Géén halt bij 38ste breedtegraad
Er dreigt thans geen oorlog
Oorlog of verlies nemen
Rood China naar Veiligheidsraad
Zware brand teisterde Amsterdam
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Koningin en Prins
naar Engeland
KoJit BtAieJk
Zaterdag 30 Sept. 1950
75e Jaargang No. 10913
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Doelde totale vernietiging van het
Noordkoreaanse militaire apparaat
Van 21 tot 24 November
Seoel: 50 000 doden
Rode-Kruis-officieren
naar Korea
MINISTER STIKKER OPTIMISTISCHER
Overschrijding van de 38ste breedtegraad
zal waarschijnlijk onvermijdelijk zijn
Grotere inspanning voor
defensie noodzakelijk
Weerbericht
DE V.S. HEBBEN 17.220
DODEN EN GEWONDEN
Ons land weer lid
Veiligheidsraad
BELANGRIJKE BESLISSING TE LAKE SUCCESS
Ter bespreking van kwestie-Formosa
Vetorecht werd niet
aanvaard
Stalin voor de keuze:
Onderschatting der democratie stortte
Kremlin in een hachelijk avontuur
Vredeskansen staan
niet slecht
HEFFING OP EXPORT VAN
ZANDAARDAPPELEN
Afkoeling van verhitte gemoederen in Wenen
Overval op een winkelier
Opkomst der lichtingen
1949-11 en 1950-11
Twee vrouwen op het
nippertje gered
BUREAU:
Koningstraat 78—80
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
«TELINGELICHTE functionarissen in Washington geloven, dat de Zuidkoreaan-
ge troepen om militaire en niet om politieke redenen halt hebben gehouden
bij de 38ste breedtegraad, die zij gisteren hebben bereikt. Zij achten het „vol
komen verklaarbaar", dat generaal MacArthur zijn troepen, ten minste voor
korte tijd, halt laat maken om voorbereidingen te treffen voor de volgende
stap, waarvan zjj verwachten dat deze zal bestaan uit het overschrijden van de
breedtegraad om de vernietiging van het Noordkoreaanse militaire apparaat te
voltooien. In genoemde kringen is men van gevoelen, dat alleen op deze wijze
de strijdkrachten der V.N. kunnen verzekeren, dat de resten van het Noord
koreaanse leger vernietigd worden. Ook de Zuidkoreaanse president, dr. Syng-
man Rhee, heeft gezegd, dat het doel van de oorlog' was de 38ste breedtegraad
over te trekken. De troepen der Ver. Naties hebben thans vier vijfde van het
gebied van Zuid-Korea in bezit. Zij maken honderden krijgsgevangenen en ont
moeten weinig tegenstand.
H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins
der Nederlanden hebben een uitnodi
ging aanvaard voor een officieel be
zoek aan de Koning en de Koningin
van Engeland op Buckingham Palace
van Dinsdag 21 November tot Vrijdag
24 November a.s.
Onze correspondent meldt hierom
trent nog het volgende: Hoewel het
programma hier nog niet officieel be
kend is gemaakt, staat 't reeds vast,
dat dit o.a. zal omvatten een groot
galabanket op Buckingham Palace en
een tweede galabanket, dat door
Koningin Juliana zal worden aange
boden. Voorts een officiële lunch in de
Guildhall zomede een lunch van de
minister van Buitenlandse Zaken Er-
nest Bevin.
Verder zal er een schitterende gala
voorstelling gegeven worden in het
grote Koninklijke Operagebouw te Go-
vent Garden en zullen de Koningin en
Prins Bernhard waarschijnlijk een be-
zoek brengen aan de County Hall (ge
meentehuis) en aan de Nederl. Kerk.
Seoel biedt een droeve aanblik. Vol
gens een schatting van de Amerikaanse
inlichtingendienst zijn daar 50.000
Zudkoreanen om het leven gekomen en
zijn er 20.000 naar concentratiekampen
in Noord-Korea gezonden. Van de
50.000 omgekomenen waren er 30.000
door de gevechtshandelingen omgeko
men en 20.000 door de Noordelijken ge
dood, in hoofdzaak om politieke rede
nen. De meeste doden liggen nog on
der het puin bedolven. Honderden bur
gers verklaren, dat de communisten op
één Zondag 2000 mannen tussen 18 en
25 jaar op de oever van de rivier de
Han hebben afgemaakt. Men gelooft,
dat zij deel hebben uitgemaakt van een
rechtse ondergrondse organisatie. Func
tionarissen van de V.N. stellen een on
derzoek in.
Het Nederlandse Rode Kruis pleegt
op het ogenblik overleg met het Ame
rikaanse Rode Kruis bver de uitzen
ding van twee liaison-officieren naar
Korea. Het lectuurdepót van het NRK
zal voorts ten behoeve van het Neder
landse troepencohtingent een biblio
theek van zevenhonderd boeken ver
zorgen en een hoeveelheid Nederlandse
tijdschriften verzenden.
Minister Stikker heeft gistermiddag', toen hij uit New York op Schiphol aan
kwam, als zijn mening te kennen gegeven, dat er op het ogenblik geen oorlog
dreigt. Basis van deze gunstige toestand is „vrede door kracht". Een grotere
krachtsinspanning' op het gebied der weerbaarheid dan tot heden het geval was,
ziet de minister als 'n noodzakelijkheid. Een overschrijding van de 38ste breedte
graad in Korea zal waarschijnlijk niet zijn te ontgaan, maar zal, wanneer dit op
verstandige wijze geschiedt, niet tot ernstige internationale verwikkelingen
leiden, aldus verder de minister.
gaat uitmaken, kan dit slechts geschie
den op eervolle basis. De minister heeft
echter hoop, dat Duitsland tot het leger
zal kunnen toetreden. Dat is ook uit
andere overwegingen nodig. Wanneer
de Westelijke landen hun verdediging
zover mogelijk naar het Oosten moeten
leggen, is 't nodig te staan in een land
welks bewoners medewerking verlenen;
Ook met het oog op de handel met
Duitsland is het nodig een eind te ma
ken aan de staat van oorlog.
Mr. Stikker heeft
er voorts op ge
wezen, dat de mi
litaire krachtsin
spanning onge
twijfeld zal kun
nen leiden t in
flatie. Deze moet
op alle wijzen
worden bestreden.
De vorming van
een geïntegreerd
leger zal voor
verscheidene lan
den het loslaten
van een stuk sou-
vereiniteit bete
kenen, zo betoog
de de minister verder. Daarom is er
gepleit voor het geven van een behoor
lijke stem aan die landen, die niet in
de uitvoerende organen vertegenwoor
digd zijn. Welke strijdkrachten moeten
■worden geleverd zal worden beslist in
de besprekingen, die de ministers van
defensie in October zullen voeren.
De Beneluxlanden zullen in nader
overleg treden aangaande de beëindi
ging van de staat van oorlog met Duits
land. Hierover kan in October een ver
klaring worden verwacht. Wanneer
Duitsland van het Europese leger deel
Mr. STIKKER
.geen oorlog
Verwachting, geldig tot heden
avond: Aanvankelijk hier en daar
nevel of mist, overigens over het
algemeen veel bewolking met voor
namelijk in de ochtend plaatselijk
enige lichte regen of motregen.
Zwakke tot matige wind uit Zui
delijke richtingen. Iets hogere
middagtemperaturen.
Zondag: Zon op: 6.40, onder 18.19:
Maan op 19.50, onder 12.53.
Maandag: Zon op 6.41, onder 18.17;
Maan op 20.27, onder 14.01.
De persoonlijke vertegenwoordiger
van president Truman in Korea, gene-
raal-majoor Frank Lowe, zou Vrijdag
in Seoel hebben verklaard, dat de
Noordkoreaanse hoofdstad diende te
worden gebombardeerd als represaille
voor de „moedwillige vernielingen door
de communisten in Seoel". De burgers
konden tevoren door middel van pam
fletten worden gewaarschuwd de stad
te verlaten.
Volgens Apnerikaanse officieren zijn
er geen aanwijzingen voor een sterke
Noordkoreaanse defensielinie ten Noor
den van de 38ste breedtegraad.
Op 22 September bedroegen de
Amerikaanse verliezen in Korea 2.211
doden, 3.959 vermisten en 11.050 ge
wonden. Deze cijfers, die door het
departement van Oorlog' zjjn meege
deeld, hebben slechts betrekking op
die militairen, wier familie offlcieei
is ingelicht.
Nederland is door de Algemene Ver
gadering der Ver. Naties gekozen tot
niet-permanent lid van de Veiligheids
raad ter vervanging van Noorwegen.
Bra/ilie zal de plaats innemen, die Cu
ba dient te verlaten. Over Turkije en
de Libanon, die beiden in aanmerking
kwamen voor de door Egypte te verla
ten zetel, zal op een nadere datum op
nieuw moeten worden gestemd, daar
men na twaalf stemmingen nog niet
tot een beslissing was kunnen komen.
De beide gekozen landen: Brazilië
en Nederland verkregen reeds bij eer
ste stemming een voldoend aantal
stemmen n.1. respectievelijk 57 en 47.
Het vereiste minimum is 40. De nieuwe
leden zullen in Januari hun zetel vfeor
een periode van twee jaar innemen.
Engeland, de Sowjetunie en Polen
werden herkozen voor een nieuwe ter
mijn van drie jaar in de Economische
en Sociale Raad Uruguay, de Philippij-
nen en Zweden werden als leden van
deze raad gekozen ter vervanging van
de drie aftredende leden: Australië,
Brazilië en Denemarken.
De Veiligheidsraad heeft gisteren een beslissing van vérstrekkende politieke
betekenis genomen. Met zeven tegen vier stemmen is n.I. uitgemaakt, dat de
Chinese communistische regering zal worden uitgenodigd tot de bespreking van
de kwestie-Formosa in de Veiligheidsraad. Een voorstel van Ecuador, om de
bespreking van deze kwestie uit te stellen tot 15 November, werd met zeven
tegen drie stemmen aangenomen. Een pogirg van dr. Tsjiang, de vertegenwoor
diger van Nationalistisch China, om deze beslissingen met zijn veto te treffen,
werd verijdeld, doordat de Raad uitmaakte, dat het hier een procedurekwestie
betrof.
(Van onze diplomatieke medewerker).
JN KOREA loopt de oorlog naar het einde. Dat stelt het Kremlin voor eer»
moeilijke keuze. Het moet öf een gevoelig verlies aan prestige in Azia
slikken, öf alsnog door een openlijke interventie van het Rode Leger trach
ten, de militaire kansen te doen keren. Het eerste zon betekenen, dat d«
Sowjets de uitvoering van de plannen, die zij in Azië hebben, voor onbepaald#
tjjd dienen uit te stellen; het tweede zou een totale oorlog tot gevolg heb
ben. Geen van beide kan Stalin welkom zijn, maar aan de keuze is voor hen»
niet te ontkomen. Hoe zal deze uitvallen?
Het was een volkomen machteloze
dr. Tsjiang, die zich tot het uiterste
tegen deze voor hem en zijn land zeer
onaangename beslissing verzette. Hij
stelde nadrukkelijk de eis, dat zijn te
genstem als veto zou worden be
schouwd, omdat de Grote Vijf het naar
zijn mening eens dienden te zijn over
zulk een belangrijke kwestie.
Sir Gladwyn Jebb, de Engelse gede
legeerde, die deze maand als voorzit
ter optreedt, zei van oordeel te zijn,
dat de resolutie op de juiste wijze was
goedgekeurd. De Raad viel hem hierin
bij; uitgemaakt werd, dat deze zaak
als procedurekwestie zou worden be
schouwd, zodat er geen sprake van
enig veto zou kunnen zijn. Met negen
tegen één stem en een onthouding werd
de beslissing van Jebb goedgekeurd.
Nog waren Taiiangs mogelijkheden
niet uitgeput. Hij stelde toen voor, de
zaak te onderwerpen aan de beslissing
van het Internationale Gerechtshof.
Ook dit werd door de voorzitter afge
wezen en weer werd zijn beslissing
door de Raad bekrachtigd. Tsjiang ont
hield zich van stemming; de uitslag
werd niet bekend gemaakt.
De voorzitter vroeg vervolgens of de
leden nog met het enig overgebleven
punt van de agenda, de Koreaanse
kwestie, wensten verder te- gaan. De
Sowjetrussische gedelegeerde herinner
de de leden er aan, dat hij een voorstel
had ingediend betreffende de „barbaar
se bombardementen door de Ameri
kaanse luchtmacht van Noordkoreaanse
steden" en zeidè, dat de kwestie er één
was van „leven of dood voor vele vol
ken". Hij drong aan op een onmiddel
lijke beslissing hieromtrent. De Egyp
tenaar Mohammed Fawzi Bey ver-
kl; arde, dat dit niet mogelijk was en
ste'de opschorting voor. De raad be-
hiertoe, doch de Russische afge
vaardigde STönd er op, dat de raad
vandaag bijeen zou komen. Hetgeen
zal geschieden.
OM deze vraag zo goed mogelijk te
kunnen beantwoorden, is het nodig de
achtergronden van de Koreaanse oor
log te analyseren. Daarover is sinds
de 25ste Juni, toen de communistische,
strijdkrachten de 38ste breedtegraad
passeerden, het een en ander bekend
geworden, waaruit blijkt, dat de vrije
wereld aan grote gevaren zou zijn
blootgesteld, indien zij eens niet beslo
ten had, zich tegen deze daad van
aggressie te verzetten.
In December 1949 kwamen in Pe
king de leiders van het Aziatische
communisme bijeen. De Sowjetunie
was vertegenwoordigd door het drie
manschap Belsenow-Berezin-Solowed;
rood-China onder meer door Lioe
Tsjao-tsji, een felle aanhanger van het
Kremlin en naar beweerd wordt
geheim tegenstander van de gematig
der Mao Tse-toeng. Op deze conferen
tie, gecamoufleerd als een Aziatisch
Congres van het Wereldvakverbond,
werd, naar de uiterst betrouwbare
Amerikaanse commentator Stewart
Alsop op grond van „opmerkelijk vol-
Met ingang van 7 October zal op de
export van zandaardappelen f 5.- per
100 kg worden geheven. Deze maat
regel is genomen om de binnenlandse
bevoorrading te beveiligen. De export
van klei-aaj-dappelen staat reeds geheel
stil, afgezien van kleine partijen die
naar landen buiten Europa gaan.
Vweden krijgt een speciaal departe-
ment voor bescherming tegen psy
chologische oorlogvoering. Zulks als
gevolg van een hoorspel, dat welis
waar over de Napoleontische oorlogen
twee en in Z.W.-Airika anderhalf pond
sterling per persoon uitgeeft voor on
derwijs, medische en sociale verzorging
van de naturellen, terwijl dit in de
Britse gebieden maar drie shilling
ging, doch begon met de dreigende Rondleiders aangehouden. Nog meer bedraagt. O De minister van ondei-
woorden: „Een Westelijke mogendheid brokken in Italië. Professor Guiseppe wiJs k°" dit zelf niet komen vertellen
is Zweden binnengetrokken en zal het Berti, die in het Huis van afgevaardig- want die moest in Pretoria de eerste
dwingen zijn politiek te wijzigen in den een gloedvolle rede afstak over steen leggen voor het gebouw van de
deze lang verwachte botsing tussen dj» crisis op onderwijsgebied, kreeg
„Kerkelik-Afrikaanse Kolprent-Foto-
Oost en West". In het land ontstond mjddenin zijn oratie een deel van het ^ratïsche Organisatiein de wande-
een paniek en de programmaleider giazen dak op zijn hoofd. Volgens l;ng KARFO genoemd. Nu we toch
moet bergen boze brieven beantwoor- technici zijn de trillingen van de stem- i'1 Zuid-Afrika aan t filmen zijn. Een
den. Ook het lichamelijk welzijn men der afgevaardigden de oorzaak nieuwe super-telescoop is van New
van de Zweden zal voortaan beter ver- van djt ongeval. We hebben wel eens York op weg naai' het observatoiium
zorgd worden. Om het tekort aan art- redevoeringen, die minder effect sor- In Bloemfontein. Daar gaan ze er de
sen aan te vullen is aan een groot aan- teerden, aangehoord. geheimen van de Melkweg mee ont-
tai Oostenrijkse artsen vergunning sluieren en fotograferen. Over ge-
verleend zich in Zweden te vestigen. heimen gesproken: Generaal Smuts
Binnenkort vertrekken de eerste hon- j)e Zuidafrikanen zijn beter over de heeft bij zijn leven verklaard, dat hij
derd. „Servus". Ook Oostenrijkse onderwijszaken te spreken. Hun geen memoires wenste te schrijven,
musici 'zijn er trouwens in trek. Voor minister van verkeer heeft te Londen omdat hij te nauw betrokken is ge-
het concert, dat het Weens Philharmo- verklaard, dat de Unie in eigen land weest bij de geschiedenis van de laat
nisch Orkest (op tournee door Europa - -- -- -
het komt ook in onze hoofd- en onze
hofstad) in Stockholm gaf waren binnen
twee uur alle plaatsen uitverkocht. O
De Ansaldo-ondernemingen in Genua
hadden ook geen plaatsen genoeg
Daarom werden 2000 van de 23.000 ar
beiders ontslagen. Toen de ontslagen
arbeiders hun plaatsen weer kwamen
bezetten, heeft de leiding bes'oton de
^werkplaatsen voor jfibepaalde tijd te
sluiten. Ook de Italiaanse boeren
passen de laatste tijd herhaaldelijk de
„squatter"- of bezettingsmethode toe.
Op Sicilië hebben ongeveer duizend
i boeren grote stukken grond bezet.
Naar aanleiding hiervan z#n acht vafc-
3t 0 koorts ia Washington,
Peking sa Hftwlam,
ste vijftig jaar en te veel wist van wat
ziclf achter gesloten deuren had afge
speeld. aldus de parlementaire cor
respondent van de Johannesburgse
Star". Van Zuid- naar Noord-
'Jfrika: Mac GHee, de Amerikaanse
onderminister voor aangelegenheden
betreffende het Nabije Oosten. Zuid-
Azie en Afrika is op het vliegveld
Tunis door de autoriteiten verwelkomd
Ook de Bey was er bij. En om hele
maal bij te zijn: Bij Tokio is een vlie
gend fort in de baai gestort. De elf
personen, die zich aan boord bevonden
waren er bijna bij geweest, doch Ja-
pense vissers konden er gelukkig bij-
ftjéte bfl komen. Bfwbye baai
Met brandslangen werden de ver
hitte gemoederen der 20.000 com
munisten, die voor de Weense
Kanselarij kwamen protesteren
tegen de overeenkomst over lonen
en prijzen tussen de regering en
de vakbonden, afgekoeld. De Com
munisten vonden de loonsverho
ging in verhouding tot de stijging
der prijzen onvoldoende. Doordat
zij aan hun protest met stoelen etc.
kracht bijzetten, werden acht poli-
tie-agenten gewond.
ledige rapporten der geheime dien
sten" geopenbaard heeft, besloten tot
de gewapende overmeestering van ge
heel Zuid-Oost-Azie.
Zes naties Zuid-Korea, Indo-Chi-
na, Siam, Malakka, de Philippijnen en
Indonesië werden rijp voor de „be
vrijding" verklaard.
Dit alles was aan de topfiguren van
het State Departement, het Pentagon
(het enorme gebouw in Washington,
waarin onder andere het ministerie van
Defensie en de militaire stafchefs hun
zetel hebben) en het Foreign Office
bekend. Niet bekend was echter, waar
en wanneer het communisme het eerst
zou toeslaan. Er zijn aanwijzingen, dat
men in Washington in dit verband het
sterkst voor Indo-China vreesde. In 't
begin van 't j^ar toonden de Amerika
nen zich plotseling bereid, de Fransen
in hun strijd tegen Moskou's Indochi-
nese vertrouwensman, Ho Tsji-minh,
materiëel bij te staan. Zeker is echter,
dat men zo goed als geen belangstelling
had voor Zuid-Korea. Dit land, gren
zend aan het rode Mandsjoerije en
slechts enkele honderden kilometers
van de Russische basis Wladiwostock
gelegen, zou in geval van een groot
conflict toch een bij voorbaat verloren
positie zijn. Op 'n geheime bijeenkomst
van de Amerikaanse Nationale Veilig
heidsraad werd zelfs besloten, dat het
gebied in geval van aggressie niet ver
dedigd zou worden, hetgeen later door
Tom Conally, voorzitter van de Se
naatscommissie voor buitenlandse za
ken, in een al te openhartige stem
ming wereldkundig werd gemaakt.
(Zie vervolg pag. 5)
Dader vluchtte mei windbuks
Gisteravond, juist vóór sluitingstijd,
is een winkelier in de Raadhuisstraat
te Amsterdam door een „koper" aan
gevallen en neergeslagen. Kort vóór zei
uur kwam een jongeman de sportarti
kelenwinkel binnen en vroeg om een
windbuks. Toen de winkelier zich even
omdraaide om iets te pakken, sloeg de
jongeman hem met een hard voorwerp
op het achterhoofd, waardoor de man
achter de toonbank viel. Zijn aanrander
greep de buks en maakte zich uit de
voeten. Hij deed geen enkele poging
om geld of enig ander artikel te be
machtigen.
De winkelier werd niet ernstig ge
wond en kon dan ook in de loop van
de avond door de inmiddels gewaar
schuwde politie worden vefhoord. Hij
kon slechts een vaag signalement van
zijn aanvaller geven.
De dienstplichtingen van de lichting
1949-11, die Maandag onder de wape
nen komen, zullen, in afwijking van
wat in hun oproepingsformulier ver
meld staat, moeten vertrekken met de
eerste reisgelegenheid na zeven uur
des morgens. Voor de dienstplichtigen
van de lichting 1950-11, die in de eerste
dagen van October moeten opkomen,
zullen in de komende dagen na de
nieuwsberichten van zes en zeven uur
's avonds belangrijke mededelingen
volgen.
De volksvergadering van Bosnie-
Herzegowina, een van de federale repu
blieken van Joegoslavië, heeft een wet
aangenomen, waarbij aan Mohamme
daanse vrouwen het dragen van ge
laatssluiers wordt verboden.
Twee vrouwen zijn gistermiddag 'Mn
half vier ternauwernood gered, toen in
een hoog oud huis aan de Prins Hen
drikkade te Amsterdam brand uitbrak.
Zij bevonden zich op de vijfde étage,
toen plotseling' de weg naar beneden
door het vuur werd afgesloten. Juist
op tijd arriveerde de brandweer. Een
vangzeil werd uitgespannen. De jong
ste van de beide vrouwen, die zusters
van elkaar zijn, zou de sprong wagen.
Ze durfde echter niet en bleef met
haar handen aan een stang hangen.
Haar zuster klom toon door een an
der vaam naar buiten. Bouwvakarbei
ders, die aan het belendende perceel
werkzaamheden uitvoerden, staken
haar oen plank toe en slaagden er met
veel moeite in, haar te bewegen, zich
hierlangs in veiligheid te stellen. Deze
vrouw moest in overspannen toestand
naar een ziekenhuis worden gebracht.
Haar zuster had zich inmiddels niet
meer kunnen houden en viel rakeling»
langs de gevel naar omlaag, waar zij
veilig in het vangzeil terecht kwam.
Het vuur had zich intussen medege
deeld aan de zolder en de bovenste
verdieping van het huir en voorts net
bovengedeelte van eebelendend per
ceel aangetast. De brandweer greep de
vlammenzee met twaalf stralen aan
en had haar al spoedig onder de knie.
De waterschade in de beide huizen
was echter aanzienlijk.
