Zal Trygve Lie blijven of gaan?
Tweede Kamer achtdrukvan
belastingen te zwaar
Onze verdediging
in oorlogstijd
MAN IN EEN PROBLEEM
C Brifse iankdemonsiraiie in Amersfoort
SI
Secretaris-generaal der Verenigde
Naties heeft vele vijanden
Rusland trok zijn handen
van hem af
ER is geen twijfel, dat Lie zijn stem
pel op het secretariaat heeft ge
drukt. Dit komt o.a. tot uiting door
de uitzonderlijk sterke vertegenwoor
diging van wat men in ons land noemt
progressivisten" in het secretariaat.
De links-vooruitstrevende elementen
zijn er in aanzienlijke sterkere mate
vertegenwoordigd dan de liberale en
conservatieve groepen hetgeen men
overigens kan zien als een afspiege
ling, zij het een geaccentueerde af
spiegeling, van de politieke verhoudin
gen over de gehele wereld.
Helper van Schreieder voor de rechter
Majoor Bingham vraagt
ton schadevergadering
f Wasdag op Marken -v
Verlagingsvoorstellen die geen verlaging brengen
31 of 45 procent voor
Lieftinck?
Jan Oudegeest ter aarde
besteld
Communisten buiten de
wet in Australië
Wit kruis op groen veld
OP HET MATJE
Zestien zijden
broekjes
SOUND-MIRROR VOOR
KOREA-DETACHEMENT
V lilJDAG 20 OCXOBER 1950
(Van onze correspondent te New-York).
yAN TRYGVE HA IA DAN LIE zou men kunnen zeggen, dat hy er als
Mozee -— naar streeft zün kudde naar het beloofde land te leiden. Dit
Ideaal is, letterlijk, van verdere strekking dan de a.s. verhuizing van zyn
8000 getrouwen van het V.N.-secretariaat van het landeiyk Lake Success
„aar het steedse (en areh.tectonisch xveinig geïnspireerde) gebouw in het
hartje van New-York, dat reeds de bijnaam van „honingraat" heeft ver
kregen. V ant Trygve Ine gelooft in de Verenigde Naties als Sir Stafford
C'rlpps in ascetisme. Voor Lie is het „beloofde land" een maatschappy, waar
in de wereldorganisatie niet alleen optreedt als arbiter van internationale
geschillen, maar tevens over het mechanisme en de mankrachten beschikt)
waarmee t aggressieve hartstochten ogenblikkelijk kan doen koelen. Daar
achter ligt dan nog de phase van de O.V.N. als wereldregering, doch die
schijnt nog generaties verwijderd.
\V7IL men de vraag van Lie's aanblij-
ven of heengaan bezien als een ju
ridisch probleem, dan komt men niet
tot een duidelijke conclusie. Het Hand
vest van de O.V.N. is uitzonderlijk
vaag over de benoeming van de Secre
taris-Generaal „door de Assemblée, op
voorstel van de Veiligheidsraad". Ju
ridisch kan men zowel het standpunt
verdedigen, dat het Russische veto
over Trygve uitgesproken het einde
van zijn ambtstermijn betekent, als de
stelling dat de Assemblée die vijf
jaar geleden zijn ambtstermijn be
paalde op vijf jaar dit veto kan
negeren door die termijn met een aan
tal jaren te verlengen. Daarmee is te
vens het probleem-Lie teruggebracht
tot haar zuiverste proporties: een po
litiek vraagstuk.
Er schuilt een dosis ironie in het
feit, dat vijf jaar geleden de Russen
met een veto dreigden, tenzij Lie als
Secretaris-Generaal zou worden be
noemd. Doch dat was tijdens de brui
sende en optimistische besprekingen
in San Francisco, toen het Kremlin in
die sfeer van samenwerking niet met
de nieuwe sabel wilde ratelen. Dit
maal bezigden de Russen hun veto
daadwerkelijk om Lie uit deze positie
te stoten. In 1945 hadden de Weste
lijke geallieerden de voorkeur gege
ven aan Lester B. Pearson, de huidige
Canadese minister van Buitenlandse
Zaken. De Russen achtten deze be
noeming niet in overeenstemming met
de „neutraliteit", die zij van een Se
cretaris-Generaal verwachten en kre
gen hun zin.
Geen administrateur
Uet is deze „neutraliteit" van Trygve
Lie (en van de positie van Secre
taris-Generaal in het algemeen), die
de afgelopen jaren reeds aanleiding
heeft gegeven tot uitvoerig debat. In
tegenstelling tot de oude Volkenbonds
organisatie, wier Secretaris-Generaal
louter de functie had van „administra
teur", leider van het apparaat van ar
chief tot zaalwachters, hebben de Ver
enigde Naties de functie van haar Se
cretaris-Generaal doelbewust uitge
breid.
Men deed dit door de clausule van
artikel 99 van het Handvest, bepalen
de, dat „de Secretaris-Genetaal mag
iedere aangelegenheid onder de aan
dacht van de Veiligheidsraad brengen,
welke naar zijn oordeel de internatio
nale vrede en veiligheid in gevaar zou
kunnen brengen". Daarmee vermeed
men het bezwaar, dat vele landen te
gen de Volkenbonds-opzet hadden ge
koesterd, n.1., dat de organisatie mach.
teloos was op eigen initiatief iets te
ondernemen voor het behoud van de
vrede en moest afwachten tot (en of)
een harer leden een kwestie van vre-
desschending zou opbrengen.
De nieuwe bevoegdheden van de
Secretaris-Generaal brachten met zich
mee, de ontwikkeling van een eigen
standpunt van de wereldorganisatie.
Trygve Lie heeft dat zeker onder
de leden van zijn secretariaat
krachtig gepropageerd. En keer op
keer heeft hij de afgelopen jaren de
gelegenheid aangegrepen, om zijn pre
rogatief uit te oefenen. Hij deed dit
o.a. in 1946, toen de Veiligheidsraad
zich bezig hield met de (later inge
trokken) klacht van Iran tegen het
falen der Russen, om overeenkomstig
het bestaand tractaat hun troepen uit
Azerbeidzjan terug te trekken. Het
meest recent initiatief op dit gebied
was echter Lie's reis naar Moskou, in
het begin van 1950, waarin hij Russi
sche steun vroeg voor zijn vredesvoor
stel, dat hij daarna in andere hoofd
steden voorlegde, inclusief aan presi-
sident Truman en Dean Acheson. In
die dagen was Lie 1'enfant chéri van
Moskou. Doch dat veranderde zien
derogen, toen de Secretaris-Generaal
onmiddellijk na het uitbreken van de
Koreaanse oorlog het initiatief nam,
°m de leden van de wereldorganisatie
te verzoeken troepen en hulpmiddelen
a' te staan voor de strijdkrachten der
O-V.N. Had Lie ten aanzien van zijn
Russische reis de Westelijke gealli
eerden ernstig geprikkeld, nu is het
bewijs geleverd, dat het Kremlin met
sijn voormalige protégé heeft afge
daan.
Veel vganden
KAN men hiermee tevens de con
clusie trekken, dat Lie zün
'"actie zo oprecht, „neutraal" en on-
Plrtydig heeft uitgeoefend als slechts
jOenseiyiterwyze mogelijk was en der
halve »en eminent Secretaris-Generaal
geweest? Daarover lopen de menin-
jtcn sterk uiteen Lie heeft zich n.1.
door «ijn vaak botte bonkige houding
01''eiïn<|en vijanden verworven. Hij is
aarbij zoals men van de man, die
b 1945 het ideaal compromis tussen
0ost en West scheen moet verwachten
sterk en uitgesproken georiënteerd
de linkerzijde.
TRYGVE LIE
gaan of blijven
j^IE kwam uit een arm Noors gezin.
Na de dood van zijn vader, een
timmerman, moest zijn moeder kamers
verhuren, om het gezin in het leven
te kunnen houden. Hij was een matig
student en het nut van zijn juridische
studie kwam eerst tot zijn recht dank
zij Lie's contacten met de Noorse vak
bonden. Als minister van justitie
raakte hij, niet steeds op de meest ele
gante wijze, verwikkeld in de gerucht
makende Trotski-affaire. In opdracht
van Lie werd Trotski, die in Noorwe
gen asyl had gezocht, een tijd lang in
communicado gehouden, brieven wer
den onderschept, gecensureerd, onder
drukt en ten slotte liet Lie hem in het
geheim naar Mexico uitwijzen.
Lie was minister van Scheepvaart,
toen hij met de andere leden van zijn
regering in 1940 naar Londen vluchtte.
Zijn contacten met andere geallieer
den in dat tijdelijk centrum van Euro
pa moet men zien als de voornaamste
redenen voor zijn internationale be
kendheid. Hij moge een ervaren rot in
de politiek zijn „hij is iemand met
een boeren-slimheid, maar ook met de
achterdocht van het platteland", ken
merkte een politicus de Secretaris-
Generaal een cultuurdrager is hij
zeker niet. Zijn voornaamste genoe
gens zijn eerder jagen en vissen dan
de vreugden des intelleets. Hij be
schikt uiteraard over een enorme mate
ervaring. Zijn oordeel over derden kan
scherp en zelfs ruw zijn, doch wie
eenmaal zijn vertrouwen heeft ge
wonnen, ontmoet in hem de mildere
mens. Hij is zeer gevoelig, emotioneel
en steunt, b.v. met de grootst moge
lijke energie de campagne van het
Rode Kruis, dat de leden van het Se
cretariaat heeft gevraagd bloed te wil
len geven voor plasma ten gebruike
in Korea. De vordering van de bouw
van het nieuwe O.VN,-tehuis heeft
in ieder stadium de voortdurende aan.
dacht van Lie gehad.
Veel progressieven in secretariaat
tr.N.o.
Of Lie zal aanblijven of niet: zolang
de bevoegdheden van het Secretariaat
der V.N. nog nader zullen moeten
worden uitgewerkt, eerder door pre
cedent dan op de basis van de sum
miere regels in het Handvest, zal deze
functie er één blijven van haken en
ogen. Wie de grootste gemene deler
moet zoeken van hetgeen zestig mo
gendheden verlangen en daarbij nog
een constructieve gedragslijn wil aan
nemen en leiding wil geven, behoeft
wel iets van de olifantshuid en de
forse gestalte van Trygve Lie. De wit
te raaf, die Oost en West tot tevre-'
denheid stemt, is nog niet komen aan
vliegen
De Bijzondere Strafkamer te Utrecht
heeft gisteren eeri zaak behandeld te
gen de 46-jarige Kriminalsekretaer Hau-
brok, een der naaste medewerkers van
Schreieder. Deze werd in 1949 door het
Bijz. Hof in Den Haag tot negen jaar
veroordeeld, maar de Bqz. Raad van
De gewezen majoor van de Britse ge
heime dienst, Seymour Bingham, be
kend uit onze publicaties over het Eng-
land-Spiel, heeft een aanklacht wegens
belediging ingediend tegen de schrijver
„Noël de Gaulle" (de Nederlandse reser
ve-officier Kas de Graaf in Den Haag)
en eist een schadevergoeding van hon
derdduizend gulden. De heer De Graaf
publiceerde in 1948 het boek Carnaval
der Desperado's, waarvan wij reeds
spoedig na de verschijning konden vast
stellen, dat tal van passages uiterst aan
vechtbaar waren. De heer Bingham, die
inmiddels de militaire dienst heeft ver
laten en in Algiers woont, acht zich door
sommige gedeelten van het boek in eer
en goede naam aangetast. Als zijn raads
man treedt op mr. J. Maarsen, te Am
sterdam.
zaak naar de
Cassatie verwees de
Utrechtse Kamer.
Haubrok werd in 1942 aan Schreieder
toegevoegd. Hij schoot in 1944 twee Ne
derlanders, die hadden gepoogd uit het
seminarie te Haaren te ontsnappen, op
een stil landweggetje met een machine
pistool neer. Een paar maanden later
deed hij met een aantal SD-mannen een
inval in een slagerij te Rijswijk, waar
een illegale zender was opgesteld. Het
huis werd ondersteboven gehaald en ten
slotte werden de bewoners en drie ille
gale werkers gearresteerd. De meeste
arrestanten zijn kort daarop gefusil
leerd. Tevoren hadden zij een dier vre
selijke „verhoren" ondergaan waarvan
de SD het geheim bezat. Ten slotte werd
Haubrok ook nog verweten, dat hij in
datzelfde jaar bij een onderzoek naar
een geheime zender een boerderij vol
komen had laten leeghalen. Verdachte
gaf de meeste feiten toe, al interpre
teerde hij ze anders dan de procureur
fiscaal. De eis valt 30 November.
Vreemdelingen, die op wasdag
het traditionele bezoek aan Mar
ken brengen, worden uitbundig
door het wapperende wasgoed,
dat aan lange lijnen boven de
grasvelden hangt, begroet. Een
schone Markense verpoost zich
na de gedane arbeid op de ven
sterbank van haar huisje.
Een Britse fankreyiment verblijft op het ogenblik in Nederland om door
enige oefeningen de Nederlandse officieren de verschillende types van
tanks t.e demonstreren, welke in gebruik zijn bij het Britse Rijnleger. Deze
foto toont U de demonstratie met een tank van het model „Cornet" in het
kamp Vlasakkers bij Amersfoort.
De Tweede Kamer heeft gisteren de debatten over de belastingontwerpen van
minister Lieftinck voortgezet. Evenals Woensdag was er nog al wat critiek op
deze voorstellen. Deze betrof echter vooral bepaalde details, hoewel de meeste
sprekers toch ook wel van oordeel waren, dat deze voorstellen niet brachten,
wat ze schenen te beloven: een reële verlichting van de algemeen als veel te
zwaar beschouwde belastingdruk.
Er was geen sprake van verlaging,
meende de CH-heer Van de Wetering.
De druk is echter ondraaglijk gewor
den: 31 pet van ons nationale inkomen
verdwijnt in de schatkist. Verlaging is
echter niet mogelijk zonder drastisch
ingrijpen in de staatstaak. De voorstel
len voldoen overigens niet aan de in
het uitzicht gestelde compensatie en
verlichting. Deze dient vooral voor de
middengroepen direct te worden inge
voerd. Spreker vroeg verhoging van
het belastingvrije bedrag en had ook
andere desiderata, die enige verlich
ting konden brengen.
De heer Ritmeester '(VVD) schrok
al evenzeer van de mededeling, dat er
van verdere verlaging geen sprake kan
zijn. Zuinigheid en efficiëncy bij de
overheidsuitgaven achtte hij geboden.
Hij meende, dat er ten minste 45 pet.
aan belasting wordt gevorderd.
Uiteraard had de heer Hoogcarspel
(CPN) maar weinig goede woorden
voor de voorstellen over. De heer Van
Dis (SGP) trouwens ook niet, maar
die lette vooral op de belangen van het
bedrijfsleven.
Minister Lieftinck vond, dat zijn
voorstellen niet onwelwillend waren
Onder zeer grote belangstelling uit
het gehele land is gistermiddag op de
begraafplaats Rhijnhof te Oegstgeest
het stoffelijk overschot van de dezer
dagen overleden socialistische voorman
Jan Oudegeest ter aarde besteld. Tal
lozen uit de Partij van de Arbeid en
het NVV hebben de ontslapen veteraan
de laatste eer bewezen. Verschillende
sprekers brachten uit naam van de Ne
derlandse Spoorwegen en de socialis
tische beweging een laatste groet. De
83-jarige mevrouw Oudegeest heeft aan
de groeve een woord van dank voor
de overweldigende belangstelling ge
sproken.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniill
ontvangen. Hij ontkende, dat de belas-
tingpolitiek zou zijn vastgelopen. Er is
integendeel door deze politiek zeer veel
goeds mogelijk geweest. De huidige be
lastingdruk is onvermijdelijk. Men mag
er zich niet aan onttrekken. Verschil
lende factoren spelen een rol: het af
lopen van de Marshallhulp, de liberali
satie van de handel, de voor ons veel
slechtere ruilvoet en de noodzaak van
een snelle en uitgebreide bewapening.
Voorlopig is het nog niet nodig, de
middelen te versterken. Maar de rege
ring kan geen verdere verlagingen aan
vaarden. Verhoging van het belasting
vrije minimum is niet mogelijk, met
het oog op de budgettaire gevolgen.
Ook zei spreker geen compensatie te
kunnen bedenken voor de huurverhO:
ging ten behoeve van hen, die geen
loon- of inkomstenbelasting betalen. De
minister zal zijn rede Dinsdag voortzet
ten.
Ongeveer vijftig steden worden geacht
het doelwit van grote aanvallen te kun
nen zijn. Zij worden ingedeeld in de
A-klasse. Ongeveer 960 gemeenten, ver
deeld in zeventig B-kringen, zullen
eventueel hulp kunnen verlenen in
aangrenzende gebieden. Voorts zal een
krachtige organisatie op het platteland
het mogelijk maken hieruit een reserve
te vormen voor de hulp aan de vijftig
belangrijkste steden. De hogere leiding
zal berusten bij de commissaris van de
Koningin in de provincie en uiteinde
lijk bij de centrale instantie onder de
minister van Binnenlandse Zaken.
Reeds is begonnen met het samen
stellen van de gemeentelijke plannen en
mr. F. R. Mijnlieff heeft de opdracht
nog dit jaar de plannen voor ons ge
hele land te voltooien. De ontwerpen
voor de wettelijke voorzieningen zul
len in de loop van het volgend jaar aan
de Staten-Generaal worden aangebo
den. Wat een eventuele evacuatie be
treft, is een commissie ingesteld onder
voorzitterschap van mr. H. W. J. Mul
der, die zo nodig belast zal worden met
de uitvoering van alle vereiste voorbe
reidingen. Voorts zal ten spoedigste
worden overgegaan tot de aanwijzing
van provinciale evacuatie-commissaris
sen.
De Australische Senaat heeft een
voorstel van de regering om de com
munistische partij buiten de wet te
stellen, goedgekeurd. De labourmeer-
derheid heeft het wetsontwerp enige
maanden tegengehouden en besloot pas
tot aanneming, nadat de regering had
gedreigd met het organiseren van
nieuwe verkiezingen. Labour achtte 't
ontwerp een aantasting der burgerlijke
vrijheden. De communistische partij zal
nu aan het Hooggerechtshof ongeldig-
verklaring van de wet verzoeken.
Gouverneur McKell heeft zijn goed
keuring gehecht aan de wet, zodat
deze thans van kracht is geworden.
Nieuwe vlag Wiiie Kruis
Zwitserland heeft indertijd aanmer
kingen gemaakt op de vlag van de
Noordhollandse Vereniging voor de
Volksgezondheid „Het Witte Kruis".
Het hoofdbestuur van deze organisatie
beeft thans de kleuren gewijzigd: een
wit kruis op een groen veld (in plaats
van op een sood veld).
t
"JE HEETTE GUUS JE en ze droeg een
rood truitje van angorawol, lekker
pluizig. Nou was ze zelf niet pluizerig
te noemen; ik schatte de troel op 'n
pond of honderdzestig en dat mag voor
twintig lentes goed-aan-de-wicht heten,
niet soms? Blozend 'lijk de bellefleu
ren stond ze daar stevig te staan op
haar spekleren zolen en ze weende
met groot gewapper van een zakdoek
als een beddelaken. De schilderijen
hingen te trillen aan de wanden van
ons rechtszaaltje, zó weende dat
kind....
Mochten, Waarde lezer en lieve
lezeres, in uw ontroerde ziel gevoelens
van meelij rijzen hoor dan eerst even
wat Guusje gegapt had bij de me
vrouw, die haar goed voer en een war
me stal had gegeven in ruil voor stof
zuigen en matjeskloppen. Vierenzestig
gulden, een gouden kettinkje, drie ser
vetringen, platina oorbellen, twee vis-
schalen, een asbak, een pak kaarsen,
een kistje sigaren, zestien zijden broek
jes (zestien nylonkousen bij de vleet,
een blik ananas, een pot jam, een
zeemleren lap, vier electrische lampen
een gouden medaljon, een zilveren
schenkkurkenfin, het leek wel of
de griffier een afslager op een open
bare verkoping was, zó lang was de
lijst der gestolen goederen, die hij met
opgewekte stem declameerde.
De rechter begon naar de motieven
te wroeten, maar hij ontmoette slechts
gillerige snikjes. Daaróm beval hij, dat
Guusje haar tranenvloed had af te
dammen.
Waarom hebt u dat alles wegge
nomen en verstopt in uw koffers? Wat
'wilde u daarmee?
Kweenie, zei het kind.
Was mevrouw niet goed voor je?
Best.
De grijze mevrouw gaf een mensr
lievend verslag van al de zorg en na
righeid. Guusje was een jaar bij haar
geweest voor dag en nacht en als kind
in huis. Netjes en zindelijk, mijnheer
dc president. Maar dat stelen was al
gauw begonnen; ze verzamelde alles
in het kastje op haar kamer. De me
vrouw had het 'r maar weer uitge
sleept en op de ouwe plaatsen gelegd
En dat ging zo maar door; een affreus
gedoe.
Hebt u er haar over onderhouden?
wilde de Kadi weten.
Ach nee, zei de mevrouw, dat sou
zulk een pijnlijke stemming hebben
geschapen. Ze begreep het zo óók ïvel
Ik heb later bij een heleboel dingen
een briefje gelegd: „Guusje, wil je dit
niet wegnemen, want het is een herin
nering". lijn van die dingen bleef ze
dan,, ook af, mijnheer de president. Het
kind is heus niet ongevoelig....
De rechter frunnikte aan zijn bef en
zocht naar een woord. Ge moet reke
nen: grijze engelen komen hier ten
slotte niet iedere dag.
Maar ten leste is het u te bar ge
worden?
Ochnee, het was zo navrant pijn
lijk. Maar mijn man heeft het aange
geven, want die miste een kist sigaren
en die zijn zo duur tegenwoordig. Dat
speet hem ernstig, ja dat trof hem be
paald.
Het woord was aan de advocaat, die
tegen een eis van twee maanden had
te vechten. Hij was 'r van geschrokken
zei 'ie met een effen gezicht en dat
meisje moest naar de dokter want er
zaten een paar schroefjes los, klaar als
de zon. En dan maar toezicht en voor
waardelijk met een half eskadron re-
classeerders en een troep zorgzame
zielen, want er zat een versloeberde
jeugd in armoei en ruzie achter die
zestien zijden broekjes. Allemaal eom-
plexen en verdringing met sublimering
in de nylon. Freud zus en Künkel zo
5 en beleefd in de aandacht aanbe
velend.
Maar het slot was het mooiste. Het
grijze mevrouwtje rees bevend van
haar bankje en zei: Als Guusje d'r
straf gehad heeft kan ze desgewenst
terugkomen. Mijn man is verscheiden
en het kind is lang niet ongevoelig;
het betoog van de verdediger heeft mij
zeer geroerd.
We dachten, dat de rechter deze me
vrouw subiet naar de psychiater zou
verwijzen. Hij keek haar peinzend aan
en vatte voorts nadrukkelijk 't angora-
wollen truitje in het oog. Wikkend,
wegend en wagend. Het liep uit op een
rapport; de rechter wil Guusjes leven
leren kennen van kinderstoel tot vol
gepropte koffers. Over een maand of
zo zullen we weten, wat er over haar
ontspoorde leven besloten is.
Het ambt van rechter kan bijster
moeilijk zijn. Als ik het ïoasik
zou sterven aan de slapeloze nachten.
KAREI..
Zaterdag zal aan detachement, dat
naar Korea zal worden uitgezonden,
een z.g. sound-mirror worden aange
boden. Met dit apparaat kan men op
een band het gesproken woord vast
leggen en het later weer ten gehore
brengen. Op deze wijze kunnen ge
sproken brieven en groeten van de vrij
willigers './orden opgenomen en naar
Nederland gezonden. Hier te lande kan
de band, na te zyn afgedraaid, worden
„schoongemaakt" en benut voor het
opnemen en overbrengen van groeten
van familieleden der soldaten. De aan
bieding geschiedt in Den Haag door
het Thuiafrons band Nederland-Indo-
nesie.
