zojuist door de Indonesiërs aangekocht, die tot nu toe met een be scheidener stand, op Rusland Gate in Knightsbridge, genoegen hadden ge nomen. Ten slotte hoeven zij het be drag van hun nationale begrotings tekort 1500 millioen gulden niet op hun nieuwe sjieke vóórdeur te han gen! Teken des tljds „Prachtig landhuis te koop in het En gelse Merendistrict. Gegarandeerd vei lige zone. (Advertentie in Londen» avondblad) GRAHAM GREENE, Engelse romanschrijver, geb. 1904 spanning tot filmische sensatie opge voerd. Drie etmalen heeft de trein no dig om van Ostende naar Konstanti- nopel te rijden en daar, tussen de wie als „De man in de mist" in het Neder- len, treffen elkaar enige passagiers, daar wel volkomen van gespeend schij- lands vertaald is en die kortweg als de wrakhout, onkruid, getekenden en ge nen te zijn. Greene zou zelfs de acte roman van het geweten aangeduid zou kwelden. Met een geniaal composito- van deugd verachten en zijn afkeer kunnen worden. De hoofdpersoon, een risch en stillistisch vermogen brengt het is al verveling, ontnuchtering en Qraham Greene is een beroemd man, van ajje farizeïsme brengt hem dicht bij aan de Engelse kust in het ruwe smok- Greene deze politicus, dit revuemeisje, cynisme wat men tegenkomt. De ero- en bovendien een schrijver van vele bet amorele. De drift drijft bij hem de kelaarsbedrijf opgegroeid jongmens, de Joodse zakenman en de journaliste tiek is geen avontuur meer, maar wordt bestsellers, maar desniettegenstaande menS) njet het vaste inzicht; ongrijp- ligt voortdurend met zijn geweten over- en de romanschrijver en de misdadiger in verzadigdheid uitgeblust en door is het een man met een boodschap en baar en onbegrijpelijk en daarom on- hoop; hij kruipt uit het slijk dat hem in onderling contact en de verwikkelin- walging vervangen. Het leven is zelfs met een zeer eigen betekenis. Betrek- verbiddelijk demoraliserend, zo noemt telkens weer naar beneden zuigt. Hij gen, die daaruit voortkomen, worden niet eens meer een kansspel; het is een keljjk jongi in 1904 geboren, is deze uit deze geestelijke Greene's figuren. An- wil het leven dat hij niet zelf gekozen met geraffineerd-beheerste kracht be- weerzinwekkende aaneenrijging van de Engelse middenstand afkomstige deren brachten daar tegen in, dat Gree- heeft de rug toekeren, maar moet daar- schreven. Tragisch is het verloop der zinneloosheden. Eens was er nog passie, schrijver kennelijk een gedrevene, een ne de geheimzinnigheid van de mens toe verraad plegen. Altijd weer wordt dingen; al maar ratelen en denderen drift, gevaar, hybris; nu zijn er slechts man met een visionnaire geest. Hij hoger eerbiedigt dan zijn doorgronde- de mens vastgeklemd tussen twee nood- de wagons verder en meedogenloos laat naakten en doden en is de wereld een schrijft reisverhalen en filmscenario's lijkheid; hij laat het per saldo altijd zakelijkheden en hij komt er nooit uit Greene het lot zich voltrekken, grote hoop vuil, waarin de tot de hel en vele van zjjn romans kunnen als aan God over. zonder te zondigen. Verraad roept im- „The heart of the matter" dat in 1948 gedoemden rondwriemelen. amusementslectuur gelden, maar tege- Beslist het handglen van de mens mers wraak op, maar de wraak schept verscheen, behoort zeker tót de meest Het lijkt een gechargeerd signalement lijk is hij een diepzinnig denker, om Qver zyn toekomst, beschikken zijn da- een sfeer van benauwenis en engte. Met bediscussieerde boeken van onze tiid en toch kan ieder het aan zijn lectuur wie een aanhoudend debat gevoerd den over zjjn eeuwig lot? Hoe kan dat vlijmscherpe nauwgezetheid wordt die Gedoemd, vervloekt, verloren en tóch toetsen. Geen zweem van optimisme is wordt. Het charisma van de Engelse wor deze in een hoek gedrevenen, deze uiterste benauwdheid door Greene ge- gered, dat is de onoplosbare vraae waar ergens te bekennen; integendeel, ont- literatoren schijnt te zijn dat ze tege- door dujveise kwellingen bezochten tekend in de rechtszaal waar 't drama alle commentatoren mee worstelen Ons eoocheling, scepticisme, de primitiefste lijkertijd thrillers kunnen schrijven en geiden? \vat is daar, waar de ellende zijn ontknoping moet vinden en waar lijkt dat Greene in het door hem seko- cultus van de sexualiteit, de vlucht in metaphysische of dogmatische vraag- en de wanboop over de drempel komen, het die toch niet vindt, want wat is zen motto zijn gehele bedoeling weer de zelfmoord, dat zijn de typerende stukken durven te behandelen: Conan nQg gogd en kwaad? js het zien van de recht in mensenhanden? Eerst het of- gegeven zag: De zondaar staat in het trekken. Keihard is de stijl, de directe Doyle, Chesterton, Dorothy Sayers de- grenSi bet verbod om die te overschrij- fer van zijn eigen leven kan Andrews, hartje van het christendom Daarom mot „ooi vorrmft den, niet een onvervulbare eis en blijft de afvallige en besluitloze smokkelaars- zal een christelijk boek als dit alleen er voor de geplaagde mens nog iets an- zoon, weer in de ruimte brengen, om- bewogen kunnen zijn door een gren- JJJ.1 4. i- Hot Vlii flOViot Hnn rtoUool 1 l zeggingswijze, de niets verbloemende ien dat met veel vernuft, maar ook niets verklarende psycholo- Greene is wel eens de uitbeelder van gie Waar nog enige gevoeligheid be- het geestelijke verval genoemd. Er is ders over dan ten slotte toch maar in dat hij eerst dan geheel eerlijk en naakt zenloos medelijden. Ook hier loont de _t_ Hor fumro on iofc van vprmolmdhoid in vpIp van ziin j -troon «Ho -iaat verbergt die zich onder ruwe en iets van vermolmdheid in vele van zijn wrede bolsters- van humor is al geen figuren en situaties, een moeheid en het sarcastische effect overrijpheid; lusteloos en losgeslagen de afgrond te springen, met een voor de genadeloze spiegel gaat staan hoofdpersoon, de eigenlijk tegen wil en schreeuw op de lippen en met de hak- en dan op mets meer dan genade kan dank overspelige Scobie, tegen de muur snrake meer: net sarcasn=s"<= - ---- --- - - ken naar boven, vallend in de armen hopen. Alleen de zelfmoord is het die (de afgrenzing van eoed en kwaad) te heeft de plaats ervan ingenomen. In en schijnbaar zonder doel zwerven wat van hem, wiens heerlijkheid het is hem bevrijdt, voor die conclusie staan pletter, maar hij verkiest de zonde van 11CCA.V monc uranhnmdp mpnspnkindprpn Hnnr de 1-1j.o «re U..:iJ uc VOL1 gezin en gemeenschap bestaat de mens wanhopige mensenkinderen door de fwhts als viiand in de maatschappij wereld, aan de kust van Engeland of slechts als vijand, n Afrika of Mexico. Wat er hog aan O,Te zijn begaafd en ze staan midden moraal in de door Greene geschetste wrakken te ontvangen? J^e eersteling van Greene was de ro- we, aarzelend en schrikachtig, als we de aanhoudende belediging van God. deze uiterst spannende roman hebben Een werk van buitengewoon formaat, I geezen. dat Graham Greene vlak in de buurt man „The man wxthm", die thans In „Stamboel-express" (1032) J« die van Dostojewsky brengt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 5