Herin, de Haan
J. M. DE VISSER
GNQBBCVO
GARAGE BOK
KELLA AFWAS is*betBr( veiliger en goedkoper]
N.C.G.B.
VAN NELLE'S KOFFIE
Geen wilde achtervolgingen
list tegenover list
maar
Perschef van de Nederlandse S.S.
voor de bijzondere kantonrechter
In Anderlecht vond Erasmus rust
P. J. STEINBERG
EGNER
1926
1951
Texel
Het Huis „De Swaene'
bestaat nog
KERKELIJK NIEUWS
Raadsvergadering met
47 agenda-punten
Urk
Callantsoog
Burgerlijke Stand
TENTCAMPAGNE
Vrijdag 11 Mei a.i*
Ds. J. Borghardt e.a.
Tent open: half acht.
Toegaag vrij. Allea welkom
Onze PINKSTERAANBIEDING
DRUKKERIJ
DRUKWERKEN
MANSHANDEN
SQUIRREL.
Alteenrerkoop
SQUIRREL.
SOKKEN
bil.-
Koningstraat 66
Levensmiddelenbedrijf
J- J- VERMEULEN
de
Uw ogen kunt U niet missen!
BRAKKEVELDWF.G 122 TELEF. 2389
VOOR TAXI, TROUWEN EN BUITENRITTEN
ABONNEERT U OP DIT BLAD
IJSLOKET en -SALON
ZATERDAG 5 MEI 1981
Uit het leven van een privé-detect
ive
VONTUREN, zoals die beleefd worden door Paul Vlaanderen, zj)n in het
leven van een werke^ke privé-deteettve ver te zoeken. Zoveel Is ons wel
duidelyk geworden uit het onderhoud, dat wij één dezer dagen hadden ™t de
heer Cmuer, de enige prive-speurder in Noord-Holland boven het IJ, die een
vriendelijk huis bewoont aan de weg tussen Bergen en Alkmaar. „Van wilde
achtervolgingen en schoten m de nacht is in mijn vak geen sprake," zegt de
"TeCrZr ftaT I""" hulp wordt '"^roepen kan ik slechts
list tegenover hst stellen en dan komt het voornamelijk aan op logisch den
ken envoldoende ervaring." P S
Gebrek aan ervaring kan in dit be
roep wel eens leiden tot ernstige fou
ten. De heer Cramer heeft dit zelf aan
den lijve ondervonden en hij schroomt
niet te onthullen hoe hij als jong en
enthousiast, doch nog onervaren poli-
tie-ambtenaar bijna een onschuldige in
de gevangenis heeft gebracht. De toe
dracht was als volgt: Een welgestelde
dame miste sinds geruime tijd siera
den, linnengoed en andere kleine za
ken, doch wist niet of zij de werkster,
het dienstmeisje dan wel de naaister
hiervan moest verdenken. Dat een van
deze drie de diefstallen moest hebben
gepleegd was zo goed als zeker en
ten einde raad riep de dame de politie
ter assistentie. De heer Cramer kreeg
de opdracht dit zaakje eens haarfijn uit
de doeken te doen en met een voort
varendheid, de jeugd eigen, kwam hij
al dra tot de conclusie, dat niemand
anders dan de dienstbode de schuldige
kon zijn. Hoewel het onderzoek op haar
kamer geen spoor van de ontvreemde
goederen opleverde, besloot hij, toen
de dame opnieuw aangifte kwam doen,
nu van het verdwijnen van honderd
gulden, terstond toe te slaan. De
dienstbode werd aan een scherp ver
hoor onderworpen en bekende tenslotte
snikkend de diefstal te hebben ge
pleegd. „Ik had de zaak dus fijn rond
gekregen", aldus de heer Cramer,
„maar toch scheen de oplossing mij op
onverklaarbare wijze niet te bevredi
gen. Het leek mij beter de verschillen
de punten nog eens nauwkeurig na te
gaan en ik begon daarom ook de werk
ster aan de tand te voelen". Hoe groot
was mijn verbazing toen de vrouw na
wat onsamenhangend gestotter bekende
de schuldige te zijn. De vier briefjes
van vijf en twintig kwamen prompt te
voorschijn. De dienstbode bleek vol
komen onschuldig te zijn. Zij was zo
onder de indruk gekomen van het ver
hoor, dat ze ten einde raad maar een
bekentenis had afgelegd.
Overigens, zo vertelt de heer Cramer,
was dit een vrij eenvoudig geval, daar
de kring van verdachten beperkt en
bekend was.
Via de krant
MOEILIJKER werd het toen een res
tauranthouder bij hem kwam met 't
verhaal, dat een onbekende klant, die
eerst copieus had gedineerd en voorts
een zo goed als nieuwe fiets van hem
had overgenomen, met een ongedekte
cheque had betaald. Het enige wat de
restauranthouder nog kon vertellen
was, dat hij de man enige tijd in ge
zelschap had gezien van een jonge ver
pleegster en dat hij een algemeen be
kend dagblad had zitten lezen. In dat
dagblad nu liet de heer Cramer een
advertentie plaatsen, waarin hij een
jonge verpleegster met de haar onbe
kende meneer uit het restaurant een
afspraak liet maken bij het station. Op
de in de advertentie genoemde dag en
uur stond mevrouw Cramer netjes in
een geleend verpleegstersuniform op
haar „vriend" te wachten en het duur
de niet al te lang of hij kwam opdagen.
Aanvankelijk begon de knaap zeer
aarzelend, maar toen hij hoorde, dat
deze verpleegster goed bekend was met
zijn „vriendin" informeerde hij naarstig
naar haar wegblijven. Toen greep de
heer Cramer in. De man, die wegens
flessentrekkerij reeds enige tijd in het
politieblad gesignaleerd stond
kwam zijn gerechte straf niet.
ont-
Drie uit één.
JTEN groot deel van zijn werk ligt
voor de heer Cramer in de zoge
naamde bedrijfscontróle. Hij heeft de
taak te zorgen, dat de goederen een
bedrijf niet langs illegale weg verlaten.
Soms gebeurt het, dat hij dagenlang
een personeelslid schaduwt, dat zich op
een of andere manier verdacht heeft
gemaakt. Van zo n hardnekkige achter
volging werd de afdelingschef van
een groot bedrijf het slachtoffer. De
man ging geregeld naar het station
waar hij een ontmoeting had met een
treinreiziger, die naar de heer Cramer
tot de ontdekking kwam vaak 's
avonds met een lege actetas de woning
van de afdelingschef binnenging, en
met een goed gevulde tas weer ver
trok. Bij verdere naspeuringen bleek,
dat de man in drank handelde, voor
namelijk aan particulieren en dit
bracht de privé-detective in verband
met het feit, dat de fabriek, waaraan
de afdelingschef werkzaam was, iedere
dag grote hoeveelheden zuivere alco
hol (96 verwerkte. Wanneer men
een liter van deze alcohol versneed tot
drie liter van 32 had men drie fles
sen jenever van behoorlijke kwaliteit.
Een huiszoekfing in de woning van de
chef bracht aan het licht, dat de heer
Cramer precies de spijker op zijn kop
had geslagen. In het huis trof hij enke
le platte, holle buisjes, die gemakke
lijk op het lichaam konden worden ge
dragen, een hoeveelheid zuivere alco
hol en een sigarenkistje met meer dan
duizend gulden
'n Record
Commandant zeemacht (Amsterdam) en de garnizoenscommandant Kolonel
Veer legden een krans bij het monument voor de gevallen militairen op de
Ooster-begraafplaats.
Meyer Schwencke geneert
zich voor zijn houdiug
Voor de bijzondere kantonrechter te
's-Gravenhage werd gisteren gedu
rende de gehele dag de zaak behan
deld tegen Arie Meyer Schwencke, die
gedurende de bezetting leider was van
de afdeling pers en propaganda van
de staf der Nederlandse S.S. De raad
van de perszuivering had geconclu
deerd, dat Meyer Schwencke, die ook
van zich heeft doen spreken als di
recteur van de Verenigde Persbureaux
en als uitgever van nationaal-socia-
listische bladen gedurende de t(jd van
twintig jaar ontzet diende te worden
uit het recht om een journalistieke
functie uit te oefenen in het pers
wezen.
De bijzondere kantonrechter, Mr. A.
W. Vrijberghe de Coningh, hield zich
gisteren bezig met andere punten uit
deze zeer gecompliceerd zaak. De niet
minder dan 26 verschillende beschul
digingen, die tegen verdachte waren
ingebracht, strekken zich uit over
(Van onze correspondent te Brussel)
£RGENS IN een Brusselse voorstad
om juist te zijn in de Kapittelstraat
te Anderlecht staat het in Gothische
stjjd gebouwde huis „De Swaene" waar
eens de prins der humanisten Deside-
rius Erasmus gewoond en gewerkt
heeft. Verscholen achter eeuwenoude
muren vormt het uit 1515 daterende
huis een oase van rust in de woestijn
van modern stadslawaai. Het gebouw,
dat in later eeuwen de naam Erasmus-
huis kreeg, doet thans dienst als mu
seum, terwijl er tevens het archief van
het Kapittel van Anderlecht, dat reeds
uit het jaar 800 dateert, is onderge
bracht, In de verzameling treft men
documenten aan uit de 10de en 11de
*euw.
Het was in het voorjaar van 1521,
dat de dodelijk vermoeide Erasmus in
het huis de Swaene aankwam om er
zich voor enige tijd te onttrekken aan
het gewoel en het rumoer, dat om zijn
persoon ontstaan was na het publi
ceren van zijn „Lof der zotheid". Zijn
gastheer was de Kanunnik Peter Wych-
•han, evenals Erasmus een literair man
en groot kenner van der Giekse en La
tijnse oudheid. In de jaren, die aan
zvn komst in de Swaene voorafgingen,
had Erasmus meermalen bloot gestaan
san felle aanvallen van de zijde der
Katholieke kerk. Hij was er van be
schuldigd een aanhanger ven Luther te
zijn en zowel de paus als Luther deden
Pogingen de geleerde voor zich te win
nen Ijlen liet niet af er bij Erasmus
°P aan te dringen zich uit te spreken
vóór de moederkerk of de opkomende
reformatie. De rust, waarnaar Erasmus
gedurende Jaren van reizen en trekken
tevergeefs gezocht, had, vond hij in De
Swaene. Meermalen spreekt hij dan ook
in zijn brieven uit die tijd over de kal
me en vredige atmosfeer, die heerste
in het huis van zijn vriend.
Oorspronkelijke staat
JNWALENDE door de in 15de en 16e
eeuwse stijl gemeubileerde kamers
komt de bezoeker nog onwillekeurig
onder de indruk van de rust, die van
deze vertrekken uitgaat. Toen men in
1932 het Erasmushuis als museum voor
het publiek openstelde, heeft de Ver
eniging Vrienden van het Erasmushuis
ernaar gestreefd de inrichting zoveel
mogelijk in de oorspronkelijke staat en
■stijl te bewaren. Men is hier wonderwel
in geslaagd. Men treft in het Erasmus
huis een schitterende collectie 15e en
16e eeuwse meubelen; in de zogenaamde
Witte zaal hangen nog schilderijen, die
reeds tijdens Erasmus' verblijf de wan
den versierden.
Via een smalle gang. waar werken
van Albrecht Dürer en andere meesters
uit die tijd hangen, komt men in het
voornaamste vertrek van het huis, n.1.
Erasmus' vroegere werkkamer. Bij het
raam, dat uitziet op de goed onder
houden tuin, staan nog zijn schrijftafel
en zijn stoel, welke laatste dateert uit
1518. Hier in deze kamer schreef de
meester zijn brieven, die aan latere ge
slachten een beeld gaven van het gees
telijk leven van zijn tijd. In dezelfde
kamer vindt de bezoeker een met te
keningen verluchte uitgave van „De
lof der zotheid", die in 1513 werd ge
drukt. De tekeningen zijn van de hand
van de toen zeventienjarige Hans Hot-
bein Ook treft men hier het beroemde
portret aan, dat Hans Holbein van de
bejaarde Erasmus maakte.
De bibliotheek van het Erasmushuis
bevat dan verder nog talrijke eerste
uitgaven van de werken van Erasmus,
zoals „Seneca" uit 1514, de .Lof der zot
heid" uit 1511 en voorts nog de belang
rijkste werken van Luther, Thomas
More en Melanchtoc
het dragen van een N.S.B.-insigne,
het bijwonen van de zgn. „Haghespra-
ken" in Lunteren, het geven van gel
den voor N.S.B.-doeleinden, het on
dertekenen van brieven met j.Hell
Hitier!", het stimuleren van het
plaatsen van bordjes met „Voor
Joden verboden", en het verraden van
de „Deutschfeindliche" burgemeester
van Warmond, mr. J. W. Peek. Be
klaagde gaf tijdens zijn verweer on
omwonden toe, dat hij gedurende de
oorlog „fout" was geweest, doch hij
bestreed veel van hetgeen hem in de
aanklacht ten laste werd gelegd. Hij
zeide zich te generen voor de door
hem aangenomen houding en ver
klaarde een dergelijke weg nooit meer
te zullen gaan. Zijn verdediger, mr. J.
Roelse uit Amsterdam, zeide van oor
deel te zijn, dat deze affaire door de
pers zeer opgeblazen en overdreven
was en dat bepaalde groepen hun
machtsstrijd over de rug van zijn
cliënt hadden uitgevochten. Bovendien
zou Meyer Schwencke in de latere ja
ren van de oorlog contact hebben ge
zocht met verschillende verzetsgroe
pen en hierbij zeer verdienstelijk werk
hebben verricht. Twee bekende psy
chiaters hadden als hun oordeel over
verdachte te kennen gegeven, dat hij
een neuroticus is met hysterische en
psychopathische trekken. Tenslotte
werd de zitting geschorst en verdaagd
tot 1T Mei.
Minister acht zich nog niet
deskundig genoeg
De vorige week benoemde Indonesi
sche minister van defensie Sumitro
Kolopaking, heeft medegedeeld, zijn
benoeming niet te kunnen aanvaarden.
Hij zeide, „dat het er thans niet meer
de tijd naar is dat iemand functies be
kleedt, die niet zijn gebaseerd op des
kundigheid en ervaring. Ik ben geen
deskundige op het gebied der defensie,
doch wel op dat van bestuurs- en vei
ligheidsaangelegenheden", aldus de
heer Kolopaking.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepbaar: de heren L. P. W.
Groenveld 'e Zevenhuizen (Z.H.) en W
Goedhart te Hilversum, stellen zieh be
roepbaar.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen te Amsterdam-Magelang
(voor de migsionnaire dienst)dra. D.
Bakker, cand. te Baarn. Beroepen
te Grijpskerke: J. J. Goumare. candidaat
te Rotterdam; te Wilnis: H. R. Zijlstra Jr-
candidaat te Amsterdam.
Gereform. Kerken (onderh. art. 31 K.O.)
Beroepen te Buitenpost: J. v. d.
Haagen te Ulrum.
Christ. Gereform. Kerken.
Bedankt voor 's Gravenzande: 1. O
van Hlnnen te Huizen (N.H.)
Gereformeerde Gemeenten.
Bedankt voor Tholen: H. Ligtenberg
te Rotterdam-West.
Op Dinsdag 8 Mei zal de gemeenteraad in
openbare vergadering bijeenkomen. Niet min
der dan zven-en-veertig punten staan er op de
agenda, een feit, dat voorzover wij kunnen na
gaan, nog niet eerder is geschied. Niet minder
dan acht mutaties bij het openbaar onderwijs
zullen worden behandeld.
Ook zullen verschillende percelen grond wor
den verkocht, gelegen achter de Warmoesstraat,
dus gedeelten van de onlangs onteigende grond
ten behoeve van het uitbreidingsplan.
Verder korat aan de orde voorstellen tot het
uitbreiden van de Ulo-school met twee lokalen
en centrale verwarming, het inrichten van de
voormalige openbare school te Oosterend tot
gymnastieklokaal, het verbouwen van de O.L.S.
te Den Hoorn en tot het aanleggen van een
gemeentelijk sportterrein te Den Burg.
NIEUWE AFDELING
Te Den Burg ic een afdeling van de Neder
landse Vereniging van Christelijke Kantoor- en
Handelsbedienden opgericht. Tot voorzitter
werd benoemd de heer D. Mecielsen, tot secre
taris de heer H. de Boer en tot penningmees-
teresse mej. T. Wiering.
TEXELSE BOYS
Tot bestuursleden van de sportvereniging
„Texelse Boys" werden benoemd de heren V.
der Hulst; H. Schrama, secretaris; P. Graaf,
penningmeester en A. van Sambeek en J.
Brugemann commissarissen.
EIERVEILING
In de week van 23 tot en met 28 April zijn
aan de eiervei]ing te Den Burg 132.202 eieren
aangevoerd, welke een gemiddelde kiloprijs op
brachten van f 1,75.
VOOR ZONDAG 6 MEI
Ned. Herv. kerk, 10 en 17 uur ds. Las-
schuit. Ger. kerk, Zuid, 10 uur D. Ham
burg; 17 uur ds. Doorenbos. Ger. Kerk,
Noord, 10 uur ds. Dorenbos; 17 uur ds. Ham
burg. Chr. Ger. kerk, 10 en 17 uur Lees-
dienst. Ger. kerk, .Art. 31 K.O. 10 en 17
uur ds. De Boer. Ger. Bond in gebouw
Irene, 10 en 17 uur de heer Van Oostende van
Ons*wede.
ZEEPOST VOOR OOST EN WEST
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan tussen haakjes achter de
naam van het schip vermeld: Indonesië
m.s. „Willem Ruys" (23 Mei); Nieuw Gui
nee s.s. „Biliton" (10 Mei); Antillen m s.
„Helena" (10 Mei); Canada s.s. „Nieuw
Amsterdam" (5 Mei); s.s. „American De-
fender" (9 Mei); Australië m.s. „Sibajak"
(7 Mei).
Geboren: Johannes Jozeph Maria, *v,
Jacobus Stam en Guurtruida Duvera
Schouten Cornelia Maria, d.v. Simon
Schagen en Anthonia Maria Bakker
Jantje, d.v. Jan Schepers en Dina Askes
Astrid, d.v. Hendrikus Willebrordus
Oudhof en Petronella Johanna van Do-
dewaard Leendert, z.v. Gerrit Hoep
en Johanna Benne.
INGEKOMEN PERSONEN
G. B. Heyman en gezin, uit Indonesië
D. P. Loewenboek, uit Indonesië
J. Bart en gezin, van Alkmaar Mw.
Peet-Vallant en gezin, van Texel
Mw. Voothuijsen-Pannekeet, van Zijpe
Tj. Jeninga, van Anna Paulowna
Mw. T. Mooij-Weststrate, Van Win
kel Izaak M. Kievit en echtgen. van
Indonesië.
VERTROKKEN PERSONEN
Jb. Brugman en gezin, naar Schagen
C. Modder en gezin, naar Alkmaar
A. H. Stekkinger, naar Haarlem
G. A. Becker en gezin, naar A'dam
L. F. Kepel, naar Ommen W. J. G.
M. Lommerse en gezin, naar Rhenen
N. Modder, naar Schagen J. Vries
en gezin, naar Barsingerhorn.
Verloofd
M. F. G. FENS
en
G. BORST
le Pinksterdag 1951.
Eindhoven,
Dommelhoefstr. 25
Nic. Beetsstr. 5
Receptie: 35 uur, Burg.
Lovinkstr. 1 Breezand.
Voor de grote deelneming
ons betoond na het onver
wacht overlijden van onze
innig geliefde man en vader,
de heer
LOUIS CHARLES
HERMAN WORRELL,
m leven gep. Adj.-Mach.
K.M., betuigen wij U onze
hartelijke dank. In het bij
zonder Ds. De Hoest voor de
troostvolle woorden tot ons
gesproken.
Mevr. J. WORRELL
BAKKER.
THEA.
Den Helder, Mei 1951.
Niet in de gelegenheid zijnde
persoonlijk dank te zeggen
voor de blijken van mede
leven en deelneming tijdens
de ziekte en overlijden van
onze geliefde man, vader en
grootvader, de heer
L. BRASSER,
zeg ik U, mede namens de
familie, zeer hartelijk dank.
Mevr. S. BRASSER—
SCHOORL.
Den Helder, 5 Mei 1951.
Van Galenstraat 39.
LET OP l
Pracht verse Spinazie, yt kg
8, 10 en 12'/2 ct.
Nog steeds puikbeste Noor
derlingen, alles meel, alles
kruim, per kg IS'/j ct.
Pracht prei, M kg 10 ct.
Mooie bloemkool 40 ct.
HET CENTRUM
tegenover Koningdwarsstr.
van Zondag 6 t.m.
morgen (Zondag) aan
vang der actie om 8 u. '•■v
SPREKER:
CORSET met elastieken bin
nenband, baleinen
met leder afgewerkt 75
pracht kwaliteit10
Bijpassende Bustehouder I 85
prima katoen 2.15
Nog enkele maten van onze
pracht
Rubbercorsetten, *75
Spotprijs I H
Ziekenfondsleverancier,
Reparatieinrichting.
Keizerstraat 47—49
Den Helder.
VLOTTE EN CORRECTE
LEVERING VAN UW
KEIZÉRSTR. 37 - TEL. 2S21
DEN HELDER
Middenweg 189
Telefoon 2953, Den Helder
GELD-
credieten uitsluitend groot
1600.— a%4 verkrijg
baar voor elk doel en voor
iedereen, door ons spaar
systeem met wisselende
wachttijd. Vraagt inlichtin
gen. - SAMENWERKING,
Verstolkstr. 31 Leeuwarden
SOKKEN
hebben iets bijzonders:
hiel en teen zijn met
nylon versterkt! Daar
door blijven Squirrel-
sokken (halfwol met
elastische boord) véél
langer heel, dus buiten
de stokmand.
Cl
Bij het passeren van ons 25-jarig zaken-
jubileum is het ons een behoefte onze
Cliëntèle te danken voor het vertrouwen
dat zij in ons stelden.
Wij verzekeren U gaarne dat U ook
voor de komende tijd voor de volle
100 °/0 op ons kunt rekenen.
Visstraat hoek Jan in 't Veltstraat
Geen broodmaaltijd
is volledig
zonder een
geurige
en pittige kop
VAN NELLES KOFFIE
ROODMERK GROENMERK GEELMERK
Damast tafellaken
pracht kwaliteit f 9.75
TREINBOTSING BIJ AMSTERDAM
Op het emplacement Watergraafs
meer bij Amsterdam ia gisteravond
om 21.00 uur een rangeerdeel in bot-
sing gekomen met een goederentrein.
Enkele goederenwagens ontspoorden,
waardoor enige sporen versperd raak
ten. De reizigerstreindienst ondervindt
geen vertraging.
Schaft U dus, als dit nodig is, een
VAKKUNDIG GESLEPEN BRIL aan.
Daarmee beschermt U Uw ogen, mits
U zich wendt tot een vakman, tot
VAKOPTICIEN
v.h. Fa. FILBRI.
Koningstraat 65 Telefoon 2980.
Erkend leverancier van alle ziekenfondsen
Wollen damesbadpakken
mooie kleuren,
vanaf 14.90
Zomerhandschoenen
div. kleuren, v. a. 1.95
Khaki hr. sporthemden
7.40
2-deüg garnituur
(hemdje en broekje)
r. hals en schh. b.
vanaf 5.05
Gefcl. lingeriezijden
onderjurk 6.85
Witte damessokjes 1.25
Hr. polohemden
met veter
4.95
Heden opening
Nu kunt U weer genieten
van ons heerlijk slagroomijs
in watels, hoorns en bekers