Twaalf millioen onwelkome gasten
r
Ebert dringt aan op samenvoeging
van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland
DE OUDE
SPIEGEL
Amerikaanse boeren treuren om
Hun verloren land
Millioenen vluchtelingen in W.-Duitsland (1)
Probleem van iniernaiioriale betekenis
Van huis en haard
verdreven
Berlijn zesde land van
Oostduiise Republiek
De twaalfde man
Euwe deelt eerste plsats
met Pilnik
Na Bertha Hertog
Strijd om Narmo Sjoerd Mijnders
Boerderijen moeten
Auausta leeft in een roes S.»"'
Auausta leeft in een roes n
De avonturen van
Spekje en Knorrelaartje
Belgie wijzigt- dienstplicht-
SnuiFen wrijf
DA MP O
bpxmnende,
cvj-oniuAtn, imn
WMUIS
Geef je ogen
de kost
3
WOENSDAG 3 JANUARI 1951
(Van onze speciale verslaggever)
JJEZE EEUW van wereldoorlogen en
onrust in alle landen van Europa en
vooral in het Oosten van dit wereld
deel, is het tijdperk van de grote volks
verhuizingen, van de millioenen der uit
hun vaderland verdrevenen, die neer
streken waar ztf niet welkom waren.
Die zich vestigden in streken, die door
de oorlog verwoest en verlamd waren
en waar de bevolking zelf de grootste
moeite had om het hoofd boven water
te houden.
Daar stond men plotseling voor de
noodzaak deze van alles berooiden van
kleren en onderdak, van werk en
brood te voorzien, een probleem zó
veelomvattend, dat het na vijf jaren
van de uiterste inspanning nog niet
gelukt is er een oplossing voor te
vinden.
De grootste volksverhuizing aller tij
den heeft zich na 1945 afgespeeld en
is, vijf jaren na de wereldoorlog, nog
niet tot stilstand gekomen.
De Russische eis, dat in de door
Rusland en Polen veroverde gebieden
alle Duitsers zouden worden uitge
wezen, werd in 1943 in Jalta door
Amerika Engeland en Rusland be
krachtigd en in 1945 in Potsdam be
vestigd. De Geallieerden hadden daar
mede voornamelijk het doel deze over
wonnenen voor onmenselijke terreur
en verbanning naar Siberie te be
schermen, maar men heeft waarschijn
lijk onvoldoende besef gehad van het
geweldige probleem, dat deze grootste
volksverhuizing aller tijden zou schep
pen.
Meer dan 12 millioen Duitsers wer
den door de Russen en de Polen van
hun haardsteden verdreven, waarvan er
meer dan 9 millioen naar West-Duits-
land trokken, een gebied waar men
zelf door de ontreddering van een ver
loren oorlog in de grootste moeilijk
heden verkeerde.
Onder deze ongewenste gasten telt
men allereerst de „echte" vluchtelingen,
de uitgewezenen uit de door de Sow-
jetunie en Polen veroverde gebieden.
Daarbij kwamen de millioenen, die uit
angst voor de toekomst door de kieren
van het ijzeren gordijn kropen en naar
het Westen vluchtten om aan het re
giem van hun overwinnaars te ont
komen.
Dat is de groep van de zogenaamde
„niet echte" vluchtelingen, de mensen,
die om persoonlijke .of politieke rede
nen uit de Russische zone en uit de sa
tellietstaten vluchtten, wier aantal
reeds het millioen overschrijdt en in de
doorgangshuizen nog steeds met 20.000
tot 30.000 per maand vermeerdert.
Zo heeft Duitsland thans millioenen
vluchtelingen te verzorgen, mensen uit
Silezie, Sudeten-Duitsers, vluchtelingen
uit Tsjechoslowakije, uit Hongarije en
Roemenie.
Een groot deel der evacué's uit de
gebombardeerde steden verblijft nog op
het platteland en ten slotte zijn tr
dan nog de laatst overgeblevenen van
de millioenen door Hitier gedeporteerde
dwangarbeiders, de Displaced Persons
(D.P.'s), dfê niet meer naar hun vader
land konden terugkeren ongeveer
325.000 die door de IRO hoofdzake
lijk in kampen zijn gehuisvest.
Waar wij ons thans hoofdzakelijk
mee zullen bezig houden zijn de Duitse
vluchtelingen, de uitgewezenen en uit
gewekenen, de millioenen, die het
grootste probleem veroorzaakten, waar
voor West-Duitsland en voornamelijk
Nieder Sachsen zich ooit gesteld zag,
het probleem, dat men oorspronkelijk
met eigen middelen meende te kunnen
oplossen, maar dat mede door de
voortdurende stroom uit het Oosten
op dit ogenblik boven de krachten der
onvrijwillige gastheren gaat.
Waar bleven de millioenen?
Twaalf millioen onwelkome gasten,
het is de bevolking van een staat als
Canada en Tsjechoslowakije, een bevol
king groter dan die van Nederland en
Belgie. Het zijn mensen, die soms een
uur te voren op hardhandige wijze
aanzegging kregen, dat zij hun haard
steden moesten verlaten, van wie som
migen slechts een actetas met het
waardevolste bezit onder hun arm kon
den nemen en anderen het meest on
misbare in een trekwagentje hebben
geladen. Mannen, vrouwen en kinderen
zijn zo door de nieuwe heersers uit
hun land in den vreemde gedreven,
soms rijdende in open spoorwagons,
meestal te voet maandenlang met hun
schamel bezit naar het Westen trek
kend, zonder doel, zonder hoop, onder
weg door vermoeidheid, kou en honger
gedecimeerd, waardoor honderdduizen
den nimmer hun bestemming zouden
bereiken.
In een volgend artikel zullen wij na
gaan wat er tot dusver voor deze men
sen gedaan is.
In Durban spelen de naturellen
geen voetbal met een elftal, doch
met een twaalftal. De twaalfde
man raakt de bal niet aan, doch
fungeert als „inyanga": toverdok
ter. De uitslag van elke match is
afhankelijkvan zijn „mtakati"
toverkunst. Hij smeert 's nachts,
vóór de wedstrijd zal plaatsvin
den, de goalpalen met een ge
heimzinnig goedje in en geniet
een inkomen van zijn club, vari
ërende tussen 10 en 12 Pd.St. per
maand.
In de zevende en laatste ronden van
het Kersttournooi te Luzern kwamen
Euwe en Pilnik (Arg.) tegen elkaar
uit. De partij werd na spannende strijd
remise. De overige uitslagen van deze
ronde luiden:
Kupper (Zwit.)Grob (Zwits.) 1 0,
Giustolisi (It.)Kaliwoda (Oost) 1—0,
Blau (Zwits.)—Christoffel (Zwits.)
Vi—
De eindstand van het tournooi ts
1 en 2 Euwe en Pilnik 5J4 punt, 3 en
4 Christoffel en Giustolisi 3 y, punt, 5,
6 en 7 Blau, Grob en Kupper 3 pun
ten, 8 Kaliwoda 1 punt.
DE CANADESE PREMIER ZAL
FRANKRIJK BEZOEKEN
De Canadese premier Saint Laurent,
die zich ter gelegenheid van de geme
nebestconferentie te Londen bevindt, zal
zich op 13 Januari naar Parijs bege
ven, waar hij twee dagen zal blijven.
Friedrich Ebert, de burgemeester in
Oost-Berlijn, heeft op een massa-verga
dering er op aangedrongen, dat Oost-
Berlijn volledig onder jurisdictie van
de Oostduitse staat geplaatst en daar*
door in feitu het zesde land van de
Oostduitse Republiek zal worden. Het
opnemen van Berlijn in de Oostduitse
eenheid was een onbetwistbare nood
zaak.
Ebert zeide, dat de eenheid van Ber
lijn en Oost Duitsland eindelijk volko
men moest zijn en niet door „juridische
spitsvondigheden" verhinderd mocht
worden. Binnenkort zouden „de mate
riële en ideologische verschillen tussen
de Russische zone en Berlijn uit de
weg geruimd worden.
In Amerikaanse kringen te Berlijn
wordt verklaard dat tle Amerikaanse
autoriteiten deze stap zouden beschou
wen als „een volslagen schending van
de vier-mogendheden-overeenkomsten
betreffende de status van Berlijn'.
Het echtpaar Mijnders uit Assen
voert reeds lang strijd om zijn
zevenjarige zoon Nanno Sjoert, die
in 1943 aan de hoede van een Duit
se pleegmoeder, Gerda Ullner te
Bremen, werd toevertrouwd, terug
te krijgen. Deze vrouw verklaart
echter, dat de jongen als baby vrij
willig aan haar werd afgestaan en
dat de ouders verzekerden, later
geen rechten op het kind te zullen
laten gelden. Volgens de Neder
landse Vice Consul te Bremen, de
heer G. L. H. Lucas, die in deze
zaak veel heeft gedaan, kan de
terugkeer van de jongen alleen nog
langs diplomatieke weg geschieden.
De Bremer pleegmoeder Gerda Ull
ner met de zevenjarige Nanno
Sjoert, die zich van de strijd, welke
om hem gevoerd wordt, niets
bewust is.
y .,„n de Verenigde
JL Zuidoosten
Staten, damr. rolt de ^a£ardigc prijzen bij de aankoop8
Georgia aan cl en naar re bcloven. De grondprij.
Sava.mah-m.er haar «rag van de g M
dC ATa„ de benedenloop van deze J« tot meer dan 100 dollar
u"Jppr '5 km ten Zuidoosten 6®* en zullen nog lange tijd ver.
ongevee - hlankc 8 v-i reirering aan deoc.
van ue oei.cuc.uoop v— ----- n plotseling IK. ...cc.
lfr '5 km ten Zuidoosten zuUen nog lange tijd ver.
riV,ed °,ud Augustawaren de blanke Zal de regering aan dege-
van de stad A g beiders 0p 28 d daar thans >idlsplaced
boeren met hun ne^en vrodigc mid- nen_ fl dczelfde prijzen
November op do werk- Pe Vertegenwoordigers van de fir-
daS tlvoor de winterzaaitijd be- talen£ j du Pont de Nemours Cp„ die
"amtnen door de radio een bericht be- fabriek zal oprichten en
kM-wl vemaakt werd» dat insloeg als nlf™n> beloofden de werkloos ge.
een bom^de regering van de Vereng „farm hands als bouw- en la.
rir Staten had besloten op dit gebied fabrieksarbeiders in dienst te ne-
eeweldlge fabriek op te richten ter Er zullen 24.000 bouwarbeiders
vervaardiging van het dodelijkste wa- ™n.g zij„ terwijl in de fabriek zelf
pen dat de mensheid tot nu toe be- 6000 arbeiders zullen werken,
dicht heeft, de waterstofbom. Meer |,ehtEth.,zunrt«
dan 1000 vierkante km grond zouden
dan 1UUU vieriwiire
voor dit doel gekocht en 5000
zouden hun bezit en hun betrekking
moeten verlaten. In het geheel heeft
de regering voor dit project meer dan
een kwart milliard dollar uitgetro
ken.
Als een lopend vuurtje ging dit Be
richt van akker tot akker en de een na
de ander liet als versuft de handen
zinken waarom zaaien, waar niet
meer geoogst werd? - en ging naar
het plaatsje Ellenton, waar men elkaar
W
De wijze Muis spreekt: „luister goed,
,,'k Wil goede raad je geven;
„Koorddansen? Zet dat uit je hoofd!
als je iets wilt beleven,
wat ik zeg: volg deze weg
't krieken van de morgen;
'n vreemde, grillige oude boom
ligt een schat verborgen,
j, driemaal zachtjes aan de stam
kijk wat gaat geschieden!
wens je voorspoed op je tocht
groet je, jongelieden!"
„Nee,
„Doe
„Bij
„Bij
„Daar
„Klop
„En
„Ik
„En
fer 60UU arDeiuci» &uw
In Augusta, de dichtstbijzijnde gro
tere stad, ruikt men de „boom", die de
investering van 260 millioen dollar
met zich zal brengen. Dat is hetzelf.
de zegt de Kamer van Koophandel,
als' wanneer er in onze stad tegelijker-
tijd 50 fabrieken opgericht zouden
worden. Men verwacht een snelle stij.
ging van het aantal inwoners van
70.000 tot 100.000. De plaatselijke cou-
rant, die tot nu toe slechts eens per
week verscheen, maakt reeds plannen
om dagelijks te verschijnen en overal
zijn al architecten en technici koorts-
achtig aan het werk om op reusachtig»
velden in plaats van mais en sojabo-
nen nieuwe huizen uit de grond te
stampen. Hier zal binnenkort de dol-
lar rollen en de burgemeesters vragen
zich bezorgd af, hoe zij de twijfelach-
tige elementen de baas kunnen blij-
ven, die door de nieuwe „atoomroes"
zullen worden aangetrokken.
De Belgische regering heeft een
wetsontwerp bij het parlement inge
diend krachtens hetwelk de duur van
de militaire dienstplicht wordt ver
laagd van 25 tot 15 jaar. De dienst-
plichtingen kunnen worden opgeroe
pen voor de tijd van twee jaar, waar
bij de minister van defensie de be
voegdheid krijgt, de recruten tussen de
12e en de 24ste maand met onbepaald
verlof te zenden, indien de omstandig
heden zulks veroorloven. De militaire
commissie heeft voorts aangedrongen
op schepping van een volledige organi
satie voor de burgerlijke verdediging.
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst weg met
'1
3
I
mi
Jongens en meisjes, ik ben
er van overtuigd dat zeer ve
len onder jullie graag een
stuk papier en een potlood
nemen en wat gaan zitten
tekenen.
Maar daarnaast zullen er
ook weer veel zij» die zeg
gen: „Nee, ik kan niet teke
nen, ik kan geen rechte lijn
trekken".
Kijk, daar wilde ik nu eens
met jullie over praten, want
tekenen wil helemaal niet
zeggen dat je goed lijnen
kunt trekken of ze nu recht
of krom zijn. Nee, tekenen
wil zeggen: zien.
Wat je ook tekent, het stelt
altijd iets voor, alles wat je
tekent zie, of heb je een keer
gezien en daarom komen we
nu ineens op een ander on
derwerp n.1. je ogen. Je oog
oog is een lens. Je weet toch
wel wat een lens is? De men
sen maken ook lensen van
een hele goede kwaliteit
glas. Met fijne slijpmachines
Het was op een druilerige
Woensdagmiddag. Frans was
om 12 uur uit school geko
men, had gegeten en zijn
„Poeh", sprak Miesje,
toen ze thuis kwam,
„Wat een rommel is
het hier!!
Dat zal ik eens op gaan
ruimen,
Weg met al dat oud
papier!"
wordt dat glas hol of bol ge
slepen en dan gebruikt voor
brilleglazen, vergrootglazen,
fototoestellen en microsco
pen. Ook voor fototoestellen,
want een fototoestel vertoont
veel overeenkomst met een
oog. Vóór in je oog zit n.1.
de lens en achterin het z.g.
netvlies waarop het beeld
dat jullie zien wordt afge
beeld. Alleen ondersteboven
zoals tekening A duidelijk
laat zien.
Op diezelfde tekening kun
nen jullie ook zien dat een
fototoestel hetzelfde werkt.
Alleen is er, inplaats van het
netvlies, de filmrol waar het
beeld, verkleind door de lens,
op afgebeeld wordt.
Het grote verschil tussen
een fototoestel en een oog is
echter dat een fototoestel
slechts één beeld opneemt en
daarna vasthoudt, terwijl het
oog, net zolang als je kijkt,
als maar beelden achter el
kaar opneemt en deze niet
vasthoudt, d.w.z. dat lijkt
zo maar, want we vergeten
dat een fototoestel geen ver
stand heeft, maar wij wel.
Als wy iets moois gezien
huiswerk gemaakt en zat nu
verveeld door het raam naar
de vlagen regen te kijken
die de wind door de straten
joeg.
„Ja", mopperde hij een
beetje, „een vrije Woensdag
middag is leuk maar dan
moet het alleen mooi weer
zijn. Kijk het nu toch eens
gieten. En mijn vrienden
zijn allemaal naar een to
neelstuk vanmiddag. Fijn
hoor, ik verveel me een
aap!"
Hij slenterde naar de keu
ken waar zijn moeder druk
bezig was met het avond
eten.
„Frans", sprak ze, toen ze
haar jongen tegen de keu
kendeur zag hangen. „Frans,
ik heb een werkje voor je.
Je mag de zolder een beetje
voor me op gaan ruimen!"
Nou, daar had Frans eer
lijk gezegd wel zin in. Echt
mannenwerk, de handen uit
de mouwen. „Dat doe ik",
riep hij en fluitend rende
hij de trappen op. Op de
zolder stonden allerlei
vreemde zaken bij elkaar.
Wat kisten, oud speelgoed,
een grote vogelkooi, er hing
een hoge hoed aan een spij
ker, een kapotte autoped,
enz. enz.
Frans trok zijn jasje uit,
stroopte zijn mouwen op en
klom boven op een kist om
een gordijn weg te halen dat
„Hééé, wat staat hierop
getekend
Bollen, strepen, wat stelt
dat voor?
Ik ben vast een heel dom
muisje,
Want ik snap er niets
van hoor....!"
hebben dan blijft dat beeld
in ons geheugen genoteerd.
Wij kunnen die beelden la
ter weer te voorschijn roe
pen. Jullie mogen dus ge
rust zeggen dat je iedere dag
en op iedere plaats het bes
te fototoestel bij je hebt (je
ogen) waar je de mooiste
kleurenfoto's mee kunt ma
ken en dat je de „afdruk
ken" kunt bewaren in de
kast die „geheugen" heet.
Maar nu nog wat anders.
Jullie hebben n.1. twee ogen.
Die twee ogen hebben jullie
hard nodig, maar weten jul
lie ook waarom je twee ogen
hebt?
Dat antwoord kunnen jul
lie zelf geven. Kijk maar
eens met één oog naar iets
in de kamer, b.v. naar een
schilderijtje aan de muur.
Kunnen jullie nu schatten
hoever dat schilderijtje van
je vandaan hangt? Nee, dat
kun je niet. Wel kun je de
afstand schatten wanneer je
ook je tweede oog open doet.
Juist, dus je hebt je twee
de oog nodig om de diepte
te kunnen zien. Met twee
ogen heeft alles ruimte, je
ziet alles achter elkaar staan.
Met één oog zie je alles in
een plat vlak.
Nu kunnen jullie bij het
tekenen één ding van het
fototoestel leren. Als de lens
openknipt legt het toestel al
les vast, precies zoals het is.
Het fototoestel heeft maar
één oog. De foto krijgt dus
geen diepte, het wordt een
vlakke plaat waar alles op
staat.
een gedeelte van de..zolder,
afschutte.
„Poeh", sprak Frans, toen
hij achter het gordijn keek.
„Toe maar, nog méér rom
mel". Hij trok twee oude
koffers naar voren en zag
toen een zwarte, met kopen
beslagen kist te voorschijn
komen.
„Wat is dat nou?" dacht
de jongen. Voorzichtig trok
hij aan de deksel, die kra
kend open draaide. „Die kist
zit vol met kleren, maar wat
vreemd allemaal, kijk eens
aan wat een prachtige zij
de en wat een mooie kanten
kragen en zie deze hoed eens
die is minstens honderd jaar
oud". Met glinsterende ogen
haalde Frans de hele kist
leeg. Voorzichtig legde hij
alle kleren op een tafel.
Toen kwam eindelijk de bo
dem van de grote kist in
't zicht, maar nee, dat is de
bodem nog niet! Wel ver
draaid, dat lijkt wel een
soort dubbele bodem. Frans
peuterde met z'n vingers tus
sen de zijkant van de kist en
„Och, wat kan het mij
ook schelen!
Weet je wat.' Ik eet het
op!"
En ze at toen het
muziekblad,
Maar.... dat werd voor
Mies een strop.
Want geen vijf minuten
n j later
Deed haar maagje reuze
pijn,
„Ohhh....!" riep ze.
„ik ga naar bed toe!
Wat zou er toch met me
zijn?"
Doe ook zo als je gaat te
kenen. Zet de lens (je ogen)
open en druk wat je ziet
(met een potlood) af op je
tekenpapier. Kijk af en toe
ook eens met één oog, dan
zie je de verhoudingen be
ter. Als je een niet te moei
lijk onderwerp neemt en het
goed en aandachtig bekijkt
zal het resultaat je heel erg
meevallen.
De volgende keer zal ik
trok voorzichtig een zwaar
voorwerp naar boven. Toen
het op de rand van de kist
stond zag Frans eindelijk
wat het was. Een prachtige
oude spiegel met een brede
gouden lr een kunst
werk, fluisterde de jongen
een knipoogje gevend tegen
zijn spiegelbeeld, maar
toentot Frans z'n grote
verwondering zag hij zijn
spiegelbeeld plotseling ver
vagen. Langzaam kwam een
grote kanten kraag te voor
schijn en een prachtig kleed
van goud brocaat. Frans
zag zijn blonde krullen ver
dwijnen onder een grote
hoed en in de spiegel leek
de rommelzolder wel een
hele rijke ouderwetse ka
mer.
Frans kon geen woord uit
brengen, met uitpuilende
ogen keek hij naar die an
dere Frans in zijn prachtige
kleren die hem vriendelijk
toelachte.
„Ik heet ook Frans!" sprak
de spiegel. „Maar toQh zijn
jij en ik niet dezelfde. Ik
ben het spiegelbeeld van de
zoon van een rijk koopman
die lang, heel lang geleden
leefde. De jongen spiegelde
zich altijd in mijOnze
Frans herstelde iets van zijn
verbazing. „Maar...." hakkel-
mefr van het tekenen
zelf vertellen. Waar het nu
om gaat is het ZIEN, want
geloof me gerust, als je jé
ogen goed gebruikt, kun je
beter tekenen dan je denkt.
de hij, „heb jij dan al die
tijd in deze kist gezeten?"
„Nee" antwoordde de spie
gel. Frans zelf niet, maar
wel al zijn spiegelbeelden.
Kijk maar.Langzaam
vervaagde de prachtig uit
gedoste jongen in de spiegel
maar spoedig was hij weer
terug. Nu in een pakje van
prachtig groen laken en een
leuk jagershoedje met een
grote veer. „Kijk", sprak de
spiegel, „zo ging Frans altijd
met zijn vader mee paard
rijden en zo mocht Frans lo
geren in Engeland". Plotse
ling stond het spiegelbeeld
weer in een andere gedaan
te voor hem. Een soort hoge
hoed sierde zijn krullen en
zijn donkerrode wijde man
tel hing soepel om zijn
schouders.
Met een hoogrode kleur
volgde onze jongen het ver
haal dat de spiegel hem ver
telde. Hij merkte niet eens
dat het donker werd, maar
de spiegel merkte dat wel.
„Berg me gauw op!" riep hij.
De spiegel en de duisternis
zijn vijanden, want in het
donker kan ik niet spiegelen.
Kom maar eens gauw bij me
terug. Maar luister goed, jij
alleen omdat ik ook jouw
spiegelbeeld ben en vertel
het tegen niemand!"
Dat beloofde Frans graag
Voorzichtig borg hij de spie
gel weer in de kist en leg
de daarop al de prachtige
kleren, de kleren van Frans,
de zoon van de rijke koop
man, die lang geleden leefde.
En ze rende naar haar
kamer
En kroop snel onder de
TUT' WOl.
Miesje voelde zich niets
lekker,
tiaar oogjes schoten
met tranen vol!
Maar, wat 's dat?
deed ons muisje,
Noten kwamen uit haar
mond
En ze zong een heel
t- mooi deuntje,
en was Miesje weer
gezond-'