P erzie wil anti-sabotagewet intrekken
Als de Britse olie-experts blijven
Nieuw overleg met landen
die troepen in Korea hebben
Kcvii B&iteJlc
Het gaat goed
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Nehroe deed vriendschappelijk beroep
op de Perzische regering
Wil Westerling
weer naar Belgie?
West-Europa nog niet te verdedigen
Twee doden en drie zwaar gewonden
Sweerts' doodstraf
nu definitief
Opera en orkesten blijven in stand
Vrijdag 29 Juni 1951
76e Jaargang No. 11J41
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Kentering in de houding van Teheran
ALS LAMBRECHT
Politie is gewaarschuwd
Mgr. Grösz tot vijftien
jaar veroordeeld
Tragisch einde van twee
Delftse oudjes
Weerbericht
Ontslag is geweigerd
DE onder regeringscontröle staande
radio-Teheran heeft in een speciale
uitzending verklaard, dat de anti-sabo-
tage wet niet gericht is tegen Britse
technici, doch teijen „saboteurs, die
door de vroegere oliemaatschappij zou
den kunnen worden gehuurd". Voorts
vroeg de radio de algemeen bedrijfslei
der van de maatschappij, Drake, die nu
in Basra is, naar Perzie terug te keren.
Hij had klaarblijkelijk de verkeerde in
druk, aldus de radio, dat de Perzen
hem wegens sabotage wilden vervolgen.
„Dat is niet het geval".
„Koninklijke'' heeft geen
belangen in Perzie
VN-krinqen:
Agent, zoek mijn man
Maar over een jaar moet
vijand oppassen
MacArthur en Ridgway van
oorlogsmisdaden beticht
Sowjet-voorstel beperkt tot militaire zaken
Ridgway in contact met
Washington
Ernstig ongeluk op onbewaakte overweg
Locomotief liep uit rails
Rijk, provincies en gemeenten subsidiëren
De opera moet echter
drastisch bezuinigen
Sowjetunie zou honderd
atoombommen hebben
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J BIJLSMA en C KRAK
COURANT
TARIEVEN
Advertenties: 16 ct. p rajn
Kleine advertenties
(.„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meei
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 5.15, per maand
f 1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
',JIt Tp1leran w'izen er op, dat de Perzische regering, geconfron-
„i ri^ JKeJCOnfqUentieS van haar «*>litiek- een soepeler houding
1 'ravon saf zij een verklaring uit, waarin wordt aangeboden
a tI!kken' indien de Britse staf er in bestemt aan te
lak™ hc» ma" wer.ddlt besln,t «ezien als een poging om een einde te
maken aan het massa-ontslag van het personeel van de „Anglo-lranian". Eerder
sp de dag nam de volledige directie en de commissie van de nieuwe Perzische
oliemaatschappu het bureau van de algemene bedrijfsleider te Chromsjaar, ge
legen op het vaste land tegenover het eiland Abadan in bezit. Zij verklaarden
niet langer PHJS te stellen op de diensten van de Britse bedrijfsleider A. E.
Mason. De mededeling van een woordvoerder van de „Anglo-lranian", dat de
raffinaderij te Abadan in de komende 48 uur geleidelijk aan gesloten zou wor
den, werd gisteravond door de bedrijfsleider Drake nadrukkelijk tegengespro-
ken. President Truman dementeerde op zyn beurt een bericht, als zou premier
Mossadeq zich tot hem gewend hebben met het verzoek te willen bemiddelen.
Het Belgische blad „De Volksgazet"
publiceerde gisteren een dienstbericht
van de Belgische veiligheidsdienst, ge
richt aan alle politie-douane- en rijks
wachtposten langs de Belgische grens
en op alle vliegvelden, waarin wordt
bekend gemaakt, dat Westerling voor
nemens zou zijn naar België terug te
keren.
„Het is mogelijk," aldus het dienst
bericht, „dat Westerling zich aandient
onder de valse naam Lambrecht, de
naam waarop onlangs door een Neder
lands consulaat een paspoort zou zijn
afgeleverd. Deze vreemdeling mag in
België niet worden toegelaten.
Aartsbisschop Grösz van Kalocsa is
door het gerecht te Boedapest veroor
deeld tot een gevangenisstraf van vijf
tien jaar. Hij hoorde de uitspraak on
bewogen aan. Ferénc Verzer, voormalig
Prior van een klooster werd tijdens dit
proces ter dood veroordeeld, wegens
„het aanzetten van rijke boeren en
volksvijandige elementen tot het ver
moorden van Russische soldaten". Ver
zer is de jongste van de negen be
klaagden. De straffen van de overigen
varieerden van acht tot veertien jaar,
terwijl twee verdachten nog afzonder
lijk voor een militair gerechtshof te
recht zullen moeten staan.
Op twee na tekenden alle veroor
deelden hoger beroep aan.
Vorige week werd te Delft het be
jaarde echtpaar Schippers-Schrier be
dwelmd door gas aangetroffen. Met be
hulp van een zuurstofapparaat konden
de levensgeesten worden opgewekt,
doch de beide oudjes moesten in het
gemeenteziekenhuis worden opgeno
men. Dinsdag j.L overleed echter de
vrouw. De toestand van de man was
toen bevredigend. Donderdagmorgen
mocht hij het bed verlaten om een
laatste blik te slaan op zijn vrouw, die
zou worden begraven. De man was no-t
maar kort op de ziekenzaal terug, toen
ook hij overleed.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Half tot zwaar bewolkt met nog
slechts hier en daar een enkel
licht buitje. Matige tot zwakke
wind hoofdzakelijk tussen West
en Noord. Iets hogere tempera
turen.
Zaterdag: Zon op 4.23, onder 21.04;
maan op 1.11. onder 18.13.
JJE directie van de „Perzische Olie
maatschappij" heeft het gemeen
schappelijk ontslag van het Britse per
soneel van de Anglo Iranian geweigerd.
Zij is van oordeel, dat het personeel
voor de maatschappij moet blijven
werken, omdat: alleen de directie van
de maatschappij is veranderd; het ge
meenschappelijk ontslag van het ver
antwoordelijke Britse personeel de
stopzetting van het bedrijf tot gevolg
zou hebben; een opzeggingstermijn van
een maand in acht genomen moet wor
den en aan het ontslag een functie
overdracht aan het nieuwe personeel
moet voorafgaan.
Men verwacht, dat de Britse ambas
sadeur in Teheran, Sir Francis Shep-
herd vandaag nog een laatste waar
schuwing aan de Perzische regering zal
overhandigen, waarin sterk de nadruk
zal worden gelegd op het feit, dat een
inmenging in de werkzaamheden van
de „Anglo-lranian" slechts tot evacua
tie van de Britse staf zal leiden.
De Indische premier, Randit Nehroe,
heeft eveneens een poging gedaan om
het gevaar van een botsing te vermij
den. In een „vriendschappelijk advies"
heeft hij de Perzische regering verzocht
een vreedzame oplossing van het dis
puut na te streven „in het belang van
Perzie en de wereldvrede". De bood
schap zou „uiterst welwillend" ontvan
gen zijn.
Opdracht aan tankers
p\E Britse tankschepen hebben op
dracht ontvangen zich tot nader or
der niet ten Oosten van het Suezkanaai
te begeven. Op het ogenblik liggen 40
tankers in of bij de monding van de
Sjat el Arab. waaraan Abadan is gele
gen en te Masjoer. Zij kregen bevel de
Sjat el Arab af te varen tot beneden
een zandbank, die de haven afsluit en
daar te wachten op nadere bevelen.
Aan de steigers in Abadan liggen nog
twaalf schepen. De schbpen moeten hun
lading lossen en zo spoedig mogelijk
tot achter de zandbank op stomen.
De „Evening Standard" meldt, dat het
Britse tanklandingsvaartuig „Messina"
zich voor Abadan naast de kruiser
„Mauritius" bevindt om eventueel deel
te nemen aan evacuatie-operaties.
Perzisch protest
70ALS werd verwacht, heeft de Per
zische regering bfj de regering van
Irak geprotesteerd tegen de aanwezig
heid van de „Mauritius" en tegen Je
versterking van de in Irak gelegerde
Britse tra*pen. Zij deelde mede, dat bij
de Veiligheidsraad zou worden gepro
testeerd, als de Britse troepen en le
kruiser niet werden teruggetrokken. De
Perzen zijn van mening, dat dc Britse
regering niet het recht heeft Iraaks
grondgebied in vredestijd te gebruiken
met de bedoeling Perzie te intimideren.
Het protest zegt, dat er troepenconcen
traties bij Basra, Bagdad en het gebied
van de olievelden van Korkoek zijn.
De Perzische regering zal geen ver
tegenwoordigers naar Den Haag zendm
voor de zitting van het Internationale
Gerechtshof van heden. In een telegram
zal zij antwoorden op de Britse be
schuldigingen.
Russisch goud
^OLGENS welingelichte kringen
heeft de Sowjetunie er in toege
stemd elf ton goud ter waarde van
43.000.000 millioen gulden, die zich tot
nu toe in Moskou bevonden, aan Perzie
terug te geven. De terugbetaling van
deze schuld voor geleverde diensten
aan de Russische bezettingstroepen in
de oorlog, zou Perzie helpen zijn finan
ciële moeilijkheden te overwinnen, als
de oliebronnen gesloten zouden moeten
worden.
In de gisteren te Amsterdam gehou
den jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders der N.V. Konink
lijke Nederlandse Petroleum Maat
schappij heeft de directeur-generaal,
mr. B. Th. W. van Hasselt de volgende
verklaring afgelegd over de moeilijk
heden der Anglo-lranian Oil Company
in Perzie:
„Ik meen, dat het nog te vroeg is om
voorspellingen te doen hoe de ver
warde situatie in Perzie zal uitpakken.
Onze groep heeft geen enkel recht
streeks belang in Perzie, maar de Per
zische bijdrage aan de wereldvoorzie
ning van olieproducten is, betrekke
lijk gezien, toch van voldoende belang,
dat bü afsnijden hiervan de gehele
aardolie-industrie er direct of indirect
een zekere weerslag van zou gevoelen.
Vandaar, dat de industrie op verschil
lende plaatsen bezig is om in gemeen
schappelijk overleg de nodige midde
len te beramen om gezamenlijk een
dergelijke siiuatie zoveel mogelijk voor
de olieverbrnikers over de gehele we
reld op te vangen. Om verschillende
redenen zou ik in dit stadium over
het onderwerp niet meer willen zeg
gen".
Hoge functionarissen van de V.N. heb
ben zich gisteravond optimistisch uitge
laten over de mogelijkheid van een be
stand in Korea binnen enkele dagen,
zo meldt Reuters correspondent Michael
Fry. Een woordvoerder van de V.N.
zeide: „Tot dusver hebben wij het ge
voel, dat het goed gaat".
„Ergens in Den Haag werken mijn
man en zijn knecht. De vrouw
van de knecht is heel erg ziek.
Wilt u hen even opzoeken?" aldus
het verzoek van de vrouw van
een aannemer aan de alarmcen
trale van de Haagse politie. Het
radio-alarm ging uit. Agenten met
stationswagens en jeeps snorden
door de straten op zoek naar een
stootwagen, waarop onder verf en
kalk wel ergens de naam van de
aannemer zou staan. Binnen tien
minuten kwam het bericht dat
kar, eigenaar en knecht gevonden
waren. De laatste was al op weg
naar zijn zieke vrouw.
Gisteren heeft de stafchef van gene
raal Eisenhower, generaal Alfred
Grünther, in Parijs verklaard, dat „wij
nog niet in staat zijn West-Europa te
verdedigen. De generaal verklaarde wel,
dat goede vorderingen zijn gemaakt en
dat, als de vorderingen in het huidige
tempo worden voortgezet, „een aanval
ler na nog een jaar zal moeten uitkij
ken, alvorens een aanval te beginnen".
„Wij staan voor een periode van
spanning, die nog wel enige tijd zal
duren. Men moet erg optimistisch zijn
om binnen tien jaar een einde van
deze spanning te verwachten".
Volgens Grünther had Eisenhower de
bedoeling, van de noordelijke en de
zuidelijke flank van de verdediging in
de eerste plaats marine- en luchtvaart
commando's te maken.
„Op het ogenblik zijn de grondstrijd
krachten in deze gebieden niet sterk
genoeg voor een krachtige verdediging
en Eisenhowers strategische opvatting
is door gebruik te maken van marine
en luchtmacht op de flanken een be
slissing in het gebied van midden-
Europa te forceren."
Jacob Malik heeft Donderdag onder
de leden van de Veiligheidsraad een te
legram laten circuleren van de „Inter
nationale Democratische Vrouwenfede
ratie" te Sofia, waarin de vervolging
van generaal MacArthur en generaal
Ridgway wegens oorlogsmisdaden in
Korea wordt geëist. In het telegram
wordt gesproken van oorlogsmisdaden,
die door de verbonden troepen zouden
zijn begaan.
Een Amerikaans ere-register, bevatten alle namen van de 28.000 Ameri
kaanse gevallenen welke in Engeland gelegerd waren, zal op 4 Juli a.s.
door generaal Eisenhower overgedragen worden om een ere-plaats te ver
kregen in de rouw-kapel, welke In de St. Pauls kathedraal te Londen
blijvend zal worden ingericht.
Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft officieel bekend ge
maakt, dat de Sowjetunie heeft medegedeeld, dat haar voorstel voor een wa
penstilstand in Korea beperkt zou dienen te zijn tot strikte militaire vraagstuk
ken. Overige stappen voor een vreedzame regeling had Moskou niet op het oog.
De besprekingen over een staken van het vuren zouden volgens de Russen g*-
voerd moeten worden tussen de opperbevelhebber van de troepen der V.N. en de
commandant van de Zuidkoreaanse troepen enerzijds en de militaire vertegen
woordigers van de Noordkoreanen en de „Chinese vrijwilligerseenheden" aan de
andere kant. Gromyko zou ambassadeur Kirk voorts nog hebben medegedeeld,
niet op de hoogte te zijn van het Chinese standpunt t.a.v. Maliks verklaring. Het
Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken pleegt thans overleg met de
zestien landen, die troepen in Korea hebben.
Volgens A.F.P. stond generaal Ridg
way gisteren in voortdurend contact met
het ministerie van defensie te Was
hington. In militaire ringen acht men
het onwaarschijnlijk, dat het tot een
wapenstilstand komt. Diplomatieke
kringen waren minder positief in hun
verklaringen. Zij zijn van mening, dat
er wellicht langdurige en gedetailleer
de besprekingen nodig zullen zijn,
voordat men kan zeggen, of er een
werkelijke grond bestaat voor hoop op
De onbewaakte overweg in de weg
HellendoornNijverdal naar Holten in
Overijssel heeft Donderdagmiddag twee
doden en drie zwaar gewonden geëist.
Om kwart vóór vijf n.1. is een „Chevro-
let"-personenauto, bestuurd door de
heer G. C. Ridders, directeur van de
„Galak Gecondenseerde Melk Mij N.V."
te Rotterdam, gegrepen door de uit
Zwolle naar Almelo passerende trein.
Toen de treinreizigers te hulp kwamen,
bleken te zijn overleden de 58-jarige
echtgenote van de heer Ridders en hun
pleegdochter Francisca Hofmann. Zeer
ernstig gewond werden de heer Ridders
en de ouders van mej. Francisca Hof
mann, de heer en mevrouw H. Hof
mannBorsdorf, afkomstig uit Wenen.
De locomotief liep tengevolge van de
botsing met een der voor-assen uit ae
rails en reed zo nog ongeveer vierhon
derd a vijfhonderd meter door. De rails
werd over die afstand geheel ontzet en
de bielsen werden versplinterd. Het
treinverkeer op de lijn Zwolle—Almelo
werd gestremd. Het reizigersvervoer
werd met autobussen onderhouden.
rjTTO EICHLER, een ex-S.S.-vazal,
die betrokken was bij het vermoor
den van 80 Russische commissarissen,
werd in Stuttgart tot 3 jaar en 1 maand
dwangarbeid veroordeeld, q Men zou
zo denken, dat Duitsland aan de bete
rende hand is. Maar ze hebben eerst
andere mensen besmet, q Uit Liberia
komt nu een noodkreet tot de Verenig
de Naties, omdat een heersende groep
van twintigduizend personen, aan de
hand van fascistische en gangsterme
thodes twee millioen mensen in zijn
macht heeft, p Misschien zal die vre
desmissie van de Engelse Quaker-afde
ling. die door Sowjetrussische vredes-
comité's is uitgenodigd voor een bezoek
aan Moskou eens naar Liberia moeten.
Maar dan, als ze uit het Kremlin terug
komen, waar ze hebben meegewerkt
aan het verbeteren van de vooruitzich
ten voor de wereldvrede, n Wordt de
voedselpositie in India ernstig bedreigd
door een sprinkhanenolaag. die op
komst is, de fakir Burmah trekt zich er
niets van aan. Hij heeft in Rome bewe-
zen over een blikken maag te beschik
ken door twee maanden aan één stuk
in een afgesloten kist te vasten. Hij
heeft meteen het wereldvast-record op
zijn naam staan, p In Engeland, waar
men ook vast, alleen niet zo in het
Die opera is me een operaadsel
openbaar, waarschuwt men de jongeren
geen bezoek te brengen aan het ws-
reldjeugdfestival, dat van 5 tot 19
Augustus in Oost-Berlijn wordt gehou
den. Je kan in die streken maar nooit
weten of je niet een toevallige saboteur
bent, hetgeen dan gevangenisstraf be
tekent. p De Amerikanen kunnen an
ders ook vasthouden. In een klein Duits
plaatsje houden ze reeds enige tijd 35
spoorwagons met exportzendingen voor
Joegoslavië, Oostenrijk, Hongarije en
Tsjechoslowakije tegen. Gek genoeg
heet dat plaatsje „Freilassing". Ironisch
hoor. p De Spaanse rechtbanken sprei
den ook een kostelijke ironie ten toon
Daar werd namelijk een overste, Moi-
tero geheten, tot 10 jaar veroordeeld,
voor elke maal, dat hij (frauduleus) een
motorvoertuig verkocht. Het heeft hem
560 jaar gevangenisstraf opgeleverd.
Maar misschien is het met aftrekp
Een heel wat braver man schijnt de
Rode Deken van Canterbury te zijn. Hij
kreeg in Moskou de Stalinprijs voor ie
vrede,aldus meldt radio Moskou.
De auto werd, nadat de locomotief
haar aan de achterzijde greep, zijdelings
tegen een telegraafpaal gesmeten en to
taal vernield. De telegraafpaal knapte.
Onder de verwoeste auto troffen enkele
hulpverlenende treinreizigers 'n hondje
aan, dat geen schrammetje had opge
lopen.
Vermoed wordt dat de inzittenden
van de auto eikaars aandacht hebben
gevestigd op het natuurschoon van het
zgn. „ravijn", dat de spoorlijn aldaar
passeert en zodoende de van de andere
zijde naderende trein niet hebben op
gemerkt.
een binnenkort beëindigen van de Ko
reaanse oorlog.
In ieder geval zal een wapenstilstand
geen wijziging brengen in de Ameri
kaanse politiek t.a.v Formosa en de af
wijzende houding, welke de V.S. tegen
over toelating van Pel.ing tot de V.N.
innemen. Zo nodig zouden de V.S., al
dus Acheson, verzoeken deze zaak aan
het Internationaal Gerechtshof in Den
Haag voor te leggen.
De krijgsraad te Luik heeft het ver
zet van de oud-SS-er Sweerts, bekend
uit de zaak-Westerling, tegen het door
de krijgsraad te Tongeren in 1946 uit
gesproken doodvonnis, niet ontvanke
lijk verklaard. Hierdoor is de veroor
deling tot de doodstraf definitief ge
worden, (Opgemerkt dient te worden,
dat in het afgelopen jaar aan geen en
kele Belgische oorlogsmisdadiger, die
ter dood werd veroordeeld, het vonnis
werd voltrokken. Red.)
Het argument van Sweerts, dat hij
geen kennis had gehad van zijn dood
vonnis, werd slechts aannemelijk ge
acht voor de periode tot 1948, het jaar,
waarin Sweerts in Nederland werd
vrijgelaten. Nadien had hij van de
uitspraak van de krijgsraad te Tonge
ren zonder twijfel kennis kunnen ne
men, aldus de krijgsraad te Luik.
Het overleg tussen de gemeentelijke
en provinciale overheden en het rijk
heeft tot verheugend resultaat gehad,
dat deze tezamen in beginsel bereid ge
vonden zjjn een zodanig bedrag aan
subsidie beschikbaar te stellen, dat alle
tot nu toe gesubsidieerde symphonie-
orkesten, alsmede de Nederlandse
opera, in stand gehouden kunnen wor
den.
Het zal echter nodig zijn, dat de be
sturen dezer instellingen met kracht
pogingen doen of voortzetten tot ver
krijging van andere subsidiën dan die
tot nog toe werden verleend en dat
voorts het particuliere initiatief door
het verstrekken van financiële bijdra
gen daadwerkelijk toont, hoezeer hst
voortbestaan van de desbetreffende in
stelling de burgerij ter harte gaat. De
rijksoverheid vertrouwt, dat het de ver
schillende orkestbesturen mogelijk zal
worden gemaakt bun exploitatie over
het aanstaande seizoen sluitend te doen
zijn. Zo niet, dan zal het rijk zich ge
noodzaakt zien het vraagstuk van de
subsidiëring voor het seizoen 1952/33
opnieuw onder het oog te zien.
De Nederlandse opera zal alleen dan
met gunstig resultaat geëxploiteerd
kunnen worden, indien met ingang van
het nieuwe seizoen de volgende maat
regelen worden toegepast:
Het eigen orkest van de Nederlandse
opera zal bestaan uit ten hoogste 61
musici. Het zal ten minste 150 maal aan
de opera dienen mede te werken en
daarenboven 25 begeleidingen elders
moeten geven.
Door één of meer Nederlandse phil-
harmonische orkesten (in hoofdzaak het
Rotterdams Philharmonisch Orkest) zal
medewerking aan de opera moeten
worden verleend als begeleidingsorkest
voor maximaal 40 uitvoeringen.
De opera zal het eigen ballet moeten
ontslaan en gebruik dienen te maken
van het nieuw te vormen Nederlandse
ballet.
Het koor zal bestaan uit ten hoogste
38 leden.
De leiding van de opera zal moeten
bezuinigen op de interne dienst,
Clarence Cannon, democratisch lid
van het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden, heeft Donderdag in het
Huis verklaard, dat volgens de jongste
militaire inlichtingen de Sowjet-Unie
honderd atoombommen heeft.