Prof. Romme maakt goede kans
Legeroefening met scherp
Franse regering afgetreden
Meteor te pletter gevallen in een
slotgracht bij Wamel
Gasontploffing
te Eindhoven
Vrachtauto met vliegtuigbom
dwars door Den Haag
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
komt beslist geen zakenkabinet
„Het kan ook een heldendaad zijn
het gewone leven weer op te nemen''
Donderdag 1 Maart 1951
76e Jaargang No. 11040
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Nog steeds talrijke
moeilijkheden
De C.P.N. wil meedoen
aan kabinetsformatie
P.v.d.A. verzet zich niet
tegen brede basis
Bestuurder kwam om
Schat in het plafond
De Belgische defensie
Bestuurder wist van niets....
Voor de eerste maal in onze historie
Nederlanders gaan oefenen in Duitsland
Voltooide opleiding
P/even vermoedelijk opnieuw formateur
De onderhandelingen met1
Joegoslavië vlotten niet
Weerbericht
Mevrouw Gemmeke tot
Ridder M. W.O. geslagen
KoAt B&iJteJk
DE K.P.M. ZAL MOETEN
VERDWIJNEN
Koningin decoreerde dappere landgenoten
Vakbonden breken met
Trumans politiek
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
j BIJLSMA en G. KRAK
HEIMSE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meei
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 5.15, per maand
1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
(Van onze parlementaire redacteur)
UI het FEIT. dat de R.K. fractie-leider, prof. Romme, die wel de meest aan-
1 gewezene voor de informatieve opdracht was, deze heeft aanvaard, is een
Mntt-iizing gelegen, dat hij zelf enig vertrouwen koestert, dat hij met kans op
•ncees werkzaam zal zijn. "ij is voorstander van de opneming van socialistische
ministers in het kabinet: hij is ook voorstander van een zo breed mogelijke basis
sn het beleid van het afgetreden kabinet ontmoette bij hem betrekkelijk weinig
bezwaren. Doch aan de andere kant staat zijn zeer recente uitspraak dat er
grenzen zijn aan zijn bereidheid en zijn verlangen om de P.v.d.A. in de nieuwe
regering te betrekken, of de basis ervan zo breed mogelijk te maken. Prof.
Romme is staatsman genoeg bovendien met een grote kennis van zaken
om steeds een slag om zijn arm te houden. De algemene verwachting is dat hij
oen redelijke kans maakt om te slagen.
de kans. dat de tegenstellingen, die de
oplossing van de kabinetscrisis nu al zo
lang vertraagd hebben, worden verdiept.
Moeilijkheden blijven er. De anti-
revolutionnairen bijvoorbeeld heb
ben te varstaan gegeven, dat zij niet tot
bet kabinet zullen toetreden, als op en
kele kardinale punen, waartegen zich
Steeds hun scherpe critiek heeft gericht,
geen nieuwe koers wordt ingeslagen.
De ervaringen van de heren Stikker,
Prees, Van Schaik en Steenberghe heb
ben er stellig toe geleid de informatieve
opdracht aan prof. Romme zo ruim mo
gelijk te formuleren. Het gaat nu niet
meer om een kabinet, dat geacht mag
worden het vertrouwen van het parle
ment te genieten, doch eenvoudig om
,een kabinet". Daarmede kan prof.
Romme alle kanten uit.
Wij nemen echter aan, dat hij het niet
in de richting van een zogenaamd za
kenkabinet zal zoeken. Verscheidene op
de voorgrond tredende politieke figuren
moeten daarvan namelijk niets hebben.
Het middel van Kamerontbinding om
uit de impasse te komen is nog niet in
overweging geweest. Trouwens, zij zou
nog afgezien van de lange tijd, die
met het organiseren van een verkiezing
gemoeid is weinig uitkomst brengen.
Er bestaat immers niet de minste zeker
heid, dat oe na de verkiezing aan te
wijzen formateur wèl in korte tijd met
lijn opdracht slagen zou. De verschui
vingen in ons land zijn nooit zo groot,
dat daarop een totaal andere koers ge
baseerd kan worden.
De hoop is thans gevestigd op de
everredingskracht van prof. Romme,
die de partijen zal moeten duidelijk
maken, dat men wil de crisis niet tot
een blamage voor ons land worden
tot elkaar moet komen.
Hij treft het inmiddels niet, dat Duits
land juist thans de grenzen voor de
Nederlandse importen gesloten heeft.
Dat maakt de economische kwesties,
die de komende regering tot een oplos
sing zal dienen te brengen, weer inge
wikkelder. Hoe onduidelijker de ziekte,
des te tegenstrijdiger zijn de consulten
Met andere woorden: des te groter is
De Tweede Kamerfractie van de
Communistische Partij Nederland heeft
zich in een schrijven gericht tot de
fractievoorzitters van de KVP, de
PvdA, de AR, de WD en de CH, waar
in o.m. wordt gezegd, dat door de voort
durende kabinetscrisis het werk van de
Staten-Generaal geen voortgang vindt
en dat in verband hiermede, een aantal
belangrijke wetsontwerpen een niet t^
aanvaarden vertraging ondervindt.
Voorts zijn de communisten van me
ning, dat van de geheime besprekingen,
die in verband met de kabinetscrisis
Worden gevoerd, en die tal van directe
levensbelangen van het Nederlandse
volk raken, een belangrijke groep van
het parlement wordt buitengesloten.
Derhalve dringt de Tweede Kamerfrac
tie van de CPN er op aan, dat zij bij de
consultatie over een nieuw te vormen
regering zal worden ingeschakeld en
dat ten spoedigste een einde worde ge
maakt aan de toestand, waardoor een
normaal functionneren van de volks
vertegenwoordiging onmogelijk is.
Prof. mr. C. P. M. Romme heeft de
dag van gisteren besteed aan het be
studeren van stukken. Hij heeft hierin
aanleiding gevonden om de ministers
Drees, Lieftinck, Van den Brink en
Mansholt uit te nodigen voor een in
formatieve bespreking over verschil
lende zakelijke punten, welke bespre
king gisteravond plaats vond.
Mits aanvaardbaar program
De wnd. fractieleider van de Partij
van de Arbeid, mr. J. A. W. Burger,
heeft in „Kunstmin" te Dordrecht ge
sproken over de politieke situatie onder
het motto „Ons antwoord aan Oud".
Mr. Burger verweet in zijn rede de
heer Oud onder meer, dat deze feiten,
die formeel juist zijn, zo stelt dat zij
een misleidende indruk maken. De
P.v.d.A. wenst geen politieke winst uit
de crisis te slaan, doch zal zeer zeker
geen genoegen nemen met politiek ver
lies. Ofschoon met enige reserve, zal de
P.v.d.A. zich niet verzetten tegen een
kabinet op brede basis, maar dan moet
het programma te aanvaarden zijn en
de zekerheid bestaan, dat het ook uit
gevoerd wordt. Het is echter de vraag,
aldus mr. Burger, of ooit een program
ma opgesteld zal kunnen worden dat en
de P.v.d.A. en de A.R. partij bevredigen
zal.
In het dorpje Bovenleeuwen (gem
Wamel) tussen Nijmegen en Druten is
gistermiddag omstreeks twee uur een
Meteor-straaljager van de Nederlandse
luchtmacht in de slotgracht van een
oud kasteeltje terecht gekomen. De be
stuurder, de 22-jarige sergeant-vlieger
E. B. Kraayo uit Rotterdam, kwam om
het leven.
Het toestel, dat Twente als vliegbasis
had en deelnam aan een luchtverdedir
gingsoefening, geraakte in een vrille
Het kwam precies op de rand van
de slotgracht terecht en sloeg daar een
trechter van vijf tot acht meter diep,
die onmiddellijk vol water stroomde.
Enorme massa's klei werden de lucht
ingeslingerd en vielen neer op een
boerderij, die slechts een vijftal me
ters van de gracht af staat. Behalve de
woning liepen ook de schuren en stal
len grote schade op. De eigenaar, de
weduwnaar Jeuken en zijn huishoud
ster waren thuis toen het toestel om
laag kwam. Zij schrokken geweldig.
Aanvankelijk dachten zij dat het huis
door bommen getroffen werd. Zij kre
gen geen letsel.
De klei is als met bakken over de
boerderij uitgestort. Vele ruiten zijn
gesprongen, muren werden ontzet, het
dak is ontwricht. Acht perenbomen,
die naast de boerderij stonden, wer
den met wortel en al uit de grond ge
scheurd; meters verder kwamen ze,
vreemd genoeg weer rechtop, neer.
Het vee heeft niets geleden, alleen
tien kippen gingen verloren.
De berging van het verongelukte
toestel zal naar men schat zeker een
week in beslag nemen. Om het neer
gestorte toestel moet eerst een be
schoeiing geslagen worden, zodat het
grachtwater kan worden weggepompt.
Dan zullen van de zware kleigrond
nog ettelijke kubieke meters verzet
moeten worden, voor de Meteor vrij
zal komen te liggen.
Twee zwaar-, vier lichtgewonden
In de Heemskerkstraat te Eindhoven
waar werklieden van gemeentebe
drijven bezig waren nieuwe gasleidin
gen aan te leggen heeft zich een gas
ontploffing voorgedaan. Er ontstond een
enorme ravage, honderden ruiten spron
gen. De 73-jarige J. van de L. werd
zwaar gewond evenals een van de vijf
gemeentewerklieden nl. P. Teunissen.
Vier andere werklieden werden licht
gewond. Er is door tot heden onbekende
oorzaak gas uit de nieuwe aansluiting
ontsnapt en in een kamer gekomen
waar een kaêhel brandde.
Dezer dagen zag een stucadoor bij
werkzaamheden in een huis aan het
Bezuidenhout te Den Haag een kastje
uit het plafond vallen. Hij maakte het
kistje open en telde 9.000 gulden, als
mede een aantal gouden ringen er,
horloges. De stucadoor was een eerlijk
man en ging dadelijk naar de politie
Uit het onderzoek kwam vast te
staan, dat het kistje toebehoorde aan
de bovenburen in het bewuste huis.
Deze plachten hun kostbaarheden te
verstoppen onder een los plankje in
het toilet.
De Belgische minister van Defensie
heeft verklaard, dat de wapenfabriek
bij Luik in Juni „het modernste type
automatische geweren" zal produceren
voor het Belgische leger en strijdkrach
ten van andere bij het Atlantisch pact
aangesloten landen. „In Juli moeten
wjj twee divisies op volledige sterkte
en in 1952 een derde hebben", aldus de
minister.
£EN 250 kilo wegende vliegtuigbom
is met een vrachtauto van het ene
eind van Den Haag naar het andere
eind vervoerd, zonder dat de bestuur
der wist, zulk een gevaarlijke lading
op zijn wagen te hebben. De bom was
volkomen in tact.
Bü graafwerkzaamheden voor nieuw
bouw op een open terrein aan de
Maartensdijklaan stietten arbeiders
Woensdagmiddag op het gevaarlijke
oorlogstuig. Onmiddellijk werd het
werk gestaakt. De gewaarschuwde po
litie sloot direct alle verkeer langs de
gevaarlijke plek af. De hulpveilig
heidsdienst was spoedig ter plaatse
en heeft de bom zonder ongelukken
kunnen demonteren.
De arbeiders, die bij de Maartens
dijklaan werkten, waren bezig met
het verplaatsen van gestort zand, af
komstig van het Statenplein, dat daar
door enorme grijpers van graafmachi
nes voor vervoer in vrachtauto's wordt
gestort. Aangenomen wordt, dat de
bom aanvankelijk in de grond van 't
Statenplein heeft gezeten, door een
gelukkige greep van een grijper met
zand en al in een vrachtauto is ge
deponeerd en vervolgens dwars door
Den Haag naar de Maartensdijklaan
is vervoerd. Dat het gevaarlijke mon
ster niet tot ontploffing is gekomen
mag een wonder heten!
yOOR DE EERSTE MAAL in de his
torie van ons leger hebben infante
rie- en artilleriesoldaten gezamenlijk
met scherpe munitie geoefend. De man
nen van de lichting 1949 U, zagen zes
dagen lang op de Oldenbroekse schiet -
hei de brisantgranaten op vijf honderd
meter voor zich uiteen ploffen, voelden
het gedreun in de grond en ondervon
den thans in practijk, wat het bete
kent, wanneer artilleriesteun wordt
aangevraagd om een vijandelijke stel
ling zo te beuken, dat de infanteristen
er met grote kans op succes tegen
kunnen oprukken.
Ei' zijn 2.400 granaten verschoten, wat
betekent, dat de oefening alleen al wat
munitie betreft om en bij f 120.000 zou
hebben gekost, wanneer Nederland de
ze munitievoorraden niet van geal
lieerde zijde op „bepaalde voorwaar
den" ontvangen had.
Naar Duitsland.
Na afloop van de oefening heeft de
commandant strijdkrachten te velde,
generaal-majoor Opsomer medege
deeld, dat zijn chef-staf thans met Brit
se officieren voorbereidingen treft voor
gezamenlijke oefeningen in de Britse
bezettingszone van Duitsland. De kans
is groot, dat Nederlandse troepen dit
jaar nog tezamen met Engelse troepen
op Duitse bodem in actie zullen komen.
Desgevraagd verklaarde generaal
Opsomer nog, dat het z.i. practisch on
mogelijk Is naast de normale ook nog
de lichtingen 19461945 op te roepen.
De legeringsruimte daarvoor in ons
land is te klein en verder beschikt men
niet over voldoende instructeurs.
MADAT ZIJ MET ZESTIEN STEMMEN in de minderheid was gebleven bij een
stemming over de kieswet is de Franse regering Woensdagavond afgetreden.
President Auriol heeft de ontslagaanvrage van het kabinet-pieven aanvaard en
is direct begonnen met de gebruikelijke besprekingen. Men acht het waarschijn
lijk, dat Pieven opnieuw de opdracht tot vorming van een kabinet zal krijgen.
Mocht hij niet slagen, dan zouden Bidault of Queille met de taak worden belast.
De Joegoslavische minister van bui
tenlandse handel heeft verklaard, dat
e onderhandelingen over leningen
btet Groot-Brittannie en Amerika niet
vlot verlopen als met het oog op
behoeften van Joegoslavië gewenst
te>u zijn. De twee genoemde mogend
heden toonden wel alle begrip doch
*r deden zich zekere moeilijkheden
oor in verband met de politieke po-
e van Joegoslavië in de wereld en
'Peciaal in Oost-Europa, waardoor het
«een lid kan worden van enige regio-
el* economische organisatie.
Verwachting, geldig tot Donder
dagavond: Nu en dan overdrij
vende wolkenvelden en overwe
gend droog weer met weinig
wind. Op de dag iets hogere tem
peraturen dan gisteren.
VRIJDAG, zon op 7.26, onder
18 20: maan op 4.48, onder 11.06.
LINKS: H.M. Koningin Juliana
geeft de Ridderslag aan Mevrouw
B. J. FickGemmeke, de eerste
vrouw na H.K.H. Prinses Wilhel-
mina, die deze hoge onderscheiding
verkreeg. RECHTS: H.K.H. Prinses
Wilhelmina geeft de Ridderslag
aan Mevrouw B. J. Fick-Gemmeke.
Moskou heeft de primeur van een
film-universiteit: In een van de
hoofdstraten is dezer dagen een bio
scoop geopend waar uitsluitend weten
schappelijke documentaire films ver
toond zullen worden. Wat ander
mans bioscopen betreft zijn de bewon
deraars van de Sowjetunie niet zo hoog
gestemd: Te Soengei Sipoet op Ma-
lakka wierpen communistische verzets
lieden een handgranaat in een bioscoop.
Twee bezoekers werden zwaar, twaalf
licht gewond. Omdat binnen het
ijzeren gordijn dergelijke spontane
uitingen minder gewaardeerd worden
heeft de Hongaarse regering, gezien het
slechte voorbeeld, dat er van uit zou
kunnen gaan, de vertoning van alle
Tarzan-films verboden. O Mensies
Sharpe, een bio-chemicus uit Hertford
verkeert blijkbaar in de veronderstel
ling dat z'n body wat duurzaamheid
betreft niet voor dat van deze legenda
rische oerwoud-held behoeft onder te
doen: Na jaren zeuren heeft hij einde
lijk een verzekeringsmaatschappij zo
mal gekregen, dat deze hem tegen be
taling van tweeduizend ulden nü, in
1980 als hij de honderd haalt, een ton
zal uitbetalen. O Driehonderd em
ployés van de Basrah Petroleum Com-
pany voelen niets voor zo n wissel op
de toekomst doch hebben liever maar
metéén wat meer in handen. Weshalve
zij teneinde een loonsverhoging van
vijftig procent er door te krijgen te
Bagdad in staking zijn gegaan. Over
olie gesproken: Uit Honkong werd
Theodoor gemeld, dat tweeduizend ton
dieselolie die door de V.S. naar For-
mosa waren verscheept, door een abuis
via Macao naar communistisch China
werden doorgezonden.
Jo'n onverwachte zending kan echter
ook wel eens minder welkome za
ken bevatten en daarom heeft Herbert
Evatt, plaatsvervangend leider van de
Australische oppositie op een massa
bijeenkomst te Sydney een motie doen
aannemen tegen een massale immigra
tie van Duitsers met nazistische denk
beelden. q Nu we toch aan het land-
Geef maar een brede basis
in deze geest
verhuizen zijn: Het Noorse passagiers
schip Skaubryn dat geheel voor het
vervoer van emigranten is ingericht is
met dertienhonderd passagiers naar
Australië vertrokken. Het schip heeft
speciale inrichtingen aan boord om
kinderen tegen te snelle klimaatswisse
lingen te beschermen, q De boeren in
het Engelse dorp Eyam in Derbyshire
hebben zo hun eigen be„proef"de me
thoden hun vee tegen de gevolgen van
het nogal wisselvallige Britse klimaat
te beschermen. Daarom heeft de krui
denier ter plaatse thans van hogerhand
een volledige vergunning gekregen zo
dat hij thans whisky, dat een bést mid
del tegen velerlei koeienkwalen moet
zijn. mag verkopen. „Ach, en als je
zélf verkouden bent heeft een mens
ten minste ook wat bij de hand niet
waar denkt Theodoor zo maar.
Nog meer whisky: Een inbreker uit
Indiana schoof alvorens z'n operatie
terrein (een bank te South Bend) weer
te verlaten de wachtsman, die hij
middels een gummiknots tijdelijk op
non-actief had gesteld, liefderijk een
kussen onder het hoofd en gaf z'n
slachtoffer twee volle teugen whiskey
uit z'n heupfles om weer wat op ver
haal te komen, q En Theodoor besluit
vandaag rijn verhaal door ulieden mede
te delen dat de Italiaanse boer Lario
van de ontvanger in Bolzano een fles
wijn gekregen heeft omdat hij zestig
kilometer was komen lopen om z'n be-
lastingpenningen ad 25.te voldoen.
De trouwe sM.
De Indonesische minister van verbin
dingen, Ir. Djuanda, heeft medegedeeld,
dat de Indonesische regering binnen
kort een staatsscheepvaartbedrijf zal
oprichten. Op de vraag wat de positie
van de K.P.M. dan zal zijn. antwoordde
de minister: „Zodra de vloot van dit
staatsscheepvaartbedrijf naar het oor
deel van de regering sterk genoeg is,
zal de taak van de K.PM in Indone
sië ten einde zijn. Uitbreiding van de
vloot der K.P.M. in Indonesië, die een
concurrent kan zijn van het staatsbe
drijf, zal de regering verbieden. Nanr
mijn oordeel zal de vervanging van de
K.P.M. door het staatsbedrijf binnen
tien jaar kunnen geschieden".
H.M. de Koningin heeft gistermorgen in het paleis op de Dam aan honderd-en-
veertig Nederlanders militaire dapperheidsonderscheidingen uitgereikt. OnJer
hen bevond zich mevrouw B. J. Fick-Gemmeke uit Wassenaar, die gister ala
tweede vrouw na prinses Wilhelmina met de Militairs Willemsorde werd om
derscheiden. Prinses Wilhelmina behoorde tot de talrijke en militaire autori
teiten, die de ceremonie in de Burgerzaal bijwoonden.
Hare Majesteit zeide tot de gedeco
reerden dat zij zich rekenschap moes
ten geven van wat de achtergrond is
van de vreugde, die eraan ten grond
slag ligt. U wordt gefeliciteerd voor
de erkenning van uitstekende daden,
waarvoor familie en land trots op u
zullen zijn. Voor u zelf zal dit mis
schien een dag zijn met gemengde ge
voelens. U zult misschien heimwee
hebben naar de dagen, waarop u deze
daden heeft volbracht. Toch geloof ik
niet, aldus Hare Majesteit, dat het
goed is heimwee te hebben naar die
dagen van avontuur. Het dagelijks lé
ven is alleen maar saai als men zelf
saai is. Het kan een heldendaad zijn
op zichzelf, het gewone leven weer op
te nemen. De rede van de Koningin,
die zij geheel improviseerde en die
juist daarom op alle toehoorders een
grote indruk maakte, was de inleiding
tot de protocolaire plechtigheid van
het uitreiken der onderscheidingen.
Behalve mevrouw Gemmeke, die o.a.
onder geconcentreerd geallieerd en
Duits geschutsvuur gewichtige micro
films van het bezet gebied naar Brus
sel bracht, werden tot ridder gesla
gen reserve generaal-majoor der infan
terie buiten dienst P. Scholten, de heer
J. J. M. Hulspas, de reserve eerste lui
tenant L. M. Snijders, sergeant vlieg-
tuigschutter P. Doulein, luitenant ter
zee vlieger der eerste klasse H. V. B.
Burgerhout en mr. T. J. A. M. van
Lier.
De ministers van Oorlog en Marine
en Verkeer en Waterstaat, de drie staf
chefs en vele andere autoriteiten woon
den de sobere, doch indrukwekkende
ceremonie bij. Behalve de zeven mili
taire Willemsorden reikte de Konin
gin, die zelf getooid was met de ver
sierselen van Grootmeesteres van de
Militaire Willemsorde, 28 Bronzen
Leeuwen, 82 Bronzen Kruisen, 2 Vlie-
gerkruisen en 23 Kruisen van Ver
dienste uit.
De „American United Labour PoHcy
Committee", een orgaan waarin de
„American Federation of Labour", de
„Congress of Industrial Organisations"
en de meeste spoorwegvakverenigin
gen vertegenwoordigd zijn, heef rijn
leden opdracht gegeven volledig te
breken met het regeringsprogram voor
economische controle en zich terug te
trekken uit alle organen van de mo-
bi'isatie voor de defensie.
In een verklaring zegt de commissie
zich volledig bewust te zijn van de
ernst van deze stap „doch wij zijn tot
de conclusie gekomen da. ons geen
andere wegen open staat om het Ame
rikaanse volk duidelijk te onen hoe
groot het onrecht is, dat t volk aange
daan wordt".
Bij de defensiemobilisatie v erden de
belangen van het gewone volk gene
geerd en men had het beginsel van
„gelijke offers voor verdediginc, van
de vrijheid tegen de communistische
aggreseie" laten varen.