Het Oosten kraakt, 't Westen beeft
In de tuinbouw gaat het slecht
Verstekeling tegen wil en dank
Slaapwandelaars, die wakker
schrokken
Huiselijke twist had
tragisch gevolg
Het was feest in de Wieringermeer
De wereld in de greep van Sowjet'Rusland
b-evaar voor lurkije en
Griekenland
Zuidafrikaans minister
bezoekt Nederland
Duitsland behoeft een
sterkere politiemacht
Vrees dat het voor de zomergewassen
zo zal blijven
Wat moet er gebeuren?
Soldaten redden vlieg
tuig door te springen
Geldzuivering afgesloten
Dronken automobilist
oorzaak van ernstig ongeval
Panamees schip liep op tr*'jn
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1950
i.
(Van een bijzondere militaire medewerker).
JNDIEN oude spreekwoorden ook in de moderne tijd, nog enige waarde be
zitten, dan geldt dat zeker voor het aloude: „Het daghet in den Oosten".
Maar de betekenis dezer zegswijze is, evenals de wereld der oude geleerden
en filosofen, helaas van een geheel andere aard en betekenis geworden dan zü
oorspronkelijk was. Inderdaad. „Het daghet in den Oosten. Niet meer voor
het oude Rijk van het Christendom, maar voor de antipode van het Kruis.
De Sowjetster van de Anti-Christ, de hamer en sikkel van de bolsjewistische
wereldrevolutie eens bloedig, thans gluiperig de voren van een nieuw
geloof door de aardbodem trekkend worden de wereld rondgedragen onder
de symbolische spreuk. „Het daghet in den Oosten". Terwijl in vroeger
eeuwen het „daghen" bevrijding betekende, het slaken van knellende ban
den, luidt het lichten uit het Oosten thans een periode in van bange vrees,
betekent het voor tientallen millioenen na een oorlog van vernietiging en
ellende een nieuw tijdvak van nameloos leed en onderdrukking, zoal niet
direct lichamelijk, dan toch van leven en werken in een sfeer van geestelijke
terreur. Als een wals is het gevaar uit het Oosten aangerukt. Niet onzicht
baar of geruisloos, maar met een geweld en met het vertonen van een bru
taliteit, welke de Westerse wereld, moe gevochten en gedeeltelijk lam ge
beukt in de jaren 19401945, in den beginne apathisch, later met steeds
duidelijker wordende vrees aanschouwde
T is sinds het régime der Tsaren niet
ALLE DISCUSSIES in Lake Success
en Straatsburg ten spijt en ondanks
een Atlantisch Pact en een Westeuro-
pese Unie, rolt de Russische wals, be
rekend en koelbloedig uit het Kremlin
geleid, met de Sowjetster in top ver
der.
Heeft het nut en is het reëel om de
oorspronkelijk zo latente gelatenheid
van het Westen aan een beschouwing te
onderwerpen? Is het met het drama
van Korea voor ogen nog nodig om te
moeten constateren, dat de United Na-
tions, onderling door politieke en eco
nomische factoren verdeeld, geduren
de een maand lang in één persoon
de machtige en onbarmhartige Malik
hun strategische en politieke mees
ter moesten erkennen?
Terwijl de wereld siddert en beeft
en gebukt gaat onder de angst voor een
nieuwe wereldoorlog, beheerste in het
lichaam, dat de vrede in de wereld
dient te handhaven, één dictator de si
tuatie en werden kostbare weken opge
offerd terwille van procedure-kwesties.
En de wereld, de schijnbaar machtelo
ze wereld, berustte in deze sabotage
van de vrede. Zo ooit na het ter ziele
gaan van de Volkenbond de wereld
opnieuw een éclatant échec van een in
ternationaal college heeft aanschouwd,
dan is dat thans weer overduidelijk
het geval geweest, alle uitlatingen, drei
gementen, beloften en propaganda van
Washington ten spijt.
Het is goed en nuttig zich deze harde
waarheid reeds dadelijk duidelijk te
realiseren. Doch dan ook ten volle,
want de emmer dreigt eindelijk over
te lopen. Het Oosten is namelijk in
volle beweging: het kraakt opzienba
rend. En het Westen let wel, het
practisch ongewapende Westen
beeft, praat en houdt eindeloze con
ferenties: te Parijs, te Brussel, te
Straatsburg, te Londen en in Den Haag.
Wakker geschrokken.
Zeker, de openbare mening is wak
ker geschud door de gebeurtenissen op
Korea, doch een slaapwandelaar heeft
altijd geruime tijd nodig om weer tot
zijn positieven te komen. Zo is het ook
met de Amerikaanse en de Europese
slaapwandelaars gesteld. Na de Duitse
capitulatie werden in de overwinnings
roes, misschien begrijpelijk, doch daar
om niet minder roekeloos, legers ge
demobiliseerd, vloten als oud roest
aan een ketting gelegd, militaire uit
rustingstukken voor een appel en een
ei aan de burgerbevolking van Europa
verkocht, terwijl thans de in slaap ge
vallen overwinnaars met schrik bemer
ken, dat 't „in den Oosten daghet" en
gevaarlijk rommelt,
y IJF JAREN zijn verlopen, sinds Hit-
Ier ten onder ging en de wereld de
hoop koesterde een lange tijd van vre
de te zullen genieten. Volkomen te
recht werd toen overal ter wereld be
gonnen aan de nationale opbouw; men ling willen verkondigen, dat Grieken
land, ondanks de geboden Amerikaan-
veranderd. Integendeel. Stalin is in ge
dachten wellicht, doch in de practjjk
zeer zeker, groter imperialist en bedrei
ger van de vrede geweest dan zijn tsa
ristische voorgangers. Het verschil is
slechts, dat het ideaal van een Groot
Rusland thans versluierd aan de wereld
wordt gepredikt onder de proletarische
leus van de volksdemocratie.
En terwijl de overwinnaars van
Duitsland en Japan uitsliepen van de
vermoeienissen, hebben zij één ding
verwaarloosd te erkennen, n.1. dat alle
dictaturen in wezen gebouwd zijn op
een ideaal, zij het dan in democratische
ogen een vals of fout ideaal. Zo had
Nazi-Duitsland zijn ideaal van de we
deropstanding van het Duitse volk en
droomde Japan van de absolute beheer
sing van het Verre Oosten. En Stalin
behield zijn ideaal van de wereldrevo
lutie en Groot-Rusland. Duitsland en
Japan werden weggevaagd: Rusland
behoorde echter bij de overwinnaars en
werd zodoende gevaarlijker dan Duits
land en Japan ooit geweest waren.
Zoals vóór 1940 velen geloofden en
voorspelden, dat Hitiers bewind zich
zonder oorlog zou overleven, zo heb
ben tallozen voorspeld en verkon
digen dat nog steeds) dat de Russische
dictatuur zonder oorlog aan haar eigen
ziekten ten onder zal gaan en geleide
lijk zal veranderen in een verburger
lijkt en milder systeem, dat de norma
le democratie zal benaderen.
Het zou een kardinale fout zijn deze
theorie zelfs maar een ogenblik ernstig
in beschouwing te nemen, omdat elke
dictatuur op 'n critiek moment expan
sie naar buiten nodig heeft om zich in
wendig staande te kunnen houden. Zij
die deze waarheid thans nog niet er
kennen, kunnen gevoegelijk tot de
mentale wegbereiders van de derde we
reldoorlog gerekend worden.
Rusland levert van het wezen der
dictatuur misschien een nog sprekender
bewijs dan het ter ziele gegane Nazi
Duitsland. De lompe leuze der volks
democratie werd om te beginnen op
hoorbare en voelbare wijze ten uit
voer gebracht in de Baltische Staten
en op de Balkan, het centrum van
eeuwige onrust in Europa. Roemenie,
Bulgarije, Albanië en Joegoslavië ge
nieten thans „vrijwillig" de zegeningen
van het systeem der volksdemocra
tieën, want ondanks de raadselachtige
houding van Tito is het duidelijk, dat
Joegaslavie als volwaardig democra
tisch partner der Westeuropese lan
den heeft afgedaan. Het zal, hoe de
kaarten uiteindelijk ook op tafel ko
men te liggen, altijd een onbetrouw
bare partner blijken te zijn in het
grote politieke spel.
Griekenland en Turkije.
Militair bezien betekent de slaafse
onderwerping van de Balkanlanden aan
de Russische militaire machine de di
recte en voortdurende bedreiging van
Griekenland en Turkije. Geen mens ter
wereld zal in volle ernst nog de stel-
was alom de oorlog moe en toonde zich
beu van het brute geweld. Idealisten
overstroomden de wereld evenals
in de periode vóór 1940, toen het geen
man en geen cent" opgeld deed
weer met hun domme en voor de mas
sa verleidelijke propaganda voor de
eeuwige vrede. Geleerden en weten
schappelijke werkers, ook hier in Ne
derland, lieten zich weer achter de leu
ze spannen, dat kunst en wetenschap
internationaal zijn, geen grenzen ken
nen en ijzeren gordijnen niet bestaan
De spionnage-processen in Canada, En
geland en Amerika hebben inmiddels
bewezen hoe diep en hoe gevaarlijk de
aartsvijand van alle Westerse cultuur
Rusland reeds was doorgedron
gen in het heiligste der heiligen. En de
slaperige ogen werden, zij het moei
zaam, open gewreven. Men erkende
plotseling het gevaar, alsof dat nog
ontdekt had moeten worden!
Versluierd ideaal.
EL,K„ nuchter beoordelaar van de po
litiek en van de strategische situatie
in het Verre Oosten en in Europa zag
reeds lang vóór de figuren van Fuchs
en zijn trawanten in volle gestalte als
verachtelijke boemannen aan de we
reld werden getoond, dat Rusland het
internationale spel beheerste. Om de
doodeenvoudige reden, dat het geen le
gers naar huis zond, althans niet in die
mate als de geallieerden dat deden,
dat het de oorlogsindustrie niet liqui
deerde en bepaald geen aanstalten
maakte het oud-Russische ideaal: Azie
onder Russische invloed, op de zolder
der vergetelheid te deponeren.
De kern van het Russische probleem
Een zeer tragisch einde nam een
huiselijke twist Zondagavond in het
gezin van een 48-jarige los-werkman
te Amsterdam. De man had ruzie ge
kregen met -wee van zijn schoolgaan
deren. Eén van hen sloeg hij daarbij
met een stoel. Zijn 19-jarige zoon
kwam tussenbeide, waarop de man 'n
stuk hout pakte om ook deze jongen
te lijf te gaan. De zoon greep hem
echter vast en drukte hem op een le
dikant, dat in de kamer stond. Plot
seling bleek de man te zijn overleden.
De opwinding bleek voor hem hij
was een ernstige hartpatiënt te
veel te zijn geweest.
De politie heeft de 19-jarige jonge
man na een verhoor en na overleg met
de officier van justitie ontslagen van
vervolging. Hem treft geen enkele
schuld.
De Zuidafrikaanse minister van ver
keer. Paul Sauer. is gisteren per vlieg
tuig uit Londen op Schiphol aangeko
men. Hij werd hier verwelkomd door
minister Spitzen en prof. dr. Bosman,
de Zuidafrikaanse gezant. Minister
Sauer, die eigenlijk met vacantie hier
is. zal ook Den Haag en verschillende
andere steden bezoeken. Vanuit Ne
derland zal hij naar Parijs vertrekken.
IMMiiiiiiiiiuiiiiiia
yyu HEBBEN één van onze
1 meest bevoegde militaire
j deskundigen bereid gevonden,
1 voor onze lezers een uiteenzet-
1 ting te geven over de huidige
1 militaire verhoudingen in deze
I van angst vervulde wereld.
1 Zjjn beschouwingen die wjj
j in een drietal artikelen pubii-
ceren zjjn alles behalve op-
f wekkend, maar zjj hebben het
f voordeel zeer realistisch, waar
heidsgetrouw en in hoge mate
f deskundig te zjjn.
Het eerste artikel drukken
vvjj hiernevens af; het houdt
j zich bezig met de algemene as-
pecten van de Russische doel
stellingen en met de dreiging,
die daaruit met name voor
Griekenland en Turkjje kan
ontstaan.
se hulp, ook maar een ogenblik opge
wassen zal zjjn tegen de onder Russi
sche supervisie staande oorlogsmachine
der gezamenlijke overige Balkanlan
den. Dit betekent, dat de kusten der
Middellandse- en Egeïsche zeeën op 'n
door Rusland te bepalen ogenblik kun
nen worden bezet en afgesneden van
het overige deel van Europa.
Door een bezetting van Griekenland
sluit zich uit het Westen automatisch
de tang om Turkije, het tweede in
hoge mate door Rusland bedreigde
land. dat misschien zelfs de zwakste
schakel is in de ketting, wqlke een
doordringen van Rusland naar het
Oosten zou moeten verhinderen. Euro
pees Turkije is, evenals Griekenland,
zó kwetsbaar, dat het moeilijk schijnt
om te veronderstellen, dat de weg
naar de Dardanellen, door wie dan
ook, over land zou kunnen worden
versperd, zelfs al neemt men in aan
merking, dat gedurende de laatste ja
ren met Amerikaanse hulp ijverig aan
de modernisering der Turkse defensie
is gewerkt. Het zou lichtvaardig zijn
in het tijdvak der huidige politieke
spannngen te veronderstellen, dat
Rusland 't ideaal van het beheer der
Dardanellen ook maar een ogenblik
zou loslaten.
Schuman te New York
Robert Schuman, de Franse minister
van buitenlandse zaken, is te New
York aangekomen. Hij zal de bespre
kingen van de ministers van buiten
landse zaken der Westelijke grote drie
bijwonen. Bij zijn aankomst verklaar
de hij tot de aanwezige journalisten,
dat Duitsland een grotere politiemacht
diende te hebben om de binnenlandse
veiligheid te verzekeren en tegen de
„vijfde colonne" te kunnen optreden.
De beveiliging van West-Duitsland
tegen aanvallen van buiten af achtte
Schuman een aangelegenheid van de
bezettende mogendheden. „Wij be
schikken niet over voldoende middelen
om de Westelijke geallieerden en de
Duitsers tegelijk te bewapenen", ver
klaarde hij. Op een vraag, of de Duit
se industrie verlof diende te krijgen om
wapenen te produceren, antwoordde
Schuman, dat de Duitse wapenin
dustrie geheel ontmanteld is en dat
het niet mogelijk is haar spoedig we
der op te bouwen. Hij was van me
ning, dat Duitsland grondstoffen en
staal voor het herbewapeningsprogram
kan leveren.
De eendaagse treinverbinding us-
sen Djakarta en Surabaja v.v. zal eind
deze maand weer worden ingesteld.
De toestand in de tuinbouw bijjft
onveranderd slecht. De enige uitzon
dering vormt vermoedelijk de bloem
kool, waarvan de prijzen goed blijven,
maar door dit ene artikel is het niet
mogelijk te kunnen spreken van een
bevredigende gang van zaken.
Door de zuurkoolfabrieken wordt
nog weinig witte kool opgenomen en
van dit artikel draait naar taxatie on
geveer 80% door. Bij de rode en de
gele kool, die bestemd zijn voor con
sumptie, is de toestand iets beter, maar
ook hier blijft circa 60% onverkocht.
Evenzo is het bij de bonen.
Nu dateert de minder goede gang
van zaken natuurlijk nog sedert vrij
kort. De vorige zomer was droog en
schraal in geheel Europa en eerst toen
de producten van de tegenwoordige,
bij uitstek groeizame zomer begonnen
los te komen, kregen we de terugslag.
Dat was ongeveer in Juli. Wanneer
men hierbij in aanmerking neemt, dat
een en ander ten aanzien van de win-
terproducten niets zegt, dan zou men
kunnen neigen tot de opvatting, dat
alles misschien nog wel meevalt. Im-
Zeventiendaagse oceaantrip
van Amsterdamse architect
De 36-jarige Amsterdamse architect
A. W. heeft wel een zeer bijzonder en
langdurig avontuur beleefd. Hij was
op 25 Augustus naar „Rotterdam
Ahoy" gegaan en zag tijdens zijn
rondwandeling de „Nieuw Amster
dam" liggen. Hij herinnerde zich nog
dat hij bij het ontwerpen van een
der salons had medegewerkt en toog
toen naar de Wilhelminakade, waar
goedgezinde geesten hem aan boord
hielpen. Hij wist echter blijkbaar niets
van het op handen zijnde vertrek, liep
wat door de ingewanden van het zee
kasteel te dwalen en kwam op een
gegeven ogenblik tot de zonderlinge
gewaarwording dat het schipaan
't varen was. Weinig op z'n gemak in
formeerde hij naar de eerste aanleg
plaats en toen Le Havre genoemd
werd, voelde hij zich wat geruster.
Eenmaal daar aan land, zou hij wel
verder zien. Hij had evenwel geen pa
pieren bij zich en werd daarom in Le
Havre geweigerd. Hetzelfde lot onder
ging hem in Southampton en toen dan
eindelijk de grote sprong over de
Oceaan naar New York begon, was hij
wel genoodzaakt zich bij de gezagvoer
der te melden. Deze liet hem werken
vcor de kost. In New-Yorlc heeft hij
36 minuten lang het silhouet van de
New Yorkse skyscrapers gezien. Toen
werd hij alweer retour gezonden met
de „Noordam" en kreeg daar de baan
van glazenspoeler. Vanmorgen is hij te
Rotterdam weergekeerd en door de
rivierpolitie van boord gehaald en ver-
hoord. Na opgemaakt procesverbaal
is hij vrij gelaten, binnen 17 dagen uit
en thuis van New York.
TENTEN-
DORP
DE POLPER.
C7AR.EL-
BRielS
EN Zi) ICWAtJEN NAA&.
W DB fJEBR Ersl
K-ECEN MAAR.T
vRüCHTSa,RE
land
EEN UIT ZE-ER,
ZBER VEcEsy
•z-MNE EXCELLENTIE, tJlN- MW^HöLT
WOONDE. DE EECSTE CPVOEC'Nö
Bi)
V/20U1NEN KNIELDEN 'N 05 FOLDeR
-- - -- IN) We&lNNER/Nf? -
mers een slechte periode van enkel
maanden behoeft geen al te groot pe
simisme te wekken.
Voor wat de winterproducten he
treft, zij hier terloops vermeld, dat d"
prijzen daarvan voor een goed deel sa*
menhangen met het weer. Wanneer wè
vroege en strenge vorst krijgen, dan
zijn deze winterproducten „koning" e°
dan behoeven er omtrent de opbrengst
weinig zorgen te zijn.
Het verontrustende bij een en an
der is echter, dat de vrees gewettigd
schijnt, dat de tegenwoordige toestand
ten aanzien van de zomergewassen wel
eens de normale zou kunnen blijken te
zijn. Gedurende de oorlog heeft men
zich overal in het buitenland toege.
legd op uitbreiding van de eigen teelt"
terwijl daarnaast ook bij ons het areaal
geleidelijk is uitgebreid. Wanneer We
nu een zomer hebben als verleden jaar
waarin bijna nergens iets wilde groei
en, dan is de vraag naar onze produc
ten groot genoeg. Zulke zomers zijn
echter uitzondering, gemiddeld komen
er een achttal in een eeuw voor.
Ook wanneer we aannemen, dat de
tegenwoordige zomer overal uitmunt
door groeizaamheid, dan is dit vermoe-
delijk echter niet voldoende om ieder
pessimisme ten aanzien van de toe
komst de kop in te drukken.
Een belangrijke vraag
Wat moet er gebeuren?
De vraag is gemakkelijk gesteld,
maar het antwoord moeilijk te geven'.
In de regel wordt, wanneer de kwes
tie. wordt aangesneden, de blik op Den
Haag gevestigd; de minister moet hel-
pen. Menigeen in tuinderskringen is
er van overtuigd, dat het daarvan op
de duur zal moeten komen. Misschien
in de vorm van steun aan de verschil
lende fondsen, waarop de laatste tijd,
ten gevolge van het doordraaien van
tal van producten, een heel sterk be
roep is gedaan.
Het bezwaar, dat daaraan is verbon
den, is echter dit, dat in zulk een ge
val de overheid zich stellig ook zal
gaan bemoeien met de teelt en dat de
kans op beperking daarvan groot is.
Dit betekent echter, dat een deel van
de grond voor andere doeleinden zal
moeten worden gebruikt. Welke ech
ter? Wanneer het zo heel gemakkelijk
was in deze een oplossing te vinden,
dan kan men er zeker van zijn, dat
door de tuinders zelf al het een en
ander was ondernomen. Ze zien ech
ter zelf geen mogelijkheid. Dat is de
reden, waarom men zich eerst in het
alleruiterste geval tot de minister zal
wenden. Wanneer de toestand zich
echter blijft toespitsen, dan is er nau
welijks twijfel aan of het zal er toe
komen.
Vier jonge Amerikaanse soldaten
zijn Zondag uit een volgeladen trans
portvliegtuig gesprongen om het voor
verongelukken te behoeden en kwa
men met hun parachutes ongedeerd
beneden, aldus melden de Italiaanse
bladen. Eén van de twee motoren van
het toestel, dat dertig volledig uitge
ruste soldaten voor de manoeuvres in
West-Duitsland aan boord had, sloeg
af kort na 't opstijgen van het vlieg
veld van Udine, waarop de bevel
voerend officier degenen, die het
dichtst bij de nooduitgang waren, be
vel gaf te springen. De aangewezenen,
die alleen nog maar de theorie van
het parachutespringen hadden gehad,;
lootten er om, wie het eerst zou gaan.
Houders van geblokkeerde tegoeden
worden eraan herinnerd," dat de op 21
October 1950 nog resterende geblok
keerde tegoeden zullen worden overge
boekt naar een renteloze rekening bij
het agentschap van het Ministerie van
Financiën, te Amsterdam. Zij dienen
daarom voorzover zij dit nog niet heb
ben gedaan, alsnog bij de ontvanger
der Directe Belastingen machtiging te
vragen tot omzetting van hun geblok
keerde rekening in een optierekening.
De optierekeningen moeten vóór 1Ü
November worden gebruikt voor een
inschrijving op investerings- of beleg
gingscertificaten of het openen (in 't
algemeen tot ƒ3500) van een beleg
gingsrekening.
Gisteravond is op de Muiderstraatwcg
tussen Muiden en Diemen een ernstig
ongeluk gebeurd, dat zeer goed is afge
lopen. Een automobilist komende uit
Amsterdam zigzagde met grote snelheid
over de weg, reed een hem tegemoet
komende auto op de linkerweghelft
aan en sloeg enkele malen over de kop.
Beide auto's werden zwaar beschadigd,
maar de inzittenden kregen nauwelijks
letsel. Het politie-onderzoek wees uit,
dat de bestuurder van de auto, die de
aanrijding had veroorzaakt, zeer veel
sterke drank had gebruikt.
Maandagmorgen om vier uur is het
Panamese schip Sparto bij boei ET
dwars voor Ameland op een mijn gelo
pen. Het was met stukgoed geladen
onderweg van Hamburg naar Amster
dam. Het schip heeft betrekkelijk wei
nig schade opgelopen en heeft op eigen
kracht de reis naar Amsterdam kunnen
voortzetten. De Nederlandse sleepboot
Holland en de Duitse sleper Seefalke
zijn uitgevaren om assistentie te verle
nen en blijven in de buurt.
De Sparto is in 1943 gebouwd en heeft
de naam Joost van den Vondel gedra
gen. Het vertrok op 3 September voor
zijn eerste reis onder Panamese vlag-
