Twaalf millioen onwelkome gasten r Ebert dringt aan op samenvoeging van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland DE OUDE SPIEGEL Amerikaanse boeren treuren om Hun verloren land Millioenen vluchtelingen in W.-Duitsland (1) Probleem van iniernaiioriale betekenis Van huis en haard verdreven Berlijn zesde land van Oostduiise Republiek De twaalfde man Euwe deelt eerste plsats met Pilnik Na Bertha Hertog Strijd om Narmo Sjoerd Mijnders Boerderijen moeten Auausta leeft in een roes S.»"' Auausta leeft in een roes n De avonturen van Spekje en Knorrelaartje Belgie wijzigt- dienstplicht- SnuiFen wrijf DA MP O bpxmnende, cvj-oniuAtn, imn WMUIS Geef je ogen de kost 3 WOENSDAG 3 JANUARI 1951 (Van onze speciale verslaggever) JJEZE EEUW van wereldoorlogen en onrust in alle landen van Europa en vooral in het Oosten van dit wereld deel, is het tijdperk van de grote volks verhuizingen, van de millioenen der uit hun vaderland verdrevenen, die neer streken waar ztf niet welkom waren. Die zich vestigden in streken, die door de oorlog verwoest en verlamd waren en waar de bevolking zelf de grootste moeite had om het hoofd boven water te houden. Daar stond men plotseling voor de noodzaak deze van alles berooiden van kleren en onderdak, van werk en brood te voorzien, een probleem zó veelomvattend, dat het na vijf jaren van de uiterste inspanning nog niet gelukt is er een oplossing voor te vinden. De grootste volksverhuizing aller tij den heeft zich na 1945 afgespeeld en is, vijf jaren na de wereldoorlog, nog niet tot stilstand gekomen. De Russische eis, dat in de door Rusland en Polen veroverde gebieden alle Duitsers zouden worden uitge wezen, werd in 1943 in Jalta door Amerika Engeland en Rusland be krachtigd en in 1945 in Potsdam be vestigd. De Geallieerden hadden daar mede voornamelijk het doel deze over wonnenen voor onmenselijke terreur en verbanning naar Siberie te be schermen, maar men heeft waarschijn lijk onvoldoende besef gehad van het geweldige probleem, dat deze grootste volksverhuizing aller tijden zou schep pen. Meer dan 12 millioen Duitsers wer den door de Russen en de Polen van hun haardsteden verdreven, waarvan er meer dan 9 millioen naar West-Duits- land trokken, een gebied waar men zelf door de ontreddering van een ver loren oorlog in de grootste moeilijk heden verkeerde. Onder deze ongewenste gasten telt men allereerst de „echte" vluchtelingen, de uitgewezenen uit de door de Sow- jetunie en Polen veroverde gebieden. Daarbij kwamen de millioenen, die uit angst voor de toekomst door de kieren van het ijzeren gordijn kropen en naar het Westen vluchtten om aan het re giem van hun overwinnaars te ont komen. Dat is de groep van de zogenaamde „niet echte" vluchtelingen, de mensen, die om persoonlijke .of politieke rede nen uit de Russische zone en uit de sa tellietstaten vluchtten, wier aantal reeds het millioen overschrijdt en in de doorgangshuizen nog steeds met 20.000 tot 30.000 per maand vermeerdert. Zo heeft Duitsland thans millioenen vluchtelingen te verzorgen, mensen uit Silezie, Sudeten-Duitsers, vluchtelingen uit Tsjechoslowakije, uit Hongarije en Roemenie. Een groot deel der evacué's uit de gebombardeerde steden verblijft nog op het platteland en ten slotte zijn tr dan nog de laatst overgeblevenen van de millioenen door Hitier gedeporteerde dwangarbeiders, de Displaced Persons (D.P.'s), dfê niet meer naar hun vader land konden terugkeren ongeveer 325.000 die door de IRO hoofdzake lijk in kampen zijn gehuisvest. Waar wij ons thans hoofdzakelijk mee zullen bezig houden zijn de Duitse vluchtelingen, de uitgewezenen en uit gewekenen, de millioenen, die het grootste probleem veroorzaakten, waar voor West-Duitsland en voornamelijk Nieder Sachsen zich ooit gesteld zag, het probleem, dat men oorspronkelijk met eigen middelen meende te kunnen oplossen, maar dat mede door de voortdurende stroom uit het Oosten op dit ogenblik boven de krachten der onvrijwillige gastheren gaat. Waar bleven de millioenen? Twaalf millioen onwelkome gasten, het is de bevolking van een staat als Canada en Tsjechoslowakije, een bevol king groter dan die van Nederland en Belgie. Het zijn mensen, die soms een uur te voren op hardhandige wijze aanzegging kregen, dat zij hun haard steden moesten verlaten, van wie som migen slechts een actetas met het waardevolste bezit onder hun arm kon den nemen en anderen het meest on misbare in een trekwagentje hebben geladen. Mannen, vrouwen en kinderen zijn zo door de nieuwe heersers uit hun land in den vreemde gedreven, soms rijdende in open spoorwagons, meestal te voet maandenlang met hun schamel bezit naar het Westen trek kend, zonder doel, zonder hoop, onder weg door vermoeidheid, kou en honger gedecimeerd, waardoor honderdduizen den nimmer hun bestemming zouden bereiken. In een volgend artikel zullen wij na gaan wat er tot dusver voor deze men sen gedaan is. In Durban spelen de naturellen geen voetbal met een elftal, doch met een twaalftal. De twaalfde man raakt de bal niet aan, doch fungeert als „inyanga": toverdok ter. De uitslag van elke match is afhankelijkvan zijn „mtakati" toverkunst. Hij smeert 's nachts, vóór de wedstrijd zal plaatsvin den, de goalpalen met een ge heimzinnig goedje in en geniet een inkomen van zijn club, vari ërende tussen 10 en 12 Pd.St. per maand. In de zevende en laatste ronden van het Kersttournooi te Luzern kwamen Euwe en Pilnik (Arg.) tegen elkaar uit. De partij werd na spannende strijd remise. De overige uitslagen van deze ronde luiden: Kupper (Zwit.)Grob (Zwits.) 1 0, Giustolisi (It.)Kaliwoda (Oost) 1—0, Blau (Zwits.)—Christoffel (Zwits.) Vi— De eindstand van het tournooi ts 1 en 2 Euwe en Pilnik 5J4 punt, 3 en 4 Christoffel en Giustolisi 3 y, punt, 5, 6 en 7 Blau, Grob en Kupper 3 pun ten, 8 Kaliwoda 1 punt. DE CANADESE PREMIER ZAL FRANKRIJK BEZOEKEN De Canadese premier Saint Laurent, die zich ter gelegenheid van de geme nebestconferentie te Londen bevindt, zal zich op 13 Januari naar Parijs bege ven, waar hij twee dagen zal blijven. Friedrich Ebert, de burgemeester in Oost-Berlijn, heeft op een massa-verga dering er op aangedrongen, dat Oost- Berlijn volledig onder jurisdictie van de Oostduitse staat geplaatst en daar* door in feitu het zesde land van de Oostduitse Republiek zal worden. Het opnemen van Berlijn in de Oostduitse eenheid was een onbetwistbare nood zaak. Ebert zeide, dat de eenheid van Ber lijn en Oost Duitsland eindelijk volko men moest zijn en niet door „juridische spitsvondigheden" verhinderd mocht worden. Binnenkort zouden „de mate riële en ideologische verschillen tussen de Russische zone en Berlijn uit de weg geruimd worden. In Amerikaanse kringen te Berlijn wordt verklaard dat tle Amerikaanse autoriteiten deze stap zouden beschou wen als „een volslagen schending van de vier-mogendheden-overeenkomsten betreffende de status van Berlijn'. Het echtpaar Mijnders uit Assen voert reeds lang strijd om zijn zevenjarige zoon Nanno Sjoert, die in 1943 aan de hoede van een Duit se pleegmoeder, Gerda Ullner te Bremen, werd toevertrouwd, terug te krijgen. Deze vrouw verklaart echter, dat de jongen als baby vrij willig aan haar werd afgestaan en dat de ouders verzekerden, later geen rechten op het kind te zullen laten gelden. Volgens de Neder landse Vice Consul te Bremen, de heer G. L. H. Lucas, die in deze zaak veel heeft gedaan, kan de terugkeer van de jongen alleen nog langs diplomatieke weg geschieden. De Bremer pleegmoeder Gerda Ull ner met de zevenjarige Nanno Sjoert, die zich van de strijd, welke om hem gevoerd wordt, niets bewust is. y .,„n de Verenigde JL Zuidoosten Staten, damr. rolt de ^a£ardigc prijzen bij de aankoop8 Georgia aan cl en naar re bcloven. De grondprij. Sava.mah-m.er haar «rag van de g M dC ATa„ de benedenloop van deze J« tot meer dan 100 dollar u"Jppr '5 km ten Zuidoosten 6®* en zullen nog lange tijd ver. ongevee - hlankc 8 v-i reirering aan deoc. van ue oei.cuc.uoop v— ----- n plotseling IK. ...cc. lfr '5 km ten Zuidoosten zuUen nog lange tijd ver. riV,ed °,ud Augustawaren de blanke Zal de regering aan dege- van de stad A g beiders 0p 28 d daar thans >idlsplaced boeren met hun ne^en vrodigc mid- nen_ fl dczelfde prijzen November op do werk- Pe Vertegenwoordigers van de fir- daS tlvoor de winterzaaitijd be- talen£ j du Pont de Nemours Cp„ die "amtnen door de radio een bericht be- fabriek zal oprichten en kM-wl vemaakt werd» dat insloeg als nlf™n> beloofden de werkloos ge. een bom^de regering van de Vereng „farm hands als bouw- en la. rir Staten had besloten op dit gebied fabrieksarbeiders in dienst te ne- eeweldlge fabriek op te richten ter Er zullen 24.000 bouwarbeiders vervaardiging van het dodelijkste wa- ™n.g zij„ terwijl in de fabriek zelf pen dat de mensheid tot nu toe be- 6000 arbeiders zullen werken, dicht heeft, de waterstofbom. Meer |,ehtEth.,zunrt« dan 1000 vierkante km grond zouden dan 1UUU vieriwiire voor dit doel gekocht en 5000 zouden hun bezit en hun betrekking moeten verlaten. In het geheel heeft de regering voor dit project meer dan een kwart milliard dollar uitgetro ken. Als een lopend vuurtje ging dit Be richt van akker tot akker en de een na de ander liet als versuft de handen zinken waarom zaaien, waar niet meer geoogst werd? - en ging naar het plaatsje Ellenton, waar men elkaar W De wijze Muis spreekt: „luister goed, ,,'k Wil goede raad je geven; „Koorddansen? Zet dat uit je hoofd! als je iets wilt beleven, wat ik zeg: volg deze weg 't krieken van de morgen; 'n vreemde, grillige oude boom ligt een schat verborgen, j, driemaal zachtjes aan de stam kijk wat gaat geschieden! wens je voorspoed op je tocht groet je, jongelieden!" „Nee, „Doe „Bij „Bij „Daar „Klop „En „Ik „En fer 60UU arDeiuci» &uw In Augusta, de dichtstbijzijnde gro tere stad, ruikt men de „boom", die de investering van 260 millioen dollar met zich zal brengen. Dat is hetzelf. de zegt de Kamer van Koophandel, als' wanneer er in onze stad tegelijker- tijd 50 fabrieken opgericht zouden worden. Men verwacht een snelle stij. ging van het aantal inwoners van 70.000 tot 100.000. De plaatselijke cou- rant, die tot nu toe slechts eens per week verscheen, maakt reeds plannen om dagelijks te verschijnen en overal zijn al architecten en technici koorts- achtig aan het werk om op reusachtig» velden in plaats van mais en sojabo- nen nieuwe huizen uit de grond te stampen. Hier zal binnenkort de dol- lar rollen en de burgemeesters vragen zich bezorgd af, hoe zij de twijfelach- tige elementen de baas kunnen blij- ven, die door de nieuwe „atoomroes" zullen worden aangetrokken. De Belgische regering heeft een wetsontwerp bij het parlement inge diend krachtens hetwelk de duur van de militaire dienstplicht wordt ver laagd van 25 tot 15 jaar. De dienst- plichtingen kunnen worden opgeroe pen voor de tijd van twee jaar, waar bij de minister van defensie de be voegdheid krijgt, de recruten tussen de 12e en de 24ste maand met onbepaald verlof te zenden, indien de omstandig heden zulks veroorloven. De militaire commissie heeft voorts aangedrongen op schepping van een volledige organi satie voor de burgerlijke verdediging. Uw verkoudheid van neus, keel of borst weg met '1 3 I mi Jongens en meisjes, ik ben er van overtuigd dat zeer ve len onder jullie graag een stuk papier en een potlood nemen en wat gaan zitten tekenen. Maar daarnaast zullen er ook weer veel zij» die zeg gen: „Nee, ik kan niet teke nen, ik kan geen rechte lijn trekken". Kijk, daar wilde ik nu eens met jullie over praten, want tekenen wil helemaal niet zeggen dat je goed lijnen kunt trekken of ze nu recht of krom zijn. Nee, tekenen wil zeggen: zien. Wat je ook tekent, het stelt altijd iets voor, alles wat je tekent zie, of heb je een keer gezien en daarom komen we nu ineens op een ander on derwerp n.1. je ogen. Je oog oog is een lens. Je weet toch wel wat een lens is? De men sen maken ook lensen van een hele goede kwaliteit glas. Met fijne slijpmachines Het was op een druilerige Woensdagmiddag. Frans was om 12 uur uit school geko men, had gegeten en zijn „Poeh", sprak Miesje, toen ze thuis kwam, „Wat een rommel is het hier!! Dat zal ik eens op gaan ruimen, Weg met al dat oud papier!" wordt dat glas hol of bol ge slepen en dan gebruikt voor brilleglazen, vergrootglazen, fototoestellen en microsco pen. Ook voor fototoestellen, want een fototoestel vertoont veel overeenkomst met een oog. Vóór in je oog zit n.1. de lens en achterin het z.g. netvlies waarop het beeld dat jullie zien wordt afge beeld. Alleen ondersteboven zoals tekening A duidelijk laat zien. Op diezelfde tekening kun nen jullie ook zien dat een fototoestel hetzelfde werkt. Alleen is er, inplaats van het netvlies, de filmrol waar het beeld, verkleind door de lens, op afgebeeld wordt. Het grote verschil tussen een fototoestel en een oog is echter dat een fototoestel slechts één beeld opneemt en daarna vasthoudt, terwijl het oog, net zolang als je kijkt, als maar beelden achter el kaar opneemt en deze niet vasthoudt, d.w.z. dat lijkt zo maar, want we vergeten dat een fototoestel geen ver stand heeft, maar wij wel. Als wy iets moois gezien huiswerk gemaakt en zat nu verveeld door het raam naar de vlagen regen te kijken die de wind door de straten joeg. „Ja", mopperde hij een beetje, „een vrije Woensdag middag is leuk maar dan moet het alleen mooi weer zijn. Kijk het nu toch eens gieten. En mijn vrienden zijn allemaal naar een to neelstuk vanmiddag. Fijn hoor, ik verveel me een aap!" Hij slenterde naar de keu ken waar zijn moeder druk bezig was met het avond eten. „Frans", sprak ze, toen ze haar jongen tegen de keu kendeur zag hangen. „Frans, ik heb een werkje voor je. Je mag de zolder een beetje voor me op gaan ruimen!" Nou, daar had Frans eer lijk gezegd wel zin in. Echt mannenwerk, de handen uit de mouwen. „Dat doe ik", riep hij en fluitend rende hij de trappen op. Op de zolder stonden allerlei vreemde zaken bij elkaar. Wat kisten, oud speelgoed, een grote vogelkooi, er hing een hoge hoed aan een spij ker, een kapotte autoped, enz. enz. Frans trok zijn jasje uit, stroopte zijn mouwen op en klom boven op een kist om een gordijn weg te halen dat „Hééé, wat staat hierop getekend Bollen, strepen, wat stelt dat voor? Ik ben vast een heel dom muisje, Want ik snap er niets van hoor....!" hebben dan blijft dat beeld in ons geheugen genoteerd. Wij kunnen die beelden la ter weer te voorschijn roe pen. Jullie mogen dus ge rust zeggen dat je iedere dag en op iedere plaats het bes te fototoestel bij je hebt (je ogen) waar je de mooiste kleurenfoto's mee kunt ma ken en dat je de „afdruk ken" kunt bewaren in de kast die „geheugen" heet. Maar nu nog wat anders. Jullie hebben n.1. twee ogen. Die twee ogen hebben jullie hard nodig, maar weten jul lie ook waarom je twee ogen hebt? Dat antwoord kunnen jul lie zelf geven. Kijk maar eens met één oog naar iets in de kamer, b.v. naar een schilderijtje aan de muur. Kunnen jullie nu schatten hoever dat schilderijtje van je vandaan hangt? Nee, dat kun je niet. Wel kun je de afstand schatten wanneer je ook je tweede oog open doet. Juist, dus je hebt je twee de oog nodig om de diepte te kunnen zien. Met twee ogen heeft alles ruimte, je ziet alles achter elkaar staan. Met één oog zie je alles in een plat vlak. Nu kunnen jullie bij het tekenen één ding van het fototoestel leren. Als de lens openknipt legt het toestel al les vast, precies zoals het is. Het fototoestel heeft maar één oog. De foto krijgt dus geen diepte, het wordt een vlakke plaat waar alles op staat. een gedeelte van de..zolder, afschutte. „Poeh", sprak Frans, toen hij achter het gordijn keek. „Toe maar, nog méér rom mel". Hij trok twee oude koffers naar voren en zag toen een zwarte, met kopen beslagen kist te voorschijn komen. „Wat is dat nou?" dacht de jongen. Voorzichtig trok hij aan de deksel, die kra kend open draaide. „Die kist zit vol met kleren, maar wat vreemd allemaal, kijk eens aan wat een prachtige zij de en wat een mooie kanten kragen en zie deze hoed eens die is minstens honderd jaar oud". Met glinsterende ogen haalde Frans de hele kist leeg. Voorzichtig legde hij alle kleren op een tafel. Toen kwam eindelijk de bo dem van de grote kist in 't zicht, maar nee, dat is de bodem nog niet! Wel ver draaid, dat lijkt wel een soort dubbele bodem. Frans peuterde met z'n vingers tus sen de zijkant van de kist en „Och, wat kan het mij ook schelen! Weet je wat.' Ik eet het op!" En ze at toen het muziekblad, Maar.... dat werd voor Mies een strop. Want geen vijf minuten n j later Deed haar maagje reuze pijn, „Ohhh....!" riep ze. „ik ga naar bed toe! Wat zou er toch met me zijn?" Doe ook zo als je gaat te kenen. Zet de lens (je ogen) open en druk wat je ziet (met een potlood) af op je tekenpapier. Kijk af en toe ook eens met één oog, dan zie je de verhoudingen be ter. Als je een niet te moei lijk onderwerp neemt en het goed en aandachtig bekijkt zal het resultaat je heel erg meevallen. De volgende keer zal ik trok voorzichtig een zwaar voorwerp naar boven. Toen het op de rand van de kist stond zag Frans eindelijk wat het was. Een prachtige oude spiegel met een brede gouden lr een kunst werk, fluisterde de jongen een knipoogje gevend tegen zijn spiegelbeeld, maar toentot Frans z'n grote verwondering zag hij zijn spiegelbeeld plotseling ver vagen. Langzaam kwam een grote kanten kraag te voor schijn en een prachtig kleed van goud brocaat. Frans zag zijn blonde krullen ver dwijnen onder een grote hoed en in de spiegel leek de rommelzolder wel een hele rijke ouderwetse ka mer. Frans kon geen woord uit brengen, met uitpuilende ogen keek hij naar die an dere Frans in zijn prachtige kleren die hem vriendelijk toelachte. „Ik heet ook Frans!" sprak de spiegel. „Maar toQh zijn jij en ik niet dezelfde. Ik ben het spiegelbeeld van de zoon van een rijk koopman die lang, heel lang geleden leefde. De jongen spiegelde zich altijd in mijOnze Frans herstelde iets van zijn verbazing. „Maar...." hakkel- mefr van het tekenen zelf vertellen. Waar het nu om gaat is het ZIEN, want geloof me gerust, als je jé ogen goed gebruikt, kun je beter tekenen dan je denkt. de hij, „heb jij dan al die tijd in deze kist gezeten?" „Nee" antwoordde de spie gel. Frans zelf niet, maar wel al zijn spiegelbeelden. Kijk maar.Langzaam vervaagde de prachtig uit gedoste jongen in de spiegel maar spoedig was hij weer terug. Nu in een pakje van prachtig groen laken en een leuk jagershoedje met een grote veer. „Kijk", sprak de spiegel, „zo ging Frans altijd met zijn vader mee paard rijden en zo mocht Frans lo geren in Engeland". Plotse ling stond het spiegelbeeld weer in een andere gedaan te voor hem. Een soort hoge hoed sierde zijn krullen en zijn donkerrode wijde man tel hing soepel om zijn schouders. Met een hoogrode kleur volgde onze jongen het ver haal dat de spiegel hem ver telde. Hij merkte niet eens dat het donker werd, maar de spiegel merkte dat wel. „Berg me gauw op!" riep hij. De spiegel en de duisternis zijn vijanden, want in het donker kan ik niet spiegelen. Kom maar eens gauw bij me terug. Maar luister goed, jij alleen omdat ik ook jouw spiegelbeeld ben en vertel het tegen niemand!" Dat beloofde Frans graag Voorzichtig borg hij de spie gel weer in de kist en leg de daarop al de prachtige kleren, de kleren van Frans, de zoon van de rijke koop man, die lang geleden leefde. En ze rende naar haar kamer En kroop snel onder de TUT' WOl. Miesje voelde zich niets lekker, tiaar oogjes schoten met tranen vol! Maar, wat 's dat? deed ons muisje, Noten kwamen uit haar mond En ze zong een heel t- mooi deuntje, en was Miesje weer gezond-'

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 4