Nijpende kolensituatie vereist de
uiterste zuinigheid
Ook beroep om bedrijfskantoren
op Zaterdagochtend te sluiten
Verd
wenen Deense consulaire
ambtenaar in Turijn gevonden
De Tweede Kamer ging accoord
met het plan-Schuman
Kahl BjeAleJk
VERENIGDE NOORD HOLLANDSE DAGBLADEN 76e Jaar«aneNo-11248
Nieuwe poging der
Verenigde Staten
Twee bejaarde mannen (76 en 70 jaar)
bleven overvaller de baas
Sowjet-stap bij de
Arabische landen
Donderdag 1 Nov. 1951
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Zes millioen ton brandstof moet worden ingevoerd
Om koude oorlog met de
Sowjetunie te beëindigen
Voorstellen der V.S van
vérstrekkende aard
Noordelijken stellen een
nieuwe bufferzone voor
Kolenverbruik na de
oorlog sterk gestegen
Voorstellen herziening
Unie zijn gereed
Schoenmaker sloeg met zijn leest
Een hamerslag toe
Itteek&eAicfU
Atoombom op slagveld
bruikbaar
Ook Haarlem wil woning
bouwlening sluiten
LICHTPETROLEUM EEN
CENT DUURDER
Het kleinste eiland ter were'd
Na een voetreis door Europa
Het geheugen verloren u~~
De zes communistische leden stemden tegen
Tegen heug en meug
SS-majoor liet vrouwen
en kinderen verbranden
Woningbouw
PRINS OP DE THUISREIS
BUREAU:
Koningstraat 6264
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 5.15, per maand
1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
*N EEN SCHRIJVEN aan de provinciale en gemeentebesturen heeft de minister
van Economische Zaken een dringend beroep gedaan om in verband met de
zeer nijpende kolensituatie de uiterste zuinigheid met brandstoffen te betrachten
en over te gaan tot het sluiten van de provinciale en gemeentelijke diensten en
kantoren op Zaterdagochtend. Voorts heeft de minister meegedeeld, dat hij
binnenkort een persoonlijk beroep op de gehele bevolking zal doen om in de
komende winter de uiterste zuinigheid te betrachten, waarbij hij ook aan het
bedrijfsleven zal vragen, indien enigszins mogelijk, de kantoren op Zaterdag
ochtend te sluiten.
De Amerikaanse onderminister voor
landsverdediging Frank Nas heeft te
genover de journalisten verklaard dat
de Verenigde Staten nieuwe stappen
hebben gedaan om een einde te maken
aan de „koude oorlog" met de Sowjet
unie. Hij was niet bevoegd mede t«
delen waar en wanneer deze stappen
zijn gedaan.
De Olie-kwestie
In gewoonlijk welingelichte kringen
te Londen geloofde men gisteren, dat
binnen 48 uur verstrekkende Ameri
kaanse voorstellen ter regeling van de
Perzische oliekwestie officieel ter ken
nis zullen worden gebracht van de
Britse minister van buitenlandse zaken,
Eden.
Deze voorstellen zijn voortgekomen
uit de besprekingen die door de Ame
rikanen zijn gevoerd met vertegenwoor
digers van Engeland en Perzie. Wash
ington zou voorstander zijn van recht
streekse onderhandelingen tussen En
geland en Perzie.
De Noordelijke onderhandelaars te
Panmoendjon hebben gisteren een nieu
we gedemilitariseerde bufferzone voor
gesteld, die twee kilometer breed zou
zjjn aan beide zijden van het gevechts
front, zoals dit volgens de noordelijken
loopt.
Van het Westkoreaanse front wordt
gemeld, dat de verbondenen ten N.O.
van Jontsjon blijven vorderen. Een
communistische tegenaanval werd af
geslagen.
Het Tibetaanse leger zal binnen
het Chinese volksleger worden gere
organiseerd. De reorganisatie zal „stap
voor stap" geschieden.
£)E MINISTER zegt te beseffen, dat
dit, mede in verband met het even
ernstige probleem van de piekuren bij
de electriciteitsvoorziening, moeite en
ongerief zal meebrengen, doch hij
noemt de kolenpositie van dien aard,
dat hij meent dit offer in het algemeen
belang te mogen vragen.
Uit het schrijven van de minister
blijkt, dat vergeleken met voor de oor
log het verbruik van vaste brandstof
fen in ons land sterk gestegen is. Be
droeg het verbruik in 1938 rond 14
millioen ton, in 1951 moet dit op ruim
18 millioen ton gesteld woroen. Aange
zien de productie in de Limburgse mij
nen dit jaar niet veel hoger zal zijn
dan 12.3 millioen ton, zal in 1951 dus
bijna 6 millioen ton moeten worden ge
ïmporteerd om de nationale behoeften
te kunnen dekken.
Twee millioen ton uit V.S.
y^FGEZIEN van de grote belasting van
ons deviezenbudget kost het de
grootste moeite importkolen te verkrij
gen. Daar in geheel West-Europa mo
menteel kolennood heerst, moeten ko
len in de V S. worden aangekocht. In
1950 behoefde ons land geen kolen in
de V.S. aan te kopen, doch dit jaar zal
dit kwantum niet minder dan 2 millioen
ton bedragen. Behalve nog onze dollar
positie wordt de invoer ook door het
gebrek aan scheepsruimte beperkt.
Het accent van de moeilijkheden in
de huisbrandsector ligt bij de cokes
voorziening. Zowel voor mijncokes als
voor gascokes zal naar schatting in 1951-
1952 in totaal 150.000 ton minder ter
beschikking komen dan in 1950-1951.
Indonesische commissie dient
haar rapport in
Morgen zal de Indonesische commis
sie voor het ontwerpen van nieuwe
verdragen met Nederland haar rapport
bij de regering indienen. Deze com
missie heeft haar taak thans beëindigd.
De voorzitter prof Supomo, verwacht,
dat de besprekingen met Nederland
voor een wijziging van het Uniestatuut
medio November zullen kunnen begin
nen.
In Geldrop zijn twee alleenwonende
bejaarde mannen van resp. 70 en 76
jaar door een gemaskerde persoon met
een revolver overvallen. Door de ge
meentepolitie te Geldrop werd onmid
dellijk de politie in de omliggende ge
meenten gealarmeerd. Het gelukte de
rijkspolitie te Heeze zekere D.. wonen
de in deze plaats, te arresteren. Hij is
overgegeven aan de gemeentepolitie te
Geldrop voor nader onderzoek.
De overvallenen, de gebroeders B.,
zijn beiden schoenmaker van beroep.
Toen ze 's avonds in hun werkplaatsje
aan het werk waren, kwam D. daar
binnen, gemaskerd en met een cylinder-
Verwachting tot Donderdagavond:
Wisselend bewolkt met nu en dan
regenbuien, vooral in de kustpro
vincies. Matige, en langs de kust
van Holland en Zeeland tijdelijk
vrij krachtige wind tussen West
en Noord. Iets kouder dan giste
ren.
VRIJDAG: zon op 7.35, ondei
17 12 maan op 1155 onder 18.26
revolver in de hand. Hij heeft misschien
gedacht bij deze oude heren in korte
tijd flink wat te kunnen incasseren. Nu,
dat kon hij ook, maar toch enigszins
anders, dan hij zich voorgesteld had.
Want de jongste van de beide broers,
die, zoals gezegd, zeventig jaar is en
kennelijk nog zeer vitaal, wist onmid
dellijk wat hem te doen stond. Hij hield
zich zoals het een rechtgeaarde schoen
maker past, bij zijn leest en sloeg daar-
rrreen de revolver uit des overvallers
hand. Er kwam een vechtpartij van,
waarin de oudste broer, die er met zijn
76 jaar ook nog best mag wezen, even
eens een werkzaam aandeel had en die
al spoedig buiten de deur werd voort
gezet, omdat een schoenmakerswerk
plaats wat nauw is om er comfortabel
in te vechten.
Van de strijdvaardigheid van deze
beide oude heren had de 23-jarige da
der niet terug en hij koos al spoedig
met zijn fiets het hazepad, doch niet na
eerst nog een klap met een schoen
makershamer in ontvangst te hebben
genomen.
Het Noorse parlement heeft de
ratificatie door de Noorse regering van
het protocol op het opnemen van Tur
kije en Griekei.land in het Atlantisch
Pact goedgekeurd. Slechts zes leden
vier socialisten en twee liberalen
stemden tegen.
In diplomatieke kringen, die in nauw
contact staan met de Egyptische rege
ring, is gisteren verklaard, dat de Sow
jetunie de Arabische regeringen heeft
medegedeeld, dat zij het als een on
vriendschappelijke en „zelfs vijandige
daad zou beschouwen, indien deze re
geringen zich zouden aansluiten bü het
voorgestelde commando voor Let Mid
den-Oosten. De Sowjetunie heeft de
regeringen reeds medegedeeld, dat zij
de, Arabische staten ais oostelijke lan
den beschouwt, aldus genoemde krin
gen. De Sowjetunie zou tevens hebben
gezegd, dat elke defensie-regeling in
samenwerking met dit land zou moeten
worden gemaakt.
De atoombom kan op het slagveld
worden gebruikt. Dit is gisteren ver
klaard door het democratische Congres
lid Albert Gore, die de proeven in Ne-
vada heeft bijgewoond.
Atoombommen zijn niet langer ge
heimzinnige onzekerheden, zei hij. Op
de vraag hoe groot de bom was, zei
Gore: „Ik kan het niet precies zeggen,
maar hij leek mij groot genoeg om een
geconcentreerde vijandelijke divisie te
vernietigen".
De gemeenteraad van Haarlem heeft
gisteravond het college van B. en W
gemachtigd tot het nemen van alle
maatregelen, die nodig zijn om te ko
men tot de uitgifte van een woning
bouwlening 1951 a vier procent met
een looptijd van vijftien jaar tot een
bedrag van vijf'millioen gulden. Dit be
drag zal worden verdeeld in obligaties
van 100, 500 en 1000 gulden, zonodig
een premielening van eenzelfde bedrag.
In verband met een stijging op de
vrachtenmarkt en een noodzakelijke
kleiife verruiming van de ventersmarge
zijn de prijzen voor lichtpetroleum met
ingang van 1 November 1951 verhoogd
met 1 cent per liter
In Hensbroek bezit iemand het allerkleinste eiland ter wereld. Het is een
eilandje van twee vierkante meter en is met een stuk weiland in het ka
daster ingeschreven. Het is zó klein, dat twee mensen er nauwelijks op
kunnen staan. Het is niet afzonderlijk op de kaart van de polder Hens
broek getekend. Niettemin brengt het jaarlijks vrucht voort: een paar
rabarberplanten en wat riet schieten er ieder jaar opnieuw op. Men zou het
als symbolisch voor ons polderland kunnen beschouwen.
De Deense politie heeft van de politie
te Turijn een overjas, een colbertjas en
een zegelring ontvangen van een man,
die in Turijn in een kliniek voor gees
teszieken is opgenomen en deze voor
werpen geïdentificeerd als behorende
aan Börge Möller, de Deense consulaire
ambtenaar, die 16 October uit Antwer
pen verdween. De man, die vorige week
in Turijn aankwam, had zijn geheugen
verloren. Een radiografisch gezonden
foto stelde vrienden van Möller in staat
hem ondanks een baard van drie da
gen te herkennen.
Uit het feit, dat zijn voeten sterk ge
zwollen waren, concludeert men, dat
Möller het grootste deel van zijn reis te
voet moet hebben afgelegd. Men is ver
baasd, dat Möller half Europa is door
getrokken zonder papieren. Toen hij in
Turijn aankwam, sprak hij Engels.
Ambtenaren van het Britse consulaat
onderhielden zich met hem en toen men
over sport begon, zeide Möller zich de
PROF GERBRANDY VERLIET DE ZAAL
TWEEDE KAMER heeft met twee en zestig stemmen
vóór en alleen de zes communistische stemmen tegen
haar goedkeuring gehecht aan het op 18 April 1951 te
Parjjs ondertekende verdrag tot oprichting van de Euro
pese gemeenschap voor kolen en staal. Tevoren was een
motie-Stokvis (CPN), waarin werd gevraagd een nader
onderzoek in te stellen met betrekking tot de grondwettig
heid van het verdrag en de stukken in handen te stellen
van de commissie van voorbereiding met verzoek om rap
port daaromtrent, met drie en zestig tegen zes stemmen
verworpen. Een voorstel van prof. Gerbrandy (AR) om
de stemming over het ontwerp Dinsdag a.s. te doen ge
schieden werd bij zitten en opstaan verworpen. De heer
Gerbrandy verliet daar op de zaal.
Prof. Gerbrandy (Zie verder elders in dit blad)
„gebroeders Hansen" te herinneren. On
middellijk werd een onderhoud met de
Deense consul en de beide voetballers
John en Karl Hansen belegd. Hierbij
bleek, dat de man vloeiend Deens sprak.
Op een kaart van Europa, die hem ge
toond werd, om te zien of hij zich zijn
reisroute herinneren zou, wees hij
enkele plaatsen in Engeland aan. Men
heeft daarom de hoop, dat Möller zich
iets zal herinneren van zijn tijd in En
geland, alwaar hij gedurende de oorlog
heeft gewoond".
'oen WilUam Shepherd Mornson
gisteren tot voorzitter van het
Britse Lagerhuis werd gekozen,
deed hij, alsof hij niet in de voor
zitterszetel wilde plaats nemen
Hij moest er in worden geduwd
Dit gebruik stamt uit de 15e en
16e eeuw, toen het voorzitter
schap een impopulaire en gevaar
lijke functie was, aangezien de
strijd van de koning tegen de
macht van het parlement in
enkele gevallen tengevolge had
gehad, dat de voorzitter werd ont
hoofd.
De gewezen SS-majoor Walter Reder
is te Bologna tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld „wegens .het doen
vermoorden van ongeveer duizend Itali
aanse burgers". Hij wordt ervan be
schuldigd vrouwen en kinderen met
vlammenwerpers te hebben laten om
brengen en gehele gezinnen levend in
hun huizen te hebben verbrand. Tijdens
het proces riep een vrouw: „Verbrand
hem, schiet hem neer". Honderden ande
ren stemden met haar in, zodat de po
litie moest verschijnen om een oproer
te voorkomen.
JJAAR GAAT in Amerika het verhaal
van een levensmoede Indiaan, die
op een gegeven dag besloot er een
eind aan te maken. Hij hield niet van
half werk en dus dronk hij een fles
rattengif leeg en legde zich daarna
dwars over een spoorlijn. De machinist
van een naderende trein zag de ge
stalte op de rails en'stopte. Hij zorgde
e' voor dat de man in een hospitaal
terecht kwam, waar men hem volgens
de regelen der kunst in het leven wist
te houden. De Indiaan voelt zich nu
wonderbaarlijk opgeknapt en zegt het
leven weer aan te durven. Theodoor
durft ook weer wat meer, sinds hij
weet, dat mensen gemiddeld tien jaar
ouder worden, althans volgens een
vooraanstaande Amerikaanse profes
sor. Een andere professor, die woon
achtig is in Rusland, belooft ons bo
vendien een interessante toekomst. Hij
zegt, dat he* binnen twintig jaar mo
gelijk is, dat mensen reizen naar de
maan maken. Als we voor die tijd
tenminste niet naar de maan zijn.
Kerstmis kondigt zich al aan door de
donkere dagen, die er aan voorafgaan.
Engelse speelgoedfabrikanten laten'
de nadering van het kers'feest blijken
door de productie van nieuw speel-
goed. Ze hebben nu een pop op de
markt gebracht, die zeer geschikt is
als copversatievriendinvoor kleine
meisjes. De pop kan namelijk bepaalde
vragen met „ja" of „nee" beantwoor
den. Daartoe heeft het speelding twee
knoppen tussen de schouderbladen zit-
Excellentie, wij warmen ons wel
aan het plan
ten, welke het kind zelf kan bedienen
D „Een armzalig repertoire voor zo'n
pop", zegt u? Dan moet u de redevoe
ringen van de Sowjetrussische afge
vaardigde in de Veiligheidsraad eens
gaan beluisteren. Volgens een journa
list van Time heeft Wysjinski slechts
éénmaal een vraag met „ja" beant
woord. Da* was toen hij een voorstel
van een andere afgevaardigde op een
U N.O.-vergadering met „nee" beant
woordde. De voorzitter vroeg toen-
„Zei u: „Nee?" Hierop antwoordde
Wysjinski: „Ja. ik zei nee!" Nu we
toch in de sfeer van de Verenigde
Naties zitten: de Franse ambassadeur
in Engeland heeft tijdens 'n lunch in
Londen verklaard, dat hij graag zou
zien. dat Europa één werd „Maar dan
moet men in Engeland wijn als water
drinken", zei hij, „want het is volgens
mij niet mogelijk tot Europa te be
horen als men geen wijn drinkt!" U
De Fransen zelf zijn wel de laatsten
die water in de wijn zullen doen. In
de toekomst zal men uit Languedoe
de kostelijke Franse wijn per tank
schip naar Groot-Brittannië vervoe
ren. Zodoende kan men in één ritjr
een half millioen liter van deze dranl
verschepen.
J_|ET is kenmerkend voor de moeilijk
heden, waarin de woningbouw in ons
land verkeert, dat de Nationale Wo
ningraad het nodig oordeelde een „de
monstratief congres" te organiseren.
Nóg welsprekender voor de verwarring
op dit gebied is het feit, dat op deze
in Utrecht gehouden bijeenkomst is
gebleken, dat zelfs deskundigen geen
weg meer weten in de doolhof van
kwesties en derhalve geen duidelijk ant
woord konden geven op de vraag hoe
het woningbouwvraagstuk moet wor
den aangepakt, indien men tot een re
delijke oplossing wil geraken.
Er zijn in Utrecht experts aan het
woord geweest. De hoofddirecteur van
de gemeentelijke dienst voor wederop
bouw en stadsontwikkeling te 's-Gra-
venhage, dr. ir. F. Bakker Schut, be
toogde, dat het woningbouwvraagstuk
er in de eerste plaats een van finan
ciële aard is. Daarmee kunnen wij in
stemmen. Hij knoopte daaraan even
wel een beschouwing vast over de ver
deling van woningen op grond van so
ciaal-economische behoefte. Het is ons
niet helder voor ogen komen te staan
hoe de heer Bakker Schut een vrije
financiering aan de theorie van bouw-
spreiding wil koppelen. Alsof een ge
meente, die geld beschikbaar heeft, be
reid gevonden kan worden elders dan
binnen eigen grenzen te bouwen!
De burgemeester van Bergen op
Zoom, Ir. H. B. J. Witte, stelde voor bij
een volgende loonronde een huurver
hoging toe te passen, daarmee belan
dend bij de academische vraag of een
huurprijs mag worden afgemeten aan
het loon of verbonden moet blijven aan
de bouwkosten. Wij zijn van oordeel,
dat een gezonde verhouding tussen ka
pitaals-investering en rentevoet als ge
biedende eis stelt, dat het systeem van
bouwkosten-huurprijs nimmer mag
worden verlaten. Tenminste niet als
principe. Het is evenwel begrijpelijk,
dat de economische toestand des lands
na 1945 enige deviaties toelaat.
Prof. dr. F. de Roos van de Vrije
Universiteit in Amsterdam bepaalde
zich tot critiek op de rentevoet voor
woningbouwleningen Men kan niet
verwachten, dat zonder verhoging van
de rentevoet ruimer kapitaal voor wo
ningbouw vrij zal komen. Op zichzelf
is hiertegen niets in te brengen, doch
er moet aan worden toegevoegd, dat
een verhoging van het renteniveau
huurverhoging met zich brengt. Prof.
De Roos onderkende uiteraard deze
moeilijkheid. Hij wil haar oplossen door
een methode van „overbruggingstoeslag
op de jaarlijke exploitatiebijdragen".
Waarmee een verregaand ongezonde
toestand zou blijven voortbestaan.
Nee, bijzonder verhelderend heeft dit
demonstratieve congres zeker niet ge
werkt. Of het zou moeten zijn, dat wij
nu met zekerheid weten, dat ook de
deskundigen de problemen niet aan
kunnen.
Naar onze mening wordt niet vol
doende rekening gehouden met het
feit, dat woningbouw een kapitaals
kwestie ié. Dit kapitaal moet komen
van besparingen, zoals vroeger. Op
zichzelf zijn de vermaningen van mi
nister In 't Veld juist. Ons volk kan
geen twee dingen tegelijk doen: zijn
nationale inkomen voor consumptieve
doeleinden gebruiken en terzelfdertijd
van hetzelfde geld sparen voor woning
bouw!
Nu wil het ongeluk, dat de Overheid
nog nimmer grote voortvarendheid
heeft getoond op het gebied van mede
werking met particulieren, die kapitaal
voor woningbouw vrij hadden. Deze
mensen zullen meer dan vroeger het e
val is geweest beschikkingsrecht over
aldus gebouwde huizen moeten hpij-
gen De regelzucht van de Ove neid
schrikt tallozen af.
In een van de laatste afleveringen
van het centraal orgaan voor de bouw
wereld COBOUW, werd opgemerkt, dat
er werkloosheid in het bouwbedrijf be
staat. terwijl honderdduizenden Neder
landse gezinnen niet behoorlijk kun
nen worden ondergebracht en het fi
nancieren van de woningbouw in 1952
nog lang niet vaststaat.
Wanneer wij alle redeneringen van
het demonstratieve congres nauwkeurig
nagaan, dan blijft er voor ons slechts
één conclusie: bij een voldoende voor
ziening van bouwmaterialen en bij
werkloosheid onder de bouwvakarbei
ders moeten meer woningen kunnen
worden gebouwd.
Dit is evenwel alleen mogelijk, indien
de Overheid aan de burger meer vrij
heid laat. Indien een „spaarder" uit
eigen middelen een huis wil laten bou
wen, dan moet men zijn loffelijke am
bities niet in een papieren warwinkel
laten doodlopen. Men geve hem boven
dien een ruimer beschikkingsrecht.
Wij zijn ervan overtuigd, dat alléén
dit middel de woningbouw in het rechte
spoor brengt.
Prins Bernhard is gisteren per vlieg
tuig uit New York naar Nederland ver
trokken. Op uitnodiging van de Ameri
kaanse marine heeft hij een bezoek van
twaalf dagen aan de Verenigde Staten
gebracht. Hij bezocht o.m. marine-in
stallaties aan de Atlantische kust.