Allepartijenmoestenoffersbrengen Berlijn is allerminst optimistisch Een betere spoorwegverbinding met Duitsland Critiek van minister s'Jacob is niet gerechtvaardigd En deed vergif in bonbons en thee vernieuwing en versteviging rondom de oude kern Een Gromyko legde zijn kaarien slechts gedeeltelijk op tafel De achtergrond van de kabinetsformatie Vader der regering terug in de Kamer Rokers met een fijne (1GUS weten het: „King's Cross is meer waard dan ze kost!" "still making friends" Belangrijk voor. export van groenten en fruit Geen verschil van mening over drie-divisieplan Vertrouwen van kabinet in legerleiding Kruidenier wilde zijn vrouw laten spreken Verdachte hoort in een krankzinnigengesticht Van kwaad tot goed DE BESPREKINGEN TE PARIJS Moskou doet geen enkele wezenlijke concessie Vliegende olifanten De pseudo-vogelpest is practisch voorbij Indonesië betreurt moor den op Nederlanders Na de vissers, ook de bollenkwekers KUSTVAARDER IN NOOD Vervoersbedrijven in Parijs in staking VRIJDAG 18 MAART 1951 (Van onze parlementaire redacteur) yjEL zelden zal een formateur een zo gemakkelijke opdracht tot de vorming van een kabinet gekregen hebben als prof. mr. C. P. M. Ronune, die een volledige lüst van ministers aangeboden kreeg van de informateur... prof. mr. C. P. M. Romme. In drie kwartier had hy zijn opdracht vervuld! Doch daaraan was heel wat voorafgegaan. Prof. Romme heeft zich, onmiddellijk toen hem de informatie-opdracht werd aangeboden, op het standpunt gesteld, zo kwam ons ter ore, dat h{j deze niet kon aanvaarden dan nadat hij van de vervulling van een voorwaarde zekerheid had gekregen, namelijk, dat dr. W. Drees zich in beginsel bereid zou verklaren het premierschap op zich te nemen. De infor mateur achtte het namelijk in 's landr belang, gelet op de grote moeilijkheden, die in de komende periode overwonnen zullen moeten worden, dat er geen wissel mg zou komen in de leiding van het kabinet. Inderdaad heeft dr. Drees dadelijk deze beginsel-instemming betuigd. Daarbij heeft prof. Romme tevens over enige principiële lijnen van het program gesproken, alsmede over de politieke samenstelling van het kabinet in de komende verhouding 65—4. Wat de laatste vier zetels betreft, werd in het midden gelaten, of zij door enige partijlozen zouden worden ingenomen en hoeveel. \^AT Verkeer en Waterstaat aangaat, heeft de informateur zich als richt lijn gesteld, dat wanneer twee zetels zouden worden bezet door' Christelijk- historische bewindslieden en één door een WD-er, hij zich omtrent de vierde zetel volledige vrijheid moest voorbe houden, met deze restrictie evenwel, dat aan dit departement geen zevende KVP-er of een zesde vertegenwoordi ger van de PvdA zou komen. Daarmede DIJ zijn onderzoek naar de negatieve kant van de formatie sloot de infor mateur al aanstonds de reconstructie van het kabinet-Drees-Van Schaik uit, aangezien deze reconstructie reeds tij dens het formateurschap van de heren Drees en Van Schaik onmogelijk was gebleken. Prof. Romme streefde naar een vernieuwing en een versteviging rondom de oude kern. Niet te realiseren bleek een vijfpartijen-regering. Daarna probeerde hij een vierpar- tijen-regering samen te stellen met aan trekking van twee onafhankelijke anti- revolutionnaire figuren, na dr. Schou ten daarvan in kennis gesteld te heb- blj. Ook hierin faalde de informateur. Er bleef hem niets anders over dan een vierpartijen-kabinet zonder anti- revolutionnairen. Ook de KVP gU zjjn pogingen om zijn arbeid tot succes te leiden stond voor hem vast, dat elke partij offers zou moeten bren gen, aangezien het anders uitgesloten was om tot een geheel te komen, dat in 's lands belang werkzaam kon zijn. Hij heeft zijn eigen partij, de KVP, daarbij niet ontzien, hetgeen blijkt uit de eli minering van de vice-president van het oude kabinet, mr. Van Schaik en de minister van Justitie van dat kabinet, mr. Struijcken. Het is te betreuren, dat de minister raad voortaan de waardevolle adviezen van mr. Van Schaik zal moeten missen. Hij blijft echter voorzitter van de Grondwetscommissie. Zijn bemoeiingen met de West worden overgenomen door de nieuw benoemde minister van Unie- zaken en Overzeese Rijksdelen, de heer Peters. Wel heeft prof. Romme steeds een bepaald schema voor ogen gehad, doch hij was staatsman genoeg om dit sche ma niet tot een wet van Meden en Per zen te maken. De practijk heeft bewe zen, dat hij inderdaad, wanneer klippen opdoemden, zijn koers meermalen heeft gewijzigd. Wat het, departement van Oorlog en Marine betreft, is prof. Romme er in elke fase van zijn informatie op uitge weest iemand te vinden, van wie mocht worden aangenomen, dat hij in staat zou zijn een defensie-„bedrijf" op te bouwen. Daarom had hij gaarne mr. Meijnen aan het kabinet verbonden; in hem achtte hij deze kundigheden aan wezig. Doch ir. Staf, die nu de scepter aan Oorlog en Marine zal zwaaien, be zit zo verwacht men deze be kwaamheid eveneens. Prof. Romme heeft zich niet bemoeid met de benoeming van Staatssecretaris sen. Dat was zijn taak ook niet. De mi nisters zullen moeten uitmaken, of zij zich van de medewerking van een Staatssecretaris zullen verzekeren. Er was echter één uitzondering. De infor mateur heeft het blijkbaar onjuist ge acht, dat de heer Moorman bij Oorlog en Marine zou verdwijnen en wel om onjuiste gevolgtrekkingen, nationaal en Internationaal, te verkomen. Donderdagmorgen heeft H.M. Ko ningin Juliana ten Paleize Noord einde in Den Haag de vier nieuwe Ministers beëdigd. Minister J. A. H. Peeters vertoeft nog in de Ne derlandse Antillen en zal later beëdigd worden. Na de beëdiging verlaten de vier Ministers het Pa- leid: v.l.n.r. Minister H. H. Wem mers, Prof. Dr. A. H. M. Albregts, Mr. H Mulderije, Ir. C. Staf. hebben de vier fracties zich verenigd. Er is uiteraard heel wat aan prof. Romme „getrokken" bij het bepalen van zijn keus voor Verkeer en Water staat. Het ging er namelijk om, of hier een WD-er of een partijloze zou ver schijnen. De informateur is echter een voudig op zoek gegaan naar iemand, die hij van groot formaat achtte. Hij vond deze in de heer Wemmers. een rustige, evenwichtige figuur met orga nisatorische kwaliteiten. Het kwam bovendien nog goed uit, dat deze zich als „een exponent van de gedachte van de derde macht" beschouwde. Prof. Romme keert nu weer in de Kamer terug. Van het vaderschap doet hij volledig afstand, teneinde in het parlement weer geheel vrij te staan en het kabinet objectief te kunnen beoor delen naar zijn daden, zijn werkzaam heden te controleren en ermede op een onafhankelijke manier te kunnen sa menwerken. Tijdens de Donderdag te Utrecht ge houden jaarvergadering van de Alge mene Nederlandse Bond van Groenten en Fruit-exporteurs heeft de voorzit- Tegenoifensief van generaal Kruis Generaal mr. H. J. Kruis, die op 22 Januari van zijn functie als chef van de generale staf werd ontheven, heeft thans, naar aanleiding van de antwoorden, die minister s' Jaeob heeft gegeven op de vragen van de heer Bruins Slot dien aangaande, een verweer gepubliceerd. Daarin gaat hij in op de punten, die door de minister als redenen voor het ontslag zijn opgegeven. Om te beginnen ont kent hij, dat er twijfel zou zijn geweest over de vraag, of de generale staf vol doende voor haar taak berekend was. Die twijfel was in eik geval opgeheven, toen dr. Drees hem op 11 Augustus 1950 in tegenwoordigheid van mr. Schokking mededeelde, dat hy het vertrouwen van het kabinet bezat. Dat vertrouwen was niet aan een bepaalde termyn gebonden. Ook aan generaal Kruis was volko men bekend, dat de encadrering en ma teriële uitrusting van de lichting 1949- II onbevredigend kon worden genoemd. Ten aanzien van de heroproeping van deze lichting en van de herhalingsoefe ningen heeft hij steeds gedacht: Het moet, het kan, maar het zal niet ideaal zijn. De heer Kruis ontkent, dat er enig belangrijk verschil van mening tussen de minister en hem zou hebben bestaan ten aanzien van het z.g. drie-divisie- plan, dat door hem is voorgesteld. De uitvoering van dit plan gedoogt geen uitstel. De heer Kruis wilde de minis ter hierbij naar beste kunnen steunen. Wat betreft de propaganda naar bui ten voor de vorming van een parate divisie zegt de generaal, dat hij op 17 Januari 1951 in Middelburg in een cau serie het drie-divisie-plan heeft bespro ken. Daarbij heeft hij opgemerkt, dat dit nog geen parate troepen oplevert en dat daarin verandering moet komen. Hij wist, dat de minister het daarmee eens was. De vorming van parate troepen ter sterkte van een divisie was noodzake lijk en mogelijk. Dat heeft de heer Kruis een en ander maal onder de aan dacht van de minister gebracht. Hij heeft zelfs op 13 Januari een voorstel gedaan ter verhoging van de paraat heid. Over dit voorstel, zo besluit het ver weer, heb ik nimmer met de minister van gedachten kunnen wisselen. Noch tans heeft de minister het zynerzyds op 19 Januari aan de Raad Militaire Aangelegenheden van het Koninkryk (uit de ministerraad, red.) voorgelegd. De raad besloot de behandeling uit te stellen tot 25 Januari. Op 22 Januari echter deelde de minister van Oorlog mij mede, dat er tussen hem en mij geen samenwerking meer mogelijk was. ter, de heer J. J. J. Bos uit Overschie, voor het nieuwe exportseizoen grote verbeteringen in de spoorwegverbin ding met Duitsland aangekondigd. Er komen zeer goede vroegtrein- diensten over Zevenaar en Emmerik, speciaal voor het Ruhrgebied. Voorts een zeer vroege verbinding van het Westland uit naar Scandinavië, die een nieuwe Scandinavië-expresse voor goederenvervoer kan worden genoemd. „We komen daardoor met onze groen te reeds om vier uur in Bremen en om zes uur in Hamburg, met aansluiting op Scandinavië. We verkeren dan in een zeer gunstige positie wat betreft de aankomst ten opzichte van groente uit Frankrijk en Italië." Ook voor Hannover en Westfalen zal deze dienst een zeer goede aanvulling betekenen van de bestaande verbindingen, aldus de voorzitter. Wanneer de huidige moeilijkheden zullen zijn opgelost, zal dit zeer belangrijk zijn voor het nieu we exportseizoen. Spreker deelde nog mede, dat de le vering van groente aan het Engelse le ger in Duitsland gunstige financiële resultaten heeft opgeleverd. Het op 1 April aflopende oude contract is juist weer voor een half jaar verlengd, met mogelijkheid tot uitbreiding van de le veringen. Donderdag stond in hoger beroep voor het gerechtshof te Arnhem ^recht de 34-jarige Bennekomse kruidenier E. R. Deze wordt er van verdacht te hem>en getracht zijn dertien jaar oudere vrouw om het leven te brengen, door haar op vergiftigde bonbons te tracteren en vergif in haar thee en koffie te mengen. De Arnhemse rechtbank veroordeelde de kruidenier op 23 Mei 1950 tot zeven jaar gevangenisstraf met aftrek. •De procureur-generaal, mr. Bakho ven, zeide in zijn requisitoir dat vast is komen te staan, dat verdachte rus tig en met overleg vergif in koffie, thee en bonbon had gedaan. De motie ven, die verdachte opgeeft zijn onaan nemelijk en onlogisch. Hij wilde reke ning houden met de gebrekkige ont wikkeling van verdachte's geestver mogens en eiste vier jaar gevangenis straf met aftrek en ter beschikking stelling van de regering. De verdediger mr. C. van der Deure vond geen enkele indicatie voor een be wijs. Iemand, die zout en azijn bij ver gif zou doen om zijn vrouw te vergif tigen, is of „getikt", of hij wil zijn vrouw niet vergiftigen. De verdediger vroeg tenslotte vrijspraak. Uitspraak over veertien dagen. Volgens psychiaters dr. Vaan en dr. van der Voort Maarschalk is de ver dachte lijdend aan ziekelijke stoornis sen en sterk verminderd toerekenings vatbaar. Hij hoort, volgens dr. Vaan, in een krankzinnigengesticht thuis. Verdachte gaf als reden van de po ging tot vergiftiging op, dat hij zyn vrouw aan het spreken wilde hebben Zij had n.1. na zijn ontslag uit de ge vangenis, waarin hij een straf wegens diefstal had uitgezeten, geen woord meer tegen hem gezegd. Hij had geen arsenicum aan de bonbons toegevoegd, zo zei hij, maar azijnessence. De vieze smaak zou haar aan het schrikken hebben moeten brengen. De vrouw had de bonbons niet ingeslikt, maar was ermee naar de politie gegaan, waar bleek, dat in de bonbon een mengsel van arsenicum aanwezig was. Volgens verdachte kon dit vergif afkomstig zijn van een weegschaal, waarop hij wel eens rattenkruid afwoog. De uitgever van een Zwitsers week blad drukte op zijn Nieuwjaarsnum mer een reproductie of van Churchills schilderij „Winter in Chartwell". Toen hij de oplage ter grootte van 200.000 exemplaren goed en wel verzonden had, kwam hij tot de ontdekking, dat hij dusdoende de reproductierechten had overtreden. Om zijn vergissing goed te maken, zond hij een brief met zijn verontschuldigingen aan de Britse oud-premier en sloot een cheque van twee pond sterling bij. Daarmee was de grand old man echter niet tevre den. Hij liet zijn advocaat honderd pond schadevergoeding eisen. De uitgever heeft toen een ander plan bedacht, dat door Churchill is aanvaard. Hij heeft tweehonderd pond gestort, die zullen worden gebruikt om zwakke Engelse kinderen, wier ouders onbemiddeld zijn, een vacantie in Zwitserland te bezorgen. (Van onze correspondent te Berlijn) IN BERLIJN heeft men met meer dan gewone belangstelling het verloop ge volgd van de viermogendhedenbesprekingen, die op 5 Maart jX in het Palais Rose te Parys geopend werden. Reeds weken tevoren werd men hier over stroomd met reeksen voor het grootste gedeelte oncontroleerbare geruchten, met vermoedens en beweringen. Er werd gesproken over de mogeiykheid, dat de Sowjetunie bereid zou zyn het ganse communistische bewind in Oost-Duitsland op te offeren in ruil voor een ontwapend en geneutraliseerd Duitsland. Moskou zou in Europa een status quo in het leven willen roepen om iqn handen vry te houden in Azie. Dit zou dan weer het gevolg zyn van ernstige menings verschillen tussen het Kremlin en Peking. Eerst zouden de sowjets in Azie schoon schip willen maken om zich daarna met verdubbelde kracht tegen Europa te richten. houden, ondersteunen, maar er niet aan toevoegen, dat deze verkiezingen dan onder Duits toezicht, met uitslui ting der bezettende mogendheden dus, moesten plaats vinden. Evenmin mocht hy duideiyk laten blyken, dat de wens van het Kremlin om een viermogend- heden-conferentie tot stand te brengen mede werd ingegeven door het verlan gen der Sowjets, om ook een vyf- mogendheden-conferentie bijeen te roe pen, waaraan uiteraard niet Tsjang- Kai-Sjek, maar Mao-Tse-Toeng zou deelnemen. Hetzelfde geldt voor het vredespact tussen de Verenigde Sta ten, Engeland, Frankrijk, de Sowjet unie en rood-China. Ongunstig voorteken. £EN ONGUNSTIG TEKEN voor een toenadering tussen Oost en West ziet men hier ook in het feit, dat de Sowjetrussische regering op 7 Maart j.h besloot een wet tot bescherming van de vrede af te kondigen. Een der- gelijke wet werd in de overige volks democratieën reeds enige tyd geleden van kracht. Naar de letter van deze wet is ieder een oorlogsmisdadiger, die de Sowjetunie niet als de grootste vre delievende mogendheid ter wereld er kent en weigert de Verenigde Staten als oorlogszuchtige imperialisten te brandmerken. Het afkondigen van deze wet op het ogenblik, dat Gromyko te Parijs met de vertegenwoordigers der Westelijke mogendheden onderhande'de, acht men hier hoogst bedenkelijk. Aan JN AL deze geruchten kon men de volgende tendens beluisteren: de Sowjets zijn tot zeer grote concessies bereid en het Westen behoede zich ervoor deze enige kans om met Mos kou tot een vergeüjk te komen van de hand te wijzen. Het Kremlin heeft de eeriyke bedoeling, de Westeiyke ge allieerden inzake Duitsland in sterke mate tegemoet te komen. In geallieerde kringen worden al deze mogelijkheden niet strikt van de hand gewezen, doch men biyft toch uiterst pessimistisch. Daarbij laat men de vraag geheel buiten beschouwing, of een viermogendheden-conferentie op een later tydstip al dan niet tot stand zal komen. Men acht hier van veel groter belang, de vraag, of het Krem lin, wat Europa en ook wat Azie be treft, zyn politiek program grondig eeft herzien. Het Russische doel. Dit is volgens doorgaans goed inge lichte kringen te BerUjn niet het ge val. Gromyko werd volgens hen met ie concrete opdracht naar Parys ge enden, zo nodig theoretische conces- es te doen, waarvan de concrete in houd echter volledig in het duister ileef gehuld. Hy mocht het voorstel, om vrye verkiezingen in Duitsland te een „toevalligheid" wil men geen ge> loof schenken. Ook een hoofdartikel in de Taglische Rundschau, het orgaan van gezant Semjenow, die Gromyko als voor naamste raadgever naar Parys verge zelde, heeft in dit verband de aandacht getrokken. Semjenow's spreekbuis is van mening, dat de Westelijke mogend heden alleen voor de spanningen in de wereld verantwoordelyk zijn. Zy heb ben de overeenkomst van Potsdam stel selmatig geschonden. Hun voorstellen op de conferentie te Parijs zyn vaag. die der Sowjets concreet en practisch. Wanneer men over een bedreiging van de vrede spreek, dan moet men in de allereerste plaats denken aan de her bewapening van West-Duitsland. Dit probleem moet bovenal worden opge lost Wie dit niet wenst, zo schryft het blad, gaat een oplossing uit de weg en streeft er naar de spanningen en daar mede ook het oorlogsgevaar te hand haven. pEZE TAAL is duidelyk. De Sowjets wyken principieel niet van hun standpunt af, dat de regeling der we reldproblemen uitsluitend kan plaats vinden op grondslag van de overeen komsten van Potsdam, Jalta en Cairo, overeenkomsten, die de grootste over winningen vormen in de diplomatieke geschiedenis der Sowjetunie. Deze voor delen willen de Sowjets niet uit han den geven. Zy zyn slechts bereid tac tische concessies te doen. Men mag zich hierover niet al te vroeg verheugen. In Berlyn heeft men aan den ïyve ondervonden, dat vrede en veiligheid niet gered kunnen wor den door tactische manoeuvres. Van een principiële wyziglng in de houding der Sowjets heeft men hier echter nog niets kunnen bemerken. Daarom blijft Beriyn, voorzichtig uitgedrukt, uiterst sceptisch, om het even welk einde de besprekingen te Parys beschoren Is. De verklaring van de Sowjetrussische mi nister van Financien, Swerew, in de grote Sowjet, dat de Sowjetunie haar strydkrachten dageiyks versterkt, vindt men hier van groter belang dan Gro- myko's voorstel op korte termyn tot een verr-'nrf-rinsr der gewapende stryd krachten te geraken. De vrachtskymaster PH-TEZ is uit Bangkok onderweg naar Amsterdam met aan boord een groot aantal dieren, waaronder vier olifanten, één panter en een schildpad van 300 kg. De olifanten en de panter gaan na aankomst op Schiphol door naar New York. De bestemming van de schildpad is niet bekend. 90.000 kippen afgemaakt De directeur van de veeartsenykun- dige dienst, de heer E. J. A. A. Quaed- vlieg, heeft gisteren in een rede voor de veterinaire faculteit verklaard, dat de pseudo-vogelpest vrijwel achter de rug is. Waakzaamheid blyft echter ge boden om het kwaad, zodra het zich opnieuw voordoet terstond te bestrijden. In totaal zyn in Nederland 90.000 stuks pluimvee afgemaakt. Alleen de provin cies Groningen, Friesland en Drenthe zijn voor de pseudo-vogelpest gespaard gebleven. Met kracht is in Nederland de zieke bestreden, het houden van pluimveemarkten werd verboden, het pluimvee in de besmette provincie mocht niet worden vervoerd en de aangetaste pluimveestapel werd direct vernietigd, terwijl de besmette bedrijven werden ontsmet. Deze maatregelen waren ri goureus, maar noodzakelijk, wilde men geen „stinkende wonden" maken. Minister Roem zegt: Op vragen inzake de moordaansla gen op Nederlanders in Indonesië heeft de Indonesische minister van buiten landse zaken, mr. Moh. Roem geant woord, dat de Nederlandse hoge com-» missaris onlangs een stap heeft onder nomen by het ministerie van Buiten landse Zaken. De Indonesische rege ring betreurt het ten zeerste, dat zich dergelijke feiten hebben voorgedaan en zal positieve maatregelen nemen. De schuldigen zullen worden gestraft. Ook de bloembollenkwekers zulk* een steentje bijdragen voor de kanker bestrijding. Onder het motto: „Wat de vissers uit Katwyk, IJmuiden en Vlaar- dingen kunnen, kunnen wy óók", heeft men de bloembollenkwekers in het gehele land opgeroepen een steentje by te dragen voor het Koningin Wilhel- minafonds. „Een cent per Roe!" verzoekt men de kwekers by te dragen, maar ook is de steun van de werknemers, commis sarissen, veilingpersoneel opgeroepen om er voor te zorgen, dat het bloem bollenvak een groot bedrag kan afdra gen ten bate van de lydende mens heid. Het Engelse schip „British Isles" heeft noodseinen opgevangen van da 394 ton metende Nederlandse kust vaarder „Houtman", toebehorende aan redery J. Vermaas te Rotterdam. Hat schip, dat zeven opvarenden aan boord heeft, was Maandag met een lading kolen van Blyth naar Kalandborg ver trokken. Een Deense sleepboot heeft Esbjerg verlaten om naar de „Hout man" te zoeken. De scheepsradio est machines van het kustvaartuig zijn hl het ongerede geraakt. De communistische en de niet-eom- munistische vakverenigingen te Parijs hebben tegen hedenmorgen een alge mene staking by de busdiensten en de ondergrondse spooriynen in de licht stad bevolen. Zy willen op deze wijae kracht byzetten aan hun eis inzake een algemene loonsverhoging van francs per maand. Het ministerie van verkeer plannen gereed om met particuliere en leger-voertuigen een beperkte dienst hl Parys te onderhouden. Bondskanselier Adenauer is door oresident Heuss tot Westduits minister van buitenlandse zaken benoemd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 3