Arm land met weinig perspectief
Bronchitis
STOP DIE JEUK
Een historisch-critisch overzicht
van de Nederl. kinder-litteratuur
DAGEN 1
Schoonheid in Gent en Brugge
DÊBRALINE
WEERZIEN MET OOSTENRIJK
Opbouw onder moeilijke toestanden l'
Liefde voor misdeelde
jeugd niet verflauwd
Het Radioprogramma
Pleegde accountant
verduistering?
Krantenpapier is schaars
Wormcruyt met suycker"
door D. L. Daalder
Soldaten varen thuis
Bunche Jr hangt de
vuile was te kijk
Pim, Pam en Pom als schatgravers
xxxxxxxxxx
Siilie en inkeer voor een oud schilderij
LOPER VERLOOR 25 MILLE
DINSDAG 7 NOVEMBER 1950
(Van onze speciale verslaggever).
QOSTENRIJK Is een arm land. Dat verzekerden ons niet alleen de bewo-
g,7T man', ,die met hard werken loon verdient en de
autoriteiten, die jammerklachten aanhieven over de ontelbare moeilijkheden
van politieke, maar vooral van financiële aard, die overwonnen moeten wor
den om het land, dat zwaar van de oorlog geleden heeft, weer op te bouwen.
VMj werden op de autotocht, die wjj met enige collega's naar het rllk met
natuurschoon gezegende Oostenrijk maakten op een pjjniyke manier met
deze armoede geconfronteerd. Het doel van de reis was een aantal Inrich
tingen te bezoeken, waar lichamelijk en geestelijk gebrekkige kinderen wor
den verzorgd, teneinde ons op de hoogte te stellen van wat op dit irebied na
de oorlog bereikt is.
pi één van die inrichtingen, de „Kin-
dersonnenheilstatte Gmundner Berg"
In Altmünster aan de lieflijk in het
Solzkammergut gelegen Traunsee, trac
teerde men ons op boterhammen, die
smakelijk gegarneerd waren met worst
met de eeuwige knoflook met
kaas, stukjes tomaat en stukjes augurk.
De zusters hadden haar best gedaan om
de Nederlandse gasten rijkelijk te ont
halen. Toen een onzer een mes vroeg,
bracht men hem er een, doch met vele
excuses, dat het niet mogelijk was alle
leden van het kleine gezelschapje van
messen te voorzien, om de eenvoudige
reden, dat men ze niet had
De directrice beklaagde zich: in het
sanatorium, waar verscheidene kinde
ren verpleegd worden, die lijden aan
long- of gewrichtstuberculose, be
schikte men over slechts twee koorts-
thermometers!
Grote armoede.
De armoede in Oostenrijk blijkt ook
uit de voor Nederlandse begrippen
trage gang van de wederopbouw. Het
moet echter ter ere van de Oostenrij
kers gezegd worden: zij hebben er in
het algemeen hun goed humeur bij be
waard. Uiterlijk althans, want telkens
schemerde in de gesprekken, die wij
er gevoerd hebben door, dat men de
druk van de bezetting als een loden last
voelt, dat men de nabijheid van het
ijzeren gordijn als een voortdurende be
dreiging ervaart en dat de toekomst als
een vrij uitzichtloos perspectief gezien
wordt. „Waar leven wij naar toe'*
vragen de Oostenrijkers zich af. Zal ons
misschien het lot beschoren zijn, waar
onder het naburige Tsjechoslowakije
gebukt gaat? Zal een nieuwe oorlog
het zo moeizaam voor de wederopbouw
verrichte werk weer vernietigen? Wan
neer zullen wij de zo vurig begeerde
vrijheid verwerven?
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, 402 m. Nieuwsberichten
om 7, 8 en 11 uur. 6.30 Sunset Rangers.
6.48 Sport. 7.15 Actualiteiten. 7.23 Hier is
Europa. 7,52 Van het Binnenhof. 8.12 Radio
Philharmonisch Orkest. 9.35 Actualiteiten. 9.45
Goldberg'-variaties. 10.10 Kamer-Muziekconcert.
10.45 Avondgebed. 11.15 Elf componisten
schreven een serenade.
HILVERSUM II, 298 m. Nieuwsberichten
om 6, 8 en 11 uur. 6.15 Tom Erich. 6.30
Hugo de Groot. 7.00 Paris vous parle. 7.05
Orkest. 7.20 Fanfare. 7.45 Koninklijke Marine.
8.15 Avro's Bonte Dinsdagavondtrein. 9.30
Avro allerlei. 9.35 Bel Canto. 10.00 Goede
moed. 10.15 Bach-cyclus. 10.45 Buitenlands
overzicht. 11.15Avondconcert.
VOOR WOENSDAG
HILVERSUM I, 402 m. - Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 7, 8 en 11 uur. 8.15 Muziek
bij het werk. 9.00 Ochtendbezoek. 9.35 Con
cert. 10.30 Morgenwijding. 11.00 Gram.-muziek
11.05 Vrijheid overal. 12.05 Fragmenten.
12.33 Orgelconcert. 1.15 Militaire reportage.
I.20 Selecta. 1.45 Gabriel Fauré. 2.30 Kamer
muziek. 3.00 Sans Souci. 3.50 Viool en piano.
3.45 Zangrecital. 4.15 Voor onze meisjes en
jongens. 5.30 Piano-duo. 5.45 Regeringsuitzen
ding. 6.00 Onze Nederlandse koren en korpsen.
6.30 Radio Volksuniversiteit. 7.15 De Discussie
club. 7.30 Urendans. 7.40 „Vandaag". 8.05
Dankdienst. 9.30 Wij hebben een woord voor
de wereld. 10.00 Omroeporkest. 10.45 Avond
overdenking. 11.15 Populair avondconcert.
II.50 Impromptu in ges.
HILVERSUM II, 298 m. Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur. 8.18 Onder
ons gezegd. 8.23 Will Glahe en zijn Mu-
sette-orkest. 8.50 Voor de huisvrouw. 9 00
Paganini-kwartet. 10.00 Schoolradio. 10.20
Onze keuken. 10.35 Als de stofzuiger zwijgt.
11.00 Rijpere jeugd. 11.30 Populair Nonstop.
12.00 The Ramblers. 12.38 Kwartet Jan Cor-
duwener. 1.15 Promenade-orkest. 1.50 George
Ulmer zingt. 2.00 Gesproken portret. 2.15
Jeugdconcert. 3.00 Kinderkoor. 3.20 Koksmaat
Jan van Leeuwen. 3.50 Speel jij dit ook. 4.00
Vragen staat vrij. 4.30 Hans van der Werff.
5.00 Het stond in de krant. 5.30 Malando en
zijn Tango-Rumba-orkest. 6.20 Dingen van de
dag. 6.35 Johan Jong en zijn Banjoliers. 7.00
Kerk en politiek. 7.15 Trio X.IJ.Z. 7.30 Voor
de jeugd. 7.55 Weekkroniek. 8.15 Langs de
Donau. 9.50 Ik gehoorzaam meester. 10.25
Muziek voor twee vleugels. 10.45 Tussen mens
en nevelvlek. 11.15 Orgelspel. 11.35 Songs.
RADIO-DIS TR1BUTIEDIEN ST
LIJN III: 8.05 Concert. 9.05 Lichte mu
ziek. 10.00 Lux.: Ménage et Musique (V.).
11.00 VGO: Radio-varia. 12.00 VI. Br.: Tan-
zerische Suite van Künneke. 12.32 Orkest Zon-
nenberg. 1.15 Kamermuziek. 2.00 Piano. 2.15
Orkest Scott. 2.30 Fr. Br.: Fragmenten uit
„Samson et Dalila". 4.15 VI. Br.: Kamermuziek.
4.45 Aria's van Mozart. 5.10 Kilima Hawaiians.
5.30 Voordracht. 5.40 Gram. 5.50 Boekbespre
king. 6.00 Cello-klanken. 6.30 Voor de sol
daten. 7.30 Gram. 7.50 Feuilleton. 8.00 Die
lustige Witwe. 9.50 Ouverture Rosamunde.
10.15 Kwintet van Franck. 10.50 Clavecimbel.
11.05 Verz.progr.
LIJN IV: 8.15 Apache Band. 8.50 Lift up
your hearts. 9.00 Fr. Br.: Kookpraatje. 9.10
Kamermuziek. 10.10 Verz.progr. 11.00 Orgel.
11.30 Ensemble Ward. 12.00 VGO: Gram.
12.30 Gram. 1.00 Eng. H.S.: Gram. 1.15 Eng.
LJP.: BBC Var.-orkest. 2.00 BBC Welsh Or-
chestra. 2.45, Voor de kleuters. 3.00 Lux.:
Ménage et Musique (VI.). 3.30 Kalundborg:
Jeugdconcert. 4.20 VGO: Gram. 4.45 Eng.
L.P.: Mil.-orkest. 5.15 Fr. Br.: Gevar. muziek.
5.30 Eng. L.P.: Ballroom Orchestra. 6.00 BBC
North. Orchestra. 7.00 Orgel. 7.15 Kalundborg:
Zang. 8.00 Symph.-orkest. 9.05 Gevar. muziek.
10.05 Bach-herdenking. 11.30 Lux.: Bonsoir les
Amis. 11.20 Orkest Geraldo.
De geestelijke druk en de lage levens
standaard lieten van het vrolijke, voor
oorlogse Wenen, het Wien van „Wein,
Weib und Gesang" niet veel meer
over. In de drukke Kartnerstrasse, de
hoofdstraat, waar des avonds ontelbare
kleurige lichtreclames aanflitsen, die
de stad het aanzien geven van een ware
metropole en de indruk vestigen van
een welvarend land, rijen zich de win
kels aaneen. Dure winkels, waar alleen
de welgestelden hun inkopen kunnen
doen. De prijzen zijn er hoog. De arme
Weners zoeken elders de zaken, waar
zij de noodzakelijke levensbehoeften
aanschaffen. In het algemeen komen de
prijzen omgerekend in Nederlands
geld overeen met die in ons land.
Maar.... de Oostenrijkers verdienen
ongeveer de helft van wat een Neder
lander in een gelijksoortige betrekking
aan salaris ontvangt.
Schijnwelvaart in de Kartnerstrasse
en de andere grote winkelstraten in
Wenen, waar de zaken goed gevuld zijn;
maar dicht daarbij lopen jongemannen,
onder wie talrijke oorlogsslachtoffers,
leuren met doosjes sigaretten en
andere artikelen. In de dure restaurants
dansen de paren tot diep in de nacht.
Anderen kwelt de zorg, hoe zij de eind
jes aan elkaar moeten knopen.
Neen, Wenen is niet meer wat het
vroeger was. De verwachtingen op vele
plaatsen en de Franse, de Engelse, de
Amerikaanse en de Russische soldaten
herinneren er de bevolking nog te veel
aan, dat een oorlog met een tragische
nasleep over het land is gegaan.
Toch versaagt men niet. Men weet,
dat men de handen uit de mouwen
moet steken, dat de eigen houding
voor een belangrijk deel de toekomst
van Oostenrijk zal bepalen. Verheugend
was het althans te zien, dat met be
perkte middelen, maar met veel piëteit
gearbeid wordt aan de verzorging van
de misdeelde jeugd. Verscheidene staal
tjes hebben wij daarvan gezien. In een
volgend artikel willen wij daarvan het
een en ander vertellen.
Sleperscoöperatie benadeeld
Enkele weken geleden kwamen er
bij de recherche te Rotterdam ver
schillende klachten binnen van sleep
bootkapiteins, die waren aangesloten
bij de coöperatieve vereniging „Rena-
ta". Zij waren ontevreden over het te
lange uitblijven van het sleeploon, dat
hun door de coöperatie wordt betaald.
Wanneer zij om hun geld vroegen
werd de ene maal verteld, dat de ac
countant er niet was; de andere keer
was de boekhouder afwezig. Toen dit
enige tijd zo gegaan was wendden de
kapiteins zich tot de politie, die een
onderzoek begon. Het is nu gebleken,
dat er gelden zijn verduisterd, doch de
grootte van het bedrag is nog onbe
kend, hoewel vast staat, dat het om
een groot bedrag gaat.
Verdacht van deze verduistering is
de 49-jarige accountant W. G. H. uit
Voorburg, aangehouden.
De voorzitter van de Britse „News-
paper Society", W. T. Curtis-Willson,
uit in een brief aan de „Times" de
waarschuwing, dat de wereld zich voor
een schaarste aan krantenpapier ge
steld ziet, die nijpender zal worden.
„Het wordt tijd, dat wij onze aandacht
richten op de toekomstige behoefte en
beginnen te denken over nieuwe voor
raden grondstoffen; anders zullen wij
eeuwig te kampen hebben met het toe
nemend tekort aan hetgeen een der
kostbaarste producten ter wereld is ge
worden, aldus dit schrijven.
Men moet wel optimist zijn, en over
een enorme werkkracht en werklust
beschikken om een boek als dit tot een
goed einde te brengen.
Hier staat de litteraire criticus als
pionier in een nog aar door weinigen
betreden gebed, het terrein van de
jeugdlectuur waar schone bloemen tus
sen onkruid en distels groeien.
De heer Daalder wijst er in zijn in
leiding op, dat in het verleden en
ook nog in het heden vele litterato
ren dit gebied opzettelijk hebben ge
meden. Eensdeels omdat men het niet
de moeite waard, en zelfs een beetje
minderwaardig, vond uit zijn ivoren
toren er in af te dalen, anderszijds om
dat men, wat voor kinderen werd ge
schreven met een geheel andere maat
werkende dan wat voor volwassenen
bestemd was. Voor kinderen, die zelf
geen eisen stelden en voor wie de
ouders vaak alleen datgene kochten
dat goedkoop was en er toch netjes uit
zag. was alles wat er verscheen goed
genoeg om de leeshonger te stillen.
Van selectie was vrijwel geen sprake
en zo werd de boekhandel overstroomd
met waardeloze producten, vaak met
in paedagogisch opzicht verderfelijke
lectuur, omdat zowel de schrijver als
de uitgever allereerst naar het maken
van een zo groot mogelijke winst in
zo kort mogelijke tijd keken.
ASTURIAS, van Djakarta naar
Amsterdam, passeerde Zondag Gi
braltar;
ATLANTIS, van Djakarta naar
Amsterdam, passeerde Zondag Gi
braltar;
EMPIRE BRENT van Djakarta
naar Rotterdam, vertrok Zondag
van Colombo naar Aden;
JOHAN VAN OLDENBARNE-
VELT, van Djakarta naar Amster
dam, vertrok Maandag van Co
lombo naar Suez;
WATERMAN, van Djakarta naar
Rotterdam, vertrok Zondag van
Colombo naar Port Said.
Daarin begint gelukkig een kente
ring te komen. Er worden hogere eisen
gesteld aan het kinderboek omdat men
beseft, dat hier een groot gevaar schuilt
en dat vooral de jeugd die vaak
zelf niet kan kiezen recht heeft op
het beste dat goede schrijvers het kind
kunnen geven.
Men moet bewondering hebben voor
de auteur van dit standaardwerk, die
met de sikkel in de hand door dit ge
bied is gegaan en datgene heeft verza
meld wat een nadere beschouwing
waard is. Uit honderde jongens- en
meisjesboeken heeft de heer Daalder
het opmerkenswaardige naar voren ge
bracht en de rest buiten beschouwing
gelaten omdat ze behalve voor de
uitgever en de door deze vaak geëx
ploiteerde auteur door gebrek aan
vorm en inhoud geen enkele beteke
nis geweest is.
De schrijver geeft een critisch over
zicht van de Nederlandse jeugdlectuur
uit de middeleeuwen, de 16e, 17e en
18e eeuw, de kinderboeken van 1800 tot
1940 welk tijdperk hij in perioden
verdeelt en van de boeken, die na
na dat jaar zijn verschenen. Hij selec
teert scherp en geeft van menige
auteur een uitvoerige beschouwing.
De protestants-christelijk-, de ka
tholieke-, jie Friese- en de Vlaamse
kinderlectuur worden niet vergeten, de
bekende buitenlandse klassieken krij
gen een royale beurt en ook aan de
boekverzorging en de illustratie wordt
aandacht gewijd.
Het is niet mogelijk in kort bestek
alles waaraan de schrijver zijn aan
dacht wijdde de revue te laten passe
ren. Van de auteurs, die in de kop van
Noord-Holland woonden of wonen en
in dit werk naar voren komen noemen
wij de dames BrinkgreveWicherink
en Anke Servaes (beiden overleden).
SellegerElout, CramerSchaap, en
Toos Blom. en de heren Anthony van
Kampen, G. Holle (overleden), Leo-
nard Roggeveen Gabriël Smit. Tjeerd
Adema, Rein Valkhoff en K. Norel.
De heer Daalder heeft in een boek
als in dit zijn naam niet op de voor
grond willen brengen. Wij noemen hem
gaarne als een auteur, die vele jonge
ren op uitstekende lectuur vergastte.
In dit omvangrijke oeuvre zijn de
portretten van 29 auteurs opgenomen,
benevens vele afbeeldingen van il
lustraties uit de besproken boeken.
De N.V. Arbeiderspers heeft als ge
Ralph Bunche, de beroemde
Negerdiplomaat, die voor zijn
werk als bemiddelaar in Palestina
de Nobelprijs heeft ontvangen,
zou onlangs door journalisten ge
ïnterviewd worden. Dezen von
den echter, toen zij in de woning
van Bunche aankwamen, niet de
Nobelprijswinnaar, maar zijn
tienjarige zoon.
Deze was erg blij, zijn eerste
interview te kunnen doorstaan en
zo vertelde de jonge Bunche aan
de ijverig noterende persmen
sen: „Mijn vader heeft vanzelf
sprekend alle redenen, om blij te
zijn met zijn Nobelprijs. Persoon
lijk ben ik echter van mening, dat
hij, voor en aleer vrede te stich
ten in de wereld, eerst in eigen
huis maar eens een eind moet
maken aan alle ruzie. Hier zijn de
toestanden verre van prettig. Ik
lig met mijn achttienjarige zuster
Joan overhoop, die een onmoge
lijk karakter heeft; zij op haar
beurt heeft steeds ruzie met mijn
moeder. Mijn vader kan het weer
niet met mij vinden en mijn moe
der leeft op voet van vijand
schap met mijn vader. Ik hoop,
dat de Nobelprijs er eindelijk toe
zal bijdragen, dat ook in ons huis
nu de vrede tot stand komt."
(Weltwoche)
Wrijf deze aangename zalf op keel,
borst en rug. Zij werkt als pappleister
en door de geneeskrachtige dampen, die
U vele uren inademt. Maakt slijm los,
verwijdert congestie en de
ademhaling wordt rustig.
35. Pim heeft de lantaarn op de van de deur en die is aan het boren
muur gericht, waarin de ijzeren plaat roept Pim 'fluisterend. „Maar waarom
zit. „Dat is een boor", zegt Pom weer. prikt hij je dan in je staart?" „Ach,
„Ja en die boor heeft mij in m'n staart niemand weet toch, dat wij hier zijn?
antwoordt Pim. Jkjoei^net Het maar. toeval dat ik juist tegen
die plaats leunde". „Misschien zijn het
geprikt
nog!" „Ja maar hoe komt die boor daar
en waarom prikt hij jou in je staart?"
Het is Pam die deze vraag opwerpt en Zwa^as e" La"goor wel"' zef Pom
zijn gezicht laat duidelijk zien dat hij »Nu' wle het ook ZIJn' ze moeten ons
er niets van begrijpt. „Domoor, er zit niet zien. Vooruit laten we in deze kist
woonhjk voor een keurige uitgave ge- natuurlijk iemand aan de andere kant kruipen".
zorgd.
DOOR LOULA G. ERDMAN
<xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
38)
Vreselijke dingen, films. Door ze te
zien kregen de mensen allerlei slechte
opvattingen over dé liefde. Vroeger wis
ten 'n jongen en een meisje niets anders
van de liefde dan het vasthouden van
eikaars hand. En hier waren nu Marta
en George, die zich voor iedereen ge
droegen als filmsterren, op het punt om
elkaar te kussen. Een getrouwde man
en een vrouw, zo kort geleden weduwe
geworden, dat zij nog als getrouwd kon
worden beschouwd. Juffrouw Lauia
schraapte haar keel van ergernis. Ze
probeerde er mee op te houden, maar
het ging door zonder dat ze het wilde.
De man en de vrouw schenen het te
horen, zij keken op en zagen haar
zoals ze hen stond gade te slaan. George
sprong achteruit als door een schot ge
troffen. Maar Marta sprong niet op.
Zij draaide zich om, langzaam en rus
tig, en keek jufrouw Laura aan. De
manier, waarop ze keek, was zo dat
ieder zou hebben gedacht, dat ze een
fatsoenlijke vrouw was, die verwijtend
omzag dat iemand haar bespionneerde.
Inderdaad als een fatsoenlijke vrouw.
Rose Marshall behoorde het te weten.
Zij, Laura Meeks, ging het haar ver
tellen. Ze zou geen ogenblik rust kun
nen hebben, voor zij had gedaan wat
goed was. Zodra zij haar ontbijtbord
jes had afgewassen en het huis aan
kant had gebracht, zou ze gaan. Ze
moest ook opbellen en horen hoe het
met Dade Kenzie was. Hij was nu al
een week ziek. Natuurlijk was Dade
nog sterk en in staat om ziektes te bo
ven te komen, maar desniettemin was
het als met al de anderen geweest -
een knap gezicht, brutaal optreden en
toch was hij gevangen. Mannen wilden
geen aardige, bescheiden meisjes. Het
gaf niet of een meisje lief en goed was.
Dat was altijd het verdrietige een
meisje kon zo goed als wat ook zijn,
en toch wilde een man haar niet.
Ze zou nooit de avond vergeten, dat
Dade Ellie voor het eerst ontmoette.
Hij had haar, Laura Meeks, meegeno
men naar dat partijtje bij de Fullers.
Hij was met naar vrij geregeld omge
gaan gedurende bijna een jaar. Papa
over hem gehoord, beneden in het
dorp bij de stalhouderij en op straat.
Natuurlijk wilde hij zijn dochter niet
vertellen wat hij ^hoorde, maar hij zei
dat Dade Kenzie een zwierbol was en
dat hij liever had, dat Dade niet te veel
om zijn kind heen draaide. Laura wist
wel, dat wat de mannen zeiden, over
dreven was, mannen fantaseerden zo.
Ze waren even slecht als vrouwen op
dat punt, misschien erger. Ze was er
zeker van dat Dade zich correct zou
gedragen, ook na nu ja, na ver
der dacht ze niet. Ze wilde niet verder
denken.
Toen Dade haar die avond haalde
voor de partij, kwam hij met een nieuw
rijtuigje met een vlug lopend paardje.
Het wagentje was zo hoog, dat ze er
niet in kon komen zonder haar enkels
te laten zien. Dade steunde haar, ze
bloosde steeds dieper en raakte hoe
langer hoe meer in de war. Het paardje
was zo ongedurig, dat ze werkelijk een
paar moeilijke ogenblikken hadden
voor ze er eindelijk in waren.
Ze kon zich alles herineren van de
rit met Dade naast haar op de hoge
bok. Hij was knap en zag er stoutmoe
dig en onverschrokken uit.
Zijn haar had een bijzondere rode
kleur, meer donker kastanjebruin dan
rood eigenlijk. Het was niet veel ver
hield niet van hem. Hij had praatjes j anderd met de jaren. Zelfs nu, als hij
(Van één onzer redacteuren).
J-JET WAS welhaast vanzelfsprekend, dat wie Zeeland In de afgelopen we
ken bezocht, er een trip naar Gent aan verbond. Zeeland te zien zonder
kennis te nemen van de tentoonstelling Zie Zeeland was eenvoudig ondenk
baar. Inderdaad vulden deze bezoeken we zeiden het al elkaar goed
aan. Maar Gent op zichzelf was de moeite waard. En het verlichte Brugge
trok eveneensVoor een trip van een dag was dit programma rijkelijk
veel. En toch hebben we er onvergetelijke indrukken opgedaan.
gen, die critisch en nieuwsgierig al de
ze voortbrengselen van menselijk kun
nen bezagen.
Het bezoek dreigde ons onbevredigd
te zullen laten. Maar, toen stonden we
plotseling voor een zijkapel, die welis
waar de gebruikelijke afsluiting had,
maar welker inhoud door zware gordij
nen aan het oog was onttrokken. Een
kaartje berichtte, dat men tegen drie
franken inkom de Aanbidding van het
Lam kon bezichtigen.
Verstilling.
We traden binnen en onmiddellijk
beving ons dat gevoel van stille schroom,
dat men heeft, wanneer men wordt ge
confronteerd met een uiting van het
Heilige. Hier niets van de overdadigs
pronk en praal van de rest van de kerk.
Eenvoudige grauwe gordijnen onttrok-
ke zoveel mogelijk van de omgeving
aan het gezicht en deden alle aandacht
vallen op het beroemde drieluik van de
gebroeders Van Eyck. Door het hoge
boogvenster viel een zacht gezeefd licht
en dat droeg bij tot de verstilde sfeer
in de kapel.
Men moet deze schildering zelf heb
ben gezien, om te weten van welk een
ontroerende kracht de Primitieven kun
nen zijn. Het oog dronk zich hier zat
aan de kleuren en het hart onderging
de innige vroomheid, die uit elk paneel
sprak: tezamen legden zij het nuchtere
verstand het zwijgen op, dat critisch
wilde zoeken naar fouten tegen de wet
ten der perspectief en der anatomie.
Hier troonde God de Vader in al zijn
liefderijke heerlijkheid, omhuld door
een gewaad van het prachtigste purper.
Aan Zijn rechterhand Maria in diep
blauw, ter andere zijde Johannes de
Doper in bruin kleed. Links en rechts
engelen in hun verstilde jubel, dan
Adam en Eva, schroomvallig naderend
in hun naaktheid.
Er onder de aanbidding zelf: op een
altaar het Lam Gods met de kruis
vaan, midden in een sappige groene
grasvlakte, waar een fontein van levend
water opsprong en waar van alle kan
ten de gelovigen nader kwamen ter
aanbidding: de rechters en de ridders,
de priesters en de pelgrims en al wie
zich verder tot lofprijzing gedrongen
wist. En over dit hele tafereel zweefde
de witte duif van de H. Geest.
Er kwamen die middag velen het stuk
zien. Niemand zei een woord, tenzij
fluisterend, om een detail van bijzon
dere schoonheid aan te duiden. Het was
een goed uur, dat wij daar in die stille
kapel beleefden.
Brugge.
En toen, enkele uren later: Brugge,
welhaast de beroemdste onder de Vlaam
se steden. Met recht, want het is een
juwelenkistje gelijk. Wat er aan ge
bouwen in het oud$fe gedeelte van de
stad te vinden is, heeft zijn weerga in
de Lage Landen niet. Het Minnewater
is wereldberoemd maar wat er langs
de Dijver, de Rozenhoedkaai, en aan
allerlei andere straten en wateren te
vinden is, is nauwelijks minder mooi.
De opening van het Europese College
was een dankbaar benutte gelegenheid,
om al deze juwelen van bouwkunst nog
eens onder een andere belichting dan
gewoonlijk te laten zien. Zo had men
de schijnwerpers gericht op de oude
griffie en de basiliek van het H. Bloed,
twee prachtige staaltjes van Gothiek.
We waanden ons terugverplaatst in de
Middeleeuwen, toen twee baardige mon
niken in hun donkere pijen langzaam
voorbij helverlichte gebouwen schreden.
Elders, langs de Dijver en de Rozen
hoedkaai, wierpen de felle lichten hun
stralen op de achterkanten van enkele
oude huizen, die er uit de grachten op
rezen en er in hun vreemde schoonheid
in weerspiegelden. Hetlover van een
treurwilg werd onder een zachtgroene
belichting tot een fijne kanten sluier,
die van hoog neerwaasde tot op het
water.
En hoog boven dit alles torende don
ker het Belfdrt. Maar in het allerhoog
ste gedeelte van deze machtige toren
waren verstolen enkele lichtpunten ge
plaatst, zodat ze het als het ware van
binnen uit bestraalden en er zo het
massale en toch sierlijke van deden
uitkomen.
Maar drie kwartier kon het bezoek
aan Brugge duren. Toen raasde de bus
weer door het donkere Vlaamse land
naar de Nederlandse grens waar het
gedoe met deviezenboekjes en bewijzen
van Nederlanderschap ons rauw in de
realiteit van economische problemen
en internationale scheidingslijnen terug
bracht.
Huizen onder schijnwerpers
WIE op een door-de-weekse middag
door Gent loopt, waant zich in
Amsterdam. Het verkeer is er stellig
niet veel minder druk, maar het moet
zich vaak door betrekkelijk nauwe
straten wringen. Dat maakt een wan
deling door het centrum bepaald niet
tot een plezier, althans, wanneer men
er opuit is om te winkelen. Dit is trou
wens een teleurstellende bezigheid. Nu
de tijd van de goedkope franken
voorbij is en de levensstandaard
Belgie zelf ook veel hoger ligt, wordt
alles naar onze maatstaven bezien
schreeuwend duur.
Oud stadsschoon is er echter nog al
tijd gratis te bezichtigen. We hebben
ons dan ook beperkt tot een bezoek
aan de St. Bavo en een wandeling naar
het Steen, die oude grafelijke gevan
genis met zijn grimmig uiterlijk.
Gothiek en Barok,
Het bezoek aan de St. Bavo werd
een merkwaardige sensatie. In vergelij
king tot deze kerk is de Grote Kerk te
Alkmaar evenwichtiger van verhoudin
gen en inniger van sfeer. De Gentse
kathedraal draagt er alle sporen van,
dat zij sinds eeuwen de hoofdkerk van
een bisdom is geweest. De verfijnde
vormgeving van de late Gothiek is er
bijna geheel overspoeld door de uitbun
dige weelde van het Barok. De kapel
len terzijde van het middenschip en
rondom het hoogkoor zijn alle afgeslo
ten door zware hekken in wit en zwart
marmer. In deze ruimten vindt men bo
ven de altaren, die er ter intentie van
de vele overleden bisschoppen zijn op
gericht, de prachtigste werken van oude
Vlaamse meesters, zoals Rubens en
Wauters., Met elkaar vormen deze doe
ken een uitermate kostbare verzame
ling. Grote gedenkplaten en prachtig
gebeeldhouwde graftomben vaak
met zeer realistisch uitgebeelde figu
ren houden de herinnering aan meer
dan een geestelijke herder levendig. Er
is een kansel, die behoort tot de schoon
ste voortbrengselen van beeldhouw- en
houtsnijkunst. Het hoogaltaar is van
een overweldigende pracht, de koor
gestoelten aan weerskanten ervan zijn
meesterwerken. En toch kregen we bij
al deze praal eerder het gevoel, dat
we werden gescheiden van Hem, tot
Wiens verheerlijking dit alles was be
doeld.
Al deze weelde drukte ter neer zij
maakte niet stil zij deed de mens niet
tot zichzelf inkeren. Zo ging het al
thans ons, nuchtere Noorderlingen. De
volksvrouwtjes, die voor een zij-altaar
hun rozenhoedje baden, schenen er al
lerminst door gehinderd te worden.
Hun overgave was zo echt mogelijk. Ze
hadden hoegenaamd geen aandacht
voor de rondwandelende vreemdelin
tegenover haar in de kerk zat, kon ze
een of twee lokken zien, die bijna de
zelfde kleur hadden, als op die avond
zo lang geleden. Rood haar veranderde
lang niet zo sterk als een andere kleur.
Hij was ook dezelfde forse man, en
schrompelde niet in met de jaren. Zijn
hals had geen net van rimpels en was
evenmin pezig. Je zou hem zeker vijf
tien jaar jonger schatten.
Je kon haar niet wijsmaken, al zou ze
honderd jaar worden, dat Ellen Sparks
het niet had geweten dat Dade haar zou
kussen, toen ze die, deur opendeed. Geen
meisje kon zo'n sufferd zijn of ze kende
die truc, die was zo oud als de weg.
Ellie wist het en stond klaar voor de
kus. Ze gedroeg zich als een als een
deern. Haar lippen bracht ze naar voren
En toen Dade haar zoende, trok ze zich
zelfs nier terug, noch gilde ze of sloeg
hem in zijn gezicht.
Dade had eens geprobeerd juffrouw
Laura te kussen en toen had ze hem ge
zegd flink en zonder omwegen dat
wanneer hij het deed, ze zou gillen.
Papa en Mama waren in de kamer er
naast en de hemel alleen weet wat Papa
zou hebben gedaan. Ze vroeg zich af of
ze werkelijk zou hebben gegild. Dade
was zo dicht bij, zocht haar hand en
boog zich over haar.
(Wordt vervolgd
Een kantoorloper van de N.V. W. M.
H. Müller en Co uit de Zeemanstraat te
Rotterdam haalde Zaterdagmorgen een
bedrag van f 25.000.— bij een bank aan
de Blaak. De tas bond hij aan de zij
kant van de bagagedrager van zijn
bromfiets. Aan de Boompjes gekomen
controleerde hij of de tas er nog hing.
Deze was nog aanwezig, maar bij de
zaak gekomen bleek de tas met inhoud
te zijn verdwenen. Men vermoedt dat
het handvat is gebroken. De tas is nog
niet terecht.
die soms erger is dan pijn en die
Uw leven vergalt 1 Niet krabben,
dat veroorzaakt infecties, maar
betten met een paar druppels
HET HUIDGENEESMIDDEL MET
„DIEPTEWERKING"
