Het alziend oog te water
Met de politieboot op patrouille
Spekje en Knorrelaart/e
XiekPio-nden, hebben
hei betel
Door vaarten, sloten en
kanalen
Ga een vlieger
maken
DE RAADSELS
KLEINE GRAPJES
Julianadorp
Propaganda-avond Bond voor
Staatspensionering
Welkom thuis!
Inenting tegen pokken
Texel
Veeverloskundige was
weerspannig
Urk
De week op de visafslag
WOENSDAG U OCTOBER 19S0
£EN IJLE NEVEL lag nog over de hulzen en «Ie stad begon pas te ont
waken, toen een grijze motorboot zich losmaakte van de Accjjnstoren te
Alkmaar. De R.P. 41, één van de drie boten van de politie te water van de
groep Alkmaar, vertrok voor een patrouilletocht door de Noordhollandse
wateren. En dat zijn er vele, want de groep Alkmaar heeft een gebied te
controleren, dat de gehele kop van Noord-Holland omvat met uitzondering
van de Wieringermeer, West-Friesland ten Oosten van Hoorn en de Zaan
streek. In dit uitgestrekte rayon ligt een dicht net van waterwegen, die of
druk worden gebruikt door de binnenscheepvaart of een grote aantrekkings
kracht uitoefenen op de hengelaars, soms misschien een enkele stroper. Het
is de taak van de politie te water deze mensen te controleren en daarom
doorkruisen de grjjze politieboten dag en nacht dit labyrinth van vaarwegen.
LJET was nog rustig op het water toen
de bootsman de versnellingshandle
naar voren duwde en de R.P. 41 een
schuimend spoor begon te trekken
tussen de tjalken en motorschepen, die
tegen de kademuren gemeerd lagen.
De dienst was begonnen. De schipper
bukte zich in de kajuit om de scheeps
toeter, de verrekijker en het opspo
ringsregister te voorschijn te halen,
zaken, die aan boord van een politie-
vaartuig onmisbaar zijn. De toeter
dient voor de bruggen, de verrekijker
cm loze vissers te ontdekken en het
opsporingsregister wordt trouw nage
slagen bij ieder schip, dat voorbij
glijdt. Het is een dik boek, dat om de
twee maanden verschijnt en vol staat
met namen van lieden, die vergeten
hebben een boete te betalen of nog
enige tijd op staatskosten tegoed heb
ben.
Ronkend sneed de politieboot door
het rimpelloze water van het Provin
ciaal kanaal Omval—Kolhorn. Een
eenzaam beurtschip kroop traag langs
de oever in de richting Alkmaar, waar
van de torens allengs begonnen te ver
vagen in de doorschijnende sluier, die
nog steeds over de landerijen hing
Over de ringdijk bolderde een kar met
hotsende en rammelende melkbussen.
Een boer op weg naar het vee. Zwij
gend stak hij zijn hand op naar de po
litiemannen, zwijgend groetten ze te
rug. Het was een prachtige najaarsdag
en het werd zelfs behaaglijk op het
water toen de zon door de ochtend
nevel brak en de zonnestralen koeste
rend over het landschap gleden.
Om de hoek, even voorbij de molen,
die als een markante waker achter de
polderdijk oprees, verscheen een mo
torschip, tot aan gangboord in het wa
ter gedrukt door de zware lading sui
kerbieten. „Zwaluw" stond er op de
boot, afkomstig uit Amsterdam en van
de Wieringermeer op weg naar de sui
kerfabriek te Halfweg. Langzamer
wentelde de schroef van de R.P. 41, de
boot draaide bij en de bootsman nam
een koene sprong. Papierencontröle.
In de stuurhut, achter de felrode gera
niums stonden schipper en politieman
gebogen over de bevrachtingsdocumen-
ten, terwijl de beide schepen lang
zaam met elkaar opvoeren. Kapitein
Meynen bleek zijn zaken in orde te
hebben. Een joviale armzwaai, het
deurtje van de stuurkast klapte toe
en de politieboot wendde de steven om
haar weg naar het Noorden te vervol
gen. Snel verstierf het nijdige gekef
van de scheepshond, die maar weinig
op de geüniformeerde bezoeker gesteld
scheen te zijn.
Nu het eerste schaap over de dam
was, kwamen er meer. Soms voer de
politieboot door, maar de meeste ke
ren werden de tjalken, voor het meren
deel geladen met bieten, gepraaid en
gecontroleerd.
„Het kan hier op het kanaal heel
druk zijn", vertelde schipper Snip.
„Niet alleen nu met de bietencam
pagne, maar ook als het stormt op het
SM '■<-
De clown die danste op het koord
In 't circus van Pirelli,
Rust even uit, en naast hem zit
Zijn lievelingshondje Nellie.
Daar ziet hij door een smalle kier
Twee kleine bigjes kruipen,
Die heel nieuwsgierig, toch wat bang,
Voorzichtig nader sluipen.
„Heidaar, wat moeten jullie hier?
Hebben jullie wel een kaartje?"
Geschrokken staren ze hem aan,
Spekje en Knorrelaartje!
Evenals het paard heeft ook de hond
vroeger de rol gespeeld van „levende
motor". Men kende het gebruik nog
niet van machines en het was heel nor
maal, dat paarden de wagens trokken,
dat ezels in tredmolens rondliepen en
dat honden zware karren voortsjouw-
den. Helaas moet daarbij vermeld wor
den, dat de bazen, de eigenaars van die
honden, niet altijd even zachtzinnig te
werk gingen en weinig begrip toonden
voor het zware, dikwijls té zware werk,
dat de honden verrichtten. De dieren
werden slecht gevoed, veel geschopt en
wreed geslagen en menige „hondeman"
droeg een zweep bij zich, waarmee hij
af en toe een striemende slag over het
gemartelde hondenlichaam gaf, omdat
het dier anders „maar lui en vet zou
worden". Dat was dan die zogenaamde
„goeie, ouwe tijd!"
Gelukkig echter heeft de Vereniging
tot Bescherming van Dieren, die uiterst
nuttige instelling, aan deze mishande
lingen voor goed een einde gem.aa t. Er
werden onder meer bepaalde maten
voorgeschreven waaraan een honden
kar moest voldoen, zodat het niet meen
kon voorkomen dat een trekhond niet
eens rechtop onder de wagen kon ló
pen en in gebukte houding de hele dag
zijn arbeid moest verrichten.een on
nodige kwelling.
Vanzelfsprekend trachtten vele eige
naren zich tegen de dierenwetten te
verzetten, maar langzamerhand toch
drong het begrip tot hen door, dat niét
alleen de honden profiteerden van die
nieuwe wetten, maar ook zijzelf.
want een hond, die niet mishandeld
wordt en goed te eten krijgt, werkt be
ter en harder dan een dier, dat onder
voed en geslagen is!
JN de oorlogstijd was het verboden
vliegers op te laten. Waarom dat
was kun je niet zo gemakkelijk begrij
pen, maar de Duitsers geloofden, dat
je met vliegers bepaalde berichten kon
doorgeven of seinen geven. En wie ge
snapt werd met vliegers oplaten werd
ongemakkelijk gestraft. Dat was na
tuurlijk afschuwelijk, maar veel dingen
tijdens de bezettingstijd waren dui
zendmaal afschuwelijker.
Maar weet je wat het gevolg is van
dat verbod? Dat de jongens in die vijf
jaar oorlogstijd geen vliegers maakten
en dat in vele streken van het land de
kunst van vliegers maken bijna verlo
ren is gegaan. En op het ogenblik, nu
het eigenlijk nog vliegertijd behoorde
te zijn, zie je heel weinig jongens een
zelfgeplakte vlieger oplaten. Daarom
moeten de jongens en ook de meisjes
hun vader en moeder of oudere broers
vragen hoe je een vlieger moet maken.
Want het zou toch wel erg jammer zijn.
als de kunst om echte goede vliegers te
maken zou verloren gaan. Vraag wat
voor soort stokjes je nodig hebt en
waar je ze kunt vinden en hoe je daar
dan een „span" van maakt. Mooi even
wichtig m-oet het dwarslatje zijn en
stevig tot een kruis met <je hoofdstok
verbonden. Het is helemaal niet zo
moeilijk, maar je moet het allemaal
maar weten.
Voor papier kun je het beste je moe
der vragen, boterhampapier is heel
goed. Natuurlijk is echt gekleurd vlie
gerpapier aardiger, maar daarvoor
moet je je spaarpot aanspreken. Om een
flinke klos garen te krijgen is ook niet
zo gemakkelijk, want garen is veel
duurder dan vroeger. Maar dat zijn
allemaal dingen, die je met je moeder
of met je vader, want die is dikwijls
makkelijker bereid om bij te springen
moet bespreken. In elk geval zie dat
je een vlieger maakt en laat hem op
Het is een der leukste vermaken, die er
bestaan.
,,'k Wou leren dansen op het koord!
Zegt Spekje, en komt nader;
En Knorrelaartje zucht: „ik ook,
Maar 't mag vast niet van vader!"
De clown kijkt hen eens even aan
En bromt: „je kunt het proberen;
,,'t Is moeilijk, maar je ziet er uit
Alsof je 't wel zou leren.
Kom mee, 'k verstop je onder het stro
In één der wagenhoeken!"
O bigjes, moeten pa en ma
En Oud-oom nu maar zoeken?
1. Mijn geheel is op het ogenblik in
getreden en bestaat uit twaalf letters.
9, 10, 11 is geld (spreekwoord)
2, 3 4 is wat bij een boerenhuis behoort
5, 6 3, 10, 11 is ruzie, oorlog of twist
1, 8, 7 is een omheining
12 is de letter e.
2. Mijn geheel is plezierig te begaan.
Ik besta uit negen letters. De eerste
vier vormen eén ander woord voor
muur, de vijfde en de zesde letter sa
men vormen een lengtemaat en de
drie laatste letters geven aan, dat iets
is zoekgeraakt. Wat ben ik?
3. Eén woird bestaat uit negen let
ters en geeft; iets aan dat op een hoge
plaats zich met draaierij bezig houdt.
1, 2, 2, 3, 5 is kwaadheid;
6, 7, 9, 4, 5 kondigen de dag aan;
8 is de letter a.
Oplossingen: 1. Herfstgetijde, 2. Wan
delweg, 3. Torenhaan.
Honger
„Zeg, Jim, eet je vanavond ergens".
Jim, hopend op een heerlijk diner:
„Vanavond? Laat eens kijken... Neen,
vanavond eet ik nergens." „Nou, dan
zal je morgen wel honger hebben".
Vroeg.
Sambo: „Moet ik je morgen wekken
om de zonsopgang te zien?"
Pumpo: „Ja, dat is goed, maar niet
vóór tien uur".
In de put
Meneer Jansen komt van de dokter.
Hij heeft last var zijn zenuwen en bij
het heengaan heeft de dokter gezegd:
Dus u volgt mijn raad: hoogstens twee
sigaren per dag. En niet meer.
Helemaal in de put komt meneer
Jansen thuis en zegt tegen zijn vrouw:
„Mijn hele leven lang heb ik niet ge
rookt en nu moet ik van de dokter
elke dag twee ngargn roken!"
IJselmeer. De schepen nemen dan de
korte oversteek van Staveren naar
Medemblik en varen door de Wierin
germeer en 't Provinciaal kanaal naar
Alkmaar en van daar naar Amster
dam".
Wondere speling.
gTEEDS verder schroefde de boot
zich een weg langs de reeds geel
wordende rietkragen van het Geest-
merambacht en de Heerhugowaard,
een breed uitlopend spoor makende in
de zilveren golfjes, die het zonlicht
duizendvoudig weerkaatsten. De meer
koeten, die op het water dobberden,
zochten klapwiekend een veilig heen
komen, wanneer de boot te dicht na
derde en de koeien op de dijk keken
lodderig naar dat grijze ding, dat daar
met zoveel lawaai door het kanaal
schoot. Achter het riet en de dijken
strekten zich de vette weiden uit, om
zoomd door muren van groen geboom
te, waar de rode puntdaken van de
kapitale boerderijen hel afstaken. Een
goed land, dat de vrucht heeft afge
worpen en nu de winter wacht om
nieuwe krachten te verzamelen. Maar
niet alles in deze onvolprezen natuur
was dood. Een paar honderd meter in
het land stond daar opeens een boom
in volle bloei, de witte bloesemkroon
beschermend uitgespreid over het een
voudige, houten kruis, dat de plaats
aanduidt waar in de oorlog een Ameri
kaanse bommenwerper neerstortte.
Wondere speling van het lot, deze
pronkende boom temidden van het af
stervende groen.
Recht vooruit doemde het grijze sil
houet van Nieuwe Niedorp op. Het liep
al tegen de middag en de schipper
verdween in de kajuit om de melk op
het gasstel aan het koken te brengen.
Voorbij de sluis te Winkel werd de
boot het riet ingestuurd; de motor
zweeg en de bemanning schaarde zich
aan het taekhouten opklaptafeltje, dat
precies tussen de banken in de roef
paste. Het brood smaakte als taart en
de vakkundig klaargemaakte cocolade-
melk, die in koppen als wasteilen werd
geserveerd we wassen er onze voe
ten ook wel in, zei de schipper schert
send was een 'culinair meesterstuk.
Wereldwijze schipper.
AOK de Rival van schipper Engen uit
Avereest lag tegen de rietkraag ge
leund, maar dat was om minder prettige
'redenen. „Dit is mijn eerste reis met
bieten", vertelde hij de politiemannen"
en nu heb ik al pech". Schipper Engen
ging echter geenszins gebukt onder
deze tegenslag een vergane pakking
in dè motor want hij bleef vriende
lijk glimlachen toen het politiebootje
weer afzette". „Waarom zou ik", riep
hij bove i de ronkende motor uit". Mijn
laatste hemd heeft toch geen zakken".
En na deze wereldwijze woorden greep
hij berustend naar de vaarboom.
„Amaai zunne menier, ge koemt toch
gien protokolleke maoken ee?" vroeg
de Belgische schippersdochter, maar
dat was niet nodig, want vader had
zijn papieren voor een lading aard
appelen dik in orde.
De R.P. 41 had inmiddels het verste
punt van de patrouille bereikt en
draaide bij Kolhorn het kanaal in naar
De Stolpen. Hier was de scheepvaart
belangrijk minder en werd voorname
lijk aandacht besteed aan de henge
laars, die een snoekje trachtten te ver
schalken. Talloze keren ging de gas-
manet naar boven en gleed de boot
GENERAAL KRULS NAM EEN
HANDGRANAAT MEE.
Generaal Kruis, die Zaterdag de
oefening van de Nationale Reserve-
Limburg op de grote hei te Venlo
heeft meegemaakt, heeft enkele van
de daarbij gebruikte „handgranaten"
als curiositeit meegenomen. Mogelijk
zal in de toekomst ook elders van deze
projectielen gebruik worden gerfiaakt.
Ze werden speciaal voor deze gele
genheid „uitgevonden" door oppasser
Kuypers uit de Frederik Hendrik Ka
zerne te Venlo en bestaan uit een z.g.
cartonnen donderslag, die eigenlijk te
licht is om als handgranaat te kunnen
werpen, maar met klei werd omkleed,
zodat een behoorlijk zware maar te
vens zo goed als ongevaarlijke oefen
handgranaat werd verkregen.
VISSERIJBESOMMINGEN IJMUIDEN
De besommingen van Dinsdag waren:
trawlers: IJm. 20 f 17.800; 49 f 10.100;
loggers: IJm. 221 f 18.000; KW 227
f 4940; 159 f 9300; kustvissers: WR 7
f 1780; Tx 19 f 2050. Prijs per kg: gr.
'tong 3 25—3.10. grm. tong 2.28—2.12.
kim. tong 1.43—1.31, kl. tong I 1.82—
0.90, idem II 0.78—0.66. tarbot I 1.98—
I.76. Prijs per 50 kg: tarbot IV 42—38,
kim. schol 8764, kl. schol I 5450. kl.
schol II 44—4.80, verse haring 14.50—
II.30. makreel 28.50—23. gr. schelvis
85—69, grm. schelvis 86—67. kim. schel
vis 5441, kl. schelvis I 4535, kl.
schelvis II 30.50—19, wijting 20—8, gr.
gul 67—56, mid. gul 44—40. kl. gul 27
—23, poontjes 15.50—8. Per 125 kg: gr.
kabeljauw 300—196. De aanvoer be
droeg 3765 kisten, waarvan 2475 met
haring.
Een volgeladen schip wordt gecon
troleerd in het provinciaal kanaal
OmvalKolhorn. Schipper Meynen
had de papieren in orde.
naar de kant, doch ook met de ver
gunningen scheen het deze dag best
te kloppen.
In het drukke visseizoen is dat wei-
eens anders en dan trekken de man
nen van de politie te water er in het
holst van de nacht met een motorvlet
op uit om de peurders te verrassen.
Het liep reeds tegen zessen toen de
contouren van Alkmaar zichtbaar wer
den; en reeds dachten we het einde
van de tocht in zicht toen de schipper
opeens naar de kant stuurde om een
laatste hengelaar te controleren. Dit
maal was het raak: vissen met levend
aas zonder vergunning. Het „bonboek
je" kwam te voorschijn en de hengels
verdwenen in de kajuit. Dat was de
schrale buit van de politieman op
deze dag. „Maar geen proces-verbalen
betekent dat de boel in orde is", zei
de schipper" en dat is uiteindelijk
voornamer dan een bonnetje". Hij
klapte het scheepsjournaal dicht, waar
hij zijn aantekeningen in had gemaakt.
De dag was ten einde. De wijzerplaat
van de Waagtoren ving de laatste gou
den stralen op van de ter kimme nei
gende zon toen de R.P. 41 aan de voet
van de Accijnstoren meerde.
De vloot van de groep Alkmaar aan
de voet van de Accijnstoren, warr
het groepsbureau van de Politie te
Water is gevestigd.
NORSTAD BEVELHEBBER VAN
AMERIKAANSE LUCHTSTRIJD
KRACHTEN IN EUROPA.
President Truman heeft generaal
Lauris Norstad, voorheen waarnemend
onderstafchef van de luchtmacht, be
noemd tot bevelhebber der Ameri-
se strijdkrachten in Europa en gene
raal Nathan Twinning tot. onderstaf-
chef, de op een na hoogste post bij de
luchtmacht.
VISSERIJBERICHT.
URK, 10 October. Door 42 vaartui
gen werd aangevoerd: 2064 pond lijn-
aal, prijs f 1.05f 1.16; 1544 pond
snoekbaars, f 0.40f 0.42; 626 pond
rode baars, f 0.24f 0.25; 450 pond
voorn, f 0.06 per pond en 2270 pond
Noordzeevis, "prijs f 0.10f 0.86 per
pond.
DR. ANDRIESSEN VERTREKT
Dr. Andriessen gaat na een verblijf
van ongeveer twaalf jaar Urk verlaten
en zal zijn praktijk als arts te Baarn
voortzetten.
Op Zaterdag 14 October belegt de fe
deratie Hollands Noorden van de Bond
voor Staatspensionnering een propa
ganda-avond in café „Prins Hendrik"
te Julianadorp. Als spreker zal optre
den de heer A. Greeuw uit Heiloo. De
harmonievereniging „Kunstzin" zal de
avond muzikaal opluisteren.
Ter verwelkoming van Ko Faas. die
enige maanden later dan zijn tweeling
broer behouden uit Indonesië terug
keerde, wapperden Maandag de vlag
gen van bijna alle huizen in de J. v. d.
Veerstraat te Julianadorp. De buurt
vereniging had voor de woning van &e
fam. Faas een erepoort opgericht.
Voor de bewoners van Julianadorp en
omgeving wordt op Dinsdagmorgen 17
October van half tien tot tien uur ten
huize van dr. J. A. Swaters aan het
Loopuytpark zitting gehouden voor
kosteloze inenting en herinenting tegen
pokken.
P. M., veeverloskundige te Ooster
end, stond gisteren opnieuw in hoger
beroep terecht voor het Amsterdamse
Gerechtshof. Verdachte had zich tij
dens de marktdag op 20 October van
het vorige jaar bedronken. Tegen de
politie, die ingreep, had hij zich ver
zet. Later had hij de agenten enige
beledigende termen toegevoegd. De
Alkmaarse rechtbank had deze vee
verloskundige in eerste instantie tot
een gevangenisstraf van zes weken
veroordeeld. De procureur-generaal bij
het Hof eiste dezelfde straf tegen ver
dachte, omdat hij geen reclasserings-
kansen aanwezig achtte.
Dit werd hem bestreden door de
verdedigster, mej. mr. Mazurel, die
mededeelde, dat verdachte in het ge
heel geen sterke drank meer gebruikt
en goed voor zijn gezin zorgt. Uit
spraak over veertien dagen.
BOUW-OPDRACHT.
Architect P. de Graaf te Amsterdam
heeft namens de heer K. Wetsteen te
Texel het bouwen van een woonhuis
gegund aan de heer H. Daalder, De
Cocksdorp voor f 12.500.
Nu de kuilpalingvisserij ten einde is,
zijn vele vissers begonnen met de
lijn- of beugaalvisserij, of met de vis
serij op snoekbaars en witvis. Vorige
week hébben de lijnaaivissers de. beug
twee of drie maal in zee kunnen bren
gen. Het bleek dat de paling in hét
IJselmeer door de kuil nóg niet ge
heel was opgevist, gezien de vangsten
die door deze categorie vissers nog
werden geboekt. Gemiddeld varieer
den deze per etmaal van 20 tot 150
pond. De prijs lag ver boven de f 2
per kg. Deze vissers verkregen dan
ook nog besommingen van f 400. In
dien het weer de komende dagen niet
kouder wordt, zal deze visserij nog in
omvang toenemen.
Minder fortuinlijk waren de snoek
baarsvissers. De vangsten van de net-
visserij waren gering. In de meeste
gevallen werden vangsten per etmaal
tot 25 kg genoteerd. Bij een stabiele
prijs waren voor deze vissers de week-
resultaten tot f 100 per vaartuig. Per
span (twee vaartuigen die de sleepnet
visserij uitoefenen) waren de vangsten
ook laag, variërende van 20 tot 35 kg.
per span, ten hoogste werd tot f 200
genoteerd. Rode baars en voorn ble
ven zich in prijs handhaven. Gemid
delde prijs der snoekbaars was 80 ct.,
rode baars 44 ct. en voorn 12 ct. per
kg. Blei en karper werden weinig
aangevoerd. Eén vaartuig dat buiten
de Afsluitdijk viste, markte hier met
bliek. Deze werd verkocht voor 8 ct.
per kg.
In de week van 2 tot en met 7 Oc
tober werd hier aangevoerd: 5335 pond
lijnaal, 6468 pond snoekbaars, 2848
pond rode baars, 5301 pond voorn, 34
pond karper, 76 pond IJselmeerhot,
1640 pond bliek, 38 pond kleine rode
ponen, 376 pond rog en 12 pond haai.
De omzet aan de afslag bedroeg on
geveer f 8600.
Op 12 October wordt het eerste
volledige studiejaar aan het College
Van Europa te Brugge geopend.
in vei'uana met de ontginningswerken in de Peel, wordt het gemis van
goede verbindingswegen in deze streek nijpend. De destijds speciaal voor
de turfafvoer aangelegde kanalen, worden tengevolge van de steeds minder
wordende vraag naar turf, overbodig en derhalve gedempt. Op het ogen
blik is men in de omgeving van Someren bezig naast een kortgeleden ge
dempt kanaal een weg aan te leggen, wat bij de bodemgesteldheid van de
Pwel niet zo eenvoudig is. Het is noodzakelijk de oude veenlaag tot op een
diepte van oïljjjjj3 ffteter uit te graven en door zand te vervangen. Met
bulldozers wordt het zand als het war» m de ontstane ka/nalen gesehoven.
