Gedrang op de emigratielijst Dodenherdenking 1951 *3ï\. r u 4 fiP"5 ?C Adspiranten turnkring H.N.K. legden de vaardigheidsproeven af Millioenen Britten richien hei oog op Australië In Anderlecht vond Erasmus rust l JISP K >4; I'M? 1 jJR*" f—- j :Sr i _4kjqp»rf* f Sportief festijn te Barsingerhorn Demonstraties te Breda Julianadorp Ledental H.M.v.L. loopt iets achteruit Texel LAATSTE NIEUWS 'Wieringen Rode haan kraaide tweemaal onheil Volksverhuizing is voor beide landen noodzaak DE uitvoering van dergelijke grootse plannen levert in de practjjk ech ter vooral op het gebied van het vervoer en de huisvesting talloze moeilijkheden op. Maar. zoals de ont werpers zeggen, wat moét, dat kan en waar een wil is, is een weg. Eelsing won wedstrijd voor nieuwelingen De Sehager Markt CAO's voor de landbouw goedgekeurd Het Huis ,,De Swaene bestaat nog VRIJDAG 4 MEI 1951 it - .C r» - i; A <J K&W T.. i' 'Jg£li Zondag: zijn in Barsingerhorn door de turnkring ..Holland* Noorderkwar tier" de vaardigheidsproeven voor ad- spiranten afgenomen, waaraan door ongeveer vijfhonderd en vijftig jongens en meisjes werd deelgenomen. Reeds vóór tien uur arriveerden zij met bus sen in Barsingerhorn. Voor een jury, bestaande uit de da mes J. van Dalen en IJ. Brouwer en de heren R. de Vries, C. de Boer, M. v. d. Zee en S. Hellenberg van de turn kring Purmerend en de dames M. Sieu- wertsTotté, SchenkBakker, N. Lont, R. Rentenaar, M. de Groot cn de heren M. Strijbis, C. Mets en C. Keetman van de turnkring „Hollands Noorderkwartier" hebben zij van hun kunnen blijk gegeven. Het is een ge zellige, uitstekend georganiseerde dag geworden. De gelegenheid in „De For tuin" en het daarnaast gelegen gym nastieklokaal van de openbare lagere school lenen zich voor degelijke mas sale demonstraties uitstekend. Enkele bestuursleden van „Hollands Noorder kwartier" deelden ons dan ook mede, dat zij zeer tevreden waren over de van verschillende zijden ondervonden medewerking. Mede daarom zullen ook de vaardigheidsproeven voor dames «n heren op 6 Mei, de selectiewedstrijden op 20 Mei en de ontmoeting met de turnkring Purmerend in Barsingerhorn worden gehouden. Aan het dual-meet wordt door de kringen deelgenomen met acht dames en acht heren, die el kander op 3 Juni in een sportieve kamp zullen bestrijden. De ontmoe ting vindt plaats op Zondagmiddag en Zondagavond; de belangrijkste onder delen worden 's avonds verwerkt. De lange lijst van geslaagden ziet er als volgt uit: MEISJES EERSTE GRAAD (ontvan gen diploma van het KNGV); UDI— WIK, Dirkshorn: D. Kroon, N. Snijder, N. Dubbeld, G. Barten, afgewezen twee: Ons Genoegen, Schagerbrug: G. Zeeman, A. Doorn, T. Eriks, T. Brak, afgewezen drie; Lycurgus, Seha- gen: A. Blokker, J. Ratelband, A. Slik ker, G. Noorman, A. van Ketel, D. Bosma, W. Bruin, W. Posker, N. Leijen, E. Deutekom en N. Wit; Sparta, Win kel: G. Wit, O. van der Bel, A. Nobel, T. Nobel, N. Nes, C. Jonker, A. Buis en A. Smit; DOS, Den Oever: A. ie Vries, L. en N. Oldersma, J. Hollan der; Olympia, Wieringerwaard: G. Keesman, N. van Ham, M. Bakker. S. van Dompselaar, G. Rot en G. Bie- mold; Wleringen. Wieringen: H. Liebe, C. Engel, J. Wolfers, G. Wit, J. de Jong, T. Dekker, T. Lont, afgewezen twee; Sportlust, Julianadorp: T. v. d. Vlies, R. Nieuwland. A. Zon, G. Oele, S. Bijvoet, J. van Duin, A. Rechtop, A. Vries, J. van Oudheusden, D. Kep- pel, S. Prins en D. Romar; Hercules Hygiea, Oudkarspel: A. Kuiper, W Hemke, L Bos, M. Kramer, T. Möller; DOKEV, Anna Paulowna: N. Lange- reis, H. Kalter, A. Raaimaker. B. Bos sen, G. Wiggers, J. Spigt, T. G'erligs, P. van Zandwijk en J. Mul; GVO, Ou- deslui* S. Blok, A. Muntjewerf, G. Kreyger, J. Waag. L. Metzelaar. A. de Jong, K. Koning, D. Paarlberg en I- Raven; SSS—Dindua. Sint Maartens brug: M. Kuterink, A. Homan, G. Rens. J. Bakker, B. Zeeman en C. Groen veld, afgewezen twee; De Westfries, Barsingerhorn: G. Schermerhorn, J- Molenaar, N. Schrieken, T. Wiedijk A van der Laan, B. Eriks. G. Stins en J. Blom. JONGENS EERSTE GRAAD (ont vangen diploma van het KNGV); UDI WIK, Dirkshorn: S. Rood, K. Westra en W. Hoogland; Lycurgus, Schagen: T. Mooy, W. Kater, P. Watertor, afgewe zen vier; Sparta, Winkel: C. Keetman G. Vries, D. Kuperus, J. Snaaijer, A Posthumus, P. Keetman, G. Mooij en F. van Groos; Olympia, Wieringer waard; B. Ettema, H. Limpers, 4. Schenk, afgewezen één; Hercules Hy giea, Oudkarspel: J. Nieman, K. Drost J de Geus, K. Kooy, K. Vlug en J Pluister; DOKEV Anna Paulowna: A Lan»ereis en P. Pluister GVO. Ou ie sluis: T Muntjewerf, W. Metzelaar. P M"ntiewerf en J. Tracbter; SSS—Din dua. Sint Maartensbrug: K Dekker P Heneweer, K. Kossen, J. de Boer. W Bijpost afgewezen één: De Westfries Barslege-horn: ,1. van der T,nn en P Eriks; ZSC, Burgcrbrug: J. Visser. MEISJES TWEEDE GRAAD (ont vangen diploma van Tunkring); UDI, Kolhorn: N. Blom, 3e prijs; UDI—WIK, Dirkshorn; J. Smit, C. Mooy, W. Tes- selaar, N. van der Sluis, G. van der Ham, 3e prijzen, C. Schrijver, 2e prijs; TAVENU, Heerhugowaard: J. Kroone, B. Joon, A. Vader en R. Evers 3e prij zen; H. Reine, G. Dokter, A. Ploeg, G. Vader en P. N. Jonker, 2e prijzen; Sparta, Winkel: L. Vethman, E. Koe- doder en A. Visser 3e prijzen, N. Al- laard, M. Wit, A. Mulder, K. Breebaart, G. Keetman, G. Hannema, A. de Graat, A. Fijnheer, R. Lont, R. Kaay, N. Mo lenaar, J. Molenaar, H. Stuurman, A Lodder en A. van Stipriaan 2e prijzen; Hercules Hebe. Nieuwe Nledorp: Z. Rentenaar. T. de Vries, G. van der Stok, G. Arts, R. Bood. R. Rentenaar, G. Brommer, A. Kooi) en M. Floor 3e prijzen, R. Edel. K. Boonstra, O. Sin- ger en J. van Eeten 2e prijzen; Sport lust, Julianadorp: R. Rietvink, W. Vis ser. D. Jongebroer, A. Zeeman, A. Kap- tein, S. Plagmeyer 3e prijzen; Olympia, Wieringerwaard: J. Mereboer, G. Slik ker, W. de Mey, J. Delebeke, M. Peper en H. Slikker 3e prijzen, Z. de Boer, I. Stammes. I. Bakkeren R. Meijer 2e prijzen; Hercules Hygiea, Oudkarspel: T. de Geus, G. Keeman. B. van der Ho ven, A. de Rijke, T. Wormsbecher, B. Stam, G. Vaartjes, G. Wiedijk en S. Dekker 2e prijzen, T. van Rijn 3e prijs, W. Kriek en M. Met le prijs: Wierin- ringen. Wieringen: T. Omis, F. Vogel zang, R. Verduin, N. v. d. Welle, G. Schagen, L. Vriesema, T. Stading en J. v. d. Velde 3e prijzen; DOKEV, An na Paulowna:'R. Glim, G. de Vries, R. Hollander, M. Kuiken en L. Broersma 3e prijzen, A. Dekker, D. Waiboer, G. Oudshoorn, C. van Loon, T. Siebenga en A. Loer 2e prijzen; Hercules Hygiea, Oudkarspel: R. Hink, T. de Pijper, W. de Beurs en M. Kuiper 3e prijzen, A. Barsingerhorn en J. Posthumus 2e prij zen; ZSC, Burgerbrug: H. Rens, A. Nottelman, J. Shuitemaker en G. Bak ker 3e prijzen; SSSDindua, Sint Maartensbrug: J. Kistemaker, J. Keet man, P. Vrugt 3e prijzen, Tr. Nierop, T. Dekker, R. Jonker, A. Simons, K. Eriks, A. Rens, G. Zwaan en A. v. d. Duin 2e prijzen; GVO, Oudesluis: R. Besse en M. Veenstra 2e prijzen; De Westfries, Barsingerhorn: N. Klomp, M. van Twuyver, J. Hielkema, I. Bas en G. Wonder 3e prijzen; B. Bakker, B Dubbeld, J. Mandemaker, E. Waiboer en R. S»ruit 2e prijzen, G. Kooij le prijs; Ons Genoegen, Schagerbrug: M. Kooy, M. Eriks, R. Nijholt en A. Bak ker 3e prijzen; Lycurgus, Schagen: W. de Jong, J. Grootes, G. Joon. R. Bruin, J. Bakker, J. Kaper, R. de Weger, K. Winkel en R. Zeeman 3e prijzen, S. Jaspers 2e prijs. JONGENS TWEEDE GRAAD (ont vangen diploma van Turnkring); Tave- nu, Heerhugowaard: S. Bakker en H Reins 3e prijzen, J. de Ruiter, D. en P. de Geus en K. van Graft 2e prijzen: G. Jonker le prijs: Sparta, Winkel: Lont, H. Oppenhuizen, A. van Ouden- aarde. K. Langedijk, W. Keetman. M Krom. J. de Jong. A. Houtkooer, D. v d. Kommer. G. Kamp, C. Hartog en P Hakof 3e priizen: Hercules Hebe. Nieuwe Niedorp: P. Hage, K. V«rmeu- len. J Bart. H. de Boer 'en F. Dekker Se prijzen; C. Jonker, K. Koorn, 5 Brouwer en J. van Herwerden 2e prij zen: Ons Genoegen, Schaeerbrog: C Nierop 3e prijs; Lvcurgns. Schagen: P Weeland en K Deutekom 3e prij zen: Olnnnia. Wi'Hngerwaord: D van DomDselaar en C. Bakker 3e nriizen P. Glerum 2e priis' Merci#* Oudkarsnel: A. Voogt. F. Kout, K Möller R. Wietsma. P- Koonman, J Deutekom en W. F,-cen 2e priizen. P Drn*t 3e nrii*. F. de Hrike le prd- HOKFJV. Anna Pan»owna: .T. vsp Loon j B'aauboer. G. Kranenburg. P. de Graaf en J "een Se o'"7en. R<*ze man 2' prijs: ZSC Sch-iiver, J Visies Pz. en A. Hage naar Se nriizen. .1 Blaauboer 'e nr.js: "indna St Mwtenih -r O. ie Pee, J v. d. Sluis en H v. d. Oord 3e nriizen- De W#"M 8 R Cllk A. Kiii"'enber« Jimmn Arie en Sn^ries Fomot Srt nriiz°n J v 'd 'sen te orüi: Ttm horn- Jaap Keetman en Eef Bo'kel 3- prijzen. Ter gelegenheid van het Assaut van de Koninklijke Militaire Aca demie te Breda gaven de cadet ten Woensdag een grote militaire demonstratie, waaraan 0,0. door twaalf Harvard vliegtuigen en drie Chaffre tanks werd deelgenomen- De cadetten keren huiswaarts ge zeten op een der tanks. Vit het jaarverslag, dat tijdens de vergadering van de Hollandse Maat schappij van Landbouw in café „Prins Hendrik" te Julianadorp werd voorge lezen, bleek dat het ledental van de afdeling dalende is. Het bedraagt thans 89. Overigens is de financiële positie ge zond. De bezittingen van de afdeling hebben een waarde van f 918.78 en er bleef een saldo over van f 136.96. De vergadering wees de heren N. Hoornsman en J. Los aan als afgevaar digden naar de algemene vergadering van de H. M. v. L., welke op 23 Mei in het Kurhaus te Scheveningen wordt gehouden. Enkele voorstellen uit de beschrijvingsbrief voor deze vergade ring ontlokten discussies. De heei Schuit uit Zijpe, lid van het Hoofdbe stuur, kon op verschillende punten een toelichting geven. Voorts werd het plan besproken om in de tweede helft van Juli voor de leden en hun dames een excursie te organiseren naar Rotterdam, waar men o.m. een bezoek aan het Centraal Bu reau wil brengen. Naar aanleiding van een opmerking tijdens de rondvraag zette de heer Schuit uitéén, dat ds contributie zeker niet kan worden verlaagd wanneer men de binnenge komen gelden op dezelfde nutige wij ze besteed wil zien als thans het ge val is. goed geslaagd tuïnconcert Texels Fanfarecorps verzorgde ter gele genheid van de verjaardag van H. M- Ko ningin Juliana, een tuinconcert te Den Burg. Uitgevoerd werden o.a. het stuk ..Humoresque" van Marcel Poot en .,Tan- crède" van Rossini, welke stukken zeer goed werden gespeeld. Tot slot werd de mars ..Hoort de muzikanten" van Wessel Dekker ten gehore gebracht. De bassen waren zeer goed. Merkbaar is het bestaan de tekort aan bugles en pistons. Er was voor de uitvoering een behoorlijke belang stelling. JUBILEUM ALS JACHTOPZIENER Op 1 Mei was het 35 jaar geleden, dat de jachtopziener C. Helsloot te Westermient, als zodanig in dienst trad van de heren Gebrs. Van Leijen uit Den Haag kennis is macht De leerlingen van de avondtekenschool C. de Rootf en L. Witte van Texel deden met goed gevolg examen voor het diploma van de Vereniging tot bevordering van het vakonderwijs in West-Friesland. Ongecorri geerd Dinsdag Ju alle vroegte werd de brandweer gealarmeerd, omdat brand was uitgebroken in het perceel Zandburen 4A, bewoond door de iamilie C. Geerlings. De brand werd ontdekt door een der omwonenden, toen deze zich naar rijn werk begaf. Onmiddellijk werden de be- v. oners gewekt. Gezamenlijk werd de blussing tei hand genomen, zodat erger kon worden voorkomen. De brandweer, welke vrij spoedig ter plaatse arriveerde, behoefde geen diens! meer te doen. Het gezin, dat uit vier per sonen bestaat, werd bij familie ondergebracht. De schade beloopt enige duizenden guldens, door wordt door verzekeriug gedekt. Oorzaak waarschijnlijk kortsluiing. Om omstreeks 9.30 uur werd de brandweej gewaarschuwd voor een brand in de opslag plaats der Gebr. ten Brinke te Hippolytushoef. In korte tijd waren de aanwezige bouwmate rialen, mastiek en vaten benzine een prooi det 'jammen. Weldra was de houten loods een Irand'-'nde fakkel, waaruit van alle zijden de imnmen lek en. De bra dweer kon uiet meer voorkomen, daf cle loods geheel uitbrandde. De schade be draagt ongeveer 20.000,—, welke door de ver kering ord' gedekt (Var onze correspondent in Sydney) JERW1JL NEDERLAND zich bezig houdt met het vraagstuk of men, fesien de tijdelijke opschorting van emigratie in familieverband naar Australië, de vijf en twintigduizend emigranten van het Nederlands-Australische emigratie-ver- Austraiie's verzoek om hoofdzakelijk kleine geiinnen niet strookt met de Ne derlandse bevolkingsstructuur, hebben in Engeland mannen met rrote namen de hoofden bij elkaar gestoken en praten over de emigratie van twintig millioen Engelsen in de komende twintig jaren. Zijn dit ideeën van een Jules Verne of een Aldous Huxley in wier hoofden zich vreemde visioenen van een voor het gewone mensenverstand welhaast niet te begrijpen toekomst afspeelden? Het ziet er niet naar uit, want onder de mannen die zich met deze fantastisch lijkende plannen heiig houden, bevinden zich vooraanstaande figuren ais de beroemde econoom Sir Norman Angell, Lord Beveridge van het bekende Beve- ridgeplan en de straalvliegtuigen-pionier Sir Frank Whittle, wiens hobby reeds geruime tijd massale emigratie is geweest. II i lie, waar geweldige hoeveelheden JN theorie zijn dergelijke plannen natuurlijk uitstekend. Iedereen, die iets verder kan zien dan zijn eigen dorp, beseft, dat een door Aziatische volkeren omgeven Australië zich nooit staande zal kunnen houden in het opkomende getij, wanneer het zijn bevolking niet binnen een be perkt aantal jaren machtig opvoert. En iedereen die iets van economie weet, beseft eveneens, dat Engeland, evenals Nederland met zijn nog steeds toenemende bevolking nooit op de huidige wijze kan blijven voort gaan al zijn mensen in het leven te houden door voortdurend meer uit ze te persen en maar steeds meer werk en steeds toenemende opoffe ringen van ze te eisen. Zorgvuldige planning De gehele emigratie-geschiedenis is tot nog toe een tamelijk amateuris tische beweging geweest. Schepen werden volgeladen met vogels van alle pluimage en die moesten in het nieuwe land dan maar zien, dat zij hun graantje te pikken kregen. Op zo'n manier kan het inderdaad niet. Maar het kan wel, zoals de mannen achter „het twintig millioen Engelsen weg in twintig jaar tijds- plan" het zien en willen opzetten. Om zoiets te bereiken moet de gehele im migratie volgens plan verlopen, moe ten eerst de mensen komen om de huizen te bouwen en dan de mensen om in die huizen te wonen, moeten gehele gemeenschappen verplaatst worden, compleet met scholen, zie kenhuizen. winkels en industrieën. Oplossing van vele problemen £)e mannen achter dit misschien fan tastisch aandoende plan om onge veer een derde van Engeland's ge hele bevolking te verplaatsen in twintig jaar tijds, bezien de zaak van twee kanten. En wellicht on nodig te zeggen geheel anders dan de plannenmakers in Nederland. Want niet alleen streven zij het sterk worden van het Britse gemenebest in zijn buitenposten na, maar zij zien het plan ook als de oplossing voor Engelands eigen problemen; het huisvestings-, voedings- en gehele economische probleem. Net als Nederland bevindt Engeland zich met zijn zesenvijftig millioen be volking in de positie van een groot ge zin, dat uit zijn huis barst. In de goede oude tijd was Engelands gehele econo mie gebaseerd op het de wereld voor zien van industriële producten, waar voor de landbouwende landen als Australië nu op hun beurt Engeland dan weer van eten voorzagen. Maar de goede oude tijd is wel licht helaas voorbij. Er bestaat niet langer een overschot van voedings middelen op de wereld. Maar er zijn nog wel grote streken, zoals in Austra- waar geweldige voedsel geproduceerd zouden kunnen worden wanneer er maar genoeg men- sen en materialen voor waren. LIET uitvoeren van een dergelijk plan om in twintig jaar twintig millioen mensen kwijt te raken zou natuurlijk het gehele aspect van Engeland veran deren. Het zou weer het grote steen kool exporterende land van vroeger worden, wanneer niet alles in eigen ovens gebruikt behoeft te worden. Maar zouden er twintig millioen mensen uit Engeland weg willen? De wachtlijst is momenteel vijfhonderd duizend. En die lijst zou veel groter worden, wanneer er alle namen op zouden komen van mensen, die nu door geldgebrek eenvoudig niet aan het ko pen van een kaartje naar Australië kunnen denken. Australië zou de uitvoering van een dergelijk plan natuurlijk luide toejui chen, wanneer ook inderdaad de gehele geschiedenis volgens een gezond plan kan gaan. Reeds nu kan men bemer ken, dat er meer plan en lijn in de im migratie komt. Bezwaren tegen ..samenklitting". J^ET enige bezwaar dat Australië wel licht zou hebben voor een soortge lijke „verpakte immigratie" uit niét- Engelse landen, is dat men hier over het algemeen geen groot voorstander is van samenklitten van buitenlandse ge meenschappen. Dat deze bezwaren niet van grond ontbloot zijn, blijkt thans weer uit de groeiende activiteiten van de Zuiditaliaanse Maffia-beweging in de fruitstreken van Victoria en Zuid- Australië, waar grote aantallen Italia nen bij elkaar zitten. Grootscheepse plannen maken is niet zo heel moeilijk. Maar ze uitvoeren zonder het leven in het oude en het nieuwe land in de war te sturen, eist grote mannen als de figuren, die thans de hoofden bij elkaar hebben gestoken om in de tijd van één mensenleven Engeland van twintig millioen mensen te ontlasten. De jeugdige IJmuidenaar W. Eelsing heeft na een felle strijd de nieuwelin- gencourse, welke te Alkmaar in afwach ting van de finish van de Ronde van Noord-West Nederland werd verreden, gewonnen. Met een wiellengte achter stand werd Tienstra uit Halfweg twee de. gevolgd door M. Kempff en J. Hof land. Eelsing had voor de vijftig k«*i. 1 uur, 16 min. en 11 sec. nodig Op Woensdag 2 Mei werden te Scha gen aangevoerd: 5 paarden 500 850: 194 geldekoeien 450—800; 25 vette koeien 600—1062 30 kalfkoelen 750—1000: 1 vaarzen 450675; 10 pinken 275350; 145 nuchtere kalveren 35—70; 8 vette schapen 100—150; 14 overhouders 80— 120; 2 bokken en geiten 2030; 12 ma gere varkens 4560; 45 biggen 30— 37.50. Overzicht: Hoewel de markt da- ze week op Woensdag werd gehouden viel de aanvoer van rundvee nog wel mee. Vette koeien waren er minden dan de vorige week: er waren weinig sla gers. Er werden beste kwaliteiten aan gevoerd, maar de handel was aan de stugge kant. Het slachtgewicht per kg varieerde van f 2.30 tot f 2,80. De duur ste koe kostte f 1062.50. Voor goede goede melk- en knlfkoeien met de ver eiste papieren werden weer beste prij zen betaald. De handel in de beste keien was graag, maar de minder goede soorten gingen niet zo vlot van de hand. In geldekoeien voor de weiderij was de handel over 't geheel iets trek kend. De beste gingen er nog goed en duur uit: hoogste notering was hier f 800.— Het moet voor deze handel wat warmer worden. De handel in vaarzen en pinken was aan de stugge kant. De aanvoer van nuchtere kalveren was iets minder, de handel was goed prijshou dend. Op de paardenmarkt werden niet anders dan slachters aangevoerd. Deze worden wel iets minder in prijs: ze schijnen in het gewicht niet mee te vallen. Er werden weinig schapen aan gevoerd en er waren geen zware over houders. Voor een stelletje met twee lammeren varieerden de prijzen van f 180 tot f 225. De handel in biggen was kalm met een lage notering schrammen prijshoudend. (Van onze Haagse redacteur). Naar wij vernemen hebben de eerste collectieve arbeidsovereenkomsten voor de landbouw voor het komende eon- tractjaar goedkeuring verkregen, na melijk die voor Zeeland en Friesland. Ook de tuinbouw C. A. O. voor Zee land is goedgekeurd. MEDEMBLIK. 2 Mei 1951«000 kg wit lof I 35—41, II 30—36. m 18—24, afwijkend 10—21; Rode Star maat 28—35 8.00. (Van onze correspondent te Brussel) £RGENS IN een Brusselse voorstad om juist te zijn In de Kapittelstraat te Anderlecht staat het in Gothische stijd gebouwde huis „De Swaene" waar eens de prins der humanisten Deside- rius Erasmus gewoond en gewerkt heeft. Verscholen achter eeuwenoude muren vormt het uit 1515 daterende huis een oase van rust in de woestijn van modern stadslawaai. Het gebouw, dat in later eeuwen de naam Erasmus- huis kreeg, doet thans dienst als mu seum, terwijl er tevens het archief van het Kapittel van Anderlecht, dat reeds uit het jaar 800 dateert, is onderge bracht. In de verzameling treft men documenten aan uit de 10de en 11de eeuw. Het was in het voorjar.r van 1521, dat de dodelijk vermoeide Erasmus in het huis de Swaene aankwam om er zich voor enige tijd te onttrekken aan het gewoel en het rumoer, dat om zijn persoon ontstaan was na het publi ceren van zijn „Lof der zotheid". Zijn gastheer was de Kanunnik Peter Wych- man, evenals Erasmus een literair man en groot kenner van der Giekse en La tijnse oudheid. In de jaren, die aan zijn komst in de Swaene voorafgingen, had Erasmus meermalen bloot gestaan aan felle aanvallen van de zijde der Katholieke kerk. Hij was er van be schuldigd een aanhanger vtn Luther te zijn en zowel de paus als Luther deden pogingen de geleerde voor zich te win nen. Men liet niet af er bij Erasinus op aan te dringen zich uit te spreken vóór de moederkerk of de opkomende reformatie. De rust. waarnaar Erasmus gedurende jaren van reizen en trekken tevergeefs gezocht, had, vond hij in De Swaene. Meermalen spreekt hij dan ook in zijn brieven uit die tijd over de kal me en vredige atmosfeer, die heerste in het huis van zijn vriend. Oorspronkelijke staat J^WALENDE door de in 15de en 16e eeuwse 3tijl gemeubileerde kamevs komt de bezoeker nog onwillekeurig onder de indruk van de rust, die van deze vertrekken uitgaat. Toen men in 1932 het Erasmushuis als museum voor het publiek openstelde, heeft de Ver eniging Vrienden van het Erasmushuis ernaar gestreefd de inrichting zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat en stijl te bewaren. Men is hier wonderwel in geslaagd. Men treft in het Erasmus huis een schitterende collectie 15e en 16e eeuwse meubelen; in de zogenaamde Witte zaal hangen nog schilderijen, die reeds tijdens Erasmus' verblijf de wan den versierden. Via een smalle gang, waar werken van Albrecht Dürer en andere meesters uit die tijd nangen, komt men in het voornaamste vertrek van het huis. n.1. Erasmus' vroegere werkkamer. Bij het raam. dat uitziet op de goed onder houden tuin. staan nog zijn schrijftafel en zijn stoel, welke laatste dateert uit 1518. Hier in deze kamer schreef de meester zijn brieven, die aan latere ge slachten een beeld gaven van het gees telijk leven van zijn tijd. In dezelfde kamer vindt de bezoeker een met te keningen verluchte uitgave van „De lof der zotheid", die in 1513 werd ge drukt. De tekeningen zijn van de hand van de toen zeventienjarige Hans Hol- bein. Ook treft men hier het beroemde portret aan, dat Hans Holbein van de bejaarde Erasmus maakte. De bibliotheek van het Erasmushuis bevat dan verder nog talrijke eerste uitgaven van de werken van Erasmus. zoals „Seneca" uit 1514, de .Lof der zot heid" uit 1511 en voorts nog de belang rijkste werken van Luther, Thomas More en Melanchton. WOGNUM, 2 Mei 1951. Witlof A 33- 43. B 24—35. C 1T—25. s*e!f 7—23; sla 8.20- 17.10: rabirber 11—14; atoofsla 23; spinazie 27—37: prai 11: breekpeen C 10: uian 2.80- 6.60; Jonathan 46—54.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 5