Burgess ging door Nederland naar Rusland Staf „Anglo" verlaat Perzië Is de breuk in Kaesong niet definitief? Unie-hof komt te Djakarta bijeen Publiek in arbeidscentra speelt op grove wijze in voetbalpools Pessimisme in Djakarta over de missie-Supomo VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Europa in de branding Vrijdag 24 Aug. 1951 76e Jaargang N«. 11 Dagblad voor Den Helder, Koegras, TexelWieringen en Anna Paulowna DE ONTVLUCHTING DER DIPLOMATEN Geholpen door Amsterdams foiograaf Mag Indonesische regering uitkeringen staken Dronken soldaten weer slaags met de politie Vijftig personen verdronken bij dijkbreuk in Mexico n vrachtauto's over de Duitse grens Emir Talal keert naar Jordanië terug Londen blijft bereid tot onderhandelen Nern van leiding nog in voorwaarden te werken, aldus deze Abadan Drukker achtte zich onschuldig Syrië wil vorming van Mohammedaans blok Misnoegen over Haags verzoek om toelichting Verschil in uMeg over de berichien Rode propagandastunt? Weerbenchi In Korea gesneuveld TYPHOON BOVEN KOREA Grote schade aan huizen en oogst HARRIMAN NAAR TITO BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK COURANT TARH5VEN: Advertenties: 16 ct. p. m.m. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.elk woord meer 5 cent Abonnementen per kwar taal f 5.15, per maand 1.72 bij vooruitbetaling plus incassokosten (Eigen bericht) Ft!' BRITSE AUTORITEITEN onderzoeken thans nieuwe, en wel uit Nederland binnengekomen berichten omtrent de verdwijning van de Britse diplomaten Burgess en Maclean, die sinds 25 Mei spoorloos zijn. Zoals bekend liep het offi ciële spoor dood te Saint Malo in Frankrijk, waar zij aan land gingen tijdens c n weekend-reisje met een Kanaalboot. Volgens de nu in behandeling zijnde gegevens, waarvan de bronnen ons be kend zijn, zou Burgess vanuit Parijs door Belgie en Nederland naar Wcst-Duits- land gesmokkeld zijn, vanwaar hij zich via de Oostduitse grens achter het IJzeren Gordijn begeven zou hebben. Maclean zou vanuit Parijs via Metz naar West-Duits- land gegaan zijn en eveneens via de Oostduitse grens achter het IJzeren Gordijn beland zijn. De verdwijning van de beide diplomaten zou moedwillig geweest zijn, d.w.z. dat zij zeer bewust hebben medegewerkt. De mogelijkheid is niet uit gesloten, dat zij in het bezit waren van microfilms van Britse documenten. IflfljtMWIlWIWilWIttlhlIltilllliiHtHIII'lliHIIHIIIItllilHIIIHIliHHIlitlWiHilltitllllMHHIttHII In September zal te Djakarta een zitv;.:"g worden gehouden van het Unie- hof van arbitrage in verband met de door de beide regeringen gezamenlijk bij het Hof aanhangig gemaakte vraag of de bepalingen van de tussen de deel genoten in de Nederlands-Indonesische Unie geldende overgangs-overeenkomst de bevoegdheid van de regering van de republiek uitsluiten om door wets wijziging dan wei op andere wijze de uitkeringen krachtens de algemene oorlogsongevallen regeling en andere overeenkomsten op te schorten, te ver minderen of te niet te doen. De Nederlandse leden van het Unie hof, prof. dr. L. J. C. Beaufort, mr. dr. J. Donner, dr. M. J. Prinsen en de grif fier mr. M. J. C. Reyers zullen 29 Aug. per vliegtuig naar Indonesië vertrekken. Enkele dagen later zal de verdediger van het Nederlandse standpunt, prof. G. de Grooth, hoogleraar te Leiden, vergezeld van een of meerdere deskun digen naar Djakarta vertrekken. Beschonken soldaten die op het punt stonden met groot verlof te gaan, heb ben in Amersfoort de boel op stelten gezet. Dertig man vielen 's avonds op straat de mensen lastig en toen een tweetal agenten hen rustig maande naar huis te gaan sloeg hun luidruch tigheid over in handtastelijkheden. De agenten werden getrapt en geslagen en een hunner werd zelfs voor een rij dende autobus geworpen. De chauffeur van de wagen kon gelukkig tijdig stoppen. Ook de wacht van de kazer ne slaagde er niet in de oproerkraaiers te kalmeren. Hij werd met de officier van piket aan de kant gezet. De politie had opdracht gekregen niet te schieten. Door het breken van een dijk te Cardenas, een stadje in de Mexicaanse staat San Luis Potosi, zijn ongeveer 50 personen verdronken. Twintig personen zijn ernstig gewond, veertig huizen ge heel vernietigd. Y^olgens bedoelde Nederlandse berich ten zou een in Londen woonachtige communistische agent, die de Britse nationaliteit verworven heeft, de weg gebaand hebben voor de ontsnapping van de diplomaten. Deze agent zou vooraf van Londen naar Parijs en ver volgens naar Metz gereisd zijn. De di plomaten, die zich vanaf Saint Malo per afgesproken taxi naar Parijs begeven zouden hebben, zouden daar uit elkaar zijn gegaan. Meclean zou doorgereisd zijn naar Metz. Op een der vele vracht auto's, die op de grote transportroute ParijsMetzWest-Duitsland rijden, zou Maclean toen vanuit Metz over de FransDuitse grens geholpen zijn, ver momd als tweede chauffeur. De be stuurder van de vrachtauto zou een communistische handlanger geweest zijn. Vanuit Metz zou dezelfde Londense agent zich via Brussel naar Nederland begeven hebben, o.a. naar Den Haag, om de route voor Burgess vast te leg gen. Burgess rou kort daarop vanuit Parijs via Belgie dwars door Nederland zijn gereisd en via de route Hengelo— Enschede de Nederlands-Duitse grens gepasseerd zijn, eveneens per afgespro ken vrachtauto. Bij de ontsnappings route van Burgess door Nederland zou o.a. een Amsterdamse fotograaf be trokken zijn geweest, die tot een be paalde extreme politieke partij behoort. In het stadium, waarin het onderzoek zich op het ogenblik bevindt, is het niet mogelijk nadere gegevens te publi ceren, met name ten aanzien van de identiteit van de communistische agent in Londen, die bij deze zaak betrokken zou zijn. Men zou het echtir wel zeer toevallig kunnen noemen, dat naar zojuist definitief in Londen bevestigd is deze persoon zich tijdens de ver dwijning van de diplomaten inderdaad in Frankrijk. Nederland en Belgie heeft bevonden, o.a. juist in de steden Parijs, Metz, Brussel en Den Haag. Sir Percy op zoek. Wij vernemen nog uit de beste bron, dat de befaamde chef van de Britse militaire geheime dienst Sir Percy Silletoe (leider van M.I. 5) zich op het ogenblik op het vasteland bevindt. Eer gisteren was hij in Frankrijk, op plaat sen waar de vermiste diplomaten zijn gesignaleerd. Er wordt kennelijk een vast spoor gevolgd. Sir Percy wordt binnen enkele dagen in Londen terug verwacht, hetgeen erop zou kunnen duiden, dat de zaak „rond" is. Emir Talal, de oudste zoon van de vermoorde koning Abdoellah van Jor danië, zal „binnen ongeveer veertien dagen" naar Amman terugkeren. Emir Talal verblijft thans nog in een kliniek te Genève. Binnen enkele dagen zal op de Nederlandse wegen een geheel n.cuwe ver schijning haar entrée maken, n.1. de Wegenwachtscooter. Deze scooter is ook uitgerust met een ztjspenbak waarin de gereedschappen, een EHBO-kist, brandblusser enz. De Britse minister Stokes, de leider van de delegatie die Perzie heeft bezocht voor besprekingen over de nationalisatie van de Anglo-Iranian, heeft Teheran gistermorgen verlaten. Voor zijn vertrek herhaalde hij, dat Engeland bereid blijft de onderhandelingen te hervatten, wanneer Perzie aanvaardbare voorstellen doet. De Anglo-Iranian heeft aan al het personeel van de olievelden in Zuid-Perzle en hi de oliehaven Bandar Masjoer last gegeven te vertrekken. Er blijft slechts een fractie van de Britse staf over, die in Abadan de gang van zaken zal afwachten. Alle anderen moeten Maandag weg zijn. I J 'I ding en onder aanvaardbare arbeids- Eerste straften gevallen De Rotterdamse kantonrechter heeft de eerste straffen geveld over ongeveer twintig verdachten, die zich op een of r.ndere wijze met de zogenaamde voetbal pools hadden ingelaten. De pools in Nederland, aldus de ambtenaar van het O.M., hebben een omzet van anderhalf a twee millioen gulden en werken voornamelijk in de grote arbeidscentra als de Rotterdamse haven, Philips, de Zaanstreek, de werven en de mijnen. Daar vindt men het publiek, dat op grove wijze meespeelt in de pools. tot een geldboete van vijftig gulden. Ten slotte werden tegen vijftien ver dachten van de pool „Hollandia" straf fen gevraagd, variërend van twee maanden hechtenis tot geldboeten van 20 gulden. De zestiende man van deze pool werd, verdacht van meineed, ter te-chtzitting ingesloten. De organisator van de pool „Little Wood", die met de uitslagen van de Engelse League werkte, hoorde zich veroordelen tot twee weken hechtenis. Tegen de drukker van de formulieren, Van der H. uit Rotterdam, werd hon derd gulden geëist, maar deze ver dachte was van mening, dat hij op grond van artikel 7 van de grondwet mocht drukken wat hij wilde, indien het geen bankpapier, postzegels of dergelijke was. „Wat de klant met de formulieren doet, gaat mij niets aan", zei de verdachte. De kantonrechter zal op 31 Augustus uitspraak doen. Vier verdachten van de „Strang" pool werden veroordeeld tot straffen variërende van een maand hechtenis In een officiële verklaring heeft het Britse ministerie van buitenlandse zaken de verantwoordelijkheid voor de mislukking der besprekingen op Perzië gelegd. Hervatting blijft echter moge lijk op basis van de formule van Har sman. Engeland handhaaft zijn ver zoek aan het internationale gerechts hof in Den Haag om een definitieve uitspraak in deze kwestie, en houdt zich aan de voorlopige uitspraak van 5 Juli, krachtens welke voorshands geen enkele wijziging in de beheers vorm der olie-industrie mag worden gebracht. Mocht de Perzische regering te kort schieten in de bescherming van de personeelsleden der Anglo-Iranian, die daar te lande zullen blijven, dan zal Engeland genoodzaakt zijn, de nodige maatregelen te nemen. Perzië heeft tot dusverre geen enkele maatregel genomen, om te voorkomen, dat het personeel van de oliemaat schappij werd gehinderd. Ook weigerde het enige regeling goed te keuren, die het Britse personeel in staat zou heb ben gesteld, onder een behoorlijke lei verklaring van het Foreign Office. Derhalve blijft de grote industrie stil liggen, hetgeen niemand voordeel brengt en Perzië op hoge kosten jaagt. De Britse premier Attlee heeft in een brief aan de „blijvers" verzocht alle moeilijkheden die zich mochten voordoen met geduld te dragen, totdat de rede zegeviert. President Truman heeft medegedeeld, dat Harriman onmiddellijk Perzie zal verlaten. Desgewenst zal hij naar Te heran terugkeren. De Syrische gezant in Pakistan, Sycd Omar Baha el-Amiri, heeft verklaard, dat de Mohammedaanse landen „moe ten streven naar de vorming van een eigen blok om zichzelf te verdedigen". De gezant zei dat de idee informeel in alle Arabische landen was bespro ken en dat geen van hen tegen de ge dachte gekant was. Hoewel Syrië in deze zaak waarschijnlijk niet de leiding zou nemen, zou het land niet aarzelen een actieve bijdrage in de beweging te leveren. —1 Het bericht uit Den Haag, dat de Ne derlandse regering aan de regering van Indonesië toelichting heeft gevraagd op de rede van president Sukarno van 17 Augustus, werd Donderdag in de wan delgangen van het Indonesische parle ment druk besproken. Vele leden van het parlement waren niet optimistisch gestemd over de missie van prof. Supomo. Yamin, lid van de staatscommissie voor de herziening van de Nederlands- Indonesische overeenkomsten, ver klaarde, dat de rede van Sukarno vol doende duidelijk is. Hij noemde de vragen van Nederland om toelichting „irreëel en niet diplomatiek" ken de indruk van stijfhoofdigheid. Ne derland neemt zodoende stappen, voor aleer de Indonesische regering stappen genomen heeft om de kwestie door middel van onderhandelingen op te los- Nu de eerste opwinding over de gebeurtenissen in Kaesong wat is geluwd, begint men zich af te vragen, wat er precies is gebeurd en wat de draagwijdte van de feiten is. Zoals men weet, hebben de communisten gistermorgen in alle vroegte de wapenstilstandsbesprekingen afgelast, omdat een of meer vliegtuigen van de V.N. het gebied rondom Kaesong zouden hebben gebombardeerd. Van de zijde der V.N. is met de grootste nadruk verklaard, dat er van een bombarde ment hunnerzijds geen sprake kan zijn geweest. De sporen wijzen niet op een bomaanval en toestellen der verbondenen zijn niet ter plaatse geweest op het moment, dat de aanval zou zijn ondernomen. Intussen doen berichten uit Peking vermoeden, dat de besprekingen niet zozeer zijn afgebroken dan wel opgeschort. In Tokio groeit dan ook de indruk, dat de breuk uiteindelijk toch niet definitief is. een vals bericht over het afbreken der Integendeel heeft men eerder het ge voel, dat de gehele episode tussen een vals bericht over het bombardement en onderhandelingen een propaganda-ma noeuvre zou kunnen zijn. Overigens spreekt men zich over wat de bedoe lingen van de tegenstander zouden Alsof het leven al niet ingewikkeld wr/ moeg is, vertelde de heer Orville /J ^4AJpJtC „Zij wek- Verwachting tot hedenavond: Ma tige, later krachtige wind, rui mend van Z.O. naar Z.W. Meest zwaar bewolkt met later op de dag enige regen. Dezelfde of iets lagere temperaturen. ZATERDAG: Zon op 5.38. onder 19-45. Maan op 22.42, onder 16.09. Hermandad af te schaffen, Wij heb ben een goede kans dat wij beter weer krijgen, nu de V.N. en de Inter nationale Meteorologische Organisatie een overeenkomst hebben gesloten, waardoor deze instelling thans een onder-organisatie der V.N. is gewor- een vooroumpei -den. Een nieuw aspect van de terbumper Oldsmobile 1949, een radia- beslissen, of zij al dan niet hun politie veelbesproken televisie. Uit onder- teur van een Chevrolet 1949 en een rnllpn handhaven Reeds 73 Japanse zoekingen na klachten bij horlogema- genoeg is, vertelde de heer Orville Andrews aan de politie in Chicago hoe men zijn gestolen auto kon her kennen. Het is een carrosserie Che vrolet 1949, zo zeide hij, gemonteerd kort "geiedan Studebaker-chassis 1939 met gekeurd t erp goed" geKeurd, waarin is bepaald, dat de A 1 r *v>/\n-or» vertegenwoordiging heeft namelijk °P Voorbumper Kaiser 1949, een ach- Japanse gemeenteraden zelf mogen leui motor Studebaker 1950, Als je het weet is het niet zo moeilijk. O Om nog even in het „motorische" Ame rika te blijven: Alan Austin adver teerde in de Times-Picayune„Verlo ren een splinternieuwe garage voor één auto, met schuifdeur en rood dak. Verliet Kansas City met de overstro ming. Passeert waarschijnlijk New Orleans". We leven in een snelle tijd. Zo dacht de heer James Loeffler uit St. Louis er tenminste ook over. Hy werd geverbaliseerd omdat hij met een snelheid van 90 k.m. door een stoplicht reed, zonder licht en met defecte remmen. Eén troost: zijn rjj- instructeur zat naast hem. In Ja pan kan men zo iets tegenwoordig ongestraft doen. De Japanse volks- zullen handhaven. Reeds 73 Japanse steden hebben thans besloten hun Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet! (n.1. een fotograaf en een diplomaat....) kers is gebleken, dat een televisie toestel een magnetische invloed uit oefent op het uurwerk van een hor loge, dat zich in de nabijheid bevindt. Ziet er straks slecht uit voor onze onfeilbare radiotijd. Een verhaal van tegenslagen komt ons ter ore uit het Amerikaanse marinierskamp Lejeune. Marinier Thomas Byrd aaide een kat, tot hij te laat ontdekte, dat het een stinkdier was, werd de volgende dag lelijk gestoken door een runderhorzel, en werd de derde dag door een ratelslang gebeten. Toen hij uit de ziekenboeg werd ontslagen, verstuikte hjj zijn grote teen op de trap naar buiten en hinkte terug naar zijn bed. Hij heeft nog niet de moed gehad er weer uit te komen kunnen zijn, voorlopig nog maar niet uit. Eerst moet het afbreken der be sprekingen officieel worden bevestigd. Hieromtrent nu is nog geen bericht ontvangen. Wel heeft radio-Peking een protest uitgezonden van de bevelheb bers in Korea, de generaals Kim II Soeng (Noord-Korea) en Peng Teh Hoasai (China), waarin wordt gezegd, dat de Amerikanen de volledige ver antwoordelijkheid op zich moeten ne men voor een aantal provocatieve in cidenten te Kaesong. De generaals zou den een grote mate van geduld hebben betoond, maar de Amerikanen zouden de onderhandelingen opzettelijk hebben vertraagd en gesaboteerd. De commu nisten moesten nu alle besprekingen van 23 Augustus af schorsen. Wat nu deze laatste zinsnede aan gaat: latere officiële vertalingen van de mededeling van kolonel Tsjang aan de verbonden officieren doen uitkomen, dat „alle bijeenkomsten voor 23 Augus tus (werden) afgelast". Er is dus nog verschil van interpretatie mogelijk De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen tijdens gevechten in Korea op 15 Augustus is ge sneuveld de soldaat L. J. van Vriesland, afkomstig uit Amster dam, Een typhoon heeft Donderdag boven Zuid- en Midden-Korea gewoed, die zware schade heeft toegebracht aan huizen en de oogst. Ruim 550 perso nen werden dakloos, toen zware zeeën tegen de Zuidkust sloegen en vele hou ten huizen aan het strand van Poesan meesleurden of overstroomden. Een halve kilometer van de rails tussen Taedjou en Yosoe werd weggespoeld TN het algemeen kunnen wij ons zeer moeilijk verheffen boven de tijd, waarin wij leven. Wij be- en veroorde len de omstandigheden van de huidige dag, doch wy vragen ons zelden af welke krachten in de loop van de laat ste kwarteeuw tot de ontwikkeling van vandaag geleid hebben. Juist dit afstand nemen kan veel van wat duis ter was in een helder daglicht stellen. Nemen wy als voorbeeld Europa, dat thans zozeer in de Amerikaanse be langstelling staat. Welk een verschui vingen hebben hier de laatste 50 jaren plaats gevonden! Vóór 1914 lag het zwaartepunt van de wereld in Europa. Dit werelddeel leende kapitalen uit aan de Engelse Dominions als Australië, Zuid-Afrika, Canada, aan de Zuid-Amerikaanse sta ten en ook wel aan de Ver. Staten. In ruil voor de stroom van machines en afgewerkte producten kwamen er voedsel en grondstoffen naar Europa. Zo was de structuur: industrie tegen over grondstoffenland. De beide oorlogen hebben deze „na tuurlijke orde" in puin gegooid. Doch dit is de voltrekking geweest van een vonnis, dat al lang geveld was. Want de genoemde landen waren zich gaan emanciperen, de een na de ander. Met de moderne verkeersmiddelen kwam de wens naar eigen industrieën, wel ke zij geleidelijk-aan uit de winsten die zij maakten op de grondstoffenle- veranties konden opbouwen. Het gevolg was, dat zij als producent op de markt van industrieproducten verschenen, dus als concurrent van Europa; niet zozeer in Europa maar juist daarbuiten, waar Europa óók ver kocht. Door de tweede wereldoorlog kreeg Europa de genadeslag. Enorme gebie den werden verwoest, productiemidde len werden op grote schaal vernietigd. Daartegenover konden de nieuwe lan den juist hun productiecapaciteit op bouwen. Velen hebben ook in en door de oorlog als leverancier zeer veel geld verdiend, dat zij thans o.m. willen ge bruiken om oude schulden te betalen of buitenlandse bezittingen te „natio naliseren" (b.v. de spoorwegen in Ar gentinië). Europa werd van kapitaalverstrek ker kapitaallener. Uncle Sam hielp en helpt met milde hand voornamelijk uit politieke motieven om Europa weer zo spoedig mogelijk in het zadel te helpen. Erger was, dat Europa veel van zijn steunpunten elders in de wereld ver loor, steunpunten waar kapitalen wa ren geïnvesteerd, waar Europees intel lect was tewerk gesteld en van waar uit winsten en andere opbrengsten naar Europa stroomden. Wij noemen Indonesië, Indo-China (formeel nog in t geding, in feite verloren voor Frank rijk), Birma, Pakistan, India Er zijn maar weinig middelen om uit deze impasse te geraken. Eén is onge twijfeld de éénwording van Europa, momenteel dan van West-Europa. Poli- tiek-één is een ideaal, waar wij voor lopig maar niet aan zullen denken. Economisch-één behoort echter niet tot de onmogelijkheden. Wat vóór 1940 absurd leek, Is nu werkelijkheid: de O.E.E.C. de sa menwerking van 16 landen ter uitvoe ring van het Marshallplan en ter op stelling van ontwikkelingsplannen de E.B.U. de betalingsunie voor 16 landen het Schumanplan het in wording zijnde project voor eenheid op pzer- en kolengebied in Frankrijk, Italië, Duitsland en Benelux. Dit zijn sprekende voorbeelden. Doch naast die groei naar binnen zien wij een heroriëntering naar bui ten, op Afrika. Het land, dat na 1880 tussen de Europese mogendheden po litiek reeds werd verdeeld, dat dus, be houdens in het Noord-Oosten (Egypte en Abessynie) en in het Zuiden (Zd.- Afrika) geen politiek-onafhankelijke landen kent. Nog niet althans, want de dramatiek van de ontwikkeling zal on herroepelijk zó zijn, dat, zodra de Afri kaanse volkeren uit hun isolement zijn gehaald, zy zich hun afhankelijkheid bewust zullen worden. Reeds tbnns wordt in enkele landen de roep om zelfstandigheid gehoord. Europa roept dus ongewild In Afrika krachten op, die tot een poli tieke scheiding zullen voeren, zoals wy de afgelopen vijf jaren ook in Zuid- Azie zagen. Doch dit mag Europa niet weerhouden om Afrika economisch tot ontwikkeling te brengen. Want de enorme productieve mogeiykheden zul len by een verstandig politiek beleid het oude Europa nieuwe injecvi»* kun nen geven. Gelukkig verstaan ook onze onder nemers deze tekenen des tijds. Ver scheidene in Indonesië werkende cul tuurondernemingen interesseren zich bij of gaan nieuwe ondernemingen op richten in Oost-Afrika. Harriman zal waarsr'iiinlilk hrden naar Belgrado vliegen. Hij zou door maarschalk Tito persoonlijk zijn uit genodigd, zo verluidt te Teheran.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 1