Schuman verwerft steun voor een
Europees leger
v'TT,r ,D,n"s' bm"""n vtSK™ s&s
Oppositie tegen de Perzische
premier zou snel groeien
GeenTsjechische vliegtuigen meer
boven West-Duitsland
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 76e Jaars"n« N°. 11207
Nederlandse industrie bouwt
aan Westerse defensie
mee
Westelijken gaan met Bonn spreken
over „vredescontract"
JCoAt ReAldc,
Vrijdag 14 Sepï. I95|
Dagblad voor Den Helder, Koegras, lexel, Wieringen en Anna Paulowna
Acheson v/eerlegihdorrisons bezwaren
Engelse deelneming aan
conferentie zeker
Boter, kaas en fruit naar
West-Duitsland
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiffiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Bevrijdingsmonument te
Wageningen onthuld
Deense troepen naar Korea?
Vele opdrachten uit het
binnen- en buitenland
lUeebfek'-cfot
Straaljager in zee gestort
Twee /'aar geëist tegen
dronken chauffeur
Senaat der V.S. beknot
militaire begroting
Twee leidende Britten van hun post verdreven
Nanno Sjoerd voor de
22ste naar Assen
Air France staakt de
dienst op Praag
De Bondsrepubliek wordt vrijwel onafhankelijk
DE Amerikaanse, de Britse en de Franse hoge commissaris in West-Duits
land zullen met de regering te Bonn onderhandelen over een regeling, die
voorziet in: a. vrijwel algehele onafhankelijkheid van de Westduitse regering
in zaken aangaande de buitenlandse politiek en de binnenlandse zaken, b. af
schaffing van de huidige hoge commissie en haar vervanging door een com
missie van ambassadeurs, c. omzetting der bezettingsstrijdkrachten in verde
digingstroepen. De gehele regeling is opgenomen in een „vredescontract". Hier
toe is Donderdagavond in Washington besloten.
Geallieerden verbieden
laatste lijndiensten
Twee rovers in arrest
Welverdiende rusi
DE Amerikaanse minister van Defen
sie, generaal Marshall, heeft zijn
functie neergelegd. „Om zeer persoon
lijke redenen", zoals hij op een pers
conferentie mededeelde. Hoewel men
geneigd zou kunnen zijn, achter deze,
bij het plotseling aftreden van hcog-
waardigheidsbekleders van oudsher ge
bruikte terminologie, geheel andere dan
zuiver persoonlijke redenen te zoeken,
geloven wij, dat zij in dit geval vol
gens haar letterlijke betekenis kan wor
den opgevat. Anders dan de minister
van buitenl; ndse zaken, Acheson, op
wie door een deel der republikeinen
nog steeds felle aanvallen worden on
dernomen, genoot minister Marshall
het vertrouwen van de beide grote
Amerikaanse partijen. En wat er ook
waar moge zijn van de geruchten, dat
de meningsverschillen tussen de drie
weermachtsonderdelen - landmacht,
luchtmach en marine - over de verde
ling van de budgetaire koek een nieuw
hoogtepunt tegemoet gaan, de carrière
van minister Marshall staat er borg
voor, dat dergelijke moeilijkheden hem
eerder tot aanblijven dan tot heengaan
zouden hebben genoopt.
Kon. rijtoer op Prinsjesdag
BUREAU:
Koningstraat 78—80
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C KRAK
courant
TARIEVEN;
Advertenties: 16 ct p. man.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 5.15, per maand
f 1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
«e Franse minister van buitenlandse raken c„h.
voor zijn Amerikaanse en zgn Britse collega een VVüensdasavond
de plannen voor een Europees leger. Achewn en lVTnrri a gegueven van
aan het plan hebben toegezegd, omdat het d» hes«™ zouden hun steun
Schumann verklaarde, dat de Duitse
bijdrage tot een Europees leger onder
internationaal toezicht diende te staan.
Met de vorming van de eerste Duitse
contingenten zou reeds voor de defi
nitieve opzet van het gehele ontwor
pen internationale verdedigingsstelsel
kunnen worden begonnen.
Morrison wilde de zekerheid heb
ben, dat Engeland de plaats zou be
houden, waarop het als bezettende
macht en lid van de generale-stafgroep
rec4.it had. Ook moest de herbewape
ning van Duitsland geen voorrang
verkrijgen boven die van de Europese
geallieerden. Acheson noemde deze
vrees ongegrond, daar de Amerikaanse
materiële hulp is bestemd voor het
Europese leger als geheel en niet voor
de afzonderlijke staten.
Morrison heeft nog medegedeeld, dat
Engeland een hoge officier naar de
Parijse conferentie zal zenden
De invoercommissie van de West-
duitse regering heeft Donderdag 21,5
millioen dollar vrijgegeven voor de in
voer. Uit Nederland mag boter ter
waarde van 1,2 millioen dollars, kaas
ter waarde van 1,5 dollars en vers fruit
ter waarde van 1 millioen dollars wor
den ingevoerd.
Prins Bernhard verrichtte de
plechtigheid
Z.K.H. Prins Bernhard heeft gister
middag vergezeld door zijn secretaris
en zijn adjudant een langdurig bezoek
gebracht aan Wageningen. In tegen
woordigheid van vele genodigden,
waaronder vertegenwoordigers van de
Canadese, Britse, Belgische en Ame
rikaanse legers, onthulde de Prins een
door de beeldhouwer Han Richters
vervaardigd nationaal bevrijd.ingsmo-
nument 'n naakte jongeling voorstellend,
niet handen en hoofd ten hamei ge
heven. Alvorens het bronzen beeld na
mens de gemeente te aanvaarden, her
innerde de burgemeester van Wage
ningen er aan, dat de Prins op 5 Mei
1945 op dezelfde plaats was gekomen
om de caputulatie van de Duitsers bij
te wonen.
Na de plechtigheid bezocht de Prins
verschillende musea en laboratoria
waar hij zich door een groot aantal
deskundigen liet voorlichten
Volgens de Deense minister van Bui
tenlandse Zaken, Ole Björn Kraft, zal
Denemarken bij een mislukken van de
vredesonderhandelingen, het zenden
van een geoefend bataljon van 1000
man naar Korea overwegen.
Op het ogenblik heeft het Neder
landse bedrijfsleven, zoals bekend,
voor circa een milliard gulden mili
taire orders onderhanden ten behoeve
van de Nederlandse land-, lucht- en
zeestrijdkrachten. Van het totaal be
drag van zes milliard gulden, dat voor
de defensie-uitgaven in de komende
vier jaar is geraamd, zal ruim drie
milliard voor binnenlandse orders wor
den besteed.
Onze defensieproductie ligt op het
terrein van de telecommunicatiemidde-
len (radio, radar), vuurleidingstoestei-
len, meteorvliegtuigen (in samenwer
king met Belgie), marinevaartuigen,
kleding en andere uitrustingsstukken,
munitie, tot nu toe in hoofdzaak nog
kleine munitie. Daarnaast heeft de op
bouw van het defensie-apparaat een
grote activiteit teweeggebracht in de
bouwsector.
De bestellingen van de overige lan-
den van het noordatlantisch pact bij de
Nederlandse industrie mogen, evenals
dit met de binnenlandse militaire or
ders het geval is, met prioriteit worden
uitgevoerd. Er zijn daarnaast ook an
dere landen, die op het ogenblik mili
taire orders bij de Nederlandse indus
trie hebben lópen, zoals b.v. Zweden
en Zuid-Afrika.
De regering heeft, juist doordat
dergelijke orders van leverancier tot
afnemer tot stand komen, van de vooi
het buitenland bestemde militaire pro
ductie in Nederland echter geen vol
ledig overzicht. Daarom zullen zeer
binnenkort de industrieën verpuc
worden aan de regering mee te delen,
welke buitenlandse orders zij onder
handen hebben. Door deze aanmel
dingsplicht zal men zich een nauwkeu
rig beeld van de toestand op dit gebied
kunnen vormen.
Benelux-samenwcrking.
Wat de samenwerking met Belgie en
Luxemburg op het gebied van demi ï-
taire productie betreft: Bifverschillen-
de Nederlandse industrieën werden
reeds orders van Belgie en Luxemburg
geplaatst. De Belgische nationale va
penfabriek „F.N." zoekt in Nederland
onderleveranciers voor sommige wa
penonderdelen. Een Nederlandse fa
briek vervaardigt voor de Belgische en
Nederlandse luchtmachten 300 straal
jagers, waarvoor Belgie de motoren
levert. Daartegenover staan eveneens
belangrijke orders van de Nederlandse
strijdkrachten bij de Belgische indus
trie, b.v. op het gebied van lijnverbin
dingsmiddelen. motorvoertuigen en
munitie. De samenwerking op het ge
bied van de militaire productie is zo
juist nog enger geworden, door de
instelling van een gemengde commis
sie, die zich zal bezig houden met de
openbare aanbestedingen in de Be-
neluxlanden, waardoor de wederkerige
mededinging bij inschrijvingen wordt
bevorderd.
Verwachting tot hedenavond
Wisselend bewolkt met voorna
melijk in de kustprovincies hier
en daar enkele buien Meest ma
tige Zuidwestelijke wind. vrti
koel weer.
Zaterdag: Zon op 6.12 °"der
18.58. Maan op 18.49, onder 5.57.
Piloot wordt vermist
Gistermorgen heeft het Nederlandse
schip Eendracht geseind, dat het een
vliegtuig in zee had zien vallen nabij
de Goodwin Sands bij Northforeland.
Later vond het een gele cylinder en
een grote olievlek. Volgens een bericht
uit Londen is een Amerikaanse Thun-
derjet op de aangegeven plaats in zee
gestort.
Twee reddingboten en twee vliegtui
gen hebben gisteren langdurig naar de
piloot gezocht, die men met zijn val
scherm uit het toestel had zien springen
Sommigen beweren de man zelfs te
hebben zien zwemmen. Het opsporings
werk had echter geen succes. Vliegtui
gen hebben het heden voortgezet.
MASSA-VERGIFTIGING IN ITALIË
Vijftig arbeiders van een fabriek te
Sesto San Giovanni zijn na het nutti
gen van een middagmaaltijd in de kan
tine ziek geworden. Vijf en veertig
arbeiders moesten in zorgwekkende
toestand in het ziekenhuis opgenomen
worden.
De 25-jarige grondwerker A. F. de B.
uit Assendelft, die op eerste Pinkster
dag van dit jaar dronken achter het
stuur van een gestolen auto, te Bever
wijk een vader van elf kinderen over
reed, hoorde Donderdagmiddag een ge
vangenisstraf van twee jaar en ontzeg
ging van het recht motorrijtuigen te
besturen gedurende vijf jaar tegen zich
eisen.
Op de eerste Pinksterdag had 'e
grondwerker in een aantal café's een
zeventien glazen bier verwerkt. Om
elf uur verliet hij een café en stapte
in een auto, waarin niemand zat, doch
waarvan de motor liep. Op het ogen
blik, dat hij weg begon te rijden, vloog
de eigenaar uit het café. Hij slaagde
erin op de treeplank te stappen, maar
moest bij een bocht, toen de wagen
vaart minderde, deze weer verlaten,
waarbij hij werd gewond. In de Bree-
straat te Beverwijk reed de grondwer
ker vlak langs het trottoir, zodat een
uit de bioscoop komend echtpaar werd
geraakt. De man werd door een winkel
ruit geslingerd en overleed ter plaatse,
de vrouw werd zwaar gewond en ko.i
pas half Augustus het ziekenhuis ver
laten. Na de aanrijding kwam de auto
tot stilstand.
De Amerikaanse Senaat heeft Don
derdag een besnoeiing aangebracht van
ongeveer 1,5 milliard dollar in een be
grotingsontwerp voor de strjjdkrach
ten, waarmede in totaal meer dan 61
milliard dollar gemoeid is.
Het door de Senaat goedgekeurde
bedrag ligt drie en een half milliard
dollar hoger dan dat waaraan het Huis
van Afgevaardigden zijn goedkeuring
heeft geschonken. Een commissie uit
beide Huizen moet thans de verschil
len tussen beide ontwerpen wegwer
ken.
Naar verluidt neemt de oppositie tegen de Perzische premier Mossadeq sterk
toe. De oud-premier Sayed Zia Tabatabai, van wie wordt gezegd, dat hjj pro-
Brits is, heeft zich na vijf jaar van stilzwijgen weer in de politieke strijd ge
worpen en in een scherpe rede verzet aangetekend tegen de politiek van de
regering, die het publiek misleidt en blind houdt voor de voornaamste oorzaak
van Perzië's ellende. Tabatabai heeft in de Kamer vijf en twintig aanhangers.
Intussen hebben een aantal Kamerleden aan een hunner verzocht, te bemid
delen tussen de aanhangers der regering en de oppositie, teneinde een geza
menlijk front te vormen ter ondersteuning van de premier.
Streven naar vorming van
eenheidsfront
De spannmg tussen Britten en Per
zen neemt intussen sterk toe. De te
Abadan zetelende Perzische oliecom
missie heeft twee vooraanstaande Brit
se technici. Green en Cunningham,
van hun posten verdreven en vervan
gen door Perzen. Ook is een commis
sie van drie personen gevormd, die de
leiding over de raffinaderijen moet
overnemen, wanneer de Engelsen deze
zouden verlaten.
De Britse bedrijfsleiding heeft tegen
het ontslag van Green en Cunningham
geprotesteerd en twee andere Britse
ingenieurs gelast, eveneens hun werk
te staken. De ontslagen Britten had
den de leiding over de afdeling ver
bindingen.
De Engelse regering heeft maat
regelen genomen, om bepaalde schaarse
goederen, die onderweg zijn naar Per-
zie, naar een andere bestemming te
dirigeren. De ladingen moeten in de
dichtstbijzijnde haven worden gelost.
Naar verluidt, heeft de sjah het aan
Engeland gezonden ultimatum goed
gekeurd.
Pleegmoeder brengt hem zelf
Nanno Sjoerd Meinders zal, na acht
jaar door zijn Duitse pleegmoeder, me
vrouw Ullner in Bremen, te zijn ver
zorgd, nog vóór de 22ste September bij
zijn ouders in de Tuinstraat te Assen
terugkeren. De ouders en de pleegmoe
der hebben zich met elkaar verzoend
en mevrouw Ullner zal zelf Nanno naar
Assen brengen. Ze zal daarbij verge
zeld zijn van een vertegenwoordigster
van de I.R.O. (Internationale Vluchte
lingenorganisatie)
De „Air France" heeft Donderdag
avond haar dienst op Praag, op aanra
den van de Franse regering, gestaakt.
De F.anse regeruig heeft de maat
schappij tot deze maatregel geadviseerd,
om mogelijke represailles te vermijden
als gevolg van het verbod van de ge
allieerde hoge commissie aangaande
Tsjechoslowaakse vluchten boven
West-Duitsland.
Ten aanzien van punt a. hebben de geallieerden zich enkele bevoegdheden
voorbehouden. Zo zullen zjj gerechtigd blijven, in Duitse aangelegenheden in
te grjjpen, wanneer het communisme de Westduitse republiek dreigt omver te
werpen. Vandaag worden dienaangaande nadere mededelingen verwacht.
De geallieerde hoge commissie heeft
alle vluchten van Tsjechoslowaakse
vliegtuigen boven Westduitsland tot
nader order verboden. De Tsjecho
slowaakse autoriteiten werden via de
Tsjechische militaire missie in Berlijn
van het besluit in kennis gesteld.
De laatste maanden hebben Tsjechi
sche vliegtuigen zeven geregelde we
kelijkse diensten via West-Duitsland
waarvan twee op Am-
onderhouden,
sterdam.
Verleden jaar November verbood de
Amerikaanse hoge commissie geregel
de diensten van Tsjechoslowaakse
lijnvliegtuigen op Rome en Zürich via
de Amerikaanse zone, omdat Tsjechi
sche vliegtuigen speciale vluchten bo
ven de Amerikaanse zone maakten
waarvoor geen toestemming was ver
leend. De Amerikaanse autoriteiten
beperkten tezelfdertijd het aantal toe
gestane Tsjechische vluchten op de
andere routen.
Wat men al niet van plastic maakt.
Na de badpakjes komt nu de „tefifoon"
naar ons land, een Duitse vinding, wei-
ke ons in staat stelt lange tijd zonder
onderbreking naar op plastic opgeno
men muziek te luisteren. Via een saf
fieren naald en een normale electrische
luidsprekerinstallatie komen namelijk
de door een dertig meter lange plastic
band vastgehouden klanken tot ons en
het voordeel van deze tefifoon is, dat
men zonder een ontnuchterend opont
houd kan luisteren naar een concert
van ongeveer een uur. Deze plastic
banden kunnen ongeveer achtduizend
maal worden gedraaid, voor zij zijn
versleten. In Engeland is een nieuwe
constructietechniek ontwikkeld voor
de bouw van vliegtuigen: een zee.
sterk plasticmateriaal wordt ineen
vorm gegoten en klaar is Kees.. Vlieg-
tuigframes van dit plastic kunnen snel
worden vervaardigd en de productie
kosten zullen lager zijn, hoewel de prijs
van het toegepaste materiaal hoege
naamd niet zal veranderen. Het is
al plastic, atoom en straalaandrijving,
wat de klok slaat. Volgende maand
der slijtage, minder kosten, en minder
gewicht en ruimte voor de machine. 3
De burgemeester van Borculo begint
het voorbeeld van zijn illustere hoofd
stedelijke collega aardig te volgen. (,n
gaat het eerste Britse tankschip en October vertrekt, hij namelijk per vlieg-
de eerste koopvaarder ter wereld tuig naar Amerika, waar hij een be-
proefvaren met een gasturbineinstalla- Zoek zal brengen aan New York, Idaho
tie, oftewel met straalaandrijving. Min-
Ik kan nu nergens meer heen!
en Florida, op uitnodiging van het ge
meentebestuur van het stadje Warren
in Arkansas, als dank voor de steun-
actie, welke Borculo, dat het klappen
van de zweep kent, vorig jaar op touw
zette voor het door een orkaan ge
teisterde Warren. Vier Amerkaanse
pacifisten zoeken het juist de andere
kant op. fcij zijn deze week op de fiets
uit Parijs vertrokken om een bezoek te
brengen aan het Tolstoi-museum, dat
180 kilometer ten Zuiden van Moskou
ligt. Behalve pacifisten zijn zij ook op
timisten, want zij hadden geen visum
gekregen van de geallieerde autoritei
ten in West-Duitsland, noch hadden zij
van de Poolse en Russische gezagsdra
gers antwoord ontvangen op hun ver
zoek om toelating.
Eén van de meest geïnteresseerde
luisteraars van het radio-verslag
van de boksmatch Robinson
Turpin was de kleine Randy,
Turpins zoon.
Overval in Den Ham werd
opgehelderd
Het is de rijkspolitie te Den Ham
gelukt de daders van de roofoverval,
vorige week gepleegd op de 79-jarige
alleen wonende weduwe Kruithof aan
de Geerdijk aldaar, op te sporen. Uit
de wijze, waarop de overval geschied
v/as, bleek, dat de daders ter plaatse
niet onbekend moesten zijn. De ver
denking viel dan ook op twee inge
zetenen, de 20-jarige landarbeider A
H. en de 18-jarige wever H. H. te
Vroomshoop. Beide verdachten heb
ben een volledige bekentenis afge
legd.
Het aftreden van minister Marshall
moet daarom waarschijnlijk uitsluitend
worden gezien in het licht van zijn be
noeming,zoals ook officieel is gedaan.
Deze dateert van een jaar geleden, van
een ogenblik dus, dat de Amerikaan
se weerbaarheid als gevolg van de-be-
zuinigingspolitiek van de toenmalige
minister van defensie, Johnson, een
allergevaarlijkst dieptepunt had bereikt.
De bijna volkomen onparaatheid, waar
mede Amerika de communistische ag-
gressie in Korea moest tegemoet tre
den, maakte de val van Johnson onver
mijdelijk. Tegelijk stelde dit president
Truman voor de noodzaak, een man te
vinden, in wie het gehele Amerikaan
se volk en niet slechts één partij vol
doende vertrouwen zou kunnen heb
ben om in zijn handen de enorme mili
taire middelen te leggen, welke het
van dat ogenblik af zou moeten op
brengen.
Geen persoonlijkheid, die voor deze
functie meer- geschikt was dan de
thans afgetreden minister van defen
sie, die reeds als stafchef gedurende
wereldoorlog nr. II, als minister van
buitenlandse zaken tijdens het begin van
de koude oorlog en als vader van het
plan-Marshall getoond had een buiten
gemeen kundig en integer man te zijn.
Maar minister Marshall was, toen de
president dit beroep op hem deed, reeds
69 jaar oud en had kort te voren, we
gens zijn geschokte gezondheid, de lei.
ding van het State Department moe
ten overdragen. Desondanks stelde hij
zich opnieuw beschikbaar om zijn land,
in de moeilijke situatie, waarin het ge
raakt was, met inzet van zijn gehele
persoon te dienen.
^ANNEER men thans terugziet op het
jaar, dat minister Marshall aan het
hoofd van de Amerikaanse defensie
stond, staat men bijna verbluft over
de verandering, die zich in die tijd vol
trokken heeft. In de plaats van de 14
milliard dollar, die volgens Johnson het
maximum was, dat de Verenigde Staten
per jaar v/oor hun weermacht zouden
kunnen uitgeven, bedraagt het militaire
budget voor het komende belastingjaar
61 milliard dollar. Het aantal manschap
pen van het leger is verduveld en de
uitrusting omvat een veelvoud van die
van het vorige jaar. De Amerikaanse
vloot is uit de mottenballen gehaald.
Te luchtvloot, een jaar geleden op pa
pier 48 groepen tellende, wordt nu
snel tot 95 groepen uitgebreid. In Los
"Alamos vordert men snel met de con
structie van de waterstofbom en over
het gehele gebied der Verenigde Sta
ten is een net van atoomfabrieken en
laboratoria ingericht, waar wapens zijn
ontwikkeld, die wellicht een totale ver
andering in de oorlogsvoering zullen
brengen.
Dat alles is nog maar een begin - de
lopende banden zijn reec.s in gereed
heid gebracht, maar binnenkort zal daar
de stroom van nieuwe wapens af
vloeien. In Korea zijn het al lang niet
meer de communisten, die er de toon
aangeven, maar de geallieerden, onder
Amerikaanse leiding. En het beste be
wijs voot het welslagen van een poli
tiek, die voor een groot deel door mi
nister Marshall gedragen werd, is de
nederlaag, die de SowjetUnie tegen
over de pp militaire kracht berustende
ferme houding der Verenigde Staten in
San Francisco leed.
Minister Marshall kan daarom thans
met het volste recht menen, dat hij
zijn taak volbracht heeft, temeer daar
het werk zal worden voortgezet door
een man, in wie hij het grootste ver
trouwen heeft: zijn oude medewerker
Robert Lovett. Geen Amerikaanse
staatsman sinds de oorlog heeft méér
voor zijn land en voor de vrije we
reld - gedaan dan minister Marshall.
Nu. op zijn 70ste jaar, is de tijd en de
mogelijkheid gekomen voor de rust,
die wjj 1 m van ganser harte toewen
sen.
Koningin Juliana zal op Prinsjesdag,
na de opening van de Staten-Generaal,
in een open calèche een rijtoer door
Den Haag maken. Welke leden van de
Koninklijke familie haar zullen verge
zellen. is nog niet bekend gemaakt. De
tocht duurt drie kwartier.