Nahas Pasja stelt opzegging van het
pact met Engeland voor
Kx>aI BzéJteJk
Verlof Britse troepen aan Suezkanaal
Maandagavond ingetrokken
De Britse regering was oneerlijk
omtrent nota-uitwisseling
Nederland wordt vol lid van de
Parijse conferentie
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
TOESTAND EXPLOSIEF GENOEMD
Winst voor rechts
Ridgway aanvaardt Panmoendjon als
conferentieplaats
Nieuwe wapens-nieuwe hoop
Dinsdag 9 Oct. 1951
76e Jaargang No. 11228
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
NOG MEER SPANNING IN HET NABIJE OOSTEN
Voorlopig Ned.
elfta
Bakers, Odentha!, Wiertz
nieuwe gezichten
Besprekingen te Bonn
gisteren begonnen
Besprekingen ten einde
In Alkmaar begint
de Victorie
Manchester Guardian"
Mossadeq is gisteren in
New York aangekomen
Huidige toestand eist grotere activiteit
Uitbreiding neutrale zone
ongewenst
Amerikaans vlieg uig
beschoten
BENZINE WEER DUURDER
BUREAU:
Koningstraat 62—84
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
BIJLSMA en C. KRAK
HEIMSE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 5.15, per maand
1.72 bij vooruitbetaling
plus Incassokosten
J) E SPANNING ln het Nabije Oosten heeft een nieuw hoogtepunt bereikt.
De Egyptische premier, Nahas Pasja, heeft bjj het parlement twee voor
stellen Ingediend, waarvan het ene de opzegging behelst van het verdrag met
Engeland van 19S6, krachtens hetwelk dit land troepen ln de zone van het
Suezkanaal mag leveren. Het andere maakt een eind aan het gemeenschap
pelijke bestuur van de Anglo-Egyptische Soedan en ljjft dit gebied bjj Egypte
ln. Het verlof van de ln de Kanaalzone gelegerde Britse troepen is gister
avond Ingetrokken. De diplomatieke vertegenwoordigers van Amerika,
Frankrijk, Engeland en Turkije te Cairo zijn bijeen geweest ter bespreking
van de „explosief" geachte toestand.
Voor de op Woensdag 17 October in
het Feyenoordstadion te Rotterdam te
spelen wedstrijd van het voorlopig
Nederlands elftal tegen Middlessex
Wanderers is de Nederlandse ploeg als
volgt samengesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels); achter:
Bakers (PSV) en Odenthal (Haarlem;
midden: Wiertz (DWS), Terlouw (Spar-
ta) en Biesbrouck (RCH); voor: Van
der Tuyn (Hermes DVS), Kuneman
(HBS), Van Melis (Eindhoven), Lenstra
(Heerei-Vecn) en Groencveld (Haar
lem).
Duitslands souvereiniteit
Maandag zijn in Bonn de besprekin
gen van deskundigen over de Westduit-
se souvereiniteit begonnen tussen 'er-
tegenwoordigers van de Westduitse re
gering en politieke en rechtskundige
raadslieden van de hoge commissie.
Vermoedelijk zal men spreken over de
procedure om tot het opstellen van
stelsel van verdragen, ter vervanging
van het bezettingsstatuut, te geraken.
Verwacht wordt, dat er één hoofdver-
drag en zes neven-verdragen zullen ko
men. Vernomen wordt, dat de Britse
Hoge Commissaris, Kirkpatrick, die
momenteel in Londen vertoeft, over de
gehouden besprekingen verslag zal uit
brengen. Na zijn terugkomst op Woens
dag a.s. zullen de hoge commissarissen
en dr. Adenauer voor de vierde en ho-
penlijk voor de laatste maal bijeen-ko
men.
Met het doel nog bestaande onregel
matigheden bij het toepassen van de
Westduitse wetgeving in West-Berlijn
op te heffen, zijn Maandag besprekin
gen begonnen tussen de Britse com
mandant van Berlijn en burgemeester
Reuter.
De verkiezinaen in Frankrijk
Het Franse ministerie van binnen
landse zaken heeft de definitieve offi
ciële resultaten van de in Frankrijk
gehouden kantonnale verkiezingen be
kend gemaakt. Volgens het ministerie
zijn 814 van de 1514 zetels, waarvoor
de verkiezingen golden, thans bij de
eerste stemming toegewezen. Over de
bezetting van de resterende zetels zal
op Zondag 14 October bij eenvoudige
meerderheid worden beslist.
De uitslagen zijn: Communisten 38
zetels, verlies 21; socialisten: 121 zetels,
verlies 40; Linkse onafhankelijken: 25
zetels, verlies 1; Radicalen 232 zetels,
winst 8; MRP: 50 zetels - geen winst
of verlies; Gematigden en Conservatie
ven: 364 zetels, winst 34; RPF: 54 zetels,
winst 10.
Van de 10.887.788 kiesgerechtigden
heeft 40,3 pet niet gestemd.
W&eJituALejhl
Verwachting tot hedenavond.
Droog weer met weinig bewol
king en ongeveer dezelfde tem
peratuur als gisteren. Zwakke tot
matige wind tussen Oost en Zuid
WOENSDAG: Zon op 6.55, onde
18.01. Maan op 16.30, onder 0.41
NAHAS PASJA
verdrag overbodig
gLIJKENS mededelingen van Nahas
Pasja zijn de besprekingen met En
geland over de herziening van het ver
drag van 1936 en over de wijziging van
de status van de Soedan afgebroken.
Het verdrag van 1936 kwam tot stand
onder de dreiging van een omsingeling
door de Asmogendheden. Deze waren
verslagen en het verdrag was dus nu
niet meer nodig, mede door de stich
ting van de Verenigde Naties. Nahas
had de Britse ambassadeur verzocht,
vóór het einde van de zittingsperiode
van het parlement met nieuwe voor
stellen te komen. Dit was echter niet
geschied. De voorstellen van de rege
ring zullen op de volgende bijeenkomst
van het Egyptische parlement in No
vember worden behandeld.
Het verdrag van 1936 voorziet in de
onafhankelijkheid van Egypte,, de ver
dediging van het Suez-kanaal en de toe
komst van de Soedan. Het geldt tot
1956. Sinds de oorlog zijn vruchteloos
onderhandelingen gevoerd over een
herziening. Een van de grondslagen er
van is, dat het niet eenzijdig kan wor
den opgezegd. Van Britse zijde heeft
men zich over de voorstellen van Na
has Pasja zeer verrast getoond, te meer,
omdat Engeland op het punt stond,
nieuwe voorstellen ter herziening van
het verdrag in te dienen.
Egypte wil aan de Soedan, wanneer
aan het gemeenschappelijk bestuur een.
eind is gekomen, een eigen regering
onder de kroon van Faroek schenken.
Deze zal alle zaken van het land mo
gen regelen, met uitzondering van de
fensie en buitenlandse zaken, die aan
Egypte voorbehouden blijven. Faroeks
titel zou dan worden: koning van Egyp
te en van de Soedan. Reeds in 1948
heeft de door Egypte met toestemming
van Engeland benoemde gouverneur-
generaal een wetgevende vergadering
ingesteld. De verkiezingen hiervoor le
verden het onafhankelijke front een
grote meerderheid op. Het nationale
front echter, voorstander van de ver
eniging met Egypte, boycotte de ver
kiezingen.
(De bezwaren tegen de huidige situa
tie, die voor Cairo het zwaarst wegen,
zijn: 1. het feit, dat men de Soedan en
Egypte wenst te beschouwen als één en
ondeelbaar; 2. de omstandigheid, dat
Engeland meer troepen aan het Suez
kanaal heeft gelegerd dan het verdrag
toestaat. De Egyptische regering streeft
er naar de volstrekte souvereiniteit
over de Soedan te verkrijgen en de in
tegriteit van het eigen grondgebied te
bereiken door het uitbannen van de
laatste Engelse soldaat. Nog zeer on
langs heeft een woordvoerder van de
Egyptische regering verklaard: Wan
neer er een oorlog mocht uitbreken, zal
Egypte niet kunnen strijden aan die
kant, waar het Engeland als bondge
noot zou hebben. Red.).
Dit jaar stond Alkmaars 8 Octo-
ber-optocht in het teken van de
opera en de operette. Een aardig
tafereeltje op de praalwagen
„Walsdroom"
Het liberale Britse blad „Manchester
Guardian" publiceerde Maandag voor
het eerst de tekst van de laatste Per
zische voorstellen, vervat in de nota
van 20 September, en het Britse ant
woord, waarin deze van de hand wer
den gewezen, omdat ze geen nieuwe
concessies ter oplossing van het oliege-
«>til zouden hebben bevat. Het blad
beschuldigt de Britse regering van on
eerlijkheid, daar de Perzen in hun nota
twee concessies deden: de benoeming
van „een buitenlandse technicus" (dus
eventueel een Engelsman) tot directeur
De vorming van een Europees leger
Zoals bekend is de Nederlandse regering bjj de conferentie over de vor
ming van een Europees leger, waartoe de Franse regering het initiatief heeft
genomen, van de aanvang af door waarnemers vertegenwoordigd geweest.
Intussen is het duidelijk geworden, dat de ontwikkeling van de wereldtoestand
een meer actieve deelneming aan de werkzaamheden van de conferentie
vereist. De Nederlandse regering heeft daarin aanleiding gevonden van nu
af aan als vol lid deel te nemen aan de conferentie. Als vertegenwoordiger
van de Nederlandse regering is benoemd jhr. H. F. L. K. van Vredenburgh.
buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister, die zich onverwijld naar
Parijs zal begeven.
Generaal Ridgway, de opperbevelheb
ber van de Verenigde Naties, heeft in
gestemd met het voorstel van de com
munisten, om de bestandsbesprekingen
in Panmoendjon voort te zetten. Hij
stelde voor, dat dé verbindingsofficie
ren hedenmorgen om tien uur tezamen
zouden komen, om de hervatting der
conferentie te regelen. Voorts heeft hij
te kennen gegeven, dat de plaats der
onderhandelingen ongeveer tussen bei
de linies in moet liggen. Uitbreiding
van de neutrale zone achtte h(j onge
wénst; slechts dienden Kaesong, Moen-
san en de wegen naar Panmoendjon te
worden gevrijwaard van aanvallen.
Generaal James van Fleet heeft na
jen bezoek aan de eerste Amerikaanse
divisie cavalerie verklaard, dat de
vijand in dit stadium van het geallieer
de herfst-offensief een grote nederlaag
beeft geleden. De aanvallen zullen wor
den voortgezet, totdat de tegenstander
te kennen geeft, dat hij genoeg heeft
gehad.
De tweede Amerikaanse cavalerie
divisie is Zondag door de Chinese win-
terlinies heengebroken en heeft enige
malen een hardnekkig verdedigde heu
vel bestormd.
Maandag voerden de Chinezen tegen
aanvallen uit, die hier en daar succes
hadden. Met name de Britten hebben
taai verzet geboden en hier en daar
nieuwe vorderingen gemaakt.
Door oorlogsschip met
rode vlag
Een patrouillevliegtuig van de Ame
rikaanse Marine is Donderdag j.1. ter
hoogte van de Chinese haven Tsing
Tau in de provinciale Sjangtoeng door
een oorlogsschip met rode vlag be
schoten. Het toestel is niet getroffen
aldus de mededeling.
van de organisatie voor het winnen en
raffineren van de olie en de belofte, dat
de Britse regering de helft zou mogen
behouden van de prijs voor de loor
haar gekochte olie. Volgens het blad
konden deze concessies de grondslag
voor verdere onderhandelingen vor
men.
Volgens de Britse antwoord-nota wa
ren dè Perzische voorstellen vervat in
een niet-oficieel document, dat datum
noch ondertekening droeg. Vernomen
wordt, dat Engeland voor het de
Perzische nota van de hand wees
geen overleg met Harriman heeft ge
pleegd. De V.S. oefenen thans krachti
ge druk op de Britse regering uit om
de onderhandelingen met Mossadeq, die
gisteren in New York is aangekomen,
aldaar te hervatten, voordat er een
verder debat in de Veiligheidsraad
wordt gehouden.
Het laatste Britse oorlogsschip, lat
nog ter hoogte van Abadan lag, nee ft
zich bij Koeweit bij de andere oorlogs
schepen gevoegd. Sedert 28 Juni is de
rivier Sjat el Arab tussen Perzië en
Irak voor het eerst vrij van Britse oor
logsschepen.
Gross bjj Mossadeq
De Amerikaanse afgevaardigde bij de
V.N., Ernest Gross, heeft Maandag in
het ziekenhuis te New York een bezoek
gebracht aan de Perzische minister
president, Mossadeq. Gross wilde Mos-
sadeqs houding peilen ten aanzien van
de komende zitting van de Veiligheids
raad.
Naar de Telegraaf verneemt, wordt
Woensdag over de gehele linie een ver
hoging van de benzineprijs verwacht
met 0.4 cent per liter.
GEEN BULLETINS MEER OVER
HERSTEL KONING GEORGE
Gisteren is, voor het eerst sinds ko
ning George vijftien dagen geleden
werd geopereerd, geen officieel bulle
tin over zijn toestand uitgegeven Zijn
herstel is zo bevredigend, dat de be
handelende geneesheren de komende
paar dagen waarschijnlijk geen nieuw
bulletin zullen publiceren.
£EN VRIENDELIJKE juffrouw uit
Enkhuizen heeft Theodoor op een
briefkaart gevraagd of de aap, die
enkele dagen geleden in dit ernst-en-
Iuim-hoekje prijkte wel inderdaad
Theodoor was...." Hij leek maar zo
dik", schrijft die juffrouw. Inderdaad,
juffrouw, is die dikke aap Theodoor en
een andere dikke aap (met een rokje
aan) is Alida. We hebben ons met
apenklieren laten inspuiten. Verjon
ging, ziet u? Een 22-jarige jongeman
in ons liefelijk Purmerend (van de
veemarkt en het boemeltje) wou er
ook wat beter uitzien. In zijn geval
vanwege zijn huwelijk. Dies stal hij
een koe. Gewoon nietwaar? Je wilt
trouwen, je steelt een koe en klaar is
kees. Maar deze huwelijkscandidaat
liep tegen de lamp. De eigenaar van
het beest herkende haar, terwijl de
trouwlustige trachtte haar op de markt
te verkopen. De jonge Purmerender
zit behoorlijk in de boot, al is het dan
geen huwelijksboot. Theodoor is zo
vrij Stalin te beklagen, evenals die 22-
jarige jongeman. Want wat zegt de
Prawda?" De maarschalk heeft in zijn
eerste commentaar op de Engelse ver
kiezingen zowel Clement Attlee als
IfllHIHIIIIIIIIIIIIIItlltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllflIlllllftlllllll
Winston Churchill oorlogshitsers ge
noemd. „En van wie moet Oom Josef
NA TEHERAN CAIRO
het nu nebben? Want de rode deken
van Canterburj wordt tóch geen pre
mier. Attlee inmiddels, gans niet ge
schrokken van de Russische reacties is
van plan een verkiezingstournee door
Engeland te maken. In tien dagen gaat
hij 53 redevoeringen afsteken. Na zo
veel maal hetzelfde te hebben gezegd
zou je je eigen woorden gaan geloven.
Graaf van Bothmer, een bons van de
Nieuw Nationaal Socialistische Partij
in Duitsland zal voor het gerecht wor
den gedaagd wegens anti-Joodse uit
latingen. Een maand geleden kreeg hij
vier maanden wegens belediging van
de Westduitse regering. En nu Theo
door maar vragen of de graaf die uit
latingen tegen zijn cipier heeft ge
daan. We verlaten even de (grieze
lige) politieke wereld om een kijkje
bij de ambtenaren te nemen. De ge
achte cliëntele mag zich wel aanslui
ten bij de bond voor bescherming van
het ambtenarendom, want die in Syrië
zijn en bloc in staking gegaan. De re
gering heeft als een wetsontwerp goed
gekeurd. op grond waarvan elke sta-
kendp ambtenaar kan worden ontsla
gen. Geen ambt zo naar als het ambt
van ambtenaar.
CEN NAUWKEURIGE bestudering
van Stalins verklaring over de
atoombom heeft de Westerse staats
lieden tot de overtuiging gebracht, dat
deze uitsluitend gezien moet worden
als een stuk binnenlandse propaganda
en een poging om de communisten bui
ten het Sowjetblok, tegenover de re
cente Amerikaanse onthullingen op het
gebied van de productie van nieuwe
atoomwapens, een brok vertrouwen in
de macht van de Sowjet-Unie te geven.
Had men m sommige kringen nog
even de indruk, dat de verklaring mis
schien een aanwijzing zou bevatten,
dat de Russische regering een hervat
ting van de sinds lang vastgelopen on
derhandelingen over controle op de
atoomenergie wenste, bij een nadere
lezing van de betreffende passages
bleek deze optimistische veronderstel
ling niet te handhaven. De grove be
schuldiging, dat Amerika steeds ge
weigerd heeft, de atoomwapens af te
schaffen (en daarmede de ontkenning
van het Baruch-plan en alle pogingen
van de Verenigde Naties om tot een af
doend controlesysteem te geraken),
kan niet anders gezien worden dan als
een leugen, waarbij vergeleken die van
een Hitier amateuristisch aandoen.
Van heel wat meer belang dan de
verklaring van Stalin acht men dan
ook in alle Westerse hoofdsteden de
mededelingen van Gordon Dean, de
voorzitter van de Amerikaanse com
missie voor atoomenergie. Deze komen
hierop neer, dat de Verenigde Staten,
die in de atoombom een middel beza
ten tot het voeren van een strategische
atoomoorlog, nu ook de beschikking
hebben over tactische atoomwapens
voor de orthodoxe oorlogvoering te
land, welke „heel wat doeltreffender
zijn als middel om aggressoren in toom
te houden, zonder het risico van ver
woesting van grote delen van de we
reld".
Wat Dean daarmede bedoelde is dit:
Totnogtoe was het splijtbare materiaal,
benodigd voor de aanmaak van atoom
wapens, schaars en het werd daarom
uitsluitend bestemd voor de vervaardi
ging van middelen, waarmee men een
vijand het zwaarst zou kunnen tref
fen. De bedreiging van het strategische
atoombombardement op de Russische
industriële en bevolkingscentra was
tot voor kort in feite het enige tegen
wicht tegen de aan mankracht en ma
teriaal overmachtige orthodoxe land
legers van het Sowjetblok. De gevolgen
van een oorlog onder dergelijke om
standigheden kan men zich slechts bij
benadering voorstellen. Terwijl de
Russische legers enorme, zwak verde
digde gebieden van de Eurazische
ruimte onder de voet zouden hebben
gelopen, zouden Amerikaanse lange-
afstandsbommenwerpers met hun do
delijke last de Russische steden en fa
brieken hebben geteisterd, in de hoop
zo de Russische strijdmacht te velde
te beroven van alle materiaalaanvoer.
Maar wie dan ook de oorlog gewon
nen zou hebben, een groot deel van de
wereld zou in een wildernis veranderd
zijn.
gEZE OORLOG is de mensheid geluk
kig bespaard gebleven, maar een
nieuw gevaar doemde op, toen ook
Rusland de atoombom ontwikkelde en
deze in een ongetwijfeld steeds sneller
tempo begon aan te maken. Op het
ogenblik, zo mag men aannemen, is de
Amerikaanse voorraad atoombommen
vele tientallen malen groter dan de
Russische, maar dit verandert niets
aan het feit, dat zodra de Russen enige
honderden bommen zullen bezitten
wat waarschijnlijk einde 1952 het ge
val zal zijn de Amerikanen geen ge
bruik meer kunnen maken van het
strategische atoombombardement, zon
der zichzelve daaraan eveneens bioot
te stellen. En daarmede zou de Russi
sche overmacht op het gebied der or
thodoxe bewapening zijn volle gewicht
herkrijgen.
Gelukkig voor het Westen zijn in de
laatste tijd in Amerika methoden ont
dekt, waarmede het mogelijk is het
eens zo schaarse splijtbare materiaal in
grote hoeveelheden te winnen. Tege
lijk daarmee heeft men nieuwe atoom
wapens ontwikkeld, die geschikt zijn
voor de oorlogvoering te land, zoals
lichte atoombommen, granaten met
een atomische lading enz. Uitgerust
met deze wapens, aldus is de mening
van militaire deskundigen, moet ook
een betrekkelijk klein leger als dat
van generaal Eisenhower volkomen in
staat worden geacht, zich met succes te
verweren tegen een met talrijke Rus
sische pantser- en infanteriedivisies
uitgevoerde aanval. In een eventuele
oorlog is Amerika dus voortaan in
staat de zware atoombom in reseve te
houden, in de niet ongerechtvaardigde
verwachting, dat de Russen, met het
oog op repressailles, hetzelfde zouden
doen.
Bedenkt men nu verder, dat het
enerzijds hoogst onwaarschijnlijk is,
dat ook de Russen reeds atoomwapens
voor de tactische oorlogvoering kun
nen vervaardigen en dat ande.zjjds
nieuwe defensieve middelen tegen
lange-afstand-bommenwerpers snel
worden ontwikkeld, dan is er alle re
den tot hoop voor de Westerse wereld,
wat ook de bedoelingen van Stalin mo
gen zijn,