Nederlandse monumenten in verval Geleidelijke sanering zoetwater- visbedrijven noodzakelijk HET NIEUWE BOEK besproken Overheid is onmachtighet publiek onverschillig GESPREK MET TON KOOT *H''bedrag van f 2.200.000.dat de regering op het ogenblik ter beschikking ste t voor de restauratie van al onze cultuurmonumenten gedurende een heel jaar, is belachelijk en onmogelijk. Het is nog minder dan een druppel op een gloeiende plaat en te enenmale ontoereikend. Geen defensie, of andere nood zakelijke uitgaven kunnen een voldoende excuus vormen, voor dit gebrek aan medewerking van de zijde der overheid. Er staan grote belangen op het spel. Onze reputatie als cultuurland is er mee gemoeid. Het verval waarin ons natio naal monumentenbezit verkeert, is groter en ernstiger dan menigeen zich kan Indenken. Als er niet spoedig en energiek wordt ingegrepen, dan zal ons land een verlies lijden dat nooit meer te herstellen is. Wat de oorlog en de bezetter intact lieten, zullen wjj dan zelf hebben vernield". Er verdwijnt zeer veel onvervangbaars De nieuwe Tuinbouwgids Nieuw olieveld ir. Zuid-I rak ontsloten Onbetrouwbaar Amerikaans diplomaat ontslagen Generaal Clark toch naar Vaticaanstad Voorwaardelijke schenking aan Frankrijk Herbouw St. Laurens te Rotterdam begint in 1952 Pleidooi voor samenwerking in Verre Oosten Opstand bedwongen in de divisie Diponegoro Voor bestaansmogelijkheid der binnenvissers Hoeveelheid vis zeer aanzienlijk teruggelopen KERKELIJK NIEUWS VRIJDAG 14 DECEMBER 1951 (Van onze speciale verslaggever) y^LDUS SPRAK de heer Ton Koot, secretaris van het Rijksmuseum en van de Bond Heemschut, een van de ijverigste, energiekste en competent- ste cultuurstrijders van Nederland. „Het is onbegrijpelijk en ontstellend", aldus vervolgde onze zegsman, „zo onverschillig als ons volk de onder gang van zijn kostbaarste bezit aan vaardt. Deze onverschilligheid demon streert een volkomen gemis aan in zicht. Men wil of men kan blijkbaar niet begrijpen, dat wij niet strijden voor een of ander vaag aesthetisch ideaal, maar voor wezenlijke waarden, die een rol spelen in het leven van iedere dag van ieder mens". Schoonheidsgevoel ontbreekt. "pON KOOT wijst er dan op hoe sinds de Franse revolutie het natuur lijke gevoel voor schoonheid geknakt en het gevoel voor goede verhoudin gen speciaal bij onze bouwers verdwenen schijnt te zijn. Aan wat er sindsdien gebouwd is, kan men maar hoogstzelden de 5000 jaar Europese cultuur bespeuren waarop onze tegen woordige beschaving gebaseerd is. En kele loffelijke uitzonderingen daarge laten, kan men nog steeds niet zeggen dat er een moderne architectuur is ontstaan, die voldoende representatief is voor deze tijd en de bewondering van ons nageslacht zal kunnen opwek ken. Wij zelf en onze nakomelingen hebben het recht te leven temidden van schone dingen. Dat is zelfs een noodzaak voor een gelukkig leven. Waarom is de gewone trots op zijn stad? Omdat hij onbewust geniet van haar schoonheid. Welnu, als deze tijd ons geen mooie dingen brengen kan, dan moeten wij de monumenten uit vervlogen eeuwen zorgvuldig bewaren. Niet omdat ze oud zijn, maar omdat ze mooi zijn. !")E heer Koot is bezig aan de zesde druk van zijn boek over Amster dam. De eerste druk verscheen in 1931. Hij doorkruist thans heel de stad om correcties in zijn tekst aan te brengen en het huilen stond hem na der dan het lachen, toen hij zag hoe veel schoonheid er in die twintig jaar verdwenen is. Verdwenen door ver waarlozing en door afbraak. „Van de Een maand vroeger dan anders het geval was, is de nieuwe Tuinbouwgids voor het jaar 1952 verschenen, weder om uitgegeven door de Directie van de Landbouw te 's Gravenhage. Zoals men van deze uitermate nuttige en voor de meeste belanghebbenden zo langzamerhand onmisbaar geworden uitgave verwachten mocht, is de ver zorging weer uitstekend. Door het toe passen van een andere druktechniek was voor deze uitgave 140 bladzijden minder nodig dan die van 1951, doch de inhoud heeft er geen schade door geleden. Hij is even rijk gevarieerd en gedocumenteerd en bevat nog meer gegevens dan de vorige. De gids is rijk geïllustreerd, rijker dan in enige andere uitgave daarvoor. De vele beeldgrafieken dienen om de gebrui ker enigszins te helpen bij het verwer ken van dorre statistische gegevens. Er zijn enige nieuwigheden in deze uitgave. Zo zijn alle belastingen be handeld. Voorts is een nieuw gedeelte ingelast over tuinbouwtechniek en ook is een nieuwe opzet gevolgd bij de be handeling van de ziektebestrijdmgs- middelen. In het hoofdstuk over grond, bemesting en waterhuishouding is ge poogd door zeer korte stukjes op zeer veel onderwerpen licht te laten schij- Begin Januari verlaten de eersve tankschepen van de Basra Petroleum Company de pas ontsloten o lie ve Men van Zuid-'rak. Men meent, dat men hier één van de rijkste bronnen van hot gehele midden-Oosten heeft aan geboord Het veld ligt aan de Perzische grens en zal waarschijnlijk over drie jaar vijf milliocn ton oer jaar kunnen produceren. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft bekend gemaakt, dat de reeds lang in dienst zijnde d plomaat John Service is "nt.s,a®en' dat er „redelijke twijfel bestaat san zijn politieke betrouwbaarheid. vele mooie huizen die in 1931 in de Slijkstraat stonden, zijn er nog twee overgebleven en wat er voor de rest in de plaats is gekomen is verschrik kelijk!" Reclame is in deze tijd onontbeer lijk, dat begrijpt iedereen. Maar waar om moet die altijd ontsierend zijn? In de oude Warmoesstraat telde men 350 uithangborden en toch bleef het een mooie straat. Waarom streven zaken lieden niet naar een artistiek verant woorde reclame? Nederland is op dat gebied toch vindingrijk genoeg! Licht reclames verlevendigen een stad bij avond, maar ontsieren haar dikwijls overdag. En dat is niet nodig. Ton Koot zoekt al jaren naar een oud huis om in te wonen. Hij kent Amsterdam als zijn vestzak, maar kan er geen vinden. En toch, tal van oude huizen in Amsterdam en elders staan leeg en dienen als pakhuis voor vod den en lompen, terwijl ze na restau ratie prima geschikt zouden zijn voor bewoning! ^IEMAND schijnt geld en aandacht te hebben voor onze cultuurmonu menten. Honderden monumenten >n het gehele land, die dringend herstel behoeven, moeten wachten tot er geld is. Maar mpnumenten wachten met instorten niet op geld! Er is een nieu we monumenen-wet in de maak, maar de aandacht wordt voor zoveel andere zaken opgeëist, dat het nog wel ge ruime tijd zal duren voor ze klaar is. „En ondertussen gaat er bijna dage lijks een monument verloren", aldus de heer Koot. „Hier wordt een mooi oud huis gesloopt, daar een mooie pomp opgeofferd aan het autobus- verkeer, elders een schilderachtige gracht gedempt om parkeerruimte te verkrijgen. Talloze kerken en andere openbare gebouwen ontberen ieder onderhoud en brokkelen langzaam maar zeker af. Molens verdwijnen. Beseft men wel dat dit niet alleen een aesthetische verarming betekent, maar dat de vreemde toeristen die nu millioenen in Nederland besteden, op de duur hier niets meer te zoeken of te bewonderen zullen hebben? Er moet, op welke inanier dan ook, geld komen om een debacle te ver mijden en de overheid heeft de plicht om voor te gaan. Vroeger waren het de rijke kooplui die monumenten bouwden, bij de huidige belastings- politiek kan men van het „particulier initiatief nauwelijks hun behoud ver langen". President Truman heeft medegedeeld, dat hij in Januari zijn voorstel, om ge neraal Clark te benoemen als eerste Amerikaanse ambassadeur bij de Heili ge Stoel, naar het Congres zal zenden. Het voorstel werd 20 October, de laatste dag van het zittingsjaar, naar de senaat gezonden. Hoewel het niet be handeld werd verwekte de benoeming veel beroering in de protestantse krin gen, van Amerika. Truman zeide, dat het congres zou moeten besluiten of zijn benoeming werd goedgekeurd. In een brief namens Harriman aan de voorzitters van vier commissies van het Amerikaanse Congres is verklaard, dat een schenking van 600 mlllioen dol lar aan Frankrijk gebaseerd is op de „uitdrukkelijke afspraak", dat Frank rijk zijn defensie-verplichtingen vol gens het Atlantisch Pact zal nakomen. In de brief wordt voorts gezegd, dat „het verwezenlijken van de krachts inspanning, nodig om Frankrijk in staat te stellen tot de opbouw van de strijdkrachten die generaal Eisenhower nodig heeft en het onderhouden van de strijdkrachten in Indo-China, afhangt van het Franse vermogen om een vol doend peil van dollarinvoer te hand haven". De herbouw van de St. Laurenskerk te Rotterdam, die in Mei 1940 is ver woest, zal door het Rijk worden ge steund. Het werk zal nu begin volgend jaar ter hand worden genomen. Het dwarsschip zal nu het eerst worden hersteld Daarmee is 2% millioen gul den gemoeid. In 1955 hoopt men met het langschip te kunnen beginnen. Ge rekend wordt op voltooiing in 1960. Het herstel van de toren is tot dus verre afgestuit op de moeilijkheid, dat verwerking van zandsteen voor de werklieden gevaarlijk is. Men hoopt zodanige maatregelen te nemen, dat het silicosegevaar volkomen kan worden bezworen. De voormalige Indonesische minister van economische zaken, dr. Sumitro Djojohadikusumo, die thans economie doceert aan de universiteit te Djakarta, heeft in een artikel in verscheidene dagbladen in Indonesië aangedrongen op een nauwe samenwerking tussen de landen van Zuid-oost-Azie, opdat men gezamelijk het hoofd zal kunnen bie den aan druk in economisch en ander opzicht, die mocht worden uitgeoefend door de landen, die producten in Zuid oost-Aziatische landen afnemen. De zuiveringsactie tegen het opstan dige bataljon van de divisie Diponego ro is vrijwel voltooid. Nadat Zaterdag bij Kudus al was gevochten, is de troep Dinsdag uit elkaar geslagen. De ver liezen bedragen 34 doden bij de opstan delingen, 14 bij de APRI en tien bij de burgerij. Twee leden van de politie werden gedood in gevechten in Muti- lang, toen de opstandelingen probeer den, een aantal gevangenen te onzet- ten. De 3-jarige Pamela Dove heeft een bijzondere vriendschap weten te ver werven van de vogels op Trafalgar Square in Londen, die een dankbaar gebruik maken van het voedsel, dat zij iedere dag aan haar lievelingen brengt. Voor de Haarlemse rechtbank is acht maandent gevangenisstraf geëist tegen een fruithandelaar uit de Bloem- bollenstad, die zich schuldig zou heb ben gemaakt aan verduistering van ongeveer twaalfduizend gulden. De man was mede-eigenaar van een fruit- zaak. QP de culturele dag van de Noordhollandse Bond van de afdelingen der hoofd afdeling Zoetwatervisserij van de Heidemaatschappij in „Ons Huis" te Zaan dam, wees de spreker, de heer Van Drimmelen, inspecteur der visserijen, op de noodzakelijkheid van een geleidelijke sanering der zoetwatervisbedrijven om te komen tot een goede bestaansmogelijkheid in deze branche. Spreker belichtte eerst de economi sche toestand van de zijde van het be drijf der zoetwatervisserij. Hij memo reerde, dat het landbouw-economisch instituut bij een onderzoek in de jaren 1949 en 1950 op verschillende bedrijven flinke tekorten vond en vroeg zich in dit verband af hoe deze moeilijkheden in de zoetwatervisserij zijn ontstaan. Om hiervan een juist overzicht te ver krijgen ging spreker een veertigtal ja ren terug. In deze veertig jaar is er na melijk een aanzienlijke verarming op getreden in deze bedrijfstak. Natuurlijk is het inkomen der binnenvissers in die tijd aanzienlijk gestegen, maar in even redigheid met de koopwaarde is dit thans niet voldoende. „In de crisisjaren vóór de oorlog bleek het eerst de zwakheid van ons bedrijf', aldus spreker. „Toch brachten deze ja ren niet dc zo hoog nodige sanering, die kan leiden tot meer renderende bedrij ven". In de tweede wereldoorlog waren de prijzen goed en ook enkele jaren daarna, doch thans staan wij weer voor dezelfde feiten als in de crisisjaren. Productieverhoging gewenst Wij zullen bovendien moeten komen tot productieverhoging om de hoger» kosten voor het levensonderhoud te kunnen dekken. In de afgelopen veer tig jaar is de vangsttechniek en het ma teriaal der visserij aanzienlijk verbe terd, doch deze beide factoren kunnen slechts "ten goede worden gekeerd, in dien hiermee de arbeidskosten kunnen worden verlaagd. Spreker bracht ver volgens verschillende methoden naar voren, die de onkosten aanzienlijk kun nen drukken, waaronder het meer ad ministratief leiden van het vissersbe- drijf. Toch moet de productieverhoging uiteindelijk van het viswater komen. Gemiddeld hebben de bedrijven 25 50 ha water en het is van groot belang dat hier wat aan gedaan wordt. Het water moet voor een grote vangst na melijk een bepaalde ..dichtheid" bezit ten. De vis-intensiteit is echter toegeno men, niet in geringe mate ook door d sportvisser!), met het gevolg, dat de hoeveelheid vis aanzienlijk is teruggelo pen. Bovendien Hebben onze binnen- watcr»"n te veel van hun natuurlijk ka rakter verloren, hetgee- resulteert in een algemeen verlies voor ons bedrijf", aldus de heer Drimmelen. Thans zal de mens echter ook weer moeten komen tot kunstmatig ingrij pen om te trachten de visstand te ver hogen We staan hiermede aan het be gin van een nieuwe periode in de ont wikkeling van de zoetwatervisserij. Uw belangstelling zal hiervoor gewekt moe ten worden, opdat we met inspaning van aller krachten de zoetwatervisserij weer tot een gezonde bedrijfstak kun nen maken. 's Morgens werd voor de aanwezigen de film „Langs ongebaande wegen" van de Nederlandse Heidemaatschappij ver toond, waardoor men een duidelijk beeld kreeg van het werk dezer ver eniging, waaronder het bestrijden van insecten, de strijd tegen de bosbranden, bosbouw, cultivering van woeste gron den enz. De heer H. Brink, voorzitter der Heidemaatschappij, sprak hierna een kort propagandistisch woord, waar in hij memoreerde, dat de maatschappij ruim zestig jaar geleden werd opge richt in de landbouwcrisis, die toen ons land teisterde. In de afgelopen pe riode werd de administratie van de maatschappij uitgebreid van één ambte naar tot tweeduizend man personeel. Aan het begin van de oprichting be stond Nederland nog voor twintig pro cent uit woeste grond. Dit is dank zij de Heidemaatschappij gereduceerd tot momenteel zeven procent. Deze opper vlakte zal dan ook niet ontgonnen wor den. Het streven van de maatschappij is er tegenwoordig o.m. op gericht de cul tuurgronden te verbeteren. Door de voorzitter van de Noordhol landse Bond, de heer C. Kok van Bur gervlotbrug. werd bij de aanvang o.m. een speciaal welkom toegeroepen tot de heer Hos, waarnemend inspecteur Visserij, de heer K. de Hart, opzichter van de afdeling Visserij, dr. B. Havinga directeur van het Biologisch Instituut voor Visserijonderzoek te Amr'erdr de heer C. mmel, inspecteur van het Be drijfschap voor visserijproducten en de heer Kolkman, hoofd van de afdeling Voedingsraad Vis. Staande de vergadering werd het overlijden herdacht van Hessel de Bruin, secretaris van de Friese Bond, die zo veel werk voor de Bond verrichtte en wiens overlijden dan ook een groot ver lies betekent. Zoals overal in den lande maakt ook Volendam zich op ter viering van het Kersfeest. Reeds getooid met hun wintermutsjes dragen deze twee Volen- dammertjes de Kerstboom naar huis. Mgr. dr. J. O. Smit: Val en op standing van een groot Christen volk. - M. A. van den Oudenrijn O.P.: De Armeniërs en hunne kerk. Onder de verzameltitel „Het Chris telijke Oosten" zijn bij „De Toorts" te Heemstede weer twee boekwerkjes uit gegeven, die talrijke feiten omtrent het Christendom in het Oosten, zoals het opbloeide, onderging en weer herrees, of tracht te herrijzen, bevatten. In het eerste deeltje, „Val en opstan ding van een groot Christenvolk", wordt uitvoerig bewezen, dat de Perzi sche kerk, de Kerk der Chaldeeën, vroeger een Christengemeenschap was, volgens de overlevering gesticht door de apostel Thomas, of Judas Taddeus. In 426 scheidde de Perzische kerk zich af en deed de ketterij van Nestorius het geheel verder verbrokkelen. In de zevende eeuw veroverden de Arabie ren Perzië en werd de Islam staats godsdienst. De katholieken gingen een zware tijd tegemoet, doch ten koste van grote offers bleef men zijn leer trouw. Mgr. Smit wijst in zijn boekje op de grote betekenis, die het feit kan heb ben, dat de herenigde Chaldeeuwse kerk thans ruim 100.000 volgelingen telt. Tal van interessante feiten en de fraaie foto's maken het boekje zeer le zenswaardig. door zijn kennis van de kerk der Ar meniërs, een boeiende beschouwing over het volk der Armeniërs, hun ge schiedenis en cultuur, alsmede een goed-gedocumenteerde uiteenzetting over hun kerk. In de vijfde eeuw scheidde de Armeense kerk, die enkele eeuwen vroeger was gesticht, zich af van Byzantium en dus van de Katho lieke kerk. Thans is er een katholiek Patriarchaat en zijn er c.a. 180.000 ka tholieken. Zeer belangwekkend is de uitvoerige beschrijving van de Armeen se liturgie, kerkgebruiken en hiërar chische instellingen. De veelbewogen geschiedenis van dit intelligente volk dat als bijna geen ander verdrukt er. vervolgd werd, verdient meer belang stelling, dan ze totnogtoe ondervond. De boekjes zelf maken een uitste kend verzorgde indruk en zijn ook voor niet-Katholieken, die zich inte resseren voor de historie van het Christelijke Geloof, een waardevol be zit. De beide deeltjes van deze tweede reeks vullen zeker een leemte. In de waarschijnlijk kleine kring van geïn teresseerden voor deze materie zullen ze ongetwijfeld hun weg vinden. De avonturen van Flip en Flap De N.V. Douwe Egberts heeft, het derde deeltje uitgegeven van de „Avonturen van Flip en Flap". De hondjes zitten nu in Afrika en be leven er allerlei vreemde avonturen Ze helpen de politie bij het opsporen van een zakkenroller, ze verstoren een vergadering van de kattenclub „We zijn niet bang", ze redden een jongetje uit een sloot en dan duiken ze, voor zien van een nieuw soort duikerhelm naar de bodem van de Oceaan. In die mysterieuze wereld van wonderlijke vissen en wrakken komen ze in aan raking met een inktvis, die hen wil meenemen, maar ze worden bevrijd en zwemmen naar boven. Het is de „Wil lem Barendsz" die hen ten slotte op pikt en mee neemt naar Holland. De tekst is van Han G. Hoekstra en de plaatjes werden verzorgd door Joop Geesink. Anton Beuving: De lading brandt. Uitg. Kluitman te Alkmaar. Anton Beuving is er uitstekend in geslaagd een spannend boek te schrij ven voor jongens van 1014 jaar. Het motorschip „Nora" wordt in het Ka naal, waar een dichte mist hangt, ge troffen dcor een ramp. Plotseling blijkt n.L de '.apoklading in brand te staan. De koene zeelieden weten evenwel door onverschrokkenheid en samenwerking alle opvarenden veilig thuis te bren gen. Een van de hoofdpersonen van het boek is Bartje. een jongmaatje, wiens avonturen menige jongen in gespan nen aandacht zullen houden. Een fris en boeiend jongensboek. De Zwerm door Nida Voerman.- Uitg.: Uitgevers Maatschappij „West Friesland", Hoorn. Dit boek is er weer een uit de Zonne-reeks, de bekende serie, die uitstekende lectuur bevat voor oudere meisjes. „De Zwerm" is de bijnaam voor een aantal leerlingen van de hoogste klas ener kweekschool, een groepje meisjes en jongens, die als het ware al met één voet in de poort naar het volle leven staan. Grote avonturen moet men in dit verhaal niet zoeken, er gebeurt eigen lijk niets, dat niet op iedere hoogste klasse van elke middelbare school zou kunnen voorvallen. De schrijfster heeft dan ook minder haar fantasie dan haar gevoel laten wer ken. Zij tekent stuk voor stuk, zeer kunstzinnig en zeer gevoelig, allen, die van deze zwerm deel uitmaken. Acht of negen mensen en evenzovele verschillende karakters. Zij tekent in wat donkere tinten, maar ook daar mee kan men een kunstwerk maken. De jonge mensen, die hier op de voor grond treden, zijn geen schoolkinderen meer, die zich grapjes met de leraren veroorloven en zich over allerlei on beduidende gebeurtenissen vermaken. Ze zijn degelijk, door en door bewust van hun houding en handelingen, mis schien zelfs in hun verhoudingen iets te oud en te ernstig voor hun jaren, maar volkomen aanvaardbaar als toe komstige opvoeders van de jeugd. Er is één uitzondering, Rijk de Vos. een flirttype, door de schrijfster als een zeer gevaarlijk jongmens ge tekend. Maar de zwerm is onderling zo nauw in degelijkheid en vriend schap verbonden, dat werkelijk ge vaar door de omgang met deze jon gen voor geen der meisjes uit dit groepje is te vrezen. Een uitstekend boek voor oudere meisjes en zelfs voor oudere jongens. Eenvoud en degelijkheid, hartelijkheid en ware vriendschap tussen manne lijke en vrouwelijke klassegenoten uit diverse milieux. met geheel verschil lende karaktereigenschappen en ta lenten, maar allen door hetzelfde doel bezield: iets te -worden waardoor zij anderen ten zegen kunnen zijn. Hans Borrebach heeft voor enkele uitstekende illustraties gezorgd. N. Meyboom-Veltman: Een mand vol letters. Uitg. Kluitman te Alkmaar. Oudere meisjes zullen aan deze ro man enige prettige uren beleven. Me vrouw Meyboom-Veltman tekent de sfeer op het redactiekantoor van een groot provinciaal dagblad, waar Marian de eerste wankele schreden op het pad der journalistiek zet. Na een onzeker begin gaat zij later geheel in het be roep op. Haar aandacht wordt echter tevens getrokken door Hans, die even eens aan de krant werkt en later de directeur zal opvolgen. Vele conflicten Ned. Hervormde Kerk; Beroepen te Ernst: H. N. van Hensbergen te Schalkwijk: te Utrecht: (als diacones- senhuispredikant)A. Everts te Rot terdam, Indonesisch predikant met verlof. Geref. Kerken. Beroepen te Heer- hugowaard: J. Heule cand. te Bloe- mendaal; te Rotterdam-Kralingen: H. W Wierda te 's-Gravenhage Loos duinen. Remonstrantse Broederschap. Twee tal te Groningen: J. M. Lindemans te Hengelo (O.) en D. G. van Vreumin- gen te Bussum. Geref. Gemeenten. Beroepen te Dirksiand: H. van Gilst te Elspet. NIEUWE FRANKEERZEGELS Aan de bestaande serie frankeerze gels met de beeltenis van H.M. Ko ningin Juliana is een nieuwe waarde, n.1. die van 75 cent toegevoegd De kleur van het zegel is karmijn-rood, de uitvoering geschiedde in rotogra vure. In Parijs zal van 17 tot 22 Decem ber a.s. een conferentie over de bur gerlijke verdediging woden gehouden door de landen van het Pact ven Bnt- nL

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 7