NU JAARLIJKS DERTIcfOAGEN
HERHALINGSOEFENINGEN
„Eigenprogramma'vandeKoningin
viel jammerlijk in het water
r
Twintigduizend Oostberlijners
vielen West-sector binnen
.Kwesties Irian en Unie moet men
afzonderlijk zien"
Adenauer is voorstander van een
viermogendheden-conferentie
De harde gulden
Confectiefabriek in Helmond stond
in lichterlaaie
Bruiloftsgast redde
gezin
„Over vijfjaar een Anton-Musserthuis
op de Veluwe"
TIEN DODEN BIJ
INSTORTING
Ver. Staten hebben
ontwapeningsplan
Vrijdag 25 April 1952
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
77 e Jaargang No. 11395
Dagblad voor Den Helder, Koegrast Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Wetsontwerp door Tweede Kamer aanvaard
Deel opgeroepenen naar manoeuvres
in West-Duitsland
Twee-en-dertig mijnen
vegers voor Kon. Marine
Kolendamp dreigde vijf
mensen te verstikken
Huldiging ex-NSB-leider bij opening A'dam-Rijnkanaal
Informaties bij drie
ministers
U/j'.eA^APJiic^
Uitsluitend chauffeuses in taxi-scooters
Grootste betoging sinds 1945
Demonstranten ontvoerden een politieman
Actie tegen verdrag met
Duitsland
Kapsel voor f 10.000
verzekerd
Door stijging van drie
rivieren in Menton
Hoopgevende woorden
van Indonesische minister
Bonn zal huidige Europese po litiek niet opgeven
',Russen hebben respect
voor kracht"
DE ROLLEN WERDEN OMGEKEERD
Hare Majesteit (incognito) werd door
rumoerig escorte opgewacht
Tuinman van Soestdijk
trof zijn Meesteres
Almelose textielfabriek
ontslaat zestig man
Honderdduizend gulden
schade aangericht
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
TARIEVEN:
Advertenties: 16ctp. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
'1AN DE DEZE zomer in Duitsland te houden grote oefeningen van de geallt-
eerde strijdkrachten zal Nederland deelnemen met een gehele divisie, alsmede
met een z.g. skeletondivisie, een deel der korpstroepen en de korpsstaf. Niet alle
dienstplichtigen zullen in West-Duitsland gaan oefenen, een groot deel der op-
geroepenen voor de herhalingsoefeningen zal in Nederland blijven. De manoeu
vres in Duitsland zullen negen a tien dagen duren. Dit deelde minister Staf
gisteren mede in de Tweede Kamer tijdens de behandeling van het wetsontwerp
tot verlenging van de duur der herhalingsoefeningen in 1952, 1953 en 1954, welk
ontwerp ten slotte werd aangenomen met de stemmen der CPN tegen.
MINISTER STAF deelde in zijn rede
voorts mede, dat hij heeft gevraagd
bij de oefeningen in Duitsland de Ne
derlanders bij de oefeningen voor de
Zondag uit te zonderen. Hoewel de
minister critiek op het leger op prijs
stelt, vroeg hij toch ook vertrouwen
bij de opbouw van het leger. Het on
derzoek naar de gebeurtenissen in
Oirschot zijn nog niet geëindigd. Al
les wordt overigens gedaan om de or
ganisatie te verbeteren. Verhoging van
kostwinnersvergoeding, waarop door
enkele Kamerleden werd aangedron
gen, zou aldus de minister te grote fi
nanciële lasten vergen. Beveiliging
van de maatschappelijke positie der
dienstplichtigen wordt zoveel mogelijk
bevorderd.
Bij de replieken diende de heer Wa
genaar (CPN) drie moties in, die wer
den verworpen.
Voor het reservepersoneel zullen de
herhalingsoefeningen verlengd worden
tot negentig dagen in drie jaar. De on
derofficieren zullen achttien dagen
langer voor herhalingsoefeningen moe
ten opkomen dan de gewone dienst
plichtigen beneden de rang van on
derofficier. Voor deze laatste rang
verandert er niets.
In de nacht van Woensdag op Don
derdag heeft zich in Hardinxveld een
geval van kolendampvergiftiging voor
gedaan, dat aan een moeder en v<er
kinderen het leven had kunnen kosten,
indien er in het belendende perceel
geen bruiloft was gevierd.
De moeder voelde zich des avonds
reeds onwel, maar bespeurde niets van
kolendamp. Zij ging naar bed, doch kon
de slaap niet vatten wegens hoofdpijn.
Toen drong het tot haar door, dat ko
lendamp de oorzaak kon zijn. Zij strom
pelde naar de deur. kon nog juist om
hulp roepen voor zij bewusteloos raak
te. Toevallig werd het geroep gehoord
door een bruiloftsgast, die zich even
uit een nabijgelegen feestzaal had ver
wijderd. Er werd hulp gehaald en bin
nen vijf minuten was een dokter ter
plaatse. De moeder moest naar het zie
kenhuis vervoerd worden. Slechts hij
één van de kinderen werden lichte ver
giftigingsverschijnselen geconstateerd.
De toestand van de moeder is goed.
Kamerlid Wagenaar (CPN) siel! vragen
Is het de minister bekend, dat de
tienduizend in Arnhem gedrukte foto
kaarten van de geëxecuteerde leider van
de NSB, ir. A. Mussert, zijn gedrukt
in opdracht van de z.g. stichting Oud-
Politieke Delinquenten, die ze wil ge
bruiken bij een ter gelegenheid van
de opening van het AmsterdamRijn
kanaal te organiseren manifestatie,
waarin men hulde wil brengen aan
Mussert? aldus een van de schriftelij
ke vragen, die door het Tweede Ka
merlid Wagenaar (CPN)» schriftelijk
zijn gesteld aan de ministers van Bin
nenlandse Zaken, Justitie en Buiten
landse Zaken.
Voorts vroeg de heer Wagenaar of
de minister op de hoogte is van het
feit, dat genoemde stichting reeds ge
ruime tijd pogingen in het werk stelt
om, onder bedriegelijke voorwendsels
van liefdadigheid, voormalige leden
van landverraderlijke organisaties
weer in organisatorisch verband bijeen
te brengen en in vele steden afdelin
gen van deze stichting zijn gevormd.
Is het juist, informeerde hij verder,
dat de stichting contact onderhoudt
met de Westduitse regering en dat zij
daarvan financieel steun ontvangt?
Citaten
Op 6 Februari jl zou voorts, vol
gens de heer Wagenaar, door de stich
ting Oud-Politieke Delinquenten in
het gebouw Westeinde te Amsterdam
een vergadering zijn gehouden, waar
op enkele sprekers zich uitlieten in de
Volgende bewoordingen:
„Over vijf jaar hebben we een An-
ton Musserthuis op de Veluwe. Daar
zullen onze geestverwanten, die aan
het Oostfront werden gewond, door
geestverwanten worden verzorgd
..Politioneel kunnen wij geen vereni
ging zijn met leden, daarom zijn wij
een stichting met begunstigers en
deelnemers". Verder: „Wij zullen de
Joden aan het verstand brengen, wat
onze plaats is in dit land".
Is de minister, zo vroeg de heer
wagenaar ten slotte, bereid de ge
drukte fotokaarten van Mussert in be
slag te doen .nemen en te doen verme
ngen en activiteit van de stichting
Oud-politieke Delinquenten bij de ope-
Verwachting tot hedenavond.
WEINIG VERANDERING
Wisselend bewolkt en bijna overal
droog weer. Weinig verandering in
temperatuur. Zwakke tot matige
wind, hoofdzakelijk tussen West
en Noord.
ZATERDAG: Zon op 520. onder
19.57. Maan op 5.42. onder ?3.23.
ning van het Amsterdam—Rijnkanaal
tegen te gaan? En wil hij elke organi
satie, in welke vorm dan ook, van
fascisten verbieden?
DAARNA nam de Tweede Kamer nog
het wetsontwerp in behandeling
voor de financiering van de aanbouw
van twee en dertig mijnenvegers voor
de Kon. Marine. De bouwkosten van
veertien dezer schepen zullen, ten be
drage van f 76.3 millioen, worden ge
dekt uit tegenwaardegelden der Ame
rikaanse hulpverlening. De overige
achttien mijnenvegers (kosten f 98.1
millioen) eveneens voor de Kon. Ma
rine, komen voor Amerikaanse reke
ning. Het ligt voorts in de bedoeling
van de Amerikaanse autoriteiten hier
te lande vijf patrouillevaartuigen ten
behoeve van de Kon. Marine te doen
bouwen voor Amerikaanse rekening.
Na enkele opmerkingen van de heer
Haken (CPN) werd het voorstel aan
genomen met de stemmen van de CPN
tegen.
De Westberljjnse politie verklaart een einde gemaakt te hebben aan een
van de grootste communistische demonstraties sinds de oorlog, waarbij 20.000
Oostberlijnse jongeren West-Berlijn binnendrongen.
Voor een Utrechtse Schone
Me]. Mary Sinke uit Utrecht, die
vaak als model optreedt tijdens
internationale kapconcvursen
heeft als eerste vrouw in Europa
haar haardos laten verzekeren
voor een bedrag van 10.000.
Het is haar niet zo gemakkelijk
geweest een verzekeringsmaat-
schappij te vinden, die tot het
afsluiten van een dergelijke ver
zekering bereid was. In Neder
land, België en Frankrijk voelde
geen maatschappij er voor een
dergelijk risico te dragen. Gisteren
tijdens een feestelijke bijeenkomst
in Utrecht ter gelegenheid van het
zestig-jarig bestaan van de Ne
derlandse Kappersbond ontving
mej. Sinke eèn telegram van een
Engelse maatschappij, die beves
tigt de verzekering af te sluiten.
Na twee uur joeg de politie in de
Franse sector van Berlijn, door mid
del van waterstralen en gummistok
ken een betoging van 7000 Oostber
lijnse communisten uiteen. Verschei
dene demonstranten, die de politie
met stenen bekogelden, zijn aangehou
den. De betogers slaagden er in een
Westberüjnse politieman naar de Oos
telijke sector te ontvoeren, waar hij
door de Volkspolitie werd gearres
teerd. Vier Westberljjnse politieman
nen werden gewond. Het Oostduitse
Nieuwsbureau heeft het incident een
„machtige demonstratie tegen het oor-
losgverdrag" genoemd.
In de straten van Milaan ziet men
dezer dagen een nieuwe verschij
ning, de Vespa Taxi-scooter, een
nieuw type taxi gebouwd voor
twee passagiers. Dit is de eerste
van een grote reeks welke men
spoedig in Milaan zal zien rijden.
Zij zullen uitsluitend door chauf
feuses bestuurd worden.
Door een overstroming van drie ri
vieren, die hevig waren gestegen door
de aanhoudende regens van de laatste
dagen, zijn in het plaatsje Menton, aan
de Franse Rivièra, twintig huizen inge
stort, waarbij vermoedelijk tien men
sen het leven hebben verloren. Twee
honderd personen moesten worden ge
ëvacueerd. Er werden elf personen ge
wond en een Amerikaans oorlogsschip
heeft een vrouw gered, die ongeveer
300 meter zeewaarts was afgedreven.
De schade in Menton is enorm.
De naam van dit fraaie stadje is in
Nederland vooral bekend geworden
door een kunstuitwisseling tussen Men
ton en Bergen.
De nieuwbenoemde Indonesische mi
nister van Buitenlandse Zaken Mu-
karto Notowidigdo, heeft op doorreis
naar Djakarta enkele uren in ons land
vertoefd.
Aan de pers verklaarde de heer Mu-
karto, dat hij in Amerika besprekingen
heeft gevoerd, „die de mogelijkheid
hebben geschapen voor een ook voor
Indonesië aanvaardbare oplossing in de
kwestie van het verdrag van weder
zijdse veiligheid." Met minister Stikker
had de heer Mukarto „persoonlijk con
tact van hart tot hart" gehad, waarbij
van beide kanten veel waardering voor
elkaar gebleken was.
„Minister Stikker vind ik een van de
fijnste diplomaten die Nederland heeft,"
zeide de Indonesische minister, die ver
der verklaarde, dat hij de kwestie Nieuw-
Guinea geheel gescheiden houdt van
een eventuele opheffing van de Unie.
DE EENHEID VAN DUITSLAND
De Westduitse kanselier dr. Ade
nauer heeft Donderdag in een radio
vraaggesprek verklaard voorstander te
zqjn van een vier-mogendhedenconfe-
rentie over de Duitse eenheid. De con
ferentie zou echter moeten worden
voorbereid door notawisselingen. „Be
ter een lange notawisseling gevolgd
door een korte conferentie, dan geen
UET BEZOEK, dat H.M. de Koningin in Canada had willen afleggen bü Neder -
landse immigranten, is niet zo verlopen als zjj zelf zo van harte had gewenst.
De Koningin had incognito de geëmigreerde landgenoten willen opzoeken, om
hen op die manier echt te verrassen. Toen onze landsvrouwe echter voor zon
onverwacht bezoek" in de stad Hamilton arriveerde, bleek er een heel leger
vcrslaeeevers en fotografen op haar te staan wachten. Vergezeld van dit op-
rtrineeriee en rumoerige escorte begaf de Koningin zich toen maar gelaten op
yJ bezocht o.m. een inktfabriek, dicht bü Hamilton, waar ongeveer twintig
Ook voor de Nederlandse kolonie in het gebied rond
bezoek geen verrassing. Inplaats, dat Hare
kwamen deze landgenoten haar opzoeken:
weg.
Nederlanders werken.
Hamilton bleek het Koninklqke
Majesteit landgenoten bezocht, kt
getooid met oranje sjerpen en linten...
CEN langdurig onderhoud had onze
*-* vorstin met Henk Alfrink, een Am
sterdamse jongen, die indertijd m de
tuin van paleis Soestdijk werkte. Na
tuurlijk herkende de Koningin hemi en
er ontspon zich een hartelijk gesprek.
Henk Alfrink is in Canada vrachtauto
chauffeur geworden en .h!th^eTp!u^e
dc Koningin, te horen, dat bij het pri
ma maakte.
In totaal sprak onze vorstin met en
kele honderden landgenoten. Een vrien
delijk dametje, dat enkele jaren geleden
haar man naar Canada vergezelde, was
bovenmate onthutst, dat ze nu mocht
praten met de Nederlandse vorstin.
„Dat ik nou de halve aardbol af moest
reizen, om U hier te treffen'" zei ze
enthousiast. De dochter van dit dametje
was al evenzeer onder de indruk en zei
in haar zenuwachigheid: „Dit jaar nog
ga ik naar Holland, om te trouwen. In
Delft, In Zuid-Holland, weet U wel?"
Waarop de hoge bezoekster lachend op
merkte: „Ik ken mijn aardrijkskunde
wel, hoor!"
Televisie-reportage
OP Koninginnedag, 30 April, als ons
Koninklijk Paar weer thuis is, zal de
televisie enkele extra uitzendingen ver
zorgen. Behalve een reportage van het
défilé, dat langs het paleis Soestdijk
zal trekken, wordt 's avonds een extra
uitzending geboden. De Koningin zal
die avond een uur lang een montage in
de vorm van een samenvatting kunnen
zien, van alle reportages, die door de
Nederlandse televisiestichting over net
bezoek aan Amerika zijn uitgezonden.
Dit programma zal van 20.15 tot 21.15
worden uitgezonden. Er zal vermoede
lijk een „linkzender" op het paleis
moeten worden aangebracht, om liet
beeld rechtstreeks naar Lopik te kun
nen overbrengen. Het belooft een bij
zondere uitzending te worden. Name
lijk één van de Koningin-thuis en tóch
op reis.
Prins Bernhard heeft Donderdag een
bezoek gebracht an de „Technical Air
Review" op het vliegveld „Idle Wild"
te New York. De Prins bekeek onder
meer het nieuwe bombardementsvlieg
tuig „B-47", dat vorige wee., in één
uur tjjds van Dayton naar New York
vloog. Op de vraag of Nederland gaar-
dergelij -e vliegtuigen zou willen
bezitten, antwoordde de Prins met een
brede glimlach: „graag".
notawisseling en een lange, doch
vruchteloze conferentie", aldus Ade
nauer. Hij ontkende, dat hjj geen be
lang zou stellen in hereniging van
Duitsland.
Adenauer zou alles wat in zijn macht
is, doen om de kleinste kans op her
eniging van Duitsland te benutten,
„doch niemand kan van de federale
republiek verwachten, dat zij haar hui
dige Europese politiek opgeeft of dat
een toekomstige regering voor geheel
Duitsland vóór haar instelling van een
dergelijke politiek afziet". Hij geloofde
niet, dat zijn Europese politiek de deur
voor onderhandelingen sloot.
Het aanvaarden van neutraliteit zou
voor Duitsland afzien van politieke
vrijheid betekenen en Duitsland zou
niet de eenheid met de vrijheid beta
len, aldus Adenauer.
„Zolang de Sowjet-Unie staat op
Duitse neutraliteit en op de Oder-Neis-
se-grens is geen goede wil aan de zijde
van de Sowjets zichtbaar", aldus Ade
nauer. Volgens hem was dit echter
geen reden voor groot pessimisme. Het
Westen werd steeds krachtiger en
kracht was een argument, dat de Rus
sen verstonden, aldus Adenauer.
Bij de textielfabriek H. Hedeman Jr.
te Almelo zullen volgende week zestig
leden van het personeel, werkzaam in
de weverij, ontslagen worden. Voor het
overige personeel van de afdeling zal
eén wachtgeldregeling worden getrof
fen.
QNLANGS heeft minister Lieftincl
een interview toegestaan aan ee%
vooraanstaande Amerikaanse jouraat
list. Deze vakbroeder is in zijn artikel
tot de conclusie gekomen, dat de gul
den een heel stuk op weg is naar het
paradijs der harde valuta. Het spreekt
wel vanzelf, dat deze opmerking aan
leiding is geweest tot tal van critische
commentaren. Nog gisteren hebben
wij, schrijvend over de positie van de
middenstand in ons land, opnieuw
vastgesteld, dat de gezondmaking van
de staatshuishouding voor een groot
deel is gegaan ten koste van onze
volkshuishouding. Maar alle water van
de zee wast niet af, dat die staathuis
houding de laatste maanden tekenen
van een sterk gestel gaat vertonen.
Die lof zal men minister Lieftinck
nimmer kunnen onthouden. Hoe men
over zijn financiële manoeuvres en
zijn belastingpolitiek verder ook moge
denken.
Men laat zich, zeker in de maanden,
die aan de verkiezingen vooraf gaan,
vaak te zeer leiden door politieke
hartstochten. Indien wij ons hierdoor
niet laten verblinden, maar de situatie
objectief analyseren, dan komt men
inderdaad tot de slotsom, dat de gulden
veel sterker geworden is. De koers
van de gulden op de vrije markten in
Brussel en Zürich is daarvoor een uit
stekende waardemeter.
VOOR dit sterker worden van de
gulden zijn binnenlandse en bui
tenlandse factoren aan te wijzen.
Het Nederlandse regeringsprogram
ma, dat beperking van investeringen
en consumptieve uitgaven voorschreef
maar dat uiteraard een zekere aan
loopperiode nodig had begint thans
door te werken. Voor de regering was
het daarbij een geluk, dat de vrees
voor oorlog begon te luwen. Daar de
voorraadspositie in ons land gunstig
was .werd de rechtstreekse importbe
hoefte minder.
Onze export hield zich bovendien
kranig, zodat tegenover het buitenland
onze handelsbalans sterk verbeterde.
Verder had de vrees voor devaluatie
in Frankrijk en Engeland tengevolge,
dat crediteuren in die landen niet de
minste haast maakten, om hun gul
densvorderingen te incasseren. Immers:
zouden de franc of het pond devalu
eren. dan zouden zij voor hun guldens
veel meer francs of ponden ontvangen,
dan waarop zij ten tijde van het ont
staan der vordering gerekend hadden.
De vraag rijst, in hoeverre de be
faamde „switch-transacties" hier een
ról gespeeld hebben. Uiteraard alle
beetjes helpen hebben die trans
acties wel deviezen opgeleverd. Maar
veel belangrijker lijkt ons de psycho
logische uitwerking. Door de effecten-
switch kwamen fondsen als Koninklij
ke Olie, die in New York en Parijs tot
een nood-niveau gedaald waren, op
een veel hoger koerspeil, hetgeen het
„gezicht" van de gulden ten goede
kwam.
TS de gulden een harde valuta gewor
den? Onze deviezenvoorraad is op
vérheugende wijze toegenomen en
Nederland is momenteel sterk credi
teur in de Europese Betalings Unie.
Maar de vraag, of de gulden al een
„harde" valuta i s kan pas beant
woord worden als de gulden in vrij
betalingsverkeer internationaal zou
kunnen worden verhandeld. Wanneer
daar de koersen van bijvoorbeeld dol
lar, Belgische franc, Zwitserse franc
en Zweedse Kroon ongeveer dezelfde
zouden zijn als de tegenwoordige „ge
bonden" koersen, dan zou men kunnen
zeggen, dat Nederland een harde
valuta heeft.
De Nederlandse regering durft het
echter niet aan. om de gulden nu al
vrij te maken. Wij kunnen ons dit wel
voorstellen. Als er ergens een ernstige
moeilijkheid ontstaat, zoals in Korea,
dan is het beeld weer geheel anders.
Een harde valuta hebben wij dus
nog niet, maar wel een redelijk ge
zonde valuta, die overigens moet blijven
oppassen om geen „kou te vatten".
Ingediend bij Ver. Naties
De Ver. Staten hebben Donderdag
bij de ontwapeningscommissie van de
Ver. Naties zes grondbeginselen voor
ontwapening ingediend. Verscheidene
delegaties (onder wie van de Sowjet-
Unie) hebben tijd gevraagd om de
punten te bestuderen. Op een latere
bijeenkomst zullen zij hun standpunt
bekend maken.
De zes punten, waarop het werk
van de ontwapeningscommissie geba
seerd zou moeten worden, werden in
gediend door de Amerikaanse afge
vaardigde, Benjamin Cohen. Hij zei,
dat het werkelijke doei van ontwape
ning was oorlog te voorkomen door
spanningen en vrees, geschapen door
bewapeningsprograms, te verminderen.
Te Helmond is gisteravond om half
tien brand uitgebroken in de confectie
fabriek van de firma J. Relou aan de
Kegelbaan. Het twee verdiepingen hoge
gebouw brandde volkomen uit en een
dertigtal machines, benevens de gehele
voorraad textielgoederen gingen door
het vuur verloren. De totale schade
wordt op ruim een ton geschat. De
brand werd door omwonenden eerst
ontdekt, toen de vlammen naar buiten
sloegen.
De brandweer stond voor een zeer
moeilijke taak en kon het gebouw, dat
reeds een vuurmassa was geworden,
niet behouden. Zij slaagde er na uiter
ste krachtsinspaning in uitbreiding ts
voorkomen.
In het bedrijf, waar een twintigtal
meisjes werkzaam was, waren op het
ogenblik ook militaire orders in uit
voering. Daar het gehele machinepark
verloren ging. zal het bedrijf voorlopig
stil liggen. Men was tegen brand en
bedrijfsschade verzekerd.