Zeeuwse oesters overwinteren
Amerikaanse wateren
Duitsland lacht in z'n vuistje
KENT SPANJE EEN OPPOSITIE?
Bondscoach bood een taart aan
Zij vormen basis van nieuwe indusirie
Amerikaanse oester is
niet sterk genoeg
Russen laken optreden
van Westberlijnse politie
Oosteuropese ballingen
stichten een commissie
Zwakke en sterke landen
Liberalisatie van handel bracht het voordeel
Kleine landen vingen de
klappen op
Oude partijen zijn volkomen machteloos
Kerk, leger en monarchisten
geen aanhangers van Franco
Rietoogst in Biesbos
N.E.C. in feeststemming
INCEZONDEN STUKKEN
Mac Arthur
WOENSDAG 18 APRIL 1951
(Van onze oorrespondent te New-York).
ZESTIENHONDERD Zeeuwen uit Bergen op Zoom leven reeds twee jaar
in het Noorden van de Verenigde Statenln aanhoudend stilzwijgen.
tn kenbare weistanden, wie weet, zelfs in extatisch geluk. Wie kan zeg
gen of en wanneer een oester gelukkig is. Voor hen en haar is er in Neder
land nog geen oester-overschot; hun emigratie ging niet gepaard met het in
vullen van eindeloze formulieren, het afstand doen van het eigen stukje zand
grond, het afscheid nemen van dierbare familieleden. Wel echter was er een
zeer streng medisch onderzoek. Er mochten zich in hun individuele huisjes
«een parasieten bevinden: er werd gewaakt tegen allerlei oester-ziekten.
Plat, vlezig en gezond bevonden werden zij in 1949 reeds ondergebracht
tn een tank aan boord van een van de HollandAmerika-vaarders, waar de
tempera-tuur constant op Vt graden werd gehouden.
vorm hebben aangenomen en althans
met een microscoop te onderkennen
zijn, mogen zij het ouderlijk huis ver
laten. Dit vergroot hun kans op oe-
houd.
Tegenover het aantal oestereieren
van Amerikaansen huize, dat ongeveer
50 millioen bedraagt; (maar ge weet,
dat men hier graag alles in het groot
doet) lanceert de Zeeuwse oester er
„slechts" een half milloen. Maar van
die vijftig millioen komen er minstens
49 y, millioen om, voor zij nog maar
een kans tot parelvorming hebben ge
had. Uitgedrukt in percenten is de zui
gelingensterfte onder de Zeeuwse oes
ters aanzienlijk geringer.
UET WAS een experiment. Er waren
noch uitgebreide toekomstplannen
poch grootse verwachtingen. De Ame
rikaanse deskundigen hoopten slechts,
dat de emigratie een succes zou wor
den. Men wenste n.1. een generatie van
die oer-stevige, Hollands-degelijke oes
ters te kunnen kweken, die de kille
wateren van het Noorden van Noord-
Amerika in de winter zouden kunnen
weerstaan en die, kortweg, ten opzich
te van komende oester-generaties zou
kunnen zijn wat de opvarenden van
de Mayflower zijn geworden voor de
Pankeee van heden.
Het voorbereidende werk was ver
richt door een bioloog van een groot
Amerikaans weekdierenlaboratorium,
dat door de regering der V.S. in stand
wordt gehouden. Men had een inspec
tiereis gehouden naar Europa en nad
ondervonden, dat er, qua smaak, niets
ging boven een Zeeuwse oester. Tot die
conclusie schijnt men gekomen te zijn
teBergen op Zoom. Want uit het
„ijzige water" van „deze streek" schijnt
men de zestienhonderd immigrantoes
ters te hebben gekozen. Deze, meen
den deskundigen, zouden althans een
goede gooi maken om de ijzige win
ters ter hoogte van Maine door te ko
men.
Zeeuwse oester is sterker
VEEUWSE oesters (ook zij. die niet
uit het ijzige water van Bergen op
Zoom zijn voortgekomen) kunnen te
gen een stootje en tegen vorst. In ver
gelijking met hun Amerikaanse soort
genoten zijn zij wat kleiner. De va
riant op het spreekwoord is heir: ruwe
schaal, blank vlees. Bovendien trekt
de Zeeuwse oester zich iets meer aan
van zijn kroost. Ook dat is een loffe
lijke karaktertrek. Terwijl de ostrea
virginicus de kinderen prompt de *ee
Instuurt, houdt de Zeeuwse ostrea edu-
lis de spruiten vooralsnog binnens-
schaals; eerst wanneer zij enigszins
De vertegenwoordiger van de Russi
sche controle-commissie te Berlijn, Den-
gin, heeft geprotesteerd tegen beweerde
inmenging door de Westberlijnse poli
tie in het Berlflnse spoorwegverkeer.
Hij drong vooral aan op de vrijlating
van twee stationchefs, die de vorige
maand waren gearresteerd wegens het
aanbrengen van aanplakbiljetten, waar
in „propaganda werd gemaakt voor de
vrede". Geallieerde functionarissen ver
klaarden, dat de arrestaties werden uit
gevoerd op grond van een order, waar
in alle communistische propaganda in
de westelijke sector werd verboden, en
seiden, dat de Russen, behoudens het
treffen van voorzieningen op technisch
gebied, geen toezicht hadden op de
Westberlijnse spoorwegstations.
Gevluchte politieke leiders uit Po
len, Hongarije, Bulgarije, Roemenie,
Tsjechoslowakije, Albanië, Letland,
Littauen en delen van Joegoslavië
hebben in Washington een commissie
gevormd, de „Centraal-Oosteuropese
commissie". Deze wil na de val van
het communisme werken voor de vor
ming van een centraal-Europese fede
ratie. Voorzitter was de Hongaarse
oud-premier Ferenc Nagy. Ook was de
Poolse oud-premier Mikolajczyk aan
wezig.
De industrie van de Sowjetunie be
schikt thans over 39.200.000 arbeids
krachten tegen 31.500.000 in 1940.
NIEUWE BEVEILIGING VAN
MACHINES
Na langdurig éxperimenteren is de
heer H. W. S. Mulder te Apeldoorn er
in geslaagd een zuiverder beveiligings
systeem voor electromotoren te con
strueren dan de thans in gebruik zijnde
Viel tot nu toe de electrische stroom
Pas uit, wanneer de overbelasting een
Zekere hoeveelheid warmte ontwikkeld
had, en dat kon soms erg veel zijn, de
nieuwe beveiligingsmethode zet reeds
hij de geringste boven-normale belas
ting van de machines de motoren stop
Op de nieuwe vinding is reeds octrooi
verleend. Binnenkort zal men in Apel
doom met de productie kunnen begin
nen.
RELLETJES OP FORMOSA.
Chinese studenten zijn Dinsdag net
Britse consulaat te Tamsoej (Noord
Formosa) binnengedrongen en hebben
de Britse vlag neergehaald Chinese oo-
litie heeft na een half uur de demon
stranten kunnen overreden om heen te
gaan. Reeds enige dagen werden moei
lijkheden verwacht, omdat in Noord-
Formosa het gerucht ging, dat Enge
land in een nota de afstand van For
Wosa aan communistisch China had
höpleu.
Grote zorg
JTJEZE Zeeuwse zuigelingen worden
werkelijk met de grootste zorg ver
der gekweekt. Zij krijgen voorkeurs
behandeling: in plaats van te moeten
zien, hoe zij in het wijde water zich
maar een moeizaam bestaan veroveren,
worden zij overgebracht m reuzen-
aquaria, waar zij de vereiste hoeveel
heden voedsel en zuurstof krijgen toe
gevoerd. opdat zij zo snel mogelijk zul
len groeien.
Hebben zij eenmaal hun levensvatbaar
heid bewezen, dan komen zij terecht in
een oester-dorado; dan worden zü over
gebracht in genoeglijke vaten vol met
schelpen, zand en andere onderzeese
geneugten, die een oester in de Zeeuw
se wateren pleegt aan te treffen. Aan
de schelpen klampen zij zich bij voor
keur vast. Dit ie het oester-instinct van
de echte Zeeuw. Want in de „ijzige wa
teren van Bergen op Zoom e.o." moet
een oester dat wel doen. Anders wordt
hij door de stroom meegesleurd en
blijft derhalve geen Zeeuwse oester.
De immigranten hebben dat instinct
niet verloren tijdens de reis. De Ame
rikanen moedigen het vasthouden aan
deze Europese traditie ook krachtig aan.
Want slechts op die wijze kan de oes
ter industie m Maine ooit op gang
komen.
Goede kansen
JAE OUDSTEN der (migranten hebben
inmiddels al een winter in de barre
wateren van Maine doorgebracht. En
zij zijn er best en smakelijk door
heen gekomen. Waarmee derhalve een
aantal oester-deskundigen heeft bewe
zen. dat een Maine-oester in geen enkel
opzicht voor een Zeeuwse behoeft on
der te doen. Bovendien heeft men deze
oesters het leven zo aangenaam ge
maakt, dat zij bereid zijn gevonden
tweemaal per jaar kroost te krijgen. Dat
zal trouwens wel nodig worden, indien
de belangstelling van andere Noorde
lijke staten (de staat Washington ki
het Noord-Westen b.v. .wil soortgelijke
experimenen met Zeeuwse Maine-oes-
ters herhalen m de Stille Zuidzee, die
ter hoogte van deze staat zeer lieflijk
dan wel zeer bar kan zijn) zo intensief
zal blijven als zij thans is.
Wij hebben uiteraard getracht de oes
ters te bewegen hun indrukken over de
V.S. te kennen te geven. Met een kor
reltje zand trachten we hen te prik
kelen tot parelcultuur voor het devie-
zenarme Zeeuwse waterschap ter hoog
te van Bergen op Zoom. Wfl zullen over
zes maanden gaan zien wat er van dat
zandkorreltje geworden is. Het te één
van die 1600 immigranten, waar ge naar
moet zoeken, met dat rode cirkeltje op
zijn schaal.
(Door onze economische medewerker)
AP a JANUARI j.1. bezaten wij voor 294 millioen aan buitenlandse deviezen
en voor 1175 millioen aan goud. Op 9 April j.I. was ons goudbezit nog even
groot doch ons devieaenbezit was ineenges ^rompeld tot 55 millioen. Was de
positie van de Nederlandse gulden al niet zo best na 1945, door deze ontwikke
ling blijkt onze valuta steeds zwakker geworden te zijn. Die reserve aan buiten
landse valuta en aan goud moeten wij namelijk beschouwen als een stootkussen,
als een waarborg tegenover het buitenland dat wij nog wat in kas hebben om
onze schulden te betalen.
markt concurreren. Nu is het geld op
en zetten de heren de invoer plotse-
lig volkomen stop, hetgeen voor op
Duitsland aangewezen landen als Ne
derland, Denemarken en Oostenrijk
catptrophaal is.
Hier wreekt zich natuurlijk het feit
dat wij met onze uitvoer en invoer zo
nauw verbonden waren met onze Oos
terburen en bovendien, dat wij in de
grond van de zaak luxe producten le
veren, in elk geval geen „sterke" pro
ducten als ertsen en agrarische grond
stoffen.
Het is daarom volkomen logisch,
als er over industralisatie bij ons
wordt gesproken, dat er dan producten
zullen worden gemaakt, die uit kwa
liteitsoogpunt aan de hoogste eisen
voldoen, die desondanks toch voor
delig zijn en waarvan de markt uit
het buitenland niet overvoerd is. M.a.w.
als wij geen „sterke" grondstoffen
hebben dan heeft het alleen zin om
„sterke" halffabrikaten of industriële
eindproducten te gaan maken. Maar
vooral geen luxe goederen.
Prinses Elisabeth veroorzaakte een ware opschudding tussen de jachthonden
toen zió gedurende haar bezoek aan Italië met de Hertog van Edinburgh
een jachtgezelschap bezocht te Torre Appia.
J-JET DRAMATISCHE is, dat wq
ons op 1 Juli 1950 bij de Economische
Betalingsunie hebben aangesloten, in
de hoop. dat wjj onze handel konden
uitbreiden en vorderingen op het ene
land konden gebruiken voor de beta
ling van schulden aan het andere land
Het Ie - tot nu toe - falikant uitge
komen. Onze invoer werd door de li
beralisatie veel te groot en onze uit
voer te klein met het gevolg, dat onze
deviezen wegsmolten als sneeuw voor
de zon.
«I
Hoe anders staat Engeland er daar
entegen voor, een paar jaar geleden
toch ook een zwakke broeder. Zijn do
minions (Australië, Z. Afrika, Malak-
ka, N Zeeland) hebben wol, rubber en
tin te verkopen tegen (tot nu toe)
fabelachtige prijzen. Hierdoor vloeien
er veel, veel buitenlandse deviezen
naar het grote Britse wereldrijk toe,
welke het moederland mag gebruiken.
Dok de dominions zelf benutten uiter
aard die valuta maar er nltjft meer
dan genoeg voor Engeland over.
Maar er is nog een andere factor
die Engeland en ook Frankrijk geen
windeieren heeft gelegd en dat is de
Duitse invoerpolitiek. Duitsland heeft
zijn grenzen zogenaamd uit liefde voor
de liberalisatie opengesteld doch in
feite zijn deviezen het laatste jaar ge
bruikt om grondstoffen en nog eens
grondstoffen, halffabrikaten en voed
sel te kopen. Erger, het heeft overal
schulden gemaakt door meer ie kopen
dan het verkocht. Zo staat het bij Ne
derland in het krijt voor f 320 millioen-
Thans kan het niet meer.
Catastrophe
Zijn industrieën hebben nu dank zij
die slimme politiek goede voorraden
maar zijn handelspartners van ouds
her vissen achter het net. Duitsland
dat naar buiten toe de indruk wekte
van een berooid land, heeft zich indu
strieel op grote schaal bevoorraad,
het kan dus voorlopig zijn fabrieken
aan de gang houden od op de wereld-
(Van een bijzondere medewerker)
AF ER IN SPANJE een oppositie be-
staat deze vraag schijnt na de
jongste gebeurtenissen in Barcelona
niet ongegrond kan ook de nauw
keurigste waarnemer moeilijk beant
woorden. Althans voor zover onder de
oppositie een beweging moet worden
verstaan, die in staat zou zijn het heer
sende regime ernstige moeilijkheden te
berokkenen. De regering is niet geliefd,
doch dit lot deelt ze met alle regerin
gen ter wereld. De ontevredenheid in
Spanje is er een van bijzondere aard.
Zij is algemeen en is in alle lagen der
bevolking te bespeuren. De arbeider
lijdt sinds vele jaren onder duurte en
ondervoeding, de boer, die toch vol
doende te eten heeft, onder willekeurig
toegepaste landbouwcontróle; de indus
trieel klaagt, dat hij zijn grondstoffen
op de zwarte markt moet kopen en
twee of drie boekhoudingen moet voe
ren .Het leger erkent Franco wel. maar
niet zijn Faiange en de aristocratie
kijkt minachtend op het hele systeem
neer.
TOT NU TOE had men de indruk, dat
de oppositie in woorden zeer sterk,
doch in daden zonder betekenis was
De anarchistische groepen in Catalonie
werden al* ongevaarlijk beschouwd,
daar men wist, dat ze door de politie
in het oog gehouden werden en er tal
rijke spionnen in hun gelederen waren.
De communisten hielden zich wijselijk
rustig, daar zij wel inzagen, dat ze
eenvoudig niet in staat waren het re
gime omver te werpen en dat ze bij
iedere poging alleen maar hun beste
mensen zouden verliezen. De republi
keinse partijen beschikken niet meer
over een organisatie; hun leidende per
soonlijkheden zijn oud geworden en
hebben hun vroegere strijdlust verlo
ren. Hun aanzien onder het volk is
daardoor tot het nulpunt gedaald.
Hoe de grote massa van het Spaanse
volk ook over het regime moge denken,
de Spanjaarden, die het met Franco in
politiek opzicht oneens zijn, blijven
hem er toch in stilte dankbaar voor,
dat hij een einde heeft gemaakt aan de
burgeroorlog. Men kan de Spaanse
ontwikkeling niet begrijpen, als men
niet inziet, hoe sterk de bloedige jaren
van binnenlandse strijd ook thans nog
nawerken. Alles aanvaardt men liever
dan een herhaling van deze broeder
oorlog .Men kan zelfs zeggen dat de
Spaanse burgeroorlog diepere sporen
heeft achtergelaten in de hoofden en
harten der Spanjaarden dan de tweede
Wereldoorlog met al zijn verschrikkin
gen in de volkeren, die er aan deelge-
nonmen hebben. Deze afschuw van een
nieuwe strijd om de macht treft men
overal in Spanje aan. uitgezonderd mis
schien bij enkelen, die voor de neder
laag politiek moesten boeten.
^AN DRIE KANTEN zouden voor het
systeem gevaren kunnen dreigen:
van de zijde van de Kerk, van het leger
en van de monarchisten. De Kerk in
haar geheel staat wantrouwig tegen
over Franco en vele hoge geestelijken
delen in deze instinctieve afkeer van
een totalitair regime geheel het stand
punt van het Vaticaan. Wat echter niet
wegneemt, dat de Kerk zelf, op grond
van de in de burgeroorlog opgedane
ervaringen, in Franco een garantie voor
haar veiligheid ziet. Al is de Spaanse
Kerk dus geen bondgenoot van Fran
co, toch steunt zij hem in zekere zin.
Van het leger menen ingewijden te
mogen zeggen, dat de meningen hier
verdeeld zijn. Een politiek militaire re
volutie, die vroeger zo vaak de ont
wikkeling beïnvloed heeft, is geenszins
uitgesloten ook de Caudillo heeft
zijn officieren niet volkomen in de
hand vooral, als de generaals een
stoot van buiten af zouden krijgen. Ve
len van hen zijn monarchisten. Het
aanzien van de monarchie is na de
bloedige ervaringen van de laatste
twintig jaar en de vele politieke te
leurstellingen bij de bevolking sterk
gestegen, vooral onder de eenvoudige
lieden, van wie velen, wier stembiljet
indertijd Alfonso XIII de troon gekost
heeft, thans met gejuich zijn zoon zou
den binnenhalen. Maar men weet, dat
hier geen grote kans op bestaat, om
dat Franco dat niet wil En de Caudillo
weet zijn macht even goed naar rechts
als naar links te gebruiken. Daarom
ziet men in zijn persoon de eigenlijke
sleutelfiguur. Vele Spanjaarden zou
den een verbetering van de binnen
landse politieke toestanden mogelijk
achten, als Franco zich maar van zijn
oude Garde kon losmaken.
De Biesbos leverde dit jaar weer
een grote rietoogst op, wat van
veel belang is, speciaal voor de
waterbouw en tuinbouw. De laatste
rietbossen worden op stapels gezet
en het wachten is nu oy de kopers.
J-JET PROBLEEM dat de heren van
de O.E.E.S. (de verzamelde landen
in W. Europa) te Parijs hadden op te
lossen, was of Duitsland extra midde
len te verschaffen of andere landen te
bewegen de producten waarmee de
zwakke broeders door de Duitse in-
voerstop zaten, op te nemen of Duits
land te „dwingen" uit de zwakke lan
den in te voeren.
Er is een tussenweg gekozen. Duits
land zal (dank zij de uitgeoefende
druk) voor April invoervergunningen
geven, die door een door de O.E.E.S.
benoemd driemanschap verdeeld zul
len worden. In afwachting van de uit
werking hiervan stelt het Nederland
in de gelegenheid weer een deel van
zijn aan bederf onderhevige tuinbouw
producten naar Duitsland uit te voe
ren. Bovendien zullen Engeland en
Frankrijk, die zo geprofiteerd hebben
van de Duitse vraag naar grondstof
fen, ook extra agrarische producten
in April opnemen. Met elkaar zou
hierdoor onze normale export naar
Duitsland gered zijn.
Laten wjj vooral geen hei roepen,
eer wjj de brug over zijn. In de eerste
plaats geldt deze regeling alleen nog
maar voor 'April. En dan moeten wij
afwachten wat er terecht komt van
die extra Franse en Engelse bestel
lingen, vooral voor wat de prijzen
betreft.
Desondanks geven wij toe, dat de
O.E.E.S. heeft getoond, dat door sa
menwerking wel wat te bereiken is en
dat de zwakke landen in deze tijd niet
helemaal door de sterke landen aan
hun lot worden overgelaten. Dat is
tenminste één winstpunt.
De lege kuip van he' Olympisch Sta
dion te Amsterdam ademde gisteravond
nog wat na van de interlandsfeer toen
daar de leden van de Nederlandse elf
talclub bijeenkwamen voor de eerste
training na de glorieuze wedstrijd te
gen de Belgen van Zondag. Langs het
veld en op de tribunes lagen nog dui
zenden papiertjes van chocoladerepen,
de fel omstreden plaatskaarten lagen
nu voor het grijpen en op het scoring-
bord verkondigden grote letters van de
victorie: Belgie 4Nederland 5. Bene
den op de sintelbaan en de grasmat
deden de jongens hun oefeningen net
alsof er niets was gebeurd. Er werden
rondjes gelopen, lichaamsoefeningen
gedaan en na de gymnastiekschoe
nen te hebben verwisseld voor de voet
balschoenen werd achter het ronde
leer gehold. Abe poeierde de bal hori
zontaal in het doel langs Kuneman, die
wijselijk maar geen poging deed om
zijn veste schoon te houden. Tot stot
speelden de veertien een oefenpartijtje
dwars over het veld waarbij Henk
Schijvenaar liet zien, dat hij de .mks
buitenplaats, die hij in jeugdiger jaren
bezette, nog niet helemaal is vergeten.
Na het saunabad kwamen de spelers
en officials bijeen in de „Kuil" van het
stadion, waar een gedekte tafel met
kopjes thee, schalen broodjes en sinaas
appelen stond te wachten.
Aanwezig waren: Biesbrouck (RCH),
Schijvenaar (EDO), Kraak (Stormvo
gels), De Jong (ADO) Van Schijndel
(SW), Van Melis (Eindhoven), Groe-
neveld (Haarlem), Terlouw (Sparta),
Lenstra (Heerenveen), Kuneman (HBS)
Odenthal (Haarlem), Van der Weerd
(Wageningen), Busschers (Enschede)
en Moring (Enschede). Van der Tuyn
(HDVS) kon niet aan de training deel
nemen, omdat hij sinds Maandagoch
tend pijn in de rug heeft en daarom
liep hij maar wat rond. Snoek (Eind
hoven) en Dijkgraaf (AGOGVV) lieten
verstek gaan.
Onder uitroepen van bewondering
werd een grote taart binnengedragen,
die trainer Jaap van der Leek z'jn man
nen aanbood als beloning voor het
prachtige resultaat van Zondag. Op de
taart was in marsepein een voetbalveld
afgezet van 60 bij 30 cm waarop de op
stellingen van Nederland en Belgie in
chocolade waren aangebracht, to het
doel van de Belgen stond een grote 5
en daarnaast lag een verslagen rood
duiveltje. In het Nederlandse doel keek
de Nederlandse leeuw, genoeglijk likke
baardend, naar de 4. Met vaste hand
sneed aanvoerder Rinus Terlouw de
taart in zestien stukken en toen begon
het festijn waarbij de Nederlanders alles
op de aanval zetten. De stemming was
uitstekend en het laat zich begrijpen
dat de prachtige overwinning van en
kele dagen geleden meer dan eens ter
tafel kwam.
i üheid
(Buiten verantwoor
de Red i
van
In de afgelopen week heeft men in
de gehele dagbladpers artikelen (met
vette koppen) kunnen lezen over het
ontslag van Mac Arthur. Dit drong
al het andere nieuws tijdelijk op de
achtergrond. De commentaren in de
diverse bladen waren natuurlijk uit
eenlopend, doch kwamen in het kort
hier op neer: „Mac Arthur is een
geweldige strateeg, doch als politicus
niet geschikt". We lazen ook, dat
Mac Arthur een geheel „eigen" Azië-
politiek voerde, die wel een beetje
naar Wallstreet rook
Typerend is in dit geval, dat men
in de Engelse pers kon lezen (onze
eigen pers verzweeg dat, waarom?),
dat Mac Arthurs echtgenote de doch
ter is van één van Amerika's mon
sterkapitalisten, Morgan, c.ie zeven
tig procent van de uranium-aandelen
van Zuid Korea bezit.
M(j dunkt, dat dit nóg een der fac
toren zou kunnen zijn waarom Mac
Arthur zich in Korea zo „vastbera
den" toonde. Hield dit wellicht ver
band net de aandelen van 's gene
raais familie?
U en ik, waarde lezer, komen dat
nooit te weten. Men vertelt ons ai-
een, dat er „oorlog dreigt", onze oe-
vapening moet worden opgevoem en
we „dus soe.der moeten leven, ik
ilde U echter in deze de zo duide
lijke keerzflde der medaille niet
onthouden.
Dankend voor de verleende plaats
ruimte,
S. B. tl.