Zeeuwse oesters overwinteren Amerikaanse wateren Duitsland lacht in z'n vuistje KENT SPANJE EEN OPPOSITIE? Bondscoach bood een taart aan Zij vormen basis van nieuwe indusirie Amerikaanse oester is niet sterk genoeg Russen laken optreden van Westberlijnse politie Oosteuropese ballingen stichten een commissie Zwakke en sterke landen Liberalisatie van handel bracht het voordeel Kleine landen vingen de klappen op Oude partijen zijn volkomen machteloos Kerk, leger en monarchisten geen aanhangers van Franco Rietoogst in Biesbos N.E.C. in feeststemming INCEZONDEN STUKKEN Mac Arthur WOENSDAG 18 APRIL 1951 (Van onze oorrespondent te New-York). ZESTIENHONDERD Zeeuwen uit Bergen op Zoom leven reeds twee jaar in het Noorden van de Verenigde Statenln aanhoudend stilzwijgen. tn kenbare weistanden, wie weet, zelfs in extatisch geluk. Wie kan zeg gen of en wanneer een oester gelukkig is. Voor hen en haar is er in Neder land nog geen oester-overschot; hun emigratie ging niet gepaard met het in vullen van eindeloze formulieren, het afstand doen van het eigen stukje zand grond, het afscheid nemen van dierbare familieleden. Wel echter was er een zeer streng medisch onderzoek. Er mochten zich in hun individuele huisjes «een parasieten bevinden: er werd gewaakt tegen allerlei oester-ziekten. Plat, vlezig en gezond bevonden werden zij in 1949 reeds ondergebracht tn een tank aan boord van een van de HollandAmerika-vaarders, waar de tempera-tuur constant op Vt graden werd gehouden. vorm hebben aangenomen en althans met een microscoop te onderkennen zijn, mogen zij het ouderlijk huis ver laten. Dit vergroot hun kans op oe- houd. Tegenover het aantal oestereieren van Amerikaansen huize, dat ongeveer 50 millioen bedraagt; (maar ge weet, dat men hier graag alles in het groot doet) lanceert de Zeeuwse oester er „slechts" een half milloen. Maar van die vijftig millioen komen er minstens 49 y, millioen om, voor zij nog maar een kans tot parelvorming hebben ge had. Uitgedrukt in percenten is de zui gelingensterfte onder de Zeeuwse oes ters aanzienlijk geringer. UET WAS een experiment. Er waren noch uitgebreide toekomstplannen poch grootse verwachtingen. De Ame rikaanse deskundigen hoopten slechts, dat de emigratie een succes zou wor den. Men wenste n.1. een generatie van die oer-stevige, Hollands-degelijke oes ters te kunnen kweken, die de kille wateren van het Noorden van Noord- Amerika in de winter zouden kunnen weerstaan en die, kortweg, ten opzich te van komende oester-generaties zou kunnen zijn wat de opvarenden van de Mayflower zijn geworden voor de Pankeee van heden. Het voorbereidende werk was ver richt door een bioloog van een groot Amerikaans weekdierenlaboratorium, dat door de regering der V.S. in stand wordt gehouden. Men had een inspec tiereis gehouden naar Europa en nad ondervonden, dat er, qua smaak, niets ging boven een Zeeuwse oester. Tot die conclusie schijnt men gekomen te zijn teBergen op Zoom. Want uit het „ijzige water" van „deze streek" schijnt men de zestienhonderd immigrantoes ters te hebben gekozen. Deze, meen den deskundigen, zouden althans een goede gooi maken om de ijzige win ters ter hoogte van Maine door te ko men. Zeeuwse oester is sterker VEEUWSE oesters (ook zij. die niet uit het ijzige water van Bergen op Zoom zijn voortgekomen) kunnen te gen een stootje en tegen vorst. In ver gelijking met hun Amerikaanse soort genoten zijn zij wat kleiner. De va riant op het spreekwoord is heir: ruwe schaal, blank vlees. Bovendien trekt de Zeeuwse oester zich iets meer aan van zijn kroost. Ook dat is een loffe lijke karaktertrek. Terwijl de ostrea virginicus de kinderen prompt de *ee Instuurt, houdt de Zeeuwse ostrea edu- lis de spruiten vooralsnog binnens- schaals; eerst wanneer zij enigszins De vertegenwoordiger van de Russi sche controle-commissie te Berlijn, Den- gin, heeft geprotesteerd tegen beweerde inmenging door de Westberlijnse poli tie in het Berlflnse spoorwegverkeer. Hij drong vooral aan op de vrijlating van twee stationchefs, die de vorige maand waren gearresteerd wegens het aanbrengen van aanplakbiljetten, waar in „propaganda werd gemaakt voor de vrede". Geallieerde functionarissen ver klaarden, dat de arrestaties werden uit gevoerd op grond van een order, waar in alle communistische propaganda in de westelijke sector werd verboden, en seiden, dat de Russen, behoudens het treffen van voorzieningen op technisch gebied, geen toezicht hadden op de Westberlijnse spoorwegstations. Gevluchte politieke leiders uit Po len, Hongarije, Bulgarije, Roemenie, Tsjechoslowakije, Albanië, Letland, Littauen en delen van Joegoslavië hebben in Washington een commissie gevormd, de „Centraal-Oosteuropese commissie". Deze wil na de val van het communisme werken voor de vor ming van een centraal-Europese fede ratie. Voorzitter was de Hongaarse oud-premier Ferenc Nagy. Ook was de Poolse oud-premier Mikolajczyk aan wezig. De industrie van de Sowjetunie be schikt thans over 39.200.000 arbeids krachten tegen 31.500.000 in 1940. NIEUWE BEVEILIGING VAN MACHINES Na langdurig éxperimenteren is de heer H. W. S. Mulder te Apeldoorn er in geslaagd een zuiverder beveiligings systeem voor electromotoren te con strueren dan de thans in gebruik zijnde Viel tot nu toe de electrische stroom Pas uit, wanneer de overbelasting een Zekere hoeveelheid warmte ontwikkeld had, en dat kon soms erg veel zijn, de nieuwe beveiligingsmethode zet reeds hij de geringste boven-normale belas ting van de machines de motoren stop Op de nieuwe vinding is reeds octrooi verleend. Binnenkort zal men in Apel doom met de productie kunnen begin nen. RELLETJES OP FORMOSA. Chinese studenten zijn Dinsdag net Britse consulaat te Tamsoej (Noord Formosa) binnengedrongen en hebben de Britse vlag neergehaald Chinese oo- litie heeft na een half uur de demon stranten kunnen overreden om heen te gaan. Reeds enige dagen werden moei lijkheden verwacht, omdat in Noord- Formosa het gerucht ging, dat Enge land in een nota de afstand van For Wosa aan communistisch China had höpleu. Grote zorg JTJEZE Zeeuwse zuigelingen worden werkelijk met de grootste zorg ver der gekweekt. Zij krijgen voorkeurs behandeling: in plaats van te moeten zien, hoe zij in het wijde water zich maar een moeizaam bestaan veroveren, worden zij overgebracht m reuzen- aquaria, waar zij de vereiste hoeveel heden voedsel en zuurstof krijgen toe gevoerd. opdat zij zo snel mogelijk zul len groeien. Hebben zij eenmaal hun levensvatbaar heid bewezen, dan komen zij terecht in een oester-dorado; dan worden zü over gebracht in genoeglijke vaten vol met schelpen, zand en andere onderzeese geneugten, die een oester in de Zeeuw se wateren pleegt aan te treffen. Aan de schelpen klampen zij zich bij voor keur vast. Dit ie het oester-instinct van de echte Zeeuw. Want in de „ijzige wa teren van Bergen op Zoom e.o." moet een oester dat wel doen. Anders wordt hij door de stroom meegesleurd en blijft derhalve geen Zeeuwse oester. De immigranten hebben dat instinct niet verloren tijdens de reis. De Ame rikanen moedigen het vasthouden aan deze Europese traditie ook krachtig aan. Want slechts op die wijze kan de oes ter industie m Maine ooit op gang komen. Goede kansen JAE OUDSTEN der (migranten hebben inmiddels al een winter in de barre wateren van Maine doorgebracht. En zij zijn er best en smakelijk door heen gekomen. Waarmee derhalve een aantal oester-deskundigen heeft bewe zen. dat een Maine-oester in geen enkel opzicht voor een Zeeuwse behoeft on der te doen. Bovendien heeft men deze oesters het leven zo aangenaam ge maakt, dat zij bereid zijn gevonden tweemaal per jaar kroost te krijgen. Dat zal trouwens wel nodig worden, indien de belangstelling van andere Noorde lijke staten (de staat Washington ki het Noord-Westen b.v. .wil soortgelijke experimenen met Zeeuwse Maine-oes- ters herhalen m de Stille Zuidzee, die ter hoogte van deze staat zeer lieflijk dan wel zeer bar kan zijn) zo intensief zal blijven als zij thans is. Wij hebben uiteraard getracht de oes ters te bewegen hun indrukken over de V.S. te kennen te geven. Met een kor reltje zand trachten we hen te prik kelen tot parelcultuur voor het devie- zenarme Zeeuwse waterschap ter hoog te van Bergen op Zoom. Wfl zullen over zes maanden gaan zien wat er van dat zandkorreltje geworden is. Het te één van die 1600 immigranten, waar ge naar moet zoeken, met dat rode cirkeltje op zijn schaal. (Door onze economische medewerker) AP a JANUARI j.1. bezaten wij voor 294 millioen aan buitenlandse deviezen en voor 1175 millioen aan goud. Op 9 April j.I. was ons goudbezit nog even groot doch ons devieaenbezit was ineenges ^rompeld tot 55 millioen. Was de positie van de Nederlandse gulden al niet zo best na 1945, door deze ontwikke ling blijkt onze valuta steeds zwakker geworden te zijn. Die reserve aan buiten landse valuta en aan goud moeten wij namelijk beschouwen als een stootkussen, als een waarborg tegenover het buitenland dat wij nog wat in kas hebben om onze schulden te betalen. markt concurreren. Nu is het geld op en zetten de heren de invoer plotse- lig volkomen stop, hetgeen voor op Duitsland aangewezen landen als Ne derland, Denemarken en Oostenrijk catptrophaal is. Hier wreekt zich natuurlijk het feit dat wij met onze uitvoer en invoer zo nauw verbonden waren met onze Oos terburen en bovendien, dat wij in de grond van de zaak luxe producten le veren, in elk geval geen „sterke" pro ducten als ertsen en agrarische grond stoffen. Het is daarom volkomen logisch, als er over industralisatie bij ons wordt gesproken, dat er dan producten zullen worden gemaakt, die uit kwa liteitsoogpunt aan de hoogste eisen voldoen, die desondanks toch voor delig zijn en waarvan de markt uit het buitenland niet overvoerd is. M.a.w. als wij geen „sterke" grondstoffen hebben dan heeft het alleen zin om „sterke" halffabrikaten of industriële eindproducten te gaan maken. Maar vooral geen luxe goederen. Prinses Elisabeth veroorzaakte een ware opschudding tussen de jachthonden toen zió gedurende haar bezoek aan Italië met de Hertog van Edinburgh een jachtgezelschap bezocht te Torre Appia. J-JET DRAMATISCHE is, dat wq ons op 1 Juli 1950 bij de Economische Betalingsunie hebben aangesloten, in de hoop. dat wjj onze handel konden uitbreiden en vorderingen op het ene land konden gebruiken voor de beta ling van schulden aan het andere land Het Ie - tot nu toe - falikant uitge komen. Onze invoer werd door de li beralisatie veel te groot en onze uit voer te klein met het gevolg, dat onze deviezen wegsmolten als sneeuw voor de zon. «I Hoe anders staat Engeland er daar entegen voor, een paar jaar geleden toch ook een zwakke broeder. Zijn do minions (Australië, Z. Afrika, Malak- ka, N Zeeland) hebben wol, rubber en tin te verkopen tegen (tot nu toe) fabelachtige prijzen. Hierdoor vloeien er veel, veel buitenlandse deviezen naar het grote Britse wereldrijk toe, welke het moederland mag gebruiken. Dok de dominions zelf benutten uiter aard die valuta maar er nltjft meer dan genoeg voor Engeland over. Maar er is nog een andere factor die Engeland en ook Frankrijk geen windeieren heeft gelegd en dat is de Duitse invoerpolitiek. Duitsland heeft zijn grenzen zogenaamd uit liefde voor de liberalisatie opengesteld doch in feite zijn deviezen het laatste jaar ge bruikt om grondstoffen en nog eens grondstoffen, halffabrikaten en voed sel te kopen. Erger, het heeft overal schulden gemaakt door meer ie kopen dan het verkocht. Zo staat het bij Ne derland in het krijt voor f 320 millioen- Thans kan het niet meer. Catastrophe Zijn industrieën hebben nu dank zij die slimme politiek goede voorraden maar zijn handelspartners van ouds her vissen achter het net. Duitsland dat naar buiten toe de indruk wekte van een berooid land, heeft zich indu strieel op grote schaal bevoorraad, het kan dus voorlopig zijn fabrieken aan de gang houden od op de wereld- (Van een bijzondere medewerker) AF ER IN SPANJE een oppositie be- staat deze vraag schijnt na de jongste gebeurtenissen in Barcelona niet ongegrond kan ook de nauw keurigste waarnemer moeilijk beant woorden. Althans voor zover onder de oppositie een beweging moet worden verstaan, die in staat zou zijn het heer sende regime ernstige moeilijkheden te berokkenen. De regering is niet geliefd, doch dit lot deelt ze met alle regerin gen ter wereld. De ontevredenheid in Spanje is er een van bijzondere aard. Zij is algemeen en is in alle lagen der bevolking te bespeuren. De arbeider lijdt sinds vele jaren onder duurte en ondervoeding, de boer, die toch vol doende te eten heeft, onder willekeurig toegepaste landbouwcontróle; de indus trieel klaagt, dat hij zijn grondstoffen op de zwarte markt moet kopen en twee of drie boekhoudingen moet voe ren .Het leger erkent Franco wel. maar niet zijn Faiange en de aristocratie kijkt minachtend op het hele systeem neer. TOT NU TOE had men de indruk, dat de oppositie in woorden zeer sterk, doch in daden zonder betekenis was De anarchistische groepen in Catalonie werden al* ongevaarlijk beschouwd, daar men wist, dat ze door de politie in het oog gehouden werden en er tal rijke spionnen in hun gelederen waren. De communisten hielden zich wijselijk rustig, daar zij wel inzagen, dat ze eenvoudig niet in staat waren het re gime omver te werpen en dat ze bij iedere poging alleen maar hun beste mensen zouden verliezen. De republi keinse partijen beschikken niet meer over een organisatie; hun leidende per soonlijkheden zijn oud geworden en hebben hun vroegere strijdlust verlo ren. Hun aanzien onder het volk is daardoor tot het nulpunt gedaald. Hoe de grote massa van het Spaanse volk ook over het regime moge denken, de Spanjaarden, die het met Franco in politiek opzicht oneens zijn, blijven hem er toch in stilte dankbaar voor, dat hij een einde heeft gemaakt aan de burgeroorlog. Men kan de Spaanse ontwikkeling niet begrijpen, als men niet inziet, hoe sterk de bloedige jaren van binnenlandse strijd ook thans nog nawerken. Alles aanvaardt men liever dan een herhaling van deze broeder oorlog .Men kan zelfs zeggen dat de Spaanse burgeroorlog diepere sporen heeft achtergelaten in de hoofden en harten der Spanjaarden dan de tweede Wereldoorlog met al zijn verschrikkin gen in de volkeren, die er aan deelge- nonmen hebben. Deze afschuw van een nieuwe strijd om de macht treft men overal in Spanje aan. uitgezonderd mis schien bij enkelen, die voor de neder laag politiek moesten boeten. ^AN DRIE KANTEN zouden voor het systeem gevaren kunnen dreigen: van de zijde van de Kerk, van het leger en van de monarchisten. De Kerk in haar geheel staat wantrouwig tegen over Franco en vele hoge geestelijken delen in deze instinctieve afkeer van een totalitair regime geheel het stand punt van het Vaticaan. Wat echter niet wegneemt, dat de Kerk zelf, op grond van de in de burgeroorlog opgedane ervaringen, in Franco een garantie voor haar veiligheid ziet. Al is de Spaanse Kerk dus geen bondgenoot van Fran co, toch steunt zij hem in zekere zin. Van het leger menen ingewijden te mogen zeggen, dat de meningen hier verdeeld zijn. Een politiek militaire re volutie, die vroeger zo vaak de ont wikkeling beïnvloed heeft, is geenszins uitgesloten ook de Caudillo heeft zijn officieren niet volkomen in de hand vooral, als de generaals een stoot van buiten af zouden krijgen. Ve len van hen zijn monarchisten. Het aanzien van de monarchie is na de bloedige ervaringen van de laatste twintig jaar en de vele politieke te leurstellingen bij de bevolking sterk gestegen, vooral onder de eenvoudige lieden, van wie velen, wier stembiljet indertijd Alfonso XIII de troon gekost heeft, thans met gejuich zijn zoon zou den binnenhalen. Maar men weet, dat hier geen grote kans op bestaat, om dat Franco dat niet wil En de Caudillo weet zijn macht even goed naar rechts als naar links te gebruiken. Daarom ziet men in zijn persoon de eigenlijke sleutelfiguur. Vele Spanjaarden zou den een verbetering van de binnen landse politieke toestanden mogelijk achten, als Franco zich maar van zijn oude Garde kon losmaken. De Biesbos leverde dit jaar weer een grote rietoogst op, wat van veel belang is, speciaal voor de waterbouw en tuinbouw. De laatste rietbossen worden op stapels gezet en het wachten is nu oy de kopers. J-JET PROBLEEM dat de heren van de O.E.E.S. (de verzamelde landen in W. Europa) te Parijs hadden op te lossen, was of Duitsland extra midde len te verschaffen of andere landen te bewegen de producten waarmee de zwakke broeders door de Duitse in- voerstop zaten, op te nemen of Duits land te „dwingen" uit de zwakke lan den in te voeren. Er is een tussenweg gekozen. Duits land zal (dank zij de uitgeoefende druk) voor April invoervergunningen geven, die door een door de O.E.E.S. benoemd driemanschap verdeeld zul len worden. In afwachting van de uit werking hiervan stelt het Nederland in de gelegenheid weer een deel van zijn aan bederf onderhevige tuinbouw producten naar Duitsland uit te voe ren. Bovendien zullen Engeland en Frankrijk, die zo geprofiteerd hebben van de Duitse vraag naar grondstof fen, ook extra agrarische producten in April opnemen. Met elkaar zou hierdoor onze normale export naar Duitsland gered zijn. Laten wjj vooral geen hei roepen, eer wjj de brug over zijn. In de eerste plaats geldt deze regeling alleen nog maar voor 'April. En dan moeten wij afwachten wat er terecht komt van die extra Franse en Engelse bestel lingen, vooral voor wat de prijzen betreft. Desondanks geven wij toe, dat de O.E.E.S. heeft getoond, dat door sa menwerking wel wat te bereiken is en dat de zwakke landen in deze tijd niet helemaal door de sterke landen aan hun lot worden overgelaten. Dat is tenminste één winstpunt. De lege kuip van he' Olympisch Sta dion te Amsterdam ademde gisteravond nog wat na van de interlandsfeer toen daar de leden van de Nederlandse elf talclub bijeenkwamen voor de eerste training na de glorieuze wedstrijd te gen de Belgen van Zondag. Langs het veld en op de tribunes lagen nog dui zenden papiertjes van chocoladerepen, de fel omstreden plaatskaarten lagen nu voor het grijpen en op het scoring- bord verkondigden grote letters van de victorie: Belgie 4Nederland 5. Bene den op de sintelbaan en de grasmat deden de jongens hun oefeningen net alsof er niets was gebeurd. Er werden rondjes gelopen, lichaamsoefeningen gedaan en na de gymnastiekschoe nen te hebben verwisseld voor de voet balschoenen werd achter het ronde leer gehold. Abe poeierde de bal hori zontaal in het doel langs Kuneman, die wijselijk maar geen poging deed om zijn veste schoon te houden. Tot stot speelden de veertien een oefenpartijtje dwars over het veld waarbij Henk Schijvenaar liet zien, dat hij de .mks buitenplaats, die hij in jeugdiger jaren bezette, nog niet helemaal is vergeten. Na het saunabad kwamen de spelers en officials bijeen in de „Kuil" van het stadion, waar een gedekte tafel met kopjes thee, schalen broodjes en sinaas appelen stond te wachten. Aanwezig waren: Biesbrouck (RCH), Schijvenaar (EDO), Kraak (Stormvo gels), De Jong (ADO) Van Schijndel (SW), Van Melis (Eindhoven), Groe- neveld (Haarlem), Terlouw (Sparta), Lenstra (Heerenveen), Kuneman (HBS) Odenthal (Haarlem), Van der Weerd (Wageningen), Busschers (Enschede) en Moring (Enschede). Van der Tuyn (HDVS) kon niet aan de training deel nemen, omdat hij sinds Maandagoch tend pijn in de rug heeft en daarom liep hij maar wat rond. Snoek (Eind hoven) en Dijkgraaf (AGOGVV) lieten verstek gaan. Onder uitroepen van bewondering werd een grote taart binnengedragen, die trainer Jaap van der Leek z'jn man nen aanbood als beloning voor het prachtige resultaat van Zondag. Op de taart was in marsepein een voetbalveld afgezet van 60 bij 30 cm waarop de op stellingen van Nederland en Belgie in chocolade waren aangebracht, to het doel van de Belgen stond een grote 5 en daarnaast lag een verslagen rood duiveltje. In het Nederlandse doel keek de Nederlandse leeuw, genoeglijk likke baardend, naar de 4. Met vaste hand sneed aanvoerder Rinus Terlouw de taart in zestien stukken en toen begon het festijn waarbij de Nederlanders alles op de aanval zetten. De stemming was uitstekend en het laat zich begrijpen dat de prachtige overwinning van en kele dagen geleden meer dan eens ter tafel kwam. i üheid (Buiten verantwoor de Red i van In de afgelopen week heeft men in de gehele dagbladpers artikelen (met vette koppen) kunnen lezen over het ontslag van Mac Arthur. Dit drong al het andere nieuws tijdelijk op de achtergrond. De commentaren in de diverse bladen waren natuurlijk uit eenlopend, doch kwamen in het kort hier op neer: „Mac Arthur is een geweldige strateeg, doch als politicus niet geschikt". We lazen ook, dat Mac Arthur een geheel „eigen" Azië- politiek voerde, die wel een beetje naar Wallstreet rook Typerend is in dit geval, dat men in de Engelse pers kon lezen (onze eigen pers verzweeg dat, waarom?), dat Mac Arthurs echtgenote de doch ter is van één van Amerika's mon sterkapitalisten, Morgan, c.ie zeven tig procent van de uranium-aandelen van Zuid Korea bezit. M(j dunkt, dat dit nóg een der fac toren zou kunnen zijn waarom Mac Arthur zich in Korea zo „vastbera den" toonde. Hield dit wellicht ver band net de aandelen van 's gene raais familie? U en ik, waarde lezer, komen dat nooit te weten. Men vertelt ons ai- een, dat er „oorlog dreigt", onze oe- vapening moet worden opgevoem en we „dus soe.der moeten leven, ik ilde U echter in deze de zo duide lijke keerzflde der medaille niet onthouden. Dankend voor de verleende plaats ruimte, S. B. tl.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 7