Waarschuwing van Lester Pearson
Uitbreiding der Kamers aanvaard
„Dr" Richter hield zich schuil
onder een valse naam
Expeditie moest op de vlucht voor
Jemenietische stammen
Woningbouw
Lissabon
NAVQ-conferenfie ie Lissabon bego
Onze belangstelling zal verminderen
als er geen resuliaien komen
Atoomexplosies in
Argentinië?
143 vrijwilligers
naar Korea
D*
Geen gekwalificeerde meerderheid
voor de nieuwe rechtsorde
Westfriese Flora in Bovenkarspel^j
Donderdag 21 Febr. 1952
VERENIGDE NOORD HOLLANDSE DAGBLADEN
77e Jaargang No. 11341
Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
innen
Pleidooi voor Spanje
GESNEUVELD IN KOREA
W^eA^-eA'cfd
Bondsdaglid bleek Nazi
De tempel van Bilkis
is zonder gelijke
Oud Gauhauptstellenleiter
in Saksen
Vermogen voor zes
stuivers
De 23-jarigen kunnen thans
Tweede Kamerlid worden
Straaljager explodeerde
in de lucht
Maakten Churchill en
Truman afspraken?
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur-
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 6264
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
TARIEVEN:
'Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den Lelke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen ƒ0.49
Zoutig NAVO-ministem "(veTrUenvan" buUenïanX^zaken ^Tevenvw"van
geut «tdV ge"
£untentordtnVerge^mtkdooreSteUjkP militai" Neiging, die tiet zal
hnitenlandse zaken achfte j. i«« Van n a,Ieen- D« Canadese minister
mtr vtd het ongeltldg en omedeB*''dTm™'XV°°T t Vred*
bijeen was dramatische besluiten zou móeten verwachten NieUe^n^oudente
^tZtntatnNAevtamdoern ""F** VOrderen de opl^ng van de
tter?,.hren aantonen. „Indien wij niet door resultaten onze
volken overtuigen, dat dit gebeurt, dan zal hun belangstelling en met name die
t„V de tnderenzfideanderesZijde Van de Atlanti^he Oceaan TermZeren
rt,n ht i« mnjLrnv j ?e "ceaan zi>n ongeduldig van natuur", aldus
Pearson, „en het is mogelijk, dat wij ons van de moeiliikheden ni*»t altiiri pvpn
bewust zyn als de oude gemeenschappen van Eur^a"!
1AE eerste spreker op de openingsbij-
L' eenkomst was de Portugese minis
ter van buitenlandse zaken Paolo Cun-
ha. Minister Cunha zeide het te be
treuren dat de NAVO nog niet had
besloten Spanje deel te doen hebben
LESTER PEARSON
'Volgens het te Santiago verschijnende
blad „Ultimas Noticias" heeft de beman
ning van een toestel der Chileense
luchtmacht bij de Argentijnse grens
twee ontploffingen waargenomen, „die
de zelfde verschijnselen vertoonden als
atoomontploffingen".
De bemanning zag eerst een rookzuil
van ongeveer twintig meter omtrek,
waarop zich de kenmerkende gekleurde
paddestoel vormde. Onmiddellijk daar
na zag de bemanning even verder het
zelfde verschijnsel. De ontploffingen
werden waargenomen op een afstand
van ongeveer tien kilometer van het
toestel, dat zich op een hoogte van on
geveer drieduizend meter bevond.
Er blijkt voortdurend grote belang
stelling te bestaan voor dienstneming
bü het Ned. detachement Verenigde
Naties. Precies zeven weken na het
vertrek van het vorige aflossingsdeta
chement, groot 160 man, n.1. op Dinsdag
26 Februari, zal opnieuw een detache
ment worden ingescheept. Ditmaal zijn
het 143 militairen onder wie 5 officie
ren, 12 onderofficieren, 120 korporaals
of soldaten en 6 militairen van het wa
pen der Kon. Marechaussee.
Onder hen, die thans de reis naar
Korea gaan aanvaarden, is een twin
tigtal leden van het oorspronkelijke
Korea-detachement.
Tegelijk met het Nederlandse deta
chement zal ook een Belgisch aflos
singsdetachement ter sterkte van 70
man te Rotterdai worden ingescheept.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen tijdens gevechten op
Korea op 18 Februari 1952 de navol
gende militairen zijn gesneuveld: sol
daat J. van den Berg, oud 23 jaar, on
gehuwd en afkomstig uit Brunssum,
de korporaal H. Cleffken, oud 24 jaar,
ongehuwd en afkomstig uit Rotter
dam; soldaat M. P. F. van Haren, oud
21 jaar, ongehuwd en afkomstig uit
Eindhoven; de soldaat J. Lenaerts, oud
29 jaar, ongehuwd en afkomstig uit
Maastricht.
Verwachting tot Donderdagavond:
VEEL BEWOLKING
Zwaar bewolkt met enkele ver
spreide opklaringen en slechts hier
en daar wat motregen. Overwegend
matige Westelijke wind. Middag-
temperatuur tussen 5 en 7 graden.
VRIJDAGZon op 7.43. onder
18.05. Maan op 6.33. onder 13.53
aan de Westeuropese verdediging. „Het
is een strategische enormiteit", zeide
hij, „dat dit nog niet is gebeurd. De
strategische verdediging van het Pyre-
nese schiereiland is één en ondeelbaar.
Wij zullen mogelijk in een hachelijke
toestand komen te verkeren, indien
deze militair volstrekt onlogische gang
van zaken wordt gehandhaafd".
WIJ ZULLEN SLAGEN
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dean Acheson, zei, dat
de NAVO een schepping was, welke be
hoort tot de opvallendste uitingen der
democratie van de afgelopen eeuw. Op
den duur, aldus Acheson, gaat de bete
kenis van de NAVO veel verder dan
militaire samenwerking, daar de ver
bonden volkeren ook economisch, maat
schappelijk en moreel krachtig moeten
zijn. Acheson besloot met de woorden:
„Wij zullen slagen, omdat wü dat móe
ten!"
De Noorse minister van buitenlandse
zaken, Lange, verklaarde o.m., dat de
Atlantische staten na het bereiken van
het volstrekt noodzakelijke minimum
van militaire weerkracht bereid zijn
deel te nemen aan een realistisch pro
gramma van onder toezicht uitgevoer
de ontwapening, hetgeen zou moeten
geschieden onder het oppergezag der
V.N.
VERVOLGENS diende Averell Harri-
man een rapport van de tijdel i.
commissie in over de doeleinden, welke
op militair gebied door de NAVO moe
ten worden nagestreefd. Volgens dit.
rapport moet men trachten dit jaar dr
sterkte van de landmacht in Europa op
vijf en twintig divisies te brengen. Ha
riman drong ook aan op een verhogin-
van de kolen- en staalproductie en een
vollediger gebruikmaken van de be
schikbare arbeidskrachten.
Eisenhower bezorgd
Generaal Grünther, de stafchef van
generaal Eisenhower, deelde mee, dat
de opperbevelhebber „ernstig bezorgd"
is over de geringe vorderingen bij de
aanleg van nieuwe vliegvelden en an
dere verbindingscentra welke de SHA-
PE nodig heeft. Generaal Eisenhower
verzocht dan ook dringend om de uit
voering van het herziene program,
waarmee hij zich accoord heeft ver
klaard, te verhaasten.
ministers van buitenlandse zaken
hebben de volgende agenda voor de
verdere bijeenkomsten van de Noord-
atlantische raad opgesteld: Rapporten
van de militaire en burgerlijke bureaux
der NAVO; een gezamenlijk onderzoek
van de defensieplannen; de aanleg van
nieuwe vliegvelden en andere verbin
dingscentra; de verhouding tussen de
NAVO en de Europese Verdedigings
gemeenschap (EVG); de reorganisatie
van de administratieve instellingen van
de NAVO; het rapport van de vijf-lan-
dencommissie inzake het versterken
van de politieke, sociale en culturele
banden tussen de leden-staten; „andere
kwesties".
Op de landingsplaats van het Britse Commando no. 4 aan de Oranjedijk te
Vlissingen komt een oorlogsmonument te staan, voorstellende een aan
vallende commando-soldaat. De ontwerper van het monument, de beeld-
nouwer Titus Leeser, uit Ommen, werkt in zijn atelier aan de voltooiing
van het beeTH.
De Amerikaanse archeologische ex
peditie onder leiding van Wendell
Philips, die op onderzoek was uitgeto
gen naar Mareb, de oude hoofdstad
van de koningin van Saba, heeft haar
plannen in duigen zien vallen doordat
zij hals over de kop op de vlucht moest
slaan voor een aanval van Jemenieti
sche stammen. Een uitrusting ter
waarde van ongeveer twintigduizend
dollar heeft men daarbij achter moe
ten laten.
Philips heeft koning Hamed van .Te
men, met wiens toestemming de expe
ditie ondernomen was, in een schrij
ven medegedeeld, dat de ruïnes van
Mareb tot de prachtigste archeologi
sche schatten gerekend moeten wor
den. De tempel van Bilkis met name
zou zijn gelijke niet hebben in de we
reld. Men was reeds goeddeels met de
opgraving gevorderd, toen men het
werk in de steek moest laten. „Indien
Uwe Majesteit niet tussenbeide komt",
aldus schrijft Philips, „zal dit meester
werk van de beschaving van Saba aan
algehele verwoesting ten prooi vallen".
De man, die onder de naam dr. Franz
Richter als uiterst rechtse afgevaardigde
zitting had in de Westduitse Bondsdag,
is gisteren, toen hij de presentielijst
tekende, gearresteerd. Naar dr. Ehlers,
de voorzitter van de Bondsdag, heeft
medegedeeld, heet Richter in feite Fritz
Roesier; hij voerde ten onrechte zijn
titel en is onder Hitier „Gauhauptstel
lenleiter" van de NSDAP in Saksen ge
weest.
Na de oorlog was Richter werkzaam
als onderwijzer. Hij zou echter ontsla -
De 27-jarige mevr. Joan Digby
te Northampton (Engeland), moe
der van twee kinderen, kreeg gis
teren te horen dat zij voor haar
ticket van zes stuiver in een voet
balpool een prijs van 75.000 pd. st.
mocht innen. Zij doet elke week
mee aan een pool, waarvoor ze 2i/t
shilling pleegt te reserveren.
(Van onze parlementaire redacteur)
U7E weten nu langzamerhand waar we
met de Grondwetsherziening aan toe
zijn. Gistermiddag hield de Tweede
Kamer de eindstemming over de aan
hangige wetsontwerpen. Met het vol
gende resultaat:
Het wetsontwerp betreffende de in
voering van een nieuwe rechtsorde voor
het Koninkrijk werd aangenomen met
51 tegen 36 stemmen. Vóór waren de
PvdA, en de KVP, tegen de overige
partijen.
Het ontwerp tot uitbreiding van het
aantal leden van de Tweede Kamer tot
150 nam de Kamer aan met 67 tegen
20 stemmen. Vóór KVP, PvdA, AR, SGP
de heer Weiter van de KNP en van de
WD mevrouw Fortanier-De Wit en de
heer Zegering Hadders. Tegen CH, CPN
en van de WD de heren Oud, Den Har-
tog, Cornelissen en Vonk.
Het wetsontwerp tot uitbreiding van
het aantal leden der Eerste Kamer tot
75 aanvaardde de Kamer in dezelfde
stemmenverhouding.
Het ontwerp tot verlaging van de
leeftijd voor verkiesbaarheid tot lid van
de Tweede Kamer tot 23 jaar werd aan
genomen met 64 tegen 24 stemmen.
Vóór KVP, behalve de heer De Haas
PvdA CPN en VVD, behalve de hee-
Vonk. Tegen AR. CH, SGP, de her
Weiter van de KNP en de heren De
Haas (KVP) en Vonk (VVD).
Het voorstel tot handhaving van de,
toelatingsleeftijd voor de Eerste Kamer
op 30 jaar werd aangenomen met 73 te
gen 14 stemmen. Vóór KVP, PvdA, AR
CH SGP, de heer Weiter van de KP
en 'de heer Vonk van de VVD_ Teg-n
CPN en WD behalve de heer Vonk.
Wat het wetsontwerp betreffende de
instelling van een Herzieningskan; r
aangaat - de meerderheid had z -h
reeds eerder tegen een zodanige Kan er
•itgesproken deelde de minister v n
"binnenlandse Zaken, prof. Beel, me' e
'••t, de regering, ondanks de gerit
„randeringen, die het ontwerp buitvn
de Grondwetskamer inhoudt, aan H M.
de Koningin had voorgesteld dit wets
ontwerp in te trekken. Het antwoord
was daarop nog niet binnengekomen.
In elk geval behoefde er nu niet over
gestemd te worden.
Geheel ongeschonden zijn enkele van
de regeringsvoorstellen de Tweede Ka
mer niet gepasseerd.
Stemmen bij volmacht
IAE afgevaardigden verenigden zich
u Woensdagmiddag nog met een amen
dement van de RK heer Andriessen
om het stemmen van Kamerleden bij
volmacht mogelijk te maken met 52
tegen 36 stemmen. De stemming was
verdeeld. Wanneer het desbetreffende
wetsontwerp de eindstreep bereikt, be
tekent dit, dat een lid voor een ander
lid zijn stem kan uitbrengen, wanneer
de Kamer dit verantwoord acht en dan
nog alleen maar, als het afwezige lid in
het buitenland vertoeft wegens werk
zaamheden, die rechtstreeks uit zijn Ka
merlidmaatschap voortvloeien.
Een amendement van de heer An
driessen om het quotum op een derde
van het aantal leden te bepalen, accep
teerden de afgevaardigden met 64 te
gen 24 stemmen. Tot nu toe was dit
quotum de helft van het aantal leden,
d.w.z. dat tot nu toe een vergadering
van de Tweede of de Eerste Kamer niet
kon aanvangen als niet minstens de
helft plus één leden aanwezig waren.
Voor de Tweede Kamer waren dit 51
leden en voor de Eerste Kamer 26 leden.
Na het aantal Kamerleden vergroot zal
worden tot 150 leden voor de Tweede
Kamer en 75 leden voor de Eerste Ka
mer zullen de vergaderingen derhalve
in de toekomst kunnen aanvangen als
respectievelijk 51 en 26 leden de pre
sentielijst getekend hebben.
(Zie verder elders in dit blad)
gen zijn omdat hij de kinderen voor
hield, dat „het zegevierende Duitse
leger slechts door verraad overwon
nen werd". Men had hem, nadat hij in
1945 uit de Sudeten naar Duitsland was
uitgeweken, aangemerkt al|; iemand,
die van Nazistische smetten vrij was.
Richter wordt thans o.m. beschul
digd van het zich verschuilen onder een
valse naam, meineed en het onwettig
uitoefenen van een functie. „Richter"
zou voorts in 1946 te Luthe, bij Hann-
over, met zijn eigen vrouw in het hu
welijk getreden zijn. Zij zouden in
hetzelfde jaar reeds in Bad Gottleuba
in Saksen in de echt verbonden zijn.
„Richter" had onder ede getuigd, dat
hij vrijgezel was en geen kinderen had
en getuige geweest was van het sneu
velen van kapitein Fritz Roesier,
wiens weduwe hij wilde huwen. Hij
zou zijn eigen kinderen als stiefkinde
ren aangenomen hebben. Hij had on
der ede verklaard zijn loopbaan als
lgraar op een middelbare school in
Neder-Saksen begonnen te zijn. Tijdens
het nazi-bewind was hij „Gauhaupt
stellenleiter", belast met propaganda-
zaken en „Oostelijke aangelegenheden"
in Saksen.
Piloot kwam om het leven
Gistermiddag om ongeveer 16.30 uur
is een Gloster-Meteor van de Neder
landse luchtstrijdkrachten in de omge
ving van Lunteren in de lucht geëxplo
deerd. De wrakstukken liggen ver in
het rond verspreid. De piloot, de 23-
jarige sergeant-vlieger P. C. Smaal,
werd gedood. A
Ooggetuigen zagen de straaljager in
een duikvlucht uit de wolken te voor
schijn komen. Plotseling werd een zwa
re rookpluim zichtbaar en met een
zware knal sloeg de Meteoor op korte
afstand van de aarde uit elkaar. In een
huis in de omgeving werd door de
luchtdruk belangrijke schade aange
richt.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft het Huis van
Afgevaardigden verzekerd dat bij de
in Januari tussen president Truman
en premier Churchill gevoerde bespre
kingen „geen geheime overeenkom
sten zijn gesloten, terwijl evenmin
bindende beslissingen werden geno
men".
President Truman verklaarde opeen
persconferentie dat hij zich tegenover
Engeland niet had verplicht Ameri
kaanse troepen naar welke plaats ter
wereld ook te zenden.
Het Huis nam met de verklaring
geen genoegen en nam, niettegen
staande waarschuwingen van de com
missie voor buitenlandse zaken, een
resolutie aan, waarin Acheson en Tru
man werd verzocht inlichtingen
over de conferentie te verstrekken.
Truman en Acheson zijn echter be
voegd deze inlichtingen te weigeren,
indien zij dit in het belang van het
land achten.
dien Engeland royaal had meegedaan -
zeker niet op het tapijt had gelegd.
De Lissabonse impasse lijkt ons vol
ledig. Het zou een wonder zijn, indien
de hoge mannen een uitweg zouden
vinden, die de Europese Defensie Ge
meenschap een stap in de goede rich
ting brengt
Amerika mag inmiddels iets van zijn
verlangens hebben laten vallen, de in
spanningen, die van ons gevraagd wor
den, zijn nog altijd zo groot, dat wij
ze eigenlijk niet kunnen brengen voor
iets, dat slechts als een slap aftreksel
van Europese defensieve integratie
zou kunni worden gekwalificeerd.
LJOE weinig vertrouwen de gemeen-
teijjke overheden stelden in het be
leid van de regering ten aanzien van
de woningbouw is gedurende de laat
ste maanden wel gebleken uit de po
gingen, die de gemeenten ondernamen
om aan geld te komen, waarvan hui
zen zouden kunnen worden gebouwd.
Niet steeds werd bij het organiseren
van deze leningen de zorgvuldigheid
in acht genomen, die aan geldzaken
onverbrekelijk verbonden moet zijn.
Kort geleden kondigde de regering
enkele maatregelen aan. Thans is ge
bleken, dat de bouw van 50.000 huizen
in 1952 vijftig millioen gulden méér
vergde dan het bedrag dat daarvoor
kon worden uitgetrokken. Aangekon
digd is nu, dat de Bank voor Neder
landse gemeenten overgaat tot uitgifte
van drie nationale leningen.
Wij hebben meer dan eens geschre
ven, dat de Woningnood één der erns
tigste naoorlogse kwalen is. Een kleine
brochure, die wij dezer dagen ontvin
gen begint met de opmerking, dat et
telijke tienduizenden gezinnen in ons
land al jaren naar een eigen vertrouw
de woning hunkeren. Wij behoeven,
niet te wijzen op de kwade gevolgen
vah de woningnood. Ze liggen voor
de hand en vele onder ons hebben ze
aan den lijve ondervonden.
Er zal een gezamenlijke krachtsin
spanning moeten worden ondernomen
om de slepende ziekte te genezen. Eni
ge tijd geleden leken de kansen op de
bouw van 50.000 woningen gering.
Sindsdien zijn sommige gemeenten er
in geslaagd met een beroep op de bur
gerzin leningen voor dit doel te
plaatsen. De regering heeft deze mo
gelijkheden onderkend en eigenlijk
het initiatief van de gemeenten over
genomen; hoewel de leningen, die op
dit moment openstaan, niet worden
ingetrokken.
Men behoeft voor de woningbouw-
politiek van de regering nog geen be
wondering te hebben, om nadrukkelijk
vast te stellen, dat deze leningen
moeten slagen. Het is niet oppor
tuun zich af te vragen of, formeel ge
redeneerd, het uit constitutioneel oog
punt oirbaar was, dat H.M. de Konin
gin persoonlijk een beroep deed op de
eendracht van ons volk. Het gaat er
om een vijand van de gemeenschap in
gezamenlijke krachtsinspanning te
verslaan.
Men mag nog zoveel bezwaren heb
ben, boven alles gaat, dat er woningen
moeten komen. Veel woningen en in
zo kort mogelijke tijd.
Wij voelen ons tot slechts één op
merking verplicht. De kans lijkt ons
niet gering, dat de woningen, die met
dit bedrag worden gefinancierd, voor
verreweg het grootste deel op de
smaak en de behoeften van de arbei
dende klasse zullen worden afgestemd.
Het lijdt niettemin geen twijfel, dat
alleen de financieel enigszins draag-
krachtigen kunnen intekenen. En hoe
zeer wij ervan overtuigd zijn, dat het
goed is, dat allen allen steunen, er zal
nauwkeurig moeten worden berekend
welk percentage van de nieuwbouw
voor kleine zakenlieden, ambtenaren
enz. zal worden bestemd.
Indien bij de aankondiging van deze
nationale leningen op dit punt klaar
heid zou zijn gebracht, zou de lust tot
intekenen ongetwijfeld groter zijn!
Dit alles neemt evenwel niet weg, dat
deze vijftig millioen er moeten komen,
opdat 50.000 nieuwe woningen in 1952
kunnen worden gebouwd.
JAE conferentie van de Noordatlantl-
sche Verdrags Organisatie NAVO
die gisteren in Lissabon is begonnen,
heeft geen goed gesternte. Zij is de
voortzetting van de bijeenkomsten in
Ottawa in September 1951 en van Ro
me in November 1951. Indien men ons
vraagt of wij van deze nieuwe samen
komst grote verwachtingen hebben,
dan antwoorden wij ontkennend. Hoe
zou dat moeten? De Westduitse
Bondsrepubliek is niet in Portugal
vertegenwoordigd, omdat zij niet be
hoort bij de landen van het Atlantisch
Pact. Niettemin zullen de debatten in
de Bondsdag te Bonn hun invloed tot
in Lissabon doen gelden. De Franse
delegatie komt daar aan met de ge
dachte aan de kleine meerderheid,
waarmee de Europese defensiegemeen
schap door de Kamer werd aanvaard;
en met de handen gebonden aan een
motie, die lijnrecht ingaat tegen de
eisen, die door de Westduitse Bonds
dag werden opgesteld.
Het ongeluk wil nu eenmaal, dat
geen defensiekwestie uitsluitend op
het vlak van militaire eisen kan wor
den besproken, maar dat allerlei poli
tieke verwikkelingen er een rol in
spelen. De verhoudingen na de oorlog
zijn door de omstandigheden zó ver
ward geworden, dat ministers van bui
tenlandse zaken over militaire zaken
oordelen, generaals over politieke pro
blemen en volksvertegenwoordigingen
over een Europees leger, dat het sluit
stuk en niet het beginsignaal van een
Europese federatie zou moeten bete
kenen.
Het vreemde in het geval van Lissa
bon is, dat zowel Frankrijk als Duits
land het over het doel (het Europe
se leger of de Europese defensiege
meenschap) eens zijn, maar dat zij
over de middelen om tot dit doel
te geraken hartgrondig van mening
verschillen.
N°g moeilijker wordt het, wanneer
wy bedenken, dat de Verenigde Sta-
ten, Engeland en Frankrijk ieder voor
een deel schuldig zijn aan deze situa-
tie. De Verenigde Staten hadden zo"n
haast met de herbewapening van
West-Duitsland, dat zij Adenauer c.s.
gelegenheid gaven exorbitante eisen
te stellen. Frankrijk achtte deze eisen
terecht met aannemelijk. Engeland
evenmin, maar de afzijdigheid van dit
laatste land bracht Frankrijk ertoe
waarborgen te vragen, die het in-
(Zie kolom 5 onderaan)