Seoel weer in bevriende handen
Sowjet-Rusland voert aggressieve
actie tegen Joegosiavie
Indonesië wil lid
der V.N. worden
Malik voorstander van een gesprek
tussen Truman en Stalin
Koningin en Prins maken een
triomftocht door Friesland
Begin Octobe
oefening
r in Engeland
Emperor
'VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Slag om de siad was voor beide
partijen zeer bloedig
KoM BtAJbeJh
Dinsdag 26 Sept. 1950
75e Jaargang No. 10909
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Vlieringen en Anna Paulowna
I*
Weg van Taedjon naar
Koemsan overschreden
KARDELJ IN ALGEMENE VERGADERING
Resolutie inzake stopzetting gewaoende acties
Bevin formuleert voorwaarden
Raad van Vakcentralen
wil een onderhoud met
de regering
DE NEDERLANDSE BANK
VERHOOGT DISCONTO
Shaw maakt het goed
Aanvraag is ingediend
Ter bes/echting van
meningsverschillen
Noorderlingen leggen spreekwoordelijke stugheid af
Met de Piet Hein naar
Lemmer
Z, Slavie wil commissie
van goede d/ensten
Worden de Britse ver
kiezingen uitgesteld
SALAZAR Bij FRANCO
Telefoon-automatisering in
1959 gereed?
Luchtverdediging moet
worden geprobeerd
Weerbericht
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 et p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
het om 14.10 plaatselijke tijd uitgegeven communiqué, dat door MCacArthur
persoonlijk was getekend, wordt gezegd, dat Seoel „weer in bevriende handen"
is. De troepen der V.N. hadden de omsingeling en verovering der stad voltooid.
De strijd om de stad heeft een etmaal geduurd. Amerikaanse en Zuidkoreaanse
troepen namen stormenderhand het centrum van de stad, nadat de Noordkoreanen
in bolwerken een „zelfmoord-kernploeg" hadden opgesteld. Bij de laatste aanval
drong een colonne van de Amerikaanse zevende divisie tot achter de Noord
koreaanse verdedigingsstellingen en bestookte deze van het Zuid-Oosten uit,
terwijl de mariniers van het Westen aanvielen. 25.000 manschappen van dé
strijdmacht der VN hadden zich in 'n halve cirkel om de stad gelegd. De laatste
tegenstand werd ondervonden van 5.000 verwoed strijdende Noordkoreanen, die
huis voor huis verdedigden. In het wit geklede „burgers" schoten met tommyguns
op de Amerikaanse soldaten, die in een enkele rij langs de gebouwen trokken.
Het laatste bolwerk vormden de stevige gebouwen in het centrum. Tot de
verdedigers behoorden ook enkele halfnaakte vrouwen, die met rokende geweren
in de hand werden gevangen genomen. Voor beide partijen was het een bloedige
strijd.
MacDonald heeft bij de landing te
Intsjon een zware hoofdwonde opge
lopen en zal minstens een maand bui
ten actie zijn. Daarom is Ward Price
van het Naktongrivierfront naar Seoel
vertrokken om de verovering ,van de
stad te verslaan. In een eerste telegram
meldt hij, dat het fabriekscentrum een
duidelijk beeld geeft van de precisie
der geallieerde luchtmachten. Er staat
letterlijk geen enkele fabriek meer, al
leen verkoolde puinhopen. Wat ons
echter het meest trof toen wij de bui
tenwijk van Seoel binnenreden, was de
onverstoorbare wijze waarop de bur
gers zo goed en zo kwaad het ging, hun
dagelijkse arbeid uitvoerden en niet de
Behalve de verovering van Seoel
hebben de verbonden legers nog suc
cessen geboekt door thans op twee
plaatsen de weg van Taedjon naar
Koemsan te overschrijden. De Ameri
kanen die het eerst ten westen van
deze weg kwamen, ondervonden vrij
hevige Noordkoreaanse tegenstand,
doch de Zuidkoreanen meldden, dat
zij geen georganiseerde tegenstand
meer hebben ontmoet en vele krijgs
gevangenen maken.
Onze oorlogscorrespondent Lachie
De Joegoslavische minister van buitenlandse zaken, Kardelj, heeft in de
Algemene Vergadering der V.N. de Sowjetunie ervan beschuldigd, een aggres
sieve campagne tegen Joegosiavie te voeren. Wanneer Wysjinsky ervoor is dat
oorlogspropaganda in alle landen zal worden verboden, dan dient hij hiernaar
het allereerst in eigen land te streven, aldus Kardelj. De minister diende voorts
een resolutie in, waarin van een land dat een aanval op een buurstaat opent, wordt
geëist, dat het zich binnen vier en twintig uur bereid verklaart het vuren te
staken, en zijn strijdkrachten terug te trekken, op voorwaarde, dat de weerpartij
hiertoe ook zal overgaan.
Kardelj beschuldigde er voorts de
Sowjetunie van, dat zij een economi
sche blokkade tegen Joegosiavie in
stand houdt. Langs de grenzen van dit
land zijn loopgraven gemaakt en ver
sterkingen aangelegd. Troepen worden
verplaatst en van de nodige voorraden
voorzien. De Joegoslavische gedele
geerde stelde de Sowjetunie niet uit
sluitend verantwoordelijk voor de heer
sende spanningen, doch was wel van
Oordeel, dat de Russische buitenlandse
politiek het geloof van de Joegoslaven
in de vredelievende bedoelingen van
Moskou had geschokt. Joegosiavie be
hoorde niet tot enig blok en was bereid
een overeenkomst van nonaggressie en
duurzame vrede met elk buurland te
sluiten.
Bevin, de Britse minister van buiten
landse zaken, heeft zijn steun toege
zegd aan het plan-Acheson inzake de
vorming van een internationale politie
macht voor het behoud van de wereld
vrede. Voorts verklaarde de minister,
dat zaken als ontwapening en toezicht
op de atoomenergie niet kunnen wor
den afgedaan met een resolutie zonder
meer van de V.N., zoals Wysjinsky ver
leden week voorstelde. Voorwaarde
voor het bereiken van een stadium,
waarin deze kwesties met volkomen
vertrouwen zouden kunnen worden be
sproken, achtte Bevin de terugtrekking
Van de vijfde colonne uit de vrije lan
den, geen inmenging in welke vorm
ook in de ontwikkeling van andere
staten en werkelijke souvereiniteit.
Voorts meende de Britse minister dat
Wegen moesten worden gevonden voor
het herstel van de eenheid in Korea.
Ook moest een oplossing worden ge
vonden voor de vertegenwoordiging
van China.
minste aandacht schonken aan de on
telbaar vele lijken der Noordkoreaanse
soldaten, die overal op straat lagen.
In twee dagen tijd maakten de Ame
rikanen tweeduizend krijgsgevangenen,
die zich nu in een kamp in Kimpo be
vinden. Teneinde er zeker van te zijn,
dat de zo pas buitgemaakte gevangenen
geen wapenen onder hun uniformen
zouden verbergen, een truc die al
eens eerder uitgehaald is hadden de
Amerikanen hen al hun kleren afgeno
men. Het was een gek gezicht, die
lange rijen naakte Noordkoreanen naar
het kamp te zien marcheren, aldus
Ward Price.
Lonen en prijzen
De raad van vakcentralen heeft
zich telegrafisch tot de regering ge
wend met het verzoek een onder
houd te mogen hebben over het ver
der door de overheid te voeren be
leid inzake de lonen en prijzen.
De Nederlandse Bank heeft met in
gang van vandaag het wisseldisconto
en het promessendisconto met een half
procent verhoogd en het gebracht op
resp. 3 en De rente voor voor
schotten in rekening-courant blijft 3%
procent. De bedoeling van deze maat
regel is, om een rem aan te leggen aan
de waarneembare neiging, om bankcre-
diet te gebruiken voor de financiering
van toenemende goederenvoorraden.
George Bernard Shaw, de 94-jarige
Britse toneelschrijver, die in de afge
lopen veertien dagen twee operaties
heeft ondergaan, zal waarschijnlijk
„vrij spoedig" uit het ziekenhuis wor
den ontslagen. Een dokter verklaarde,
dat de toestand van Shaw goed is:
„Hij is in een uitstekend humeur en
zeer spraakzaam. Hij is werkelijk
prachtig- hersteld".-
MR. FOCKEMA ANDREAE NAAR
NEDERLAND VERTROKKEN
De staatssecretaris van Oorlog, mr.
Fockema Andreae, is na een verblijf
van een week in Indonesië heden per
vliegtuig naar Nederland vertrokken.
Het hoofd van de Indonesische missie
in Lake Success, de heer N. Palar, heeft
een verzoek om het lidmaatschap der
V.N. aan de secretaris-generaal, Trygve
Lie overhandigd.
De delegatie van India zal vandaag
in de Veiligheidsraad voorstellen, In
donesië als lid van de V.N. toe te laten.
Sir Benegal Rau, de leider der dele
gatie, zal bovendien in overweging ge
ven, dit punt als eerste op de voorlo
pige agenda te plaatsen. Aangenomen
wordt, dat het Indonesische verzoek
in deze zitting van de Algemene Ver
gadering zal worden afgedaan. In dat
geval wordt Indonesië het zestigste lid
van de V.N.
PAUSELIJKE ENCYCLIEK
De Paus heeft in een encycliek het
communisme en de „euvele gevolgen
van het kapitalisme" veroordeeld.
Jaeob Malik, Sowjetrussisch onder
minister van buitenlandse zaken, heeft
te New York verklaard, dat hjj voor
stander is van een bijeenkomst tussen
de hoogste leiders van de V.S. en de
Sowjetunie voor onderhandelingen over
hun meningsverschillen, teneinde
te helpen bij het tot stand brengen van
een algehele vrede. Een vraag welke
hierop betrekking had, was Malik voor
gelegd door het Vredescomité voor
Maryland, uit Baltimore. Aangenomen
wordt, dat onder „hoogste leiders" ver
staan werd: president Truman en pre
mier Stalin.
Malik antwoordde eveneens bevesti
gend op de vraag of hij voorstander
was van een vrije uitwisseling van in
lichtingen en ideeën tussen de volkeren
der V.S. en de Sowjetunie, voor het
Ondanks het meer dan slechte weer hebben de Friezen gisteren een enthou
siast welkom bereid aan Koningin Juliana en Prins Bernhard, die een offi
cieel bezoek van twee diagen aan de provincie Friesland brengen. Alle regent
heeft de vreugde over deze ontmoeting niet kunnen uitblussen. De uiterlijke
stugge Noorderlingen hebben bewezen, in staat te zjjn tot een daverende
blijdschap en tot een aanhankelijkheid aan het Koninklijk Huis, die elders in
den lande niet wordt overtroffen.
De Koningin en de Prins, die Zon
dagavond in Muiden aan boord van de
Piet Hein waren gegaan, zetten Maan
dagmiddag om één uur voet aan wal
in Stavoren, de oude Hanze-stad in 't
uiterste Zuidwesten van de provincie
Het weer was toen nog vrij goed. De
lucht was betrokken, doch het regen
de nog niet. Nadat de KoninklijKe
gasten Bier aan de grens van de pro
vincie officieel waren verwelkomd, re-
'.en zij in een hofauto naar Koudum,
waar een aantal bejaarde dames, die
nog getuige waren geweest van het
bezoek van Koningin Wilhelmina en
Prins Hendrik in 1905, hun een zilve
ren snuifdoos aanboden. In Workum,
de volgende stopplaats, brachten de
Koningin en de Prins, begeleid door
de burgemeester, een bezoek aan de
coöperatieve zuivelfabriek. Drie meis
jes in Fries costuum boden enkele
voortbrengselen van de industrie van
het stadje aan.
In Bolsward ging men bij de officië
le ontvangst uit van de gedachte,
dat de Koningin is de moeder van ons
volk en de moeder van haar gezin. Zij
werden dan ook begroet door een
moeder, mevrouw G. BuistraDraais-
ma, die zestien kinderen het levens
licht heeft geschonken.
Er werd 'voorts een tableau vertoond,
het Bolswarder Kwartier geheten,
waarin een aantal Bolswarder figuren
uit het verre verleden de Hoge Bezoe'
kers hun hulde brachten.
(Zie vervolg pag. 3)
Joegosiavie heeft bij de V.N. een
voorstel ingediend, om een permanente
■.Commissie voor goede diensten" in te
"tellen, die moet trachten directe on
derhandelingen tot stand te brengen in
®Be internationale geschillen, die de
Algemene Vergadering of de Veilig
heidsraad te behandelen krijgen. De
Commissie zou moeten bestaan uit de
zes niet-permanente leden van de Vei-
"gheidsraad en zes andere landen, met
uitsluiting van de „Grote Vijf" (China,
Engeland, Frankrijk, de Sowjetunie en
de V.S.).
Een 21-jarige jongeman in De
®teeg (Gld.) is om het leven gekomen,
doordat hij poogde, een granaat, die hij
0 de omgeving gevonden had, uit
««war te halen.
behoud van de vrede. Ook gaf hij een
toestemmend antwoord op de volgende
vragen:
1. Wil uw regering beloven, dat zij
niet als eerste de atoombom zal ge
bruiken?
2. Bent u voorstander van algehele
ontwapening en het buiten de wet stel
len van atoomwapens door alle landen,
in het kader van een streng stelsel van
controle en inspectie, met welks uit
voering de V.N. belast zullen zijn?
Onze landgenoot, mr. G. J. van
Heuven Goedhart (rechts), die met
54 stemmen voor en vijf onthou
dingen door de Assemblee der V.N.
tot voorzitter van de derde com
missie, belast met de behandeling
van sociale, humanitaire en cultu
rele vraagstukken, werd gekozen, in
gesprek met de Russische gedele
geerde bij de Verenigde Naties,
Jacob Malik.
Premier Attlee heeft het plan het
houden van algemene verkiezingen
tot in het volgende jaar uit te stellen
tenzij zijn regering eerder in het par
lement verslagen wordt. Tegengespro
ken wordt, dat men druk op Attlee
zou uitoefenen om spoedig verkiezin
gen te doen houden. De datum der ver
kiezingen zou niet door de ministers
besproken zijn.
In krantenberichten zinspeelt men
op een botsing tussen Aneurin Bevan
en de rechter vleugel van het kabinet.
Richard Crossmann, leider van de
„houdt links" groep in het Britse par
lement, heeft ontkend, dat er een scher
pe tegenstelling is tussen de linker- en
rechtervleugel van het kabinet en van
de labour-partij ten aanzien van de te
volgen politiek.
-..as-.t*
Qver Belgie woei dezer dagen een (bij
na 400 jaar) verlaat vlaagje van de
Beeldenstorm. Ditmaal kwam de wind
uit een andere hoek. Een bronzen naja
de (uiteraard ongekleed, want die da
mes zwemmen nogal veel) in opdracht
van de vorige regering vervaardigd om
een brug over de Schelde in Doornijk
te sieren werd, nadat de geestelijkheid
had verklaard, dat een processie onmo
gelijk over deze „slet-brug" kon trek
ken, verwijderd en ligt nu onder de
brug. Was hier de kunst de dupe,
op de Washingtonse universiteit moest
de weténschap het loodje leggeh: Elke
aankomende student (e) werd daar me
dische onderzocht, doorgelicht en, in het
belang van een typen-theorie en ten
einde eventuele houdingsfouten op te
sporen, in zijn (haar) blootje gefoto
grafeerd. Door krantenkoppen als:
„Studenten moeten voor naaktfoto s po
seren" verontruste ouders eisten ver
nietiging van alle negatieven. Hetgeen
geschiedde. Nog meer kuisheid: Na
dat de Duitse horden Europa tot op
haar hemd hebben uitgekleed hebben
de West-Duitsers thans bezwaren te
gen de ongeklede „Europa" op hun
nieuwe vijfmarkbiljetten. En ze zijn nu
.nog bozer, want de posterijen geven
voor biljetten, waarop die juffrouw
met potlood of inkt is „aangekleed
maar vier mark terug, want je moet
het uitvlakken ook niet uitvlakken
vindt tante (Germania) Pos. De sol
daten van het Tsjechische leger komen
er anders nog kaler af. Evenals de
Russische soldaten moeten zij zich laten
milimeteren. Een korporaal, die zien
beklaagde dat zijn meisje bij het aan
schouwen van zijn biljartbal in tranen
was uitgebarsten, kreeg de raad haar
de bons te geven, daar ze kennelijk
miuiiiiiiiiiiHHiHniiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiii
meer met zijn haar dan met zijn (glim
mende) glorie als verdediger van de
volksdemocratie op had. De oppas
van de Bloemfonteinse dierentuin zou
tegen zo'n operatie wel geen bezwaar
hebben. Die heeft haar genoeg op zijn
tanden, want daarmee beet hij een
onwillige leeuw, die niet in zijn hok
terug wilde in z'n staart. Toen ging de
leeuw wel. Die man moesten ze eens
naar India sturen: In Lucknow en Alla-
habad hebben wolven in één week 47
kinderen opgepeuzeld. Soldaten en hout
hakkers zijn nu met geweren en dyna
miet op wolvenjacht gegaan.
„W/out de houthakker" kan helaas niet
van de partij zijn, daar hij ont
vreemd is. Het gaat hier om een ge
tekend kinderboek, dat weggenomen
werd van de tentoonstelling, die „Het
Lichtspoor" in de residentele Pulchri-
ffc ben huisknecht geworden
bi) Jane Ruesell
studio organiseerde. O Over studio's
gesproken: De Engelse filmster Rex
Harrison heeft bij zijn thuiskomst uit
Hollywood verklaard, dat daar een
nieuwe „Herrenrasse" ontstaan is. Zo
als meestal in zo'n geval zijn het de
vroegere knechten. Het huispersoneel
is er schrikbarend duur; 's heren Har-
risons butler kwam elke dag met zijn
eigen achtcylinder Cadillac voorrijden,
het keukenmeisje moest het met een
gloednieuwe Buick doen. We blij
ven nog even in Hollywood: De Mono-
gram-studios hebben de opnamen voor
een film over Longfellows „Hia watha"
(die volgens de legende de elkaar be-
krijgende Indianenstammen tot het ro
ken van de vredespijp wist te bewe
gen) gestaakt, omdat deze film het
Amerikaanse publiek momenteel te
„communistisch" zou aandoen. Meer
overgevoelige lieden: Een driftig heer
in Chicago schoot mevrouw Lilly John
son in haar nek, omdat ze de electri-
sche piano in een café nog eens het
zelfde moppie liet spelen, dat hij zich
al eens had laten voorjengelen O En
in de staat Massachusets liet iemand
de kerk in zijn woonplaats vijfduizend
dollar na. die gebruikt dienen te wor
den om motor- en andere hinderlijke
geluiden uit het kerkorgel te verwijde
ren. O Ten slotte een bericht over twee
vredesapostelen wier stem immer bo
ven het gedruis dezer barre tijden ge
hoord zal blijven: Binnenkort zal een
bundel brieven, gewisseld tussen graaf
Leo Tolstoy en Mahatma Ghandi door
India aan Rusland worden overgedra
gen. De brieven zijn gebonden in door
Ghandi geweven stof en zij zullen op
het graf van Tolstoy op diens tot mu
seum ingerichte voormalige landgoed
worden geplaatst.
Te Workum bood een meisje in
Fries costuum de Koningin een
mandje met kazen aan (links).
Bij aankomst te Staveren kreeg
de Koningin van een meisje, dat
ook in Fries costuum was gekleed,
bloemen aangeboden (midden).
De bevolking van Bolsward had
een tableau ingestudeerd, dat
door het Koninklijk echtpaar met
belangstelling van het bordes af
werd gadegeslagen.
Dr. Antonio Salazar vertoeft op het
ogenblik incognito in Spanje, waar hij
de gast is van generaal Franco. Het
bezoek houdt vermoedelijk verband
met de aanstaande besprekingen in de
Algemene Vergadering der V.N. van
de kwestie-Spanje en met de opneming
van het land in het Atlantische Pact.
Naar uit de memorie van toelichting
op de begroting voor het Staatsbedrijf
der PTT blijkt, is kortelings een plan
gereedgekomen, dat ten doel heeft, de
volledige automatisering van het tele
foonverkeer in ons land tegen 1959 tot
stand te brengen.
De Poolse zaakgelastigde te Lon
den heeft gedreigd metj represaille
maatregelen tegen de Engelse handel
wegens het verbod, dat door de Engel
se regering is uitgevaardigd op de uit
voer van bepaalde kapitaalgoederen
naar Polen.
Tussen 6 en 16 October zal boven
Engeland de Iuchtoefening Emperor
worden gehouden, d» grootste van
die aard sinds de oorlog. Z\j zal die
nen, om het Engelse verdedigingssy
steem te toetsen. De gehele oefening
speelt zich in en boven Engeland af.
Als v(jandeljjke bommenwerpers die
nende toestellen zullen over West-
Europa vliegen en vandlaar naar
Groot-Brittannie oversteken.
Van Nederlandse zijde wordt deel
genomen door een versterkt squadron
Meteor-straaljagers van de lucht
strijdkrachten, door radar-personeel
en het personeel dat onlangs tjjdens
de oefening Cupola in de operations-
room in Nederland dienst deed. De
opzet van de „emperor"-oefening is
in bijzonderheden nog niet bekend.
Wel weet men reeds, dat Engelse en
Amerikaanse vliegtuigen aanvallen
op Engeland zullen doen en dat de
Royal Air Force en vliegtuigen van
Frankrijk, Belgie, Nederland, Noor
wegen en Denemarken voor de ver
dediging zullen worden gebruikt. Het
Nederlandse squadron wordt gestar
tionneerd op het vliegveld Horsham
and St. Faith.
Verwachting tot hedenavond:
Koud weer met wisselende be
wolking en nu en dan buien.
Wind ruimend naar West of
Noord-West, geleidelijk tot krach
tig en langs de kust tot hard toe
nemend.
WOENSDAG: Zon op 6.33, onder
18.28. Maan op 18.40, onder 7.56.